Martini Lange ... Rudimenta doctrinae de peste

81쪽

Calor nimius .mitis uterque malus pejor si simul inaequalis pete chiae latae nigrae ab initio conspicuae lethales; serius apparentes vix exitiales, si sub largissimo sudore calido rubicundioressant, natum vero, si contra Vibi-Ces a plerumque lethales: Subita cingens virium prostratio cum fatuitate Chalbuti Conjuncta necat, item deliri in principio morbi nata , Crebra animi deliquia sopores,

sternutationes frequentes, OtUS tremuli manuum pedum S linguae, subsultus tendinum , dolor in gutture sine inflammatione, lingua nigra, tussis, respiratio laboriosa dolor in visceribus quibuscunque praesertim obtusus gravativus, singillius. E 3 Hae-

a Foemina tamen ; in cujus corpore suere bubones carbunculio Vibices comaluitis epidemia Coronensi. I7I8.

82쪽

Haemorrhargia narium .Haemor. rhoides initio Corpura quaedam lethOrica levasse, interdum observatum est. Post tertium quartum diem vero valde Periculosa, praesertim parca stillicidia narium. Item defectiones alvi ruentae,

haemoptissis , vomitus cruentus, mictus cruentus, uXus menstruus. Gravidae abortum patiuntur sive omnes .m0riuntur haemorrhargiis I Urinae sanorum similes saepe Ietha-lcs etiamsi nulla alia symptomata gravia bmpareant, turbidae mala quidem, at non tam periculosae Pingues, Ole Osae, nigrae, lividae hypostasin nigram vel lividam habentes plerumque pariter exitiales haberi debent. Cura prophylaclica. Regno cuidam imminere pestem, 1uspiciendum est, si in vicinis regioni. bus

83쪽

bus eadem regneti In V periculo nostrae regiones, quia Vicinae semper Versantur propter continUUm Um ei commercium Vel interdum bellum. Pericu-1um eo magis pertimescendum erit, si annonae penuria aer calidus, ac humidus sit, graves febres putridda epidemicae in eodem regno decurrant. Avertendae itaque pesti 0 propagationis causa ex benignissima Principum nostrorum providentia ob endemium interris Turcicis morbum continUd ador nati sunt in sinibus nostris excubis secundum lineas mercium & hominumeXploratio eorumque reservati in sedi bus commodis per aliqu0 tempus, qu0d

Cel. Uenstein ad 5- a dies restringi

vult, X perientiam enim provocat, quod non ultra septem dies delituisset venenum pestilentiale in corpore humano a .

e KoeIesertis non ultra tres dies idem in cor pore delitescere asserit

84쪽

Merces aeri Xponuntur, cita dein quantum licet purificatae nam ex toto impossibile est, uti etiam beno docet)infectae, non infectae ad nos alias regiones transferuntur. Nihilominus per vias occultas alaehi pestem in nostras terras e regionibus Turci Cis saepe attulisse constat, cujus jam supra in praefatione mentionem feci. Intrasse ipsam pestem in regiones nostras cogitandum est, si in aliquo loco inter easdem sedes multi, subito morbo corripiantur, plures pereant Qquibdem plerique ante finem diei quarti, alii quoque, qui aegros adierint assiciantur; praesertim si bubonesis Carbunculi prorumpanti Cognit1 his distinctis pestis characteribus, siquis tamen adhuc de pestis praesentia dubitare vellet, suadent autores, ut malefici apud infectos domicilio per aliquod tempus

includantur eorumque vestibus invol-Vantur, contagium non diu manebit

occultum in ipsis. De

85쪽

De existentia pestis Certi nunc lactis ut sistatur ulteri0 propagati O, Omnis opera navanda est. Hinc sani ditioribus suadeatur fuga in alia regiones, pagos , bona ea enim optima prophylaxis Inter reliquos in eadem loco mansuros omne commercium cum loco infecto, seu urbs, seu pagus fuerit , praesertim cum domiciliis infectis tollatur; non minus etiam cum suspectis Vitetur hine. i. Infecti .suspecti transportentur in nos omia, non ero ampla, sed ex singulis contaberna Culis Xstructa P.

Suspecti utantur diaph0reticis, fero lactis vinos & balneis, si per septem dios sani

a Bene perpendendum vero etiam est noso- comi ab altera parte multum damni pa-Tere. Timor enim nosocomii, absentia ab amicis, crudelis tractatio, aer putridus Mosocomiorum, cura manca plurimos ne- eare ibi debent, qui domi sarrari potui fient.

86쪽

sani manserint, induant vestes lindatas abeant ex o Comi O. Re Convalescentes a peste itidem aceto abluendi, novisque vestibus Vestiendi, antequam inter sanos exeant. Infectorum

res infectae purificentur aere libero ig-n sussitu, sulphure se lotione cum aquain aceto domicilia eorum itidem.

Non manibus Vero apprehendere res

infectas suadet servis et Mertens sed forcipibus, quia alias ipsi facile ita iniici possent. a. Mundities publica trivata cum

renovatione aeris inlaquaibus recommendetur, terrores panici suprimmantur, cadavera absque rumore nocte sepeliantur .annonae penuriae praecaVeatur; separationes enim locorum pestilentialium manente penuria plus pestem -- gent, quam minuunt, ips enim impedito commercio paupertatem augent, c ea graVes morbi putridi succedunt.

lici tollantur, di unusquisque se in Clu, dat

87쪽

dat 'miciliis suis. Ergo immediatum

con actum inter sanos, aegros evitet omnis homo. 4. edici, clerici, iique qui pe-gros adire debent, eos ne adeant ante Jentaculum, nec sudantes. Suadet priori scopo eL RUenglein panein bis coctum aceto vini intinctum vel panem butyro obductum ruta commixto. Ne inutile mihi videtur Consilium nonnullorum autorum, quo re Commendant super vestes pallium X tela piceat factum aceto saepius abluendum, similesque chirothecas ocreas. Praeterea indusia sapone lavari non debent, sed aceti apore madefieri, vestes sulphuris fumo in aere libero subinde imbuere. Sanus mansit Chirurgus in epidemia Coronensi anni 1718, qui masticavit radicem edo ariar sumavit vestes sepe sulphure. Deni-qUe commercium cum aegris quantum

licet, evitent medici hinc si conveni endus aeger est, non nimis prope ad illum accedat, nec faciem illi admoVeat, reti-

88쪽

retinendus vero est spiritus, si comminus eum investigare pus est mox Postea acetum olfaciendum vel panis vel

spongia aceto madefacta ante os serVandus. Salivam ne deglutiant .dou i reversi ne ingerant quid, antequam os pauxillo aceti colluerint. s. an remedium prophylacticum adversus pestis contagium in rerum natura existat a longo jam tempore quaesitum est. Post multas acta observationes jam aperte patet nos eo adhuc carere. Et quaeso quomodo invenies specificum adversus pestem cuique conVeniens cum status corporis adeo diver sus in omnibus sit, ut idem remedium omnibus applicatum plane non OnVeniat, imo nocere debeati Patcthinc quam nociva ab omni aevo laudata alexipharma-ca quam plurimis hominibus fuerint. Uni

Cus corte PerUVianus acetum .succus

citri mihi remedia esse videntur, a quibus in plurimis hominibus plurimum eX- spectari poterit Mecum consentiunt de

eo optimi medici praeter alios Rugsel

89쪽

extracti vel insus aquosi sorma cortium pe-ruvianum utilen sentit, nuper eum suadet ei. Culen a cum amphora Cum enim pestis symptomata hum0rum putredinem nervorum perturbationem ut plurimum involvant huic corporis statui p-1um obviam ire , morbumque leviorem facere, seu 0rpus aliqU0 modo munire ad non vel minus suscipiendum contagium poterit. Optimum Caeterum pro phylacticum est fiducia animique constantia, re domi non angusta, ita sobria, mundities, victus temperans acidulus , modicus Vini usus, Corpus sanum, etsi impurum, ejus emendatio pro singulari suo statu Vitioso quantum licet, masticatoria, fumus abaci. S. q. a Ni et L. G. Cullem Isi: angMiliate hi

90쪽

cura Pestis vadicatis. Ex iis, quae in paragrapho praece denti dicta sunt jam facile patebit, quid de medicina specisca praesente ipsa peste, quae naiasina in corpus humanum receptum vi quadam peculiari iners reddere vel destruere valeat, vere sentiendum, is Vere quaedam talis audanda fuerit ingenue fateri debeo, me nescire ullam, nec empiricam nec methodicam. Indocti anal0gon specificum ut corte peruvianus in febribus est, invenire non potuerunt, docti non valuere ex principiis medicis eruere medicamentum, quod corruptionem Humorum incipientem tam cit avertere natam emendare valeret, uti iasma pestilentiale eandem corpori humano inducit. Nescio an in eo lateat causa lethalitatis tantae pestis, quod hucusque medici pestiferis assistentes nimis timidi nimis parci in medicamentorum Osibus fuere, vel quia in materia medica hodi-