Orationes

211쪽

δ0ξαις αἷς ἔχομεν τελευτῆσαι τον βιον μαλλον ῆἐν ταῖς ατιμιαις, ἔς ληχρόμεθα ποιήσαντες, α προ τάττουσιν ημῖν. ολως δ' εἰ δεῖ μηδεν υποστειλαμ νον εἰπεῖν, αἱρετώτερον ημῖν εστιν αναστάτοις γενέ- dσθαι μαλλον ῆ καταγελάστοις υπο τῶν ἐχθρων. τους

γαρ ἐν ἀξιώμασι καὶ φρονήμασι τηλικουτοις βεβιωκο- τας δυοιν δει θάτερον, ῆ πρωτευειν ἐν τοῖς Ελλησιν, ἐπανταπασιν ἀνηρῆσθαι μηδεν ταπεινον διαπραξαμμνους αλλα καλην τὴν τελευτὴν του βίου ποιησαμένους.

μηδ' ἐπακολουθεῖν ταῖς τῶν συμμάχων γνωμαις, ων eηγεῖσθαι προτερον ηξιουμεν, αλλ' αυτους σκεψαμμνους ελέσθαι μη τὰ τουτοις ρῆστον, ἀλλ' ο πρεπονεσται τῆ Λακεδαίμονι καὶ τοῖς πεπραγμένοις ηριω. περιγαρ τῶν αυτων Ουχ ομοίως ἄπασι, βουλευτέον , αλλ' ώς ἄν ἐξ αρχῆς εκαστοι του βίου ποιησωνται την υπο-91 θεσιν. Ἐπιδαυριοις μεν ουν καὶ Κορινθιοις καὶ Φλεια- 131σιοις ουδεὶς ἀν ἐπιπλήξειεν, εἰ μηδενος ἄλλου φροντίζοιεν ῆ του διαγενέοθαι καὶ περιποιῆσαι σφὰς α-τους ' Λακεδαιμονίους Ουχ ἐστὶν ἐκ παντος τροπου ζητεῖν την σωτηριαν, αλλ' ἀν μὴ πρ0σὴ τὸ

καλῶς τῶ σώζεσθαι, τον θάνατον miιν μετ' ευδοξίας αἱρετέον ἐστίν. τοῖς γαρ αρετῆς ἀμφισβητουσιν υπερουδενὸς ουτω σπουδαστεον , ως υπερ του μηδεν αἰ-92 σχρὸν φανῆναι πραττοντας. εἰσὶ δ' αἱ τῶν πολεων κακίαι καταφανεῖς ουχ ἐν τοῖς τοιουτοις βουλευ- bμασιν eti τοῖς ἐν τω πολεμω κινδυνοις. τῶν μεν γαρ ἐκεῖ γιγνομενων τὸ πλεῖστον μερος τῆ τυχn μέτεστι, to δ' ἐνθάδε γνωσθεν αυτῆς τῆς διανοίας σημεων ἐστιν. ωσθ' ὁμοίως ημῖν φιλονικητεον ἐστὶν υρπερ τῶν ἐνθάδε κνηφισθησομεν Dν ῶσπερ υπερ τῶν ἐν τοῖς οπλοις ἀγώνων. Io

212쪽

αποθνήσκειν εθελοντων, υπερ δε τῆς κοινῆς μη την iαυτην γνώμην εχόντων ' υπερ ης ὁτιουν πάσχειν ἄξιον e ῶστε μη καταισχυναι την πολιν, μηδε περιιδεῖν την τάξιν λιπουσαν , εἰς ἐν οι πατερες κατεστησαν ὰυτην. πολλῶν δε πραγμάτων ημῖν καὶ δεινων ἐφεστώτων, 9 α δεῖ διαφυγεῖν, εκεῖνο μάλιστα φυλακτεον, O πως μηδεν ἀνάνδρως φανησομεθα διαπραττομενοι μηδε συγχωρουντες τοῖς πολεμίοις παρα το δίκαιον. αἰσχρον

γαρ τους ἄρξαι τῶν Ἐλληνιον ἀξιωθμτας ὀφθῆναιτο προσταττόμενον ποιουντας , καὶ τοσουτον απολει- dφθῆναι τῶν προγονων , ῶστε τους μεν υπερ του τοῖς ἄλλοις ἐπιτάττειν εθελειν ἀποθνησκειν, ημας δ' υπερ του ποιεῖν το κελευομενον μη τολμῶν διακινδυ

νευειν.

95 μα .) 'Aξιον δε καὶ την υλυμπιάδα καὶ τὰς ἄλλας

MMDν ζηλωτοτερος καὶ θαυμαστοτερος των ἀθλητων τῶν εν τοῖς ἀγῶσι τὰς νίκας ἀναιρουμ ων. εἰς ἶς τίς ἀν ελ- eθεῖν τολμήσειεν, ἀντὶ μὲν του τιμῆσθαι καταφρονη- lθησόμενος, ἀντὶ δε του περιστατος υπο πάντων δι αρετην εἰναι περιβλεπτος υπο τῶν αυτων επι κακια l96 γενησομεν0ς , ετι δε προς τουτοις ὁ ψνόμενος μεν τους 1360ἰκετας ἀπὸ τῆς ης οἱ πατερες ημῖν κατελιπον ἀπαρχὰς καὶ θυσιας μειζους ημῶν ποιουμενους, ακουσομενος δ' αυτῶν τοιαυταις βλασφUiίαις χρωμενωνοιαις περ εἰκὸς τους χαλεπώτερον μὲν των ἄλλων δεδουλευκοτας, εξ ἴσου δε νυν τας συνθηκας τοῖς δεσποταις πεποιημενους ' ἐφ' αἱς εκαστος η Πν ουτως

ἀγανακτεῖν , οτ' ουδεν mitis ἔσται πλεον, αλλα νυν

213쪽

σκοπεῖν, οστως μηδεν συμβησεται τοιουτον. ῶς ἔστιν ἔν τῶν αἰσχρων προτερ0ν μεν μηδε τας των ἐλευθέρων ἰσηγοριας ανεχεσθαι, νυν δε καὶ την τῶν δουλων 98 παρρησίαν υπομενοντας φαινεσθαι. δοξομεν γαρ τὸν παρε1θόντα χρόνον αλαζονευεσθαι, καὶ την μεν φυ- σιν ὁμοιοι τοῖς αλλοις εἰναι, ταις αυθαδείαις καὶ ταῖς σεμνότησιν Ουκ ἀληθιναῖς αλλα καταπεπλασμε-- cναις χρῆσθαι. μηδεν ουν ἐνδωμεν τοιουτον τοῖς εἰθι- σμενοις mιας κακολογεῖν, αλλα τους λογους αυτῶνεξελεγξαι πειραθῶμεν, ομοιοι γενομενοι τοῖς τῶν προ-

99 .) υναμνησθητε δε τῶν εν Λιπαία προς 'Αρ καδας αγωνισαμένων, ους φασιν επὶ μας ασπιδος παραταξαμενους τροπαιον στῆσαι πολλῶν μυριαδων, καὶ των τριακοσίων των εν Θυρεαις απαντας υργειους dμάχη νικησάντων, καὶ τῶν χιλιων τῶν εἰς Θερμοπυ-

100 λας ἀπαντησάντων , οῖ προς εβδομήκ0ντα μυριάδας τῶν βαρβάρων συμ βαλόντες Ουκ εφυγον ουδ' ηττήθησαν, ἀλλ' ενταυθα τὸν βίον ετελευτησαν, ουπερετάχθησαν , τοιουτους αυτους παρασχόντες ἄστε τ0υς μετὰ τεχνης ἐγκωμιάζοντας μη δυνασθαι τους επαί- 101 νους ἐξισωσαι, ταῖς εκεινων ἀρεταῖς. ἁπάντων ουν του- των ἀναμνησθεντες ερραγμενεστερον ἀντιλαβώμεθα si του πολεμου καὶ μη περιμενωμεν ως ἄλλων τινων τὰς

παρουσας ἀτυχιας ἰασομενων , ἀλλ' επειδή περ εφφιῶν γεγονασιν , ημεῖς αυτὰς καὶ διαλυσαι πειραθωμεν χρη δε τους ἄνδρας τους ἀγαθ0υς εν τοῖς τοιου- 137102 τ0ις καιροῖς φαίνεσθαι διαφερ0ντας ' αἱ μεν γὰρ ευ- τυχίαι καὶ τοῖς φαυλοις των ἀνθρωπων τὰς καπιας συγκρυπτουσιν , αἱ δε δυσπραξίαι ταχέως καταφρονεῖς ποιουσιν, oποῖοί τινες εκαστοι τυγχάνουσιν ὁντες ' ἐν αἱς ημῖν επιδεικτέον εστὶν, εἴ τι των ἄλ-

214쪽

λων αμεινον τεθραμμεθα καὶ πεπαιδευμεθα προς

ἀρετην. IM si L.) 'Εστι δ' ουδὲν ανέλπιστον εκ των νυν παρ' . οντων συμβῆναί τι τῶν δεόντων in οἶριαι γαρ υμας bουκ αγνοεῖν, οτι πολλαὶ πραξεις ήδη τοιαυται γεγ0- νασιν , o ς ἐν ἀρχῆ απαντες υπελαβ0ν εἶναι συμφορας, καὶ τοῖς παθουσι συνηχθεσθησαν , υστερον δετας αυτας ταυτας εγνωσαν μεγίστων αγαθῶν αἰτίας I04 γεγενημενας καὶ τί δεῖ τα πορρω λεγειν; αλλα καὶ νυν τας πολεις τάς γε πρωτευουσας, λεγω δε την 'Aθηναίογν καὶ Θηβαίων, ευροιμεν αν Ουκ ἐκ τῆς εἰρήνης si

μεγάλην ἐπιδοσιν λαβουσας , ἀλλ' ἄν ἐν τι' πολεμφπροδυστυχησασαι πάλιν αυτὰς ἀνέλαβον , ἐκ δε του- των την μεν ηγεμ0να τῶν Ελλη νων καταστασαν, τηνδ' ἐν τω παροντι τηλικαυτην γεγενημενην , 0σην ου' δεὶς πωποτ' εσεσθαι προσεδόκησεν ' αἱ γαρ ἐπιπάνειαι

καὶ λαμπροτητες Ουκ ἐκ τῆς ἡσυχίας ἀλλ ἐκ των ἀγω-

105 νων γίγνεσθαι φιλουσιν. ων ημας ὀρεγεσθαι προσ=ὶ-κει, μήτε των σωμάτων μήτε τῆς ψυχῆς μa τε των ἄλ- dλων ων εχ0ιμεν μηδενος φειδομένους. ἐν γαρ κατ0ρθώσωμεν καὶ την πολιν εἰς ταυτὰ καταστῆσαι δυνηθῶμεν, ἐξ ωνπερ ἐκπέπτωκε, καὶ των προγεγενημ ενων μῆλλον θαυμ ασθησομ εθα, καὶ τ0ῖς ἐπιγιγνομενοις ουδεμίαν υπερβολὴν ἀνδραγαθιας καταλείψομεν, αλλακαὶ τους β0υλομενους ευλογεῖν miας απορεῖν ποιησο- 106 μεν, ο τι των πεπραγμενων ημῖν ἄξιον ἐρουσιν. δεῖ eδε μηδε τ0υτο λανθάνειν υμὰς, ὁτι πάντες τω συλλογω τουτω καὶ τ0ῖς γνωσθησομένοις υφ υμων πρ0σθεχ0υσι τον νουν. ῶσπερ ουν ἐν κοινω θεατρω τῶν Ἐλλήνων διδους ἔλεγχον εκαστος υμῶν τῆς αυτου φυροσεως, ουτω διακεισθω τὴν γνώμην. 107 'Εστι δ' o πλουν το καλῶς βουλευσασθαι 138

215쪽

σώματος ἀθάνατον δόξαν ἀντικαταλλάξασθαι, καὶ

χῆς, ῆν ουχ α0μεν ολίγων ἐτῶν, πριασθω τοιαυτηνευκλειαν, 'i παντα τον αἰῶνα τοῖς ἡμῶν γενομιενοις παραμενεῖ, πολυ μαλλον ἡ μικρου χρονου γλιχομε- cνους μεγάλαις αἰσχύ ναις ἡμιῆς αυτους περιβαλεῖν. 110 ηγ0υμαι δ' ουτως ὰν et μιῆς μάλιστα παροξυνθῆναι προς τον πολεμον, εἰ ταῖς διανοιαις ῶσπερ παρεστῶτας ἴδ0ιτε τους γονεας καὶ τους παῖδας τους υριετμρ0υς αυτῶν, τους μεν παρακελευομενους καταισχυναι το τῆς Σπάρτης ονομα, μηδε τους νομους, ἐν οἷς επαιδευθημεν, μηδε τὰς μάχας τὰς ἐφ' αυτῶν γενομενας, τους δ' ἀπαιτουντας τὴν χωραν, ἐν οἱ πρ0- dγονοι κατελιπον, καὶ τὴν δυναστείαν τὴν ἐν τοῖς Ελλησι καὶ την ηγεμ0νιαν, ῆνπερ αυτοὶ παρα τῶν πατερων παρελάβ0μεν ' προς ους ουδεν ἀν εχοιμεν εἰπεῖν, ά ς ουκ ἀμιφ0τεροι δίκαια τυγχάνουσι λέγοντες. 111 Ουκ οἶδ' ο τι δεῖ μακρολογεῖν πλὴν τοσουτον, αγς πλείστων τῆ πολει ταυτy πολεμων καὶ κινδυ- νων γεγενημενων Ουδεπώποθ' οἱ πολέμιοι τροπαιον

ηuων εστησαν ηγουμένου βασιλέαος ἐκ τῆς οἰκίας τῆς ε

216쪽

ταῖς μάχαις ηγεμοσι κατορθῶσι, τουτοις καὶ περὶ των μελλοντων κινδυνων συμβουλευουσι λον ῆ τοῖς ιιλλοις πειθεσθαι.

πολὐ δε πλειους τους τας συντάξεις υπ0τελουντας καὶ τὸ προσταττομενον ποιουντας ' ών υπαρχόντων ημὰς μεν ἄν τις φησειεν εικος εἶναι θαρρειν ως πορρω τῶν κινδυνων οντας, τοῖς ἐχθροῖς τοῖς ημετερ0ις προ ηκειν δεδιεναι καὶ βουλευεσθαι περὶ τῆς αυτῶν σωτηριας.

3 β . Τμεῖς μεν ουν οἶδ' ὁτι τουτs τῶλ0γισμφ καὶ τῆς ἐμῆς πρ0σοδου καταφρονεῖτε καὶ πα- eσαν ελπιζετε τὴν Ἐλλάδα ταυτχὶ τη δυνάμει κατασχη-- σειν ' ἐγὼ δε δι αυτὰ ταυτα τυγχάνω δεδιώς. ὁρῶ γαρ τῶν πολεων τὰς ἄριστα πράττειν οἰομμας κάκισταβ0υλευ0μμας καὶ τὰς μάλιστα θαρρουσας εἰς πλεί-

στους κινδυνους καθισταμ ενας. αἴτιον δε τουτων εστὶν, οτι τῶν ἀγαθῶν καὶ των κακιον ουδεν αυτο καθ' αυτὸ d

217쪽

παραγίγνεται τοῖς ανθρώποις , αλλα συντετακχαι καὶ συνακολουθεῖ τοῖς μεν πλ0υτοις καὶ ταῖς δυναστειαις ανοια καὶ μετα ταυτης ακολασία, ταῖς ενδείαις καὶ ταῖς ταπεινότησι οωφροσυνη καὶ πολλη μετριοτης, I i5 ῶστε χαλεπον εἶναι διαγνῶναι, ποτεραν αν τις δεξαι--το τῶν μεριδων τουτων τοῖς παισὶ τοῖς αυτου καταλιπεῖν. ἰδοιμεν γαρ αν ἐκ μεν τῆς φαυλοτερας εiναι δο-

. κουσης ἐπὶ τὸ βελτιον ώς ἐπὶ τὸ πολυ τὰς πραξεις ἐπι- διδουσας, ἐκ δε τῆς κρειττονος φαινομενης ἐπὶ τὸ χελ6 ρον εἰθισμενας μεταπιπτειν. καὶ τουτων ἐνεγκεῖν εχω παραδειγματα πλεῖστα μεν ἐκ τῶν ἰδίων πραγμάτων,

πυκνοτάτας γὰρ ταυτα λαμβάνει τὰς μεταβολὰς, 0υ bμην ἀλλὰ μειζω γε καὶ φανερώτερα τοῖς ἀκουουσιν ἐκ των ημῖν καὶ Λακεδαιμονίοις συμβάντων. b.) υμεῖς τε γὰρ ἀναστάτου μεν τῆς πολεως υπὸ τῶν βαρβάρων γεγενημενης διὰ τὸ δεδιεναι καὶ προσεχειν τὸν νουν τοῖς πράγμασιν ἐπρωτευσαμεν των Ἐλλήνων , ἐπειδὴ δ' ἀνυπερβλητον φήθημεν την δυναμιν εχειν, παρὰ

7 μικρον ηλθομεν ἐξανδραποδιοθῆναι ' Λακεδαuio νιοί τε τὸ μεν παλαιὸν ἐκ φαυλων καὶ ταπεινῶν πολεων eὁρμηθεντες διὰ τὸ σως ρόνως ζῆν καὶ στρατιαγτικῶς κατεσχον Πελοποννησον, μετὰ δε ταυτα μεῖζον φρονήσαντες του δεοντος καὶ λαβοντες καὶ τὴν κατὰ γῆν καὶ τὴν κατὰ θάλατταν ἀρχην , εἰς τους αυτους κιν

8 υστις ουν εἰδως τοσαυτας μεταβ0λὰς γεγενημε- νας καὶ τηλικαυτας δυνάμεις ουτω ταχεως ἀναιρεθείσας πιστευει τοῖς παρουσι, λιαν ἀνοητcς ἐστιν, ἄλλως τε καὶ τῆς μεν πολεως ἡμῶν πολυ καταδεεστερον νυν dπραττουσης η κατ' ἐκεῖν0ν τὸν χρόνον, του δε μω0υς του τῶν Ἐλληνων καὶ τῆς εχθρας τῆς πρὸς βασιλεα πάλιν ἀνακεκαινισμενης , ἀ τοτε κατεπ0λεμησεν MXῆς.

218쪽

λεις τὰς επὶ Θράκης ἀπολωλεκοτες, πλείω δ' ῆ χίλια I0 τάλαντα μάτην εἰς τους ξ νους ἀνηλωκοτες , πρ0ς δετους Ελληνας διαβεβλαπιμοι καὶ τῶ βαρβάρp πολε-

ιλιοι γεγον0τες, δει δε τους μεν Θηβαίων φιλους σώζεινηναγκασμενοι, τους δ' miετερους αυτων συμμάχους 142 ἀπολωλεκοτες, επὶ τοιαυταις πράξεσιa/ ευαγγέλια μεν δὶς ῆδη τεθυκαμεν , ραθυμιοτερον δε περὶ αυτων εκκλησιάζοιμεν τῶν πάντα τὰ δεοντα πραττοντων. 11 Καὶ ταυτ εἰκοτως καὶ ποιουμεν καὶ πάσχομεν 'ουδεν γὰρ 0ὶ0ν τε γίγνεσθαι κατὰ τροπον τοῖς κα-

λως περὶ oλης τῆς διοικήσεως βεβουλευμμοις, ἀλλ' lὼν καὶ κατορθώσωσι περι τινας τῶν πράξεων ῆ διὰ lτυχην η ἀνδρ0ς αρετὴν, μικρον διαλιποντες πά- h lλιν εἰς τὰς αυτὰς αποριας κατεστησαν. καὶ ταυτα γνοιη12 τις ἀν ἐκ τῶν περὶ ημὰς γεγενημενων. ε . πάσης γὰρ τῆς Ἐλλάδος υ πο τὴν πολιν ὴμων υποπεσου νης lκαὶ μετὰ την Κονων0ς ναυμαχίαν καὶ μετὰ τὴν Tιμο- θ υ στρατηγιαν , ουδενα χρονον τὰς ευτυχίας κατα- σχεῖν ἡδυνήθημεν , ἀλλὰ ταχεως διεσκαριφησάμεθα iκαὶ διελυσαμεν αυτάς. πολιτειαν γὰρ τὴν ορθῶς ἐν lτοῖς πράγμα γι χρησαμεννην ουτ' I0μεν ουτε καλῶς e lI3 ζητουμεν. καίτοι τὰς ευπραγίας ἄπαντες ἴσμεν καὶ lπαραγιγνομενας καὶ παραμενουσας ου τοις τὰ τειχη κάλλιστα καὶ μεγιστα περιβεβλκηιένοις, ουδε τ0ῖς μετὰ lπλειστων ἀνθρώπων εις τὸν αυτὸν τοπον συνηθροι-ομεν0ις, ἀλλὰ τοῖς αριστα καὶ σωφρονεστατα την αυ- 14 τῶν πολιν διοικουσιν. ἔστι γὰρ ψυχη πόλεως ουδεν

219쪽

θω καὶ τους λογ0υς μέλλω ποιεῖσθαι καὶ την πρ0

ἐκεινην τὴν δημοκρατίαν ἀναλαβεῖν, ἐν χλων μεν ὁ

220쪽

πῶς δ' ου χρὴ δεδιέναι μὴ τοιαυτης ἐπιδο σεως γιγνομενης τελευτῶντες εἰς τραχυτερα πραγματα τῶν τοτε γενομενων εξ0κείλωμεν;

ακριβῶς εἰδοτες ποι ῆσθε καὶ τὴν αιρεσιν καὶ τὴν κρισιν αυτῶν , υμετερον μεν εργον εστὶ παρασχειν et μας αυτους προσέχοντας τον νουν τοῖς υπ εμου λεγομε- dνοις, εγω δ' ως αν δυνωμαι συντομωτατα περὶ ἀμφοτερων τουτων πειρασομαι διελθεῖν προς υμῆς. 20 η .) οι γαρ κατ' εκεῖνον τον χρόνον την πολιν διοικουντες κατεστησαντο πολιτειαν Ουκ ονοματι μεντε' κοινοτάτφ καὶ πραοτάτs πρ0σαγορευομενην , ἐπὶ δε των πραξεων ου τοιαυτην τοῖς εντυγχάνουσι, φαι- νομενην, ουδ' eti τουτον τον τροπον επαίδευε τους πολιτας ηγεισθαι την μεν ἀκολασίαν δημοκρατιαν, eτην δε παρανομιαν ελευθεριαν, τὴν δε παρρησίαν ἰσο νομιαν, τὴν δ' εξουσίαν του ταυτα ποιεῖν ευδαιμο

νίαν, ἀλλὰ καὶ μισουσα καὶ κολάζουσα τους τοιουτους βελτιους καὶ σωφρονεστερους ἄπαντας τους πολίτας 21 εποιησεν. μεγιστον δ' αυτοῖς συνεβάλετο προς τὸ καλῶς οἰκεῖν την πολιν, οτι δυοῖν ἰσοτητοιν νομιζομε- IMναιν εἰναι, καὶ τῆς μεν ταυτὸν ἄπασιν ἀπονεμουσης, τῆς δε τὸ προσῆκον εκάστοις, ουκ ηγνοουν την χρη 'σιμωτεραν, ἀλλὰ την μεν των αυτων ἀξιουσαν τους χρηστ0υς καὶ τους πονηρ0υς ἀπεδοκίμαζον Aς ου δι-22 καίαν ουσαν , την δε κατὰ τὴν ἀξιαν εκαστον τιμῶσαν

καὶ κολάζουσανJ προηρουντο καὶ διὰ ταυτης ἁκουν την πολιν, Ουκ εξ ἁπάντων τὰς αρχὰς κληρουντες ἀλλὰτ0υς βελτίστους καὶ τους ἱκανωτάτους εφ' εκαστον bτῶν εργων προκρινοντες. τοιουτους γὰρ 'iλπιζον ἔσεσ/θαι καὶ τους ἄλλους, οἷοί περ ῶν ωσιν οἱ των πραγ- 23 μάτων επιστατουντες. επειτα καὶ δU10τικωτεραν ενο-