Opera omnia. Accurantibus A.B. Caillau [et] M.N.S. Guillon

21쪽

sepultum fuerat, apparebat Pereat dubitatio , sequatur digua laudatio. V. Ostendit ergo Discipulis se. Quid est se Caput

Ecclesipe suae. Ecclesia sutura per mundum ab ipso pro videbatur, a Discipulis nondum videbatur. Caput ostondebat, corpus promittebat. Quid enim secutus adjunxit suus verba quo l0cutus sum ad vos, dum adhuc D essem obiscum i , Quid est hoc, uium adhuc essemis cibiscum Numquid non tunc cum illis erat, cuiuillis loquebatur Quid si Cum adhuc essem Obi S-

cum D Vobiscum mortalis, quod jam non sum. Vobis cum eram, quando moriturus eram. Quid est, re Vobis D cum Cum morituris moriturus. Modo jam non Obi SCum invia cum morituris nunquam Ulterius moriturus. Hoc ergo dicebam vobis. Quid si uia portebat , uipleri omnia quae scripta sunt in Lege et Prophetis, o Psalmis de me is Dixi vobis quia oportebat omnia impleri. Iunc aperuit illis sensum . , Veni ergo Domine sat clayes, aperi, ut intelligamus. Ecce omnia di Cis, Ut non crederis Putaris SpirituS tangeriS, pulsaris et adhuc trepidant qui te tangunt. De Scripturis admo nes et adhuc non intelligunt. Clausa Sunt Corda, as si et intra Fecit Tunc aperuit illis sensum. operi Domine , et dubitatis de Christo aperi cor A si cisi usum, qui phantasma fuisse credit Christum. Iunc aperuit illis sensum ut intelligerent Scripturas D I. si Et dixit is , Quid re Quoniam sic oportChal.

D Quoniam sic scriptum est, et sic oportebat is ut Christum pali resurgeri a mortuis ferti di l-derunt hoc viderunt aliuntem, id runt pendenum Videbant post resurrectionem praesentem Viventem Ouid

ergo non videbant Co pus, id est Ecclesiam Hiluni

22쪽

videbant, illam non idebant. Sponsum videbant, Sponsa adhuc latebat Promittat et ipsam si Sic scriptum est, is et sic portebat Christum pati et rosurgere a mortuis, tertio die. Ilo sponsus est: quid desponsa re Et, praedicari in nomiii ejus poenitentiam et remissionemn peccatorum per Omnes gentes, incipientibus ab aerusa Diem . IIo nondum id ant Discipuli: Ecclesiam per omnes gentes, incipiuntibus ab Jerusalum, mondum videbant. Caput videbant; et de corpore Capili crede bant. Per hoc quod videbant, quod non videbant credebant. Similes illis sumus et nos videmus aliquid, quod

ipsi non videbant; et non videmus aliquid , quod ipsi videbant. Quid nos videmus, quod ipsi non videbant',

Ecclesiam per Onmes gentes. Duid non videmus quod ipsi videbant Christum in carne constitutum. Quomodo illi illum videbant, et de corpore credebant : Si no Scorpus Videmus de Capite credamus. Invicem D0s adii Vent visa nostra. Adjuvit eos visus Christus, ut suturam Ecclesiam trederent : adjuvat nos Visa Ecclesia , ut Christum resurrexisse credamus. Iinpleta est fides illo rum impletur et nostra impleta est illorum de capite, impletur nostra de corpore. Totus C hristus et illis uno

luit et nobis innotuit sed totus ab eis non est Visus DCC nobis totus est visus. Ab eis Caput est Visum . 0rpus Creditum : a nobis Corpus visu in Caput creditum. ulli

tamen deest Christus in omnibus plenus est, et adhuc ei restat corpus Credidcrunt ipsi crediderunt per ill0sacrosolymilani multi credidit Judsea, credidit Samaria. Accedant membra accedat aedificium si dum 'ut 0.

reci unda tuentum ni in nemo potest ponere, ait ΑΡ0st0nlus nisi quod os positum, quod si Christus Jesus . Insaniant dudaei, impleantur Zel : lapidetur Stephanus,

23쪽

scrvet lapillantium vestimenta Saulus, Saulus suturus Paulus apostolus i. Occidatur Stephanus, perturbetur Ecclesia ei solymitana discedant iude ligna arden tia, accedant et incendant Ligna enim quodam modo in Ecclesia derosolymitana ardebaut Spiritu Sancto, quando

erat illis in Deum artima una, et cor unum . Lapidato Stephano passa est illa congcries perSecutionem : Sparsa sunt ligna, et accensus QS munduS. VII. Denique in cuius urens a diis ille, accepit 'pislesas a principibus sacerdolum , et coepit ire Saeviens, anhelans pedem , Sitiens sanguinem, undeCUmque pOSSet, is uos posset Vinctos trahere, ad Silppii Cium rapere , eeffuso sanguine satiare. Sed ubi Deus, ubi Christus ubi Stophani coronator ubi nisi in coelo videat et Saulum, irrideat sperientem, clamet de coelo si Saule, Saule, quid, me persequeris ' Ego in coflosum, tu in terra; et tamen persequeris me Caput non tangis, Sed membra mea Calcas. Sed quid facis quid prosicis uiui uin tibi est contra, stimulum calcitrare . is uatit unicumque CalCes mittas, te V aS. One ergo surorem, Cape sanitatem Pone malum

consilium, appete bonum auxilium Voce illa prostratus est. Quis est prostratus Persecutor. ECCe ViCtus est una voce Quid ibas quid saeviebas Quos 'superebas, modo SPqueris inuos persequebaris modo pro illis persecutio num pateris. Surgit prpedicator , qui pr0Stratu est per seculor. Audivit Domini vocum o Caecatus est, sed in corpore, ut illuminaretur in corde Perductus ad Ana niam , de pluribus catechigatus, baptiZatus processit

Ap0stolus. Dic praedica: radi a Christum dissemina o bone aries, jamdudum lupus. Vide illum attonde illum. qui saeviebat si Mihi autem absit gloriari, nisi in cruce, i0mini nostri Jesu Christi, per quem mihi mundus ru

24쪽

n Cilixus est, et ego uncto . o Funde Evangelium' quod corde concepisti, re disSemina. Audiant gentes, credant gentes pullulent gentes naSCatiar de sati ine lartyrum Sponsa Domino purpurata. Et ex illa quam multiaCCeSSerunt, quam Ulta membra Capiti cohaeserunt et Coliperent nunc, et credunt Et baptigati sinit isti et baptigabuntur alii, et post nos Venient alteri. Tunc in quam in sine saeculi accedent lapides fundamento , lapi des vivi, lapide sancti, ut in sine aedificetur totum sedi sicium ab illa Ecclesia ini ab ista ipsa Ecclesia, quae modo cantat Canticum novum dum domus aedificatur. Sic enim habet ipse Psalmus u uando domus aediscaniatur post captilitatem v Et quid si Cantate Domino DiantiCum DOVum, Cantate Domin Omnis terra . , Qua in magna domus Sed quando Cantat canticum novum PCum aedificatur. Quando dedicatur In sine saecv i. Fundamentum ipsius jam dedicatum est qui asocii litin coelum, et non moritur. Quan et Os surrexerimus Ut nunquam moriamur, tunc dedicabimur.

SERMO XVII h.

De verbis Evangelii Joan. I. IH Principio orti Ver bum, et Versum et a GPHE Deiam , et Dous erat Verbum, etc. Contra Aria uos i). I. CAPITΠLLM Evangelii quod luctum est . atres dialectissimi, purum oculum cordis inquirit Dominum

enim nostrum Jesum Christum accerditius secunduin Divinitatem ad condendam universam Creatur im SeCun

i Galat. VI, 14. - Psal xcv I. - Alias xxxviii, de verbis Domini.

25쪽

duni humanitatem ad reparan lana lal Sam Creaturam, evangeligante Joanne. In ipso autem Evangelio qualis et quantus vir Oaimes fuerit, metiimus, ut ex dignitate

dispensatoris intelligatur quanti pretii sit Verbum, quod per talem dici potuit imo quam nullius pretii sit quod

superat omnia. reti enim aut Comparatur res Venalis, aut subjicitur aut excedit eam. Quando tanto quisque comparat quant Valet, aequatur pretium rei qu*e Compartitur: quando Vilius, subjicitur ei quando Charius, superat eam. Verbo autem Dei nec aequari aliquid potest, nec ad mutationem subjici, nec superponi aliquid. Subjicienim omnia possunt Verbo Dei, quia re omnia per ipsum

D sacta sunt i non tamen subjiciunt Ur , quasi pretium

sint Verbi, ut quisque de aliquid, ut illud accipiat Tamen si dici potest, et admittit nomen hoc ratio aliqua vel Joquendi c0nsuetudo . pretium comparandi Verbi ipse Comparator est, qui se ipsum pro se ipso dederit huic erbo. Itaque quando aliquid eniimus, quaerimus aliquid

quod demus, ut habeamus rem dato pretio quam Olumus emere. Et extra nos est quod damus; et si apud nos erat, sit extra uos illud quod damus, ut sit apud nos

illud quod comparamus. Quidquid pretii invenerit qui

emit aliquid, necesse est ut tale inveniat, ut det quod habet, et accipiat quod non habet maneat tamen ille a quo abscedit pretium, et accedat illud pro quo dat pretium. Qui autem Vult Comparare Verbum lio , qui vult habere, non quaerat extra Se ipsum quod det, se ipsum det. Quod cum secerit, non se amittit, sicut amittit pretium, quando aliquid emit. II. Verbum ergo Dei propositum est omnibus Compa rent quis OSSunt possunt autem qui pie voluerint. In illo enim Verbo pax sit pax in terra hominibus bonae vo-

26쪽

, liuitatis . argo qui vult comparare, det se ipSum. Quasi pretium est hoc Verbi, si lici aliquo modo p0test, quando nec e per lit qui dat et acquirit Verbum pro quo se dat, et se ipsum in Verho acquirit cui se dat. Et quid dat Verbo Non aliquid ab ipso alienum, pro quo se dat sed quod per ipsum Verbum factum est, hoc ei redditur ut reficiatur u Omnia per ipsum saCta Sunt. Si omnia, utique et homo. Si coelum, si terra, Si mare, si omniaritiae in ipsis sunt, Si universa Creatura Utique ille manifestius, qui ad imaginem Dei factus per Verbum

sactus est homo. Ill . Non modo, fratres , tractamus , quom0dO OSSit

intelligi quod dictum est In principio erat Verbum,n et Verbum erat apud Deum et Deus erat Verbum . Inessabiliter potest intelligici non verbis hominis sit, ut intelligatur Verbum Dei tractamus, et dicimus quare non intelligatur. Non nunc dicimus ut intelligatur , sed dicimus quid impediat ne intelligatur. Est enim sorma 'Iupedam , sorma non formata, Sed forma omnium formatorum sorma incommutabilis, sine lapsu, sine desectu,

sine tempore, in loco, Superans Omnia , existen Omnibus et fundamentum quoddam in quo sint, et fastigium sub quo sint. Si dicis quia omnia in illo sunt, non lentiris. Dictum est enim ipsum Verbum Sapientia Dei habemus autem scriptum Omnia in Sapientia se-n cisti . argo in illo sunt omnia et tamen quia Deus est, sub illo sunt omnia. Dicimus quam incomprehensi bile sit quod lectum est tamen leCtum St, non ut Comprehenderetur ab homine , sed ut doleret homo quia non comprehendit, et inveniret unde impeditur a comprehensione, et rem0veret ea, et inhiarei percepti0ni incommutabilis orbi, ipse ex deteriore in melius Commutatus.

27쪽

ou uim Verbum proficit aut crescit accedente cognitor sed integrum, si pus mansuris integrum, si recesse iis cinio iam . cum redieris manen in se et innovans , uia. Ergo est forma omnium reruni sorma infabri Cala sine tempore, ut diximus, et Sine spatiis locorum.

uidquid enim loco capitur, circumscribitur Forma circumscribitur finibus , habet metas unde et quo usque sit. Deinde quod loco capitur et mole quadam et spatio distenditur minus est in parte, quam in toto Faciat Deus ut intelligatis.

IV. Quotidie autem de corporibu S, 'sitie ante OCulOS DOS-tro Sunt quae Videmus, quae tangimUS, inter 'Iupe sumus,

possumus judicare corpus quodlibet in loco habero sor

mam. Omne autem quod Spatium tDC OCCupat, minus est in parte quani in toto Pars Corpori humani, verbi gratia, brachium : utique milius est brachiuin quam totum corpus. Et si minus est brachium, breViorem locum occupat. Item Caput, quia pars Si Corporis, in minore loco est et minus est quam tollini CorpUS , Cui Caput est. Si omnia lus' sunt in loco, minora Sunt in parte quam iii toto.l illil tale de illo orbo sentiamuS, nihil tale cogitemus. Aon de suggestione carnis spiritalia imaginemur. Non ostille Sermo non est ille Deus minor in parte qualia in olo. V. Sed non potes tale aliquid cogitare. Magis pia est talis

ignorantia, quam praesumpta Cientia. oquimur enim de Deo. Dictum est: u sit Deus erat Verbum. Die Deo loqui mur, quid mirum, Si non ComprehendiS Si enim compro hendis, non est Deus. Sit pia conseSSi ignorantiae magis. quam temeraria professio scientiae Attingere aliquantum mente Deum, magna beatitudo S : Comprehendere an tem omnino impossibile. Ad mentemissus pertinet, in telliget idus est ad oculos Corpus, idendum est. Sed

Corpus oculo comprehendere te putas omnino non potes.

CXXVI. u

28쪽

Quidquid enim aspicis, non totum aspicis Cujus hominis faciem vides, d0rsum non Vides e tempore quo aciem vides et quando dorsum Vides, eo tempore aciem non vides. Non Sic ergo Vides, ut Comprehendas sed quando aspici aliam partem quam non videras, nisi memoria tecum faciat ut memineri te Vidisse unde recedis, nunquam te dixeris aliquid vel in superficie comprehendisse. TraCtas quod vides, Versas huc atque illuc. vel ipse circuis ut totum videas. Uno ergo aspectu totum videre non potes. Et quandiu Versas ut Videas , partes vides : et contexendo quia vidisti alias partes , videris totum inspicere. Non autem hic oculorum Visus, sed me

moriae vivacitas intelligitur. Quid ergo de illo orbo, fratres, dici potest y Ecce de corporibus dicimus subja

contibus oculis nostris, non illa possunt Comprehendere aspectu qui ergo Culus Cordis comprehendit Deum ΘSussicit ut attingat, si purus est oculuS. Si autem attingit, tactu quodam attingit incorporeo et Spiritali, non tamen comprehendit; et hoc, Si purus est. Et ho in sit beatus contingendo corde illud quod Semper beatum manet et Og illud ipsa beatitudo perpetua, et unde fit homo vivus, vita perpetua; unde sit homo Sapiens Sapientia persecta; unde homo fit illuminatus, lumen sempiternum est. Et vide quemadmodum tu contingendo elliceris quod non eras, non illud quod contingi facis esse quod non erat. Hoc dico, Deus non crescit ex cognitore, sed cognitor ex cognitione Dei. J e putemus, fratres Charissimi, quia beneficium praestamus Deo, quia diximus pretium nos dare quodam modo. Non enim unde augeatur, illi lanius,

qui et te lapso integer est, ct te red 'unt integer manet, paratus videri ut beati sicut conversos , et averso puniat caecitate Vindicat enim primo in anima VCrsa a Se,

exordio Poenarum, ipsa caecitate. Qui enim se avertit a

29쪽

lumine vero id est, a Deo , jam pecus efficitur. 10im dum sentit poenam . Sed jam habet. VI. Itaque Verbum Dei, fratres charissimi, incorporaliter, inviolabiliter, incommutabiliter, sine temporalinativitate, natum tamen intelligamuS a Deo. Putamus-nepOSSumus aliquo m0do persuadere quibusdam insidolibus non abhorrere a Vero, quod dicitur a nobis id catholica, quae contraria est Arianis, a quibus Ecclesia Dei saepe tentata est, Cum Carnales homines id facilius acci piunt quod videre consueverunt Ausi sunt enim quidam dicere: Major est Pater Filio et praecedit eum temporeuid est major est Filio Pater, et minor est Patre Filius, et a Patre in tempore praeceditur. Et sic disputant Sinatus est, utique erat Pater antequam Filius illi esset natus Attendite : adsit ipse nobis adjuvantibus oratio nibus vestris, et pia intentione excipere cupientibus quod ipse donaverit, quod ipse suggesserit : adsit nobis, ut possimus quoquo modo explicare quod Coepimus. Tamen, fratres, ante diCO , Si non potuero ego explicare, non rationem putetis, Sed hominem desecisse. Itaque vos hortor et deprecor ut oretis adsit misericordia Dei, et ita rem a nobis dici faciat, ut Vos audire oportet, et nos

dicere. Hoc ergo illi dicunt: Si Filius Dei est, natus est.

Hoc fatemur. Non enim esset FiliuS, Si natus non esset. Manifestum est admittit fides, approbat Ecclesia catholica, verum est. Adjungunt deinde : Si natus est Patri Filius, erat Pater antequam ei Filiu nasceretur. Hoc respuit sidus, respuunt aure CatholiCae anathematur extra est qui hoc sapit, non perlinet ad participationem societatemque sanctorum. Ergo ait Rationum mihi redde, quomodo et Filius potuit naSci Patri, et coaevus esse ei a

quo natus est y

VII. Et quid facimus, fratres quando Camal bus spi-

30쪽

ritalia insinuamus: si tamen et nos ipsi non CarnaleSSumus, quando carnalibus ista spiritalia intimamus, homini a ;suefacto nativitate terrena, et vicienti istius creaturae ordinem, ubi suCCessus ut decessus gignentes et genitos aet itedistinguit Post patroni enim nascitur filius, patri utique moritur successurus. IIo in hominibus, hoc in aliis ani- milibus invenimus, parentes priores tempore, silio tempore posteriores. Hac consuetudine videndi, Carnalia trans sorro illi ad spiritalia cupiunt, et intentione carnalium facilius seducuntur Aon enim ali audientium sequitur talia praedicantes , sed Consuetudo , quae etiam ipsos in

Volvit, ut talia praedicarent. Et quid facimus nos Silebimus t linam liceret Forsitan enim silendo aliquid dig- Dum de re ineffabili cogitaretur. Xam quidquid potest sari, non est ineffabile Ineffabilis est autem Deus. Si enim raptum se dicit usque in tertium cocluni Apostolus Paulus, ut dicit se audiisse inessabilia versa quanto magis ipse nos Iabilis, qui talia demonstravit, quae sari non possit

cui demonstrata sunt Itaque, fratres, melius erat SisOS- sumus taCere , et dicere moeshabet siles, si credimus Non pote capere, parvulus SQ pallenter tolerandum, donec pennas nutrias ne Cum Volare implumis Olueris, Donsit illa aura libertatis, sed casus temeritatis. Quid illi contra O si haberet quod diceret, dicero mihi Deficienti

ista cycusatio est Victus est Veris, qui respondere non vult illo cui hoc dicitur, si non respondeat eis in seipso ictus non est, Vincitur tamen in titubantibus fratribus. Audiunt enim fratres infirmi, et putant reVera non SSO quod dicatur et forsitan Verum putant, non CSSe quod di Catur. On tamen non esse quod Sentiatur. IIomo enim

nillil potest dicero, quod non etiam sentire possit poteStetiam aliquid sentire, quod dicere n0n possit.