장음표시 사용
21쪽
Est apud GIribaldum de ne stit. cap. s. dub. q. n. 3O. ae Bartholomaeuma S. Fausto de Restiti in Gen. disp. q. quaest. zor. Neque illi suffragatur ea causalis, quia ex pecunia percipit aliquod emolumentum I nam uiatraquamquod aequum non est, ut quis ex alieno ditescat, si talis ratio su Seeret ad justificandam detentionem pecuniae, Vel alterius rei alienae . dici etiam post et, licere suri ob idem motivum penes se retinere ad tempus notabile magnam portionem pecuniae alteri furatae , eidemque sufficere, quod restit uat per partes: quod quam a lenum sit a veritate , nemo non videt; ideo aue neque licere Sempronio potenti simul solvere t tum ae integrum debitum. Dixi tamen ab initio per se loquendo ; nam per accidens, & signanter interveniat creditoris consensus ι vel expretasus vel tacitus I id posse licite fieri a Sempronio , minime inficior rquemadmodum enim potest Creditor ipsi absolute debitum remittere, recondonare; ita certum est, quod illi potest etiam permittere , ut paulatim solvat per partes: sicuti etiam id Sempronio liceret , casu quo . simul solvendo integrum debitum, subesset damno valde notabili; & viceversia illud solvendo per partes , Creditor nullum , vel modicum damnum sentiret , ut passim monent DD. At eo tunc censeretur moralit et impotens simul solvere, cujus oppositum supponitur in casu de Sem pronio: quem propterea dixi nec debere, nec possie per se loquendo abis solvi, sed dimittendum inabsolutum , saltem ni doleat ex corde, se hactenus integre non persolvisse, & statuat, ac firmiter proponat , quamprimum per integrum solvere.
MENSE SEPTEMBRIS.CAS. I. C B non impletum praeceptum Paschale Gneus suit pubIice I
terdictus . Qi an ab hae censura possit absolvi oceasione Iubilaeie Resp. regulariter non posse ab ea absolvi, saltem si intra tempus praeseriptum, quod solet esse duarum hebdomadarum, non compareat coram ordinario, seque promptum exhibeat ad ejus, & Ecclesiae mandatis obis temperandum. Ratio est , quia non nisi sub hac conditione solet concedi facultas absolvendi hujusmodi delinquentes, ut colligi potest ex InduΙ-tis Iubilaeorum praecedentium I imo Sb. D. N. Clemens Papa XIII felieiter regnans in indulto Iubilaei ab ipso concessi anno praeterito positive expressit, se aliter non concedere hujusmodi facultatem. Ergo nisi Gneus id praestet , ab hac censura nequit absolvi occasione Iubilaei : facultas namque sub tali conditione concessa ut recte ait Viva de Iubii. qu. io. art. 2. num, T. , conditione non purificata, minime conceditur , & sie Absolutio non subsistit; ideoque etiam Gneus aliter nequit absolvi a tali
CAS. II. Ad excipiendam Consessionem constituti in proximo mortis periculo contempora nee adveniunt Parochus, & alius simplex Sacerdos .. Q. an sit necesse , quod hic cedat locum Parocho, ut valida, ac lieita sit Absolutio flResp. probabilius esse quod sic. Ratio est, quia simplici Sacerdoti videtur solum concessa facultas absolvendi in casu extremae necessitatis, quaam do nempe deest copia Saeerdotis tum ordinarii, tum delegati . & aliunde imminet Pinnitenti periculum, quod decedat inabsolutus . Fundam e
22쪽
tum desumitur ex eodem eap. 7. sessionis Iq. Tridentini unde adversarii pertrahunt suum. Ibi enim Concilium expresse dicit , pie semper in Ee etesia Dei custoditum fuisse, ut in articulo mortis nullam sit reservatio, ne hac.ipsa occasione aliquis pereat : atque ideo omnes Sacerdotes posse absolvere quoslibet Poenitentes a quibusvis peccatis , & censuris . Quopbsito, sic dissero: Si in Ecclesia Dei id semper custoditum fuit, Concilium ibi quoad hoc non statuit jus novum, sed solum declarat , & approbat antiquum , seu antiquam consuetudinem nam secus antea id custoditum non fuisset prout asserit Concilium . Sed jus antiquum , seu antiqua consuetudo erat , quod simplici Sacerdoti solum intelligeret ut concelsa facultas absolvendi in casu extremae necessitatis , quando nempe deerat copia tum Parochi , seu Sacerdotis ordinarii , tum Sacerdotis delegati; & quidem imminente Poenitentis periculo , ne inabsolutus d cederet , seu ea in occasione periret , ut constat ex can. FresMieri 26. quaest. 6. ex eap. inter cunctas β. incendiarii de Privileg. & ex aliis textibus antiquis: Ergo etiam nunc talis est intentio Tridentini; ac per conis sequens necesse est, quod simplex Sacerdos cedat locum Parocho, ut valida, ac licita sit Absolutio. Addo, Concilium dicere, omnes Sacerdotes posse &c. ne bac occasione aliquis pereat . Sed quando adest Parochus, non intervenit tale periculum, quia praesto est Parochus; ergo &e. Secuado per ly omnes Sacerdotes probabilius a Concilio ibi non comprehenduntur Sacerdotes simplices , ut adnotant plures DD. inter quos Fa-gnanus in cap. Ton est vobis de Sponsalib. num. I.&4. Sed soli Sacerdotes ordinarii , & delegati ;'quod colligunt tum eκ iis, quae praecedunt in eodem cap. 7., tum e X aperto Decreto S. Congregationis Concilii ibidem relato a Fagnano hisce terminis: Caput 7. Tridentini de easuum refervatione referendum est ad eos Sacerdotes , qui habent ordinariam, ve deIeaeatam potestatem. Ergo die. At dices: A quo ergo simplices Sacerdotes habent potestatem , saltem in extrema necessitate , absolvendi , ne tunc aliquis pereat Respondeo, eos illam habere a praefato Can. Presisseteri, α aliis Canonibus antiquis. Propterea cum horum tenore nec in articulo mortis possent absolvere in praesentia Parochi, ut supra dictum est; ideo &e. Hinc Catechismus Romanus de Poenit. g. 6 . ait, Conci- Iium docere, quemlibet Sacerdotem posse absolvere ab omni peccato, dccensura, si mortis periculum imminet, im proprii Sacerdotis facultas non datur. Et Rituale Romanum de Sacram. Poenit. sub init. Si periculum mortis immineat, approbatusque desit Confess artus, quilibet Sacerdos p test a quibuscumque censuris, ac peccatis absolvere. Moneo hic tamen , quod si simplex Sacerdos, inscius de proximo Parochi adventu , Conseia sonem constituti in proximo mortis periculo jam excipere coepi siet, tunc etiam adveniente Parocho prosequi posset i tum quia judicium jam coeptum debet compleri; tum quia non est gravandus Poenitens duobus in
casu eadem sua peccata confiter
CAS. III. Emit quidam a Rustico argenteum pollubrum em aliquali dubio , an esset venditoris. Ast quia hic juramento affirmavit suum esse , stante ignorantia facti, complevit emptione Contractum. Nunc certo dein tectum est , quod pollubrum erat alienum . in an possit hoc emptor
reddere venditori, recuperando pretium solutum , an vero teneatur pollubrum restituere Domino, si pretium sacile nequeat recuperare e Resp. cum Giribaldo de Rest. cap. i. dub. 2. N aliis quampluribus, quod si aliter nequeat pretium a se solutum non nisi cum magna dissicultate recuperare , potest emptor rescindere Contractum , & pollubrum reddo-
23쪽
re venditori, se recuperando pretium a se solutum. Ratio est, quia ipse non tenetur damnum pati, ut servet rem Domino; sed potest jus suum prosequi, hanc reponendo in statu, in quo erat, rescindendo Contractum ;s enim Dominus jus habet ad suum pollubrum , etiam hic habet jus ad pretium a se solutum; & si Dominus non recuperat suum pollubrum in manu rustici repositum, respectu reponentis id est per accidens , ae eκ sola malitia ipsius rustici, eum ille mere intendat Contractum rescindere,
dc suum pretium recuperare: uno verbo, est damnum alterius , cui obiaviare non tenetur, mere Permittere , ut semetipsum servet indemnem ;quod licitum.esse, omnia jura ela arant, cum naturale sit, prius sibi consule te, ac rebus propriis, quam alienis. Vide Alphonium de Ligorio dE
CAS. L Uidam honorem alteri abstulit per contumeliam, convicium, ac improperium; deinde taliter affectum benigne , dc amicabiliter tractavit. an iste modus reiarciendi honorem laesum sit sufficienter satisfactorius e Resp. cum dist. vel agitur de Superiore, qui inhonoravit inferiorem ;Vel de inseriore, qui inhonoravit Superiorem I Vel denique de aequali , qui inhonoravit aequalem. Si primum I dico , talem modum resarciendi honorem laesum, esse lassicienter satisfactorium ι quia licet etiam Superior, quando injuste offendit inferiorem, debeat reparare offensam; modus tamen hujus reparationis talis esse debet, ut nec deprimatur dignitas, nec imminuatur auctoritas, nec gradus, aut conditio vilescat e praeeipue cum satisfactio, quaecunque in se sit, in hoc casu , ex diverso respectivo statu , dc eonditione personarum augmentum recipiat. Hine si praeis Iatus subditum , Princeps vacillum , Pater filium, Dominum servum offendit, non est ab his facienda veniae pretio idem die de valde nobili respectu plebaei quia haec esset eidem subjectio contra naturae ordinem , ut ait Stephanus a S. Gregorio de Rest. in Partic. cap. I 2. num. . . , sed sufficit, eisdem exhibere extraordinaria signa honoris , dc benevolen tiae , quae nempe similibus personis exhiberi non solent ; eujusmodi plane sunt, benigne , dc amicabiliter tractare , honorifiee consalutare , aut quid simile; ut tradit etiam Valerius Reginaldus, Praxis tOm. I. lib. IO. de Restiti num. 333. quod est consorme monito relicto Superioribus in Regula a D. Augustino hisce verbis: Si vos modum excesses sentitis, non
a vobis exigitur , ut a vobis subditis veniam postuletis, ne apud eos, quor oportet esse sub ectos, dum nimium servatur vumiticas, regendi frangatur auctoritas. Si secundum I dico , praedictum modum non eme lufficienter satisfactorium , ob rationem oppositam , propter.magnam disparitatein inter offensorem , dc offensum; ideoque quid plus requiri eum proportione ad qualitatem inhonorationis, & excellentiam, seu majoritatem perlonae offensae. Hinc communis est Doctorum sententia , requiri in casu
petitionem veniae , si in id offensus consentiat; & etiam quid plus, quod
necessarium prudenter reputetur pro integra restitutione . Notant tamen Cajetanus, Molina, Covarruvias, dc alii quam plures apud relatum a S. Gregorio num. So. , non esse necessariam veniae petitionem quando judicio viri prudentis honor alio modo restituitur. Si tertium ; dico pariter, non lassicere dictum modum latisfactorium , sed ulterius requiri pe
24쪽
titionem veniae: Immo, si inhonoratio fuit admodum gravis, venia peia tenda est flexis genibus, ut satisfactio sit adaequata; ut cum S. Antonino, Salmanticensibus, dc aliis tradit de Ligorio. CAS. II. Sejus furatus est aliquot oves jam tonsas Cajo; deinde ex
nova lana lucratus est multum. Q. an teneatur restituere Domino etiam hoe muItum, aequisitum ex lana. se a Resp. assirmare Rebellum de Iust, pari. lib. a. quaest. q. num. a. de alios non paucos, inquientes lanam istam esse fructum naturalem. Ast negat Pharaonius de Restit. sess. 29. eas. 32. cum aliis, eo quia huluismodi lana numeratur inter fructus industriales, ut testantur Card. Tuis schus Pract. Concl. tom. 4. Conet. 483. num. s. Menochius lib. a. de arbitricent. I. cas. alo. nam. 16. Azorius, ct alii apud Sanehez in Dec. to m. i. lib. a. cap. 21. num. 3. , quoniam non modica industria, de eura inter-eenit in pascendis, cte custodiendis ipsismet ovibus; ubi e eontra fructus
naturales dicuntur, in quibus industria hominis non est necessaria, ut loc. citi docet Tuschus num. Ia. Tertiam tamen mihi placet inire viam, hujusmodi lanam recensendo inter fructus mixtos cum Giribaldo de Restiti cap. a. dub. s. n. m. 4s. ideoque dico, Sejum teneri Domino restituere etiam hoe multum acquisitum ex lana, deductis tamen expensis,ae aestimatione industriae. Ratio est, quia etiam talis lana est fructus rei alienae: quamvis enim partim procedat ab industria, de partim a Natura; tamen quia natura principaliores quoad eam habuit partes in operando, censetur fructificam Domino ovidum; cui proinde sicuti debe- retur lana, si apud ipsum eum ovibus adhue extaret; ita his eum lana iapud Sejum amplius non extantibus , eidem Domino debetur illud multum ex lana acquisitum, facta praedicta deductione ι ut sie nee malae fidei possessor ditescat ex re aliena, nec Dominus fructum reportet ex aliena industria, de expensis; quemadmodum ibidem num. 4'. docet laudatus Girib. eum Bonae. , Lugo, dc aliis. CAS. III. cibus bonae fide emit a fure rem furtim ablatam , eamque postea alteri vendidit, qui pariter eam vendidit tertiae personae.
an sive cajus, si ve is, cui rem ip0 vendidit, deinde agnoscentes, hujusmodi rem esse alienam, teneantur in conscientia servare i demnem hunc tertium emptorem, rescindendo Contractum t Resp. quamvis probabile videatur neutrum in casu teneri rescindere Coatratium cum tertio emptore, ut hunc servet indemnem; eo quia Cajus cum eodem nullum iniit Contractum, de alter videtur propriae obligationi satis sacere, si eidem cedat actionem, quam ipse habet contra C jum; tamen si tertius emptor instet contra secundum , dc hic contra pri-r anum pro rescissione Contractus, dico, secundum ad id teneri in conscientia,
ut servet indemnem hunc tertium emptorem; primum vero ut sic servet, non tertium, cum quo vere non contraxit, sed Iecundum. Ratio utriqusque partis est, quia licet ambo in venditione processerint bona fide, tamen de utroque illorum verificatur, quod retpective vendiderit rem Vitiosam; ae proinde respectivo emptori teneatur pretium restituere absque eo quod possit illum remittere ad alium, cum quo non contra-a it, ut cum Bonaeina de Restit. qu. q. pun. a. Soto, sessio, de alias, recte inquit de Ligorio de Rest. dub. s. num. 6t. Quod valet etiamsi
convenerint non teneri de evictione, ut aperte constat eκ l. Emptorem s. qui autem Is de Atalon. Empt. Hinc sicuti si quis vendat alteri Vi-.trum pro gemma, uri solvat monetam salsam pro legitima, vel permulti auricalcum pro vero auro, tenetur in conscientia rescindere Con
25쪽
tractum, semel ae dignoscitur error , ae alter instat pro suI Imd-mnis a te ; ita semel ac dictis constat, eo Vendidi sse rem vitiosam seu alienam, tenentur in conscientia respectivum Contractum reseindoe .
pretium acceptum ristituere. ....
CAS. I. Uis emit Censum numerata pecunia, & cum aliis reon IGM r sis, qR 4 Pecunia non fuit numerata coram Notario cc testibus.
Q. an hic Contractus, caeter quin factuS secIusa omni fraud dolo, fieri potuerit tuta conscientiat, i k uae, Re . neg. Ratio est, quia S. Pius T in sua Constitutione cum Ontiae . edita lupra materiam Censuum, e presse requirit inter alias eonditioneἔneeessarias ad valorem acticitatem Census, ut pecunia numeretur coram Notario & testibus; cumque huiusmodi conditiones ab eo annonantur tamquam forma, adeo ut secuS contrarius sit irritus, usurarius.& Leneratilius, tam in sero eX terno, quam interno, ideo huiusmodi d- ctias sussicit, ne hic contractus fieri potuerit tota conscientia Nεoues dieas, finem Pontificis in apponendis illis conditionibus ae signanter praefata de numeratione pecuniae coram Notario, & testibus suisse ad avertendos ab hisce contractibus dolos, ct fraudes, qui 'roindμ Gellicti omni fraude, & dolo, saltem pro soro interno liciti, ae vaIIdi sunt & sie etiam praesens fieri potuit tuta conscientia: Ne dicas inouam:
in primis enim minime constat, quod hic fuerit unicus finis intentus a Pontifim ; nam fierν .potest , quod Ponthseκ etiam intenderit aliquid aliud, ob quod valori at licitati contractus dictas apposuerit condsitiones; unde ex quo cesset fraus, ct dolus, non per hoc statim inserti
potest, cessasse omnem finem earumdem, dc signanter praedictis: Deinde etiam demus, hunc fuisse unicum finem Pontificis, cum Bulla fuerit iuste constituta ad evitandas fraudes; etiamsi in uno, vel altero eam cesset fraus, non per hoc cessat Vigor legis generalis, quae respicit quod ut plurimum evenit, non autem quod evenit in uno tantum vel alte ro casu; maκime cum, etiam quando non intervenit fraus non sit semper remotum fraudis periculum; dc sic ad hoc praecavendum diei possint appositae i l lae conditiones. Palaus trae. i. disp 6. puno i s. num. S. de Lugo, cc alii. Hinc cum in nostro casu adhuc valeat vigor earum ἀdem, si eodem servata non fuit conditio numerationis pecuniae eoram Notario, & testibus, contractus censualis in casu fieri non potuit tuta
. CAS. II. Vendidit Sejus rem Censiui suppositam tribus emptoribus . an Creditor Census convenire Valeat in solidum omnes tres emptores ad solvendum integrum Censum p Resp. cum dist. Vel Sejus prius denunciavit istam vendicationem Cre non . Si non, dico, Cresitorem census utique posse
rei venditae, ae censui subffectae, ad solvendum 'integrum Censum. Ra- uia ex culpa debitoris, ac multiplicatis illis emptoribus, non
. U. r. num, II S. Fi rei autent pejor Creditoris conditio , si quod prius ab uno tantum exigere poterat, a novis emptoribus per suum mettabi
26쪽
dεbitorem, Ipso inseso, mitiplicitatis, non posset in sol dum exigere illud idem, aut ab eodem suomet debitore Si vero Sejus prius denun-
elavit Creditori census talem venditionem; tunc dico, Creditorem Cen sus son scilla convenire in sqlidum Omnes tres emptores ad solvendum Itegrum Censum, sed la tum eos convenire pro rata, juxta partem Census ; eo quia pars res m. tali casu transiit cum parte oneris; unde se uti quilibe ex Emptoribus: in Particulari tene iis ἡψlvore ad ratam suae partis Census; quoad eamdem ratam potest Creditor eo3 solum eo venire. Vide Azorium pari Inst. Mor. lib. I O, cap. a I. V. quarto quaeritur, versus fili. . '
CAS. III. Sempronius salsis testibus accusatus de gravissimo crimine , tormentorum metu fatetur se commisisse crimen, quod non patravit. Q. an ab ipso fieri debeat retractatio Resp. eum dist. vel imputatio falsi criminis quod metu tormentorum se commisisse fatetur, resultat in grave praejudicium alterius, puta, infrave seandalum proximi, in notabile dedecus familiae dic. Vel non. t non; dico , quod si rationabiliter metuat, se ad multum gravia tormenta raptum iri, prout ordinarie contingit, si faciat retractationem, non est in eo hoc debitum, ut ab ipso fiat retractatio, etiamsi mors inde ipsi sequi deberet. Et ratio est, quia in hoc casu sibi ipse proprie mortem non intendit, sed vitationem illorum valde gravium torment rum , de quibus ob cruciatum diuturnum, ac valde dolorosum , merito diei potest, quod non est tanto dolore digna salus, & vita; ob quam
rationem etiam a peccato excusantur qui resecationem alicujus membri, aut scissonem, vel aliam curationem valde dolorosam respuunt , ac proximam mortem amplectuntur. Neque, per non retractationem, proinprie eooperatur injustae sui damnationis nam ex una parte si malum
sibi evenire permittit, id facit, ut mox dictum est, ex gravi ac rationabili motivo, ne longiori morti subsit; ex alia Iudex ipsum conisdemnans procedit juxta allegata, di probata, seque ex hujus parte nulla intervenit injustitia. Si postea imputatio salsi criminis resultet ingrave praejudicium alterius; tunc dico, quod a Sempronio fieri debeat
retractatio, non obstante metu gravium termentorum; eo quia, licet ipse possit licite suae famae renunciare, & ex rationabili motivo sui mortem permittere, non sic tamen, sua salsa confessione criminis , grave aliis praejudicium inferre. Lemus de Iust. & Iure lib. a. cap. a T. dic. 7. Sporer in-8. Praee. dee. cap. q. se l. r. num. Iso. aliique non pauci. Dixi postea ab initio, fi rationabiliter metuat, D ad multum gravia tormenta raptum iri I nam si tormenta, quibus se retractando 1ubjiceret, levia essent, tunc certum, est, quod deberet se retractare, ad se liberandum a morte, aut alio gravi malo, nam tunc ad se retractandum ipsum adigeret obligatio tuendi propriam vitam, ac se liberandi ab illo gravi malo, ut recte tradit Steph. a S. Greg. de Ressi in pari.
27쪽
S. I. 'Btinuit Consessarius saeuitatem absolvendi Poenitentem a. quodam reservato, ipsi exposito in Consessione; in quia
hie jamdiu non amplius ad ipsum aceessit:
Q. an valeat uti saeuitate obtenta, absolvendo alium eodem reseria vato inquinatum:' .
Resp. stando terminis casus, negative. Ratio est ; quia illam verba οῦ υ quia his Iamdiu non amplius ad ipsum accessi, elare denotant. ipsummet Confessarium petivisse , ae obtinuisse hujusmodi faeultatem
pro certa ae determinata persona. Iam vero communis est DD. se tentia, quod, quando facultas absolvendi ab aliquo reservato, misera est, ae obtenta pro absolutione Personae certae, ae determinatae, Consessarius tali facultate solum eum ea persona uti potest, pro cu-dus absolutione determinate eamdem obtinuit; quemadmodum enim si idemmet Consessarius obtinuisset facultatem a tali reservato absol- .vendi suum Poenitentem, non posset uti tali facultate , faciendo ab eodem in specie peccato absolvere se ipsum , quia obtenta pro a solutione sui Poenitentis, refertur ad personam diversam ab illa Consessarii; ita quando Consessarius eamdem facultatem petiit, ae obtinuit pro absolutione Poenitentis certi, ac determinati, cum hoc solum eadem uti potest, cum hic solum is sit, qui tale reservatum Ipsi exposuit in Confessione . Giribaldus de Saeram. Poenita eap. I 6. dub. 3.
CAS. II. Quis habet agrum, qui vacat semine, & frugibus, sed bene
suapte natura producit herbam.
Q. an si alter ibidem animalia sua pascat, teneatur hujusmodi pascua
recompensare ex justitia commutativa eResp. affirm. Cum Couarruvio in Pract. Q. Q. cap. 37. si non Inter venerit Domini consensus. Ratio desumitur ex L qua ratione de acqui-νen. Domin. 3c ex L adeo s. D. eod. tu. ubi habetur: Herba sponte sua nascens in agro meo, mea es: Ergo etiam sponte sua nascens in agro
illius, de quo easus proeedit, illius est; ae per consequens pascens animalia sua de tali herba sine Domini consensu, utpote ea pascens de re aliena, violat justitiam commutativam, non minus ac ille, qui semetipsum pastu cum alieno frumento. Hinc Mut iste per omnes ten tur compensare hujusmodi pastum ex justitia commutativa, quando semetipsum pascit frumento alieno, sine Domini consensu, seu Domino .frumenti rationabiliter invito; ita ob eamdem rationem idem dici debet uoad pascua animalium in nostro casu. Accedit, herbam nascentem ponte sua in agro, esse hujus fructum naturalem, qui Domino agri debetur, non solum quando hic illum pereepisset, verum etiam quando ipse non suisset illum percepturus; cum sit fructus rei, quae Domino suo fructificat, & se spectat ad eumdem, eo ipso, quod ex tali re percipitur, ut recte tradit Giribaldus de Restit. cap. a. dub. s. num. o. Ergo qui tali fructu pascit animalia sua, Domino non consentiente, facit injuriam Domino, violat jus huic competens, justitia commutativa, ex qua proinde tenetur hujusmodi pascua recompensare r quidquid ita contrarium dicat Ioannes Faber, Cassaneus, & alii apud Couarruviam
l. e. & in parte Axorius Inst. Mor. pari. 3. lib. I. cap. II. v. quarto quaeritur. vers. Hae duae opiniones.
28쪽
As III. Habet Colonus in suo 'gro Columbarium ubi abundanter
eolumbas suas pascit, hac tamen intentione, ut alienae columbae alteiatius Columbarii veniant ad suum, ac ibi nidificent, prout de facto ςφη ms ileite lacare 3 an vero teneatur restituere pullos ac teeptos ex alienis columbist . Resp. Intentionem Coloni revera illicitam esse, immo & actionem insam ut tali intentione directam H hane tamen non esse adeo malam, ut propterea Colonus teneatur restituere pullos acceptos eκ alienis eoia lumbis. Ratio primae partis Deile colligitur ex eo, quod sit intentio damnificandi proximum i eum eo tendat, ut alienae Columbae alterius columbarii veniant ad suum, ac ibi nidificent, prout de iacto contingere exprimit casus. Ratio secundae partis insertur eX mOκ allata probatione primae ; nam semel ac ideo abundanter pascit Columbas suas tali directa intentione, ac fine, jam malitia finis ac intentionis inficit actionem ipsam ; nam bonum eκ integra causa, malum vero eκ quocumque deisi sectu , prout seri vetus axioma. Ratio denique tertiae partis haee est, quia ' praescindendo ab illo malo fine, ac prava intentione, utitur jure suo si abundanter suas Columbas pascit; non enim malum est , optime suas Columbas pascere: neque alienas Columbas per hoc compellit venire ad suum Columbarium; & si adveniunt, hoc ideo est, quia non ita bene, dc sorte admodum parce eisdem praebetur eibus in aliis Columbariis; unde fit, quod advenientes tandiu morentur, ubi bene tra- ctantur, ut consuetudinem amittant redeundi ad primum Columbarium, sicque transeant in dominium, ac proprietatem Domini secundi Columiabarii. Intantum namque Dominus prioris Columbarii jam erat earum Dominus, in quantum, iis ablata naturali libertate, illas in suam custo' diam coercuit, ac detinebat: animalia namque, eum sua gaudent na turali libertate, sunt, primi occupantis. Instit. de re r. divis. Statimae autem ab uno ad aliud Columbarium se transtulerunt, ibi oue tamdia moratae sunt, ut consuetudinem amiserint alio redeundi, pristinam ce
sentur recuperare libertatem; Inst. pariter de re r. divis. sicque evaadunt sub eustodia & proprietate Domini secundi Columbarii, qui pro
pterea, si ibi nidificant, non tenetur restituere pullos acceptos ex tal bus Columbis, alias alienis, nune tamen suis. Nee obstat illa prava intentio, necnon illa occasio eis data adveniendi; nam transmisso, quos utraque mala fuerit, ideoque illicitam effecerit actionem; tamen quia effective non est contra justitiam commutativam, sed solum contra ch ἰritatem, non obligat restituere pullos acceptos eκ talibus columbis; ut videre est apud Azorium l. suprae. cap. I 6. v. quinta difficultas, Barthoolomaeum a S. Fausto in Spee. Consess disp. 4 O; quaest. I 3. num. s. nacinam, & alios.
29쪽
CAS. I Tovit ParocnuS, suam Parochianam simul ae Poenitentei r m impuro illius amore flagrare, ipsumque sollicitare non erubuisse; at simul etiam novit, quod si pro Consessione, ac spirituali directione eam ad alium dimittit , in omne luauriae caenum ipsa facile oro
Q. quil agendum a Parocho in isto easu e Resp. Parochum debere in primis sceminam graviter inerepare de te meritate habita in ipso sollicitando; deindα totis viribus curare, ut illa
impurum erga se amorem deponar, efficaciter ei ostendendo, ipsam esse, H statu damnationis, usque indignam Sacramentorum, quousque ita via xerit; denique opportuna eidem praestribere remedia orationis, mortifieationis ut resipistat, & desinat insanire. Si noscat Parochus, se hilae mediis proficere, prosequutionemque directionis nec sibi , nec sceminae afferre spirituale nocumentum, debet in tali casu prosequi eam audire in Consessione, eamdemque dirigere; eo quia, cum tunc spes affulgeat illam tandem reducendi in semitam rectam, eκ officio tenetur cooperari tali bono spirituali suae Parochianae, praecipue cum secus ea subsit periculo
prolabendi in omne luxuriae caenum, prout exprimitur in casu. E contrae si Parochus animadvertat, omne medium, etiam magis aptum, eum eae
adhibitum, ac pluries repetitum, respectu ipsius esse inutile, ae ineffieax . aut hujusce directionis prosequutionem impurum potius illius erga se am rem fovere, vel sibi esse spiritualiter noxiam, aut periculosam; tune dico, Parochum in primo casu posse, & in duobus aliis casibus teneri ad alium Parochianam dimittere, non obstante praefato periculo is Ratio priami est, quia statim ac Parochus movit,. ut dici soIer, omnem lapidem , , ut Parochianam ad bonam frugem reduceret, ast ipsa rectam viam scimnon vult, redditque inutilem omnem conatum , curam Rue Pastoris, hic. atisfecit muneri suo nec culpabilis est, s dolens de illius pervicaci im- poenitentia, ac eniκ ius eam Deo commendans ipsam ad alium dimittit Κ: nam si perit, ipsius perditio ex ipsa est, quae sequi noluit ductum Pa storis, demum coacti dicere cum Angelis, deputatis ad curam Babylonis e. Curavimus Eabsionem. is non est fanata, derelinqWamus eam. Ratio secundi est, quia in eo casu tenetur Parochus subtrahere hujusmodi sementum , ne iple sit Parochianae laqueus iniquitatis unde si su a directio ea est , quae foeminae potius λmentum praebet impuri erga ipsum amoris deber Parochus a tali directione desistere, ac sceminam ad alium dimis
vere : maxime cum, sua directio sit sceminae malum actuale, ac certum ἶ.
dimisso vero ipsam relinquat soli periculo expositam , quod, si ipsa vult, adjuvante Deo, potest etiam declinare. Ratio denique tertii, ae ultimLhaec est; quia. ex ipsam et lege naturae etiam Parochus prius tenetur prospicere saluti animae suae, quam alienae: Quid enim prodest homini, siumversum mundum lucretur, anima vero suae detrimentum patiatur aut
quam dabit homo commutationem pro anima sua R dicebat Christus Matth. 16. Ergo si dictae prosequutio directionis est animae Parochi noxia, vel periculosa, debet idem Parochus malum , seu periculum, exinde sibi re- iuuans declinare , foeminam ad alium dimittendo, praefato sceminae peri-
30쪽
eulo non obstante; siquidem timebus pro spirituali salute parochianoruα
tenetur quidem, si opus sit, periculo exponere propriam vitam corpor lem; non sic tamen etiam spiritualem, ut eruitur ex allatis verbis Christi Domini. Neque dicas, Parochum Posse confidere, qnod sicuti Deus hactenus ipsum adjuvit, ne decideret, ita ipsum in posterum adiuvabit.
ne desidat; hae enim omnia Proderaverat etiam Doctor Maximus, reiamea tum in Epistola ad Nepotyanum , cum in Reg. Monach. cap. de Castit. clamabat: Ne is praeterita castitate confidas, quia nee Davide Disctior, nec Sampsone fortior, nec Salomone potes esse sapientior ; cumiaque agatur de directione sceminae, quae, ut ex casu constat, Par hoingerit non leve periculum, non video cur magna temeritas, ae Det tentatio potius diei non debeat ista fiducia; cum Deus ipse tot in locis Sacrae Seripturae doceat nos, ut a periculis caveamus; lexque ipsa nati rae elare nobis insinuet, ut prius nobis, quam aliis, prospiciamus. CAS. II. Titius ob incestum commi ssum cum suae inoris Sodare, m
nitus a simpliei Confessario, ut a petitione debiti abstineret, usquequo restitutum ei fuisset tale jus, interiin debitum quidem non petiit, sed a tactibus impudicis non abst*uit. in an peccaverit e Resp. eum dist. vel secit hujusmodi tactus, secluso ab utroque pollutionis periculo, &ad finem honestum, puta, ad contestandum, ae fovendum amorem conjugalem; & in hoc casu dico cum Sporer Theol. Mori tom. s. par. q. cap. a. sect. 3. Titium non m asse, ne quiuem venialiter . Vel fecit hujusmodi tactus eum praeviso, saltem in alterutro; pollutionis periculo; aut ad finem moraliter malum; & tune dico, Titium peccasse in primo casu mortaliter; in secundo vero mortaliter, aut venialiter juxta qualitatem finis, mortaliter, aut venialiter peccaminos. Ratio pr. partis est, quia praescriptum legis poenalis, cujusmodi est privans conjugem incestuosum jure petendi debitum, utpote odiosum, extendi non debet ultra id, de quo lex loquitur; sed stricte est interpretandum, juxta eelebrem regulam juris: Odia refringi, favores vero convenis ammiari. Porro Sacri Canones, Coniugi incestuoso vetantes petitionem debiti, loquuntur de copula ab ipso petita, non autem de tactibus, i de osculis, de amplexibus Sc. ἰ siquidem loquuntur expresse de debito conjugali, quod solvitur per copulam, ut constat ex cap. Tuae fraternitatis de ea, qui cun. Consang. & cap. ordanae eod. rit. Ergo si Titius a eopula absti it, ae meros babuit tactus, nil sibi vetitum exeriscuit; ac proinde si eosdem habuit, secluis ab utroqne pollutionis periaculo, & ad honestum finem, prout supra dictum est, ne quidem venialiter peccavit. Neque dicas , eui prohibitus est finis, prohibita esse etiam media ad eumdem tendentia & ordinata, juxta illam regulam Iurist cum sid prohibetur, omne id probibitum censetur is quo perveaitar ad
illud, I. Oratio 1s de SponsaL; ideoque cum tactus ordinentur ad copuislam, semel ac Titio haec vetita erat, eidem vetitos fuisse etiam tactus, Per quos proeterea peccavit: Ne dicas, inquam, Assumptum enim valet 1 quando id, quod est medium , adhibetur ut medium eκ intentione finis. Seeus vero si e contra, quando nempe exercetur ut actio, in qua operans sstit; vel si eam ad aliud ordinat, eam dirigit ad finem honestum, a prohibito omnino diversum; tunc namque hujusmodi actio, si, ut taliter sam, non comprehenditur a legis praestripto, operans non est hujus transgressor: u explicari posset innumeris exemplis. Cum ergoliactus in casu facti a Titio, ab eo Ooi non fuerint ex intentione copus