Recentiores de authentia evangelii Matthaei quaestiones recensentur et ...

81쪽

1ionum aevi illius. Haec enim calamitas signis postremia, I Iessiae ad ventui antecedetilibus, annumerabatur At nulli modo Hiems olytiiorum templaque eversi τήν παρουσειν Sive αποκαλυψιν ipsam efficit, sed modo signoruni instar huic antecedit. Verissima itaque laudamus, quae an

madvertit iudovicus Peli in I. supra l. Prolegom. p. XXXII. Nihil ,, i iis morat eommentum illud de duplici Christi reditu, altero visi

obrii, altero invisibili, in Eo potius acquiescimus, ut Contendamus, modo, his, lod aliis unci reditum sigrii sicari imagiuibus ἔν. - Bonem lius interrogat in I. l. p. 575. : uno orationis series apud Mailhaetim C. 4. 1 - 2λ 6 sit conlinua et apud uenm Potius perseela L e. 17 20 sqq. 21, 5 sqq. Interim hac ipsa animadVerεiUne, pinor, Probatur, Lucam Domini rationem magis authenticam exhibuisse, Dam matthaeum id infra g. 56.

Aeque rmum argumentum ad authentiam evangelii Matthaeiarii impugnandam ex Ven Schules observatione procedit p. 12. Obvia. Verba Illius sunt fere hae e

Praeterea effata saepenumero endem re Petuntur. quae diversis locis, traditione non arcte coniuncta aut fortuita recordatione adducta atque in memoriam sera Pistoris revocata hic illic, prout quavis ratione fieri Putuit, nunexa reperiuntur atque inter sexta, tiamsi ex Com Paratione eterorum e angelastarum satis evidenter Pateat, effata illa parti in aliis circumstantiis Occasionibus quo partim relationibus Prorsus diversia interce dentibus . Originalit is esse nuntiata. s. c. V. 29. 30. cum

c. XVm, . . c. VII, 16 sqq. cum C. II, 33 sqq. e. IX, 13. Cum C. XII, 7 c. X, 10. 22. cum c. XXIV, 9 sqq. 13. c. X, 38 30. Cum c. XVI, 24 sq. c. XIII, 12. cum C. XXV, 29- c. XVI, 19 sq. cum c. XVIII, 18 sq. c. XXIV, 14 cum c XXVI, 13 et t. Pari modo e V, 32. Cum XIX, . - Constat inter V doctos, verissime Isse pergit

p. 13.), scriptorem evangelii Matthaeiani nou Observasse pragmati mum, quem dicunt, tempore, Ioe ac περιστάσεσι rerum gestarum ci cumscriptum testi oculato certo accommodatissimum maximeque convenientem, sed longe alium Modo enim cognata atque similia ad magnas coacervat partes sectioneεgue, modo, ut vaticinia V. . Inserat, vel ob alias levioris momenti causas, ea, quae in recordation copula- it, nulla Paeti loci, temporis ac personarum ratione habita, haud raro coagmentat. Quibuscum cohaeret, asserit Ille usus formularum connectendi progrediendive indes nitarum frequentissimus s. g. ἐν ἐκεί

82쪽

aius V. S. contendit in diario l. p. 183 . In duaeri L pra g. 19. not. 2 laud. p. 36 sqq. Omnes evangelistas nulliae omnino pra aliam

historici in scribendo sibi fuisse conacloa. Bene interea animadvem tendum, non esse fiermonem de Pragmatiam et aleorum vetustatio, aut recentioris aevi scriptor Im, sed consentaneo omniumque potiua animis quasi insito Quum vero historia rerum a Domino gestaminanimos Apostolorum vehementer excitaret penitusque moveret, Waymatismus ille biblicus satis perspicuo emineret noceas fuit. JoannaaRP. et In hacce quaestione solvenda rmi imo tibi erit documεnto; apud hunc nimirum lucidenter Ctmapioimulet , quae causa quumque rem ante Cesserit, quid ait conae citum, ut Ustorii, Viri eruditiss. utar verbis in i l. p. l . Quae enim a Thettio I. l. p. 192. Opposita reperiuntur, iniprosanda ensemus. Nam si in eva gelio Ioannis . . invasiones Iudaeorunt Christo adversariorum repetitae enumerantur et odium atque invidentia eorundem sensim sensimque crescens depingitur, eo ipso pragmatismus emoltur, puto, verissinius Pari modo Ven Schotti gentem a in I. L p. 76. sub lit m :,, Consilium, quod Aratthaeus Evangelio e mendo eo equi volnit, nonis impediebat auctorem, quo nainus , unm vel omnino detΘmpor ob- , , servRndo Inus esset sollicitus vel praesidiέ ad tempora aeeurato, Observandu necessariis destituerellir, interlum ait illiter diei et facta, eadem sectione Complecteretur. De nonnullis iocis in utramque pam, tem disputatur, an Matthaeus quae diversia Θmporibus eradissent, , in unum lυ eum congesserit,' assensum serre nostrum nequit. Haec tota enim Viri do tiss. enuntiatio cum vera Apostoli et rerum narratarum spectatoris indole ac natura uenar nobis videtur. Si vero ad ceteros respicimus evangelistas Joannom 4mprimis, uno modo a sn. Sehotti partibus stare licet, praesprlim quom estem oculatum atque Ru-

ritum jam a priori haud facile praealliis istis destitutum cogitaveris. Quod vero ad formulas ilIas indestilitas attinet, id supra g. 37.

Clarissimum sana illiusmodi coagmentationis exemplum deprehenditivm Sehul Rius in ration tana Matth V Ly . Inter . D. plurimos optimo iure conventit, orationem claudatam, veluti eatidem exhibuit Matthaeus lJomino habitam non esse. Apparet

Potitis primu obtutu evangelistam plures Servatoris orationes effata suΘ Ρην mota contexuisse ne ista Inuni quasi orationis measianae ex--enipla indo confeci sE Diiod ero ita esse, non modo ex orationis

ipsius indole interna satis eri cognoscitui', sed videntius etiam oti

83쪽

latione evangelii Lucae eonfirmaturi In Joc enim in alae oratio Haillius partes dispersae et plane diversis locis ccasionibus I re enuntiataeropliciuntur ac deinde Lucas' ipse rationem Unto habitam mobia servavit, , eamque et longo breviorem et multo magis accommodatam, quod singulis statim patebit. Luc. VI 20--49. Ea ipsa de causa He i dono ichii L L p. 45. 3 qui observationem illam Ineris hypothesi

hiis annumerat , sentem iam neCessario reprUbandari censemus, quamvis ad Pauli V. . auctoritatem provocarit, quam is Pultris, Vir doctiss., cum masto l. D. eandem nuperrime sententiam ramplex iis sit, cujus

verba' ipsissima claudare viceat γ' in . R' Protegum. p. XXXI ot i, ni Matthaeum habent primi Vangelii Buctorem, quod de Aramaleo, quidem ' archetypo non de Graeca ' comPositione hic illio aueta mihi videtur contendi posse, illos Parciores ΒεSe conduceret in statuendis ,,memoriam erroribus mirisque diVersissima Cum orationum coagmenta- ,. ionibus ' Observatio per se quidem Vera, ' hunc auctorem haud raro sediversa coniungere Christi dicta, aut tamen adhibenda, nec nimis, late extendenda. Ouod ut hoc asseram, de ratione Inuntana uiscentiori se litis rursum jam concedi solet.' Maso I. g. 6ι Ben Relinc in l. I. p. 575. lati idem de ratione montana Vere ita es habere quemadmota dum statueri ven SchuIZius, concedens interrogat anten, an tandem prasmatismus 'alis testi oculato non evnVeniat si 'quid videmus. nulsa rationec facillime vero talem coagmentandi laborem conciliaveris cum indolo viri apostolici, ut Marci et LueBe. Scripta singula contexentium. Pari modo , is hausenius L in Comm. laud. T. L p. 18 sqq. indolem ac riaturam orationis montanae erissime q iidem indagavit, ne que tamen, quae optimo putamus jure inde in culliῆenda, admissurus.

eae Joannisquo Evangeliorum ratione habita, assentiri possumus Con tendit Ille quidem p 193. apud Ioannem quoque Plures rationes, o XUI sq. in unam reperiri copulatas. Sed Videamus moedigeri doe tiss. verba Ll. p. 8. D, Λ jam tota libri scribendi institutio, ex sua se auctor millia aequalia Dacervat, ab elato, qualis erat prima aposto , lorum, simpliciori aliena mihi quidem videtur,' et not. 'l' i ,staque eonscriptionem Joannis quoqu evangelii, rapud quem iniit quoddam ,,studium apparet, cs. Capp. 13 - 173 ad inferiorena tertinere aetatem ,. enseo, na ei contigerat Alexandrin Re eruditionis esse participi Def., et evangelii init . alia. Sed de Matthaei apostoli neque se neetute s-

que sorte Ioannis simile quidquam, quantum ' scio. Constat. Interea etianis huio Oedigeri argumentationi, sane haud contemnendae, moti prorsus assentitus sis re Puta tant 1m. Joannem in conscribendo evania Melio suo orationes Salvaturis polissimum spectasse, meque ita veroe, angelii Ialthaeian auetorem, πομνημονευματα contexentem. Dein auia leti in ratione orationum copulandarum apud Matthaeum et Joannem

haud ex ignam profecto detexeris disserentiam. Stat orgo Ven Sehulκ ii Observatio, nam et Fritzschii V. S. sententiam LM. Prolegum. p. si . :,.Sed hoc nisi fallor, et in Matthaeo, et in Luza v. c. C. 21 et in omnibus rerum estarum scriptoribus non ex fide, sed ex artificio es. Iase in I. I. g. 7. et scripti ibi laud. auctorum existimandum est, ' ex parte tantum veram praedicemus His ero de ratione montam in

84쪽

universum disputatis ad singula viaedam pau*i Nou Teata uoctat. ---ay Iagistruui e monte habuisse rationes nullis plano firmat- r-meritia. conaparatione critica capp. attb. V VII cum Luc. VI, 17-- proci

dubitato evincitur, quamvis minores maFresve aingulis intercedant diaversitates unam, eandemque Domitii subessa orationem. inuimus Iam supra, Lucam oratisnem 1ontanam Matthaeo magia anthonti in exhibuisse. Neque interea Pud solum Lucam. orationis forma authemtica deprehenditur primum enim orationi Lucanae deaunt quasdam, quae eidem a Matthaeo non modo diserte assignantur, sed etiam ob indolem internam partem illius emerunt integram deinde vero apud Lucam

quoque auctaria CCurrunt e g. 6, 39. 40. V. 24-26. quorum authenii iam propterea valde debilitatur quod in oratione Matthaeiana. longe ampliori, desiderantur et v. 39. 40. Moerieus alio eoque Vere authentico exhibuit contextu e 15 UL c. 10, 24. 25. Forma igitur

orationis ria ontanae authentica dispertita Est inter Mait aenin et L cam ut Enim huic brevitatas Iaus tribuenda est, ita uora ex paris negari nequit, atthaeum ipsa Salvatoras effata perlautius exhibuisse. Oua vero observatione Ven Schulati argumentum, ex orationis montanae indolo summo iure Petit uni nullo modo irritum redditur. Quodsi ad singula loca maximeque notabilia descendimus, prima nobis osse in formula re Cum a Christia praescripta: Matth. 6, 9-13. Lum11 1-5. Matthaeus a Proces orationi lontanae tanquam partem imtegram interseruit. Contextus Matthaeianua implex quidum est osuit e rerum natura, quum Patertioster re . contineat argumentum Precum vere christiann rum Contra τήν πολυλογίαν. Luca easdem preces contextu exhibuit alio idque OcCasione expresse allata a oonsultis.

9uum vero, Dominum eandem precandi sormulam iisdem orbis discipulis suis bis dedisse, probabile non sit, Lucas auisin occasionem et περιστάσεις accurate adsperserit apud hunc scilicet Dominum discrupuli adeunt precibus, ut ipsos precari docvati, veluti Joannes Moque discipulos suos edocuerit , ad summam nobis certe vehitur verisim1lis

tudinem, Lucam recum illarum cυntextum erv se nnie verum

Ergo et h. L in evangelio Matthaeiano testis Donlatu penitus desideraturi Matthaeus c. VI, mri usque ad e VII, 23. plures sententias praeruptas in unum congessit lucuria, uti et alibi ob argumenti ne cessitudinem solet. i. Matth. 6, 19 sqq. cum Luc. 12 33sqq. atth. 6, 22sq. cum Luc. II, 34. sq. Matth. 6, 24 cum uo. 16, 13. atth. 6, 25 34 cum Luc. 12, 22 med. - apud Lucam ratio rotissim.

cohaeret cum antecedentibus, Matth. 7, 7-ll. Cum Luc. M ' med. -l3., ubi Lucae contextum vere historicum retulisse videtur; addo, quod apud Matiliaeum v V. . et 7-li, satis arbitrarium in conectoria in dum interserti sunt, nam V. 12. a V. l. pro oration contexta Teler-

85쪽

Domini eo ano monita, qua a Luca divinis Ioela exhibita operiuriatur praeterea etiam aliqua II Apostolis dicta, apud Loeam e. X. ad LAX conversa Iemntur, id supra g. 43 et 44. cf. Eichhominini L

p. 44 sqq. - Idem nostra sententia contenda licet de capite XIII, parabolis de natura te ibusque remi coelestia referto. Rectissimo animadvertit en Sehularua p. 314o, non esse probabile, has parabolas

uno tenore a Christo eas recitatas, praesertim quum plures illarem partim apud Marcum et Lucam omnino non oceurrant, partim in IL

parallelis Marc. IV et Luc. VIII. saltem non copulatae legantur, sed an Lucae Evangelio diversis intomactantur locis e. X. XlII., Pra terea quanto lucidiorem parabolae interpretationem vides uo. VIII. 1 sq. quam alth. XIII, 18 sqq. - studio scriptoria evangelii

Matthaeiani parabolarum similitudinis ea a interserendam anne

tendaremque vid. xvinoel in Comm. ad Matth. 13, 1 sqq. 4, 23 6, 9. c. 10. et Lichhor alis Bibl. T. V. p. 976. Wilha I. L p. 77. et L in Singula interim parabola nobis, brevitati eummaxime sindontibus, h. L non licet perlustrare. Quae vero Hoydenreichina in diario Lp. 416. opposuit, levioris sane momenti aestimaverim quum s. g. uevangelistam ipsum parabolas cap. 13, 1 - 23 24- ω v. 31. 32. et

M tantum magistro junctim prolata Innnisae , aserit, nihilo sis eius tamen offenuit talis parabolarum ouectio, neque ei. cur eoag mentandi studium non et h. l. agnoscamus, alias in evangelio Matthaei frequentissimum. Parabolammatth. 13, 3 sqq. contextu prodidit meas vere authentico . 13, 1 - 21. Deinde autem pauca monuisa eo

donaveris Lector benev domatisaei verbis notabilibu o. 3, 34. ναυ- πάντα ἐώλησεν, ' σου ἐν παραβολα το ἡ χλοις, α χωρὶς παραβολῆσου ἐλαλε αυ- ' Alii Domini orationibus apud Ioannem potissimum obuiis, Ilium in loquendo non semper adhibuisso parabolas, luculen- . ter confirmatur. Itaque haec scriptoris nostri observatio aperte nata conspicitur ve ex nimio amore ac studio vaticiniorem . T. inserendorum, vel ex ampla Parabolarum coagmentatione ipsas apostolua vero ac rerum spectator eram historiam verisimile non ita laesisset D nique tandom, quod contra Ven Heyden reichium monitum velim, -- gari qui leni nequit, Salvatorem aliquas ac occasione protulisse par bolas, quod et plurali numvr Maro. 4, 2 33. ἐν παραβολωte conum tur Matthaeus vero parabolas .l coagmentat Omnes et quae eap.

32. narrantur, uno eodemque die a Domino dictas aperto indigitavit orbis 3 l. ἐν δὲ τλήμιρ ἐπειγν; quod fieri unquam potuisse, nemo facuo animum induxerit Elmatth. 13. 24-30 Lucas exhibuit Ioco prorsus alio. f. quoque Matth. 18, 2- 14 cum Lue. 15 4-7. Pari modo Ven Schul ua orationes Christi contra Pharisaeos et legis peritos enuntiata amat th. XXIII optimo iure similem --huit coagmentationem cognatorum quidem Jesu monitorum, sed divom sis temporibus occasionibusque Prolatorum quorum quaedam adeo somniam, quani hodie prae se ferunt, per evangelii ueto in domum accepisse videantur, quum uti . g. V. 35. apto intelligi a nobis mquoant, Dominum verbotenus sic so locutum, statuentibus. In uni

86쪽

Pariter denius eidem observationi obnoxia iure praedicavit Von.

Sohulatus app. XXIV et XXV, quorum argumentum ita sane comparatum est, ut hoc contextu ac dispositione et ,mit diesem Totalgo- prage', ut Viri illo utamur verbis, a Domino ipso profectum esse nequeat. Plura Magistri effata, amatthaeo interserta, apud Lucam loeo ac contextu prorsus alio quaerenda nobis sunt, is Matth. 24, 37 eum

Luc. 17 26. matth. 24 40. eum Lue. 17 34 sq. matth. 24 42. cum Luc. v. 39 sqq. - matth. 25 14 sqq. cum Luc. 19. 11 sqq. - Η Ο

quoque plures coagmentatae reperiuntur parabolae, commendandam perseverantiam et violantiam. suum vero in cunctis ferme eadem m a sententia earumque effectus eo ipso haud parum minuatur contextus, apud Lucam obvius, ubi parabolae apparent segregatae, Ma thaeiano longe praeferendus esse videtur, praesertim quum rationi, qua in docendo usus est Salvator, adversetur quippe quem tantam par holarum molem uno tenore eoacervasse. haud dicam Porro vero

etiam quo orationes illae Matth. 24. 25. habita referuntur. dies jam aut rebus gestia nimiopere refertus deprehenditur quod rectissime statuit Schleiermachorus et in I. I. p. 269 sqq. f. Ahius in l. I. I. 76sqq. Atqui armium etiam argumentum sagacissime indagavit Von.

Schulnius p. 315. quo evangelii nostri auctorem rerum narratarum non fuisse leatem oculatum, haud obscure probatur. Mic nimirum orati ne falso, vidimus, Moamentatas, cita contemplatur si vere aio habitae sint, veluti easdem exhibuit Oratio montana peculiariter amnunciatur ἄνεα- το στόμα auod longiorem innuit sermonem et tanquam totum in se eohaerens nitur . 7, 28. Idem valet de orations ad XII App. conversa, cf. Cap. X. V. 5. et XI l. - pariter de parabo- Iia o XIII eopulatim es initi cap. et v. ' sqq. et , 53. - cf. quoque e. XIX, t. XXVI, sic etiam orationes adversus Pharisaeo et quae . 24. 25. reperiuntur, uno filo ac tenore a umbilicum adducumtur. Meydonreichius V. S., ut hac expediretur dissicultate, artifici aissime, puto, eontendit in diari l. l. 421. , Matthaeum commode addere potuisse καὶ ἐγένετο, Ἀτ σονετέλεσεν ὀ Ιησολ otu λογοις τούτωσα . a. c. 7. 28. quia huiua orationis primordium a finis a Domino vere hoc tempore dicta sint. - Thelli doctiss. in diari L p. 93. obiicit, Joannem quoquo, per tria app. orationibus in unum coniunctis, continuasse . et in ratirae sto, ἐε λει n. . . serum enimvero vox ἀ- nullo modo nee sario respicit ad omnes priorum eapp.

orationes. sonatis potius quas doctissimo exposuit Moxius V. S. 1n Comm. duo. T. II. p. 400 sqq. et nappius in Scriptis varii argum M. u. p. 273 not.) Theilii observatio facile concidit. tu a vero, , . optuno scribere potuit iure ἐπεὶ δὲ ἐπλήρωσο πάντα τὰ re ara . . Lipso enim orationi montanae non tam multa, ratio tempore enuntiata, intersomerat, neque fuit ille lestia oeulatus et auritus.

87쪽

Ilis vero peractis, nobis quoque Ven Schialaitan ex instituto e. detenti miseeutis, Plura evangelii Matthaeiani loea re cenanii calce sectionis secundae subiicere licent, quae perspicuitate atquis accurata diligentique narrandi ratione aliisque virtutibus a ceteris evangelistis longe profecto simperantur. Ad hanc observationem cunfirmandam conserantur e g. narrationes, quae sequam tur: atth. 8, 5 - 13. COIL Luc. 7, u.

Centurionis servo Iesua absens medetur. Lueas totam narrationem

longe diligentita ac perseetius exhibuit, Iam is atthaeus servum paralyticuli compellariti is hausenius L in bonam . . . I. p. 253.

hoc quidem concedens negat tamen in Comm. introduci P. I 3. Otta ar- rumenta ex ni in Is Ccurata narrandi ratione ad Ruthentiam evangelii nostri sub ertendam esse petenda. - Matth. 8, 14 - 16 coli Marc. ,29-34 et Luc. IV, 38-4t narratio dis anatione socrus Petri Matth. 9. 18 sqq. cum Marc. V, 22 sqq. et Luc. 8, 4 sqq. do sit Iairi rediviva. id supra g. 33. et quae verissime adspersit en Schulgius p. 346 sq. uod ad narrationem Matth. 8, 14 - 16 attinet, asserit Ven. Heyden reichrus, L L p. 422. marcum eandem a Petro apostolo accuralius percei isse Sed quid hac de re statuendum esse censeanius, vid. supra g. 3S. Sic quoque dissicultas e Lucae narratione accuratior Oborta non removeretur. Plures alias aiarrationes, in quibus arcus se Matthaeo uberiorem, copiosi irem distinctioremque praestat, exiscitavit Halseld iii Comment supra β. 38 laud. 4. 15 P 2 sqq. OIL . l8. Matth. I, init coIL Luc. Vil. 18 sqq. narratio de legatione Joannis . . Christum vid. Sehulatus in L p. 347. coli II pyclen rei ch in diari l. p. 424. - Lucas nihil memorat de eo, quod Joannesa , dum discipulos suos legaret in custodia versatus siti at-iliaeus vero ob ea, quae anteae. 4, 2 tradiderat, hanc rem innuere di bebat. Si Joannes . in custodiam tunc emporis fuit Coniectus , interrogatio eiusdem ad Dominum conversa acilius quidem explicatui. Mirum interea Ioannem . tam libera usum fuisse custodia, ut eo Lucam discipulos suos On OCare a legare ut uerit quum autem custodia hujuscemodi liberior possit cogitari, atthaeum erroris Coarguere nequimus. Altera ero ex partu OuCedendum esse putamus Lucanie. 7, 19 2L 29. 30 longe accuratius exhibuisse relationem. Praeterea Matthaena c. L, 20 24 Domini statum annexuit idque quoniam antecedentibus Salvatoris verbis, Iribus contumaciam etata sua perstrinxerat, aptu quadrare ipsi videretur quod pud Lucam coli lex tua audet longe veriori in narratione de legandis LXX discipulis e X, 2-15 Idem statuimus domatth. l. 25 27 coli Luc. X, 21 - 22. No qu autem cum Ven. Schulia, si in textuna atthaeiam iii ' obverba Iλος πλῆν quam vocem Lucae esse usitatissimam exemplis idem ius consigilavit in . l. P. 263 sqq0 αδης P. MCam frequenter obvia, textui Lucanu attemperatum et inde penderitem Censuerim, ef Heyden-rpichium L e. Haec enim colligendi rari Gersi Ortiana hac in re non satis certa est, et sua cuique sunt quaedam Verba longe gratissima.

88쪽

Matth. Π, 9 sqq. oll. Marc. in ab init et Lue VI, aqq. Manni tabidae Christus die Sabbathi medetur. Lucas

accuratius refert, sanationem factam esse, dum synagogam introiret

Christus, ἐν ἐτέρη σαββάτον. pud Matthaeum homines naud amplina notati Christum statim interrogant, num die sabbathi sanare liceat

Longe vero diligentiu et rei natura multo magia convenienter nam rant Marcus et Lucas Rco. Quae vero a Ven Hudenreichio contra disputata reperiuntur in diar L p. 426-27. ad summum modo probarent, hoc exemplum ad ententiam nostram tuendam minoria saemomenti observatio enim ipsa textu evangeliorum synoptio satia stabilita apparetis. 58.

Aliud maximeque notabile exemplum exposuit en Schulgius p. 3l7 sqq. Luc. XI, 30 sqq. coss. Μatth. XII, 40 sqq. Apud Lucam x- mirum ablegat Dominus adversarios ad Ionae exemplum, qui Ninivitia eodem, quo filius hominis aequalibus suis modo, divino fuerit signo,

quod facile intelligitur ac rerum naturae convenienter optimoque contextu leotur. Cnristus comparat nempe vitam Ionae ejusque praedicationem Ninivitieam cum sua vita et praedicatione ad aequales suoseonversa, ita ut comparatio mere sit spiritualis Apud Μatthaenm vero illam Servatoris demonstrationem prorsus aliter comparatam conspicis

inna hic enim Ionas et habitatio ipsius per triduum an ceu ventre non Ninivitis signo fuisse dicitur, sed potius Christi aequalibus esse mbuisse, idque ita, ut Dominus per tres dies noctesque in sinu terrae futurus sit - Salvatorem vero triginta sex circiter horas in antro sepulcrali recubuisse constat et Illum praetore tam distincto et demnite de resurrectione aua praefatum esse, coli imprimis Ioan XX, 9., iure addubitari, rectissime animadvertit Vir Ille eruditiss. p. 318 coli.

p. 13a Quae quum ita sint, nobis certe necessario statuendum est, Matthaeum L c. Domini flatum male intellexisse terue Interpretationem stati illius huic loco omnino non accommodate anseruisse. Haec vero sententia confirnaatur etiam conatione Matth. v. 41.42. cum . apud Lucam parallelis, qui Versus solummodo quadrant interpretationi, quam exhibuit Lucas. Porro autem, si vera apud Matthaeum exat rei stati illius expositio, mirum sane videretur, quomodo Servator perversam miraculi insignioria Magitationem primum ejecerit, dein vero nihilo secius ei satisfecerit, laque ita ut audientes ne e longinquo quidem intelligere potuissent Quae vero HeydonMichius V. S.

89쪽

laudabέu quidem reditione, sed ut nobis quidem videtur aliquid hi- sinis L L p. 427- 442 eontra disputavit, secundum modo commemorata reprobansa fas ensemus. Pari modo Ven Sehulgi sententiam imo navit Fritxachius in Comm. ad Matth. II, 39. 40. p. 444 sqq. et Uisna enius in Comm. L . I. p. 408sqq.

apud Lueam alii de Ioanne b. Herodi resemni, Beundum Matthaeum H rodos lipse dieitimares relatio Μatthaeiana longo est perfoetior a maris perspicua'. Comparatia interim,quae Heydonroichius V. S. p. 442 43. oontra disseruit, haud firmissimum inde petierim argumentum, quum primum non in omni probabilitate Lucae narratio eum Matthaeiana possit conciliari a deinde et Matthaeua p. hanc rem per traditionem tantummodo percipere potuerit. Vid. Olfhausen in Comm. Iaud T. Lad Μatth. 14, 2. p. 469. Matth. IV l3 sqq. eoli Mare. VI, 30 sqq. o. IX, Io sqq. o. VI ab init vid. supra . M. - Matth. XV, ab init eou. Μare. VII ab init. do manuum lavatione. Adversatur Von. Hayden ichius relationibus studen aequiparandis p. 444. 45. - Μatth. XVI, ab init. vii Har VIII, ab init. Apud Matthaeum praeterea V. . et . repetuntur, quae jam unt brevi antea e. XII, 38 39. Comtra disputavit en Hudenreichius p. 445. 46. et contendit, Iocia Matth. 6. . . et 12, 3, 39. non unum idemque subeas laetum. Matth. VIII, ab init eou. Luc. IX, 28 sqq. Quibus Luca relatio do transfiguratione in monte atthaeiana antecellat virtutubua verissime exploravit Von Schulatu p. 319. ne quas abis den--iohio p. 4470 opposita reperiuntur. Viri Inius animadversiones uua, opinor, ration resinere Hent. - Matth. VII, l4-21. vi Marc. IX, 14-20. Luo. IX, 37-43. Daemoniaeua lunaticus , ut discipuli Iesu mederi non potuerant, a Christo persanaturi apostoli ergo rei narrata teste oculati intorerant, at inilo minua atthaeua a Lucaatmare perspicuitate diligentiaque longo superatur. - Ηeydenretichius quidem p. 447 48. sed re vera haud prosperrimo suocessu adVe aatur; me g. conjecturam Viri doctiss. probaverit, matthaeum g non neoassario discapulis illis in daemoniaci sanatione intermisso. avis. XIX. is ubi verba indefinita exstantati προ-ομι Lucaso XVIII. xη accuratius ἄρκεσις. - Matth. XX, 20 sqq. oli Maro X, 35 sqq. Apud Matthaeum mater Iacob et Ioanni precibu Christum adiimo narratur. Marens Apostolos, illius filios, ita praecantea introduxit. HODdoneeichius V. S. p. 449. evan enatam relatione suscepit concilianis das et Matthaeianam praedieavit ersectiorem. Si Fritaaehin qu quo Matthaei narrationem habet verisimiliorem I. I. Prologom. p.XXIII. . Interim nos quoque argumentum inde non potam . num Matthae narratio . o. sane Perfectior esse videatur, et intellio possit, urduumviri in ipsi magistram istis preemus diro aua non sint. --viter nimirum a Domino iam antea ad modestiam admoniti, et Matth.

90쪽

Matth. 20 20 sqq. - atth. XVIII ab in perspicuitate superatur amaro. IX, 33sqq. - atth. XXIV initi ossi aro. ΙΙΙ init et

Iino. XXI, 5 sqq. In HierosolVmorem eversione adumbranda Matthaeus ros singulas minus accurate deIineavit, quam Marcus et Lucaadi eo quanquam ille his rebus narratis interfuisae dicitur. arcus adeo V. 3. dis-eipniorum nomina prodidit, Christum interrogantium; quod probat Friisschius in Comm. ad Matth. 24, 3. p. 697 atthaeus ni quoque indefinitum iIlud, et alias sibi usitatissimum καὶ προῆλθον οἱ θηται v. l. et v. 3. f. o. D 12. 15; 15, 12 23. 7, 9. 18. l. 26, 7. t l. Et ibi etiam ubi satis firmo statuere licet, discipulos iam adfrisae. Ieydenreichius V. S. eonjicit, Vocem προσῆλθεν denotare propius accedebant . Quantopere porro narratiora unetione Christi Bethanias Matth. XXVI, 6sqq. idem Iauda A exemplum do Hoetius

V. S in I. l. p. 177. et omnes, quae sequuntur, de Paasione et resurrectione Domini relationes, ita quas vannes P. o rerum vectator

e XII sqq. et partim Lucas etiam et Marcua literia mandarunt, emapionitate aliisque virtutibus antecedunt Mariam SaIvatoria pedestinxisse et capillis extricasse Iudam proditorem adversatum et ung onti pretium ad c denarios licitatum esse a solo Ioanne pereipimus. Matinaen de hisce omnibus nihil prodidit, quin adeo in unctionis disoriptione ita declinat, ut unmentum in caput MIvatoris effusum se referat. Heyden iobii V. S. hujus contradictionis solvendae rationem, unoentum scilicet et in pedes et in aput Domini effusum esse, nimis arbitrariam Praedieamus. Vid. lichius V. S. in Comm. ad Io. IL p. 33l. - Ioanne haec unctio ovationi Salvatoria prope antecedens narratur, amatthaeo vero demum c. XXVI, 6 quum jam e XXI, 1. Dominum Hierosolyma ovante populo ingressum eas. Prodiderit Thettius vir doctiss. in diariora. T. II isse. 3. p. 349. appellat hanc rem στερον πρωτοφον, mirum sane, et quod, quino capiti-hus praetermissis, rerum spectatorem nulla ratione decet. f. de unctione illa Llichium V. S. in Conini ad Io. II. p. 329 sqq. uinoe ad Natth. 26 6. ich horn. inl. II. p. 134. asium in L . 85. - Apud Matthaeum de LaEaro odivivo Ioan XI. nec vola neo eativum omcurrit, quod, ut jam supra innuimus β. 34. , haud faciis eum Apostoli et rerum a Domino estarum spectatoria persona oneiliaveri Ratione vero habita originis evangeliorum trium avnopticorum ast tim explanatur, quaeinaamodum alectores, de traditione evangeliea pendentes, una uerau narratio primaria Iater et hae de causa omitti potnerit. Vad quae doctiss. hao de re disseruitillokiua V. S. in Comm.

ad Jo. II p. 317 sqq. vi Hase in L L .lM. p. 140. et noti 3. g. 60.