Euerardi Bronchorst I C. Enantiophanōn centuriae duae & conciliationes eorumdem, iuxta seriem Pandectarum dispositae. His iam recèns seorsum accessit Ioan. Mercerii ... Conciliator siue ars conciliandorum eorum quae in iure contraria videntur, vtendi

261쪽

Σti EvERAR DI BRONCHORsTErgo recte ex ptisto vel stipulatione deben. tur usuriea debitore, licet periculum sortis

ad eum pertineat. Tertib aduersatur,quod mutuum sua natura est gratuitum. l. rogasti, g i, de reb. creae igitur contra naturam mutui non possunt iurae accipi. Vsurae non debentur ex contructu mutui, sed ex alia & noua obligatione, id est, ex nouo dc separato contractu stipula.. tionis usurarum,mutuo subiecto usura ias, de veri signo

unica interpestatio constituit debitorem in mora.

DROBAT vR haec sententia in l. Titia. ἔλ ιμ- , deleg. a. ubi habetur, quod semel moram interuenisse sussciat. quibus verbis innuit Paulus, quod vnrca interpellatio stacta opportuno loco & tempore susticiat ad creandam moram. idem probat qui decem 72, inprisc. in verbsaliquando interpeliatrano oluit, siuesolui. Quod autem dicitur de unica interpellatione, id ita accipiendum est, quod unica interpellatio, id est, admonitio coram testibus nuncupata, debitorem in mora constituat; ita tamen, ut non omittatur repetenti debiti instantia. l. mora tar, in risust de ustum ubi dicitur quod mora con mittitur, si interpeIlatus non soluat . Unicilli ergo interpellatio ad constituenduim quem lain mora sufficit, mqdd tamen creditor post i

262쪽

: CENT. I. EN ANTIOOANO N. M 'praecedentem interpellationem urgeat &: i instet pro solutione. Instantia post interpellationem perseuerare debet, sed non repe- b renda est interpellatio, nec iterum cogendi ii, sunt testes. Interpellatio namque est adm is nitio, quae sit testato soluendi vel accipiendita eius quod debetur. l. qui Ro- , 3 coheredes. , M ver ou Cui ac. ad ic. in L cum patrifam. , α7, i et sur. Hanc sententiam, quod unica interpellatio quem in mora constituat, G. r. cs L comprobant in ae 6 coheredes, &glii, quos recenset & sequitur Agenoch. do Hrb. rud. Lb. a, cent. 3, -- pao. Ratio deciat, dendi est, quod legibus cautum est interpeti latione quem in mora constitui. si ex legati. o de ver. Obl. l. denuntiasseus ad L. Iul. de adun , dispositio autem in primo actu verificatur. A Wrg. L Muta. f hoc sermane, e ver g. sunt tamen qui 'tenuerunt, ut in mor a quis constituatur, duplicem interpellatio- nem necessariam esse, ut Ferreti in libello deia mora, que eculm Hi Coras lib. a Miscet. c. 6, cf. Costa in ae mora. Quorum tamen sc tenti' ut noua, ita a vero aliena est. Neque, eam confirmat Martiani responsum ini mora, vers cs non suspicit, quia licet una, pellatio debitori facta in mora eum constu ruit, iuribus supra allegatis, tamen si ea pro- '

. ratori vel seruo, debitorς absente fiat, una non sussicit. litem veniunς, ερ ita vers

263쪽

e. .

M3 E VE R Arvd i BRONe 1 ores Tponamin depe. her. fieri enim potest, ut ea interpellatio propter procuratoris aut se . iii negligentiam ad domini notitiam no perueniat. Nec verum est ind. l. mora, dominum esse interpellatum, quod tamen Coralius ex istis verbis textus colligit, cum et iamsi ipsi domino denuntiatum ess, ubi vembum, sussciat, affirmative subaudiendum est: ut hie sit sensi is, etiamsi suffciat semel ipsi domino personaliter denuntiare, non tamen sumest, si semel mediante persona

serui vel procuratoris, domino denuntietur; virectiuime meo iudicio interpretatur Me

Eodem modo etiam aliis IC R respon- . iis Cur in ta Ferret. non adiiuuantur: nam ex eo, quod in L Emiluu,sfrimino. dicitur, venditorem sepe denunciationes tin toribus fecisse, non infertur, plures denui se tiationes, ut in mora quis constituatur , eL se necessirias : cum venditor denunciati , nibus tutores in mora non constituerit, sed

a lege commissoria venditioni adiecta rocesserit. d. l. ovibus , vers dicebam. diei e iis lapsu tutores in mora constituti erantccum dies contractibus adiecta interpellet Pro homine, L magnam . 6. de cond. Trip. non vero interpellationibus a venditoro

factis

Sic etiam eorum sententia non corrob ritur

264쪽

. ar . iit eatur eo, quod in is naiato sy, 6 il illi. ui Manae sepe conuentum mandatorem, in isti . f cohereris,saepius tutores testato conuen- E. tos dicant Paulus & Scaevola, quia ex facto et . ita ibi casias euenerat. Neque enim omnia, mi quae ex facto contingunt, de iure necesi

tu i Neque verum est, quod in praeiudicialia iis bus, qualis est mor instanter&ispius comi a testatio facienda sit, quod pro ratione sua opinionis adfert Coras d. c. s. quia cum de-ua bitor prima denunciatione sciat,quid sibi siti a faciendum,facile ne in damna ex mora prouenientiac dat,praecauere potest.

265쪽

Sola oblatio sussicit ad euitandam poenam, & pur gandam moram, sed plenissimam securitatem liberationem parit selennis consignatio&d , positio.

AN c thesn probati Sela. de ver. obLL obsignatione, C. deso'. LAper te, L accept m, sis usu. l. tutor a ,s Ius dea . tui. Quod sola oblatio moram impediat, probatae 6 Sela.ubi qui pec inia'reliquam ol tulerat, non tenetur ad usuras pecuniae residuae ex administratione tutelae debitae. Ob latio enim sola facit, ne quis ex ςis causis obligetur, quae ex mora originem ducunt,qu niam qui offert, non est in mora: ςrgo usuras quoque non debet, quae ex mora prosti xerunt. Sola oblatio itaque sistit usura ex mora debitas. Obstat L si credit richol. acceptam, C. de vri ubi debentur usurae, nisi fiat obsigna-

io & depositio.Respondendum, quod istae leges

266쪽

leges 3ccipiendae sunt de usuris debitis ex stipulatione, quae non desinunt deberi, nisi a ςedat consignatio & depositio. ex haec suit

sententia Ioavis in d. l. acceptam, quae con-srmatura Culacio ind. 9 Sela.

ecundo obiicitur Itutor a 3,s ri ea .rut.ubi tutor tum demum liberatur ab usuris ex administratione tutelae debitis, a finita tutela reliqua obtulit, & obsignata deposit,' it, ergo sola oblatione usurae ex mora debi- , tae non sistuntur. Resp. Ideo in eo casu non,it sussicit sola oblatio, quia non recte potest xutor finita tutela reliqua puberi soluere,ni- α β dc petierit ei curatorem dari, l. 1, g si tutor. δε a . tui. & deinde rationes curatori rςddiderit, quia solus pubes non est idoneo us& capax ut coram eo reddantur rationes,

ct reliqua soluantur. Itaque per solam o ni lati0nem reliquorum quae ex tutela debent, tur, non pψtest pubes in mora constitui, sed a requiritur praeter oblationem. consignatios, α qepositio. l. si rem 73, de procv. l. ait pra- f /, demino. h s, c. dea . tui. Vnde et-

iam statuitur in i n. c. de inu. pv. quod si

tutor offerat se paratum estis rationes reddoxe, & reliqua se luere, &sepius denunciationibus interpositis puberem ad iudicium di prouocet,& pubere hoc contemnente, ad 1 extremum apud acta ius dicentis proteste- rur, separatum esse parem rationem facerq

267쪽

sti EVERAR DI BR Ne ΗοRsv . cum pupillo,tunc liberaturab usuris pupiularib. fine ulla consignatione & depositione. Nec obstat d. l. at rator, f i,demmo. quia ibi non dicitur tutorem vel alium debit tem praecise teneri pecuniam consignare cideponere ad inhibendo usuras, sed tantum conditionaliter, videlicet eo casii, quo debitor non vult soluere curatori parato recupere, metu restitutionis in integrum. It que tunc deponet pecuniam . quo facto ab omni periculo restitutionis securus erit, Ma tempore depositionis plenissime liber bitur. Ita etiam intelligenda est d. l. tutor,

in D. quod per solam oblationem pupili

ris pecuniae tutor non erit plene liberatus a restitutione in integrum, unde nihilomunus usurae current, nisi legitime deponat. Pulchre Molin. intractae Pseun

Requiritur autem obsignatio de depotatio, ad hoc, ut omnis tollatur obligatio, α plenissima sequatur liberatio. d. l. acceptam. σά. l. ob ignatione. Haec liberat ab omnibus usuris,lam ex mora iudicis officio, quam ex stipulatu debitis, siue praeteritae sinat, & cu

rere coeperunt,sue futurae sent, de nondum currere coeperunt. d. l. si creditrici. d. Lares. ptam. ubi Bart. l. vlt. C depig. arit.

Illud praeterea sola oblatio facit, ut poena non committatur; ι CHμου, S . FG ar tr.

Verum

268쪽

llel

tal. la

CENT. II. EN ANTIOΦANn N. 2is venim speciale est in em Phyleus, ut ad uitandam poenam expulsionis, deponatur de obfgnetur annuus canon. Ratio est, quia lex satis prolixum spacium indulgetiem phyleutae ad offerendam pensionem, triennium scilicet: qui ergo in uno releuatur, in altero debet grauari. l. i, ta ibi foras ritu. e Tertib sola oblatio liberat debitorem, si res oblata sine eius culpa interierit, & periculum transfert in creditorem. I. qui decem .st de solui. L huiusmodi, S si cui homo. deleg. i. Et hoc locum habet, si creditor omnino recusauit pecuniam accipere: nam si procrastinauerit, quasi alia die a cepturus , non statini periculum post oblationem ad creditorem pertinet. l. crediator Ioa , fissolui. Ibi creditor oblatam pecuniam non reiecit, sed in alium diem diΩtulit, postea ea pecunia a magistratu prohibita vel diminuta est quasi arrosa, id est, aeris nimium admixtum habens. lex ait ob id creditorem non cadere a sua actione, quod interim pecunia oblata suerit. Nam aliud est pecuniam reiicere,aliud differremon omnia qui differt, moram facit. Sola igitur oblatio debitorem non liberat ab interitu sed ita demum,fi creditor recuset accipere, non si ex iusta causa differat.

Quarib sola oblatio soluit Lex 2 tali ii, de ur. Antistresis est muli,

269쪽

uam usura, &ideo secilliis finitur, quam usura. Denique sola obl tio liberat blicis debitores fi sci a publicis debitis , ne in commissiliai cadant eorum praedia propter non solutum tributum. l. ι, C. de Ius p. Garco. Hi sunt quinque effectus totius&nuda: oblationis. Pulchre Cutat. ad frica. μί si σ-luturma' desola. Oblationis & depositionis stat uberiores effectus, quia facta oblatione δέ depositione liberatur pignus, LUt C. de pig odi. inhibetur actio hypothecaria, personalis, venditio pignoris, sistuntur usur quomodocuq; debit pecuniet o latae & depositae periculum integre spectat ad creditorem. d. l. a , t credurici. UL --

ceptam.

Cum dies & poena est in obligatione,morae purgatio non admittitur.

HAE c propoli'io vexa est, siue dies a contrahemi, us expresse sit addita solutioni, siue etiam dies tacite insit selutioni ex le

Debitor qui sub poena debebat ad certum diem quid dare vel facere, si post diem osse

rat, sero offert, non euitat poenam semel commissam, moram non potest emendare. d. l. traiectitia. Idem seruatur in specie l. GLμ .st de re p. arb. ubi arbiter tui sit darice in die t

270쪽

ta Ita

Ca Net. it. EN AN Troe AND N. 2aota die, ea die non est datum, com missa est poena compromissi: verum si 'post diem offeratur, an evanestat poena compromissi' in inirile. d. l. Cesin. Idem cst in lege committatia, quae ita fit, si ad diem pretium non solueris, res in emta esto: pretium ad diem solutum non est, lex vel conditio emtionis commissa est, & res censetur inenata, & si post diem pretium offeratur, frustra os D. iur. l. fundum 6 vltstdeLcommis. R tio huius decisionis est, quia inter contrahentes id agi intelligitur, ut qui pecunia no soluta, sena et in poenam incidit, se ab ea liberare non possit: ne alioqui dies & poena frustra obligationi adiiciatur . seueriores enim & a-eerbae sunt huiusinodi praescriptiones,&resurum o iure agi volunt. Opponitur huic sententiae Esancianinu. C.

OdὸiusC. 2 tispo i tm J Si quis caut. Species facti est: Quidam promisit se iudicio sisti certa die , item adiecit poenam , ni ea die iudicio stetisset. Qu ritur, si post diem ses stat, an euaserit poenam : lex ait eu Use, idque astequi eum exceptione. Dicendum in hac re differentiam constituendam esse inter stipulationes conuentionales,&praetorias. Stipulatio iudicio sisti est praetoria,nec fit arbitrio contrahentium, . sed praetoris arbitratu. Conuentionales stipulationes strictiores sunt, L ni conuentiona