Operum philosophicorum, t. 1 (Jean-Baptiste Du Hamel)

발행: 1681년

분량: 804페이지

출처: archive.org

분류: 화학

321쪽

- . . De Meteor is

Tadio sititis nubilo oppressos, jam liberius vibrat vel quod nube, ante pendula frigore subjectum aerem infestabat ita quidem videtul

e, et his addam de prodigiosis pluviis, de quibus tam multa alii

Es elis res mami sanauinem inlac, lanam, imo' lapides pluis

T 2 mistbhiatum monuim prodidere. Refert Agricola annos

in Sue viailuisse sanguine cita ut vestes rubris' sanguineis crueibu, n eteni idem in Germaniai Belgio anno Iso I. contigit Quo isti Romae lapidibus o metallis pluic haec partim fuerunt diuinae

Mouidentiae miracula , quorum tota ratio est omnipotentia facientis: retii etiam ex a bditis naturae prodiere Vapores Etera a rubra sub latos fluviam rubeo colore inficere posse multi aroitrantur, scd abo: nam vapores elati pristinum colorem exuunt, ut in aquis distillati, saee est Nec aqua rosa ce rutilum rosa colorem servat Ouid igisi ut an macula sanguine te lapidibus ac , arietibus adhaerescente,, non ex pluvia, sed ex erucis oriuntur; qua in papiliones abeunt , atoue ubi spolia exuunt, guttas relinquunt sanguine ac Rem ita se habere arissimus Petreskius anno Ico8 observavit. Hinc cruentas' is a maeulas vix aqua ablui posse referunt historici, quod ipsa demonstrat experientia in illis papilionum excrementis ; neque e caelo an in eas guttas decidere, hinc constat, quod neque in aedificiorum tectis nee fere in oppidis sed potius in agris, atque in foraminibus, in ciuibus nidulantu, neque in devexi comm o obversis lapidum suo erficiebus, sed in aversis, inconcavis conspiciantur. Sunt umAam ex illis guttis satis illustres, quae aliquando assis magnitudinem euant. Neque inficias ibo vapores multis corpusculis terrestri-hu vel succis permisceri, quae lactis , vel sanguinis colorem praesenni Nam terrestria corpora usque ad mediam acris restionem attoni hosse hinc iam ostendimus, quod ubi nix vel pluvia resedit, in fun- Io vans multu in limum liceat inspicere cimo illi a nimalium grandinum xranis inclusi visuntur. Sed de his tarn nimis perpauca adderem de ventorum regine nisi longius me esse provectum, quam m-stitueram, iam poeniteret Nescio enim quo pacto omnia fere meteora non solum ex Cartesii mentea sed etiam ex Peripateticorum semtibus exposui: nec potui pauca nisi h multis eligere. Sibi Nihil est quod te poeniteat: res enim amplissimas, non iel uno cui demi exili stylo, sed tamen presso, contracto conclusisti. Hae sane ratio, invia docendi multum artesio arridet hinc pleris-oue subobscurus videtur. Profecto affectata illa brevitas mitifice me

delectat. Quid enim ineptius, quam flexuosis ambagibus res minime

322쪽

Perile aliur, quaeso te, de ventorum natura,

I . quam aeris diox*m se rum ' corpus,quod e

mi metem et Iet Quanquam ventu

ne uisu perci xd 's' ' agitatio. Neque utrumque con

fundimus, vapor*M, A ' ' erepsieatur, vix coarctd tu

atque humidioriou de causa dentatus ini illine partem seruntur ub rum 'S' ' totis non sit x, eo eveipit reum vero e 3bh dx q. β' ' ' uentotum cauo ventus non tam halitus erit, quam vanor duo e

cur ortivi plerumque venti sub ortum Sols ccidati pix P

Ratio in medio est, aerem n*' moera I soli oppositas

&vapores uberiores excitat, qui utrimque' partes diari d

restant, occidui; qui vero in eas regiones,ad quas rio ae vii, P , ortivi dicuntur Dumque aer continuo fluxu in occasum labatur, u

metri moturum, e diurna tali essiciat conversio bai et est.

curo iuventi sicciores&vehementiores existant. nam init mis emtur, ae vapores subinde disjicit, nec coat 'ceresse mi it, sed occidui motu in eontrarias partes nitente nubes rant, condensant: hinc imbriferi sunt numidiores Huc mi rasi ra noctu densatus Orientales ventos imajor impetu ruentes excipit.

323쪽

; is De Meteoro

Si quidem sola aeris compressio ventum Persaepe essicit. die nimbis,

cadens maenum ventum excitat. Non minquam evenit, ut nubecula

delabens nullum sensibilem in patenti aere ventum procreet; sed in caminorum tubis co Recta cineres inpaleas turbinet. Neque ulla ethene coniicio, tempestatum ac turbinum causa afferri potest , quum nubium i sublimi die in terram lapsus sa in hinc copiosi imbres,&vehementes venti oriuntur. Densatae quippe nubes dant pluviam, suo lapsu aerem exagitant, non secus ac si 'elum expansiim ad eraram identidem allideres Hae quidem procella in mari crebriores

sunt, mavis pertinaces Nam maXima vaporum copia et mari e rumpit inquo nimbi sunt vel densiores, vel graviores, hoc maiore;- excitant procellas. Nerum unde tam incerta sunt ventorum imbucissitudines, tum etiam affectione i Ventus enim ex eodem spirans loco nunc siccus, nunc humidus existit. Nunquid humidior erit, si ex proximo lacu,siccior, cum ex arenoso loco perflaverit Quarta in Erupto Auster, qui ex Africae arenis nascitur, siccissimus est, nec pluvias coeli. Nunquam adeo, vel raro in Egypto pluit, nam qui a Meridiculat ventus siccus est, nec vapores ab Oceano Australi ortos potest eo adducere, quia prius dissipantur, qu lim in Egyptum perveniant. Boreales quidem venti, a Mediterraneo mari spirant, sed trioidi cadunt, derociores, qu in ut vapores densare queant. Addunt nem nulli igneos spiritus ex AEgypti solo continenter erumpere, cui nubes concrescere non sinunt. Indicio est soli fertilitas, vel corporum sepultorum quaedam incorruptibilitas , nec non diuturna incolarum vita. Jam ut ad eam partem sermonis, ex qua egressi lumus

revertamur, sicciores venti vapor bus terrenis, qui inulto aere h litu abundant, humidi vero aqueis constant. Tantam porro aequalitatem ventorum causaeui ope innumerabiles efficiunt. JIulti credunt variam Luna illustrationem non parum in procreatione ventorum momenti obtinere. It taceam de calore subterraneo montium,

vallium asperitate, ii verso cavernarum situ Nonne haec atque alia pen innumerariaritae ventorum inaequalitati sufficiunt: suoci circa ubi omnes, vel plurimae ex his causis desunt, venti magis uniformes, aequabiles spirant. Inde illud amplissimum mare, quod ad Austrum diri eitur, Pacificum dixere, non quod tutum sit a tempestatibus, sed quia illud minus irregulares venti perflant i Non omittam quosdam ventos pene anniversarios existere et ut in nostris regionibus Etesias, seu Boreales, qui quotannis post aestivum solstiti uin fere spirant. An forte Sol, ubi ad tropicum Cancri pervenit, ex locis Aquilonaribus vapores educit copiosos, quos efferre non potest, cum crv

324쪽

Lib. I. Caput II Ag

Ira diu abscedit 3 Sic verno teinpore procellae sunt cre-sus Api ''S soke,se plaga nubibus, nivibus opaca', idmbri Orchi '' vaporum prouentum sursum tollat, qui nocturnu et ruit in densantu: sed diurno egent calore, quo dilatari quem Sy bri uentos diffaries quare sum temporis venti Boreales' ortim

Iim ne lonaior sim, dicam, cur circa ora ruaritimas,

'et re et aah sese at noctu uero a terras haec enim ca-

- et fietu, telinet, quam aqua, unde propter c lorem xii; et solem pertrii actu r* procreandis Lippe dissi distitem , terra exid in Q ibi nocturno crigore

iue s de ueri tum origin satis superque pia et Tubi, a Theophile, quantum ex vultu intelligo, magnoperet

ro esse Nisi quod substan- E ea ita deo subtilem minime arcessendam putein, ut e X

rati in ut atque superstites ignis atomos implicant unde aqua pu

issim: qu khei non possi congelari , uti nec vini spiritu qu

uberiore igne abundat qua iugiter fluens, non facie conglaciatur nam perennis motus contractionem partium arcet. nova lub

nde Us particulas sibi comparat elidem ratione salis puscuhinativo calo re rigori resistunt. Hinc denique glacies v o nux, nam pori si soraminulli magis hiatu maiorem adeo exigit et ui ,

Illam esse intimam congelationis causam pertinaciter tueri nolim . it certe verosimilis. Postremo nob dissimi Digbae sententia non abhorret a vero terrea,sicca, exigua corpuscula aquain subire, penetrare, Rr 3 ulvI-

325쪽

si De Meteoris

diuido , ac poris demum suis imbibere, cumque plena insatura si

erint, eorum lateribus reliquae liquoris, vel aquae particulae adhae ferscunt, adeo ut glacies non aqua refractione, ut visum est Galilaeo sed potius condensatione novorum corporum ingressu concrescat. Majorem quidem locum aqua conglaciat obtinet, invidetur quasi iti tumescere, quod novi spiritus accesserint, qui cum sint aqua levi rere, nihil mirum, si glaeie in aqua non deprimi, sed magis e litare videatur. Circa vasis latera delii scit, ut viam novis atomis aperiat, quae aquai altius congelabunt. Minc quisquam aestate conglaciant, nivem, vel glaciem, cum nitro, aut sale ammoniaco permiscent, Ut filis calor eurusiccitate conjunctus frigidas nivis partes protrudat, quae iubeuntesu quam lagena vitrea conclusam sensim congelant. Ni forte noridissimili modo concrescit, nisi quod in nive aque corpuscula malis distrahuntur, in glacie sunt confertiora. Pluvia in guttas congloba tur, quod ab ambiente aere stillicidia undiqtie premantur aequaliter. Nubes vero in medio aere sunt pensiles non quod continuo vaporum ascensu veluti fulciantur; sed quia aequalis sunt cum medio aere ponderis. Illud ilippe staticae leges exigunt, ut corpora, quae sunt leviora, liquidis immersa sursum tollantur. Quare nubes eo sub imi us efferuntur, quo sunt leviores Sunt quidem aere opaciores, sed non continuo graviores; ut lignum a uuae impositum extat, quam 1-men opacitate vincit. Qiiod autem infimus aer, densior, ingravior superiore existat, refractiones siderum . ubi hori Zontem stringunt, apertissime demonstrant: siqi iidem sereno intranquillo caelos; minutorum refractionem patiuntur, tum cum oriuntur, vel occidundo:

sed tibi ad o graduum altitudinem pervenere, tum ab omni refra- Obsectio. ctione sentibili liberantur. Dixerit aliquis, nubes vaporibus&pluvia gravida ipsum aerem densitate superat, pondere id vero non con- Solatio. uedo, donec nubes frigore constricta pluviae guttas exprimat. Hi ne nubes vaporibus Miluviis foetae longe sunt de prum est ores, qutim sumi terreni, qui usque ad s3premam aeris regionem efferuntur, multra se milliaria conscendunt, ac crepusculorum saces accendunt Media vero aeris plaga non ultra milliaria porrigitur hucusque enim vapores evehi possunt, ac tantum sere altitudinis Et nae vertici perpetuis nivibus obdi icto tribuit Abbas Mauro lycus. Sunt quidem alii in Peruvia montes longe sublimiores, quorum juga nulli vapores obnubilant. Cum igitur nubes nobis nitimae vix ultra dimidium milliare,

vel scio passus a nobis distent, ut norunt ii qui Amium, Pyre- meorum juga conscerideres necesse est medio regionis altitudit ne in triti in fere milliarium cum semiae existere non enim ultra h

326쪽

mihi sed quid Dixi pii ' ut adtem incitat, nisi ex que ae ueliti' 'P- o his . hedeme sola ipsius halitus dilatatio

has alio multo vapor ph ' aestate vehes, entiores magis spatium ' estio siquidem quo radios in terrdmpitent venii, quam v*x re rum lenuat Ouod euiores Sol iaculatur serum ' e cedatur necesse est, stas litare lactione, V*i 'se' ' ' Indoquidem et in orbem diffun

tii in omnes sim iii m Tim tenuationem esse quidem in

det his longe forum

palles venii resilieni rix' 'S' Au tu eausa hune vento motum rei raviori solidior infima. Duae igitur dui

Philosopho indignum natu risens s- eausam habet minus coni Antem scri*m 'rum eis eirali impetu labuntur; sic motum aeris a caus natur P a est. Non inficior tamen creaturam visibilem per piritus num

biles repiti verum alias his rebus causas tropiores,' mars prata: inquirimus. An singulis ventis, qui provinciale docet re, certis regionibus spirant, singulos quoque Angelos, quasi praete

327쪽

De Meteoro

Obi cti estos tribuemus i Sed, inquiunt, daemones plerumque solent, velutos in tempestates excitare sic magi unde libuerit ventos evocant . Addit Bodinus, quod si cadaver ex Egyptiorum sepulcri erutumi, vibus alio transvehatur, violentissimo tempestates tamdiu navem a ctant, quousque vel demergatur, vel cadaver in mare Projiciatur . Unde qui Alexandria solvunt nautae scrutantur oneraria naves, ne

RQρη'. forte uis munitam imposuerit. Haec atque alia id genus persuadent quidem multum Angelis, daemonibus licere in haec inferiora, eventosio II unde quaque excitare et multa extra naturae ordine in ,

perari sed eos esse ventorum impulsores Wquasi aeolos, vix homo panae mentis crediderit. Quid ergo ventos ciet i numquid ut placet Aristoteli, exhalatio sursum subjata a sublimi aere versus occasum coeli vertigine abripitur, koblique detorquetur tot necdum sati, consta sublimem aerem primi mobilis conversione rapi neque facit: aras ' eonei pitur , qu uio fieri possit. Altissimorum certe montium verticetip misso inquietas, vento compertum est hoccedit quo i Omnes venti rum ab ortu flarent, ac nubes in occasum propellerent. An forte nobilin Fromondi sententiam concedendum est , qua putat ventos serram suo pondere delabi At ventus non a de gravitat, ut tanto impetu praeceps rtiat maxime cum prae levitate sua sursum lublatus su- erit. Unde ergo tantum virium sibi conciliat, ut arbores altis infixus radicibus evellat i id nobis discutiendum est. Sive ventus exhalatio quaedam siccari sive timidus vapor censeatur, vel quod mihi magis placet exhalatio sit vapore permistari sua quidem levitate hunc cras.sum aerem perrumpit sed mediae regionis frigore den Litus , instar torrentis consertim fluit Non quidem, ut imber, cadit ad perpendiculum sinferior enim aer resistit; sed movetur in transversum , hoc validius, quo major fuerit exhalatio. Nam quae sequitur praeeuntem urget, instar fluctuum alia aliam pellit. Hinc saepe venti vires a qturunt eundo sequo enim plures imprimuntur ictus, eo magis crescit

impetus. Sed tamen cum longiorem tractum decurrunt, pars melior exhalationis plerumque dissipatur. Qui ex altiori loco decidunt, lon-xius promoventur. Ventus Borealis cum densior sit, meravior, qu

si, in deorsum propellitur. Non raro ferocior est Austro nam saepius acriori rigore densatur, Auster vero , nisi imbribus sit gravis, levior est Aquilone, magis in obliquum fertur Hinc cessante Austro, fluctus, quos excitavit, non statim suo sidunt et quemadmodum aestus quos Aquilo com ivit, qui subito sternuntur, ubi ventus resederit. Nam Aquilo vehementior quidem est sed de ortum ruits non Rem Auster, qui fluctus ex transveis perstringit Saepe tamen eve

328쪽

Lib. I Caput IV P

rem tondere in terram praecipitatus , non

eorporis meatu IVP ieetaeum qualitates venti Obii

min3gm' 'TA uos, hi fluentis aqua motui obseq* 'an quod brevissimam a rectanteiam quae n pn ticior, leviores procreat ventos item e calore, user qui quo tuerit intensior, crassiores halitus educit. Deniquet eam sortiuntur naturam, quae materiae, ex qua prodeunt conveni Postremo minuta illa corpora, quae vel radiis solaribus vel calore subterraneo turmatim prorumpunt, in ipso itinere alia otandunt

corpuscula, cum quibus ae e consociantur; quae si in humida iri dioris venti occursu in nivem, aut grandinem densantur. Si venus lacior fuerit inminentem arcet pluviam . ni malor sit vaporum copii , qui in ut a vento exsiccari possint, tuta enim pulvis il le cum

329쪽

31 De Meteoris

impetu protrusus, quem ventum dicimus, inito cum humidis apti tibus foedere in pinviam concrescit, atque effuso imbre ventus con

De ventis anniversariis nihil necesse est dicere Etesias vocant qui aestate a Septentrione quotannis flare solent; sive concussa Q. et no calore nives ut cum Seneca loquax plus vaporis essent siue, quod terrae exoneratae nivibus , retectaeque spirent liberi ut inam probabile est spiritum nivalem sursum efferri, infrigore densa

tum recidereri quare Etesiarum ab Aquilone status in Meridiem di i Pitur, quo ibi aerem solutiorem incalore iam dilatatum offendat . Neque alia mihi succurrit ratio, cur in Tona torrida Subsolanu, ab ortu in occasum indesinenter iret; nam eo ventus incumbit, quo liberior exitus invitat, loci laxitasu nocturno quoque seigore aetcondensatur, quem Sol exoriens dilatat, ac novos subinde vaporet attollit, qui quaerunt quo dii riuant, Meo potissimum exeunt, ubi pluurimum vacui est, x magna, patens area Agnoscitis Senecae verba, quae tacile est traducere ad perennem illum motum explicandum, quem in Eona torrida ab ortu in occasum flare experiunturri nisi squis sorte velit cum eplero, , iis Copernicanis insanire huncque ventum terrae motui referat acceptum Terra, inquit Replerus, in illis regionibus velocissime rapitur ab occasu in ortum; nec tam celeurem motum aer consequi potestet unde in contrarias partes videtur refluere. Quid igitur causa est, cur circa vigesimum septimum gradum latitudinis Favonius fere indesinenter spireta Crediderim potius Solem ex his locis vapores continenter attollere, qui Sole recedente in ventum distiantur, hic ultra vigesimum septimum gradum occursu litorum resilit hinc Favonius decem subsequentes gradus occupat . Quod vero Thomas Anglus ex illo aequabili motu aestum Oeeani deducat, vix adducor ut credam ventum tam leniteri uentem tot unc Oceanum abripere, qui occursu litorum ad Orientem refluat Maiores certe aestus sub aequatore, quam versus polos contingerent :cur una fere hora tardius recurrerent Quod addit mare ab extraria causa agitari , quia observatum est in locis non admodum prosundis infra sextam orgyiam contineries adeo ut in serior aqua quieta sit,&placida id si verum est, causa, quam ex terrae librathone, mi Simpliei, duxisti, non parum vacillatri sed longius excurro.Jam quae restant decurramus et diu noctuque in easdem partes perflat venitis, quod Solis motum consequatur: nam Solis calor, quod saepe dictum est, vicinum aerem dilatat; laxatus aer exhalationem ad

se invitati Nihil addam de procellis, quas Ecnephias vocant nihil de

330쪽

mme mi a nihil est,ulim spiritus i nube disrupta ruens;

ibi myrticas, mens, quod non susus Iec in apertum ve id id t

. exitu fi*ct x, si uta est, aut in tenuem canalen

et i ta qui ad ignita memo

ra pertinent .

De enitis meteoris. De re qui impressi biu ignitu, ritu te cenander.

ni sive enim Ecnephia sit ventus neca cuisus, sive sit nubes magno impetu cadens non

et ipsa fulmina , fulgura procreantur vid o ta

suberiorum nubium casu, vel agitation is , is.

Contra accidit, si densis, solutis nubitus em

medium spiritum euuttunt, inhoc ipso innammant, m

SEARCH

MENU NAVIGATION