장음표시 사용
481쪽
Dior TRICE Ap. I. iis vel T , respondere ad alium quemdam partis cerebri , vel x velis , qui facit ut anima singula loca cognoscat quae jacent in recta, aut quasi recta lineam', vel S X
vel T . Vt ita mirari non debeamus, corpora in naturali situ videri, quamvis imago in oculo delineat contrarium habeat. Quemadmodum caecus noster simulo ectum B, quod est ad dextram Ope manus sinistrae, . quod ad sinistram ope manus dextrae animadvertit. Et quemadmodum ille idem non udicat corpus duplex esse, licet duabus manibus illud tangat,sic etiam oculi nostri quum ambo versus clandem locum aciem suam dirigunt, non nisi unicum ob)ectum menti debent exhibere quamvis in unoquoque eorum peculiaris Mus
Perceptio distantiae non magis quam situs ab ullis imaginibus pendet sed primo a figura totius oculi ctenim , ut aio diximus, alia requiritur ad percipienda ea quae propinqua , quam ad ea quae procul abducta dum illam pro ratione ob ecta mutamus, simul quaedam cerebri nostri pars variat, ita a natura stituta, ut animam de hac distantia certam reddat. Et hoc ut plurimum nobis insciis accidit eodem plane modo quo corpus aliquod manu complexi, stringentes, ad illius figurami magnitudinem hanc aptamus,
atque ita illud cognoscimus, licet terea non sit opus, ut qua ratione manus nostra movetur aut disponitur ad
Distantiam praeterea discimus, per mutuam quamdam conspirationem oculorum. Vt enim caecus noster
duo bacilla tenens A dc CE, de quorum longitudi-
oculo , non impediat ne fecta recta appareant secur id quod duobu ocu- tu conspicitur aut duabus ma nibus tangitur , nonide dupli x pareat XI. Tuomodo
XII. Etiamsi motus isti nobis tuis sciis fiant
482쪽
II 6 Iop TRICE. CAP. VI. ne incertus, blumque intervallum manuum': C, cum magnitudine angulorum ACE, CAE exploratum habens, inde, ut ex Geometria quadam omnibus
innata, scire potest ubi sit punctum E si quum nostri oculi' t ambo, vertuntur ad , magnitudo M Y X Vlineae 4 in angulorum sci certos nos reddunt ubi sit punctium X. Et idem opera alterutrius pos sumus indagare, loco illum movendo, ut si versus illum
483쪽
Diop TRICE CAP. I. ii illum semper dirigentes, primo sistamus ita puncto S, di statim post in punctois, hoc sussiciet ut magnitudo lineae Ss, S duorum angulorum risu XsS nostrae imaginationi limul occurrant, di distantiam puncti X nos edoceant idque per actionem mentis, quae licet simplex judicium eis videatur, ratiocinationem tamen quamdam involutam habet, similem illi, qua Geometrae per duas stationes diversas, loca accessa dimetiuntur. Alio adhuc modo distantias noscimus, per distinctio V. nem scilicet aut confusionem figurarum, S simul per ve hementiam luminis aut debilitatem : Sic dum fixo Obtu a, eo u- tu inspicimus X , radii venientes ab oriectis Io S Q, θ' non ita exacte coeunt in punctis R quam si haec isti, hiso ecta in V posita forent: Unde illa vel longius remota,vel propius adducta colligimus quam est X. Praeterea ex eo quod lumen ex Objecto O ad Oculum no mari . ta strum defluens longe vehementius est, quam si idem objectum ad cremotum foret, magis illud esse propinquum diiudicamus S quum hoc quod spargit ob ectumia debilius sit, quam si foret ad v, ulterius illud remotum esse hinc discimus. Denique cum am aliunde praenovimus qualis sit magnitudo alicuius corporis, vel c)us situs, vel quam distincta sit elus figura S quam vividi colores, Vel tantum qua inrue νlis fit vis luminis ex coemissi, possumus hac praecogni tione uti, non quidem proprie ad Videndam, sed tamen fibu .
ad visu percipiendam Mus distantiam. Ut si corpus ali MI
quod oculis familiare, procul contueamur, melius de his, iis distantia iudicabimus, quam si magnitudo illius minus --- cognita foret. Et si ultra nemus obumbratum, rupem et Soli expolitam videamus, solus huius sylVae situs illam .is.1 non procul abesse dictabit. Et si duas naves, Morem at reteram, alteram minorem vela facientes contemplemur,
485쪽
Diop TRICL. CAP. I. ii hac ratione inaequaliter remotas ut aequalis magnitudinis videantur, ex differentia figurarum colorum , d luminis quod ad oculos nostros mittent, utra remotior sit adver
Modum autem quo magnitudinem S figuram o e XVI, ctorum videmus , non opus est verbositus explicare
quum tota illo contineatur, quid litantiam S ultum par qιὸ ob Eetitium crnimus magnitudinem videlicet aestimamus, c cognitione seu opinione quam de distantia habemus, cum maenitudine imaei num in oculi fundo firmata tu8. rum comparata, dc non absolute per imaginum magnitudinem ut clarum fit inde, quod, licet, exempli gratia , centies illae Mores sint, quum ob ecta valde propinqua sunt, quam cum decuplo magis removentur , non tamen ob id centies majora nobis appareant, sed propemodum aequalia , utique si distantia non deci piamur Manifestum tiam est figuram dignosci, per cognitionem seu opinionem quam de situ diversarum partium corporis habemus, non per similitudinem imaginum quae in oculo pingunturo nam hae plerumque rhombo vel ellipsi constant, quum quadrati circulos nobis exhibent. Ne autem vel minimum dubium relinquatur, quin Vii
visio hoc modo quo diximus fiat, ratione prXtcrea bic quam . - ... intuebimur, ob quas interdum nos soleat fallere. Primo, in
quia mens est quae videt, non oculus, id quo curchri op
matis immediat quam oculi, de fit ut phreneticii δε miis,f. dormientes varias aliquando species videant, aut sibi vi mo, sedere videantur, quae Oculis propterea non Ollaiciuntur se ἡ atque hoccvenit, si vapores cercbrum pulsantes partes , illius, quae visioni serviunt, eodem modo disponant quo ipsas mediante oculo disponerent obrecta externa, si
486쪽
Curati sensum communem per intermedios nervos transeunt,
si horum sim per causam insolitam detorqueatur, ob Hai, o, jecta alibi quam ubi sunt repraesentare potest. Ut si ocu-
V x ponte dispositus ad respiciendum versus X,
cogatur a digito N sese obvertere versus M partes ce- ριχὸs rebri unde hi nervi prorepunt, non codem plane modo disponentur, ac disponerentur , si oculus iste a propriis
487쪽
DIop TRICE Ap. I. rarmusculis eo deflecteretur, nec tamen etiam codem ac si revera versus X respiceret, sed medio quodammodo, tanquam si respiceret atque ita hujus oculi ope objectum M apparebit eo loci, ubi est , ubi est X ubi est , 5 quoniam haec eadem ob celacodem tempore a veris locis videbuntur ope alterius oculi duplicata apparebunt. Eodem modo quodlobulus G, duobus di ratis decussatis attrectatus, instar duorum sentitur Etenim
dum hi digiti se mutuo ita decusia flos retinent, musculi eos diducere
nituntur in undo fit ut partes cerebri, ex quibus ner ut hi musculi, inservientes origi nem ducunt, disponantur eo modo,
qui requiritur ut ridem digiti cin S D in E ile, ac consequenter duos ibi globulos Id deci tangere videantur 1YPraeterea quoniam sumus assueti Judicare, actiones a cis se . . quibus visus noster movetur, ex iis locis venire versus quae debemus obtutum dirigere, ut illas percipiamus; quoties accidit ut aliunde procedant facillime fallunt stitiu8 . .
Ita qui oculos flava bile sustusos habent, aut per vitrum flavum vident, aut in cubiculo degunt, quod nullum tu bis mei nisi per Musmodi vitra recipit, flavo color omnia dis in corpora quae cernunt infecta putant. Et ille qui in cubiculo tenebrosi, quod supra descripsimus, corpus al' bisse,ὸ ιυλbum I ST tuetur, illi tribuit colores, qui sunt obae injectis
ctorum V X v, quoniam in illud solum aciem suam in ἡ
ci s non sunt, vitrum concavum curaue tunc, e tum minus oua, si s- I, Tu si lutu elatio per vitrum convexum videtur cur aliouando ma in T. Olim alio ndo vero minus O propius appareat ouam reverasit,aut etiam nuersum I T. isti Ibem marinum oua conspiciuntur in speculutam planu auam convexu aut . nai se tu ibi appareant recta aut inversa - orei Hut minora , OHidi vi aut re-
488쪽
I22 DIOPTRICE. CAP. VI. tendit. Et oculi A, B, C, D, E, F videntes objecta, T V, , , Z,4 per transversa vitra , O, P,4 in spe-
489쪽
sunt Vel etiam , se, minora& simul universia, quum scilicet longius ab oculis a posita sunt his vitris de speculis radios ab ollaectis venientes ita detorquentibus, ut ab hic oculis distincte nequeant videri, nisi ita dispositis ac si puncta G, H, I Κ, L M, tueri vellent, ut facile cognoscent ii qui satis ad haec attendent. Et eadem
Opera Videbunt, quantum m Cato ptricis majores nostri aberrarint, quoties in speculis concavis S convexis locum imaginum determinare conati fuerunt. Notandum tiam modos distantiae cognoscendae quot
quot habemus, valde dubiosi certos esse quantum
enim ad oculi figuram, illa fere nihil amplius mutat, Dira quum Ob ectiam ultra quatuor aut quinque pedes remo ψ' in tum abel ; etiam quum propius adest tam parum a quomo Diariat, ut vi quicquam accurati ex illa mutatione discer- probarani pollit. Et quantum ad angulos inclusos lineis e duo. ἡ . . . bus oculis , aut ex duabus Qusdem Oculi stationibus, δε -- ad ob ecta ductis, illi etiam fere iidem semper manent, in Q
quum paulo longius prospicimus. Ex quibus fit ut ne L - .
quidem sensus noster communis, ideam distantiae a rem imagi-pere posse videatur, ultra centum aut ducentos pedes '' abductae. Atque hoc patet ex o quod Luna, de Sol, qui sunt numero corporum remotissimorum quae contueamur, quorum diametri ad ipsorum distantiam circiter sunt ut unum ad centum , pedales ut plurimum , vel ad summum bipedales nobis videantur, licet ratio dictet, illos longe maximos remotissimos esse. Hoc enim non venit, quod majores illos fingere nequeamus, quum turres hontes multo majores magi nemurin videamus, sed propterea quod cogitatione ultra centenos aut ducenos pedes illos removere non possumus, inde sequitur diametrum illorum uianis aut alterius pedis vidcri.
490쪽
I 24 Iop TRICE s CAP. I. i Ni Ipse quoque situs in hoc nos deci pit, nam plerumquei haec astra circa Meridianum in coeli vertice minoia ap-jores vi parent, quam cum lint in ortu vel occasu, occurrunt ' inter ipsa, oculos nostros diversa objecta quae judici im, de distantia melius informant. Et Astronomi cum sui; quam ab eo machinis illa din tientes, satis experiuntur hoc, qPod φρ i s ita jam Mora, minora apparcant, non ex eo con ab tingere, quod modo sub Mori, modo subminori anguia rarum ma lo videantur, sed ex eo quod longius dissita judicentur, quia tam Versus hori Zontem quam versus verticem sub Gisionis non eodem semper angulo ea conspici deprehendunt. Ex aes γ' misi ' quibus patet, non omnino verum esse Opticae Veterum axioma, quo magnitudines corporum apparentes visio panis angulis statuuntur proportionales no
XXV. Fallimur etiam in eo, quod corpora alba vel lumino- - ἡ in universum omnia illa,quibus inest multum robo bais. ris ad movendum visionis sensum , semper paulo majo-
v r is res propiora appareant, quam si minus virium habe- μ' ' rent Causa vero ob quam propiora videntur, haec est col
avareant quod motu quo pupilla arcendi Vchementioris luminis gratia constringitur, tam arcte cum altero cohae turet, qui totum oculum disponit ad subtilius pervidenda hao ecta propinqua eorumque distantiam dignoscen sdam, ut neuter ad c flectum deduci queat, quin aliquan tatulum ex altero admisceatur. Eodem fere modo, quo te anteriores duos digitos contrahere nequimus , quin si pimul tertius paululum cum illis curvetur. Et ratio ob piquam copora luminosa vel alba Mora apparent, non tantum in eo consistit, quod Judicium magnitudinis ex iis distantia aestimatione pcndeat, sed etiam in eo quod imagines corum majores in oculi fundo formentur. Notandum cnim extremitates capillamentorum nervi Optici, quamvis minimas, tamen alicu)us esse crassitici,