장음표시 사용
211쪽
lineam dirigas tum enim eadem ut ea tubi immoti diametrum motu diurno sensim decurret si a re eandem rectam, ve emitam diurna comversione planeta segnet atqui motu diurno unumquo astrum aequa tori parallelum circulum delineat. brachia igitur Saturni erunt itidem
aequatori para eta uod quidem ad suam hypothesim flabiliendum
plurimum momenti obtinere merito expimat Hugenius Sed eritis quam istam apothesim explicare ingre iam variae uni nobis ante mintende conjecturae forte Saturnus, ut quibu3dam placet, figuram
Frtitus es ovisimilem, cum duplici appendice di tersas vero ubit
phasis,qub circa minorem axem orbitae suae adperpendiculum re tam volvatum, eumque rarum satioso annorum uti centrum ipsius pia notae,arum valet ita ut utrique motm,m centri, morbis interse aequem tur uinc certis in locis plane rotundus cernitur, es suis exuitur an filiae eum scilicet oblongum axem ad nos convertit Ansulas ver em plicatas habet, ubi mor axis in noWras partes dirieitur. Spatium
denique ansis comprehensum nihil fortassis eiu praeter nigras , σάθ- Auris maculas. Euod si ita sit, cedo cur inmacuia cium Saturnus globosius apparet penitas expungantur quare hic planeta elim sit oblon aior 'haericam figuram intersim exprimi formam non mutavit sinam, neque altitudine pieta fuit imminutus et oblongioris igitur sempe figurae, nec lunulis suis privatus videri debet. Euid igitur son potiti, nobis in eximiis atque in omni Matheseos genere prope singularis her illi sententiam es concedendum, qua fingit, reserente Hugenio, Saturnipheses non aliunde, quam ex densis vaporibus, quos Sole nim a re elut torrida lilius Ueris rona in sublime effert prodire tam
vapor interfusum aethera occupat, tum Saturnus figurae ei plicae, uti Sol exoriens apparet. . Gim autem usque a Saturni corpus circumfusi iapores non perveniunt, sed velut nubes in aere pensi s manent, tum radios ex ea parte , qua nubes sunt consertiores, nimirum ab extremis imbuinoctri habita ratione o nos usque resectunt imser. hoe ingeniosum videtur Hugenio commentum et qu)d nunquam Saturnusnsi minori es debiliori tubo sipticus appareat s u. non sit verissmille sorem vaporum copiam e media Saturni Tona,quam ex partibus
poli finitimis attolli et siquidem terrae regiones polis viciniores de oricaligine, es majori vaporum proventu obsidentur. has denique Saturni constantiorem, es certiorem habeant causam necesse est, cum in itidem vel oppositis locis eaedem plane recurrant.
Suare distinctis aliis sola superes Hugenii lapothesis quae licet quandam primo aditu prae se serat absurditatem, s neque enim qui
212쪽
etiam mollis ideribus simile occurrit jusere tamen cum phaenomenis conoenit Placet id Saturnum globos, ut alia sidera,riurae, quodam circulo tanquam annulo cingi,sic tamen,ut illi circulus planetae nonae haereat, si in a fornicis eundem situm, eandem perpetuo servet astra planeta, pantiam litui sit, Saturnu cum si a corona circa suum axem, qui plano annus adperpendiculum insitiit, rotatur quemadmotam ex Spernici mente terra circassum centrum g=rat. Axis Saturni testuris axi,planum annuliplano aequatoris ubique erunt parat D.
ture illud planum eodem fere mod cum eclipticae superficie, atque
aequator inclinatur, nempe angulo ag. gr. vel circiter. Itaque
concipio Saturnum ipsim non aliter annulo sito, quam Phaeram arti cialem Horironte, circumdatum et sed shaeram intelligo parasse reta, qtialem habent ii, qui sub polis degunt tam igitur Saturnus maxime ab aequatore declinabit tum brachia latis nabatque E psim nonpes
me exprimentia cernentur et tunc enim viseis noster, qui in aequatorucentro constitutus concipitur . nonprimit planum i ius annuli, fatis alte,nempe angulo as. gr. si per i udatio ituri atque ade annm s latior videatur necesse esse dictum evenire diximus com Saturnus vigesimum Geminorum, aut Sagittarii gradum cum semisse occupat.
Sta autem longilis ab iis punctis discedit, hoc angulus sit angenior
latitudo annuli magis coarctatur et donec po= septimum fere annum, cum Saturnus circuli quadrantem peragravit Sm ioni orbitaesi, cum aequatore vicinus est oculus in centro aequatoris positus annuliplanum ipsi aequatori parat tum radit, tumque omnis latitudinis expers cernitatur nihil enim praeter lineam videri potesq,quaeprae dipantia maxima omnino evanesit tum igitur Saturnus globosita conficitur. Postquam mero ex iis si is es eluctatus sera brachia recuperat, quae paulatim in ansulas t. m demum in ec sim abeunt Circulum mente concipio O-pra oculos elevatum es Horironti parasset ymo is profect mihi recedenti, at te ex obliquosectanti, ut estist sis videbitur, cujus major sit meter Hortaret ubique parallela apparebit ed eo neutila ellipsis futura es , quo magis ex obliquo spectabitur Nonec oculo ita cons tuto, ut circuli planum siproduceretur, in ipsem concurreret, tum nullae ipsis, exilis quaedam linea ideatur. Idem fortasse in Saturniannula evenit, cuyu diversaephasis ex varia solis Uustrationis radiorum viseralium obliquitate dependent. Suocirca com Saturni locus ab assignati aequinoctiorum punctu non longiis , quam sex gradibus Assidet, tum globos ci brachiis prmatis sub assectum venit, quὴd annulus radios a Sole non directos, sed maxis obliquos excipiat: vix ensicco duo
213쪽
Hobus gradibus supra annuli planum ass/rgunt, quanta silicet est tanimi in eo loco exis entu declinatio. Npn ignoro, uparentem coimqueplanetae locum nonnihil ab eo, quem in iis excentrico occupat, dic ferre et dubicundiu appareatis quanta sit virus supra annuli linum altitudo ieipsa Saturnus obliquioribus radiis a Sole issutiretur , β biliori luce erfnndatur nunquam sui copiam faciet. Major quidem vel minor visio althtudo seu loci planetae apparenti declinatio edicit ut latior, mel angustior essesis cernaturis sed declinatio a Scoso tib Vm, aut dehincγem irradiatim praestat , haltem duos gradus enis aliquot minutis obtinere debet ista declinatio, Recos ipse annulus in aciem eludet Sic anno I cIa circa se illium aestivale apparebat Galite Saturnus in IX. gr. Pisicium, hoc e , duobus gradibus cum emisia ab aequinoctio uo dissidere videbatur ita ut declinatra, altitod
visus vix esset unim gradus, ' tamen duo, ut tum ex Fimabat Gali laus, visi sunt stelli: es, velpotio brachiorum extrema, quae cum emi nus, exiliori tubo cernerentur peciem duorum Merum praebebant
Saturnus e lippe longius quam ara reret, millis punctis pius Bois natis dissabat et vis igitur filis visio obliquit, essicit ut brachia, di
sub penitus evane ant. Contra eodem anno circa mensim N em orem cum Saturnus e et sationarius appa bat, ingr. f. Fo- ,.
Psium,ade ut ab aequinis Ito suo p. ao min. distare videretur, quibus ex vulgatis declinationum tabulis s. a. m. respondent, ' tamen annulus u obtutum non eniebas Mi θ revera longe propi, fores aequinoctiosso, quam videretur, t altitudo Solis esset untaxat . min. Non ergo apparentis,sed veri loci ratio habenda es et Nam si pensicies quaeque eo cuΗrior conspicitur, qu radios excipit di ectior, aequocunquespecte, situ hae tamen nullasset, it declinatata, seu alti, o fur annulum id ratum Dum circulit iste non cerne retur. Contingit aliquando,ut superficiem annui nobis adersam Sol cohlustret cum nempe ejusdem annulistianum inter Solem, irim no frum incuratis tumque assectum nosqrum fugit, Saturnus plane sphaericus apparet. Iam ulterius intendamu anistrarabit videantus, quanto tempore et brumus, ac brachiosis carens Saturam subregulos ca
dat. Cum sex gradibus ante era post vigesimum P cium,aut Viroinis id
ter coni tm tbatque unire mensis spatio unum itidem Dradum in propria orbita Saturnusperi Freto necesse es ut toto vertente anno sine a nos aut brachiis conspiciatur. Hoc itaque in un revolutione bis, nimirum in utroque sit aequinoctio usi venit. Hinc Galilem si 'eis anni Ista es initium anni I Is Saturnum sit satellitio in credebat
214쪽
Atid tum es gurasphaerica observavit. Idem po triginta annos asi dess, nempe Di finem sini cya ac ecimo quinto phti anno nempe idem denique com crit veni T. Idipsum annos pr. recurret. tinua modum annos boo ec si latis afutura es, usido Sattirus, alter Mitiorum erit finitimu . Istud quo non indigestiis es quod . retetur ic riori luce Saturnum fulgere, quania a se habet aper tibimus quod a circumducto cumulo, ut terra a corpore lunari time mutuetur. Neque tamen ann us es insa Lunae mobilis immo. . o Rit,quamet vforte circa Sum centrum, una cum Saturnig h inpar turbinis volvatur Multum quoque in eam sententimo, cet di centia Hugenis Uropendeo , annulum Cim ipsius planetae corpore conmitti e nam interjecIus fortasse liquor radios non quaquasi , regeritn hinc sus obtutum nou cadit, nisi i a Consi nigrita a tu, non secus ad lunare maculis quid enim aliud es iugulum i ad
subnigri ni rauod medium fere Saturnum dirimit, maxime tibi globosi scern tur nisi extremus annuli limbus Anae quoque ni rioris in aliis planetis, ut in Marte, visentur in Iove quaedam lucidiores deprehen tantur; quae clim sint variae, b inconstantet, et nihil qu m nactia emictant te circis res aut nubes, siris non assimiles flagipo sunt. Trilateret vero Martis rupem,mgram in medio Umdemplanetae compore maculam, atque alia e re dem generis a Fontana conficta
reiicit Hugenius, qui primus omni m lunulam circa Samrnum tribus
reservulis ab eo usitam deprehendit. Hae fc. dierum circa patio Sauturnum,ut Luna circum terramgyrat. Hoc autem a Luna dissere,qubdan plano aequatori, annulo Saturni parastelo, Luna ver in Cossiaco, vel orbi spropria rem ampli s, qui , quinque gradibus ab ecliptic declinante moυeatur quocirca si quatuor osse Aecites, es Saturni comitem septem plinetis ab omni ad cognito ad uneamus uodecim planetae exsurgent. Sed quid cause est, cur observa iones pronomortim circa Saturni brachia dc inter se dissideant I An quia plerique te scopia non satis exquisita eis ampla adhibuerunt VHis quidam extrema brachia ut Mulos lucidos et alii ut a Is cum Saturni corpore non cohaerentes videre sibi, sint quia debilius brachiorum lamen a fortioriplanetae luce muratum minoribus tubis disicerni non potuit. Non mihi excidet ine Orionis,ubi tres sessas pronomi signant, Io, Hugenium deprehendisse quarum septem trans nebulam candidiorem fugent. Diusmodi vero nebula nusquam nisi in hac Amamenti regione con Ouitur. Omniumporrhseletarum diametri nulta donantur latitudine in qua puncta lucida exhibentur, cum tele pii vitrum
215쪽
dios L B DU EAMEL EPIST. AD CL, T. P. PETIT.
oculo proximum fuligine leviter a Fergitur, ut circumfusi radii, qui dera in ampliores Pecies stargunt penitus arceantur secus lux illa cutitia semper nobis Autonet quantumvis vitra tegantur, e vel minima apertura radii excipiantur. Nihil hic necesse e de arcano longittidi num ex aestu maris inveniendarum prolixam, Furationem texere , sNihil quoque opus Uy, periodum Fullanam a Scaliger excogitatam, uaberius expendere , a qua te coram quid mihi videretur, aperuis neque aliorum opiniones, qua veras qua si is tueri eum. Iam diu es, qubdin dissertationibus tuis Chrono testis hanca caligeri periodumstemesi ii, eique epochas, quae eram vulgarem, vel antecedunt, vel subsequuntur,
praeposuisei. Nec fortassis immerito issam periodum inter docilis inutiles nugas referre fidem. Verum isa sunt alterius loci: ac video arum Epipo modum excessi e .
Nunc vehementer te oro, ut ad me mittere non graveris observitione tua eclipseon accuratissimas, neque non dissertatione delatum in Parisiorum, magneti declinatione, novo es fluitio quodam muniadi silemate memoria posteritatis dignissimas, quas mihi non ita pridem, cum apud te essem, amanti sene obtulisti. Non ea tantum causa postulo,ub Apronomiae nostrae magno sint ornamento futurae et sed
profecto e re literariae dignitatis, ut tam praeclara opusula in apertum proferas, neque iis lucem diutius invideas. Vale. V IN EXIMIE, snos amare porr pers vera .
216쪽
Ru haud tibi res est VIR CLARISSIME ,-ritatem sedul inquirere 'ingenue profiteri sive obviis errorum tenebris, vel hominum ignavis implicetur, sive rara sit temporum felicitas ubi sentire que velis, latra senties dicere liceat. Hinc mihi primis ad Philosophiam gradus esse videtur . genera rerum, proprietates distere, ut quid in singulis verum sit attente perpendis si usu alter ut quo ibi compertum ferit, sinceram palam taurea tur, nec ibi plus ipse aut aliis quam par sit arroges, aut qu. mr i ut Sed quam pauci sint, qui hcc rite agant, es qui in intima uatu' penetralia sibi facto aditu posteris proficere studeant, norunt omne, et sunt enim nonnuti, quiveritatis adip siendae negotio deterree- nec sine causari in hac enim studii multum S industria plurimum
hibendum esse alii hanc Cel experientia duce, vel ratiocinio partam strii tu consi nare desides negligunt et caeteri tandem sibi quid ab imperit rura dicterist mettientes, neυ insanabili scribendi cacoethe tenerii decretur , is motis abstinent. Nihil enim novi aut ex se proserre, arui aliud es quam libellionem, aut amanuensem agere tu e ribeu- illarum petraphs, aut ipsinet digitorum prtirigine laborare s Deu nova certa vel conjecturali, im critica te leve quidem opusi cruditis viris praeferri silet immensis voluminibus tot com- interpretum, in quorum libro si ipsius authoro tex hii nisi ruerba Sisoce ipsos sepius obscuriores conti- P, quod tua scripta meo quidem judicio nunquam ob-
enim te criticum seri ludentem , aliorum errata
scitve acteientem , es in a rosaris Philas hia reserando mysteriis Dd omni
217쪽
.misi demum scientiarum genere versati mam universi posteriis commendabit. Si autem Varronis scripta, quae doctrina potius quam eloquentia prolabantur, caeteri omnibus antvonenda cen hi erit O at, Rom intre, quid non praestabunt ii, qui selida eruditione patius vobis pecie et escrtim acti ii, in evolvendo in is codicion , ponent operam: iique evi in iis Latini sermonis nitorem es purae ut aeque Latinitatu
elegantiam thi Ahia utiearis in schola ablegata barbariel perspiciis
en F iatrique proculdubio tisi grates agent, imo solertiam tuam saga estatem S insiseriam condigno Cerre laudibus halagen , qtio in eno,.
oris, Lumine, O pronomias ita te geras , ut aleatis ab interlocatori-ιm tuis, quotquot hactenus de re qualetbet ferunt opinionibm, tibiae .sutianitie, aheelis improlatilibm ceterae tandem aquilii mentutrutina expensae, solidis rationum fundamentis saliliantur. Hinc festi sicut non no Oiscium tramite per vastum mare navigia fertin-tur, ita variantia studiosorum Moenia diversmo as habeant erim uim estigandae semitas, ut quae sibi magis arrideant amplectantur sv se emens longioris tractis itinere, tuto tundem O feliciter portam obtianeant. Hocque unum magis demirabuntur, qui hcripta n lostra. . tint, quod in tu aberrantium placita citra inviaiam resessas probatiorum quorumvis sentcntias religiose narres, tuaque sincere insecta
tumentis animi risu aperi , nec mordicus tuearis i imi ea revocareo
si semper paratu , quotie mentem subieritis eris cogitatio flete tua Ave aliena. Hoc igitur in te per pecto animi candore, non es qtio mirero, cor communicata mihi , adhuc seu praelo versante, rarcncreta
tua ubere te monuerim de nennullis, quae in Epistola tua commemoris.
De quibus si quid verim liberali quadam audacia protulerim, ut a te veniam deprecor, sic ab omnibus liberalis disiiplinae studiis is gratiarum aerioneae, jure quodam compensationis, perare ausimo praesertim qu)d haec eadem siripta uberiori sola tua quasi anctari locupletaverim, in qua praeter confutationem , tot gladiis quot verbi iugulum petentem, doctrinae longitudinum ex reciproco maris aestu ab Arconsio propositae, et a te bonas de relatae, notum insuper Saturni stiem a Clarissimo Hup genio nuper evulgatum, sed jntractum in epitomen prostrae, ut nihi desit pronomiae tuae suo a me porro humane rogas, ut ad te
218쪽
mittam opuscula, quae tibi me Ociosius misenti Gidere contigit, ob servationes nempe nempe nonnullarum eclipse . cum anima diversionibus nostris a dissertationem item de latitudine Parisiana, Sc variatione magneticae declinationis Vtum novi cujusdam Mundani systematis explanationem, quod rara M. c. XLv. anonymuscis eam uomissis Galliae Cancellario obtulit, paucisque abhine aes no perperam rursus asseruit cuj- eo jubente castigationem fusive am, est Clari .issius Medico, utriusque nostrum amantissimo. D. Cham-hraeoscriptis consignatam tradideram iubenter exequor, eoquesecu,rios, quo te fides orem meum e vadem erga posteros habeam, utilarios turas, nostras, quas monimentis etiam tuis a tingi isti commendari. qub Appendicis instar, Astronomiae tuae propter argometiti similitudinem, adjici non prorsu est alienum praesertim Solis Sc Lunae eclipses, is quibu capite ultimo sic ad non fallere quidem demonstrationes Astronomicas, sed multa inter observandum occurrere, quae nisi caveantur, in errores inducunt, observationesque incertas ac lubricas emciunt. si autem caute metitandis non leves cui Feros monita noctra ferent suppetias praesertim investigando tempori vero eclipseon Lunae, in quo majorem(ut est reverarae cultatem constituis, quam expendulorum horologia orum nuperrime inventorum usu penitus ton, si ius ibi ct accuratiissilemonstraDi. E flabiliendum ver elevationem Poli Parisiensis, in qua flatuanda, ut O in variatione a neticae declinationis, dubius haerebas, non parum lucisse utilitatis asseret fragmentum Epistolae nostrae ad I Sau vallam, ea de re scriptaen ut haec imposierum latitudo rata sit te sima saltem intersa PT so minuta praeter or gradus , indeque facilis, expedita methsaeus cujuslibet loci latitudinem rite observandi Arum ophili innotescat qua si recte utantum, nae in Astro- 'amica praxi quidpiam verius frustra desiderent. Porro de dissertatione illa novi systematis mundi quam a me Deitas , abunde habeo
fh im quod expleat imo quo gratissimam mihi fuisse supe ea re perconmtationem tuam palamo aperte tectisse e Primum qu. authoris ami-m fautoribis etiamnum Eud arrideat, licet de hoe dici posset, quod he e pestive de alio commemoras, meram esse fabulam, M vigilantis celebri somnia hominisque otio inliteris intemperanter abu- Dd a tentri
219쪽
aia P. PETIT EPIST AD ERUD LB DU HAMEL.
tontis deliria, qui, cripserit, quae nere demon rari, nec ratione sua de ij sint. Praeterquam qu)d etiamsi haec opinio ridicula emendatio ne non egeret, oportunam tamen dederit occasionem, restituendi Aetiisqueessim Ptolomaei, quem graviore authore perperam hucisque oscitaeter inte exerunt uno solo ota mutato in omega, e ex L . a. eson, ulci, quem etiam si magnus illi caliger aevi sui Criticorum, tu
teps advertisset, ut me hecisse gloriari possumo eju)dem Ptolomatice
ographiam Sc Almagestum iteratis typis excudendum curasset, ne instori te gestaret editio nova locum emendatum eum hac epigraphe, Par MARi A CORREcTIo, uti fecit, cum verba issa apud a surtium, de curru Darii inii Beli gerentis,ssigiem, erudite detracta nodui alters addita restituisset. Mitto ergo ad te lubens, quae per amanter a me rogitaui opuscula, tum ut ea ab interitu vindices,itim ut propensi in te animi mei benevolentiam obsequium hoc Epi
sibilo significem et quae enim te vel , quaeque ad te S ad tua pertinere arbitrabor omnia studiose diligenterque curabo. Vale, VIR E TU DITISSIME, O me amare perge vatam Lutetia Parisiorum, ipso interca ri die anni M. DC. LX.
220쪽
ECLIPSIUM SOLIS ETCuM NOTIS AD ID PERTINENTIBUS. O retatio Eclipsis Solis anno aeret Uusearis Iop. Nodembris Heus Parisiis.
Missis quae de varietate calculi luminarium secundit in has aut illas hypotheses 3 super his extructas tabulas praemitti possent, tum quae ex differentia viisse , ex variorum Ephemeridibus , tabulis pra significatae eclipse aes eruditi adnotabunt Astrophili, rem ut se habuit sigillatim recenseres, eam clue posteritati consulentes scriptis consignare conabim tir, studiosam inde amicis obsequentiam, exteris vero ingenuam, imo gratam ut censemus spera in testificaturi. Qui per octi duum ob densissimas nubes, caliginosum coelum vix apparuerat Sol, tandem Novembris circa nonam niatutina neum spe serenitatis affulsit. Confestim apparare instrumenta, telescopia nempe cum globulis illa , charta si asseres speciem Solis excipientes circumducentibus, attollentibus,, deprimentibus Vsextantem pedum sex diametri, inquadrantem trium, utrumque aeneum in minuta exquisite divisum cum pinnacidiis, perpendiculi si volubili suspensorii horologia dentata tria, illaque pendulorum ope accuratissima scrupula prima, decunda e X hibentia, quorum unum clarim. D. Huggenius Onovae istius abricae inventor mihi nuperrime confici curavit Hagae Comitum, alia duo ad exemplar istius, hic me dirigente fabrefactari qui is, sicut aliis hujus fabricae horariis, nihil unqtiam certius rex peditius ad momenta temporum designanda exoptari potest, modo ad Solem diebus, aut saltem horis aliquot ante , rite dirigantur. Quod peroportune fatim fuit hora meridia-