Ubaldi Cassina ... De morali disciplina humanae societatis libri duo

21쪽

inveniri simplex Verum potuisse. tot ingeniis tantisque studiis quaerentibus Nihil minus: nec enim radicum fibrae

evulsae, nec rami amputati sitnt omnes opinionum depravatarum. Quin ubrescit caudex ut cum maxime, funestaeque arboris prope luxuriat cacumen . Instauratis studiis post illam scientiarum noctem iacuit diu neglecta in scholis Ethica . Siderum magnitudines intervalla & cursus inquirebat Philosophia ; aut devocata e caelo curib-sa spatiabatur de iis cognoscens, quae tellus fert & continet: sed interea detinebant eam homines recusarites medicinam animi &, a se ipsi arcebant, ne manus suas eorum negotiis admoveret a '.' Quare si auditum est forte aliquid Ethicorum iri tanto inanitatum

strepitu, in tanto bombo rerum arca-

tis modernes .

22쪽

VIII

narum, quo literariae tunc palaestiae reboabant: nae ieiunum illud. &. la

guidum , Vereque hominum non tenentium vim vocum, docend*rumque

quod cum increidibili plausu alios do- .cebant a . . Eripuit nonnihil. ex his dumetis morum scientiam immortalis Franciscus. Baco totius recentipris Philosophiae parenS & dux, sed .adhuc agresti illo quidem & horrido schola rum PalIio ea prodiit; . adhuc ei imposita errorum . sarcina a Grotio, ab

Hobbesi a Spinosa, a Seldeoo , a P fendorfio , ab . aliis , qui ossicii praecepta a natali solo divulsa in aliam

partem transtula uni. i Μala haec aerim nostro lamenta

tur transalpini aliqui Scriptores assentantes nostrae imbecillitati induu

mderet me dicere non intelligere , si ipsi in-ιeuigerent qui haec ιhasarunt . Μeleh.ίCan. De Lo-- Theol. l. IX. c. VII.

23쪽

gentes mollitudini, atque omnia quae docent ut sequamur in vitai aut fugiamus , induentes larva ornatae &acris locutionis. Ubique . de iis dubitant , de quibus numquam communis vita dubitavit; ubique propugnatoresse crepant rationis & Ilρωας Veritatis; ubique nos admonent, ut super stitione liberemur , lugentque tenderbras generis humani. Sed quum: Religionem contemnant ea tollunt omnia , quae aptissima sunt corrigendis in melius .moribus, . hominumque. tum contra, alios homines tum contra Principem refrenandae temeritati , E rum libros adolescentes , & viri manibuS terunt: nec legunt modo , sed

ediscunt. & inhaerescunt ii penitus . in mentibus. Feminae ipsae , quibus sa pe intelligentiae est summa VacuitaS, turpe & indecorum putant, nisi garriant aliquid impudentissimae philose Phiae ; in coetu in convivio do-

24쪽

mi forisque ita aliquae balbutiant , ut Religionem & ossicia non solum ipsae abiecisse omnia, sed ab aliis etiam

repellero eadem velle videantur. Hinc omnes morbum paullatim suscipiunt,& lues latissime funditur in remotita

mam posteritatem. Tantam vim habet. opinionum perversitas ut amiciatur. errorum velo simplex veritas, naturamque in profundo moralia etiani

principia penitus abstrusisse incautis suspicio moveatur. En picta moralis disciplinae tabula En scientiae, quae vitam omnem continet, fatum lugendum lacrymis sempiternis. Ex isto autem capite illud effectum

censeo, ut aliqui in tanta hac nostrorum temporum luce nullum esse e Disciplina hac fructum clament , aut eam despiciant & exsecrentur, in eiu que caput furias invocent rabie &odio exstimulati. Age explicemus aliquanto latius hune locum, ostenda-

25쪽

musque, qui capiantur fructus uberrimi ex morum Philosophia. In longum

sermonem Vocor: nam quum omnibus loquar, cur praeteream meos ξ Pri

cipio Philosophiae Moralis subsidium

si quis Theologo neget de moribus disserenti fultus esse: Videtur, ut Vir summus Μelchior Canus a animadvertit. Volunt ne adversarii Theologum ., qui solum divina calleat: in humanis erret labatur caecutiat hallucinetur At olim Ecclesiae doctores summi fuere qui iidem fuere Philosophi D, dymus, Iustinus, Origenes , Gregorius Νaesangenus, Basilius, Gregorius 'tanus, Damascenus Augustinus b), Hieronymus , Thomas , alituque . Legant nostri accusatores, &scrutentur si lubet istorum libros Hi

scatent omnes scitis Philosophiae mo-

26쪽

xum ; multique in hanc laudes conserunt immortales a . Praeterea mo

rum Theologia de actibus humanis, de iustitia & iure, de pactionibus. &conventis, de legibus naturae & .civilibus , & si quid est generis eiusdem disputat , quae nostra plane omninoque sunt. Scio prolapsam hominum naturam a spe potiundae Divinitatis eo lumine iisque Ruxiliis egere , quae Christus Servator suscipiendo in se omnium culpas & oblatione sui ipsius,& vitae profusione mirabiliter conci-ca Atqae erat quidem ante Domini adventum Philosophia Graecis neeessaria ad iustitiam : nunc autem es utilis ad Dei cultum O pietatem . . . . Prae parat Philosophia ei viam muniens qui a Christo pedimitur . Clem. Alex. Strom. I. Vide S. Greg. Νyssen. in vita Greg. Dumat. tom. III. pag. I 39. Etiain Michael Foerstechius satis confirmat quod fuerit veterum Ecclesiae Patrum studium erga morum scientiam in dissert.: De Phil. Mor. O Iurio. nari

27쪽

XIII

liavit : quod ignorant profani & hu

mana tantum sapientia' tumidi Philosophi. Quum tamen Religioni contraria esse nequeat ratio, ut aiebat vir clarissimus Fleury ; illud ratum fixumque habeo ea quae ad rationem pertinent , nisi e sinu optimae Philosophiae depromantur, aperire innumeriSobscuritatibus & erroribus Viam opprimere Divinae legis robur, totam morum doctrinam laqueis inexplicabilibus involvere , & tandem Religioni ipsi , quam colimus, non leve detrumentum inferre. Audis Theologos quosdam de iure naturali & gentium di-

vinando loqui falsa peccata invehere , Vera obliterare . Alios audis absit verbo invidia ) nube quadam comississimarum distinistionum , ' & inani

congerie mirabilium Verborum ea' ob-Volvere quae . sunt rationis . o Saepoambages perturbatioque occurrunt Vix ordinis alicuius vestigium intueris

28쪽

& volam. Illud ego postulo cur ita desipuerint isti: cur rapi se passi sint in tantum gurgitem errorum & litium& ineptiarum t Νempe ob communem socordiam inyestigandi metaphysicas veritates , ob ignorata aut negle

cta Moralis Disciplinae principia, ob

patrocinium susceptum Vocum , quae stionum, opinionum, quas infecerat quoquoversum & conspurcaverat illud pus subtilitatum scholasticarum. Quam vellem ad totius Christianae consociationis emolumentum & decus , ut nitidissimus aliquis scriptore scriniis veluti Moralis Philosophiae fultae praesidio Μetaphysicae candi dioris illud arriperet , quod Morali Theologiae conscribendae edendaeque in lucem opportunum est ; faustoque tandem sidere ad melli'. di, ad . perspicuitatis, ad concor diae oras appellereti Rem difficilem

29쪽

. XV

Quae de morum Theologia dixi eadem de studio legum civilium semtio . Νihil istae edicunt aliud, ut dicam libro secundo , nisi id quod imbet natura si ratio. habeatur tum com ditionis hominum & nexuum, quibus

conglutinamur omnes; tum eorum

quae ex politico foedere existunt, maximamque felicitatem parant adventi tiae societatis. Hinc recte scripsit Plato a): si quis secundum naturam loquatur , ad legem ; si quis Mero secundum legem , 'ad naturam . deducere: vereque

dictum a Cicerone est non a Praetoris edicto , neque a ML tabulis; sed penitus ex intima Philosophia hauriem dam iuris disciplinam esse . Quae quum ita eant , non cerno satis qui possit quispiam civilis iuris scientiam calle

re, qui idem hospes & peregrinus sit

α) In Gorgia . n De Legibus lib. I.

30쪽

in scientia morum. Legum crustam& corticem non . ignorabit si vis; sed legum substantiam & spiritum , ut aiunt ; sed veram legum interpretationem ignorabit. Νam scire leges noti hoc es νerba earum tenere , sed vim o potestatem a . Vis ' autem& potestas huiusmodi forte ne a vitulo Leguleio cuipiam nota, qui camtor formularum sit & captator syllabarum , sed idem scientiae aequi

& boni, iusti & iniusti, honesti &

turpis , iurium & ossiciorum . nescius t Testes appello tractatus , decisiones, resolutiones, similesque fore

sium laborum acerVOS, quorum tamia est copia molesque post reparatam etiam Iuris prudentiam simul que ob vacuitatem Philosophiae' tanta pernicies: in multis , ut si extrincto rogo concremarentur, utiliS ope-

a D. lib. I. tit. IV. L. XVII. .