장음표시 사용
11쪽
unu .sitab.In i . doem quo antiquitus a Graecis ea nomina conficta suerint his vel his. Nam Cares per totam Graeciam etiauer ut stipendiu in metetes. quare barbati ex illo sunt appellati, ex quo in Graeciam militarunt. Ae poliea ι apud insula, habitarunt. id multu ira ei, eminuite Inde in Asiam proiecti, e ibi sine Graecia
vivere potu et unt. nam Iones cum eis ae Dores traiecere. Ab eadem quoque eausa barbatismus dicetus est. Eum . n. in his dicere colueuimus,qui mali graecissant,non aut in his qui Catice loquutur. sie etiam Barbatiloquos ti balbati set monis i ies, eos accipete debemus, aut male gi ea pronunciant.Carico aut more satharismum adsiscae orationis arte transtuletunt,& soloecismum, siue id nomen a Sol:s duci um ii t,liue alio modo. si illi de alii Eegantissimi elaeorum auctotes balbatismum &sol xcismum dixeruiti cur no Latinis uti eis verbis licebit' si Fabio Quint.&ali)s illi ui aetatis insigni doctrina & eloquentia licuit,eut tandem nolicebit Ciceroni,qui Latinae linguae pomerium protulat, qui Romanum sei monem Iocupletavit,qui tot graeca vocabula latina secit, qui tot noua excogitauit,qui patris sermonis pater esit Non licet talibus nugamentis in bonam, ne secus dicam, partum ' Etruonia modo Cotnificio id vendae at opus,modo virginio,m o Timolao,leuitate hois vel in hoc madiime perspicius. Virgiani sidem opus esse minime potest,cum multa a Fabio eius diei aerientur,quq in Rhet.ad Heremum aut non lunt,aut aliena sunt. Fortasse,inquit,alia opera illius extabant: Tibi cet te pet sottasse fides habenda qui nulli viventium, nulli desunctorum, etiam magna auctoritate di religione adiuratissimis testibus sdem habenis dam censes. Cornificium aucto tem eodem argumento eile haud ruaquam posse constat, quanil quod gallis de eo, Amari iucunum est.si curetur ne quid insit amati, line hoe adi umento ut sutile tedarguete pollum. Quid ni quali non eadem saepius a pluribus dicam ut scriptotibus,& non magis hie auctor quam ille allegetur,&non saltat homines aliquando memoria, ut quae scripserit Fabius,ego te miniscat,non quae eadem Cicero,contra tu quet Cic.scripserit,iecorderis,non quae eadem Fabius, & non decenistius si approbatum huius seraptoris opus, qualis erat ars Corni scio,cum presettim Cic contem potaneus ferme fuerit,& rhetore minentissimus, quam damnatum illius citate,qualis est Ars noua. Timolao ascribere Rhet. ad Herennium qui potest' qui poli Fabium tot annos fuit. Cum consteatur,multa ad litetam itan seripta a l ab ex ipsis thetori eis. Qui ascribere potes cum nemo eum de thetolica facultate libros edidisse testetur. At Treuellius Pollio.no indiligens historicus scribit Timolaum unum e uiginta R.tyrannis S grammatices di thetorices suisso, peritissimum.
Quid inde Nunquid ait eum artem thetoricem set ipsisse' Quot sunt hodie eruditi qui nitul serabunt Quot fuerunt qui nahil unquam scribere holuetunt inae illaec liuilitiae speciei' quod iuuet emeritatis genus per somnia aegri hoe ct illud asse tete, id Sillud
co fingere, in nullo loco pede suete metas insanias,mani sessa medacia impudentia iactate anilia deliramenta effutite latrare,dicotta veterum sdem cotendere,nullo monumento, nullo tonis eo lote,nulla vel unius argumeti firmata te,vetitate,ut aquam rabidi canes,effugere,&quod a Cie aetate ad hune diem creditum est,fiemum Se habitum, summo' grammatico' illustrium q. scriptorusnia teceptum.auctoritate sancitum, testimonio cost matum, ne
gate.sunt libit rhetorici non modo qui ex olbus implesto' ossis cinis exierunt sed antiqui,sed manu serapti, sed incorrupti quo
quot sunt in Oibus hi bliothetia publicis &priuatas,hoe titulo M.
T.Cic. libri Rhet.ad Helen.Titulus aute dictus est quas titulus, eo ,sactum nome & memoriam tueatur auctoris.de s quia alte us opus esse contendat,veri opiscit indicet nome. Apud Ovida L aerat hviis Amor ima inti nometis Ibie, .
on libellum,de cognovit auctorem cognouit & bella sibi paraisse porto acutus .ir ait, quod in quaestione sit, id ratum habetion oportere. Facile'. Timolaum thetorem obscurum in Tulialium.&Herennianu in Herennium in possetioribusq rudibu, seeulis fuerunt commutati potuisse.Cui nanque potius lib.de alte
Rhetaerapti q M. Tullio eloquetiae parenti ab imperitis tudioributi temporum infelieitate hoibus aseribi debuerint' Qui, est
quΣ lo stimaticorum,thetorum,eeterorum ue scriptotum ex antiquis a Cie qui hoe in quaestione posuerit qui ambiguu vel uni eo verbo laeetit 3 Nullus certe,& per tot manus doctissimorum virorum ad nostra usque t pa sncerus titulus peruenit. An s,quae bi dementia,&mihi solet,& dubium dicerem milia esse, an spi-ola ad Atticu Ciceronis essent.titulus ipsarum epistolarum anuissimus,&pet tot secula probatus,pto nihilo lite tui sed petum,quem titulu supponit Timolai lib. Rhetorici ad Heren-Vnde tibi I A meo ingenio. Quem auctorem l Nullum. ino
argumento Qua imperiti holea satile mutare potuerunt Timolaum & Herentia antii in Tullium di Herennium. hae prius conuet, Herennianu scripsisse rhetoricam attem. & hane, non allam arte. Eu mihi potestas,inees.ex nomine ipso, volo,iubeo, i , impero, ta suisse..Regios edictis,parere neeelse es, Adulter v
st,index,qui fuerunt i a temerati .qui peruet terunt i Cut i m eptuser,si potes ' dixi,impetitos di ludes immutasse. Qui sunt nil impetiti, de rudes ' An Marcellus, Servius. Pristianus y an Hiero Nymus,Russinus, Auguulnus Plutarchu, i qui ut viilete est
in hoc generada vetulia iis codice manu glaeea scripto, que Ca phurnius rhetor, i quis et eu hodie. summus, Sabellico huic nrovidendum ex Academia Patauina milito pter Atetim Leonarditide in nomectatuta operum Cic. Rhetori E ad Herennium p mi. Quae res,opinor,fecit,v t de hae te sua improbat et solam. in
petitissimi sunt hie & illi Rude, hie de illi Tacei si no sunt, ii hie & illi clari iliari scriptorei, Cie. id opul esse confirmant, si
Ces sere testimonia ex eo citant,quid contendedo insana dicti larem, e cachinno dignastimam audite, excellentissimi auditores. Quid multas Regi ' horum S omnium antiquissimorum Ee
catillimotum virorum auctoritatem tollenda. batis imperiose, vereq. non regi O,sed tyranico more. Memento te Veneti I esse, ubi regis nomen,ne dum trianni inuisum, bi a primis incunabulis veta dulcis q. libellas viguit. Dei q. munete viget, vigebit'. in perpetuum. Ne minem inuem es,qui tibi pareat. Sed & literae ipsae tibi obedire nolentino.n.es tanti,ut peruertant tuo ImpeNU,qua
a maioribus nostris tectillime posita sunt, quae ab emineti stimis auctoribus non sub dubio inuolucro,sed aperte alfirmantur,qui quidem Cie.ad Herenniti allegantes. id est e Cie. opus elatissime tellantur. Praeterea cum Cicero a seipso lib.1. ad Helennium dueat exemplum tale Tut hares meus Terentiae uxore meae iliginta pondo vasorum argenteo di dato quae uolet, poli mortem eius vasa preciosa di caelata magnisce illa petit. I ullius se,quae ipse volet in triginta podo ei debere dicit, di teliqua in firmissimum
at ,Cie non alterius esse)pertinax til e tergiversator cotendit, hoe quidem argumento no modo non probati Cic. opus sed cotta non esse,proculdubio sibi demonsitati. Nam M. Tullius aut nunq. inquH, aut cet te dum adhue puer esset, ante et aut uxorem
dixisset,aut filios sustulisse,Rhetorio ad Herennium scripsim
que mihi fieri verisimile potest,ut eos matura iam aetate composuerit libros. in quibus puerilia magis deprehenduntur et lata, Qin his quos tibi puero adhue excidisse in precimio de Oratote testatur. NO ai.de Rhetoricis ad Herennium eo in loco Tullius
loquitur,ut quida Omnia temerata te sua peruertentes opinantur sed ea,in qua Hermagoram sere est seeutus, cuiua duo tin de I uentione tib.extant. Qua te exemplum illud de Cicistio uxoreq.
compositum, facile demonstat Rhet. ad Herennium ab alio 4
Cie.iuule conscriptum. Hare sunt verba tua Raphael ' Annuit. Haee ad verbum dixisti' stram. satetur, Patres ampli stimi,no aevelit vetum fateri, a quo semper abhorruit, sed quid haec ad litotam iam pridem seripsit,edidit . . Attendite quaeso viti eruditis smi. sobrietatem hominis illius. Prima balbutientium elementa puero' sunt limcti,ut sciat dicendum esse, de Rhetoricis ad H rennium loquitur,sed eos, vel ea, in quibus Hermagora secutus est,damnat. An ille elementarius senex ait, No de Rhetoricas ad Helennium loquitur,sed eam, in qua Hermagoram secutus est , damnare videtur,Eam hoc est,theioticos libros,siue rhetorica . Quid saeiti, o Veneti magistri,o triuiales,o auditotes,sue paedagogis Curiatulano subiiciti, hune se et agenarium pue Ilodi
uis eius lingua vitia,caedite eum, ne Latinam linguam corrumpat. Sin amatis vetetatorem istum. verberale,ut discati scriptum
est enim.Qui parcit uirgae odit stiti. sed codonemus ei puerilia
limoi errata,quae non id ex clalsa. t a: ut, ignotantia, quam ex desperatione P petrauit, ut mile alios soloecismos donauimus,ti syllabas balbate .pnunciatis ignouimus. a munus hic publice a fitendi assequi no potuit. Quid illud, quod toties dixit, S scripto
madauit Rhetoricam ad Herennium in thetorica ad Herenni
apud Quintilaegit hune sermone vel apud queui, eleganti stimorum scripto ' Nemo nis triuialis ti baibatu dicit, Cicis e scribit in thetorica, i . thetoricae. Latini diit in Rhetoricis. in iis
Rhetina in plurali Rhetori .signiscat libro, de arte ipsa in si tutati Rhetorica stanat re ipsam. unde Fabius es Non oia nosicentes ex graeco sequi,sicut ne illos quide,quoties suis utique verbis signare nolita voluerui,& hane interpretatione, oratoria& oratricem pro rhetoricae non minus duram esse, q illam Plauti essentiam atque et . sed ne propriam quidem esse. Nam Oratoria se effertur,inqt,vt elocutoria oratrix xt elocutrix. Illa aut
de qua loquimur rhetorice talis est qualii eloquentia ed &inco dira
12쪽
dio hae e.& alia vition νeiba atque sensa, temere quasi delitanti
obolientia, permittam us bl Hetrate . ad rem redeamus. Acutum
plane excogitauit argiri, ideo sta libens ad Helennium non videra Cicir ante et uxorem duceret,aut filios suse petet,illo, set ipserat. Si Cie. non sunt,quid haee dicere attinet si sunt aut parum. aut nihil attinet, praetet quam si attolum sese ostentare quatit, uremota ab omni hominum di titetatum memoria si sine teli imonio tam bene cognos eat, de praeterita ut praeientia videat. M. Tuli s in praesatione de Otat. verba prius legamus, deinde expolia. anus. Haec sunt ad lueram: una quae puerit aut adolescentibus nobis, aut ex comentariolis nolitis inchoata atque rudia excaderunt vix hac aetate digna,& hoc .su, quem ex causis tot tantis q. consecuti sumus & quae tequuntur. Si correctio tollit & emendat quod ptiti, sicium est, te. cum scripsit hos de illos Rhetori eos libros,adolescens erat. si ignoras in adoleseentia ploeteati
filios hominum naturam ct propagationem ignoras. Cum vero dieit Cie. Aut ex comerata ticilis nostris inchoata. atque rudia,v
detur tibi de Rhet de inuetitione.noti de Rhet .ad Helen. loqui Qua obtem3, uid Obmutui lii Ego paulo ante quod te fugiebat
docui: Cicet One .cum ait Inchoata, rati te de Atte veteri. qm inchoata diar, quae sunt a nobis incepta non peltitia. Nune in docebimus cum ait Rudia. de arte noua intelligere, si quidem rude Oput docimus quod ad calcem deductum tit,nondum tamen petieri um, quod non expolirum, calligatum l. , neque uti imam manum sensit. Hoelat in illimi euiusque scriptoris usus docet, de latinae liniluae auctiora. hoe eli auctoritas veterum comprobat, ct vocabuli proprietas tignae. Ouidius Naso de libri, Metamorphoseoli, quos in collectos suis le , di in emendatos ae imperticio, teliatur pluribus locis,inquit .
Et quae sequuntur, usque ad illud rQ. Iliad in sti sitim viri, riae carmen hu5.54t, L mendararm. si inius et eram.
Versus lune vulgati ili mi. Balbatus Hieronymus in Abdiam, et inchoata de Rhet de inuentione. rudia de Rhet. ad Herenniudixerit Cie. his x et bis innuit: Dicit & Ttillius tuus,adolescentulo tibi inchoata quaedam de rudia exei disse. Si hoe ille tam de libris ad Herenni um,et de Rhetoricis, quos ego vel persectissimos puto, ad comparationem senilis pitui et dicere potuit,& teliqua. Quid mussa, Illud Excomentariolisnris, quo numero accipi,
none in plurali λ Quo sensu λ ncine pro Quintiliam sententia ' u
hos comentarios e schola eduxerit,ut diximus. in Rhet.de inuetione imitatus eli Cie. Het magoram,ut te fateris . e schola noli eduxit illos. Hie nullum tibi cauillationis confugium telinqtur. nam ut oes sciunt, de ipse Cicini eatur in At te veteri antiquos, eosq. graecos secutus est auctores, quo, in secundo eiusdem operis comemorat, praeter Hermagoram,nullo pacto potest de eo intelligi quod e schola eduxerat. Sequitur ergo. quod libros ad Herenniti in leti pserit, qui sibi ex cci mentariolia hoc est exceptioni-hun scholastici, compotiti exciderunt . Ex conuenit ut supra tetigi, cum illo quod in his eli sempium libria de Hetinete. siue Hee melle praeceptore suo quem prasitus eli auctorem. Id quod de
Harant sequentia Cicetonis vel ba. Vix hac aetate digna ta hoe usu quem ex eaviis totide tantis consecuti sumus.Tu,inquit,o Q. frater,censes de arsit mas,ea qua de arte rhetorica adoleseentibus nobis exciderunt ex comentatio lis sch alicis . vix digna hae aetate matura .in qua sumus,de hoe esu, quem ex assidua exercitatione
in tot δe tantis causit consecuti sumus. Dixiiset Cieeto vix digna esse quae scripsit adolescens ua aetate de auctoritate de Arte veteri,in qua de Inuentione ini tractauit. Abst hete a nobis,ut eledam, lementia, absit xt huius sermonia te inscitiae notam Cici iam seni inuramus. cum ipsemet in h. Rhet. reliqua rhetorices ytaecepta se deinceps setiptutum polliceatur, neque eis tamen libris quanquam addidisse,ut ante dilietuimus,constet. Nemo metis copos ambigere potet ,eum scripsisse non modo teliquas partes, prout pollieittis est, sed de omnia Rhet. praecepta in libris ad Herenni um quae quidem vix artate digna de auctoritate sua dicit in lib.de Otatote. in quibui stiluxit Antonii de Classi de oratore sntis,ut alia Oratoris libri alias de varias de arte rhetorica piae. eeptiones continent. Ipse Cicero ni,ne ait, eum biennium versatus e liet in causit, suum q. nomen in soto celebratum solet sese
Athenas Oneeimile. de philosophiae studium semper cultum nunquam deseruisse t id quod cum eius operis prooemio plane e uenit quod etiam respcidet de familiaribus negocii, his quae in Epistolis orati nibus, Tu se. qua Ilionibus ceteri, q. libris suis itequenti illaus scribit. QAid tot quem Raphael ρ vis tibi conceda
pio qui per id ips,ut alia quoque, quae in causa nihil valente, ii uelicta iure,ex linimiis sumpta3 Concedo ea lege,ut ad unum quod te interlogabo .respondeas. In libris ad Herennium. none dixi iii exempla esse de Ciceronis orationibus sumpta Riige,aut scriptutuum de ipsa exempla proletam. Et dixi,de scripti,de hoe verum esse fateor dii hoc velum est, do lateris, lege homo quartu eiusdem operis procem ium. Quid in lapidem factu, iace, Vides stupide censoriquid dicit, sui, tibi utendum excptis potiti, quam Cato-Nis,Graccho tu, tu,seipionis,c albae, Porcinq,Craili, Antonis' sui, exeptas Viend ira probat de Cice tonas adducat exempla,nia Cicero ipse a uetor eli ' non isse adhuc tibi auctor .idetur Rutia sua si alius eiu auero die cur Ciceroni, nullam fecit mentionem. Vnde quaeso magis et a Cicerone ars sumendisinae magis qua ma Cicerone auctoritas petenda λ unde magis quam a Cicit ne exempla oratoria adducenda Qui, ille tot melio ir quis piaellantior Otator qui rationis dicendi accuratior locupleti Otq. magister allegati poterat ρ quae Opera studiosius illi legenda,quam Oratotis Ciceronis libri,de quibus quantum ademptum fuerit,tantundem de sua nominis de ingenia gloria adimi ipse voluit,quar que eiusdem orationes de quibus ipse ait. Nulla est enim , ita in genete laus oratoris,cuius in nolitis orationibus non sit aliqua,ti non persectio at conatus tamen,atque adumbratio. Pudet ore, Deum testor,.sti eruditi R. illius praestigias de naenias refellere , necesse tamen eli, petulcaeis hominis ceruice aliquanti spei de- Iit mere, ne sua imperitia teneras mentes imbutu, de a Tullianaeetione auetrat . Et quis est non a luens, sed ab humano sensu ita alienus qui putet aucrotem Rheto t. ad Metennium,quisquisti antiquiti. illos de duros creatorex, mulioq. inlatiores volui se nominare,virum veto omittere Ciceroneti,' qui lux est docilinatum Omnium , parent eloquentiae, thetorum omnium quam apud Graecos pariter de Latino, fuerunt,sunt. de sutura sunt optimui maximu1q se licet Eo c. melius est omitasse, omisiste Omne 1 Cicaequales Sc aemulos, Hortensium, Philippum, Caesarem, Sal ullium, Pollionem, quis credat eum aucto tem non Cicet nem voluisse, non poli Ciceronem quempiam alium adducet e lhae est at lixe non scientia. sed vecordia tua Raphael,sacessat, nu-sae ne ille quisquiliae'. tu in adulescentulorum mentes repant. Conset bone vir, praecepta illa de Inuentione,cum praeceptas ad Herennium videtii, lapis . eadem esse vidcmq. x et bis in eisdem lausulis potita. Con et Herenni, nomen cum illis qui tempore Ciceronis tueriini,deprehendes illum Cicei Onis nec Hatium samiliarem uesuisse. qui Hetentu Α, H ne suerit,cuius meminit Prope. an euius lib.9Gel nescio. Sed si coniecturae iudicare licet tu reor potius,cuius ipse Cic. in Orat Caeciliana iacit mentionem.
ibi familiarem sui se illum suum ingenioq de dicendi sue praeliantem ostendit. Hune an alium ad Atticum f.t sunt ho manum ingenia de voluntarum mutationes) sagitiosum di temetatium vocet vos videritis. Satis eli milii illius tetundete insolentiam u .i solet omnia temere de negate de assimate asseruit,non suilleque nil Herennium,et iamiliatis suis se Cieeroni x squam memoretur. Patet iam tibi Nouam quam diit artem,Cie. se An a
hue quetris nodum in scripto Adhuc argiti quati, cetium ' Ceetissimum dabo. Certum hi, Cetto certius dabo. Utile in s. ad Herennium lib. quid dicit. . ba de insinuatione agit : Adhuc quae
dicta sunt arbitror mihi collare eum ceteris attis scriptoribus nili quia de insinuationibus nos noua ea cogitauimus , et eas solincis praeter ceteros in tria ipa diuisimus,ut plane certam viam &perspicuam rationem exordio tum haberemus. Hac none sera ad vet excepta sunt ex Rhetoricis de inuetiones di anticiaris,a
di. 14 legere piget, ipse legam. Nunc instruationes quemadmodut tactam csi ueniat deinceps dicendii .idetur. Insinuatione igitur viedu es .cu admirabile genus causet et ,hoe est ut ante diximus)cumaius auditoris insensus est. Id aute tribus ex causis maximest. si aut ineli in ipsa causa quidam turpi tudo. aut si ab his qui ante dixerunt,ia quiddam auditori persuasum xidetur, aut si eo tepore locus dicedi datur,cum iam illi quos audite oportet,defessiiunt audiendo. Non est hoc argm simissimum ' Eu,quia taces. Uinsuis iactus es AE ptius bilinguis. Patet ne iam Rhetoricos ad Heterina Ciceronis eise Audebis amplius cotendete negate, tet uersari8scriptor alius nunqua se primu iacete & solum auctore eius rei,qua a principe Rom.eloquis,a tege eloquentis latinet scripta suisse tot annis ante. Postem inlinita alia huius gnis adducet e.qbus sole elatius olfenderem, Rhetoricos ad Heleniri u libros non esse cuiusquam nisi Ciceronis si de hac te quenu velitu ambigere viderem,deno potius cupete de si uale P ciatronia
vegiae audite, qua barbaresciit iam hi patietes vi marmorae Ee e.
13쪽
INDEX RHETORI CORVM AD HERENNIUM.
ET DE INvENTIONE, ET COMMENT IOR vM IN EOSDEM.
Baco Aa Ia Argi mento liquatuor spes p Absoluta consit Argumentatio .itiosa quae M. tutio eius geneta D. rAbsolutio ita Argumentatio quatuor modis Abusio 70. Q constat 3s Accusatot qui- Argumentationis inductio imbus in i pullione I ei, uta- Argumetationis vinose glia Id ut i ic argumentationum vitiosatum Accusatoti, locus proprius a L cognitio q6 Accusationis di maledietionis Argume latronum duae spes 3gia differentia Rrgumentationum vitiosatum
Ad domum 37 duo genera 34 Adiunctio et4. II Arteria quid sata Adueibia inter sc Attaculus Adueitatis moratione quando Allumptiva constitutio is interlogandi ηI Assumptiuae constitutionis par Aegritudo quid 37 tes is Relatii ac filei disserentia ista Asitiptiuae qlitatis diuiso icio M praecepta 1rs
i; 4 Atietos quomodo habebimus
sta auditotes 4 Attineo S pertineo a
Attox unde compolitum 3 Aetatis a Aetas qui secet natat Aetates quid deceat Allectio quid Affectus alii vae Assectum spe, -- α do Aa Agnati is Agnominatio sa. aia Auaritia quid 3εανιε quid ita Auaticia pioprietas Alaesi, qui te Au .um 76 Autis auricula or 2 Acchius ad Ambiguitas να λ/nachicoricos Ea Ambiguitas eur inueniatur ata Balbari unde dicit os Ambiguum quid ae scripti ani- Barbarismus quid c . 68. 0
bigui exemplum i L Barbati imi α soloecismi diseri Ambiguum scripti Suniae arta mea odia Ambitio quid I6 Barbarismus in temporum di-
Amplitudo ibi. in scriptura ibi. Amplificatio si. r. ς r in consonantibus Cieetoni indignatio, Glaecia via a
Anadiplosia Anautophe Anima .nde nata, de quid ex ea
81 Beneficium ubi collocandu et 8 Benevolos quomodo habebiis ibi. mus auditores mea AL Belli,proelii,pugnae, Scertam et r. 8ata nis dissetentia ει ν s Boni oratoris exemplum M. Antonius GCohortatio si Constitutionis definitio frCollatio 1 Lao, Couitutionis legitim Ptes a Comitium vnde dictum is Colii utionibus inuentis quo Commoditas i modo utendum is Commoneo te huius τα Contentio C. q.8l ompar periodi genus orta Contentionis exemplum si Comparatio .4. 3o. ico Contentionis species ν Comparatio assuinptiua scita Continentia H. 13 Comparationis Moiuestionis Continia alio sq. a. disset entia . contratiae leges 2 Compendium unde dictum a s Contraraum T compensatio Hr Coiutouellia unde nascatur Copensationis praecepta iac t i. s. q. s. Compleato quod o. s. ios de coiit oueitia qua inscripto Complexio vitiosa ellatur lasCommi icot quid a. Contioueisae quassio a Commaletationis hieuitas 4s Ratro ibid. Commoditas quid i Conuerso To. II CommemOtatita 83 Conuitium unde dictum scommune quid et ior Copia tCommune di .ulgare quid dis Corporis motus sesserant ν Colporis gestus duplex Vr
Commutatio 73. νη. s Coriectio 73. νῖ. ς Commutabile exordium 1. Credibile ior Compar 1.ν Ciepitu, & strepitus quid disia Comparabile ior fetant as Comparatio ioci Criminis remotio ioc. Ido Copositio quid & quando con relatio i seruetur 6 . G translatio 3α Comesso quid i .i4 03 Cuiusque ν Concessio criminis si Ceseu, quid is Concessioni, partes 96 Culpae in holemtrassatio ib. Concio viae dicia a. Culpam rem translatio abid. o lusci N. . tos. ν Cui Idita es unde sulcitetur a Conesulio simpleae ior Actilus M Conclutione via viendum Damnum viae diciu 23 Conesulionum partitio assi Defensor qui crimen temoue Conduplicatio νι. νη. C re debet im o nilimatio a ios Desensetis a persona loel ibi. Consimatio vitiosa 3 Desensoris loci ibid.aa Descientes figurae s sio. ss Detinitro Definitionis usus Is Conflate Confotmatio Confutatio Coniunctio Bleuitas 32 84 e499 Brutum voeabulum .nde dedu
s L καακροσιτ τψas Causa M. s Appendix in Helenianam the- Causa eadere quid actoricam 8 Causa coniecturalis Approbatio eoniecturalis con Causa rationalia ad stitutionis x Causarum constitutiones is Appetere 43 Causatum diuiso rata Argos ita Arguete Causarum genera ad Da Argumentum G IO L. I 23. Cliotagium quid sq. sc& unde habeat originem at Choriambus Argumentum .& argumenta- Circuitio 's. Sotio disserent Ciuilis initio flaArgumento' duo genera set Co naculum is Argumentorum expolitio Clumentia
Argumentost pedes qualea εα Cognitionem date 3o
οῦν, rivi desinitio Antipalius Antiquo' vel ' figura antis tophos
Definitionum genera is .a3 Coniectutae argumenta unde Dei, nitionis eo de cliptionis sumenda iro dissetentia MConiectura tempora tria ib. Definitiva constitutio frCometiuialis quaeilio & diis Deti me quid Etacatio hasta Deliberatio quid os Cotundo' verbo' ordo sL Deliberatione rei natura quan Coniunctuin quid D do saciat 4 Conquestio quid M. Deliberativi genetis offera ae
Conquellio defensoris tarta finis 44. 4 rConiecutio as Deliberativum genus M. R Consecutio coniecturalis ib. Demetria Phaletet oro os Consideratio tuo Demonstratio gr. 3 sol Consolati amici potius, quam Demolliationem a lite orices oratoris materia tolli τε Consuetudinis ius aL Demoniliationis exemptu I
Consul unde dictus ibid. elu, finia 99 Consilium quid
Constitutio quid ret. pr. 9s Constitutio absoluta is Sqd ab asitiptiua differat IsConstitutio virum pata ara se
coniuncta assumpti d snatiua seneralis
iuridietati, Constitutionis geneta
Demolitatiuae partes duae ia Demonstrativum genus . 'Dominatio 18. Denominationis species 8 Deprecatio qd ii 9 Depreeationis pcepia r s. as16 Derogari quid a6
ibi. Deseriptio 8LII. ibi. Destino iis arx Det timentum Scintertrimem ruta tum quid differanta a s Deum Pythagoras quem dix sata rit in
14쪽
INDE T. Dieendi tria genera & horum
Disceptatim 9 Disciplina quid se
Disunctio ν r. γr Dissolutio τε Dispositio quid a. 'Τ.s1. 6 Dispolitionum genera si Distributio ει .s r. U.
elua partes Diumo et so. Rias a uisionis commoditas s o Diuisio vera memoriet lume s Diuortis di tepudia dria Is Dociles quomodo habebimul auditorea r.
Docilitatia species tDolus es Doli mali media verba Io Dominandi cupiditas & amvitio quid dissetant 9 Dubitatio 7 . 4 rs Dubium genus LDuellum unde dictum G
Elegantia ea Eloeutio & eiu figurae ILElocutionis praecepta os Elocutio quibus exornati debeat ibid. Elocutio unde constet ibi. Elocutioia ex Ordine fruct Elocutionii vitia quomitati GL Emungere MEmplialis Endia ecformae eius ibid.
Epichetematis & Enthymemata, di Syllogismi interpretatio mixtum in Epichetematis prima pars ut reprehendatut 4r
Epilogua quales desiderat pedes ε Epitritus ibid. ...d . . quid dici possit
Exornatione a rhetoricia materia separari Exortationem in rerum tene.
tibus poni ibi. Exilium quid MExilium quid olim dictum uExordium quid a. Exordiorum genera species ab vitia motΕxordiuvulgare seu vitiosum rde exornatione vitiosa 4 iExpecto LE,peditio τε Expolitio Expositio quid eiusq. decor in Expositio vitiosa ri
Expositionia vis uritiatium extraneum quid distetant tret Abula quid sis L Facile & dissicile Facinus Glagitium quid diserant a
Pacultas rao Faeultates ais Facultas thetoricae quibus t hvs eomparetur 96 Facultatem rhetoricam tribus
constate scientiis ta Factum quid ς3
Facto' p isa enumeratio is si ete vise cum superlativo 44. Finis gLFinitimi satus tractatio qua druplex L SFilmamentum quid ioci
Figuratum diuiso ordines quot is Flagitis ae saeinotis dita Flagitium & danum iacete G Fossiculum lupinum Ir
Flagor quid MFremitus quid ibid.
Fortuna quate dicatur carea vi
tituta ibi. Forum Vnde dictum MLFur unde dictus υ -- Alli senificatici ata ψGalli .nde dicti Is Garrulus Generalis constitutio sqGeneta causarum quinq; icio Genetis controuersia saGeneris triplex seniseatio 98
Gentiles qui irGenus deliberatiuu 4s.ss ira Genus demonstratusta et os Genus iudiciale a. 9s Gloria AZGladatio '8.et Grammaticae partes 9 Glammaticae aliud quam Latine loqui fr
II Heres mandati is Hereditatem cernere Hermagoras a Cicerone improbatur m Hio .erbum dici ius uitia eo Historia quid a . q. to. IHistoriam numetolam esse de
Homo unde constra ΛHonesta rea QMonectatem stoici solam esse bonum asstinant uer Honesum genus xHumile genus ibi.
Ignoti ta Imago M. 84 Imitatio quid 1 Impelli υImpium αnefandum quid ditaserant MImprudentia quid D
Impulso quid 2 o. Licteiusdem amplificatio ιθ In Oratore requisita Laneis m dicere ε Inductio per interrogationem
a seipsad illidet Inseratio quid in
Insinuatio quid differat a plincipio fiutinuationis tria tempora εInsnuatio qn utendam rotInsnuationis tractatio Α Institutio artis orationis 1 Intendo et Intellectio va. ψInterrogatio G Interrogationis explieatio ' Interrogatio figurata grauis o Interpello de interpollo quid differant Interpletatio Id. υInuentio quid s . 2 Inuentionis partes IInueniendi genera duo loci
Itaed iracundiaedria Lis Itoniae species Iudicatio xxi unde nascatur ii Iudicatum quid Is aoI HI Iunctura vettiorum quales lia.
beat figulas i 8 Iudicialia causa quid γ
Ius naturae Αλ20. alui consuetudinis iis 1 uti, consuetudinis sna a talus Omne constet ex tribus M
tur u Laui & laudatio differunt ar Laudia commoditas a Laudabile Gionesum ς Lex x
Legitima consitutio in quot partes diuidatur ra. r. Libido 1 Li pendea MLicentia quae dis Lit Murgium distunt Litigiose arguedi modi duo is Locus asLoei communes MLocorum communium deeem praecepta QLocorum communium duo genera agLoeus ab argumentis & contra argumenta a quissionibus Scontra quq stiones a tumoribui & contra rumo
tellibus α contra testes a Locus cola scripti de seir a LLocutionis figura in Loqui e dicere quid disseiat tLucretia locus MLuxuria quid in Achinor xetbum .nde iii 1 Magnificentia m. 34Maleuatem minuere μMalleoli .atia signiscatio asMalescit amplificandi ratio 4 I
Methodicae paries Mettum quid ra Mimus quis armiseracordiae comouendae mo
Motus eorporis 1 Mouendae misericordiae exem
de Mundo vatiae piniones DMulta unde dicta a , 3 Arratio -- as 3 1.s Narratio breuis Nattatio dilucida αNarratio aperta a INattatio ptobabilis tot
modi species a. RNaturae ius ad la Naturalis locus L. I
Notatio a s. 84 Nouationis sgura εα Nubete d Nuptis unde dicaniatur εα
Nugatoitu arguendi genus arNumerus quid in quo loco adhibendus ibid. Odseruamia 46. Is. tys occasio quid a . . Occupatio et L ULOdia mouenda exempla a IOiscium quid 03. II
15쪽
olationis membra ri. 4Orationis oratoriasgutae si Utationis partes 33. a Orationis tentiti' uola 43Oiatione merente iuba defor
otandi ratio quibus collet a Oratot qualis esse dcheat motator optimus 3 quid praestate debeat ε . os Orator qhus necesse habeat x Otatot quis dicitui iotator ossurum s. r. 9sotatoris eloquentiam quae admirabilem faciant Oiatori duo maxime necessa
Otatori duo necessaria DOratorix oratio alus hi placeat
Pattitio ro Partitionis exemplum iaPatientia U
tor , 5e cognitor quid inter sedissetani 18 Paedagogus unde dictus os Paeon primus fg secundus ibid. tutius Mquartus ibid. Peculaius unde dictus a Pedes orationis 88 Pedes quatuor syllabatum ib. Peteontot 23 Percunctor de interrogo quis differant as
quot partibus eonstet syaeie e a geneta duo ibid.ν 8. 3IPermissio 3.7 Permutatio 79. 79. 3o Permutationis siue allegotiae species 8o Personae attributa ra ι3s Perseuerantia r 3 Pietas quid Q. a sct species eius 88
potestas a igri αγματι ηM qui 33 Practice thesia DPraecisio 73.ν Praescribere arPlaetor qui olim dicebatur 16 Principium quid in oratione
Ptincipium & insinuatio quomodo diaetant 4
in Plobatione quid potissimuspectetur a Piolanum quid dicatur IaPtomethei sabula ciPtonominatio 78. Eo
Pronunciatio a. . a Ptonunciationis modulatio Ecura sal
Ptoptietas quid εν Prouidentia ec eius partes ΑΔ
Prudentiae partes Publicum dicommune quid dissetant Ii Purgatio quid ιῖ. is Purgatio itiplicitet se a roratthacius sa
. uuxilio sis. 98 Qualitas .etborum . 8amantitas verborum ibid.
Quaeti onum duo geneta 14 Quaeitotes unde dicit isu Atio a Dat auo eluilia 9ς Ratiosa Vitiosa Isinstina ibid. vana ibid. Ratio & inductita quid si
Rationalis uatus i r Ratiocinatio Io. t. o8.iis Ratiocinatronis varia nomina isquid ex Ratiocinatione con-ilet is Rati inationi, loci ii
Ratiocinationi x proprium γε Ratiocinatiua constitutio Realis conititutio 9
Recitatio quid 26 Rectum ης Rheda cs Rhetoricae attis partes fr
Rhetoricae facultatis quis ctor Rhetorici genus te spretes a D. in Rhetoricae pili tutione quot conlidetentut 69Rhetoricae materia & elui pat-tes syRhetoricae totius breuis sum. nia 33 Relatio et imitiis sq. l. Religio tr. 36. Ist
Religiosus dies sa eligiose, unde dicti ibid.
Remotio eriminis II. 93.16 Remoto εe remotor Is Renovatio,& Redintegratio
quid disserant Repetitio quid ro. IRepetitionis species et Reprehenso i Reprehenso omnis tribus modi, fit 41. 39
ltes quae in mundo a tur,tam tum decem esse s Rei remotio a is
Rerum genera εRerum initia quae Plato dixerit 37 Rogo. Interrogo, Sciscitot udiuti erant as. 26 Rumor unde dictus rao uator os sancio verbum rosapientiae distinitio AsSapientia N prudentia quatum rerum dicantur 4529
Scaphae quid sui a scriptum toti
Scriptum de sententia quomodo infirmemue Egscripti di voluntatis constitutio , de eiusdem diserepantia r Iscliptionis genera quinque
Sequendus prSetino quid sermocinatio e3.s σSermo quibus conuet is Sententia quid riSententiae genera ν Sicatius 39Signiticatio 83.sssignum et . Similitudo fr. 83 Similitet eadens a. Similiter delinent Ta. Αsimplex rest
Singularis quid didi latium quid ss lea quid
sollecismus 68. 9 soloecismi expostio o8 Solonis responsum de parrici
sa --ostare ab aliquo Status coniecturalis statui definitivus status tres
Stridor quid Stoici honestatem solum bonum dicunt ques
suspicio a suspiciones unde soleant exoriti in S1llogismi deepicterematii dissetentia 3ssyllogismi dissinitio 3 Syllogismi partes 34 silua quid 3τ sΤAiptis varia significatio νa
Iautus quid a Temperatia,& eius partes Aa Tempus quid χχ.ios
aia,4 duplex U Id itus Gracchus ssTraducito νῖTranscribere syTtan iestio ν8. 9 Transitio TyTranslatio a8. sTranslatio constitutionis is Translatio eriminis 34. Min I tanslatione quid specta
Τtanslatione quo modo uten dum abiit.
Translativa constitutio ι3Ttegua os Tribunus unde dictus a Triens quid asTriptolemus ει Tt Othrus 8s
varietas oratoriarum virtiatum mater τοVeritas quid saVerbi nouati sguta 89 Veiborum exornatio τἄVetborum imagines quot. 7Vet tum quantitas 89 verborum teiterandorum quatuor species et Ueritas 324. IIVindicatio quid as. 124. IIvutute dissinitio 4s. a 33
quia virtutibua νti pollit 4 Vis 4ς vitiosa complexio quomodo fiat vitiosa exornatio quid damni inlitat, & quod modii liat
η vitiosa ratio , di quomodo possimus eam cognoscere,as vitiosum exordium svocis curandae institutio puticherrima s Voluntas ais volunta, tribus modis conside
Vtili duo sub subiciuntur II utilitatis partes 4s. 8 34vitum de quid Ta
Studium quid 9stro. I subiectio & eius species Ti. 4stibilantia Supellatio 7s ν9. s. Supetititio te superstitioli ,nde
16쪽
T s r negociis familiaribus impediti. vix satis ocium studio suppeditare polliamus, &id ipsum. luod datur, ocii libet ius in philosophia consumere cos uimus: tamen tua nos C. Herenni voluntas comm
uit, ut de ratione dicendi conscriberemus; ne aut tua causa noluisse nos aut fugisse laborum putares. & eo lludiolius hoc negocium suscepimus, quod te non sine causa velle cognoscere rhetoricam intelligcbamus. no enim parum
habet in se si uctus copia dicendi. & commoditas orationis, si recta intelligentia, & dusnita animi moderatione
gubernetur. quas Cb rcs illa.quae Graeci scriptores inanis arrogantiae causa sibi assiimpserunt, reliquimus . nam illi. ne parum multa scisse vid rentur, o conquis lucrunt, quae nihil attinebat: ut ata disiicilior cognitu putaretur : nos autem ea, quae vidcbamur ad rationem dicendi pertinere, sumpsimus . non enim spe quastus, aut gloria commoti venimus adscribendum, luci duroduni citeri; sed ut industria nolita tuae morem ge amus voluntati. nunc, ne nimium longa sumatur oratio. de re dicere incipiemus sed si te unum illud monuelimus, artem sine assiduitate dicendi non multum iuuare ; ut intelligas hanc rationem praeceptionis accommodari ad cxercitationem O rtere. IN M. T. CICERON lx RHETORICAE AD HE.
vo Ni Ara ineuiuscunque genetis o rationis principio iure tria sum adhibenda vi audito te, iaciamu auento ,ben uolos dociles,hae Cicero beneuolum C. Hereri tibi facit cum dicit familiatibus sedillii tum negociis, ix ullum liabete
citi.& id ipsu in quod supereti cir in seiurandis plutosopho tum talionibus libemtius si in ceteris quibuscunque studiis se
consumet e la neri Herennis .oluntate tantum se alietium, ut id quod pollui ibat postulabat aut..t de ratione dicendi consciit eret tergiuer iri ae subter suaere nullo modo polle videte tui. Attentum eundem potio reddit, eum no parum tructus copiam dicendi laeum terre dicit. At se decisurum quacuque luperflua Gitci seripsere. liaeetur. Dacilem vero .cum quid sit ita diutus,ostendit. Praeterea cum in omni exordio tim audatotem beneuolum attentum,docilem s icimus. auattuor haec adhibeti possint, eapolitio. ratio, redditio, compria tio, ex his omnibui Cicero
eomposuit hoe exordium. Rem enim exponit cum inquit. Et snegochi familiatibus impediti,& quae sequuntur. statio aut expositionis ci eum dieit, Et eo tiud Osui hoc negocium suscepimus, ili te no sine causa velle cognoscet e thetolicam intelligebamus. Comprobatio ionis est. Non. n. partim habet in se fructua pia dicendi de comoditas orationi ,s tecta intelligentia,& delibuta animi moderatione gubernetur. Redditio aut est,cum in seri Quat Ob tea illa aux Graeci scriptores inanis attogati et causa sibi assumpserunt, reliquimuι. Etenim se scripturum rhetor capraecepta rursum refert, ct quid in eis maxime obseruaturus sit. Ratio redditionis eii. Nam illi ne parum multa se se videretur, ea conquili uetunt, que nihil ad pio positum attinebant,ut ait diisellior cognitu putat et ut . Redditionis vero comprobatio, Nos ast ea que videbantur ad ionem dicendi pertinere, sumpsimus,&quae sequuntur. Denique totum eoncluden, Gordium, εἰ se de audit citem ad ea quae sequuntur pixratans,su ungit. Nunc ne namium longa sumatur oratio quod dat ut oeu de te. dicta aedum qu tam rerum naturae .d morum scrutatur tones. in utra 'ue.D. Ciceronem scripsi se manifestum in. IVt de ione dicendi conseribet emu, ut rhetorice, praecepta traderemus. Nee dixit de tone loquendi, siquidem iecie loqui si amataeus docet, rhetor aut dicet e. loquitur. n i . t vario inquit,qui quodque verbum sciem ponat l, autem dicit, ut di Quiritis inquit, qui disposite,ornare copiose dieit. I Non sine caula uelle cognoscere thetoricam intelligebam,) Rhetoricam in latinum aliqui tran fetentes,tuor atticem,tum Orat tram protulerunt, sed no video cur potius crattielm,aut Oratoriam ilii dicere maluerint. q eloquentiam, cum licui ab eloquor eloquentia inflexa.ita a et ix. . Mindi unde si ut ii et oraea verbum e verbo,a Latinis eloquentia expressum, manifesto appareat. si recta intelligetia &definita moderationi animi gubernetur Rectam intelligentiam animi prudentiam duit,qua singula metimur,ut suo loco,iuo tepore dicam M. Definite partiri ae diuidere, est genus informas definire determinare. Vt Latiatius deliniuit teligionem esse summum bonum. Definita ergo animi moderatione, ne etesat thetorica artem in infinitum profluere.ae Dei ambii e diseiplinas. sicut exili imauit Hermagoras quem in lib. Rheti quos de inuentione composuit ipse incessit. Licet in lib.de Orat ad Q p. & in Graio te ad Brutum .eandem quam exploserat teneat senientia.
sin te dicere incipiemus Quam sumpsimus explieandam. iN RHETORICOR v N AD HERENNI vra o n.
T si negotii, familiaribu, prooemium nucupatorium est, quo eaptat beneuolentia areisona & sua di Herenn j. sua, quia amico
im tti l .q uanium putat maximum, Helen
nu, re illius causa de arte scribat. s Negochi familiaribus J Conquerit ut id alibi ad Amiscum e i similiaribus negocii ,& amico tum clientelarum q. appellationibus, propemodum di animo a corpore labefactati. idion n. partim fructu,) Approbatio prioris r troiam, ab altis utilitate. se Omoditas orationi,) Comoditas di ei a pro sat ultare siue comoda usurpatione. . t Cae d. bello ciui-r .co modum pio facile dixit. I Detinita animi inodetatione Le
17쪽
prooemium lib. i. de inuent. sinas ob res)Amisagoser apol xin,Crseos reiicimus,quod line moderatione sempserint. Sapsinu,)Non adsumpsimus,ut arrogantea Graeculi. Significat autem hoc vel iam ex vati s auctoribus electionem. sNon .n. spe
quae liui) Captat beneuolentiam a sua persona. sNune ne nimium: Admonitio sui,vice epilogi. I De te dicere) peculiari, o quendi sol mula, pro de iniimrta, de proposito, quod prooemia parum ad tem veluti facere . ideatur. i Sed si te illud) Claudit ata
onitione proci mitim,idque per locum ab Omnium attium n tura, quae exercitatione acquiruntur. ἱ Ad exercitationem) Artium enim pater, ut iaciatum et . senario per ve tullo usus eii, de Glaeci exercitationem omnia posse dixerunt.
stolati praelatione tecepimus, polliciti t. sumus hie,ubi teipsa opus est eisciamus. ut videlicet paucis particular quam deitat adam sumpseri mira sententiam expi icemus N ij paucis smis posmmus vocabulo declaremus,& demum costi uctum grammaticalem seu dictionum o .umeni contexamus. Mens aut horis in hae particula est. Ollic vim ae munus suum in C.Het n.amicum & cognarum cos etendum iuxta Phaedriae Terentiam mandatum verbis ex in
te quod esset abunde facit ollendens liquido se quoque polle qS
de te Flaccus ait, Carmina postumus donare, ta precium ditete muneris. Commendat igitur ossicium suum primo a dii scultate eius exhibendi quae non parum gratiae conciliare solet, unde comicus ille seruus iustus exot nate munus domini sui a diis ultato commendauit dicens,ab Aethiopia est usque hie . di Vergiliatius pallor mulius suum commendat ab eadem dissicultate sic, Praeterea duo nec tuta inibi valle teperti Capteoli dee. Dissicultas auiatem iii ex eo is familiaribus. de ita non minus vigentibus negocii. lit occupatus, ct is in ea sit aetate in qua morali philosophiae libentius ita dei. Nec tamen vile quippiam petisse censeat. Secundo commendat Oiscium suum ab Opetis ipsus dignitate. Et tertio ab elui exhibenda facilitate, captans ex praecepto the totico beneuolentiam a persona sua, Et inducens odium ti contemptum eorum qui graecede theiotica scripserant. Primum in praesenti particula exequitur. Reliqua duo in sequentibus. Qtialiter autem beneuolum docilem,& attentum saciat, reliqui commentaria abunde explicant. Pro vocabulis veto in quibus larius imis
motabor scies puer. Et si de ut qua secundum vallam maioribu, initiis adhiberi solent, in ptincipiis polita indicativum post ulate, ideo . hoe loco idem valla legendum censet postumus. de non possimus, quod probat etiam eo ut sequitur, & consueuimus,non consueuerimus,non n.copulat et da uersos mogos. Nee
te fugiat nos modeste de nobis de nolitis pluraliter loqui, xt inhoe toto prologo loquitur Cicero. scies praeterea poli prono mina singularia tu & tuus vibane sequi eius quem alloquimur nometi, ne abiecte loqui vὶdeamur,vt tua patet reuerende dignita, . Et hie Tua nos,tamen C. Herenni voluntas,ubi etiam scies Cai,nili hat diatelis monosy llabum esse sicut apud Flaccum .lteia nominatiuo vult eius disyllabum. Eli autem Caius praenomen quod quia a gaudio volunt inditum licet scribatur pet C. prosertur per G. xt Cneus Gneus. De ratione dacendi dicit, quia dici
mus ex arte.loquimur usu & natura, vi de dicendi est periphrasi .i.descriptio theto taces. Addamus etiam recte dici de tua causa Se
isa, licet licit qui veluti tui causa personam potius respite- causa rem & negoeium ipsum. rugisse laborem, ubi cauebit puer ne dieat sugilii,aut sumpsilli poenam,aut multum poenarum pro me quia pana a puniendo dici a multa et . quae penditur ob peceatum, aut delictum. Ordo autem praeter eum quem C
podurui ponit eli. Etsi i. qu O C. Herenni cognate & amice, simpeditici implicui & Occupati, negoci s. i. si ei tudinibus labo tiosis, amiliatibus. i. quas familiatibus nostri, quo, defendimu a
in foro iudiei ali impendimus vi κ.i.cum summa dii scultate posimuι suppeditare. . suiscere de subiicere,fatis.1.suiscienter studio. t. e e tertio literario, ocium l.vacationem a negotio solens si dieatur sati . i. sufficiens ocium, tune satis erit nomen, quo com
ei ius dicat satis ocii & repetere etsi) nos consuevimus co sumere.i expendere de transigere in philosophia. morali, a quo per excellentiam philosophi denominabantur, libentius, supplequam in istudio solenti ut rhetorico, vel libentius i.multum libenter idipsum. i. tantillum,aut nimium oeli,quod datur. i.concedi tui nobis,qua si sponte aut ab amici, tamen tua voluntas.ia tionabile desiderium ae velle tuum commoui .concitauit nos, ut conscriberemus .i. simul de omnibui partibus ihetorices scriberemus, de ratione dacendi. . rhetora ea ne pulptes. i.arbitreris, aut nos noluisse. de ratione dicenda scribete, tua causa. i. pro
pterea ui te tantopere velle videbamus q.d. ne putates quAd nordem vellem quod tu, cum amico tum tu idem velle de nolle) aut ne putares nos fugisse laborem. i. qui est in conscribendo de arte dicendi. pet quod vocabulum commendat etiam ossicium suum ex disse ultate negocio cum laboriosum sit. Sunt qui legant aut nolita sugille laborem, quam lectionum si teperassem non damnassem,concinna enim est vi sit aut nolitae causa,quia impediti
sumus subaudi nos, gisse laborem. scribendi Ece. Et eo studiosius Aci commendat os scium suum ex viilitate commodandae videlicet artis thetoricae, cuius laude, bono pede i apta ratione procedendi ingreditur . simul q. voluntatem Herennis laudat ex usu tamen tuo,quia ut in Laelio des niuit, nihil amicorum causa faciemus quod non sit bonestum N per consequem ville, uia iniertio os sciolum docet honestum ab utili non separandum . . Quia tamen thetorica ars inter ea reponenda est bona quaererinde sunt atque ei, utatis . nam in prologo thetorices quam veterem vocant pios et ut nihil est periculosus eloquentia cui nost coniuncta sapientia. sapientia autem vera sciit ia i hamate abuti potest irati O, i leo dicit. Non enim patuum fluctu, habet copia dicendi S commoditas orationi, , si tecta intelligentia de definita animi moderatione pube inelut . ubi potius legeto desinita,quam dii finita. Nam de sinite est de natura, & ut dicunt e sentia alicuius finem.i perliciam rationem constituere. Distinire vero . quia a dis dicitur non iam quid res quaelibet iit, quam quid ab aliet a disserat prae se libere videtur. Praeterea Eo non exponam pro tanto non sequitur quod. Sustipere eli clementerct benevole astumere,quas humi iacentia sui sum aut sursum c rere, ut in illo. suscepit istaei puerum suum. Copia dicendi, quia nihil tam discernit orato tem ab oratore quam Ornatus. Nee quidquam tam saeti ad ornatum quatietas siue copia verborum de modorum dicendi,ad quam iacit commoditas,quae dicta eli a commodo, comodum autem videtur utile tempelituum di moderatum. vi quod in tempore ipso si,unde dictum videtur quasi sit cum modo. ideoq. ad copiam adhibenda eii commodi ditas .i. portuna moderatio, quae non poteti haberi decentet sine tecta intelligentia dicendorum, ad quam facit multotum, de resertim iuris atque letum petitia. Iuxta quam sententiam lito a. de oratore dicit Cicer.ex M. Antonis sententia se in oratore acumendia lectico tum sententiae philosophorum, verba ippe poetarum,memoria iurisconsultorum vox tragoedo tum, g
ilus pene summorum actorum ei requitedu, .nde diffinitur ibidem orator. se Oratot docitur qui S uel bis ad audiendum iocudit S sententiis ad probandum aeeommodatis uti possit in causi, solentibus atque coneionibus, de qui praeterea instructus voce si di actione 5: lepore quodam . sed de ij, pollea. ordo eli,d nos suscipimus i beniuole accepimus ad nos hue negocium. conscribendi de ratione dicendi eo. r.ideo aut proptet ea libemtius i valde libenter quod.i quia nos intelligebamus te velle nosne causa. i.cum summa ratione, noscere rhetoricam sop. artem . . quam ille torea docent, Me est Oratoriam. Enim pro quia. Colsia. i. abundantia dicendi di commodit as. 1 oportuna vi apta vilitas orationi . .atris oratori non parum i multum per lapi
tem enim loquitur fluctu . . molumenii A lucri habet ii subernetur tecia intelligentia. s eorum quae dicant ut ex legali ple- sertim scientia A moderatione anima delinit i.pta clipea dc costituta per sapientiam aut praecepta philosophiae moralis aut ut nostro tempore theologiae & iuris ea non ei. Quas ob res doci
uia igitur,inquit,non ex libidine scribendi, nec ex as ectione entandi ea quae in arte dicendi ealleam, sed ea usa tua eo quod tibi ex animo beneuolo Et propositum tuum quod utile icio)laudo, non attingam illas praeceptiones quas ad seientiae suae ostentationem graeei sera toreη attogantia inam adducti assum. pistunt reddentes artem dissiciliorem uuam tilet, sed duntaxat ea docebimua quae ad rationem dicendi nouimus praecipue pertinere. Non enim spe quaestus, aut elotia commoti &e. uibus verbii rursus conciliat sibi beneuolentiam primo ex persona liorum,quos arrogantiae damnat,deinde ex sua qui neque aua re,neque arroganter,sed libera liter & modeste omnia executu-
tua est. Ae demum docilem iaci t dans formam distendi & ptota ostendi quae elisi in praeceptis dicendi sese exercitauerit. Ordo est Ob quas res. i. quapropter,aut ob quas causas, nos reliqui
18쪽
mur .i. praetermis mut illa quae scriptores Graeci . s. Hermagoras ct eius limites nam multi graecorum .diliter scrini erunt) citium-pse te sibi. scribenda causa arrogantiae .id est vendicationi, laudiati gloriae immeritae. Vnde addit inanis, id eis sutilis, di . t dicunt vati ricum vanum perniciosus si quam inane. Nam illi,id est scriptores graeci ne videtentur scisse, id est se tuisse patum multa, hoe euri multa .iderent ut scisse,& scientiam suam olientalent, conia qui fuerunt, id est conquirendo congesserunt in opui suum ea quae nihil attinebam ad propostum. id est ad institutum.& ad tationem dicendi ut ara i dicendi,videretur .s propter multitudinem praeceptorum presertim inanium differtior eognitu . id eliad cognoscendum,aut ut cognoscat ut . ubi sciet puer praepositionem compolitam verbo solere eidem a Cice tone apponi. vi alti nebant ad propositum. sciat etiam apud docto rato repetiti intentionem pro proposto aut instituto. sciat ad hoe polletiora supina seeundum vallam significate tantum passue, di coni tui eum adiectivi, nominibus nullo casu ipsa sequenti, . t dissicilior cognitu. d eii ad cognoscendum non ditat, neque quisquam doctus dixerit a distentibus, aut legentibuar Sulpitius tamen subaudi censet: Sed pergamua Autem pro sed, no a scripsimus ea
quae putauimus pertinete ad rationem dicendi. ubi annotabit rursus. Attineo di pertineo lato ad modum apud disertos cum dativo eonstrui, leui apud vulgate, scribentes. iii e liber pertinere Meseliae &e. sciat etiam optimum filium connectendae o rationis esses quod sequitur dei causam praecedenti, , ut hie s re ubique unde eausam affert cur ipse non scripterit ad ostentationem dicens. Non enim venimux ad scribendum commoti,ut speque liva. id est lucri ae emolumenti aut commoti gloria. cinani.
potest legi glomae. νι sit spe quaestus, aut stomae spe quemadmo
dum supple .enetunt ceteri,non tamen omnes, i d quoi nominauit. ubi notabis puer.non decuisse addi staeci, τι sit quemadmodum ceteri graeci,quia tune se glaeeum diceret, de tamen cet-
tum est ipsum de giret, loqui. in singulari non est nomina Luui malaul inui. sed celeta & ceterum in foeminino de neutio, pratius etiam dixit quaeuus quam lucri,quod quae ius saepe inhon sius est) sed supple menim ui ad scribendum ut geramus molem. id est morigeremur δὲ obsequam ut tuae voluntati industria,id ei solerti diligentia nolita. Nunc incipiemus dicete de te id est de proposto nolito ne oratio, id est plasatio & pollicitatio sumatur a nobi a longa,nimium,id est immodice, ed supple incipi mus s monuerimus a. poliquam monuimus te illud, unum,id est pr cipuum videlicet attem dieendi iuuate non multum. id est modicum, di non uiua te mulium attem die endi, id est i ne asssidua exercitatione in dicendo,ut intelligas,hane, id eis nolitam rati nem, id est sormam praeceptioni , oporteie accommodati. id est applicati commode ad exercitationem , id est si equens exercitium di periculum faciendum.
DE GENERI svs CAUSARUM. RATonis Gicium est de iis rebus posse dicere . quae res ad usum ciuilem moribus ac legibus constitutae sunt, cuassensione auditorum, quoad eius seri
poterit. Tria sunt genera caularum, quae recipere debet orator , demonstiativum. deliberativum, iudiciale. Demonstrativum cst. quod tribuitur in alicuius certae personae laudem vel vitupcrationem. Deliberativum est, quod in consultatio
ne positum .habet in se suasionem & dissuasionem. Iudiciale taliquod positum in controuersia, habet accusatio
nem,aut petitionem cum defensione. Nunc,quas res Oratorem liabere oporteat.docebimus: deinde, quomodo has causas tractari conueniat, ostendemus. Oportetigitur in oratore esse inuentionem .dispositionei elocutionem, memoriam,& pronunciationem. Inuentio est excogitatio rerum verarum aut verisimilium . quae cau
sam probabilem reddant. Dispositio est ordo & distribatio rerum; quae demonstrat, quid quibus in locis sit
collocandum. Elocutio est idoneorum verborum de sententiarum ad inuentionem accommodatio. Memoria est firma animi rerum de verborum dispositionis sci coptio. Pronunciatio est vocis, vultus, gestus moderatio cum venustate. Haec omnia tribus assequi poterimu .arte,imitatione,cxercitatione . Ars est praeceptio, quae dat certam viam rationem i. dicendi. I initatio est,qua impellimur cum diligenti ratione, ut aliquorum simile, in dicendo velimus esse. Exercitatio est assiduus usus consuetudo l. dicendi. Quoniam igitur demonstratum cst. quas
causa, Di atore in recipere, quas i. res habere convcnirci; nunc. tu .madmoduin ad orationem possint oratoris onscia accommodari, diccndum videtur. lnu mio in sex
partes orationis consumitur,exordium. narrationem .di-ulsionem.confirmationem.confiitationem coclusionem.
Exordium cst principium orationis. per quod animus auditoris aut iudicis constituitur vel apparatur ad audiet dum. Narratio est rcium gestatam, aut pcrinde ut gesta
rum expolitio. Diuisio est per quam apcrimus quid conuentiat. & quid in controuersia hi, S pcr quam cxponimus quibus de rebus simus dicitari Confirmatio cli no
strorum argumentorum ex positio cum a s ueratione. Confutatio est contrariorum locorum dissolutio. Coi clusio est artificiosus terminus orationis. γ unc quoniam una cum oratoris osticiis, quos res cognitu cisci iacilior. producti sumus ut de orationis partibus loqueremur, &cas ad inuentionis rationem accommodaremus, de exordio primum dicendum videtur. Causa posita.quo commodius exordiri pol simus, genus causae considcranduracst. Genera causarum sunt quatuor .honcstiam,turpe, dubium. humile. Honestum causae genus putatur, cum aut
id defendimusquod ab omnibus dcsendendum videtur. aut id op pugna a. s.quod ab Omnibus videtur Oppugnari debere; ut pro viro sorti contra parricidam. I urpe genus causae intelligitur, cum aut honciti re, oppugnatur, aut essenditur turpis. Dubium genus eii, cum habet in se causa di honestatis & turpitudinis partem. Humile
senus est, cum contempta res asseri ur. Cum haec ita sint , nueniet exordiorum rationem ad omne genus causae accommodari.
R A toxi s ossietum est, de his rebus posse dicere,
ruae res ad civilem viu moribus ac legibus cun-itutae sunt,cum assentione audiciar ulo, quoad eiu
seri poterit in Iri libris quot de inuentione constripli Oratorix oficium. dicere apposite ad persuasionem elle voluit ed ii lioe di illud recte contempla.mur,inter se nobis disserte numine videbuntur . t Oratoris ostiae ium: Officium, inquit ipse de Finibus bonoruni de malorum libro I. eit, quod ita tactum est, ut eius facti probabilis ratio reddi positi. unde Nodiciorum liber ipsius inscriptus, sed laxe phil sophorum ossicis definitio eii. Pollimus autem, ut hic intelligitur . ita definire. Osticium est , vincitique personae eongruens αdebita actio, attributa secundum ciuitam de domur moles, Muniuscuiusque delecti sibi uuae cursus intentionem si quidem Sc boni de mali viti ovicium hae dc illud dicet e conlueuinius. Qu res ad usum ei vilem Non enim sibi orator concionatur ed ciuibut, siue in solo, sue in senatu, siue in campo Martio dicat, hoceli in otiani causarum genere. s Moribus ae legibus) MOs est, ex quavis consuetudine vi urpata actio. Lex est, et hie inquit,ratio summa, inlita in natura. quae iubet ea quae facienda sunt, prohibetq. contraria. Eadem ratio eum est in hominis mente eonsi mala di consecta, lex est . itaque at bitrantur prudentiam esse IO M. T. C. Rhet. A u gem,
19쪽
tem cuius ea rit ut recte facere iubeat, vetet delinquere. Iarnq.iem illi Graeco putant notitine, suum cuique tribuendo appellatam . Ego nolito a legendo. Nam ut illi aequitatis. se not intellectus vim in lege ponimus. εc proprium tamen utrunque legis .ii. in od si ita recte dieitur. vi mihi quidem plerunque videri solet, a lege ducendum euium exordium . Ea ea . n. naturae vis, mens ratio l. prudentis, ea iuris atque iniuriae regula, sed qui in populari ratione omnis nostra versatur oratio, populati ter inter tum loqui nec else et ii, N eam legem, quae scripto sancit quod vult.aut iubendo. aut vetando,ut vulgu, appellare. Hae Cicero in libro cuius index de legibus eii .l Cum assensione auditorum, quoad elui sieti poterit) Nam cum finis si orato tis ut ipse alibi dixit. pet suade te dictione, qui poterit m si auditotes dicenti an
ctumor in Plutarctu figuris,quas conuertimus in Latinum, scriptimus. Nam quoad eius vim uel sacultatem seti poterit, pleianum fuit. Ergo ita dictum sit intelligamus. Est autem horum veebotum hie sensus: Otationis osseium eli. de his rebus,quae res ad civium utilitatem. pro consuetudine ac rogationibus, quae leges appellantur,constitutae sunt dicere, Quantum in ipso fuerit ad persuadendum. Quod enim sacrae debet oratorsiseium dicimus oratoris, finem vero, persuadere dictione, sicut medicio istium .eutate apposite ad sanandum,finem, sanate curatione .s I tra genera sunt quae tecipere debet orator, demonstrativum, deliberativum,iudiciale id enim eruditissimi, ut de hae facul late praecepta dederunt, pene omnes satentur, sed cur ea, Fe tot sint causatum genera, alia alias allerunt rationes. ii quidem abivnum , quod ad delectationem conueniat , esse aiunt, alterum , quod conlatium accipiat, tertium quod de causis iudicet.
uod eum omne oratoris ossicium aut in iudicris sit, aut extra miria,eorum de quibus iudicio quaeritur , manifessum esse genus audietate. Ea quae ad iudicem non veniant, aut praelin, tempus , aut fututum habere aiunt. Atqui praesentia lauda ut, aut vitu- petamus, ite ut de praetetuis iudicamus de suturi, deliberamus.
Tria ergo tantum videri possunt. Item, Omnia de quibui dicendum est, aut eerta sint necesse est,aut dubia. Certa .vt cuique eis animus, laudat. aut culpat. Ex dubiis . partim nobis, ipsi, ad eligendum sunt libera de his deliberatur , partim alio tum se tentiae commissa de his lite contenditur. Nam hortati, debit ri, queri, mitigate, concitate, consulari, desolati, conciliate ,
t et rete , confirmare , praeci pete, obscure dicia interpretati,nurate , deprecati, gratias agere, gratulari, obiurgare, maledice te , describete, mandare, tenunciare , optate, opinati. docere, delectate, augete, minuere,& id genus alia, quibus componendis concitandi,ue assectibus animos audientium fingere consuevimus, tribu, illis causatum, genetibus communia elle e
gnoscuntur. s Tria genera sunt quae recipere debet orator: de tiberatinum, demonstrativum. iudiciale ) Causa,vt Apollodorus definit. eu negocium omnibui sitis partibus spectans ad quae uionem: aut, causa est negocium, cuius finis est conti uetita . Negocium porro se des niti Negocium est congregatio personatum, locorum, temporum, causarum, modorum, casuum,
actorum, init tumeti totum, sermonum scriptorum.& non scri plotum. iso trate ait eausam esse aut quaesionem finitam ciuilem. aut controuersiam in ret sonarum factorumque complexu. Cicero autem in Topicis inquit: Causa certis personis , temporibus , locis, actionibu , negociis certu tute aut in omni bus, aut in plerisque eorum. Huiusmodi igitur causarum,quas suscipere oratorem oportet. tria omnino sunt genera: . De monstrativum, deliberativum, de iudiciale. sDemo talitatiuum genus ea . quod tribuitur in alicuius certae personae laudem uel vituperium) Demonii latiuum genus eausarum, in quo laus uituperatioque continetur. Laudativum tum Cicero alibi, tum de alii appellarunt. sed .itaque huius rei appellatio ex Graeeis es fluxit . illi enim id genua modo, modo ἐπιδερκτι- κ. . appellarunt. Demonstrativum quidem, quod multum stentationas habete videatur. Laudativum autem quod in laudi
bus plurimum habeat operae. s Deliberativum eli quod postum in consultatione habet in se suasionem de dissuasionem In praeceptia de Inuentione hoe genus ita definite Deliberativum est, quod positum in disceptatione ei uili habet in se sententiae dictionem. Sensu tamen inter se non diserunt. studiei ale est quod postum in controuersa,habet accusationem in se, petitionem cum defensione ) in Rhetoricis de Inuentione definithoe modo: Iudiciale est,quod postum in iudicio,habet in se a
cusationem de defensonem. aut petitionem de recusationem. Ex his autem tribus eausarum generibus,materia constat orat
tis. si quidem aut auscultator es ei, sententiet t. m delator.ira ut deletietur,quod demonstrativum genus est: aut ita, ut uatuat
aliquid. ii a tuit autem de praeteriti sol iudex: hine iudiciale. aut de i ututis, ut senatus, hine deliberatruum genus appellatur. at fas unque enim res sibi proponit orator, eae in his tribus ge netibus inueniuntur. Delectationem in exornatione, quae demonstrativi est genetis: in iudicio aut saeuitiam aut clementiam iudicii: in suasione,aut spem aut reformidationem deliberantis habet. Itaque cum in his singulis ibetotio tota sit, quia de inuentionem de dispositionem de elocutionem de memoriam vn quodque horum des erat. non sorta ilia absurde quidam geneta ea tria Rhetorices dicere,quam causatum malueruntis Opo ut igitur in orato te esse inuentionem. dispositionem, elocuti
Nem,mem tiam, pronunciationem Omnis orandi ratio,ut plurima maximique auctores tradiderunt, quinque partibus consas inuentione, dii politione, elocutione. memori I,pt nuncla
tione.liue actione.viroque enim modo dicit ut . Omnis vero setino,quantumcunque habere vis,quo quidem voluntas nostra explicatur habet rem de verba,iaecelle est. At oratio longior,sura ex illit non enim tantum refert quid aut quo modo dicat, sed
etiam quo loco . Opus ergo est de dispositione . sed neque o nia quae te postulat dicere,neque suo quaeque loco potetimus nisi adiuuante memoria. qua propter ea quoque pars quarta erit. Vetum εe hie cuncta. coitumpit.ae propemodum yeidit, i secora vel voce vel gellia pronunciatio . huic ergo ilibuendus suit necessario quiniux locus. His adiecerunt quidam sextam par tem , ita ut mumitioni iudicium subnecteret, quia primum ei letan uenire, deinde indicate. Sed quo pacto inuenisse quispiam dicetur,si contra tra,communia, luli a iudieio euitate nesciuem
Itaque sicut abi iudicium inuentioni subisciunt, ita alii tribuapet mixtum partibus esse voluerunt. quod neque dispositio sine eo, neque elocutio aut pronunciatio sine iudicio esse possit. sCausa posta, genus causae est considerandum. Genera caum tum lunt quatuor. honestum turpe,dubium humilo in libri, de
Inuentione, sex inquit esse omnino paties orationi nobis vi dentur, Exordium, narratio, partitio.consi macio, reprehenso, conclusio, d ab hae diuisione non differt. At subiungit. Gene ra causatum sunt honesium,admirabile, humile, anceps, Obst
honesium humile, lubium vel anceps admirabile,obscurum.Hac admirabile, quod Se obseurum, tacuit turpe autem adreeit. Hoeautem ideo fecit,quod diu et os se uebatur auctores, de vitaque pet generum enumeratio ei probabilis visaeli. Hermagoram enim in illis, in his iuniores secutus est Cie. unde de illa vetera,ec hae noua a vulgatibus Rhetolica nominatur. Admirabile penus causae voeant, quod est praeter opinionem hominum cotitit tutum. In ancipiti maxime beneuolum iudicem in obscuto docilem .in humili attentum parate debemus. Nam honestum est, quod ad eo ne illationem sum per se valet. ad tabili de turpi te medis opus et . sed hiciat est quib*ssutturiani oportet .u querent quid sit u supra Cicidixit, neta eausarum tia esse, demonstrativum, deliberativum iudiciale. hic tutiuη peneta causatum quinque eiled eat. Hic victorinus. Res multae inquit, sint quaruxna substantia, reliquae Dei .lunt. Itaque cum substantiae accide rit una qualitas,potest A. alia accidete, sed quae non sit in eodem genere,in quo prima qualitat fuit . ut puta si dicas. soliorum genera duo sunt, de membrana ct de calta. Hia solum subitantia est,acce si ei una 'u alitas membra i i de carta. Poteli tamen eidem subitantiae, uel solio, alia qualitaὴ accidere. iux non iit an eodem genere,in quo pruna qualitas, ut si duca, otio tuan genera sunt tria est oblongum,tri latum de eu quadratum. Quare ii c it
captimam qualitatem nam erit, diuis oriri uaretur, uitium est: sin autem in eadem substantia citea alia qualitate, numerus di uisionis uarietur . non equutum, ur hic ait. Iramum causa
tum tria genera sunt. Causa hie substantia est, accidit ei una qualitas,ut sit demonstrativum genus, deliberativum iudiciale. Deinde ait, uinque ea usarum sunt genera . Licet eadem sit sub
stantia alia tamen ei qualitas accidit. In indietati nim sne alio quocunque giae causae,inuenitur & honesium ea viae genus de admirabile. 3: humile de anceps, de obscurum. sed ut tomnus ad mi. bi non admodum,quid sit,apetu ille quidem uidetur. Nam omnis causa aut in lite est,aut e , ita litem est. Si in lite iudierali, si extra litem au an consultationem uenit quod est deliberatio nis . aut prout nobis libido fuerit laudamu tritu petanHI, uet,
quod est penetis demonstat tui. At illa alia sue quatuor, sue quinque lint,non sunt nis prooemii,quae est una pars orationis, nee communia ambarum partium,ueluti tria illa, quae prius re
20쪽
eensuimus. Ea enta iugi ei alic eommunia actori de tei, ut Milonii di Clodianorum..iraque s quidem iudicialis nominatur. Si milater deliberariua .ut Cleandui ne sit Coq. Augustus. an non, quia puer. Communis quoque demolistrativa ubi Catonem Cicero laudat. C. tuli ui Caesar .lioperat. At in exordio secus quodammodo sit,ut pro vito sorti eonita patricidam, eausa erit iudicialis, de hae e tam ad patrieidam. pertinet. quam aes virum sortem. et O una erit amborum. In prooemio autem diuersa nam sua euiusque erit,altera viri sorti. altera patricida. illa quidem lion sta,quae pro viro sorti,se eo honestior, quod eontra patricidam. lixe ero turpis, quod pro particida, Ac eo turpios quod eo nita virum sortem. Sunt itaque duae caulae, de inter se plurimum di ire remes,ut communes nullo modo ege possint. Nec veto Lee causa honestat , aut turpitudo ad causam illam quae lis eis,de conta
uersia in qua iudicium pendet, aliquid pertinet. Sed quaedam hominum habita opinio de actoris parte, et tei, quod patrem hane
honeliam esse existimant, illam turpem . ideo quod ornot. cum intelligit partem quam ruerat laborare infamia. apud iudices
ceter I ue expurgat infamiam , conciliatque eotum animos
ad bene speranduin de eausa quam actuma est. Et quantum seri potest, eontrahit in Gordio beneuolentiam sibi Eo ab aduer
satio aliena quo de probatione ipsus cauis,in qua iudicium omne pendet,de tute nostro bene,de aduersatio male opinentur .
id eis opua appellat. Sed longe ampli ui officium Atiis. oratori assignauit,tradita definitione, ab essectibus de fine sum dicet et, Rhetoricem esse uitia quandam artificiosam pet- suadendi in aqua quere. sed no, cum Halleatnaiseo die imus o metum Rhetorii vel ora lotis, viti ea cicerone delinitum eii, esse maxime proprium et principalislinium ossicium. Nam eis philosophus ait:ficiosa quadam saeuitare persuadet. id non ut rhetor agit. sed vi philosophus. Tria iiiiii sentia causarum. Deliorum dissetetilia, post Pabium elegati ter disserit Laur. val
ra n Apologia contra Raudensem. Libet tamen obiter de a liud discrimen perelegans, a Graecis ammaduersum addere. Aiunt enim iud cialem specie in ex irascibili palle animae prodiisse, eum,scilicet quilibet homo uelae euietur,uel exetiret ut, deti herativam ex appetibili,cum se licet deliberato uolens de te alia qua ut plurimum in eam dei:betationem seratur, quam mouerit appetitus, pet suasus a ratione demonii latiuam ex rati biti, cum uidelicet quieunque utitur laude uel uituperarione. afferat,
de vitetque rationes. Sed a . t lingula hae genera sucis fine, habent .iudiciale quidem equum de iussum iudex enim ad aequiratem respectum habena sedet de iudicat :deliberativum autem utilitatem, demonii latiuum autem bonum, ita Et sua loca ha bent pretorium indicialis species, delibet aliua senatum, demonstrativa theat tam uel eeci am . Quod attribuitur Ece.)Attribuitur, inquit id , quod tota in alti abutia , hoc est, eitcun- stanti s consiliu elui tractatio. Oportet igitur) Trantitio adlattex ossicii. Accommodatio.) id est commoda ordinatio .
Pronuntiatio est &e.) I tonuntiationem videri poterat non uis perfecte definisse, eum id non solum agat, uerum in pt serendo , ut de laomen testatur, tota propemodum conlistat, nisi praecipuat in libui moderandii partes haberet . qua te pleraque omnia exemplaria de votis in desinitione addunt sQuasque res habere e ueniat Alias, C potieat. s Cons latro eli contrariorum locorum disialuito) λ dutit aliqui. Cum destructione ignotantes, et Graecia,&Bonianis dii sol uete idem sitniseare subinde quod destituere . lGenera causa tum sunt quatuor ) Et supta Cicero. gentia causatum quaedam recensuun d illa ut praeeipuas materiam Ee negociotum patres , Dic uero ut pallium illatum patres. Qua de te le:e vi tinum. Quidam uero ut hane amphibolociam fugiant, petiola illa non causatum. sed dicendi di ciuilium quaeuianum tenera
OR aiorix ossicium ete. Quia xt dicit D. Auetustinui in
praefatione quaestionum iti hepta theu eum. Nonnulla para it uentio ma est nosse quid qtixtas, deo auctor conis seripturus. que ad rationem dicendi faciant serabito ossicium Oratoris It eo eo enito studeat adipisti quae ad id sint necessaria hiae qui, ut nullia datemur praecepta diotidi . Nam Rhetoris Iron ea docete quid loquari .sed qui hoc eis quomodo sicut ii ratiua in arte poetica . non docuit quia selibat, sed qui monuit
tamen dicem. Rem tabi sociaticae poterunt ostendete cattae. Prilibat praeterea quae in inii is scientiatum inquiti solent .videli et
qu thetorice, sat subiectum circa quod uos et , quod pra-
gnitum quodammodo esse oportet, dieit ita ue ri, o Ieium
oratorii est,id est ad eum qui futurus eu orato ne speciae dicitur enim omelum uel ab epiciendo eo quod quisque quod ossicio sui est maxime iacet ebet,ual ab ob de satio, ob autem dicit contra, & propter, unde ossicio. id eli noceo. quasi contra id quod facete debeam, facio, de tamen ossicium meum est propter quod faciendiam satius sum. ut Ostietum aratoris arate, ieripi tia serabere. discipuli dicite, hetoras docete. Oratori, ut hie diei i) Politi diceie,id in esse idoneum di potentem ad dicendum. Ad hoc autem ut Opus aliquot perficiatur ab opifice, tria coneutrant,velle,scire, Se posse,quae interdum dii mera sunt, ut ii iiiiii-eus bonis cruribus saltate non d dicerat, saltate quodam modo potest de saepe vult. sed nescit. Conita qui bonui erat saliat eis eiura stegetit, scit quidem de sorte velit sed non poteli. Sripe autem brinus saltator poteli ci scit saltate sed non saltat, quia non .ult. verum hoc loco politi dicere quodammodo ea tria in ludit . quia non videtur polle qui nescat attem dicendi, nee qui ieit continuo potest ii non habet facundiam . simum latus
memoriam de cetera ad orationem necessaria, quia ueto orato e
non temper arat, hoc est non semper dicit, ideo non dicit qu5delatorii ossi tum est dicere, sed polse dicere, quali dicat quando velit de his rebus quet te s. signa puer modum loquendi antecedens videlicet saepe a Ciceio. eum relativo repeii, ut valla etiam obseruauit, sunt constitutae.id est smul saluti di com-riobate moribus, id est laudata consuetudine di legibus . lia enim solet iudicium ferri aut iuxta consuetudinem tuae cuiusque civitatis . aut iuxta leges publica,) ad viam, id est titilitatem ei-ivilitii, id es ciuium simus commorantium in uitis mcimabus, portet ergo ut noscat consuetudinem leges de piau. .gia ciuitatis inqua Orabit , aut eausam dicet. neque id adhue tu cffetum plenum oratoris, immo iurisconsulti , unde addit cum ias titio ne . hoc est allensu auditorum quoad eius, id est quatenus ad seri poterit. Quia seut non eu in medio temper iel et ut . veteget. Sie non est in oratore etiam persecto, ut semper persuadeat, te ad allensum indueat quia interdum auditor male tae- eli, interdum ab aduersatio persuasus , interdum res non ii persuasibilis. Norti puer idem esse asser sum de allantionem. Assentaria autem esie adulatotis . signet praeter loci tionem illam quoad hius. Vnde sciat adueibiasape pio ron. num casum tegere, ut eo temeritatis petu enu, id est ad id temeritaris. aut ad eam temeritati m. de quoad eius, id est quuietius id
cic. Leges potem non potuerit. sitia sunt et c.) Proposuit subiecium in genere quod nune diuidi per species dicans. Titasunt tenera causarum quae genera orator debet te ei pere, se ilicet ab litigatore ut a se tractanda quia sunt A alia a praecia i liis su-
pei fide tradita quae rei cete potest. Notabri uuod varia adiri nuit oratores an declaratione cnt itii rarissime ponere illa grammaticorum particulas. Laut videlicet, ut hoc loco dieat gramatieus videlicet) Demonstrativum quod dicitur adem citrari loquia. Demonstrat alicui inesse laudem vel vituperium, ut de de grammatiei solent vocate tegimen demonstati iras asse tiae in his vit magnae probitam aut improbitatis detellandae.
Debberativum. quod a deliberando nomen sumpst. Et iudiaciale quod a iudicio seu a iudacando deductum est. Vnde de moniliatiuum est quod attribuitur, id est applieatur: in i ad la dem vel vituperium alicuius personae coix, id est singulatis quia in deliberativo agitur etiam de laudando , aut vituperando si tu publico .unde deliberativum est,qund positim in consultatio ne, id eli deliberatione de communi disquisitone expedientis an non expedientit habet in se suasionem de dissuasonem. Suas nem si xideatur in expediens de quo consultarui, diltu asionem,ti expediens. Caue legas per suesionem .non enam penes Ora torem est,ut semper persuadeat. nam pet suadete eli inducere ac sensum . ludiciale est quod positum in conit eisia, id est dis rutatione. Ee deceptatione, habet in se aecusationem, ut in ca La eriminali,& petitionem. ut in ea causa ciuili, Ee utraque per tinent ad actionem cum defensione quae pertinet ad teum. Nam omni, siue iuste, sue iniuste postulam, de uocana alium inius dicitur actor, omnia vocatus in ius licti innocens st, aut ni hil debet uocatur reus. s Nune quas res ε c. Dicit quinque Hle partes oratori necessat rax, uat quo ordine exerceat enumerat . Nam qui arte de re quapiam dicere Vult oportet primo i eo habeat inuentionem. Lita ut inuetra at L excogitet dicenda. Deinde dispositionem ut ea debito ordine distribuat. Nam in plane pio iere loeati solent grauia quae audito tem excitent. E in fine ea repeti quae maxime ad rem facian in medio quae mi nocii momenti. Tum elocutionem, id tu eluantem ido-