장음표시 사용
11쪽
qui posse, quas is solusi es in vita sua spectam
das exhibuit,iliam Philosophi in lilii Ionois voluisminibus complecti potuerunt. Nam ut Pindari
verbis utar, singularum virtutum cacumina de cerplit, ut qui non spectra virtutum sectatus est, Led veris virtutibus supra omnes emicuit adeo ut exemplar virtutum omnium heroicarum de comis
mutuum illustre statui possit id quibus sigillatim
dicere Pro eius meritis, nec est mearum virium,
ni euius temporis ratio id pati videtur. Quare
ab historia integra totius vite senistisiimi Regis texenda abstinebo, ac tantum ea reuissime at tingam, que huic lac de tempori quam maxiam accommodata esse videbuntur. Quo autem certum sit orationis nostro initium, progressus, ecfinis, Polusimum eas, quibus in gubernatione ex ceIIuit virtutes nobis admirandas Proponamus, idq; adeo eam ob causari,ut semper dulcis grata I sit nobis qui sub eius tutela vivimur, tam sancti Principis, Patris Patris suauissimi memoria Tria ita hi uniuersum sunt, quorum curam Pium Principem habere oportere, sapientes olim censu runt, ac hodie Pr omnes veterum censuram apo Probant. Horum primum est societatis ciuilis pru dens gubernatio. Iterum Ecclesiae conseruande
studium. Tertium propriae domus honesta csancta administratio. In his enim tribus ut pleona principis cura continetur Ita ad officium in his prestandum sumin virtutes Vindefessi Iaho. res requiruntur adeo ut non frustra dixisi vi
12쪽
deatur sapiens Homerus Haud decet principem
virum totam stertere noctem, cui populus commissus est,c tanta negotia sunt curae Volo igitur breo Liter indicare potius hexplicare, qualem se noster sanctifilms memoris, Rex innocens, ta dulcis Pater Patris in his adeo arduis ac pene diuinis muneribus Prystiterit,quo in maiorem virtutum nunc satis au dandi Regis admirationem excitemur, e magis
gratam memoriam tam chari Patris Patri retinea:
mus. Primum itaq; politica sanctisisimi Regis guberonatio nobis est spectanda,in qua quomodo ad Regia
um fastigium peruenerit, quam celiciter regnum adeptus idem administrauerit, quibusq; rationibus regnum sancte ac iuste partum in tam diuturna pasce tot annis undicii frementibus hostibus conserua
ueriti quod sane non absq; singulari heneficio Dei fieri posse,omnes sani haud obscure intelligunt ocadmirantur altius Perpendendum est. Quantum igitur ad Regni possessionem attinet, longe alia rastione regnum consecutus est, quam multi olim rinostro sculo non pauci,qui non accersuntur ultro, sed sponte inuitisse obtrudunt,ac armis quod iure sibi minime debetur, violenter occupant: non aliud Profecto spectantes,quam ut quamplurimis imperistare videantur, de late suum per orbem celebretur nomen Sed quid hic noster oblatu aliquoties reganum modeste recusauit hoc sane stultum pronuncia asset Nero, sed Solomon audasset factum Pruden ter enim cogitauit sapiens princeps, non sine maxia miscuris rempublicam adeo late sparsam gubernapri posse. Quare potius optauit suam mediocrem Orp
13쪽
nare spartam, quam maiora gubernationis onera in se recipere Verum postiliolte quidam in hoc regis num dolo de fraude quorundam inuasissent ac pene
totum regnum occupassent, iterum solicitatur a se
natu huius regni sapientissimos jsiimus princeps,ut
Periclitanti Patris in vicinisoquibus olim beate meis moris,Fredericus primus Pater ipsius,Rex prefuit opem ferat, hostes coniunctis suis cum danorum vi ribus regno expellat gubernationem horum regno, rum ne recuset.Hic quid faceret Pijsiimus princepset Sciuit mandatum Dei esse prohibere iniuriam sciauit preclarum disium esse perectitanti societati liuomans opem ferre. Quare victus honestate cautaec Precibus eorum,qui ipsum solicitarunt adactiis,dat iidem se facturaequod petunt:pericula adit, thesau ros regios a Patre sibi relictos in militem expendit, arma induit,hostes fundit o vincit quibus victis octaperatis tandeq; clementisiime dimissis, diademate regio in hac urbe donatur. Hoc fuit auspiciu regni optimi Regis,in quo conspiciuntur virtutes illsequas
Marc Cicero in hono imperatore inquirit,qus sunt scientia rei militaris, virtus, authoritas, Delicitas, a hor in negoti s fortitudo in periculis, industria in a. gendo, celeritas in conficiendo,consiliu in prouiden do. Has virtutes vera Pietate temperatas, socias victor princeps in depellendis hostihus a capiti reos tris habuit. Quid in his regni auspiciis non laudansdu, Quid non potius summis extollendulaudibus rQuid non omni si s principibus imitandurpietate mot afflictis opem tuli ortitudine hostes repressit
14쪽
c mentia victis pepercit, ac ita diadema Deo sibi datum accepit, Id omnino sentiens quod apud Ho, merum dixit Achilles, Pes, Cum ergo Iciret Deum regna transferre de dare quibus illi visum fuerit, regnum a Deo sibi traditum gu hernandum ius epit. Quod quomodo administra uerit iam dicendum est. Post Pitas regnum iuste adeptus est, eius administrationem a pietate incho undam pie iudicauit, id quod veri Regis officium esse etiam agnouerunt prophani Philosophi inter quos Xenophon suum Cyrum recipuam religio
onis curam habuisse testatur. Cum vera pietate coniunxit gubernator foelix sapientiam, iusticiam, clementiam, fortitudinem animi inuictam, studi
una pacis, fidem, liberalitatem, Paternum affectum erga subditos, de alias Prsclaras echeroica virtvites pene innumeras Sapientiam summam cum sapientissimo senatu regni in Iegibus, in iudici, Ocreliquis actionibus ad prudentem administratio. nem spectantibus adhibuit Iusticia eius refulsit Tisi via Tipωsio non ignorans Deum qui urna me est iustus iustis fauere dc anc parastate ijs adesse, qui iusticiam colunt, iuxta vetus poets discium, Qui colit iusticiam Deum in acie socium lia: het. Hanc iusticiam clementia temperauit, qua ni
hil laudabilius, nihilc magno dc preclaro viro diganius esse potest. Haec clementia fecit ut magis harendus quam metuendus suis fuerit subditis. CI mentia enim ut heneuolentiam veram conciliat:
Ita facit ne princeps a suis sibi metuat subditis. Vnde
15쪽
Unde Tragicus Iatinus recte dixisse censendus est,
cum ait,magnum timoris remedium est clementia Cum contra qui sceptra duro saeuus imperio regit, timet timentes de metus in autorem redit, quem admodum idem testatur Poeta Nam tametsi me ius principis adulationem de simulationem parere Potestu tamen vera beneuolentia coniunctam nunci habuit. Vnde Democrit o silo mo inret,is tu,' ovo rerum o Hoc est, Metus adulationis mater beneuolentia demtuitur. Nec clamentiariam: istis imi Regis omnium oculos in se conuertit des siderarunt absentem amarunt presentem admi rati sunt loquentem obtemperarunt haud inuite imperanti gubernati vitam di fortunas subiecerunt sitas breuiter hec Regia clementia omnes incolas
regni aristissime illi copulavit. xteros Reges de Prin: cipes multos de illustres,in procul dissitis regionishus ad perpetuum foedus ineundum cum illo mul tauit, hi euiter sc clementia Serenissimo principi
veram heneuolentiam omnium, ac sorgana Laiasdam qualis liberorum erga parentes esse soleat, consciliauit Fortitudo quod animi huius Regis quam fuerit inuicta res ipsi ostendit. Nam cum saepe hostes propemodum finibus regni imminerent poclientes rei nulli exemplo iunctorum Regum armis rarissime, sepissime Precibus eos superauit. Vt enim chariorem habuit subditorum salutem, quam ut temere ipsos hostibus ohi ceret trucidandos ita foristius presidium in precibus quam in armis collocarauit Non solum exemplum Dauidis secutus qui B ait
16쪽
altu Hi in curribus, si uia equi, nos alitem noming, l
Domini Dei nostri recordabimur sed etiam Solo
monis qui phssimi Regis apientissimus Filius fuit sententia fretus, qui spiritu Christi per ipsum Io,
quente ait : Turris fortissima nomen Domini, ad ineam confugiet iussus de liberabitur. Nec hac sancta hilafrustratus est fiducia, qua veluti fortusimo prssidio ut e regnum suum tutatus est,ec grauissima pericula Iettula nostris ceruicibus depulit. Huic fortitudini cos triiunctum erat in sanctissimo principe studium pacis, tatantum, quantum in ullo mundi principe fuisse proditum est. Sciuit enim pacificus princeps, nihil pace optabilius esse in humana vita. Sciuit pacem fouena sed dam ut pieta Sancte inter homines vivere liceat. tassSciuit quod est apud Euripidem religionis nullum Iocum esse, ubi armorum strepitus nunquam non platerritat homines. In principes multitudinem tros e Pheorum relinquere suis posteris gloriosum ducunt: verum hic noster,cuius consilia vera pietas di amor Patriae rexit, iuxta grauissimi Philosophi Xeno Phontis ententiam, honestius esse arbitratus est
multitudinem beneficiorum c tropheorum poste ris relinquere. Ex quo de haec laus ipsi merito deisiatur, quod facile omnium principum mundi pacistorum ci foederum obseruantissimus fuerit. Nam nulli unc fidem datam violauit, non technas ta fraudes excogitauit, quibus foedera violare posset. ut ergo dolo ex fraude omnibus udi principibus inferiori ita fide cx pactorum constantia cunctis siti
Perior absic controuersia fuit Pietate enim iu
17쪽
dente, d socinis fidem datam seruauit immotam, re
subditis fidelem re constantem se perpetuo exhibuisit, statuens non tam ferro,quam fide de pactorum constantia,et imperium de principem securum red, diu His virtutibus in gubernatione adiunxit iberaissitatem vere Regiam, quam non solum in suos heis
nigne,verumetiam in peregrinos gloriose exercuiti virum 3 enim vere regium putauit, neminita
cere contra leges, donemini non prodesse cum egi, hus. Huius regiae liberalitatis multi pi non solum in his regnis et ditionibus, verumetiam in exteris nastionibus sunt testes. Ne 3 enim latis est, si Rex in suos fuerit munificus, sed oportet etiam in Peregri nos esse Iiberalem, ut vere de ipso dici possit illud
qd in summis laudibus Thes Regis Atheniensium posuit Euripedes c Mum m M Hoc
est, Beneficus et mortalib: magnus amicus. Ex his praeterea haud obscurum cuic esse potest, quam fuerit bene et amanter erga omnes affectus, ut qui erga subditos suos sicuti pater benignissimus eraga socios et confoederatos anil frater extiterit. verum ut rem uniuersiam in angustum colligam: Hic rex noster re et nomine Christianus, studiatam nia et facta Dei lege, natur regula, iuris norma et Charitatis consilio omnino metiri et temperare conatus est. Talis prorsus fuit in tota sui regni
administratione, quasem depingit honum princi
18쪽
Hoc est, Primum consili causa stabilito senatorio oris dine populis quibus imperauit ancillandus pater
Praefuit nemini quicquam mali fecit per iniuriam, de nemine in republica male locutus est, quod sane ius diuinorum Regum de officium existi. Attigi hactenus quomodo regnum adeptus sit, et quo pacto acquisitum regnum administrarit fanetissimus Rex Iam paucis reuocandum est nobis in memoriam quibus praesidi s adeo diuturnum im Perium contra hostes, qui saepius tentarunt hoc regnum inuadere, conseruarii. Veteres philosophi dixerunt regna conseruari in hic o T. Ga ivta Ire bHoc est, beneficentia,honorum tributione, citroniendi sentes cura, hoc quidem vere dicitur, si pases ciues solummodo, non externa pericula Pecstes Verum si hostes consideres nihil verius dici poatest,quam quod Seneca dixit : Nulla vis maior pleotate vera. Hoc Pietatis praesidium tantum fuit in hoc nostro heroe,quod nec aperti hostes, nec simu lati amici quales credo ipsem aut nullos aut Pera paucos habuisse superare potuerint. Hac hostes vi cit, hac subditos in officio continuit, hanc in consublatione adhibuit, hanc iudici, prefecit, hac sentenstiam temperquit. Denis in omnibus ipsius actioni, bus summum refulli Pietatis decus, Hoc pietatis studiai et
19쪽
studium essecit, ut raterni amici soci vindies pla res sint facti, incolarum, nobilium de ignobilium
heneuolentia creuerit, ipsius prudentia in regno administrando incrementa acceperit, quibus ti thus hoc est, amicorum uirtute, ciuium heneuolentia, de
Regis prudentia regna de Reges conseruari pro
nunciauit Ilocrates. At si istis veram pietatem pre secisset moderatricem, pleniorem di firmiorem conaseruandorum regnorum Regulam tradidisset. aure nos pietati optimi Regis reui reliqu virtutes
ancillabantur)acceptam tam diuturnam regni consseruationem feramus. Hactenus de Prima cura
principe viro digna, qua habuit Serenissimus priniceps dixi, de breuiter ostendi quomodo principa
tum adeptus sit in his regnis, quo pacta rexerit parotum regnum, idemq; in adeo tranquillo statu tanto tempore conseruauerit munc quod secundo loco propositi de cura religionis,breuius attingam reum quia nonnihil de ea superius attigi, tum quia nulla oratione fatis explicari nedum laudari potest. Stais bilito ita gregno, pie de sapienter intellexit ad tumendum saluum ato integrum statum reipublics,an te omnia religionis curam habendam esse:Quod eti am prophanus Aristoteles, celsi nesciret vere relis gionis rationeso intellexit necessarium esse. Quanto quaeso magis eos magistratus, qui Christiani haberi volunt,ut cultui Dei situs constet honos, Precipue
Iaeborare decet siquidem huius vera cura plurimo'rum bonorum causa est, de contra contemptus, has quas multis perpesii stimus seculis calamitatcs, nobis Bri inueX
20쪽
tauexit. Iic enim cotemptus domestica auget massa diisensiones,lites concertationes dololatriam,ho micidia atrocinia,periuria, di quid non mali, Draus ut contemptum sui punianim mittit pestem, hostes extraneos, tempestates, ecabasius iustissime iri
flagella Nes dubium est quin religionis vers conuetemptust Psam crudelem turcarum gente in Christianum orbem excitarit Haec tot de tanta mala a se homines non possunt auertere,prius Creligio recta procurata sit, echac instaurata vita hominum in melius fuerit commutata. Hoc ergo cum intellige, rei sianctissinas memoriae Rex noster,precipua arma sicut antea attigi,tuendi regni in vera religiones sitit at 3 ideo omnium Primum eius curam haben dum duxit Plurimum errant omnium fanorum ius
dicio, qui resistonem ad Principes haud pertinere arbitrantur, sed de ea debere pontifices statuere dc vulgo prescribere Quicquid libet. Nam hoc contra
omnium gentium morem, cotra Istaeliticam politi am, caecontra omnium sanctorum imperatorum re
Regum exempla sacrilege de impie asseritur Aristoteles de moribus gentium locutus, testatur sacraselis Regibus relicta esse Plato in Repuia magistratu suo cultum Dei et ministerium acrorum manadat Moses idololatram iam factum summum tilicem corripit ac instrumentum idololatriae comtringit. Praeterea esse proprium Regium munus religionis curam habere, intelligit is qui unde Po/telius regia occasionem et initium sumpserit, anis mada