Prolegomena ad Harmoniam Evangelicam, sive De primariis nonnullis ad chronologiam Evangelicam spectantibus dissertationes quatuor : accedunt Kalendarii anni sacri, ab anno A.Ch.N. 1511 usque ad A.D. 94, in annis expansis, tabulae LXXXV, Neomeniarum a

281쪽

tiones nostras tractatum ost l. Illud tantum in prae- Sentia admonendum. Bollum nimirum intor Galilaeos et Samaritanos conflatum, unde et cum Romanis a Judaeis arma consoria, o milites Romani in acto

caeSi erant, quod Qt praecipuo in caussa dicti Claudiani illius post a insecuti crediderimus, non ante Xitum Scenopegiae, A. D. 49, id stoisri 23, Octobris , conciri potuisse. Ergo nec nisi post tres menSOS, minimum, nuntium de eo Romam perferri. Itaque, Omnino probabilo est, circa Oxitum Januarii vel principium Februarii, A. D. 50 expulsos Roma at tu Italiae sinibus dicto Claudii Judaeos fuisso. Roma ad Corinthum trium sermo septimanarum iter; et si anni tempestatis,hibornae illius ac navigationi ad Versae, rationem habueris, propter impedimenta et Oras, quae Xinde oriri poterant, fortasse aliquanto hiris. Ergo non nisi sub initium Martii, vel otium eo tardius, dolatos osso Corinthum Aquilam a Priscillam conjectandum est unde vix imostris unius solidi, seu confecti, spatio urbis

illius inquilini jam facti erant, quando Paulus ab

Athonis odom devectu eSt. Itaque προσφάτως ληλυ- θοτε tunc cummaXime jure optimo dici poterant.

Aliquantum temporis a Paulo, etiam ante adventum Silae o Timothoi, Corinthi actum Sse e XXiii Act. xviii. 3, 4. patot quod et singuli Sabbatis apud syna-g0gam disputando, reliqui hebdomadae diebus opseram

suam una cum Aquila eXercendo, impen Sum est. OX, dolatis odem macedonia sociis ejus, intentior pro Judaeis oliis ipsius factus eo usque dum crescente in dies ipsorum obstinatione separationem moliri conetus, Gentibus praedicar inceperit de quibus, XXiV. EX O sempore anni unius et me Stum ex tan

282쪽

quam Corinthi positorum, montio distincto fit xviii. 11 quod cum absoluto proditum sit, secundum dioma Divi Lucae, de anno integro et de semestri integro intelligendum. o coram Gallione XXV a Judaeis constitutus Paulus. Etiam postost, xxvi, dies aliquot Corinthi moratus fuerit, ante quam tandem in Syriam navem solverit. Quod nos quidem nisi aperto jam Suo tempore mari, id si non ante idus Februarii, A. D. 52, ut primum factum iri, opinati simus. Sed et cum navigationis hujus in Syriam caussa vel maxima fuerit,

id quod ex xxv et Epistola ad Galatas certissime colligendum est, ut Pascha proximum sestum enim

illud, quod instabat, Pascha fuerit necesse est Hierosolymis observaret; a8cha autem, A. D. 52 Aprilis 2 celebrandum orat omnino credibilo nobis videtur, circa Sobat 30 Februarii 18 soriam 1 A. D. 52, o Corintho

Ab hoc igitur dio, A. D. 52, temporis subductione retro instituta, constitutio illa Pauli coram Gallione, de qua XXV, circiter Xitum mensis prioris, oboth vidolico 30, Januarii 19, seriam , contigerit undeo primo proconsulatus Gallionis semestri labonio, set circa anni tempestatem illam, qua et ipso Corinthi

potissimum conveniendus erat, acta haec fuserint doquorum utroque apud Dissertationes nostras satis Annus autem illo, et se menses integri ab Oxitu roboth Iudaici, Januarii 19 A. D. 52, retro dinumerati,

usquo ad principium Ab Julii , A. D. 50, repetendi fuerint nocesse est. De quibus illud etiam notandum: o Ab nimirum 1 et Julii , A. D. 50, utrumque inferiam sextam cecidisse unde se finis illo praedicationis Pauli, apud synagogam atque ad Judaeos, factus, de

283쪽

Harmonice Evangeli in Pars vi actuum Pars iii. q. xxiii x xv. 253

principium autoni illud praedicationis ad Gontos, dispostridis, Ab sollico S, Julii 10, fori 1 contigisse potuerit. Inter quae, et Domini visio ad ipsum Paulum oblata; do qua xviii. 9 ipso fortasse utilis o 10, Abi fori 1 inseunte, noctu laeta. Advontus igitur Silae o Timothoi maeodonia ad

Corinthum, Xount mons Judaico hamuκ ineunte Julio nostro, ante diom tamen ejusdem , contigerit: quod omnino cum iis conVenerit, quae superius de tempore missionis eorundem ex Athonis a nobis disputata sunt. Elonim ab Athonis ad Philippos usque, pudibus tantibus otiam octi itineris millia passuum Romanorum circitor occxxv de Philippis ad Corinthum cccv. Ergo si mense Aprili modio omissi Athonis, mons autem Iulio insunt iidom Corinthum ad Paulum rursus delati sunt vi mensem unum integrum ministerio suo exsequendo, reliquum ferme temporis otiam itinor faciendo insumserint, neceSSO St.

Ad hasco igitur ratio os omnia haec constituenda judicamus. sense scilico Aprili, A. D. 50 sub dimidium maximo, missos ab Athonis Silam ac Timothoum: mense eodem, sub exitum ejus, seu potius ipsis Maiikalondis, digressum ab Athonis ot Paulum. Monso Juli inseunt reversos ad ipsum, Corinthi agentem, Silam a Timothoum Circitor Abi ultim praedicandi ad sentes initium Corinthi laetum anno justo uno, et mensibus justis soX, idem postea continuatum. Xeunte mense seXto, A. D. 52 constitutum a

Judaeis coram Gallion Paulum sexeunte optimo, id est ei rea Sobati s obruarii 18, o Corintho in Syriam

Ex hisce praemissis, equitur justum tempus Epi-

284쪽

stolae ad Thessaloniconsos Primae conscribendae, de qua XXi nostra, omnium scilico Epistolarum Paulinarum primae, omnium potius ovi Foedoris consimilis generis scriptorum temporis ratione principis, probabilito monsum Iulium A. D. 50 fuisse Secundae, atque aliquant postea Scriptae, Augustum Vel Septembrem. Mari Corintho, Sobat 30, obruarii 18 sori 1, profectus Paulus, quo postea die Ephesum adpulserit, dubitari atque anquiri potest. Si compendia navigationis spectas, si tempus anni navigationi maxime idonoum, si id quod cortis do caussis, et certo rerum statu, fieri nonnunquam potuit, non id quod de moroo do consuetudino in robus jusmodi fori solobat; OXStant sane Xempla confectae paucis admodum diobus a Poloponnoso vel ab Attica Ephesum usque navigationis. Statum autem ejusmodi navigationis intervallum, non inde ab Isthmo Corinthi, sed a Piraeo Atticae, nequo sub exitum obruarii mensis, sed anni tempestate navigantibus multo magis idonea, sub initium scilico Octobris non infra quatuordecim minimum, dies cecidisse, ad unum o viginti multis docaussis facillime Xtondi potuisse, de Oxemplo Ciceronis colligor ilest; qui kalendis Octobris V. C. 704 A. H. N. 50, reduce provincia Ephesi con Scensa naVe, et Sicut

ipso ad Atticum scribit, ita properabundus ut non posset musis, tamen pridie Idus ejusdem monsis tantum Piraeeum adpulsus, ipso illo dio mavo exiit Ergo,

Verba Ciceronis haec unt: Eal. Oct. Epheso ConscendenteS hanc epistolam dedimus L. Tarquitio, simul e portu egredienti, sed expeditius naviganti. Nos Rhodiorum aphractis ceteriSque longis navibus tranquillitates

aucupaturi eramus. Ita tamen properabamus ut non poSSet ma

gis: V Ad Atticum vi. . Dein, In Piraeea cum egissem pridie Idus Octobris oc. bid. vi. .

Cf. etiam, Vii. I et X. II.

Nemo autem nobis objecerit oportet, famosam illum anni civilis Romani, ante reformatum a Caesare kalendarium, luxationem:

285쪽

Harmonioe Evangelicia Parivi Actuum Parilii. q. xxvi. 255

quatuordecim dierum intorvallum navigationi isti impositum est quantum etiam nunc ipsum et a Paulo, tum ab Isthmo Corinthi, tum monsis Februarii 18 solvonti, Ut si ita fors tutorii, dimidium insuper amplius, iisdomuostigiis insistundo insumtum iri, nomini non probabilo

viduatur Oportet.

compertum est enim nobiS U. C. 7O , A. H. Ν. O, inter annum

civilem Romanum, atque nnum Julianum prolepticum, nondum ultra mensem discrimen Cumulatum esse ita ut September in Augustum, October in Septembrem, magna de parto, non Utem totus inclinatus esset. Quod nostris rationibus eo magis faverit, quo commodior ad navigandum Augustus quam September, et September quam

October.

Exstat quidem apud hucydidem, iii 3 exemplum Consectae, ab Athenis ad Mitylenen usque Lesbi, die tertio navigationisci alterum, apud Xenophontem, Hellenica, i. i. o, ab AEgospotamis ad Lacedaemonem nuntii tertio die delati tortium apud Syllam lutarchi, XXVi, classis ab Epheso ipsa ad iraeeum die tertio adpulsae. Sed et haec, et similia, quid fieri poterat tantum, non quid fieri Solebat, probant. De Athenis siquidem ad Ephesum, per Cycladas, rectus atque idem Xpeditissimus cursu ; quo nemo R-men, nisi qui temporis tantum compendii curam haberet, Sus fuisset. De Paulo probabile esta negotiatoribus Ephesum deductum esse quibu orae neceS-sario legendae erant.

Exstat apud Solonem lutarchi, capite vi narratiuncula quaedam, de Solone et Thale Milesi, quae sive fabula, Sive res Vera, praeSenti quaestionis nihil omnino interest de advena quodam, decimo die ab Athenis usque ad Miletum mari delato: quod idem et consulto fictum. Igitur ab Athenis ad Miletum stata navigatio dierum, minimum, decem. Apud Cimonem ejusdem, iX, lasSi theniensium a Cypro ad Athenas triginta dies in navigando positi dicuntur; quibus et mortuus Cimon suis in patriam redeuntibus et ducis et classis praefecti munere functus sit. Apud Dionem autem Suum XXV, tradit idem Plutarchus, Dioni, SyracuSaS Xpeditionem contra Dionysium ducenti, ab insula Zacyntho ad Pachynum Siciliae, tranquillo

mari, Serena adhuc tempestate, secundantibus cummaxime etesiis, diebus tamen duodecim navigationem Stetisses inter AuguSti , A. II. N. 337, lunaris eclipseos diem, de qua cap. XXiV, et Septembris , statum in kalenduri Metonis sive Euctemonis Arcturi exortus diem, de quo CRP. XXV. Conficiendam. De Zacyntho ad achynum, vix tertia minus parte idem intervalli, quod inter isthmum Corinthi et Ephe-SUm, Orum legentibus, fuisset. Quare si duodecim dierum illa navigatio, pro pari ratione haec sedecim minimum futura. ultis autem de caussis ad viginti vel ultra, extendi poterat.

286쪽

Foria igitur prima, Sobat 30 Februarii 18, conscens Cenchreis nave, tertio postea sabbato, Adar 20, Martii , Ephesum intoro temporis dolatus ad Judaeos ejusdem inquilinos apud synagogam concionari poterat. Unde cetera pari ratione constituenda. am Ephesi ultra sabbatum illud moram traxisso non vidotur; sed roditum tantum commodior aliquando tempore Iudaeis

Ephesiis pollicitus, quum primum potuit, in Syriam

iter continuasse. Itaque postridio Adar 21 Marti 10, feriara, ex Ephos rursus solverit. Unde et Hierosolymis jam adesse, et Pascha tempore suo, ab Aprilis saltem 2 usque ad , observare, nullo negotio poterat. Poracto esto, Antiochiam postea descenderit; quod mense eodem labente factum iri, nobis quidem omnino probabilo idotur quibus omnibus, XXVi. Ceterum do itinor hoc Pauli ad Hiorosolymam in uniVersum quod e revolatione seu monitu quodam divino susceptum sit quod insignis admodum in Evangelii Dispensatione procuranda poclia idem fuerit, Petri otiam ad Evangelium extra Iudaeam praedicandum, circuitu ab hoc usque tempore instituto quod Barnabas, altor ille domontium Apostolis, una cum Paulo Hierosolymis praesens fuerit; quod itus, etsi nulla d eo apud Actus montio, itineris Paulo tum

antea tum postea comes o socius orat quod Silas seu Sylvanus ab A. D. 48, ad hoc usque temporis, Paulo laborum consors Hierosolymam simul profectus, Petrod indo jugalis set consors factus sit quod de pecuniarum

intor Gontus collation instituenda, Hebraeorum credentium atque eorumdem pauperum, Seu matris Ecclesiae, gratia, inter omnes convenerit; quod post Paulum o Petrus Antiochiam desconderit; quod aliquantum temporis uterque ibidem fuerit, quo etiam intervallo objurgatio illa Petri a Paulo publie facta est,

287쪽

Harmonio Evangeliore Pars vi. Actuum Parilii j xxvii. 25

de qua ipse ad Galatas, ii 11 satis a nobis in issertationibus nostris disputatum' atque uti confidimus

comprobatum est.

Sectionis igitur xxvii, quae Pauli do novo ab Antiochia prosectionem narrat, Omnibus hisce posterius quidem, circa tamen diem Pentecostes, A. D. 52, id ost ait 23 soriami, set forsan ipso Sivan , ali 26, feri I, epocha constituenda videtur. Quae profectio, ita instituta, superioribus Asiae inoris dictae rogionibus

obeundis, at tuo in primis Galatia se Phrygia perlustranda, eo usque continuata est, donec anno proXimo, A. D. 53 Ephesum rursus devenerit Paulus do cujus adventus pocli mo dicotur. Sub idom tompus tDivum Petrum, comitante Sylvano, et are Evangelista, in circuitionem illam suam, quam ante seriptam a s Primam suam a Catholicam et susceptam et On- foetam osse constat ab Antiochia sexiisso opinati simus.

Paulo quoque ipsi, profectionis e Syria initio, uti x

Epistola ad Galatas colligero licet, comes o socius Titus orat qui tamen an Ephesum postea simul delatus, an alias ob caussas, et inprimi propter pecuniarum collationem illam, cujus supra meminimus, alicubi Asiae vel superioris vo insorioris relictus sit, parum liquet etsi tum ex Epistola ad Galatas, tum, binis ad Corinthios Epistolis, hoc probabilius videatur. Collationis autom illius caussa, vel maXima, annus sabbaticus; qui A. D. 55, mense i8ri, post Septembris 10 initurus erat . Cujus etiam gratia, collectae intereatum ex celosiis Asiaticis, tum ex Achaia ot ae0donia, pecuniae, et dologatis ab ipsis idoneis quibusdam viris, qui una cum Paulo iter ad urbem facturi erant, commissae, medio fore anni illius curriculo circa eu-

288쪽

258 Historia Evangelico Recensio Univerεalig. tecostea scilicet A. D. 56, Hierosolymam tandem perlata

Sunt.

Labento adem A. D. 52 aestate, o Apollo si vo Apollonium ab Alexandria Ephosum adpulisse credidorimus tametsi de pocli adpulsus nihil constituor ausi simus. Rusdem ad Corinthum postea prosectionis in corta pariter os epocha; nisi quod jam tum Corinthi agontem fuisse, quo tempore Paulus Ephesum primum adventaret e XXViii, cap. ix. I. colligi potest. An mari, an pedibus Ephesum egressus sit, nihil definitum. Nos autem, o Voce διελθειν XVili. 27 de hujus profectionis scopo et proposito usurpata, hoc potius collegerimus itaque ab Epheso, per Asiae oram maritimam, et Macedoniam, pedibus iter laetontem Corinthum

HSque perVenturum eum CSSe quo tamen ab Epheso, otiam roeti tinoris, ultra DC millia passuum Romanorum,sivo diserum triginta iter. Quare non minus mense in-t0gro saltem jam antea profectus erat ab Epheso Apollos, si Corinthi agebat, quando Ephesum delatus est Paulus. Do suetionibus XXViii XXXi, quae res Ephesi gestas post Pauli adventum tradunt rationes chronologicae variis, argumentis probabiliter saltoni o doprohondio constitui possunt. Primum enim, e quo tempore post adventum apud Synagogam ad Judaeos concionari coeperit, trimestre inter alium ρητως positum Si quam tomporis notam, de more Divi Lucae, tres menses solidos indicare, concludatur oportet quibus nimirum domcontinuatum sit, O USque dum, separatis tandom discipulis, disputationis ad Gente quotidianae apud scholam Tyranni initium factum sit. Primo scilicet mensis cujusdam die, praedicare ad Judaeo apud synagogamine perit Paulus primo etiam mensis ab eodem quarti, ad Gontos apud si holam Τyranni idom facere instituerit.

289쪽

Ergo conjectura perquam probabilis nobis videtiir,eXeunte potissimum mons Adar, ineunto obdomada tantum, atque ante sabbatum, Ephesum, A. D. 53, delatum esse Paulum nescimus otiam an ipso Adar 24,

Martii 2 fori 1 quatuor solummodo diebuS, pro ratione computandi Judaeis usitata, post promissi roditus anno superior diem, Adar videlicol 20, artii , seriam . Statim autem post advontum, o discipulis illis, undecim foro numero, do quibus XXviii, ut baptismato tantum Joannis antehac initiatis; quos propterea ab Apollonio Ephosi conversos fuisse proclivis conjectura;)per baptismum Domini Jesu, et manuum impositionem, Spiritus sancti donum impertit Alo ipso Ada 30, Martii , seria , apud Synagogam Judaeis praedicare incipit. Idem per tres postea men8eS, atque OS uStOS, facere pergit. Ergo ultimia trimestris illius, o praedicationis eum odom tum incipientis tum dosin sentis,dios, Sivan 29, Junii , soria 4. Primo dis hamuZ, Junii , feriai coepta est quotidiana ad Gontos apud soliolani yranni disputatio. Quod idom in annos duos, et quidem perfectos, absoluto nimis Divo Luca ponuntur, prolatatum, Sque ad hamu 1, Junii 3 fortam 1 A. D. 55, devolutum morit anto quam Paulus, de itiner admiserosolymam suscipiondo animi jam confirmatus, Timotheum o Erastum, de quibus XXX, in acedoniam ab Epheso misserit. Hos igitur ipso Thamu 1, Junii 3 fori 1 omissos Epheso fuisso, o praecedentibus colligi potest: Paulo intersea semporis aliquantum diutius apud Ephe-

Sum moraturo. Qui tamen, si in animo Otiam tunc

habuerit, quod omnino verisimile credimus, et ipso illos adsequi non minor tomporis intervallo Timotheum atque Erastum in aeodoniam aut so miserit

290쪽

usque pedibus conficiundum suffieorol. De Ephoso autem in neodoniam, atque inprimis ad Philippos usque, millia passuum Romanorum est, dierum XV, etiam octi itinoris, spatium. Ergo si hamu 1, Junii 13, fori 1 omissi ab Ephos Timotheus o Erastus, ad usquo hamu saltem 15, Junii 27 sorium 1, apud Ephusum ipso subsistere in animo habuerit Paulus. Quod nitrum in modum ab iis quae postea insecuta Sunt, turbis nimirum illis, do quibus xxxi, a Domotrio at tuo opificibus, ante profectionem Pauli, apud Ephesum concitatis, illiustrari ot confirmari polost. Elonini turbarum illarum tomporo, uti et inmisso lationibus nostris admonitum si ' Ephosia quaedam, in

honorem Dianae, cummaxime colobrabantur: quorum

gratia o Asiarchae eodem tempore apud Ephesum praeserite erant Ludos autem illos Olympicorum instar fuisse, o testimoniis a nobis citatis probabilitor admodum constare potest undo et circa plenilunium solstitio aestivo proximum tempore Stato Suo de more cocidisso, et de more colobrari debuisse, necessari paene colligondum Plonilunium autem mensis Junii, A. D. 55, set verum illud atque astronomicum pro meridiano Ephesino, ut e calculo patebit, o civit alterum illud, kalendario nostro desumtum, utrumque ipso Julii 27, rhamu Judaici 15, commissum ost quod id seni et plonilunium solstitio aestivo proximum, sive antea Sive postea eodem anno fuisse, nihil est quod probemus. Et ivilis quidom plenilunii tantum, non autem Verissu astronomici in hujusmodi cyclis, ad ludos pertinentibus, rationsem habendam e8Se, Satis constat pro diversitato autem alondariorum lunarium, quae hac tem