장음표시 사용
541쪽
non est intelligibile eu dem hominem simul tis libri opinio vel optoportionaliter si ha
esse videntem dc caecum neque eundem e b: tus conclusionis vere conti rgentis. 6 possi
rem simul illuminatum, de tenebrosuix ergo b: lis aliter se habete vel quae talis ab opinan- non erit intelligibile euiadem intellecti simul te existimatur sic au e accipiendo scientiam. videre obie tum d circa illud esse bcaeca de opinionem. impossibile est simul essetne tum . vel priuatum lumi te, per actum seientiae dem intellectu ac de eadem conclusone, nee videt pet actum opinionis eadem euidentia pro actibus, nee pro habitibus. ae visione pii lator aperta igitur contradictio Probatur repugnantia i de actibus. impcssi best utrunque simul habere bile est contradictoria simul esse vera sedeam Confiim Et confirmatur quia duae istae propositio dein conclusionem necessariam esse, de connesoppotiuntur contraditi irie obici tum hoc in oentem in eludit contradictionem scilicet
est euidens obiectum hoc non: est euidens de posse aliter se habere dc non posse aliter se ha-1i signata eadem propositionet cum sint affirma bere dc existimate eam non posse aliter se ha-tio,& negatio eiusdem de eodem sed si scien bere quod fit per scientiam. posse aliter setia. opinio secundum acium simul sint in habere quod fit pcropinionem. dicit expreseodem intellectu de eadem propositione, sta iam contradictionem in intellectu opinantis bunt simul in vetitate ergo cu hoc sit impos simul. de scientis illam, ergo haud quaquam sibile erit etiam illud: probatur minor: quia possibile est.& in hoc sensu docuit Aristotele
si scientia habetur de tali propos io te vera c. ip. 6. lib. prioris, quod non contingit eunetit assit maliva, de si opinio non erit minus dem hominem simul scite, opinari eandc vera negativa, cum non sit minus intrinseca conclusiotiem.
opinioni ineuidentia quam scientiae euiden Probat sc eundo de habitibus nam habitus rupibbiti I. Argum tia. De habitibus etia ostenditur, pri ino. nam qui causantur exactib sor maliter incompos de habiti habitus est propter actum, ex cuius reperitio sibilibus sunt incompossibiles. sed h. bitus sci-bu, ne generatur: habi: usitem respicit de in obie e litiae. opinionis sub tali considerationec min. ac per idem medium sed in actibus est causantur exactibus incompossibilibus, ergo aperta repugnantia iam probata .ergo eade erit non sunt minus incompossibiles quam ipsi II. Ainum in habitibus secundo, non minus repugnant actus. parte subiecti habitus, quam achus nec mi Alio modo ait accipitur distinctio opinio II. Dissimnus priuatiue opponuntur, sed propter repra is, di scientiae ex parte mediorum per quae gnantiain ex parte subiecti.&priualiuam op procedit per medium neccssarium. opinio petrosi ionem picba: um est simultatem actuum med in contingens de haec distinctio sorma . esse impolsibilem ergo eadem repugnanti lior est prima quia dist nctio a Muni,5 habi-prob. b tu de simultate habituum : virus est tuum intellectiralium immediatius.atque sor- enim certus, Meuidens. alterincertus de in alius ex medio quod est quasi sorma leo
euident ut de ait: bus conclusum est: hoc tectum accipitur, quam ex conclut one quae argumenta conuinci solet, quod fides diuitia est quasi maletiale. nequit in beatis permanere, nec secundum Sed adhuc opinio ex parte medii considet actuin, nee secundum habitum. quia priuati a duobus modis haberi potest primo per moue opponitur ratione obscuritatis visioni Dei dium contingen , aut probabile ut tale cogni-inu insecam λbenti claritatem tum, aut per medium et qui lacon tangens. sed et putatum necessarium dos per medium
Opposita scintentia Disandi prioris conditionisi bcatur iron potest esse
proponitur simul cum scientia, nec pro actu, nec proba.
II. opinio. 'Io itero extremore scro Dur in quaest Prcbat repugnantiam eisdem argumentis, a. prologi anum ro usque ad 33 ubi duo quibus eam probauit iuxta pracrem sensum. Sibus modis ait accipi distinctione scien autem opinio his at ut per medium probabi. tiae de opinionis viro quidem ex parte con te sed reputatum neet Tatium simul cucro. clusionis citae, o opinatae ita ut se: entia dica test cum scientia, tam pro actu quam proha' tu habitiis conclutionis necessariae. quam im bitu. quod stetit intelligendum esse, ut si possim sibile est alite se habete di quod la hoc bile sit duos realiter distinctos simultillii iti constet scienti, ut Postulat Arist. cap. a prio tellcctu, non repugnet asscasus opinionis, α
542쪽
scient ae tanquam re distinctos simul ess : si, rotalis multaplicitas repugnet quod ipse potius credit hac sola de causa tepugnabit simul
esse a hiis scientiae de opinionis, tanquan redistinctos, non propter aliquam repugnanti a mi Nereos repertam. unde fit adhuc in ea Q. quod multiplicitas a tuum repugnet, simul esse posse assensum opinionis, Ac latentiae tan- qtiam unum, indemque ea liter, sed qui sor-nialiter sit opinionis, scientiae prout ab utrinque habitu procedit. Proba ullam continere repugnantiam, quod actus scientiae, Z opinionis simul existant nan duo actus qui respectu eiusde conclusionis in Tornrantur, simul esse possunt: sed albas scientiae. opinionis consor mantur respectu eius de conclusionis quia per Vtrum C iudicat ut necessaria dc quod impossibile iit aliter se habere, ergo poterunt esse simul. Secundo quia tota repugnantia horum assensuum in eo lita est, quod per unum existi: matur conclusionem non posse aliter se habe re per alterum aliter se habete posse sed dum praedicto modo hὴ tu opinio, existimat ut
non csse aliter se habere . cum medium reputetur necessestum . conuenit igitur in existimatione opinantis cum scientia, I ideo essat
omnἰno p 'e'tia ac propterea simultas redditur pollibilis. De habitibus vero plane sequitur non esse incompossibiles, iram si aliqira esset inter eos repugna lui , ex actibus orta esset per quos generantur, sed in actibus nulla est, ergo nec erit vlla in h1b tibus. Hanc sententiam Durandi sequuntur mo. deta ij iidam, qu am his sere rationibus con
Primo. Demonstratio. e syllogismus probabilis post in applicari ad confirmanda eandem conclusionem ut v presse docuit in
Tho de exper:entia ipsa testatur, quod si fiat
assentietur absque dubio intelles topterutrumque medium, hλbcb:tq si Mi iluplicem assensum scientificum ex demonstrali ne 6 Opinatiuum ex . probabili de si dicatur nihil tunc est Hieli gi sinum dialecticum, non fit satis arguo erito quia ex necess iri is praemissis demolistiationis dispositis sequitur tanquam ei secto in f llibilis conclusio scientifica. atq; adeo scieriti ficus assen. sci par ergo ratiotae exprobabilibus dispositis in syllogita: o euidenti sequitur probabilis concluta quae est a sopinionis, sicut ergo
repugnat applicati demonstrationem ad 'li quam Uclusione'. I, o sequi astensum eius necessiti uinci sic repugnat applicari dialecti- cum syllogismum, non sequi probobilem,
alioquin frustranea esset talis applicatio. Nec uisus soluitur nodus argumenti si dicatur aliquid eiscere, O tamen assensum opinatiuum sed intendere certitudinem scientiae cum hoc plane sit impossibile nam quod
incertum est, non potest certitudinem generare, ergo neq; eam intendere item quod in
persectum est in aliquo gener no potest perficere aliud se persectius eiusdem generis sed assensus scientificus persee ior long est opinatiuo, nequitergo ab eo perfici. nahil est igitur, quod praestare possit syllogismus dialconi. cus praeter proprium assensum qui simul erit cum scientifico imo etsi aliquid aliud praest re posset non nisi medio assensu proprio ques praemissi non inducunt, nihil in intellecta
Secundo, scientia, dc opinio se habent tan a I. A1 quam persectum de impei sectu lumen: vili me solis, eandelae ad illuminandia aerem,
sed haec possunt applicari simul, ita ut quodlibet suum habeat effectu circa eandem partem aeris ergo pari ratione si illae applicentiit ad eandem conclusionem, neutra privabitur es
sectu proprio. s. d producent proprios assensu simul in eodem intellectu.
MΞdium inter haec extrema tenet in III senti
munis sententia scholasticorum videlicet opinionem, de scientiam esse pro actibus incompossibiles, non vero proha II.
bilibus quod sequuntur Alexandra lensis 3. p. quaest memb. I Altisiodo libri summa Theolog tit. 3 quaest . D. Bonavent in 3. d. a . quae a Gab ibi d. at 3 Henricus quodlib. 3 quaest i . de videtur Aristot. ae D.
Probat ut hoc ultimum, qui adium Arist ca Patet in x6. lib. prioris decernit. Ac probat non pos Arist. se idem scitum esse, copinatum ab eodem, de solis actib loquitur, ut vel ba ipsu focontextus totius capitis ostendunt. dc D. Thom. t.
p. quast 18 art. ad 3 dc quaest. r. art. ad . affirmat medium probabile de demonstrati. uum poss simul concurrere ad eandem con- elusionem . sed expressius 3 p. quaest. arto. ad a. ubi statuit opinionem ex Illogi modi
543쪽
Dico eausatani peritia ne te adueniente scientia eiusdem conclusionis: permanentia autem non conuenit actibus statini transeuntibus. sed habilibus ex propria conditione diuitir, nis sentit igitur habitus non esse incompossibiles sed adires. l. Ratio ratione probatur nam si quispiam ha
bitu in opini is dbeat circa aliquam conclusionem necessariam, quam ex necess tiis etiam principiis intulit, scd abilem se . Mium, si tandem dcii lia....itionem assequatur, non valebit scientia petialem demo a si uionem amopi-
i iidemus i se ei contrariam, quod enim per diciturnam consuetudinem, ad iramque tepetitionem dilui situm est, non nisi per contrari. m expellitur. tris Nec fatis est opponere, quod per prima: ututionem. demonstrationem generetur haonus scicia tiae, atque adeo habitu opinionis omninosa corrua p. tur nam licet verun hoc si , quam tum alii curia habitus propteressi cacitatem lii iones h I JLPH l .hoatio, ac di- sp sitio eius, quia nori adhuc radicata in ii, ie 'o. nec praebet ei facilitatem. de promptitudinem. unde si ex parte iubiecti no est habitus, no poterit statim excludere opinioneto.qua id quam ei contrariam quousq; modum intensionis, Jc radica ionis habea , quam sicut paulatim assequitur, sic expellit sensim habitum oppositi rei permanebit igitur hibitiis opl. monis uicientia per primam denion strationem adquisita cuius illud est euidenti argumento, quod post aduentu demonstrationis. nsi minori s assentitur eidem conclu
cogitatus est dii inctionem: dicens, permane e quidem eii nis, no
ade: i sitae scientiae conitamus est, scd sorte in qualitatis, vel cuiuspiam alterius in Resutat ut erum . quam sit frivola haec solutio de plane salsa, quis non vidcat: etenim habitus p:ntanis Vesqua .i adquisita per si quentationem actuum essentia luet est opinio, non minus quam adquisita qualit spetcotinuas demonstratior res essentialitericleaiia, scd repugnat hac pei manere & esse in in . tellectu quin sub inione scientiae cimaneata
quin imaneat iub formali ratione opinionis. Secundo, opinio permanen 3- Reniat. IReontinetur intrinsece sub ge .rere i . . .
ergo erit etiam sub aliqua specie, non intellectus, non scientiar. tiae, non pruden istiae vel artis, ri i raalia species habcum adquisita nece: E
Ptcbatur iecundo haec sententia ar una ea II. Rat e
xantiae adquisitus non expellitur et unum. aut alteria actum oppolitae virtuti continuat a repetitionicio cli continuam repetitio . . itus est sed perma et in abiecto quousq; nimis sit in eo radicatale nimici idu,
atq; statu virtu is s. p. r uarii Is
tendunt de scientia post opinionem adquisita, non excludere habrium opinionis, a subiecto quousq; in eo fuerit nimis radicata Mid quidem supposito quod contrarii sint habitus scientia, opineo cui iis oppotituta mea osten ἴαdemus inferius bc haec procomuni sententia.
Resolutio quaestio iuxta ommuilem sententIMII. REcensi s. atque confirmatis omnium
sente i Misagettio libus nostram a coralli es, recedenten icam tu quibus . emua quo lproposiPrimat, ut Ilettio est nonis actu I. Metti opinionis isse simul cum h b: tu lii liane puto esse indubitabilcm . cum in quibuscunq; habitibus aceti l enim si tu Luci a reperiri cum . vela Di ata temperantin cinis admitte id cise sintuli habuiscienti c. Secundo.
544쪽
II. Ratio. Secundo ram habilibus vilmur, cum o mus nillam esse oppositionem inter opiniolumus et I ris habituna scientiae potest nem. scientiam, siue pro habitibus, vel profr eo non uti ni ad quo tempore sed dum actu actibus accipiantur hac enim via eam de tali. non consideratur medium cientificum, lihil dic Thomo parti quast. p. ares . ad a. cuius prohibet oblata a tonenti 'a assen verba tanquam fundamentum totius doctii-
iri conelusionis ienti lac Q sinulcri nae referre place' habent enim sic: preio exstet opinatiuus assensus cum hab: tu scientiae. Drogismo nilectica ea Mae 7 via adscientiain. N.Assctuo. Secunda assertio poli bile est etiam ex Cp per deman βrationem adquiritur: qu.rtam uposito si nul cum habitu opinionis repcriri adit usitantest rem ureco Initia quae ei per actuin scientiae laeti in m dialecticuri, era. ico se tunsi semii De hac etiam dubitate non licet. cum certo demo' 'raiisam, quae est per causam, i latile, i. constet simul la habitu vitioso reperiri num c gnoscit causam ex hoc eti in potest nimis cogno vel alterum actu virtutis oppositae. ut cum ita fere signa rabibilia. ex ΘJu procedit dialecti-bitu in emperantiae unum vel alterum tem Eoris
ε' actuto, nam no potest esse maior in Haec D. n quae si rectὸ expendantur. tiam. 6 opinionem,quam interhabi tria ex eis conri re poterunt: primu huiusmotus virtutum, e vitiorum ergo nec maior re di cognitiones non habere vlla an oppositi pugnantia sint ulta is unius, vel alterius actus nem: secundo simul esse posse habitus tertium sciciuiae cum habitu opinionis accedit illud, incompossibiles esse assensita: Ic duo postiema quod in confirmationem com munis en en sunt paries nostrae assertionis primum verotiae attulici uet, videlicet uili bile cise eum, qui potissimum utriusquesundamentum.
habet liabitum optiuonis scienti iam adquire Primum profitetur D. Thom dum do et Opinionε te per primam demonstrationem, perquam opinionem esse dispositionem ad scientiam essed . post non ex ellitur praeex: stens hisbitus, erit ergo dispositio enim similis est formae introducen tione adsit, ut assensus scientiae cum eo. dae, cum subiectum capax essiciat eam reci serentiamrri Asidit Tertia assertio ossibile est scientiam, d piendi nee potest ullo modo esse contraria, opinionem pro habuibus simul esse, sed pro vel opposita pugnat enim cum ratione subactibus incompost biles sunt tectum praeparari ad recipienda formam petra Utram. qtie partem huius assertionis tenet dispositionem ei contrariam iam dispositio communis sevieritia, quam sequuti sumus,4 contraria pinius agit ad expulsionem sormae, probauimus quam ad introductionem non dispo:iit calor Sed praecipua earum d ssicultas, ac totius subiectu, pro sotma quae introducenda ne- controuersiae in eo sita est, an scientia dcopi, que frigus piosorma ignis, sed potius eam ennio actus 5 habitus oppositos importent na pellere contendit. pinnae sententiae pationi putant est hibitus Quod autem opinio disponat ad scientiam, Piobatiu contrarios, vel pr uniueor si os quod an valde conscitive in naturae eiusdem scientiae.
quam fundamentu acci plant ad . h lam Mihi est iis, in quo recipienda est. opinio
repugnantia in simultatis Durati. ril, op ete . . . t um scientia in eo conuenit, quod ve-
positoilein admittit, ideo nunquam concedit ram ess conclusionem asstimates rursus me-
opinionem. vites ut egi: si di utriusque valde assimilanthu', nam quem
e haudquaquam negant putantes adhuc ea conclusionem si et i lius dialecti. dmissa non repugnare hab: tus, scd solumas cias, sed hoc disserunt, quod demonstratio fit uri sensus muni, atque Libile medium est dialecticus
Et qua iam hoc modo defendi posset syllogismus infirmum, quod proinde defi- eo minutu eatentia iupposito,quod zbitus cere potest posse autem deficere, se non o
quemad rodum caeteri sed adhuc iuppos: ut persectum se impersectam, quod multis quod adqtuiti turicristi iuribuni. filius mulio exemplis ostendi potest sustitiebiiur. norio ei fiet. His Sed appositi ininum est voluntas hominis E empin
545쪽
dem atque stabili dilictione, acuc sicere non
pote me ille vero ii. sicina.d cui non repugnat
Ecficere, vel ad culpam deflecte te, nihilominus status isti non sunt oppositi, vel contrarii sed se habent tanquam inchoatrum, de
pei sectum, quia unde fidem respiciunt: quanquam via uia per OnInimodam determinationem ad bonum .altetum vero nonis cum po-r tentia ad oppositum ita ergo censendu est de
natu opinionis, scretiae, ille enim omnim dam determinatione ad veritate continet, ille veto quanquam vetitatem respiciat infirmus
est 5 beadcficere potest similis est ergo iste
statui viatoiisliominis, ille vero beati. sed ita se habent persectum de imperfectum cuiuslibet generis, vel ordinis, ut imperfectum negationem persecti Oais importet, essentialem quidem si ex propria coditione sit impei sectum. alterius naturae a persecho essen. tialiter diuerso, ut se habet opinio respectu sci-
entiae unde ex hoc vident ut oppositae sed revera non sunt quia positiuae rationes utriusq; valdi sunt similes, ut ostendimus. Negationem corus essentialem importat hori. o. cvniuet aliter species quae bet negationem al-tcrius, sed non propterea dicuntur oppositae, quanquam diuella: si .it quia positi e ratio
In quo sen Ecce sentu opinio dicit ut incerta de si opinio reuidem, non per posui in qualitatem vesin iacet a rationem cerinud: ni vel euidentiae contrariam non priuationem barum pei sectio num, cum non sic nata illas habere nee demit per puta regati onen:,quod necessatio requiri. tu ad oppositionem contradictoriam, ciui rationem habeat positivam n quo talis nega tio persectionis clauditur: sed per commune in raraonem, qua in Perse, tum negationem persectionis claudit absq; vlla Cppolitione solum ergo in portant perscctum, impersectum, atque adcbopitiio, scientia quanda incompossibilitatem in duobus consilientem: ptim btespectu eiusdem sormae, cui simul conuenire repugnat, impossibile est enicii dispositio. nov. labitum, ubi essentialite differunt
eidem qualitati conuenire, atque aded impossibile in eandem quatitatem esse opinionem, de scientiam. Secundo respectu eiusdem subiecti, cui intula luconuenire repugnat non
est possibile idem corpus simul esse persccte,dc pei secte calidum, persecte de impersecte album, laque de caeteris eiusdem conditionis a vi cspectu eiusles biecti, dccum sciem
tia. Se opinio pro h bnibus vel pro actibiis
accipiantur pugnabit profecto cuin natura utriusque, simul conuenire eidem subiectos cundum actu . vel astensus: nam si intellectiuper assensum scientificum omnino deterni natur ad veritatem firmus ac stabilis in ea est. non potens ab ea deficere repugnabit prosocto simul esse non omni: to determinatum,vel infirmum ae dcficere potente circa eandem conclusionem. atque adco simul habere iusso
Et a iumentum conuincit profecto contra Quidam. Duranduin omnino esse incompossibiles a conuincat. sensus opinionis .in scientia circa eandem conclusionem etiam si assensu opinionis habeatur per medium probabile, sed nec ciritium reputatum iram si hoc modo illam h bens putet non posse aliter se habete, vere iamcu in
eius intellectu assensus opinionis estissentialiter, ergo non omnia. O cierininat, aut comuincit inteller uni. rccic: himum de stabo so, lem reddit, licet putei se sitiuum esse vere igitur est incompcssibilis cum assci. suscientiae.
per quam omnino dei crminato, atq; conuincitur. firmam babet, discibilem conditi
nem manti .stam enim lexn gnantiam continet intellecti in circa eandem conclusionem vere esse plei e &ion plene determinatum: sicinam h bei adhaesionem ac dificere non potenteo . liuitaram. ac potentem deficere, conuicium csse, de non innuictum licet in c. .:t, ars cliensio e grina adhaesio appareat, falsa enim et i prchensio non tollit nati iam 5eecentiam actus, vel assensus, quemadmodum haereticus discredens uni atticulo fidei, non habet ceri . . in fidem aliorum, sed huina nam,
a fallibilem , quamuis putet se infallibilitet
Argumentum hoc non est coirtemnendulo,
nam nisi ego fallor non pol est alia via essica.
citet iii pugnari sententia Ditiandi: tr. firmum est enim argumentum cultra ipsum quod ex contrat; crate vel oppositione scientiae. 5 opinionis fit, dum sie dicitur perscie tiam aestimatu non postea liter se habere conclusionem. per opinionem Vese aliter h..bere sed repugna sinu qucmpiam exbstimare quod possit se al: te habere, Ic quod
non posui ergo repugii .ibit invul habere ussensum opinionis. Jc scie .liae facile enim, ga Duratiae utramque antecedentas partem uquantum ad asse ii sum opinionis, dicera non esse nectitatium talem habete existim
546쪽
tionem, qui mi habet per medium vel pro babile scd nece si trium a se existimatum conuinceridus est itur ex his, quae habet essentialiter assensus opinionis, siue habeatur per m dium probabile. dc tale ex. stimatum, siue ex .istimatum necessarium siue enim hoc. siue illo modo habeatur, essentiale est ei non plene
deici mutare intellectum,insitatum, Jcin. stabilem esse. 5 cui a veritate deficere non repugnat: rmplicat autem contradictionem eunde
intellectum circa eandem conclusionem ple-ncile non plene determinatum es t firmum, de non firmum habere assensum conuictum. non conuictum simul esse cuca eadem veritatem,posse, donon possi ab eadcficere atque adebassensum si inui opinionis. scientia: circa illam habere. Si autem dicatur. repugnare quidem intellectum si titulisse plene determinatum, vel conuictum, iron plepe deierminatium, e conuictum circa erandem veritate: pet idem me diu ira non tamen per diuersa. qualia sunt detrio auraiiuum 5 probibile. Respondeo,etiam per dilicii a med a repugna re sicut repugnat sinu si ut ire,in dissentire per diuella media. Hinc sequitur communem opinionem defendere longe melius D Thoni. docentem scientiam. 5 opinionem non habete oppositio nem .sed di irrere tanquam persectum assensu, impellacium ex proprijs essent iis, quam caeteros, qui putant propter oppositionem, vel cotrarietate nesse incompossibiles Intet habitus vero non est talis repugnantia. quia modam potius potentiarunt de habilitatum deliciendos abus habent, quam
ctuum: habitibus au em utimur, cum volum',
unde ita non repugnare simul in eodem intellectu potentias vel h bilitates diuersas qua iuvim iri priscissa, altera per ita sit ad elicien dos actus pellecto , atque impeis citas diuelsistem vibus. Probatur enicaciter Nam repugnantia ha bituit: naccipitur exactibus,sed non repugnat actus pei sectus, de impei sectus respectu eiusdesubiecti, nisi pro eode in tempore ergo rechabitus erunt incompossibiles nisi in quantum repugnat simul operari sed ton est necessarium, ut in eodein iubiecto simul existentes o perentur simul, ergo non erunt in eodem sui tecto incompossibiles, sed neque otiosus erit liabitus opinionis:nam praeterquam, quo a Gmul potest concurrere cum habitu sciet aliae ad deni delusionem.ra' atum cum eo coIoueonuenἰt ut inserius explicabitur contingere potest,eum, qui utrumq; habet obliuioni tradere medium demonst .atiuum permanente probabili tanquam faciliori.&tunc poterit eo uti ad assentiendum conclusioni, eiusque iam iit iam conseruandam. Et habemus appositissimum exemplum in Exemptu. caeteris qualitat: bus, quo sit nul docti ina hae explicatur. &confirmaturri repugilat enita ieandem qualitatem tribuere subieci esse album m aliud esse accidentale impei sectius, quod est non album sed non repugna diae sis qualitatibus utrumque accipere posse vi, desicet ab albedine esse album Ioab alia qualitate non album, sed esse alterius de ii Oinina tionis qualitas enim it buens esse, quod non est album, non tollit. nec prohibet, quin possit ab altera qualitate scilicet albedine tribui esse album pati ergo ratione de scientia, opinione censendum est, non est elairn possibile. quod ab eodeni habitu evidens .m ineuidens cognitio tribuatur subiecto circa eisdem conclusionem,qui repugnat elidem habitum ecse euidentem.& ineuide: tem non tamen I piignat.quod ab uno habi u tribuatur euidem. tia, de ab altero alia cognitio euidentiam non pertingens, sed infirmum eiusdem verit is assensum producens,in talis est opinio, quae in hoc sensu ineuidetis appellatur sed euidentia non tribuens, non proh bet, quin ab altera qualitate vel habitu persectiori simul tribu tur. unde non magis repugnat si in ulcum habitu scietiae ex stete opinionem in codem lecto, quam simul cum a bedine ex stete alia qualitatem minus pet sectam , dans ei aliud esse , quod persectionem albedinis non pertingit. desideo non album potest vocari. Ecce quo pacto vera sunt tria illa in testimonio Dusioni contenta videlicet opini nem disponere ad scientiam, permanereque in intelleitii secundum habitum ea aduenten. te, non ut posῆ simul intellectus utriusq; assensum habere.cu id plane repugnet propter tar- si stam . atq; impersectam, tr. usq; rationem. sed bene diuetiis tempori as. quod sussi. it ut habitus opinionis permaneat, in quo nulla est
Cuius ea est discriminis ratio, ita persei fit.&imperfectu, secundam actunt an compossibilia sunt, nequaquam per modam habitus: eum habitu utri simultate fiat in eodem subiecto simul ess bab. litatem . lea potentia n 3 Eiciem
547쪽
eliciendi actum perfectum , campei se mcirca eandem conclusionem diuersi tempori bus q profecto non repugnat. Si au em opponatur, non solum diuersis temporibus, sed simul posse uti utroq; liabitu circa candem conclusionem,qui illum habu rit cum no: repugnet simul ei assentire per medium neccisaria n o probabile, praesertim apud D lac, m. id expresse ad inittetatem . Poad: ilo euidenter insertur a sensuri utriusq; sin il ex flere quidenti
tus opin: onis. iii aut cura L 1
nisi opina tuum assensum sicut habitus scietiti scietatis cum ex si multate igitur vllil bitus In eodem subiecto infertur 6
repugilare actua incidemus luci a sententiam Da andi. Respo lemus verum csse assumptum quod
truntque medium cocurrit si in ut ad eandem conclusione Π, c ex consequenti terq;: bitus non tamen nisi in eo. qtio possim t. hoe est in eo in quo colicui ius scientiae non impedit concursit in opinionis habent enim eius modi habitiis media . qu bus in obteista seruit. tur, assensus,quo feliciunt aliquid in quo coaeniunt. aliquid in quo valde dimetunt: conueniunt namq; in genere cognitionis: deinde in eo, quod utrumq; fertur in o clusione in veram .imo Jc neccssariam, na licet pol si opinio vel sit circa contingentem non ta meo, simul eum cientia, daeo innino de nec si liis est: itaq; teri habitu, ii casia, utrumque medium. cassensus uterque affirmat, ram esse cocliasionem, des ab hae a uineri: hil prohibet simul coniuriere: quid te sinu Ocurrens cum scien tia hiabituSOp aio: 4ria i at,n6 eodem modo ab omn:bus traditur necen in verum esse noteu, quo A sda ridi.
licet certito jinem, atque uidelia r. it a ut assensus scienti iacus certa or, atque euidentior producatur, quam si solum aedium demonstrativum applicaretur: Z quia remoueti sit hibe nc .vel tollens impedini nast causa per accidens. dicitur ad pri. l .i iii nic sic ra
medium probabile hoc pacto intendere certitudinem, Scevidentiam scientiae, in quantum
remotis virtute vitiusq; impedimentis socii iis operatur habitus scient: e .pei sectiorem l prc ducit assensum .ut autem id praestet, o neces
se est proprium assensim producat, quem producere repugnat stante impedimento scienti, sic assensus.
Satis argumentis aliarum opinion m.
SVperest aliarum opinionum arssumenta .
ac modo loquendi constare, de solis a libus, aut assensibus opinionis, icieriae eum loqui quos incompossibiles probare coni edit, quod nos libenter admittimus. Primum, J secundum argua entum esu de Ad i. cr. se tentiae de ac bus etiam prubare contendu prim sic esse incompossibiles . quarce hac parte pro tu,stra, se communi sententia faciunt. Hie bini animaduersione indi en .quod
adaerius Durandum non conuincunt qui op
positionem harum cognitionum admittit o. 'lum .ubi opinio habetur per medium con ingens tale reputatum, sed si habeatur per idem medium reputatum necis artu Opponi negat,
ec merito, cu non reputet tunc opinans comclusionem aliter se habere posse . sed esse necessit iam. non posse se aliter habore. non secus ae per med uin necessarium,um de nillil iunem positio. i: reperitur in eius mini lectu pet utrumq; medium assentiente: haec
igitur via oppositionis satis inesticis est, cni lius robor ad conuincendum opinion rid scientiam pro habitibus, vel actibus esse incompo: libiles. . A . i. 5c . Duobus ali argumentis de habitibus pro e u de senti cedentibus satisfacit doctrina nuper a nobis de habitatra ita, nam repugnantia uni e ria eorum conditione accipitur, valdi iana uia habituum licet enim exactibus genorentur,seno tamen propter divcrsum in o. duim uendi ab eis diiserte compertum cst'. repugnantiam igitur ac Dum concedimur, quia repugilat actum persectum, at*ze r. ipe sectum etiamsi sola ratione accide atali incensionis. 5 remissionis d. Teianthiden ita iectum afficere simul,ut calorem intensum, screin Gun, maior giri ferit repugnatia inter eosdem actus ecie diuersos, quorum virus ex
548쪽
propria conditione citet. tuli impersestu est, re te Ius alter, neque ille ad persectionem liv. lus tendit,aut peruenire potest, festales sunt a ne determitti Lis .ab illi
bere circa ea dein eon ossit apo diuersu
pro libito posititius, uuii vino eccum vir, post vero alteio non contiitet Iam repugnantias:nullanea eorum ex stentia. tolericis ire probui potest ex natura intellectus a quo epugilat sinu elici eosden actus opinionis, scienti. x circa eandem conclusio. ein ceterum cum litati nec est alium bimul utrumque elicere, sed in potestate nostra sit nucinu. post vero alterum pro oblata occasione non repugnat simul hibere aptitudii C. vel habilitatem utrum elici edi, quamlibete .nti leni l . in quo proinde note
tione oppositionis it eoiocstedimu et it argum
eontrariam, vel priuativa habituum,mactuti ropinionis, discientiae assumit ad probandi mrepugnantiam simultatis quam nos cum I . Thoni. omnino negamus: quod enim hiabitus opinio et ad assensu in cui corcpugnis sab. um, d qui se aliter se habere potest: habitus autem scientiae ad actum no potentem aliter se habere: non arguit maiore te pugnantia ea, que uic hiabitum. de actum et se Sume una parte. h bitu,&actum impeti eclum ex altera teperitur quod autem haec nulla sit opposi: io proprie loquendo satas clare ossedimus licet ex eo opposita appareant, quod imperfectum c ratiorem persectionis in iudit m es di
bacis vlla Di hesi. otia. tiociem, oris mitio enim non opponitur i. otradictolientii purae negationi, ubi autem ratiopo filiva in 'ioq; ex temnitueruen: t, noli bet locum talis oppos ti .de contraria autem, aut priuati a. apertum est non tepe-
fecta,m ii perfecta piovenit nulla tria pucus O vir dolis, in additur in eo. . t uod di is dis nequeat sit ut clina clara vivone in beatis permanere. nec . cuneu actuim, nec secundum hibitum, absolute negaridum est, iram sidea tu fidei repugnare, in an, ne qaaq tam de habitu, cum no re potastas eliciendi actu in imo mi C: L. Lume dcili actu, Vt ex se est aliis stana: habitus aut ea quasi pintestas si elic: endi actum. A guine n ra ut ad triplicem ordinen; re uocat tu iux a diuersas considerationes cientiae. dc opinio ii ad priritu ordine ea pertine
to habilibus accipQ ut sed haec sundat
itur ac praecedenti um I secula docollocatus duo alia, si bus pro 'bat adhuc ex parte med consideratas, inqua tum opinio habetur per medium probis bile , in , incoinpossibiles csse proast: buta r iratum. l lod il irept . . o ucstile si soluere, ira nos idem putemus incomponi lcs: a vero de tabi die
549쪽
.dargum Argumenta tertii ordinis eo tendia vico am, cum solum sit probabilis veram esse ere.
xorditus. uincat, opinionem habitam per medium pro dit ergo non erit in eius existim uione falsa, babile reputatum necessarium, simul existere quamuis falsum sit necessitatem ei tribuere. secundum aerum .di habitum eum scietia: qu quam non haber tantundem eis de medio ergo de actibus procedunt directe aduersus iudicandum est . nam qui illud neccitatium re nostram sententiam militant, ideo diluenda putat, legitimum credit. ergo nosophisticum. sunt vel deceptorium , quare nec erroneum assen- Et ei te solutionem primi extat sententia sum. vel ex ignorantia prauae dispositionis pro Circa I.ar, Caietan .dub. vlt. 26. Q que sequitur lag. SOt cedetatem, sed velum generabit, quamuis nongum solu i .supra negatis assensum habitum petiyllo adto verum .ut existimatur itaque scut ma tio Caiet 4ismuin vere probabilem. sed necetarium ex tot vetitas existimata, si tollit minorem, quaistimatum esse opinionem it albitratur Du habet propositio necessaria reputata etiam in ranaeo sed ait esse actii procedentem ex intellectu decepto: pari ratione maior necessi ignorantia prauae dispositionis quae parum, a medij probabilis existimata non tollit miratiocii. vel nihil ab errore distinguitur norem. quam ex se habet. Quis enim existi in a Ratio huius sententiae est, quia talis assen bita loquam propositionem, quam per solam sus ex error vel deceptione pr edit eius, qui auctoritatem alicuius sancti fide humana ce- necessatium medium reputat illud, quod vere dimus. falsam ede in intellectu eius, qui puta- probab: le, seu contingens est retaei tam esse insali bili certitudine diuinae Impugna Vidit hanc solutionem Durand prius qua fidei in ullus profecto Quia falsa illa app: eheu- uuamur, a Caietan adhiberetur, quam hoc argumento io, vel attributio in f .llit,ilis veritatis non tolim pugnauit, non est contra rationem opinio lit minorem . qua ex se habet in intellectu adnis quod opinans decipiatur circa medium huc decepti hominis plus veritatis ei tribuem in vel circa conclusionem, cum non repugneto tis. cuam in se habeat pinioni subesse falsum. quamuis ergo decipia Hi foliailcre n. . bdi conuictus Cai printuteirca medium, necessarium reputas, quod dictam sententiam retraitauit a. a. q. ac z,.selum probabile est, non tollit talis deceptio, stirmans assensum pioductum per syllogis
vin assensus conclusionis vere dc propri in mum probabilem reputatum necessatium esse pinionis sit opinionem hisce vobis: Si ei ini concla io 'vel
Nos quoq; plane salsum existimamus. quod ratiosecundi se est Duo ubilis aliters halere. talis . siensus non sit opinionis, quod duplici 'ab hoc no penetratur coisi talis, opinans est:
ratione probamus, priori quidem, nam ii ex ci sim: init a. ax cones op ι ilis Hyali.
opposito habuerit quispiam syllogismum e terse l. 'eputat quod in sili est Ei-
te demonstrativum, putans solum esse proba terse habere, opinans o cincibilem,conclusio non est erior, nec procedite inur quod talis assensus opinio
n nio ex virtute praemiis. rum eta'. os: arum imus negantes simul et cum a ransar in existimatione illius. qtiae licet falsa sit, non senius cientiae, nam licet in appra escit 3 orditollit quin assensus conclusionis probab: lis in ieius,qui medium probabile, i
seratur. Ergo nec lsa existimatio eius. qui pu putat .consornietur assensus probra, imui. tat necessarium esse syllog sarum, cum solum fico, haec tamen consorin ita ii tollit eius csit probabilis. tollet. quin suum sic tam prin scotiam. vel naturam vete di T. tmem . unde babilis conclusioni sim serat. st intel ectus non pleiae determina: es licet Secunda ratio:medium illud per quod in silis existimetur plene determinatus, si ergo sertu conclusio vere est syllogismus probabi sinu sit cum assensu scientia . erit si nul in te
Io. 5 licet existimetur necessirius non amit lectus plere.&non picne deternii natus , far tit suam probabilitatem propter talem existi mus, de stabilis. infirmus. I trist bilis circa ea naationem salsam. ergo conclusionem proba dem conclusionem , de ab eius veritate muta 'bileri absque dubio inseri,d assensus, quem bilis,&immutabilis, quaecum non tollantur tali coactillione format intellectus arguen per Disam apprchensionem maiorem necessit. tis. vere probabilis est, vera igitur ei it Opinio talem attribuentein medio ea quam ex pt probatur euidenter antecedens nam qu ex Pi,conditione habet, manifestata conti-issima M.quam propositonem esse necessari neant te. v. Ea lana fit incompossibiles esse
550쪽
Ada in donorum in fauorem tum a
talo Isensus p nioni, e scientiae non enis
cessa repugi antia in ipsa veritate ret,qinmutaeessite, leatu in apprehensio te falsi. Cola firmatio eiusdem argumenti facit sol
uitur, nam repugnantia horum assensuum no consilit in eo quod ex stimetur assensus opinionis posse se alite habete eiusmodi enim existimatio variati potest, sed in natura eius se habens tanquam quid imperfectu intra idem renus cognitioni sic spectu siensius ientifici: persecta autem, imperfecta notitia eiusdeminitatis non possunt stare simul in eodem intellectu cum aperte repugnet simul esse plene. M non lene determinatum circa illam unde fit intrinsecam repugnantiam simultatis ex propria utriusque conditione emanantemno tolli etiam tu intellectu alta attribuente necessitatem med. probabili falseque existi. ante se scire cum vere opinetur ipso ad.ue
Argumentum postremum de habitibus procedit, quos contendit simul esse propterea so. lutione non indiget cum di nos licet alia via
inredentes ita esse sentiamus. Soluenda tamen suspersunt argumenta qui bus moderni sententiam Durand complectentes illam nouissime confirmant: irimit
solutum est a nobis in corpore quaestionis, ubi applicare simul posse medium necessarium de probabile ad eandem conciusionem admisimus in eas aute hoc non generare proprium cssensum impediente scientifico,quem tamen
iuuat in eo, quod potest,in ideo non censet
Ad secundum admittimus se habere opinionem. scientiam ut perfectam. impei sectam cognition rura, non tamen omnino sicut lai ven iniensum.&remissium quia haec eiusdem speciei cum sint, esse tum etiam eiusdem rationis habere lata sunt unde coniuno possunt ad eundem numero emctum producendum in qua coniunctione, optimiu lumen remisium eo modo, quo operaretur separatum ab intenso, sed tanquam pars unius agentis to
talis ostroque imul eoneurrente consti uti:
unde nee habet mctu cum illa impersecti
ne remissionis ut h. beret si separatum opera,rmur sed peifcctu lumen producium a vir que proportionalitet ei correspondet dixi ne
est quod simul tecipi potest effectus utriusque in eadem parte medii, quia per modum unius, ideis absque ulla impcististione recipitur: scientia autem in opinio se habent ut persectum. imperfectum lumen essentialiter di, uersa. ita ut pei sectio sit intrinseca scientiae, de impei sectio intrinseca opinioni unde proue
nit, ut non possint per modum unius agentis specie eiusdem coniungi neque ad unum numero effectum producendum . ita ut quaelibet proptiuua assensum, V esse mim producat: quia . possunt proprium isse hinanis essemtialite distinctum, locum essentiali pei fecti ne, vel impersectione annexa producere: repugnat autein se distinctos simul assice te intelle. tium circa eandem conclusionem ut ostendimus ergo etiam repugnabit simul concurrere ad ea adem conclusionem ita ut quilibet habitus proprium eliciat assensum sicut coniun. gunria paruum de magnum luminosum sed coniunguntur respectu eiusdem conclusionis. in eo in quo scientia, no impedit opinionem. in eo enim se iuuari ab ea permittit ut rem tis impedimentis pei sectiorem producat assensum. quani bla produceret. Solent hae in patre noderni disputare a scientia simul possit esse cum diuina Moith doxa fide. circa eandem proposi ionem' Ego veris controuersi atra hane vere Theologicain Theologis consulto d. scutiendini relinquo. cum ex natura diuinae fidei maxim dependeat. Eam discutit D. Thom. 2.2. quam art. s.
ibidem illius interpretes: quare nihil iam de uniuerso nostro opere superest disputandum: faxit Deus, ut totus nosset qualis cun iesumtit labor in illius ceda: honorem,&zlo