장음표시 사용
551쪽
iners, inutile criminantur. Nam iij tolophi, in
maxima polliciti, in minimi versantur , atque omni, rum cura in vanis contentionibuS, re aptandis verboluisti argutiis impenditur. Negant eam, qui tradi olet, Philo sophiam , aut acuendis ingeniis, aut eXcolendis moribu aut reium, quae ad vitae usus sunt necessariae, cognitioni vel minimum conferret cum sectas ad tenuitatem suam in e nil vires, ut Fabius loquitur, nimia subtilitate consumat. neque ulla vitae secta longius a civilibus ossiciis recreerit: nec quisquam fere minus ex virtute agat, quam qui acutius de virtute disserit. Postremis rerum, quae ante nos sunt positae, inquarum cognitio non mentem nodo liberali quadam oblectatione perfundit, sed etiam ad vitae huma nae commoda, O salutem corporis est perutilis, caulas crationes perpauci inquirunt sed omnes fere in rebus ob scuris, inutilibus omne studium suum ponunt. Multa sane in hanc sententiam dicunt ii, quibus Philosophiae nomen invisum est quos quidem non tam refellere, Uam placare velim , Primum enim nemini aucstor siletim , ut nimis multam operam conferat in re obscuras, dissiciles, eas que non necessiarias : hoc quippe studium obstat meliori
bus. Nolim ego erecinam, magnarum rerum capax ingenium in ea parte Philosophice consumi, quae tota vetiatur in verbis, quaeque Diale ica, aut disputatrix appellatur.
Hanc tamen omnine, negligere non debet cum ea doceat rem universam tribuere in partes, latentem explicar definiendo obscuram explanare interpretando ambiguam
primum videre, deinde distinguere, postremo habere regu-
552쪽
dea, suis, Suditanti . Atque hanc Philolo et, adiit et, ut mihi videtur, in iis, o dei, tum incredibilem varietatem WV ' o
mirabilem sapientiam, inprovidentiam cinis ostrare viae quidem praefati sumus, non tam ut ideretur, quam ut iis satisfieret, qui ad Theo O
nos vocant, hirantur nos tantum operae
ctis vix ad sublimiores cientias locus sit,
Ex quo quidem haec scripsi atque in eo labore, quem ex ing' 'Vysic sita, resu sum, jam pene cons*ηβ 'A'm obesis, tuin
aliorum quae secuta Unx 'p' ut si lasophi-
ipsum, quod ante aliquot annos inceperam, ut h
553쪽
rnier experimenta Promotam in nulla conflat rem coh
ous pene exactumn absolutum video. Nam si prim ii
ex his qui nunc iterum eXeunt in Publicum, libris, quique naturali Theologiae datur, eXceperiS, reliqui in oblervati onibus, novis experimenti magna e Parte Versantur. Ouocirca nobis licet experimentalem Philosophiam in ite, v ut partes tribuere, quarum Prima hoc OlUmine. Se cunda tractatu de corporum assectionibus, ut tertia libri, de corpore animato continetur. Multa quidemininoetu iciarii sunt adjecta, quaedam mutata, mutrique Philolo phiae tum contentiosae, tum eXPerimentali hanc aptare vo luimus, ut pluribus usui foret ..
554쪽
De Principiis rerum naturalium juxta
CAPUT PRIMUM. De Principiis in umeteri m juxta Platonicos
irim fore Philoidphorum, cum veterum, me omnium lcre 'VUr . naturalium
555쪽
igAT sta in rebus ipsis quaerenda esse decreveru Shkee e Philosophi, qui illa corporum Principia sint rurit, quae cuit hira m et non sensu quisem , sed imaginatione percruiuimst,' hahe . ut Democrito, Epicuro Placuit Vel Ut at
i sio, aliis visum et , subtilem quandam materiem , aut corpusculi eertis tauris , ac motibus illigata , quae rerum omnium ortu cat aueinia it sis moveant. Alii denique thilosophi , que meo iudiciuini V brisibiles sensibus metiente , nulla ita creminime contemnendix b' Hppocr te vel aquam cum Thalete Milesito vel actem in Dio ne vel demum praeter pervulgata elementas ulphur, autem emercurium cum Chymicorum iamilia admiserunt Non ab inde est in ea corporum principia definier in quae ultimo ignis iuro O suuntur. Nerum de Elementis, ac hymi
eo et pete par stet dicetur a nobis munc aliorum Philosopho
iri; iri uae fortassis non tam inter se dissident, quam prima
et . m excutiamus, atque a Platonicis ducam
Eorium ii quippe primos rerum tantes videntur aperuisse H uidem Platonici differunt, non Peripateticas modo , sedi eis, Tholiculi plebe Philosophorum , quod illi ad eximius ervim , 5 Luid inra eius, mentis aciem intendantes hi vero circa interiora , o
PMtemcq mohu et oniuncti principia materiam scilicem' tarinam; in Peripa ST ut in inhaetet videantur. Illi cum excelsius tum humN Tm et urit; ssentiunt; hi vero e contra tenue, fiunt ac a iussi omisi, docentes , indis diora , non ampliora a Cntest, 'Si ui veiborum gravitate , basestate rerum , quas
tari et ramor dem est , atque m rerum naturaliUm
is in vitain, atque mores, Primam
556쪽
siserendo russi i mrerum et tam m quae est de vita, N
inoribus Etlii V ,surum veritas doctrinae, P. ch
Haec sane accepta a Pino eripἀeti, divisioni pene Veteribus placuit Vn si ia duri Metaphysicam, irrui'm quam adeo in longe a sentibus re O 'isee dibit occasio , non
sectui causam in pSVmrum rarum m in tragici Poete
tum cauta conimcnxc' exitum non possitirit, con
inquit Tullius , cum p Iouem veniendum in
et arare haec ita decet, quod reci , - , naturam florum meduem, proti xxi at princisorum meminisse , maini : MN
557쪽
quoci meque vult, vernat, ex ista varia opera producit ira tamen inficior tria ex Platonis mente principia admitti oporteren praeter caeteros Apuleius os endit Deum scilicet Ideam , de Mate sum. Deus enim , quem opificem , Parremque mundi nominat, e lectrix causa unicuique existentiam tributis dea essentiam i specu Cm largitur , quam materia contrahit, momnino ungularem ei fici
Est quippe Deus id a quo omni patricipatio, repetam enim id, men saepe , proficiicitur Idea est id, cimus ibrina sensibilis es quin clam adumbrata similitudo , ut materia id, in quo parricipata bima excipitur neque aliud quoddam principium ringi potest, quod ad
haec tria non referatur. Quanquam idea non est quiddam re a Deo diversum , sed miratione tantum diritares ut a ud Arithotelem pri vatio a materia abla ratione discernitur . Verum haec postea. Quinque causiarum genera Platonici agnoscunt, quae Proclus re
iter re acute his notis discriminat , Effectrix , inquit , causi est dic quos Exempli is id ad quod a Finali id propter quod Forrna id
re id ex quo , vel in otio res fiunt. Exemplarem vero ab effectrices, esinali causa diversam esse hac argumentatione praeter caeteros concludit amicus noster cum viveret, Furnuncius. Ubi cavis arum influxus causalitates vocant sunt di Versi, causas etiam inter se distingui necesse est sed Et Iectrix causia, En empi: ris N inalis di ei sis plane modis influunt in erfectum et liquidem ad Efficientem executio Had exemplarem directio cad inalem peltinet intentio. Enaciens per motum , Exemplar per cognitionem , Finis per amorem G pc TitUr Tria haec , motus, cognitiori amor inter se ipserunt: ergo, cause , ex quibus prodeunt, diserimine aliquo secernuntur. v. tanquam sol te non abs irde quidam , iique non e vulgo Phili , - sbphi id blam effficientem, si proprie loqui volumus tariis nomen,
n i. - sed Dii est causa Filii jam nlius es alius a Patre, non aliud sest
bubseurit vivet icet id PErsona , non altu naturae. Iam vero materialis, de ea. d. IV im in catilli , nihil a se divcrsum procrem tu id ne maxime I tb ma non sit res qui edam , vel aentitas a materia diversa , quod inferius erit dilcutiendum. In verbo materia ad forma m Ixis parte compositi, otiam causae habeti Ebent ei id absurcium merito vid .atui , causem esse e lectu tuo deteriorem Finis .er et id, cuius gra-
ti tui aliquid. res putem quaeque ab agente fit, gignitur meque adeo alius et finis , bc agentis influxus , actio nimirum , quae ut ad
558쪽
qui agens invitat Tmole issicit, relertur Ejus nabet trin quemadmodum eadem actio ab idea artifici dinoa , ad ,
tim iij in , ite euitiam honoratio foret diri P
ritta materiam ut ii lcm, formam Ceram Causarum expUngerem, Diversa
i hi, illatae sunt omnino persiuasus Sed linatius ex conciliam et a se et sisti emier m. Cedo enim , cur rura ropbnus et aut et agendum impellit, sed iam movet M ammodo iis, omnes vi I ia continet, implae, non Eri cm fundat, nii, bonita id eurichai fundic in se V
sermo identidem recurret me V X hym et rem, quam suo vim cer 33 3 33 3 exemplari suo iocolluit, inlabitur mundo' c, luce cola-
559쪽
siuisibiles, inperituras designant. Itaque si Platonico, auditi sunt rerum omnium cauta principes, Deu , a quo unita di neu e dii ordo,&pulchi tudo anima quae motu, vita cuncta implet Must clus intellectualis, seu mens quam mira Deum perpcran conitituunt fluit ummo bono,seu ab ipsa unitate ferme ut lux a sole sibi coniuncto:
hoc est immutabili quodam,&Jugi fluxu Rationali mundus ex intel stibis, ut lumen a luce, non sine aliquo motu procedit Lumen quippeeit imago lucis, neque est omni mutationi S experS dumen est in aere. iii in s le Natura cet feminibus ex rationali, ut calori splendore di manat dolendor quippe nihil est quam rei lexum lumen, ex quo non exum modo varietas , sed calor ediam omni o vigor corporum rim sic Postremo sensibilis ex naturali, serninario mundo non aliare atriue e calore vitali generatio proneiscitur. Sic mens, anima, nutura materia denique sunt veluti quatuor circuli, qui circa Deum,urmum omnium cardinem volvuntur, incausarum ornavium seriem insuunt Hos circulos ut totidem vitra radiu divinu penetrans in mente ideas pingit, in anima ratione, in natura semina, in mat ria rimae sensibiles exprimit. Itaque omnes uncti huius partes,
ouasi Uem catenae annuli, ita sunt inter se consermo colligatae, ut una vi a que una consensione naturae conutriciis videantur atquem sint quodammodo in omnibus, munum in quodammodo
etes rexi, itum dicendi genus sequi. Neque tamen cum sentcntim et ut sumin , t de re excelsis verba magnino m-
Σ;- sis Reerit si modo e circumcise N parce hi utatur Phllem in pauca contra lim, Multa
560쪽
et ebritemplemur. Cum AI et methid heucumscri
n hes, notitiam ducix 'N'M 'o utata id magis nostremur
Atate sunt aliena , obsc* mbe ij inminem cogitatione de
Titi attemper x is et stimet muri, signari, ut cum
minii , quae non potest ii 'Pi analogia. e hue Deus infinitus , immensu h thibuimus, tum
et situdine quadi met M deam et formare
petuam , omnipoten em , WhJqμ' exprimit unus est,ps,to Deum unius , aut ho ram et se omnis com-,ut botius ipsa unixa LVVM si Trita est bonum quatenus prima
est , maxime universalibi rum ut nulli rei non lic
hujedam propensio , N Vid ' quaeque est ex se te
omni multitudinas causa nii, i V m p ri phimum bonum, sis notest quare idem Vix ulit omnium causasm
, i, Quid enim ex unit x in esse riotest, bon demum est, uIm bonitas ipsis, cuius radu, M'et' impeti muc cu