장음표시 사용
1쪽
2쪽
CAS. I. Itius habet usum, ae propositum eonsulendi ν rios Doctores, donec unum inveniat beneplacitum suum ipsi respondentem . Q, an se eonsulendo, seque ita practice r gulando , sit tutus in constilentia. , Resp. Titium per se non esse tutum in eo scientia. Ratio est , quia ad ejusmodi securitatem esset necesse, quod Titius in easu haberet solidum fundamentum efformandi iudicium moraliter certum tam de rectitudine consilii habiti a tali Doctore, quam de honestate actionis, quam fretus tali eon- filio ponit in executione: notum siquidem est, ad licite operandum requiri tale iudicium, ne quis practice semetipsum exponat perieulo pe candi . Iam vero, eκ eo praecise quod Titius, inter varios DD. a se consultos, unum invenerit ad beneplacitum suum ipsi respondentem, eidem plane non suppetie solidum fundamentum efformandi hujusmodi judicium: Qxiemadmodum enim ex eo praecise , quod quis inveniat aliquam opinionem in libro unius Aut horis, etiam junioris, ac m derni, non per hoc statim eidem occurrit solidum fundamentum efforis mandi judicium moraliter certum de probabilitate talis opinionis, ut clare constat ex damnatione 27. propositionis proscriptae ab Alexa dro VII. quae dieebat: n fibeν sit aHeu us Iunioris , Di Moderni, debet. ηio est, feri probabilis, dum non eonstet rellectam esse a sede Apostoliaca tanquam improbabilem: Ita ex eo praecise quod Titius, inter varios DD. a se consultos, invenerit unum ad suum beneplacitum ipsi respondentem , non per hoc statim eidem Oeeurrit solidum fundamen i in efformandi iudieium 'mor alifer eertum de probabilitate talis respo sonis, adeoque de rectitudine eonsilii habiti a tali Doctore, & de honestate actionis ι quam fretus tali tonsilio identi Titius ponit in exec tione; proindeque sie constilendo, seque' ita practice regulando, non
eis per se intus in ebnseientia , no post Adrianum in q. de'Restit.
3쪽
lis Alexander tom. 3. Theol. Dogm, dc Mon lib. 3. eap. q. art. r. rer iret de se eonsulentibus, seque ita regulantibu3 dicens, quod non veritatem ae legem Dei exquirunt, sed suae sementa cupiditatis; quod eoaeervana sibi Magistros prurientes auribus, ct . Veritate auditum avertunt M. : Neque dicas, haec quidem Verificari de iis, qui data opera eonsulune imperitos; aut plures adeunt, ut la um tandem inveniant eorum affetactioni indulgentem: nequaquam Vero de iis, qui istas consutam docti na praestantes ex puro animo agnoscendi, Ru pro rei veritate ipsis ileeae aliquid facere, vel omittere, prout supponitur fieri a Titior hi nam que, si intra tempus discretum consulunt plures ad hune finem , utuntur jure suo, ae medio Iieito; dc si inveniunt ad plaeitum respondentem qui amertum suum validis rationibus probet, ae solide aliorum momentat doctissimus Christianus Lupus cum aliis, ipsaque experentia sit eompertum admodum raro contingit, quod inVeniatur iti Vir, afferens rationem firmam, ab aliis Doctoribus vel non solutam, vel non animadversam; quique aliorum rationes adeo facile refellat, si, & hi sene in scientia talis materiae viade versati, ae utriusque partes sedulo tibi rarunt. Propterea eum merum acciden. sit, quod ille vir adeo praestans uuandosue inveniatur, tutum profecto in conscientia nequit per se reddere Titium, se consulentem, seque ita practice regulantem ex usu, de proposito, ut exponitur tu Cain; usi namque frequentiam importat, seu connotat. Deinde etiam transmisso, quod Titius ita se regulans ex usu, unum hune singularem Virum inveniat; non per hoe fit statim per se tutus, nee ideo tuto adhaeret ipsius responssi, quia intervarios . a se consultos hunc unum invenerit ad suum placitum ipsi respon. dentem; nam, ut supra dictum est, simplex auctoritas unius Doctoris non emit assertionem istide probabilem, sed valar rationis in probati nem adductae, ille est, qui veram, re istidam opinionis probabilitatem constituti, ut tradit Alphonius de Ligorio de Conte. dub. a. s. I a. num. 6s secte ait Giribaldus de Consc. dub. 6.uum. AI. cum viderno, de aliis. MAS. II. Vovit Segius donare Viduae per decem annuos certam se menti, di vini quantitatem, ut hae commodius alat familiam suam. Aa
κγst biennium nune mortua est Vidua. - . .. . o i ,
in an remaneat Sergio dicta obligatis In reliquos annos e Resp. re inionem hujusce Casus proprie pendere ab intentione, quam
habuit Sergius, cum Votum emisit. vel enim finis, quem sibi eo tunc praefixit, fuit commodior alimentatis familiae, prout satis indicare via dentur ea verba Casus, uι bac rommodis alaι familiam suam; dc tuης dico , Sergio remanere victam obligationem in reliquos annos: quod enim voverit donare Viduae frumen i de visi quantitatem, istum inodo probar, perlanam. ae aliquo modo fuisse a bergio respectam, non tamen ue
4쪽
mna post obitum Viduae adhue perseverat Voti musa finalis, dicendum ;remanere Sergio in reliquos annos praedictam obligationem; est namque communis Doctorum sententia, quod eis cesset eausa impulsiva, dummodo tamen perseveret eausa finalis, perseverat quoque Uoti obligatio, ut videre est .apud Sanehea in Decal. lib. 4. cap. 2. n. 42. Vel Sergius eo tune sbi praefixit pro fide levamen ipsius Viduae ab omni anxietate re incommodo in proeuranda congrua alimentatione familiae suae, prout quandoque fit a propinquis erga consanguineas, aut affines; & tune dico, quod, quia levamen ipsius viduae suit vera causa finalis, α non alimentatio familiae, in tali casu non remanet Sergio obligatio in relia quos annos, quia cessante causa finali cessat obligatio. In dubio postea, quem finem in casu Sergius intenderit, nonnulli dicunt, obligationem Sergio non remanere; tum quia tunc melior est conditio voluntatis libertatem possidentis; tum quia cum ad voti valorem debeat causa subsistere, idem est dubitare de subsistentia causae finalis, ae de voti valore. Attento nihilominus praelato tenore verborum, hoc in casu oppositum censeo, eo quia, si attenti verba perpendantur, obvius &connais turalis eorumde sensus indicat, causam finalem a Sergio intentam, es. se commodiorem alimentationem familiae, non autem viduae liberationem ab omni anxietate, & incommodo I ait enim, ut eommodius alat
familiam Iuam. Deinde si hoc secundum pro fine habuisset, non dixisset, se donare Viduae illam quantitatem frumenti & vini ut commodius, sediat eommode alat familiam suam , qui enim intendit auferre ineommodum , commodum postive intendit inducere, non vero majus commodum , quod positivum jam supponit. Ergo cum finis exprimatur termino comparativo commodius, dicendum, quod si non constet de Sergii determinata intentione, commodior familiae alimentatio censenda st causa finalis a Sergio intenta ; ideoque huic insit dicta obligatio ty reliquos annos. CAS. III. Audit Petronius, rem a se persoluto jam pretio emptam, etiam Vitali fuisse jam antea venditam: Q. I. an venditio ejusdem rei facta ipsi Petronio sit valida a. An hujusmodi res ad Vitalem spectet, an vero ad Petronium e Resp. eum dist. Vel vitalis, cui talis res fuit antea vpndita, & ipse pro ea solvit pretium, seu fecit quid aequivalens; puta, eonvenit eum Venditore de solutione faetenda tali tempore; aut dedit ipsi fidem soluti nis, ab ipso aeceptatam , seu pignus in securitatem solutionis &c. tunc dico, venditionem ejusdem rei factam ipsi Petronio, non esse validam , ae hujusmodi rem ad Vitalem spectare. Uel vitalis, cui cte. non solvit pretium, nee secit quid aequivalens ς' re in hoc easu dico venditionem
eiusdem rei factam ipsi Petronio, illicitam quidem esse, sed validam,& hujusmodi rem spectare ad Petronium. Ratio p. par. est, quia semelae etiam Vitalis solvit pretium, seu fecit aliquid aequivalens, jam pro eo valet illa regula degalis: Qui prior est tempore, potior est iure, &per ipsam solutionem pretii a Venditore acceptam transtulit in se dominium rei; sicuti venditor acquisivit dominium pretii. Hi ne eum res jam in Emptoris dominium translata nequeat a venditore valide amisplius alteri vendi, quia sub ejus jure amplius non est; ideo venditio ejusdem, seeundo in ea su , facta Petronio,. valida non est, sed res ad Vitalem spectat, utpote legitimum dominium. Neque dicas, rei venditae dominium solum transferri per actualem , dc realem ejus traditi nem emptori factam a venditore . Hoc namque falsum esse patet ex L quod vendidi F. de coatrabenda Emptione, ubi dicitur transferri dominium
5쪽
rei post solutum pretium, vel post fidejussionem datam de solvendo etiadem pretia, si res ipsa vendita tradatur, Vel realiter, vel juris fictione, hoe est, per dispositionem venditoris ad eam tradendam: cum ius approiabet dispositionem vendentis ad tradendam rem, perinde ae si realiter traderetur, juxta l. lectoι, & l. quod si neque H de perie. α eorum. rei vend. ae talis dispositio actuali traditione a jure aequiparetur, ut videre est apud Rosignotum de Empt. & Vend. Praenot. s. num. 3. Ratio postea see. pati quod nempe, si Vitalis non solvit pretium, aut non secit quid aequivalens, venditio dictae rei postea facta Petronio sit quidem illieita. sed. valida, proindeque in hoc casu ad Petronium spectet; in primis ex eo probatur illicita, quia licet Vitalis pro hujusmodi re non solverit pretium, haec tamen fuit ipsi prius Vendita, &per emptionis contractum aequisivit jus ad illam; unde venditor facit ei injuriam dein eam alteri vendendo, isque habet actionem contra ipsum de omni interesse, de damno inde sibi provenientes & a jure ipsi imponitur poena salsi ..ut passim notant D D. Hoc non obstante, quod ista secunda venditio se vallis da, & ideo res ad Petronium spectet, ex hoc evincitur, quia per soluistionem pretii, fortius jus acquiritur in ipsa re, di completur contractus ex parte emptoris, in quem propterea junia dicta transfertur rei dominium . Hine sicuti, non obstantibus praecedentibus Sponsalibus eum una, valet Matrimonium cum altera contractum, eo quia per Matrimonium acquiritur jus in re, per Sponsalia vero solum jus ad rem; ita, non praesupposita solutione pretii pro re empta a Vitali, bene vero pro eadem re dein empta a Petronio , ob rationem supra allatam venditio talis rei facta Petronio valida est; proindeque ad eumdem utpote habentem ma jus jus, immo & tamquam ad Dominum, praefata res spectat. Rosi-
CAS I. ILII Utuat Caius rustico egenti sabam, eum pacto ut sibi restiis
Ira tuat pretium tempore me ssis in tanto frumento, quod tunc valebit. an hic Contractus sit usurarius Re . talem Contractum in ratione Mutui esse usurarium. Ratio est,
quia imponitur Onus Mutuatario, ad quod non tenetur, eκ mutui natura, immo quod est contra naturam Mutui. Mutuum namque ex sui natura obligat Mutuatarium ad restituendum tantumdem in eadem specie, mensura, vel numero, & bonitate: hic vero obligatur Mutuatarius ad restituendam rem diversae speciei. scilicet, frumentum pro faba, dc quidem ad illud restituendum, cum minus valet, nimirum tempore messis, quo vilias vendi solet. Propterea cum hoc sit usurarium, eo quia tale onus in casu imponitur ratione ipsius Mutui; ideo dicendum est, talem Contractum in ratione Mutui esse usurarium. Dico in ratione Mutat, proprie enim Ioquendo hujusmodi Contractus resolvitur in Contractum permutationis, ex regula textus in l. r. ff. de re r. permutatione. Et resolvi etiam potest in Contractum venditionis reciprocae, si nimirum Cajus obliget se ad nune dandam rustico fabam justo pretio currente aestimatam ,' & v cissim Rusticus obliget se ad dandum Cajo tempore messis in pretium tam tum frumenti, justo pariter pretio aestimandi: Et in utroque casu, sive permutationis, sive reciprocae venditionis, si vere servetur aequalitas inter datum & acceptum, inter mercem & pretium, astu id, quod traditur loco pretii, neuter ex his Contractibus est usurarius; sed uterque est
6쪽
licitus, modo in utroque ineundo habeatur respectus, ac serventur ea omnia, quae servari debent, ut post Molphesium de Contrac. tr. I 2. c. I s. num. r. ac Rebellum de Oblig. Iust. lib. 8. quaest. q. n. q. docet Bonacina de Mut. 6c Usur. disp. 3. quaest. 3. Pun. 3. num. 6.CAS. II. Beria execrando jurat, se non mansuram ubi modo habitat, eo quod frequenter jurgia esim ejusdem domus incolis succedant. Q. an, mutato consilio, tuta conscientia eadem domo remanere possit Resp. cum dist. vel Berta sic eAecrando jurans, profert hujusmodi verba ex animo , ac vera intentione jurandi, se obligandi, dc exequendi: Vel ea non profert eκ animo, ac tali intentione, sed potius ex impatientia, dc ex quadam consuetudine Muliercularum. Si primum; dico', - quod perseverante ibidem occasione jurgiorum, per se loquendo nequit, mutato consilio, tuta conscientia remanere in eadem domo. Ratio est, quia in tali casu nihil deest valori, ae obligationi juramenti, cum fuerit emissum requisita cum deliberatione, ae habeat pro materia, seu objecto finem bonum , vitationem scilicet jurgiorum, quae regulariter non se junguntur ab actibus irae, contumeliis, odio, vel similibus, de proinde cum interveniat quidquid requiritur ad istud juramentum implendum de exequendum, nequit per se loquendo tuta conscientia remanere in eadem domo. Dixi perseverante ibidem occasione jurgiorum, quia si haec cessat , cum cesset causa finalis juramenti, dc objectum ejusdem, cessat etiam juramenti obligatio. Unde Bonaeina de Legib. disp. q. quaest. r.
Pun. Iq. num. 3. con aliis comm . inquit, juramentum habere hane taei
tam conditionem, nisi causa varietur. Dixi per se loquendo, quia per accidens fieri potest, quod non obstante juramento a se emisso possit tuta conscientia ibi remanere, puta, si sit conjugata, vel alia ratione alteri subjecta, te is, cui subest, nolit inde discedere; nam tunc potest ibi manere: quemadmodum & in casu, quo discessus esset impeditivus
majoris boni. Si secundum; dico, Beriam, mutato consilio, posse tuta conscientia in eadem domo remanere. Ratio est, quia juramentum non eκ animo factum, ac vera cum intentione jurandi &c., sed potius ex impatientia, & ex quadam muliercularum consuetudine, non est religiosum , ac verum juramentum; ac proinde nec obligatorium. Unde in isto casu Beria utique potest, mutato consilio, in eadem Domo tuta
CAS. III. Mutuavit Gneus Sempronio tres corbas frumenti , quin explicitum fuerit, an reddenda res esset eadem mensura, vel eodem valore. Q. ad quid in casu obligetur Mutuatarius Res p. Mutuatarium probabilius obligari ad reddendam rem eadem menia sitra, tres nempe corbas frumenti in eadem mensura, quantitate, di bonitate. Ratio in primis desumitur ab ipsom et usu , ac consuetudine, de qua testantur cum Soto, Lemo, Lay man, dc aliis, Castropalaus t. II. disp. q. pun. I. num. 6. dc Giribaldus de Mutuo dc Usur. dub. 1 o. in principio: quae consuetudo sortasse ortum habuit ex quasi virtuali pacto inter sic contrahentes, quando inter ipsos nulla intervenit conventio in contrarium. Deinde ita exigere videtur ipsam et natura Contractus Murui, de cujus ratione est obligare Mutuatarium ad restituendum tantum dem in specie , quantitate, oc bonitate. Neque dicas, sic nimis facile posse in Contractum ingruere usuram , cum admodum facile sit, quod, vel tempore Restitutionis, frumentum pluris valeat resquod inconveniens evitatur obligando Mutuatarium ad reddendam rem eodem Ualore, quem scilicet res habebat tempore Mutuationis, adeoque obligando Sempro
7쪽
nium restituere in casu tantumdem frumenti, ejusdem qualitatia Mnuatis, quantum correspondet Valori, quem habebat totum Dum n Σipsi mutuatum tempore MutuationiSῶ sic enim vere servatur ac neuter patitur damnum: Ne dicas, inquam; nam ad hoe in uilini respondeo, quod, cum mutuationis tempore utrique Conte, I '' esset possibilitas incrementi, aut decrementi quoad elium rei
etiam potuit quoad hoc reipectivo tuo juri etaere; προ- '.' conventione, hic cessisse cententur, semel Re, non obstante praefat: riritia, inire voluerunt contractum Mutui frumentarii, nullo alici
set. Deinde, cum huIusmodi incrementum, aut decrementum oretii si quid rei extrinsecum, & ab intrinsem proveniens, nimirum ab matione hominum, est quidem Mutuo necessarium, quod . cum eadem bonitate intrinseca non sic vero eum ' rinseca, ut cum Castropalao l. e. tradit Giribaldus de Mus M tr dub. I. num. q. versus fin. hinc inserens quod si post contractum Mutui pretium rei crescat, aut minuatur sine culpa, & mora Debitoris nempe Mutuatam, damnum, vel commodum pertineat ad Mutuantem' ou tenus hic ille forum tenetur solvere , seu reddere rem in eadem sIeei: bonitate, & quantitate, quod etiam reperit duae Io. suora 'solum attendi debet substantia rei mutuatae, ad servandam aequalitatem dati, & accepti, prout est usu, ac consuetudine confirmatum Neou reponaS Paritatem de Mutuo pecuniae, quae reddenda non est securulu numerum, qualitatem, & speciem illius, quam Mutuatarius temsed tantum secundum valorem, quem habebat tempore mutuationi si aliter non fuat conventum . Nam etiam quoad peconiam id ne tu aptatibus mani me ex Iuris peritis, di signanter a Caesare de Pan molli, I. n. Φ & ieqq. quia e . nMatuas accepisti centum Duplas hispanas, quae tempore restitutionis in valore creverunt eisi videaris restituere plures libras, tamen istae librae ncm constituta plures Duplas, quam acceperis, sed illas dumtaxat, quas accepisti debes, & p ouad. Mutuator a te totidem Duplas hispanas accipiendo nullam committit usuram,. quia nihil recipit ultra sortem; centum tam que tibi mutuavit, oc centum a. te recipitia Quidquid tamen sit de hoc M. lui ptum uin est, ut cum alus satis comm. eod. dub. Io. asserit
ne quoad rem, oc pecuniam mutuatam
M E S E M iac RT ICAS. L c Ponsis ignorantibus impedimentum, inter ipsos contracta suae re Spontalia, quas postea, detecto impedimento, ab eisdem fuere renovata , sub conditione obtinendae dispensationis. 'in an isthaec Sponistia subsistant l
tionat , iupposito quod impedimentum sit ex iis, circa quae concedi solet quia, licet renovationis tempore nondum ablatumrinpedlinentum, tamen contrahentes tua non renovarunt pro eo
8쪽
st quἱ baDeum s. qui pon is pig. bab, tradit Rosignotus de Sponsa lib. l.
' Praen. s. sect. 9. num. 8. & ex ς- super eo de Co d. An . Glossa , &Panormitanus. Sed aliud non requiritur ad hoc , ut sic renovata subsi stant in ratione contractus conditionati et factum namque tempore inhabi li, sed relatum ad tempus habile, Valet pro tempore habili, ut de legato tempore inhabili, sed relato ad tempus habile dicitur in I. in tempus f. de haered. insit., ergo &c. Neque dicas, conditionem petendae dispensa tionis, utpote derogatoriam juris communis, turpem esse, vel saltem minus honestam; eum melius, ac honestius sit consor mari legi communi, prohibenti nuptias inter impeditos, quam ab illa recedere per dispensationem; ae proinde cum isthaec Sponsalia fuerint renovata sub conditione turpi, vel minus honesta, minime subsistere, etiam in ratione Contractus eonditionati ; Ne dicas, inquam ἱ nego enim , praefatam conditionem turpem esse, aut minus honestam positive , quatenus positive importet desectum honestatis I & dico , eam praecise esse minus honestam negative , quatenus bonum quidem est, ac honestum, id facere ; melius vero, ae honestius facere oppositum. Porro homines in contrahendis Sponsalibus, ct in petenda dispensatione , non tenentur ad melius , sed satis est, quod bene operentur, faciendo id, quod est eis permissum , Propterea eum Sponsis in.casu permissum sit Sponsalia conditione contrahere modo praedicto, dc ad Superiorem recurrere, ut cum ipsis in impedimento dispenset utuntur namque jure suo , & Superior solet in his dispensare ideo &c. Nee replices, Impuberibus integrum esse in hisce casibus, cum ad pubertatem pervenerint, a Sponsalibus resilire absque ulla vel minima culpa. Id enim non provenit eκ eo , quod istiusmodi Sponsalia licita non sint, valide, & ex natura sua obligatoria ; sed quia impuberibus , sive istiusmodi, sive absoluta Sponsalia contrahentibus , indultum est jure positivo , favore aetatis, ut, quando ad pubertatem pervenerint, valeant ab iis resilire . Caeterum quod licita , & valida sint in ratione Contractus conditionati , necnon obligatoria , eκ eo patet , auod neque impuberes ante pubertatem possunt ab eis licite resilire . Et sicuti quan-Vis pubertatis tempore possint licite resilire a Sponsalibus absolutis, haec tamen prius licita erant, valida, & obligatoria; ita idem quoque dicendum est de Sponsalibus conditionalia , cum hoc discrimine , quod ista non sunt eomplere sponsalia , nec inducunt impedimentum publicae ho nestatis ante purificationem , & eventum conditionis appositae ; bene vero illa, nempe absoluta . vid. Giribaldus de Saeram. Matrim. cap. I.
CAS. II. Parochus unius ex contrahentibus, extra Parceriam utriusquaeos unit in Matrimonium, eisque benedicit: Q an rite id faciat Rei p. cum Rosignoto de Matrim. l. Praenot. 26. Sanchea, aliisque communius, probabilius esse quod rite id faciat, hoc est , non solum valide, sed etiam licite, quoad unionem in Matrimonium; illicite vero quoad benedictionem solemnem fieri consuetam . Et quantum ad primam partem , in primis quoad valide , pluites id definivit S. Congregatio penes Fagnanum lib. 4. in e. Quod nobis de Cland. Despons. num. 36. & 4 declarando quod Parochus potest assistere nuptiis sui Paroebiani, etiam extra Parochiam, adhue eontradicente Parocho illius Dei; ut videre est apud ipsum, dc apud de Ligorio de Matr. cap. a. dub. i. num. Ios. Et ratio
em quia hujusm assistentia vel non est proprie actus jurii dictionis , sed potestatis assistendi ut testis aut horizabilis , ae persona specialiter de-
9쪽
putata a Tridentino , ut volant plures ἰ Vel si est actus iurisdictioni,
ut alii dicunt, non est actus iurisdictionis contentiosae , sed voluntariae . eam fiat contrahentibus non invitis , sed Volentibus , nec exigat juridicam eausae cognitionem: qui actus voluntariae jurisdictionis potest exerceri a talem jurisilictionem habente etiam extra proprium territorium , dioecesim, seu Parochiam, ut habetur in emanciparo f. de Adepti , aettradunt Glossa m L fin T de Iurisd. omn. Iud. ae noster Bossius de Trip. Iub. Priv. sect. eas. 6. num. I 93. Ad seqq. , Ac sic valide exercetur a Parocho in casu . Quod postea id ab eo fiat etiam licite . ex eo liquet, ouod nec ulla lex vetat fieri hujusmodi actum a Paroeho in Parochia, alterius; nec proprie diei potest laesivus alieni juris, seu ja-risdictionis, eum alienam non usurpet jurisdictionem , sed sua exerceat nec ulli afferat praejudicium , utpote id exercens in subditos proprios volentes , ac sine strepitu, & forma judicii ,' & sic Parochus loci nota nisi irrationabiliter esse queat invitus quoad talem actum ἱ quemadmodum in haee nostra Dioecesi irrationabiliter esset invitus, si aegre ferret, exi eum Parochum proprii subditi Consessionem excipere . Neque dicas cum Navarro in Sum. cap. 2 s. num. dc de De spons Candest. consit. 4.edit. sec., aliisque, Patrum Tridentini mentem fuisse, quod quilibet Parochus subditorum quidem Matrimoniis assistat, sed in sua Parochia, nore extra , cum hoc cedat quodammodo in praejudicium , habentis jus in tali Parochia, in quo contractus celebratur I & Parochus extra suam Par chiam non sit persona publica, sed mere privata : Ne dieas , inquam mens namque Patrum Tridentini potius fuit , quod ubilibet Parotatis. eontrahentium, ipsorum Matrimoniis assistat , cum Tridentinum laquatur indefinite Et si expresse non diEt posse id Parochum faeere etiam extra, fortasse id fuit, quia jam definitum erat a jure communi, quod actus jurisdictionis voluntariae potest exerceri etiam extra proprium te rito ium . Nec ullo modo id est in praejudicium habentis jus in tali Parochia; cum non agatur de subditis istius, sed alienis , q uos hic neque valide unire potest in Matrimonium absque licentia Parochi , vel indinarii eorumdem . Ad id postea , quod additur circa qualitatem personae publicae, dico, per ipsummet actum assistentiae tanquam testis principalis, auctosigabilis, & ad id per Tridentinum specialiter deputati, aequa-
. liter exercitum sive intra, sive extra Par hiam , in qualibet contracti ne Matrimonii, Parochum semper repraetentare, ac agere eamdem qualitatem personae , ideoque dcc. Hinc si quid probant rationes opinionis contrariae, probant, Parochum ex quadam non morali , set mere civili convenientia probe iacturum , si loci Parochum prius commonefaciat Inon probant tamen, ipsum ad id teneri in conscientia . Ratio denique secundae partis, nimirum quod non rite , sed illicite , extra Parcetiam hujusmodi nuptias solemniter benedicat , ex eo insertur. , quod solemnis benedictio Nuptiarum regulariter fit intra Missarum solemnia, &siccum quosam strepitu tangente jurisdictionem Parochi loci ; proindeque hic actus fieri nequit in aliena Pas hia.'s ne licentia ejusdem Parochi, heoriatur eonfusio in Melesia Dei , ut prudenter inquit Rosignotus lae. n. c. Et de facto graviter precare Par hum , si in alterius Parochia Spon1bsa se conjunctos solemniter benedicat, non semel declaravit , S. Congregatio, ut resert Bossius i. c. cas. q. num. I s. & s.
CAS. III. Dono accepit Sempronius a Cajo par gallinarum, revera eu-rans has esse donantis; dc uno in prandio ea idem comedit. Nunc certior
factus, quod erant furto ablatae, petit a Consessario, an, si Cajus pro eis
10쪽
Domino non restituat, teneatur ipse ad restitotionem. id Consessarita
Respondet. ipsum non teneri pro eis ad restitutionem, sed in dicto e ventu dare id, quod plus expendisset , . si in tali prandio illud par gallinarum non comedisset. Ratio est, quia eo ipso, quod tales gallinas a cepit, di comedic bona fidi, tenςtur ad restitutionem uti possessor bonae fidei, qWi, cessante bona fide, tenetur restituere rem si extat , & si non extat, id, in quo factus e fi ditior ratione rei acceptae . Atqui in rata amplius non extat par gallinarum, re factus est ditior in eo , quod plus expendisset ad tale prandium , si gallinas pro eo non habuisset; ergo reis stituere tenetur solum illud plus , ut docent Theologi communiter intract. de Restituti
CAS. L Itius vendit Caio fundum credito, ad certum tempus solve I do, interim tamen vult percipere fructus, & hos non com- .putare in sortem. Q. an licet e. . Resp. cum dist. Vel Titius per talem venditionem intendit immediate transferre in injum dominium fundit Vel non. Si non, ac propterea dicit, se interim velle percipere fructus, eosque non computare in sortem; dieo, ipsum in celebratione contractus posse id licite apponere , ac praetendere ; eum enim eo tunc fundi sui adhuc sit Dominator , & arbiter . utique potest hunc Cajo vendere ea conditione expressa, vel tacita, quot dominium fundi penes ipsum remaneat usquequo a Cajo ipsi non solvitur
pretium , ac interim ejusdem fructus percipere , dc non computare in sortem: sive enim talis contractus in casu resolvatur in contractum Locationis usque ad solutionem pretii , ut ex l. cum manu sati in fine T. de Contrah. Empi. cum pluribus tradit Surdus decis sos. num. 3'. ac Molphesius in sum. pari. a. tr. II. cap. s. num. 34. & IOo.; sive dieatur contractus Venditionis completus , & nondum perfectus, ut sum
lii vocant; id certum videtur, quod si Titius non nisi sic cum Cajopaciscitur , & contrahit , licite potest interim percipere fructus fundiae eos non computare in sortem: quemadmodum enim ratione pacti interim Cajus licite retinet pretium, eoque fruitur, ita & Titius, adhuc Dominus fundi ratione pacti, licite adhue percipit fructus ejusdem sum di, eisque fruitur. Si postea per dictam venditionem intendit Titius imis mediate transferre in Cajum dominium fundi, dico eum Marcello Megatio a. a. lib. 2. cap. 6. quaest. I. num. x s. quod nisi praetendit interim
percipere fructus &e. ob aliquam sui jacturam vel lucri cessantis, vel damni emergentis, tempore contractus Cajo manifestatam, & sic refiei convertam, illicite omnino, ac usurarie vult hosce fructus interim percipere , eosque non computare in sortem. Ratio est, quia sic gravatur Emptor cedere ipsimet Titio venditori ultra sortem , seu pretium debito tempore solvendum , etiam fructus fundi ad Cajum ipsum spectantes, utpote Dominum fundi : & quidem gravatur ratione dilatae solutionis, cum iustus alius titulus supponatur non intervenire. Sed hoc illicitum est , ac usurarium, hujusmodi enim cessio iacta evincitur ratione Mutui, ac venditionis temporis; Ergo &c. Hinc D. Thomas a. a. quaest. 78. a. a. ad T. ait: Si aliquis eariar verit vendere res suas, quam sit justum prς rium, αι de pecevnia olvenda emptorem expectat, manifeste usura commit tiιur, quia hujusmodi expectatio pretii soli adi habet rationem mutui; un