장음표시 사용
331쪽
ei ieiunt. Quapropter fulmina exploduntur serme , ut turbines nisquod turbo est cruda exhalatio cum nubibus in terram demissa, sui fum non sine magno impetu reflexa, qua Obvia quaeq; Contoitti verti xi ne turbinat sed fulmen exhalatio qui dena est instam tibilis, quae iiii bibus intercepta, inconstricta, saepe in lapidem concoquitur Siceat ouippe, terrestres partes in mediam aeris regionem attolli,&insun do vasis ubi diutius pluvia resederit, terrenas faeces conspici,iam sub inde monuimus : quae quidem clam nitrosis,& sulfureis fumis permistae.&incensae,m lapidem abeunt. Quid igitur mirum, si acres, oleosae.&terrestres particulae, in nube tanquam in fornace decoctae, lapidem
ceraunium consent tametsi nemo ex veteribus, ante Avicenna icta,
hujus lapidis meminebit. Ex qua igitur materia fulmen cuditur, nisi ex terra, nitro dulphure' ommunis quippe est pulveris pyrii, insul. minis materies utriusque effectus omnino sunt similes. Quocirca nubes cava instar tormenti erit, cujus claustra dum sulfurea exhalatio disrumpit, intonitru infulgur , fulmen esticites fulguratio ostendit ignem, fulminatio emittit cilla comminatio tantum est, ista aculatio cum ictu; nec natura, sed impetu distant. . . Enimvero multa nos abeuntes retrahunt. Primum qui fieri pop sit, ut sola sulminis flamma tanto impetu in terram usque dejiciatur ly' - mianima e tormentis bellicis tam longe prorumpit Ando
exhalatio illa viscosa est,& tenax, nec facile dissipatur, quod non sulfurea modo, sed etiam bituminosa sic Sulphur quidem ipso od re se prodit bitumen vero non abesse hinc conjicimus, quod in aqua non extinguatur. Multa profecto in chymicis operationibus, fulmini non dissimilia intuemure nam calcem auri fulminantem, atque ingenti strepitu deorsum nitentem praeparant ut nihil dicam de croco antimonii, quem per detonationem eliciunt bic ubi aes C prium in purnm excoquitur, si antequam persectum uerit, aliquantulum aquae injeceris, prorumpit ex catino, non sine magno strepitu, ac prosternit quidquid attigerit. Sed quare fulmina deorsum potius, quam sursum vibrantur jam aer infimus, densior cum sit, plus resistit ira quod in illo conflictu densata nubes, vel confertus imber emr fu sublimi aere ruens fulmen deorsum praecipitates juvat etiam inquirem NM esse re, cur fulmen alta quaeque feriat cur aliquando illaesa vagina serrum iundat cur dolia intacta fulmine exhauriantur Excelsa quaeque fulmine iciuntur, quod non recta deorsum sed ex obliquo fulmen demittatur unde excelsa quae sunt, pilis ex tranverso occurrunt: nubes quoque in media sui parte facilius disrumpitur, cum turris, vel montis cacumen subest. quia plus ibi resistitur.
332쪽
Iterum non eadem temper est, inius modi exhalatio, quae aeeendit: si pinguis fuerit, ileos , mollia tantum corpora si ne ne trans, subtilis, cedenti materiae parcet, obstantia quae estinaei. Sic aqua fortis dissolvit metalla, non ceram , vel li- Exhalationem vero, ex qua fulmen cuditur, multum nitri, ac biviill eontinere, jam identidem monuimus Nihil igitur l- , si manente vaginarenta liquescat vel inviolato ligno circa piis 2 he um omne distillet; aut loculis integris confletur argent tim. Il- -s, metriti est miraculo, quod fracto dolio vinum incrustet, ac si tacem vini exsiccando, corticem obducat aut ipsum vinum V - Stat . inquit Seneca, in dolio vinum nec ultra tradu
conglaci- fori nitri vinum congelat- l iritum moervagatum est, quod nitrum glacie contrita per vi se .e theae obductum aquam agena inclusam congla-
nem idoneo loco reddidimus. Uam unde tantus tonitriri se moti An quod in nube humida extinguatur ignis: nam ne ferrum ' dem ardens silentio tingitur Sed tamen terrum aqua extinctumst de luem edit sonum , non tonitrui bombum. An sorte ex nubium
eo et me, ve exhalationis inchita lucta, ignis accenditur,' tantus fragor exoritur. Sic lauri, Iuni per folia , vel castaneae non incisae , atque alia id genus, non sine stridore incenduntur, quod spiritus conclusus, rarefractus, magno impetu corticem disrum-Pat. Quod si ita sit, non sola collisio , sed etiam nubium scissio' intrui sonum facit praesertim cum vehementius crepat. Talia, inquit Philosophus, jam saepe a nobis laudatus, eduntur tonitrua , cum glombata dissolvitur nubes, spiritum, quo distenta fuerat, emittit. Xemplum illustre habemus in pulvere pyrio, qui in tormentis raretactus, magno fragore erumpit. Th. Assentior plane, neque unum uni tam est simile, quam Oti m. tormentii tonitrui sonus' verumtamen non resonant mouic, nisi illisa duris et nec auditur fluctus nisi impactus Uam quid nube i psa mollius , quid ipsi cum serreis , vel aeneis bombardis commune lagen Tametsi nubium materia non sit ferrea, stringit linomi-S mirinus spiritum accensum qui sibi vi atque impetu parat viam. Non dissimile quiddam videmus in fodinis Carbonariis et nain halitus bituminosus, si forte in facem accensam inciderit, magnum edit strepi, tum nec tamen ad durum corpus alliditur. Multum etiam confert aeris flagellatio quid enim sonus nisi ictus ae 3 Cum vero nubes, non subito, sed paula tun effringitur tum stridentem emittis sonum ,
333쪽
non aliter ac D pannum disruperis. Cum denique per nubem crasti, rei exhalatio discurrit, tum grave murmur auditur' quando enita spiritum intra se clausere nubes, in concavis partibus earum volui a tus aer similem agit mugitibus sonum. Nec demum inficiari possum nubium lapsu,& tonitru , Wpluvias pleniores eiricies nam ubi major crepitus insonuit largior imber et funditur. Quid vero est causae cur fulmen oblique feratura An quia natura ignem surtum vocat, tu juria deorsum premit non potui hanc Stoici vocem omittere. In terdum neutra vis alteri cedit, Wignis in superiora nititur,t in in seriora deprimitur; unde, ut iam dictum a nobis est, frequenter acu mina montium feriuntur quia opposita sunt nubibus .e coelo ea dentibus per haec transeundum est. Fervidi si aestivis diebus pleruit que fulminat, quod oleo sata pinguis materia, nonnisi calore velle mentior attolli possit ut videre est in distat lationibus chymicis, ubi spiritus volatilis, Wphlegma leni distillatione proliciuntur; olea e
ro non nisi aucto igne extrahuntur. Celerrimam rarefactionem e
locillima nubis, vicini aeris compressio sequitur : hinc ingens oriatur sonitu .
Th. Jam si placet quam brevissime poteris , de reliquis impressi.onibus ignitis perge diceres ista enim omnibus sunt obvia, nec longam exigunt disceptationem.
Men Sequar quo vocas; cumque omnia sere meteora, quae ex.lore accenduntur, ex eodem fonte manent nempe ex pingui sumos halituri satis fortasse fuerit de his in universum dicere. Cominu.nis quidem eorum materies halitus est pinguis, O viscosus; sed quo incendatur modo, non ita est in promptu. Volutatio spiritus in nube covclusi valenti simum est accendendi genus. Hinc fieri potest, ut D stili violenta agitatio vaporem ab exhalatione, ut serum a butyro seceris cadenti nata, cumque copiosa est exhalatio,i tenuis vapor, ac nulla nubes bis sub obtutum cadit, sulfureus halitus facile sese expedit a vapore, sine crepitu in stellae, aut globuli ignei modum, e coelo in terrain praeceps ruit. Idem fere hic, quod in pyrobolis accidit, nisi quod stellae cadentes nullum vehementiorem edunt sonum, sed non sine magno strepitu charta toties replicata, adstricta, perfringitur. Huc accedit, quod pyroboli sursum ni antur, quia materia paulatim accensa ampliorem exitii locum nec deorsum potest tendere, vel quod apposita obstet virgula bel quod projicientis impetus sursum ire com
Stellae discurrentes simili fere modo non in suprema aeris regi ne, sed propius terram incenduntur; videntur discurrere, quod aciliis
334쪽
Tibus sit resertus. accensus halitus, pabuli fui venam , Interim velut igne continuo totum iter signant, quia visus muri . Dat h. non subsequitur momenta currentis' sed videt simul, nostri dx petvenerit. Pleraque ejus generis etc d unde exiv*Π A: c... - A; in , in fiet muli, exhalati
malis, net S uapore esui tempestatis abripi, De a M.' '' mbinduet cui se um esse superstitem, cuius flocci per impra i
hallidi duando obuii navium malis tenaciter haerent, bivigni - ni incenduntur. Interim unus duntaxat apparet hunc tu.-xqβψ '' etiam didebant, tempestates portendere arbitra EA duos conspieerent, Castori , Pollucis nomine eos si is ''I, is aetatis ut putabant, ominis. Nunc temporis nautae secus
et an quo lites contuentur, eo majorem fore tempestatem
ou heeesse est lite de Diacone Capra, Clypeo,' aliis bene mulii Tu ur tantum , non natura distant, fusius trem
Ouando e alatio accensa in mucronem acuitur, pyri in idem dicunt m s N ylindrica, columnae; si latior fastigio scintillet, facis: otunda siti plana clypei si oblonga, transversa, trabis frum dic partes intumescant, Draconis nomen sortietur Duc,osita odus inneius circum se floccos pensiles, instar lanae praeserat, ac saltu condito lasciviat, Caprie Litantis nomen obtinebit tenuis ius deno exhalatio hos efficit flocculos. Stipulae dicuntur, cum illo exi igne . . non apparet, sed exhalatio late dispe Uncensarum stipularum
speciem praebet. In qua porro aeris regione haec meteora accendantur dissicile est decernere. Nam vix adducor ut credam; non alibi quam in suprema aeris regione illa generarari cum nulli vapore Se conscendant, nec sublimem aera ullus ventus exagitet et quo gi- tu modo exhalatio ibi accendi poterit saepe haec incendia ad terram 'usque perveniunt non longe igitur a nobis procreantur. Ceterum cum ignes illi aerei materiae tenui subtili insideant, facile exim-guuntur nam si crassiori adhaereant materiae; subito decident, nec pro prio renitente pondere , in sublimi aere diutilis suspendentur. Uuapropter cometas, imo intrabes, quae aliquamdiu perseverant , qua lem se vidis ne Aquis Sextiis, annoscis . ab ortu in occasum praetervolantem testatur Ganendus, quae eodem tempore per totam Occita niam visa est nec terrenis halitibus constare, neque in ipso aere ei- formari mihi persuasum est. Sed de Cometis ali, pluribus.
335쪽
D i is Quod ignem fatuum attinet, plerique existimant nihil esse, tilii h tuo. halitum pinguem, tenacem, nullo igne flagrantem sed instat lata puridum, vel ligni putridi lucentem Ioannes Fluddus se aliquando hunc ignem assecutum fuisse testatur, aereo inperisse illius materi,iri non igneam, sed viscosam, lubricam, reandidam, nigris maculis in spersam. Alii aliter sentiunt, nec probabile putant, materiam adeo crassam nulla igne accensam, in aere tamdiu pensilem fluctuare. An Fluddo tanta fides debetur, quem ubique ineptire Philosophia Mosai.
ca, titulo superba, re inanis satis demonstrata Heri etiam potest ui stellae cadentis reliquias pro igne fatuo, manibus contrectaverit nain illae sunt visco et lubricae, ut experti testantur. Ejusmodi igne, circa coemeteria, paludes, cloaeas frequentius discurrunt quod ex pingui halitu prodeant. In flumina deducunt insequentes: quia se cundo flumine tenuis aura spirat, D contiguus aer ab aqua fluvii ab. ripitur. Hinc ignis fatuus insequentem fugit, fugientem insequi tur: nam locum . moto corpore relictum occupat, haeris fluxui obsequitur. Estate, autumno imo Wm regionibus servidis cre briores visuntur quod pinguis humor non nisi magno Solis ardore elici, Wdigeri queat. In praecipitia saepe deducunt nam ibi aer in star vorticis volutatur. Subsultant in aere, quia fluctuantem aera provehiculo habent vel quod . nocturno frigore, aut ab ipso rore ea dente deprimantur, atque ingenita levitate resiliant. Ignis denique lambens nihil est, quIm spiritus tenuis , pinguis , qui equorum sudantibus ubis insidet vel circa hominum tempora, tanquam spiritus vini tenuissimus accenditur neque urit tamen, propter raritatem a. ximam. Ex equis infelibus ejusmodi scintillas excuties, si adverso pilo affricueris Spiritus enim lucidos esse iam hesterno colloquio de monstratum suit. . De mixtis impersectis satis ut opinor multa reliquum est, ut de Iride, inaliis impressionibus, quae Emphaticae, seu Apparentes vulgo dicuntur, quid sentias, optune
Simplici, explicare non graveris.
336쪽
Lib. L Caput V. M De Itid Corona, aliis impressionibus
apparentibus. Gala auo Iris efformatur. IVDe issius figura, magnitudine,
vi isse de natura, coloribus Iridis sentiam quae- 'opthne Menander. Res est tri dissicultatibus obstrii et tantis circumfusa tenebris ut qui in ea m- 2:anda emous omne contriverunt, invenire se posm
s Vasticu, id benedic eum, qui fecit istum V e
natura operum, tum maxilne in Iridis contemplMione contingit, de cuius loco natura, coloribus, summa est inter . tentio Varias ac diuidentes eorum sententias. nun
cat, nec refellereri quae ad veritatem magis mihi Iden ure c*det breviter attingam neque ab eximii Chambrae decretis discedam .dierno quippe, sive recte judico, sive amore praecipui oet 'viri laboro, hoc argumentum divinius pertractariti Ninum: quod riclis locum attinet, plerique omnes Philosophi mdgno yyyy versantur, dum putant illa essormari, ubi se videndam praebet Tm De Osecto nubes non tersa est, inpolita instar speculi sed mollis minae laco.
qualisci adeo ut nec radios Solis reflecteres, neque eos arsis Oilit coloribus tingere praesertim cum sola reflexione lumen in coloremae
337쪽
non degeneret. Rudii quippe luminis in diversis speculis, vel epii , ,eflexi, nullum idcirco induunt colorem. Denique Iris in arcum eui vari nequit, nisi ipsa nubes instar speculi concavi existat a de ui a vel minimii in ab hac figura desciverit, lumen Solis in arcum non e clatri atqui nubes nec cavae sunt, nec satis solidae, vel continuae, Objeaeio speculi vices obeant. At, inquiunt, non sola reflexione, sed quadari etiam radiorum refractione tris in nube rorida mapparet, gigni RU Fio tur. Quod si ita sit, non in extima modo superficie, sed in intimisi, bis penetralibus Iris conspicietur, siquidem radii retracti a recto tr. mite deflectunt; sed tamen corpus ipsum penetrant , atque ulteriti, progrediuntur. Verum quid ago, sanusne sum, qui enixe laboro in consutanda opinione, quam visus ipse erroris revincit Quoties e nim vidimus pluviam de coelo labentem , vel arbores ipsas Iridis eo loribus imbutas quod ne concipi quidem potest, si irim Sol in nube sibi opposita effingat. Quid, cum e montis vertice Iridis cornua ita vallem usque demissa conspicimus, an eo usque nubes decidit Quid denique, cum nubem in qua Iris depingitur interruptam videmus :num continuo Iris evanescit Haec sane nisi me mens fallit plane de monstrant Irim non in ipsa nube, in qua depictam intuemur sesed in alia quadam Soli viciniore non aliter effingi, qu .m Irides, quae ra- radiis solaribus per trigon una crystallinum refractis in adverso parie te delineantur; nam suis coloribus tingunt quicquid interjacet. u. hes quidem Soli opposita est instar parietis, qui sua opacitate radios Solis refractos sistit, ac videndos praebet. Quare non immerito con cludit Neplerus his verbis Vergo materia aquea, quae inter spectatorem,& Solem est; seu pluvia sit, seu pellucida nubes, seu nebulaia,c Vidi enim, inquit Iride si in nebula haec, inquam , formati fi- pnrat refractiones radiorum Soli se quae post spectatorem est, ea excipit hos radios Solis refractos. Nubes vero superstans obumbra locum, inradios Solis directos avertit, ut colorati radii cerni queant. Itaque non est verum radios Solis , seu visus repercuti, vel frangi in Ubunis In ipso loco nubis, quo Iris apparet. centra So. Spite tu quidem Replere; sed tamen nimis jeiune rem tanti oculi menti explicas tacumque subnectis, centra visus, Iridisin Solis in ea- s Irid dem rectae se disposita, Cardani, Maurolyci atque aliorum commu- eadem re-ni errore laberis. Videtur enim vobis Iris per solam radiorum refle- a conne. xionem procreari quasi nubes sit instar speculi chalybei, solida M at politari aut guttae roridae pene insensibiles lumen solare tam valide possint regerere. Hinc tot Irides efformari , quot sani spectatorum oculi, falso creditis clim per trigonum crystallinum, una in opposito
338쪽
'ui ό ό ta omni situ, soco licet intueri, J Um's hiaui deni a soli , Iridis, oculi in eadem rectah que adeo n*σσφ' homon do obseruata , cujus alterum
,i: c um apparer*x Frum innumerae a diversis spe-
,- - is, sive reixd een his in eadem recta di- matur, centr*N 'M testactionem generatur, qualem sponitur. ccrum' 'tra etat etiam vitrum vinarium effciunt
selint hinc pluviam decidentem x 'q*M O M asilin
diar des, quae per refractionem procreantur. cum omn
tera instar parietis,in quo depingitur tam cerium ut quai qtissimum. Neque tamen inficior,quosdam arcus Suem
xi, in quibus effinguntur. Nam Halo, laus*xQ' sua, in duae totum suum implet orbem Vsic in Or*,'rum 'si' mi S, e8d i id non dissimile efficitur. Hoc vero inter utra me ut V qntei discriminis, quod haec Sole adverso, illa averta spectetur nam iocri cum in pariere, ubi Iris per trigonum offormata depingitur, colloce
339쪽
in ipso triangulo, ut mox diximus, irim contueberis, quae per solast
Fateor equidem, Irim per reflexionem quandam apparere, sed ne go nubem, quae illius imaginem e Xcipit, esse instar speculi politat . nam radii a corpore polito reflexi, non ex omni situ, neque ab omni bus; sed certo quodam aspectu, insub determinatis angulis oculo feriunt. Cum igitur Sol hori Zontem stringit, radios a nube reflexo, sursum regeret, neque ulla ratione Poterunt ad nos pervenire Finge animo ingens speculum in nubis loco constitutum hi certe Soli, imaginem sursum reflectet, neque illa sub obtutum cadet necesse ea enim ut angulorum incidentiae, kreflexionis servetur aequalitas. De loco Iridis satis superque diximus; nunc quid illam tam apte circi net, quae sit illius figurae causa , intuendum. D, si tira Hic sane Philosophi plus satis sudant, quantumvis Geometra, h,si via vocent in subsidium. Quid enim obtusius , quid absurdius, quam adria senten nubis cavitatem cum caligero confugere ira nubes de figulae
ita, se suae tena est, ut eam non intitet, nec jugi deris motu , nec vento diu in
latituri flatibus ira Iris, quae per trigonum conspicitur, vel in guttis aquae, opinio quam ore spargimus efformatur, ab ipsius vitrei trianguli, aut gutta Scaveri rum cavitate in arcum curvatur Placet aliis Irim esse consulam Soli, imaginem. Sed ubi est illud speculum, quod imagiriem Solis adeo dis. S nee similem, inenormem exhibest Nubes erit, si Senecam audimus, quae placitum in modum concavi speculi, rotundi formabur neque enirn omnia ad verum specula respondent sunt quae facies torqueant, vel evertant. Quid ergo mirum est ei tiscemodi speculum, quo Solis species vitiosa reddatur, in nube quoque fieri y Adde quod Iris nunquam non adversa Soli est, sublimis aut humilis, prout ille se submisit, aut sustulit contrario motu et illo enim descendente, altior est, alto depresssior. Nec igitur dubium cuiquam relinquitur , quin arcus Imago Solis sit male expressi, ob vitium figuramque speculi : nam incelerrime nascitur, inaeque celeriter aboletur Nihil autem tam cito redditur, quam a speculo imago Vnon enim facit quidquam, sed ostendit. In Confuta geniose quidem haec dicuntur sed vix crediderim nubem esse specuti, dum concavum vel iri in nihil esse quam Solis imaginem AEquidenta
Sole laborante, vel Luna dividua visae sunt trides ejusdem prorsus figurae , ac si Sol, vel Luna pleno orbe illuxissent. Praeterea, si arcus nihil est quam Solis imago quare nec circulum absolvit suum, nec tota area solari impletur lumine 2 Quid est cur Sol extremo duntaxat margini formam suam imprimat i Cum enim radios per foramen vibrat, ac se ipsum in obscurioris cubiculi opposito pariete depingit,
340쪽
di nidiatum, sed integrum exprimit circulum. Sic Parhelii,
hi totum orbem absolvunt. An cum Scaligero licet ineptire , illud spatini gemusta nequ'totum illud spatium, quod inter Iridis cornua interjacet, a vapo-- heum esse finge musa neque ibi Solem exprimi , quod spe- ndit ut usque ad hori Zontem persaepe excurrit Enimvero Scalire rem dimittamus, atque ad Senecae opinionem revertamur. Cui nei hriuii si illicidia sint,totidem specula sunt: sed quia parva lunt,
m. In figura exprimunt. Deinde, cum in stillicidiis in-
riri metabilibus sine intervallo cadentibus reddatur idem inor,in lini Dei es eis non multarum imaginum intermissarum, sed unius
longa atque continuae Nec mirum, si oculi nostri imbrium stilli ei diano: eoarent: ingenti spatio intuentibus minutarum imaginum dit crimen tetit Haec quidem facile refelluntur; imo Seneca, qui gloriose quidem , sed non constantissime loquitur , multa adversus hanc opinionem objicit, quae ipse non diluit ' Quidnam est, inquit, tim dissimile, quam Sol, inarcus, in quo neque color, neque figura Solis, neque magnitudo apparet nulla nubes habent similitudinem peculi, per medias saepe transimus et nec in illis nos cernimus singula stillicidia , singula specula sun , concedo e sed illud nego ex stillicidiis constare nubem. Habet enim quaedam, ex quibus fieri stillicidia possunt, non ipsa umec aquam quidem habet nubes, sed materiam suturae aquae. Quid enim simile speculi habent nubes, cum illa non perluceant, hae transmittant lucem c illa denta eo acta, hae rarae sunt illa ejusdem materiae tota, hae ex diversis temere eo inpositae, ob hoc discordes, nec diu cohaesurae. Numquid haec, quae sibi obiecit, prius soluta oportuit, quam sic concluderet: in eadem sententia sum, qua Posidonius ut reum judicem ieri nube formata in modum concavi speculi inrotundi, cui forma sit partis pila sectae Pro me, ait, est repentina ejus facies, repentinus m- teritus. Proprium enim est speculi hoc, quod non per partes struitur, quod apparetra sed statim totum fit et aeqv cito omnis imago in illo aboletur, quam componitur. Illud certe neminite suadebit, nubem instar speculi, Solis imaginem reddere Unam arcus, qui per trigonum apparet, non perpartes, sed totus statim exprimitur numquid idcirco trigonus speculum est Frustra oue Geometrarum opem implorat, ut argumentis nihil dubii relinquentibus doceant, arcum Solis esse