장음표시 사용
41쪽
Π m, qκὶ per similitudinem ab alia re aut usuit αtis,alit inopiae causia transferantur . Mutata,in quit m pro uerbo propriosubiicitur aliud , quod idem signis' cet, semptum ex re aliqua consequenti . au'd quan*q am transferendo sit , tamen alio modo transtulit, cum dixit Ennius arcem urbem orbas alio modo, si pro patria arcem dixis et horridam Africa terσΥjbili tremere tumultu cum dicit , pro Afris immκtat Africam . Hanc Hypallagen rhetores , Ajαλμα si
summutantur uerba pro uerbis: Metonomian gram malici uocant , quod nomina transferuntur . Aristo teles autem translationi haec ipsa subiungit abut sionem , quam καταχρησιν ocant ut Am in κα tum dicimus animam pro paruo Per abutima lier
bis propinquis si opκ est , vel quod delectat, uel quod
licet . Iam cum ἐκχerunt plures continus tralatioαnes , alia plane sit oratio rataque genus hoc Graeci appellant cras; ορ, , nomine recile , genere melius ille qui ista omnia translationes uocat . Haec freσquentat Phalereus maxime sunt ό κlci sim quanquam translatio est apud eum Alta , tamen ammutationes nusquam crebriores. in idem genus orationis loquor enim de Ia modici, ac tempe Grata uerborum cadunt lumina omnia , multa etiam sententiar lim , latae eruditrici dili utationes ab eodem explicant: loci communes in contentione di
cuntur . quid multos e philosophorum cholis tales fere evadunt nisi coram erit comparatus ibi fortio , per se hic , quem dices, probabitur . est eratum qκoddamo insigne, Iorens orationis pictnm,
42쪽
sententiam illigantur lepores hoc totum ἡβphi lara fontibus defluxit in forum, sed si retum a 'btilibus, repullium a grauitas,in ea,de qua loquor, mediocritate consedit. Tertius est,ille amplus, opo*s, granis, orna: tus,in quo probe es uis maxima est. Hic est enim cuius ornatum dicendi copiam admiratae gentes, et αquentiam in ciuitatibas plurimum ualere passae s i, sed hanc eloquentiam, quae usu magno bonituq ferretur, quam si licerent omnes, quam admirarentli cilias assequi posse dissiderent. Huius eloquentia est tradiax animos ruius omni modo permovere. haec modo perofringit, modo irrepit in sensus inserit nouas opinio: nes,euessit insim; Sed multum interes inter hoc dicendi genus, o superiora. Qid in illo subtilio acuto elaborauit , ut callide arguteq; diceret, nec quicquam alαtius cogitaret hoc uno perfecto magnus orator est,si non maximus minimeq; in lubrico uersabitur, Pisi semel constiterit nanquam cadet Medius ille autem, quem modicum temperatum uoco, si modo suum illlud satis instrκxerit, non extimescit ancisite, di, cendi incertosq; ca lis etiam siquando minus puccedet, ut sue si magnAm tamen periculum non adibit, alte enim cadere non potest. At uero hic noster, qκem principem ponimus, gravis, acer, ardens, si ad hoc unum est natus , aut in hoc solo se exercuit, aut huic generi pudet uni, nec καm copiam cum illi, duobus generiabus temperauit, maxime est contemnendus ille enim summissus qκod acute Draeteratorie dicit, sapien ii
medius, seanis, hic autem copiosissimus, sit nihil aliud
43쪽
aliud,ui sitis sanus uideri solit. Qui enim nihil ροα tot tranqvisse,nihil leniter, nihil partite, definite , dias lincte facete dicere, praesertim cam an ae partim torri et Isint eo modo, partim aliqua ex parte tractandae si is non praeparatis eraribus inflammare rem coepit, fκα rere apud sanos et inter Abrios bacchari uino u
sed animo . nam an si prehendissem , ne ipsi quietdem 'a tanta eloquentia mihi persiuasisset ut se dimitterem. Sed inuentus profecto est iste eloquens , quem nuns sum uidit Antonius. Quis est igitur is momα pleola breui, disseram plinjbM is enim est eloquens, qui, humilias iter, e magna graviter, e me; diocria temporale poto dicere . Nemo inc ies,unα quam fm . Nes erit: ego enim,' id e derem, non quid uiderim , distules redeos ad illam Platonis, de qua dixeram,rei formam, ecie. quam et non
cernimus, tamen animo tenere possumus. Non enim eloquentem quaro,neque Aidiuam mortale adκα
cum, sed illud ipsum, cuius qui sit compossit eloquens: quod nihil est aliud, i eloquentia ipsa, qua nulli nisi
mentis oculis uidere possumns. Is erit igitur eloquIns
ut idem illud iteremus qui poterii parua summisse
modica temperate, magna graMiter dicere . Tota mirhi causa pro caecina de uerbis interdicti fuit re inouolutus definiendo explicauimus ius ciuile laudauiomus uerba ambigua lunaimus. Fuit ornandus in Manilia lege Pompeius, temperata oratione ornudi costiam persiecuti semus. Ius omne retinendae maei lauti Rabiri causa continebatκr ergo in omni genere
44쪽
am 72 icationis χου. imus At haec interdum temperanda er Marianda sunt ii digitur in accusationis βαptem libri, no reperitur genus ' quod in Hasit 'quod
in Corneli, quod in plurimis nostris defensionisu fquae exempla eligissem, nisi re nota esse arbitrarer, vel posse eligere im quaererent , tilla est enim ullo in
genere lares oratoris,cuius in nostris orationibus non fit aliqua, si non perfecti'at conatus tamen atque adumbratio . non assequimur: at quid deceat videmus . nec enim nunc de nobissed de re dicimus: in quo tantum
abest ut nostra miremκr, ut usq; e difficiles ac morosi simκs, ut nobis non satisfaciat ipsi Demosthenes rari
quanqκam unus eminet inte omnes in omni genere
dicendi, tamen non siemper implet κres meas ita sunt auidiae capaces . semper aliquid immensium in initamque desiderant. Sed tamen quoniam huncti oratorem cum eius studiosissimo Pammene, cum e se Athenis, totum diligentissime cognouith; neque eη dimitti, 'manibus, tamen nostra etialectitas,uiα de profecto istum multa perficere, nos multa conari; illum posse, nos esse, quocunque modo causa postulet dicere. Sed de magnus: nam suta sit ipsi magnit,et maximos oratores habuit aequalis nos nimis magna se cissemus, si qμidem potuissemus quo contendimus per Menire,in ea urbe,in qua,ut ait Antonius, auditus elo*quens nemo erat. Atqui si Antonio crassus eloquens usu non est, aut sibi ipsi junquam cotta usus esset,nκnquam n itius, nκnquam Hortensius nihil e nim ample Cotta, nihil leniter Sulpitius, non multa grauiter Horten κε Superiores magis ad omnesenm
45쪽
mus de supplicio parricidarum Da ae nequaciliam sat . , , deferbuisse post aliquant sientire coepimus . hid
di enim tam commune, quam luritus uinis, terra moro, tuis, mare ἐκAuantibus litus eierii. Ita uiuunt, Am, possunt, ut ὀκcere animam de cocto non queant hila', moriuntur, ut eorum ossa terra non tangat ita ast is, tantur fuctibus, ut nunquam a uantur fila postrem D mo ei ciuntur, ut ne ad saxa quidem mortui concili ter, sicant en Ἐκα sequuntκ . Sunt enim omnia sicut adole centis non tam re maturitate , qμα ste erexpediatione laudati. Ab hac indole iam illa matura. Uxor generi, noκerca silii, iliae pelle . Nec uer hiemus erat ardor in nobis, ut hoc modo omnia dicere, mus ipsa enim illa pro Roscio iuuenilis redundantia, multa habet attenuata, quaedamistram panto hilario, ra. At pro Habites, pro Cornelio, compluresci aliae, nemo enim orator tam multi, ne in Graeco quidem
otio scripsit , qκam multa μη nostra)eas hanc ipsam habent,quam probo, uarietatem . An ego Ho mero, Ennio, reliquis poetis, maxime tragicis
concederem, ut ne omnibκ locis eadem contentiorne uterentur crebros, Atarent, nonnκnquam entiam ad quotidianum genus Armonis accederent: ipse nunquam ab illa acerrima contentione di
46쪽
scederem Sed civi poetas diuino ingenis prostro fHistriones eo uidimus, tu ibus nihil posset in 'o generre esse praestantius,qm non solum in dissimillimis perseunt satisfaciebant, cum tamen in Mi Mersarentur, sed
comoedum in tragoedi 1s, tragoedum in comoedii sadmodum placere vidimus ego non elaborem ' cum dico me,te Brute dico: nam in me quidem iampridem
esse lum Ut quod 'tμrum fuit tu aut eodem modo omnesis causas ages f aut aliquod cansarum genus re*pudiabis' aut in isdem causis perpet m,e eundem stiritum sine ulla commuta time minebis siem heu
.nes quidem,clirus Uer inter imagines Ras,ac tuoru ,
qκὸdeum credo amares cum ad te in Tusculanum uenissem, imaginem ex aere nidi, nihil, si subtilitaα te cedit, nihil argutiis acuminem peridi, nihil ei nitate Aesidunt, silendore uerborum . Multae sunt eius totae orationes subtiles, ut contra Leptinem ,κbtae tot egralles, Et Aaedam Philippicae multae Mariae, ut contra Aeschinem esset legationis, ut contra elinσdem pro causa Ct phontis. Jam illud medium, quoαtiesu id arripit, granismo disicedens, eo poti limum delabitur . Clamores tamen tum mouet Gyalim in dicendo plκrimu efficit,cum grauitatis locis utitur. Sed ab hoc parumper abeamus; quandoquidem degenere,non de homine κsrimas rei potius,id est eloqμr tiae uim e natκram explicemus. Illud tumen, quod iam ante diximus, meminerimus,nihil nos praecipiendi causa esse dicturos, atque ita potius adiuros, ut exi; imatorei uideamκ loqui, non magistri . in quo ta*men longius progredimAr, quὸ videmus non te haec
47쪽
ρω esse lecturum, qui ea multo, ciliam nos, tui μα si docere deam κν, habeas notioras sed hoc librum
etiam si minin nostra commendatione, tuo tamen οπmine diuulgari necesse est Esse igitur perfecte se
cilientis puto, non eam solum facultatem habere, quae sit,im propria se e lates dicendi ,sed etiam ininam eius , atque initimum , dialecticorum sicientiam assuetmere quanquam aliud uidetvir oratio esse, aliud diosi Matioci nec idem sequi esse, quod ἀiceres attamen utrunque in disserendo est distulandi ratio e loqueσdi,dialecticorum sit oratorum aute dicendi er Υπnandi. Zeno quidem ille a quo disciplina Stoicorum est,manu demonstrare solibat quid inter has artes interesset nam clim compresserat digitos, Vnuci; fecerat, dialecticam aiebat ei modi esse : cum autem diduxes rat, manum drlatauerat, palmae illius similem elo, quentiam esse dicebat. Atque etiam ante hunc Ar oteles principio artis rhetoricae dicit, illam artem quasi ex Itera parte restondere dialecillac ut hoc uidelicet diserant interse, quod haec ratio dicendi latior fit, ita loqκendi coni raditior . Volo igitur huic summo omne, quae ad dicendum trahi posset, loquendi rationem esse notam,quae quidem res, quod te his artibus eruditum minime fallit, duplicem habuit docendi uium . Nam
ipsi Aristoteles tradidit praecepta plurima disserenαdi, o postea s. dialeelici dicuntur, si in iora mulota pepererlint. Ergo eμm censita, qui eloquentiae ακα de ducaturi, non esse earlim erκ omnino rudem:
sed uel illa antiqua, uel hac chrysippi sciplina in liri
48쪽
tor. Et quoniam in omnibus, quae ratione docentur
lita, primum constituendum est quid quidque sit iniis enim inter eos,qui disiceptant, conuenit quid sit illud de quo ambigitur, nec redie disseret, nec unquam ad exitum perueniri potest explicanda est saepe uerbii mens nostra de quaque re, atque inuolutae rei notitia definiendo aperienda est siquidem Uniti est ora itio, quae,quid it id de quo a 'tur, ostendit quambre visim . Tum, ut scis, explicato genere cuiusque rei, uidendum est quae sint eius generissiue formae me partes, ni in eas tribκatur omnis oratio . Erit igitur haec
facultas in eo,quem uolumus esse eloquentem , ut defixnire rem po si neque id faciat tam presse C any le, quam in illis eruditismi d tutationibus feri solet;
sed cam explanatilis, tum etiam uberius C ad com mune iudicium popularemq; intelligentiam accommo: datius. Idemq; etiam,cum res postulabit genus uniκeν pum in s ecie certas,ut ημ α neqli praetermittatur,neque redAndet, partietκrae jMidet quando autem
aut quo modo id facia nihil ad hoc tempus quoniam ut supra dixi iudicem me esse, non doctorem uolo Nec uero dulictici modos instructus, sed habeat
49쪽
mneis philosophiae notos C tractatos Iocos. Ni l enim de religione , nihil de morte, nihil de pietate , nihil de charitate patriae, nita de bonis rebus aut malis, nihil de uirtutibus aut viiijs, nihil de ο scio, nihil de dolore, nihil de uoluptate, nihil de perturbationψω animi GrerroribM, quae saepe cador in causas, sed iei:inius araguntin inihil , inquam sine ea scientia, quam dira, graviter,ample copiosie dici er explicari potest. De materia loquor orationis etiam noc,no ipsi degenere di cendi uolo enim prius habeat orator reni, de qua di*i cat,dignam auris: s eruditis, quam cogitet imblis Aembisqvidque drcat,aκt quo modo. Quem etia, is o Pan dior sit, er quodammodo excepiον, ut de Pericle dioxi 'pra ne physicorrum quidem esse nam uolo omnia profeso, cum seia coelestius rebus referet ad humanas, excelsius magnificentius dicet sen: tiet cumus illa diuina cognouerit , nolo ignoret ne haec quidem κmana . Ius ciliit teneat, quo egent causae forensis quotidie Pid est enim turpius, iam etigitimarum, ciuilium controliersiarum patrocinia 'sicipere , cum si legumis ciuilis iuris ignarus CC In cat etiam rerum gestarum, memoriae ueteris o dinem, maxime sicilicet nosse cilistatis, sed emim oriosiorum popniorμ- e regμm id trilim quem aiborem nobis Attici nostri leuauit labor, qui consieruastis, notatbcs temporibηs, nihil κm illustre praetermire teret, annorκmseptingentorum memoriam uno libro colligauit nescire autem , qMid antea, quἀm natussis, acciderjt, id est siemper esse puerκ . Quid enim est aetas hominis, si cum memoria rerum eterum,
50쪽
ακtem antiqvitatis exemploruci prolatio semma cum deleriatione 64κJloritatem orationi albert,et idem. Sic igitur instructus ueniet ad causas, quarum habebit genera primum ipsa cognita . Erit enim ei perstediu, nihil ambigi posse, in quo non aut res controAesiam facia aut uerba ines,alit de uero, aut de recto, aut de nomine . Verba, aut de ambiguo aut de contrario. Nam si quado aliud in sententia uidetur esse, ali din uerbis, genus est κoddam am ahqκod ex praeterlato uerbosierisolet, in quo, quod est ambigaornm pro prium,res duas significari videmus cum tam pauca sint genera ansaram, etiam argumentolli praecepta paucasunt. Traditi sunt,e qalbus ea ducantur,duplisce loci uni e rebκ ipsis, alteri assumpti. Tractatio lagitur rerum: cit admirabiliorem orationem . nam ipse quidem res in perfacili cognitione uersantur qκid enim iam sepiitur, quod quidem artis fit,nisi ordiri οα rationem in quo aut concilieta audito alit erigatur, aut paret sie ad distendum frem breuiter exponere, probabiliter, aperte,ut I id agatur intelligi possit: sua confirmare,adaesaria aertere Lea Uscere non perturbate, sed si Alis arramentationibus ita conci dendis,ut ediciatur Aod pit consequens iis,qui Jmemta ad quanque rem con mandam sis omnia perorationem in lamantem,r inguentem ne concludere' Has part is quemadmodum traffer singulas, Ab cile dictu est hoc loco me enim semper tradiatur tino modo . Quoniam alitem non quem doceam quaero sed