장음표시 사용
81쪽
7o DE EO, mi OD IMPIUM serre, & quidem partim seugiferas, partim steriles
possessiones per Nov. rao. c. VI. s. a. in M. In hoc solutionis debiti processu, quem Brunnemanarus ta Juri L cles. l. II. c. XII. num. D. N ita Comm. ad Authent. Hoc Ius porrectum e. de n. Eccles eXponit; sit lingula capita recensere velimus, tot impietates, quot singulae pronositiones erui possent. Verum cum prudens lector easdem ipse deprehendat, prielonga demonstratione nauseam legentibus non movebo.
Quanto hinc mitiores in executione contraifhrum, qui ex parte Ecclesiis sunt onerosi, fuere Clerici, tanto severiores in illis extitere, qui piis causis jus in aliorum bonis constituunt. Sive enim ex donatione, sive ex venditione Ecclesiae jus in alium competiat, hypothecam simul in alterius bonis habet, & si in donatis ipsit haec jura attributa, multo magis quoque erunt in
onerosis contractibus, V. g. mutuo, uti Brannm annus I. I. c. XIV. num. F. recte concludit. Hoc quidem privilegium concedi posset, cum in arbitrio tertii sit; an vel per donationem vel emtionem Ecclesiae in suis bonis hypothecam velit constituere. Ast, quod hanc hypothecam comitatur adhuc jus singulare, nota qua
dam injustitiae laborat. Statuit enim Manlius in cent. decis quaesi. a.. num. 3t. ffvn quod, licet anteriorem
expressam hypothecam in bonis praesentibus & futuris habeam; in bonis tamen post contractum quaesitis Ecelestia, si vel ex statuto vel ex conventione hypothecam habeat, mihi praeseratur. Quod privit i-um iniquissimum judicaverim; quia tendit in pradu
82쪽
dicium tertii, & commercia fidemque datam disturbat. Res exemplo fiet clarior. Myus nobilis cum sit dominus aliquot praediorum, & aliquando plura ex haereditate Bruti patruelis speranda habeat, summam
a Ditis, Sempronio, Cais, quae patrimonium eXcedit, in
mutuum accipit, atque illis hypothecam simul in bonis aliquando haereditate percipiendis constituit. Rogat deinde quoque Casuran, cui administratio piarum cauiarum est commissa , qui cum MVo multis aliis nominibus Obstrictus, & de mutuo recipiendo per hoc privilegium sit securus, summam pecuniae ipsi exsolvit. mutus patruelis post haec moritur, & SVus ab intestato succedit, atque genio, nova haereditate adjutus , liberius litat. Hujus, si fidem in dubium Vocent, atqUe concursus creditorum existat, quaestio enascitur; num
Ecclesiae hypotheca in bonis haereditate, & adeo post contractum adquisitis, praeferatur hypothecae Titu, Sempron/i, Cas, qui spe hypothecae prioris in bonis percipiendis inducti, Mi argentum dedere. Haec, si ex Maneis decidenda veniat, Ecclesiae jus ille coi firmabit, in damnum & praejudicium tertii male collatum. Hujus generis cum plurima alia ex Horatia
Lucii Privilegiis Scholarium , Cornelis Benincassi Privis giis Paupertatis, Petri Ria i Privilegiis liniversitamum,
TirisqueA & eiusmodi aliis commentariis suppeditare possem. Sed ex hoc uno, a studio partium alieni judicari possunt, quantum piarum causarum privilegia circa contractus reipublicae noceant. Si quis plura exempla desideret, ex ipsis, quos allegavi, fontibus eadem hauriat. XI. Quam-
83쪽
XI. Quamvis vero per solutionem & corripensationem mutui, praedium aliquod Ecclesiae, si solemnitates rite observentur, alienari positi; regulariter tamen alienatio horum bonorum omnibus clericis interdicta,
per c. V. X. de reb. Eccles alun. vel non. Nus liceat ahenare rem immobilem Ecclesiae, si is agrum, si is rusi, cum manciyium , neque specialis 6potheca titulo oblis
gare. Hanc constitutionem ex ratione status Pomtificiorum ortum traxisse, quis non Videat, cum per hoc decretum omnem aditum ad recuperandam Jurisdictionem secularem in istiusmodi bonis, quae semel Ecclesiae cesserunt, magistratui civili precluserint, &hoc privilegium ab omnibus humani generis juribus sit diversum, utpote ubi adquisitiones & alienationes rerum sunt in motu perpetuo. Id sane extimescendum fuisset, nisi certis limitibus, quamvis arctioribus, ct cumscripta postea haec esset sententia quod Jub. Petr.
de Ferranis in Prax. t. FI. num. 3. suo tempore ann. I4IO.
jam veritus est, quo cinere omnia bona Laicorum tandem in dominium Clericorum transitura sint. Hinc Minus
I. V. c. a. de Repuli. in Gallia legibus sancitum affirmat, ut, ne opes Clericorum in nimium excrescerent, &statui civili graviores imminerent, quae praedia ipsis dono data fuerint, pretio constituto vel magistratui vel aliis laicis vendenda offerrent. Religioni pariter ac Reipublicae hac lanctione optime Galli consuluerunt, quarum cura haud disparata agi debet. Huic liberae Gallorum dispositioni de alienandis Ecclesiae bonis, ne alios quoque Principes ad idem exemplum
84쪽
invitaret, obicem posuere per c. placuit I. c. log fυ.
dum statuunt in rebus Ecclesiae a principe alienatis, non statim securum esse emtorem, quamvis, si Princeps aut fiscus alia hona vendiderit, emtor non po iit inquietari a pristino domino per t. a. C. de quad rem
praesin'. Cauas de vendition. c. XII. num. an Prosectam
hanc sententiam sine dubio ex falsa hyPothesi arbitror; nempe quod Principibus omnia aura Episcopalia curamque lacrorum denegare sint ausi. Ipsi ergo Pontificii , ne sacri regiminis interesse per hoc dogma fortean imprudentiores proderent, prohibitionem alienationis honorum Ecclesiae dum bus modis restrinxerunt : scilicet, ut primo decretum & consensus magistratus ecclesiastici, Luciautoritas Pontificum accederet, & secundo justa& sussiciens distractionis causa adesset , in c. I. x
de bon. Eccles alienat. HI non. Cum evidens necessi
tas quare fieri deberet, vel utilitas non subesset. Hae limitationes ita sunt comparatae, ut semper ad em lumentum status clericalis seu Papalis iterum applicari queant; praecipue cum e. sine exceptione X. de his, quassunt, a praelatis si ne consensu capituli vers. nisi aliquid horum faciat, ut meliora respiciat justam & sufficientem causam illam declaret, quae Ecclesiae non sit damnosa, sed proficua & utilis. At vero in alienatione bonorum ecclesiasticorum, si superflua sint, atque pensiones, quae ministris Ecclesiae solvuntur, excedant, non tam externa Ecclesiae aut clericorum utilitas, quam Reipublicae quoque salus erit attendenda. B na enim, cum a donatoribus ad pios usus sint destinata, iisdem quoque consecrata intelliguntur, & pi K tati
85쪽
DE EO, α UOD IMPIUM tali respondebunt ; etiamsi in Reipublicae commodum, praecipue tempore necessitatis, impendantur.
Non enim aurum Ecclesia habet, ut semet, sed ut eruet subveniat in necessitatibus arg. cap. ad audientiam. X. de Eccles aedis fae consimatio sanguinis Christiani re per, metoli aversio , quibuslibet rebus pretiosior esse censetur ut tradit Imperator in in I. sancimus M. C. de M. E
clesiis. Quod si ergo subita hostilis calamitas ingruat, ad repellendum hostem alienari potuerunt, v. Reces. Imperi vir. d. ann. I 4r. g. 63. Uber der Erlen xleb
und bebalteir u erden. Amissus inde, postquam incurrisset invidiam Arianorum; ideo quod aureos calices distraxisset, ad redimendos captivos, Vere respondit: quod DEO sint gratiores animae captivinrum , qui redimebantur, quam vasa aurea & reli
qua templorum ornamenta. v. Petri Martyri ad G al. . I. Reg. -
XII. Hoc praesupposito, quod in casu necessitatis alienari queant, laciliori negotio illa poterit quaestio e
plicari ; num pia legata in aliam causam, quam fuere desinata, pos ins converti. Absolute hoc negant canonistae dc LanceIM. lib. II. r. XXIII. I. r. cum ea, inquit, quae ad cretum usum Iargitione fidelium sint constituta, adactum , fama sedis Ap taca auroritate, converti non vale-M . Moneta, quem Excedi. MO ms in ad A ad Bonne i i manu.
86쪽
κIN PIIS CAUSIS EST. Nann. Jus Eccles. l. II. cap. Ia. num. U. citat, in speciali
tractatu de commutatione ultimae voluntatis cap. I. num. U. praecipue urget, quod executor ultima voluntaris ea pro pterea non ιmmutare possit ; quia commutatio fit executioni voluntatis contraria; etiamsi execvior voluntatem in metius
mutare velit. Huic exceptioni Monetae duo opponi possent, quod pruno immutatio, praecipue si in meliorem adhuc causam conVertatur, non plenarie sit contraria voluntati testantis; cum modum procedendi tantum negligat; primariam tamen intentionem, aut quae saltem primaria esse debet, gloriam Dei prom vendam obiervet. Secundo, quod si postulatum sit vel impossibile , vel superstitiosum , vel quacunque alia quadam labe laboret, neutiquam erronea testantis v luntas ad executionem alterum valeat obligare. Satisfaciendum quidem omni modo voluntati defuncti ab executore ipse statuo ; verum si major immutationis ratio suppetat, & legatum in expressam a testatore causam vel physice vel moraliter impendi non possit; salvo donantis & donatarii jure, in alium usum erogari posse contendo. Quodsi enim publica utilitas vel necessitas commutationem suadeat; idem, uod in alienatione bonorum ecclesiae asserui, proce-ere posse opinor, & mecum consentientem habeo
observandum quoque censeo; si usus pius, quem testator intendebat, impius deprehendatur, dc Juri divino adversus, quod Carpere. I. II. def. Ira. Privr. Consi flori arguit. Nec adeo necessarium judicaverim, ut
usus semper sit maniseste impius, cui rem legatam destinavit testator; sumiat interdum, si vel in m : Κ a liorem
87쪽
DE EO, RUOD IMPIUM .liorem sortem poterit verti legatum, vel usus variis de causis plane cesset. Sic ad aliam aeque piam camsam erogari poterit legatum ; siquid au Ornatum ecclesiasticum sit donatum, qui tamen jam dignitati &splendori Eccletiae respondet ; si ad luminaria, cam- Panas , turere altiores extruendas, vel eiusmodi alia extemam magnificentiam cultus divini concernentia. Si vero quis vel simplicitate, vel superstitione motus, testator fit solicitus, executores vetae pietati magis, quam seipsum consulturos, & voluntatem in singulis quoque adlaphoris accurate explendam censeat, di sponere eundem doctores posse, arbitrantur; ut, si Ecclesia legatum in alios usus convertat, ad haeredem
iterum reaeat. v. Moc . Vol. I. rens. v. num. U. Ludoris. Decis 1 . num. t. quo tamen existente casu , etiam in
gratiam verae pietatis a summo imperante de jure dispensari posse arbitror. Urgent hic nonnulli ulterius execrationes illas, quas morientes, si voluntas ultima fuerit immutata in suis testamentis addunt. v. g. Ser
manuae ad Ius Canon. I. II. e. U. pag. 61. Ast invalidas
illas maleaictiones judicaverim, quas astus Clericinxum persuasit simplicioribus laicis ; ut ita deterrerent incautos & stiperstitiosos. Clem enim inventionem execrationum deberi, illi, quibus mens non laeva fuit, jamdudum hariolati sunt. Minatur inde Basi ius ad
88쪽
I, ρIIs C AUSIS EST. πs Alexandri in Coesiis. qui cum in leges Imperatorum Christianorum essent introductae, postea quoque testamentis fuerunt admixtae, ct condimenti quali loco adspersae. Injuria hine sit S. Patriarchis, dum origo maledictionum ad illorum tempora refertur, & eXemplo Jacobi moribundi Genes XLVII, ap. & Joseph, c. L, V.
fratres suos obstringentis jurejurando, ut exuVias corporis ex AEgypto in Palaestinam secum auferrent, male illustratur. Toto enim coelo differunt execratio, &juramenti exactio. Juramentum enim, qui ab altero exigit, nequaquam alteri maledicit. Execratio autem , tanquam species maledictionis nullo jure defendi poterit v. Excisient. Strγε. Diff. de execrat. usator. e. l. I . se My . & Becman. m praecogn. mora . c. I . Et quam
Vis excipiant, civiles leges quandoque a legislatoribus execrationibus munitas. Primo illas quis simpliciter approbet J & secundo non consequitur; quod illud, quod principibus in subditos licet, privatiS quoque liceat inaequales. XIII. Cum ergo in aliam aeque piam causam bona Ecclesiae mutare liceat, nova eaque non levis momenti controversia attingenda venit; num in formam patram niatium cs fud.rtium eadem redigere summo principι μοι 'Negant hoc tum Pontificii, tum Protestantium quoque nonnulli, sive ratione status, sive aliqua superstitione commoti. Quorum argumentorum pondera librare, & pro modulo ingenii mei expendere, a nostro tractationis argumento non alienum fore, existi mo. Statum autem controversiae, & quae praxi pue
89쪽
observandae sunt circa illum circumllantiae, ante explicabo , quam argumenta hinc inde allata discutiam: ut eo penitius negantium robur & vim perspicere libceat. Non dubitamus vero quaestionem hanc assi
mare nempe Principem aut cui Dra Episopaha compse
eunt, bona quondam pris causis dicata, supersua, deficiente jam issorum legitimo usu, adformam patrimoniasium csse datium redigere, inque secularem usum, vero reipublica com- P modo jure posse convertere. Addimus tamen limitatio- aines , quas Pontificiis ipsis non licet amplius negare. PPrimo scilicet, si necessitas caesistas rei Hua iac Dadeat. pAtque hic necessarium non judicaverim, ut tantum in mextremae necessitatiS casu , cui depellendo nihil am- diplius sacrum est; Verum etiam, quando laici impa- Ares sunt oneribus reipublicae necessariis serendis, ct si de corrigendis eiusdem morbis invalescentibus agitur. Exemplo illustri admodum Clemens IX. Pontifex RO- ω manus hac in parte Principibus praeivit. Nam is in Agratiam reipublicae Venetorum, cum Candiae Sarace- ώnorum vis graVior immineret, ordines sancti Georgii in dAla Venetiarum, fae Fratrum S. Hieronymi de Faesulis, ac ii Fratrum Jessatorum ejusdem Hieronymi, cum omnibus e dignitatibus, ossicus,aministeriis, omnique conventua rhiare, timo, essentia ac denominasione perpetuo extinxit, i pressit, abolevit s bona vero mobilia s immobilia, sacras profana, conventus, cossedia, monasteria, domos, vineas,
praedia, canones, responsiones, fructus, introitus, s omia jura in suos sedisque Apostolica usius convertenda reservavit sann. I u. d. VI. Decembri publicata Bulla, id declaravit. In qua etsi ille ordinum suppessorum deficientem' primaevum religiositatis vigorem, & valde modi,
90쪽
IN PIIS CAUSIS EST Dcam in Ecclesia DEI utilitatem accuset; cuilibet tamen in historia vel leviter versato, ratio in promptuerit, Pontificem ad sublevandos Venetos bello gravissimo Candiatico implicitos, potissimum eos ordines
bonis suis emisse, quorum minor contradicendi esset autoritas, quorumque reditus ditione Venetorum maXimam partem circumscriberentur; id quod uetusns Pssendosus, in Commentatione allegatae Bustae Clementis Ixaddita, accurate admodum obtervat. Quodsi ergo Pontifici Romano bona ecclesiastica S. Orssinibus eripere, & in seculares usus vertere liceat, antiquis δε-
minis non consentiensibus, non vocatis, non auditis, non ad
ductis omnibus suppressionis causis, non verisicaris aut δει- si Maris, licer magnus cs si stantians in infrumento dofectus occurrat, aut solennitates jure requi stae defuerint ;licet consituriones s ordinationes Apostolicae, in generalibus conciliis editae, Pontificum fue Cance Lana Apostolica regulae,
suppresorum ordinum statuta, s juramento probasa p/iυι- legia obseent. Quodsi, inquam, Pontifici nondum extrema urgente necessitate, bona piis causis destinata, in secularem usum mutare, non injustum est; non
video cur Principi summa jura jura Episcopalia tenenti & exercenti, postulante salute petriae, idem jus denegari queat y
Secundo, id licitum pronunciamus, si salaria δε-rentibus , cssipendia aesentibus fusicienter jam situ confli uta. Nam sicuti omnis ordo sine honestis divitiis vilescit, L pietatis L de suspect. tumri ita aequitas quoque naturalis postulare videtur, ut imprimis Ordini sacro ita prospiciatur'; ut non solum necessaria ipsi suppetant, verum etiam ad dignitatem eidem conciliendam,