4!: Orator Ciceronis ad M. Brutum. ...

21쪽

coepisset,aM eκm ferret aut qκει potvis non ruberet

auferrta Ad Atticoram igitur aure teretesta relis

giosas lMise accommodant, ij sent existimandi Attice

dicere . Guyrrem genera plura lint hi, ummodo qμale sit, Asiricantκν. Putant enim,qui horride incubtes dicat, modo id eleganter enucleateci faciat, enm solam Attice dicere. Errant, qu)d o unici quod Atti ce, non fallantur . Illorum enim indiciosi solam illud est Atticum, ne Pericles quidem dixit Attice, uini; mae sine controuersia deferebantur . At si tenui gmnere uteretur, nunquam ab Aristophane poeta ' μ' rare tonare, permiscere Graeciam dirim esset. Dicat

igitur Attice uetustis mus ille sic riptor ac politi Oimns Lysias quis enim id possit negare' damonte a*mus, hoc esse Atticum in Lybia,non qu)d tenuis fiat: cilie inornatus, sed qu)d nihil habeat insolens aut inαeptum . Ornate ro C araalter copiosi dicere, aut Atticorum sit, an ne si Aeschines, neue Demorasthenes Atticus. Ecce autem alipii se Thucydidio φαρ pro itentAr, noulim quoddam impertioram, in auditlim genus. Nam qui Lysiam sessκntur, causii dicum quendam sequantκr, non illu/κidem amplum atque grandem sabissem D elegantem tamen e cissi

in foren bκ causis possit praecure consi lere . hucγσdide autem res gestas , bella narrater prasia, gra*Miter sane C probe sed nihil ab eo traferri potest ad

forensiem usium et κblicu . ipsae illae conclone ita murutus habent, curas abditasq; siententias, uix ut intelliαgantur: quod et in oratione civili rutium uel maxis reum . Quae est autem in hominiscit tanta peruersias,

22쪽

a Thucydide quidquam duxi, At laudatus est ab οαmnibus fateor sed ita,ut rerum explicator prudens, seaerus, grauis mon ut in iudiciis uersaret ca as, sed ut in historijs bella narraret itaque nunquam est ημπmerallis orator . Nec uerosi historiam non scripsisset,

nomen eius extaret, cum praesiertim Disset honoratus et nobilis. Huius tamen nemo neque uerborum neqAesententiaram grauitatem imitatur sed cum mutila

quaedam hiantia locuti sunt, quae uel in mula stro facere potuerunt, germanos si putant esse bucγη didas Nactussium etiam qui Xenophontissimilem sese se caperet cuius sermo est ille quidem melle dulcior, sed . forensi stre it remotissimus Referamus nostigitur ad quem uolumus inchoandκ , eadem loquentia informandam, quam in nullo coenonit

Antonius.

opus omnino arduum Bruα te conamur, si nihil difficile amanti tuto . amo autem , siemper mali ingenium sudi , mores tuos. incendo porr quotidie magis, non desiderio μα tum quo quidem conscior, congressus nostros, con; siuetudinem uictus , doctissimos ermones requirens tuos, sed etiam admirabili fama uirtutum incredibiαlium quae 'ecie diliares, prudentia conivneuntur quid enim tam diptans, qκκmia seueritate comitas equis tamen unquit aut sanctior est habitus,aut duru

sit tam dis se, quam in plurimorum conu

23쪽

O R. Ttrouersis diiudicandi, ab omnibus diligi 'con equeris tamen, ut eos ipsios, quos contra statuas, equos , placa tosci dimittas itactu e Dicis, ut cum gratiae causa niαhil facias,omnia tamen sint grata quae facis ergomnibus terris una Gallia communi non ard Lincedio in qua fruerisi e te, cum in Italiae κce cogno ceris,Mrsari, i in optimorum ciuium uel flore, uel robore Iam clκantum illud est, quod in maximis occupationi bus nunquam intermittis studia odisinae semper alit

se scribis aliquid, aut me uocas adscribendum ' μα κ hoc sium aggresus statim Catone absioli loci quemi μ' ημ3μam attigissem, tempora timens inimica uirsititi, nisi tibi hortanti illius memoriam mihi chara excitanti,non parere nefas esse duxisbem sed tot cor

me a te rogatum, recusantem haec cribere esse aursum . uolo enim mihi tecum commune esse crimen its si linere tantam quaestrionem non potuero, ni sis o neris impossiti κα culpa sit, me recepti inali tamen ivdla: nostri errorem laus tibi dati muneris compensaσ

bit. Sed in omni re di scissimum es formam . Aod

χαρακτη Grffce dicitur , exponere optimi quod araliud aliis Midetur optimum . Ennio delictor, ait RiIs iam civ d non disicedit a commlim more uerborum. Pacuκio, inquit alius: omnes apud hunc ornati ela:

borati s sunt uersias , multa αρκd alterum negligen

tius. Fac aliam Accio irria enim sunt iudicia, ut in Craecis nec facili explicatio qκ forma maxime ex cellat . In si iuris alios horrida,inclitia, abdita, G opaca contra alios niti ila lata,co I ruta delectat id

est, quo praesicrit: m lilaod aut formκlam exprimas,

24쪽

cum sis quodque genere praeflet, genera immo, Hac ego religione non sium ab hoc conata repulmsus existimauici in omnibus rebus esse aliquid optima etiam si lateret: idsi ab eo posse qui eius reignarus e

se iudicari. Sed quoniam plura sunt orationum gene ra, eaq; diuersa, neque in unam forma cadunt omnia, talidationum, scriptionum, sistoriarum, talium suapionum qualem Acrates fecit an γriclini,multi'; alii qui uni nominati Sophi lae, reliquarnmci reri formam,quae avunt a forensi contentione,eius totilis generis quod Graece ie 'εικτικον nominata quod Ἱας si ad in liciendum, deleelationis causa comparatum est non complectar hoc tempore : non qκ negligen da sit est enim illa quasi nutrix eius oratoris, qAem informare uolκmus, 2 de quo molimur aliquid exus, itias dicere . Ab hac o uerborum copia alitur,er eorum construelio , innumerus liberiore quadam fruitur licenti . Datur etiam uenia concinnitati siens tentiarum, emar uir, certius: ' circunsicripti lierborrum ambitus conceduntur de indWiriaq;,non ex in α

ἴdij, sed aperte ac prum elaboratκr, tit Aerba uerbis quo demens pari restondeant, ut crebro condi

ferantκ p nantia, comparenturq; contraria D ut pariter extrema terminentlir, eundemq; referant in cadendo bonum Ἐκ e in ueritate causarum rari multo facimus, ,ei te occultius in Panathenaico autem socrates ea fudiose con stolatum fatetur . nonnim ad iudiciorum ei trinem, sed ad uoluptatem auαν inmscripsierat. Haec tra lasse Maomachum Chalacedonium primum et Leontin m peruη Gorgiam

25쪽

satis arg: ta multa, sed Et modo primum si a centia minuta, tersiculorum similia quaedam , nimiumq; depicta .ilio magis fiunt Herodotus, T cydidesci; miGrabiles quor: rectas clim in eorum tempora,cilios nος

minani, incidis et longissime tamen ipsi Z talibus delirci , uel potia inepti s ab aerant . alter enim fine ullis salebris quas sedatas amnis luit alter incit tio feritur, crati bel icti rebus canit etiam quodam: modo sese licum primisci ab his it ait Theophra lus hi floria

commota est , Et auderet liberius uam superiores, ornatius dicere morum stati successit si crates , cilirpraeter caeteros ei; dem generis laudat: r semper a no bis, nonnunquam Brute eAltero erudite repugnante te sed credas mjhi fortasse si, ovid in eo laudem,cognoti eris nacum concibus ei Thralomachus minutis numeris uideretur e Gorgras , ii tamen primi tradκntur arte quadam uerba iunxisse ; Thucydides autem praefra duor, nec satis ut ita dicam rotandus primus inos lituit dilatare uerbis o molliorib: s numeri explere sententias. In quo cum doceret eo , qui partim in diocendo, partim inscribendo principes extiterunt, domus eius 'cina habita .loquentiae est itaque ut ego, clima O , o Catone laudabar , uel reprehendi me a moris facile patiebar sic Isiocrates uidetur testimonio Pl αtoni, aliorum iudicia debere contemnere os enim ut

scis quoi in extrema pagina Phaedri hi ip i, uerbis

loquens Socrates : Adolscens etiam nunc δ Phaedre

socrates sed quid de ita ligure , lubet dicere .

26쪽

Plato scribit aequalis, ei qκidem exagitatorio

viniam rhetorum hunc miratur unlim . me autem, iqκ Isocratem non diligunt, una cum Socrate cum Platone errare patiantur . Dulce igitur orationis geπηκs, solMium,et e tuenssententis arguti . uerbis sio nans est in id cpidi lic genere quod diximus pro priis Sophil raram, pompae Zamgκgnis aptiA , gy*mnas ab ra dicatum, si retu ira pulsium foro sed quod educata huius nutrimentis eloquentia, ipsa se

pol ea colorat C roborat non alienum fit, de ora: tori, quasi incunabus dicere Merum haec ludorum atoque pompae nos autem iam in aciem dimicationemq; ueniamus. Q Noniam tria uidedisiunt oratori quid di cat, e quo quidlii e loco quo modo ci cedu omnieno est,cliij si optimum singulis sed aliquanto secus,

atque in radcnda arte diti solit nulla praecepta sonemus, neqκ enim id seu cepimus sed excellenti, elocilienti est eclem formam adumbrabimus nec , qMibus rebus ea paretur, Aponemus ed quali nobis esse uideatur . Ac duo breuite prima sunt enim non tam in signia.

27쪽

iudicare quid dicas, magna illa trudem fiunt, ertanquam animi instar in corpore, sed propria magis

pylidentiae, cinam eloquentiae ηκα tamen in causa est Maclia prudenties nouerit igitκ hic quidem orator, q em summu m esse uolumus,argumentorum, rationκm locos. Nam quoniam Aidquid est quod in conatrollersia aut in contentione uersetur, in eo aut sit ne,

αμt κid sit,aut ireale fit, qκσritur sit ne Ignis. φιid sit si nitionibus. quale sit 'recti praμici partibus: quibus ut uti possit orator,non ille uulgaris, sed hic exo

cellens, a proprijs personis temporibμ siemper si ρρα

test,auocat controuersi; Latius enim de genere,quam

de parte disiceptare licet ut quod in uniuersi si prorabatum,id in partest probari necesse. Haec igitur ciκσα Ilio a propriis persionis C temporibus ad uniuersi gerneris orationem traducta appellatur Thesis in hae Aristoteles adole centes,non ad philosophorum morem tenuiter disserendi, sed ad copiam rhetorum in utranoqκ partem,lit ornatius uberin dici possit,exercuit. Idemus locos sic enim appellat quo argumentorum notas tradidit,unde omnis in utranque partem trahes retur oratio. Facile igitur hic noster non enim declar natorem aliqκem de ludo,aut rabuta de foro, sed dor

ei lymum, perfectissimum quarimus quoniam loci

certi tradantur, percnrret omneis litetn aptis generaItim,disset ex quo ema nant etiam cilii commlines appellantur loci. Nec uero utetκ imprudenter hac copia, sed omnia expendet, seliget. Non enim semper,nec

28쪽

solum qκid dicat sed etiam expendet nihil enim est feracius ingeni s, k praesertim , quae disiciplinis exculta

sunt. Sed ut siegetes fecundae in uberes, non solum fruges, uerum herbas etiam effundunt inimicissimas frugibus sic interdum ex illis locis aut leuia quaedam, aut causiis aliena, aut non utilia gignuntur Polliori mas oratoris iudicio delePlus magnus adhibebitur. Qt 'σnam modo ille in boni, haerebit habitabit fuisse aut molliet dari aut occultabit, quae dilui non poterlint, atque omnino opprimet licebit; aut abducet animos;

aut aliud a beret quod oppossitum probabilius fit, 3 Em

illud, qκο obstabit suam uero ea , quae inZenerit, qua diligentia collocabit 'quoniam id siecundum erat

de tribus Vestibula nimirum honesta aditusq; ad cansam faciet i lustres: cum cs animos prima aggressito*ne occlipauerit, Urmabit excludetq; contraris,de frmis imis alia prima ponet, alia polstrema, inculcabitq; leuiora. Atque in primis duabus dicendi partibus qua αlis set, summatim bre: iteret: scripsimus. Sed ut ante dictum est, in his partibκ graues atqκ margnae sunt minus , artis e laboris. Cum autem qui loco dicat, inuenerit, illud est longe auximum , uidere quonam modo Scitum est enim quod Carneades, ter dicere Alebat, Clitomachum eadem dicere , carneadem autem eodem etiam modo dicere.

cautas in ph sopbj tantum interest quemadmodudicas, ubi res steriatur, non uerba penduntur quid tandem in ca si existimandam est, quibus totis mou

29쪽

deratur oratio Quρd quidem ego Brute ex tuis liteαri, sentiebam , non te id citari, qualem ego in inueraniendo in collocando summum Ube oratorem uel

lem sed id ibi quaerere uidebare, quod genκ ipsi m

orationis optim lim iudicarem . Rem dis cilem dij immortales atque omni um d scissimam. Nam cum est orati molli, , tenera , ter ita flexibilis, ut siqua α

uoluntates, mali κm inter se distantia essecerunt genera dicendi. tamen alis uerborum , volubilitasq; cordi est, qui ponunt in orationis celeritate eloquentiam. Di linei alios, C interpodia interualia , morae , e Gisi irationesus delectant Q si potest esse tam diuerαfum s tamen est in utrociae aliqκid excellens. Elabo orant ali lenitate et aequabilitate, ei Ar quasi quoda candido genere dicendi. Ecce aliqui duritatem et beneritatem ciκαndam lierbis, emorationis quoi moem stitiam sequo:κ quodsi alii ante dia inim, ut alij graues, alii tenues, ali temperati uellent uideri, quot orationκm gener esse diximus , totidem orato ram reperiuntur . Eta niam cepi iam cumulatius hoc munus augere, quam a te pol alatκm est, tibi enim tantum de orationis genere quaerenti, res ondi etiam breuiter de inueniendo collocando ne nunc ciuio dem solum de orationi, modo dicam, sed etiam de αElionis ita praetermissa pars, A lia erit quandoquidede memoria nihil si hoc loco dicendum , quae com is est multarum artium. Quo modo aute dicatur, id est in duobus in agendo et in eloquedo. Est etiam actio tu asi corporis Auedaeloalietis,cum coste, uoce atq; motR.

30쪽

tandκdam nostra indicat oratio, utcunqκ se Oeclum

videri, animum audientis moueri uolet, ita certκm

uocis admouebit sonum de quo plura dicerem si hoc praecipiendi tempus esset, aut si tu hoc quaereres diceα rem etiam de gestu,cum quo iunctus est uultus quibκs omnibus, dici uix potest,qκantum intersit quemadmo

dum utata orator. Nam infantes, acilionis dignis

tale,eloquentiae saepe fructum tulerunt dictertiue, formitate agendi multi infantes litati sunt ut iano sine causa Demosthenes tribuerit irinis sercundas se tertias actioni. Si enim elosFentia nuda simne hac, haec autem fine eloquentia tanta est, certe plκ rimum in dicendo potest. Volet igita ille qui eloquen*tiae principatum petet, contenta uoce atrociter dicerare, summissa leniter, C inclinata uideri granis, in lex miserabilis. Mira est enim quaeda natura uo cis,cuius quidem e tribus omnino sonis,in lexo acuto, graishtata sit, tam suauis uarietas perfecta in canαtibus. Est autem in dicendo etiam quidam caratus, curior, non hic e Phrygia Caria rhetorum

epilogis pene canticum sed ille, quem signiscat Demo*sthenesis Aschines, cum alter alteri obiicit uocis feraxiones dicit plura etiam Demosthenes, i umq; si pedicit uoce dulci se clara fuisse liquo illud etiam no*tandum mihi uidetur ad studium persiquendae suaui'

latis inuocibus. ipsa enim natura quasi modularetur hominum orationem,in omni uerbo posivit aclitum Aoαcem,nec una plκs,nec ἀ postremas Iuba citra tertiam,