장음표시 사용
511쪽
nagna secunda in opinio me veniamus posecunda i H Dein tem , diuelias abstractiones a materia separate scienti .H, ii qua illud plata a. sviri inuenio, quod a Patribus Cinnitiabiicensim dicitur Geon tetriam. At illi
i re diuerso, odi abstrahere a materia:
quia . ilia a materia i sibili. haec vero etiam
tua. . . . , haec metaphoricam duintaxat
numerationem habeat . sed special us proutri liam taxat numelis sub genere quan
d. tria de propIi ill figuris agit, ex diuitiis angula vel id eis constitu tis, inqui bi diuersas proport. one conlideratim hoc modo Arithnicii ca diuersas pro- portiones quantita: tu nutrieri sic autem esse limitatum obiectum Arithmeticae adnume- rure quantitatiuum docet expicile Aristoteles i. Ibi Isset tot cap. 23. Ibi Arithmeticam quodammodo sinpliciorem esse Gecnsietra do, cet qui punctilia . quod est principium lineae a Geonaetria consideratae, . sitionem hiabctiacon titiuo qua caret unitas quae canum ori principium circa quem versatur Arithmetica quo .i nec versi , Ii ecproprie dictum,s Arithmetica dest l. ne etiam spiritua lium rerum agens a materia sensibili omnino abstraherit de cert si ita esset cuiden te neque ietur in eodem gladu abstractionis
cum Metaphysica contineti d ex coasinquenti non esse distinctam Nilla cientiam, si per abstractionem diuersae scientia sepa
Explicatio Aristoteles igitur ut argumentis eiusdem
Arist. se latentiae occultamus triplicem gradum abstractior iis a maleii distinxit, di secunda trieum triplicem gradunt uniuersale et, cientia rum sed earunt unitatem ac d iurem esse. . . ialetia non ex str uir.
so genrie obii , expil in tanquam ex diuerto medio . ole cuit ut vidimus quem ad n au Nin his l. bris posteriorum in Topicis Soph. sticis, triam plicem materiam sylla: sicorum uadidor, necessariam . probabilem .d sophisticam, ex ubbus triplicein xllopis' conii. tu te docuit
longe iuuet sum vi atauum videlicet, Topicum. N Sophisti utc. quos tamen absq; dubionsidi stili xit essentialiter per materiam,
sonem, per propriam videsic vel necessa. riam causam, aut effectuna per probis bilem
vitet ius derivationem ex praemissis. re .pparentem dumtaxat nam tu diuellos e cundum speciem gemerent asseritus O lutionun . satis absurdum esset, eos solum materialitet distinguere, ut suo lotui simus sic iit e go hie de nateriaci, itum , ii ibi de abiicactioinera n ateria iudicandu est ut rata que ni initum conditionem esse te tu uitam. de ut talem separare uniuersales gratius scienti rum M syllogismorum, A neutram esse sot- male horum vel ea tum distinc tuum s db uersum modum inserendi vel diuersui nus ut bili ex diuerti iste pii. icipio iude suaseptum, in quo et i scii sus erit per D Thoi accep diuisionem vi facile ex eisdem
loci .i I . . in eius In argutarento memoratis
P cimo argumento satis secimus, statim post Ad prima
t se est. abstracti a ina; a diuersam etiam certitudi: Iem oram cin principἰotum, atque scientiaruna. u. - r dum nuper dicebat' . imciso citi: nos prodi ucr a Msitate materiae, ea tia nihilotia inus non separate syli tanqua formale desinistruunt, sed, et codi unde nec alistractionem a materia scientias scidiuersam genus scibilis ex diuersis principiis de LAdsecundum maiori a diu lneganda est Ad secun- minor quod diuersum. genus scibilissumatur dum. ex diuerse ab iliachione a materia, usit ape tum diuersa est obiecta scibilia . atque adebcbuersas scientias eodem nodo a materia a strahentes sed genus obiectis ibili si id ei uni plane Aristoteles. m. honio accipitur sortii aliter e principiis suppolitis partibus subiecti essen; ratibus, vel sub malui aepassion cibus, quae de illo mediis pili io bant ut ab here igitur ut oliui I es et Munitas, ac distines. s. ientiarunt l, da est non ex diuei a bstractione a materia, luesolui neu condulo huius distinctio . onseinper ieceTisia. e. enim quod vi in ini Di e porteat obiectum scientiae, Z ide per ' tuum atque incorruptibile ut assumit pigmmenium cum si gularia sint ita tu non est formalis ratio scissitio eius necessari. v oainci fatet: tu ro
512쪽
Explicats sim lameret misertia
opinionis. Resp. ad 'Vndamentum c., intrariae opinionis fundanien a de diuersis luminibus patum robotis lia. tum tertiae , . . emcaciter ostensure sit in eius opinionis ire pugnatione, quid emotum esse, I proin de/:hil ad distinctione m scient arum conscr-
re Luci sum lutine extetnorum, aut intern
aes una sensuum a quibus obiectum absit illitur: negandum est ergo in tantum sic ob: ectum scibile.in quantum' vel illo modo illustra. tu lumine senseum hoc enim ad saltim uest coditio obiecti mellectus, Te entiae sed ratio ei sor malis obiectiva uniuei salior quide
principiis ubintellectualidum ille proxime contentis capienda est. Discussa Pi: triac distinctione Cientiali in generali discutiendatore nunc specialis, an videlicet scientia quae Iibet sit unus labi rus unaue simplex qua sitas. vel ex multis habitibus compolita ita, ha, at unitatem specie atomae velabium genericam nisii hane quaestionem inter proce nialis Di ilecticae copiose agitata res inqueremus. quocirca ne eadetabis repetantur, omittenda
Q. VAESTIO V. - si utire positi esse bicorum
In ruo sensia Asit de si galari,
D Vplici parte onstat titulus questionis,
frutari. scientia, seu obiecto scientiae, det tranque explicare oportebit, ut controuersia norio fiat.
Duobus modis ingulare aut individuum accipitiir in comuni, in particulari quem ad moesi prima substatia, suppositum.&persona, in communi accipitur. prout a patriculari, bus abstrahit, orationem singularitatis mul, tis communem importat ut ii a Petro Paulo,
Ioanne singularitatem abstrahas id solum de eis concipiens quod totoulares homines sunt, non co Liritatibus
di in naturam hominis concipies L. dem, communem rationem homiliis abstrahimus alio modo accipia ut vox singulare in particulari prout in aulatii lius determinatam importaminatum quoddam iugulare vocatur Petrus. atque etiam Io.annes ecquidem dei instilliiti primo modo non intelligitur titulusq; illo. nis nam siue prinia intentionaliter, vel se. eundae ut aiunt accipiatur, utroq; modo defi-n bile est. 5 ab Arictotele & Porphytio te finitum, ab Aristo ele quidem cap de substantia, ubi primam substantiam quae idem est aesubstantia singularis, ait esse eam, quae nec in si biecto est nec de subiecto aliquo dicitur. qua etiam sub nomine persons descripsit Boetius dicens personam esse rationalis naturae indiuiduam tib stantiam: quam definitionem exponens . Thom i. o. quaest is arti t. quaest. o. art. pri ne docet pei lonae reali, non ute, vel illi. sed parti ilit l, is abstra. cta competere indiuiduutris intenti nati ier sumptum sed sub conceptu communi R . descripsit Porphyr cap. de specie circa finem. dicens esse illud quod de uno soloel: ulici tur ut Petrus,&quodlibet aliud scirpulare de se ipso. Stiperest ergo de singulari determinatoc libret toti eisiam procedere, ut de Perro, vel o nane sed adhuc hoc modo sun ultiplex luci,nruti
poreum corruptibile. ac corruptionis expers. de quodlibet horum ducitu duobus ad bucino ror. di seon si le est: velut communem essen. tia rate , aut sipecificam participat, vel ut . iet indiuidualeii dis rentiam. seu sing. Hi iatem separatur Petrus verbi causiὶ accipitur primo in quantum cum caeteris conuenit hominibus in natura humana, quam omnes participant di secundo in quantu petproprietatem indiuidualem ab eisdem separ, tur quod est eum sumere, prout singulatis limmo est de in prima acceptione non cadi subdubium . quod singulare obiectum missi ista scientiae, remotum saltem dc inad quatur i. inquantum communes proprietates specie possunt de eo coli sequenter de in onstrari vica pacitas disciplina . admiratio, ii sibi ista'. que
adaequa te de proxime demonstrantur di ho rest. mire, possuti quasi per apes de .
In prost status conti ouersiae.
513쪽
13zi Tractatus III. piopii sagul distincto, habeti pos
sit latentia, di imo Ossimili de quocunq; alicro lingulari. Tt pleoae Vox altera titulo quaestionis contenta esteeptios. i. scientia, triplice: acceptionem habens, utentiae uniuei fili Orea alias.&minus proprias interim omittamus nam primo accipitur pro quacumq; notitia euidenti alicuius rei intuit: ua. Piima. -bstractiva in qua accep: sorte euidens notitia intuitiua Petri. per quam eum presentem intuemur scieratia vocat ur, qua alio nomine experimentalem notitiam solentus appellare.
secunda. Secunda acceptio proprior est pio euidenti notitia alicuius rei per propriam caulam, chaec est duplex simplex vel compi, sita seu uio. discursiua simplicem voco, qu habent Deus Optimus, ringe.i dum pioprietatem alicum ius rei cognoscunt per essentiam . a qua sit.
nico intuitu utrumque cognoscentes, haec
est pellecta scietitia alia si co tripolita scadis cui siua, quam cognovit Aristoteles, definiuit cuic partes, in proprietates into: Ohoc opere copiose tradidit quam denique demonstrativam vocavit dicens scire cisse te ni Da per causam cognoscere. quod illi est causa de quod impossibile est ante te habete, de
huiusmodi est tertia accepi Io scientiae intrinsecam cotinen imperfectione iri, cum importet coonitionem unius post aliud. qua ii,
tum Deus Opt. dc Maxim scd Anaeli pio ut sunt, unico quasi ictu intellectus sientiam ocproprietate penetrantes humana igitur scientia est in nobis solum hominib' scin suum mi. nisterio . di quadam discutitua, ac successiva mi morositate res cognoscentibus repertα Sed de scientia adhuc in secunda obtertia acceptione non est dubium quin possit versa ri circa illa singularia, quae simul sunt species, cum veras habeant definitiones, veraque uniuersalia principia, per quae proprietates eorum demonstrati possulit talesta uangeli, siverum est unicos sub singulis speciebus esse unde non solum a semetipsis, sed a nobis erunt
cognoscibiles petieram scient Iam.
De quo in puris igit Ingularibus dubitari potest. stulati si an obiecta cientiarum esse queant de quibus
cetium esse est certum simplicem De Opi de An. silentiam. cloium scientiam circa illa versari, quod in telligerut facit , si consideremus,quod quem admodii na ut specifica hiabet speciales pro
prietates. ut homo capacitateria disciplinae,admirationem aesti sibilitatem ab eius essentia
minantes, pali ratione singularii petsectae
saltem, vel substantialis naturae labent aliqua propr: etatem in druidualem ab indiuiduali essentia innanai cui si addideris: implicem Angelici inretie criniuitu in indiuidualem essentiam si inui cum sita proprietate ut ab ea emanant se: si fateberis persei rima solem tiam illius habere, eum rei misma sit cognitio iei per suam causam talis notitia. statu igitur praesentis controuersiae adim. Quaestioruper se tam nostia a scienti atra reuocariti: an vi status. delicet demonstrativa, ac discuisiva. qualem at cognouit. iradidit . atque ex alicuit Aristoteles in hoc poster: ocistico opere circa pii: e singularia, ac praeserti corruptibilia versati ponit. qui circa PetriRn Ioannem, vel Franciscum,
ita vide singulis lingulos quoque scientias da II sententiri possibile Iit.
Posse dari scientiam desingularibra
sua crur. Non desunt moderni in ores a quibus Miga.
prrs Timat ua d. sis datur, de quoru ais. numero est M g. in in praedicabilibus, cap. de specie quasi . arto ubi eam his
Primo quodlibet indiuiduum hisbet pro . prium praedicatum essentiale praeter commisen a praedicata speciei a quo aliqua itidi ui a lis proprietas emanare potest, quae de illo erit pioinde demonstrabilis de ali demonstratio vela pariet scientiam, antecedens sic probat Petrus non distinguitur a Paulo setis acci dentibus, nam tunc quilibet eorum esset empe occidens, d. sti niluunt ut ergo bis mi alia ter quare necesse est suum habere quemlibet substantiale praedicatum pixter generica, at' specifica communia, a quo india: dualis eui nabit proprietas de eodem stigulari per tale praedicatum demonstrabilis quemadi nodum
proprietates communes demonstrantur petcommunem essentiam
Securido quodlibet singulare essentialiter II. Argum est definib: te pet commulae praedicatum p ei ficum. proprium indiuiduale nam india etio. uidualis disserentia substantialis est. non accidentalis ergo pet eam simul cum praedicato specifico no minus erit essentialiter desini bile quodlibe singulare. qua specicspeecommune
praedicatu generi cum pr priamq; diiseremia essentiale, per tale igitur defit tione demon
514쪽
r desinitionem indiuidis communem. m. Argin Consirinata potest tertio quia singularissi. ma res est Deus Opi.&Chrast s dominus quoque, in quantum homio. singularis persona est sed cito Deum Opt. ut principale obiectrumpi versatur Metaphysica . circa Deum. Christit
hominem Theologia, di per veras ct iidem demonstrationes ergo non est impollibile de singularibus . vi singularia sunt dari demonstrativam scientiam, Nihilominus assecum secundo indiuidu lo differentias. atque etiam indiuidirales pr Pietates latere nos. idcirco vix, aut nullo modo dabiles esse tales denior illaticino, vel scientias de indiuiduis. ωliae de ausa Aristoteles I iuit de singulatibus dati ni eti
am. Sci tamas, ae erique eius interpretes
lias tamen nunquam teputaru :: impossibi-
Verasententia πο ita praecedenti
patuitur. Sese asia ae o MM UNI tamen philosophoruuera sententia est, non quod driscile sit sin
gularia definire ves cientiam illorum iit habere . ex eo quod indiuiduales di scientiae. pro Irietates illi nobis Oc cultae, sed penitus impossibile quia earum conditio non est capas delinitionis.vel scien Caelia sensisse Platonem refert Porphyrius ca- tute de specie, qui singularia extras cntiam, d artem cise aiebat .cui placitam .dio coordinationem praedicam ei irat ei disponeret Porith rius pie, singularia ab ea reiiciens P probauit. Et Aristoteles i libro poli et pit. I tevt. 22. I. Rario e) li se vel bis doce defix. Ira non iis SemperALissi ai in est omni d Qtii vii salis non enim icti oculo dieit Eupreoti dictis fed a ct e,aAt steti determinans & exoressas adhuc cincta physi ex. s. Singulare vero ex uima materia iam Socrates est γε de caeteris similiter hormn timpiam non est de ruiti sed mellectione, is sa
ne obiecto autem scientiae scribe. s.c. 23. iusdem libri tale ait il ere, ut ab eo accipi possi uini uersalia Pi l 3. per quae probenter passiones in haec verbii tot unita ruit. quae e litim eneris, cp- x primulo; po
Et cap. a de singululum sensibilium noti Quinta. tia loque docet exprcsse non posse esse sciestificam, quia scietati no est nisi de uniuersalia bus, quod adeo verum esse ait, ut etiam si aliquis esset supra lunam vide. . terram interpo ni in te solern, Ac ipsam, hue non haberet scientiam eclipsi Q. iari si uidenter cognos cat singulare effectum per propriam caulam aeto singularem id nequaquam salliciti nisi inini. uel sali cognoscatur.Veiba illius haec sunt Sed
piamin, quod 'sin et sentire triangulum quia
duo se rectis ae ales habeas angulos, qvcrerem- 'riique demovistrationem non quemadmoda dissis: non uilli sciremus, sentire quidem enim,
c se est singulare scire ver est in cun cerdo uniuersale quare. pra uuam eriemus, ut videremu o lectam M'.tm, non liquesciremus eam fam defectus, sentiremus enim ni defit non erat se a m ipsus uniuersi se eo tu ds eculama hoc plerum ae comingere. Vniuersis Dique venatii demouqr.itionem .ibemies, eri Et D Thomas in ora idem locorum comentariis utrumque etiam eum natura singu II. Ex aut laris pii nare docet, sed expressius quaestione titatem. d. i tota articulo et ad i. bi ita loquitur Thom. Elud ver meu quod in suamni itione includi determ nutum illaidinrtion: principium, maest commune, π q. de ui ιle, Ut Socrates, ta Plato, ω pate mixi one Larticulo i. ad. Hoc Agulare, vel Eud inquit de niri voa Mest ere. Et si delati it ore caret, obtectum cientiae nequaquam isse poterit,cum de fi iratio sit principium .ientiae, dolia ccii commai totius schola: vo c. atque sensus..
Tritonibus corroboralli eadem sentem irSED lationibus plobatur utrumque Apri I. Ratio.
mo quodsi gulare non sit propriὸ definibile veta ac propria definitione , saepe' nos docuit Aristoteles ea solum est, quae ex
genere. dc disserentia componitur, cuius par.
te sie esse in uestigandas docet t. post. textu. t usque ad x et ut genus dirui damus in diis re ita essentia es oppositas,una ves pluribus diuisibilibus. quousque ad tonias disserentias raperuentum sit, ultra quas non est procedendu, sed crei notissimo genere ad unctis omnibus dimere iis usque ad cita murra, vel certe ex proximo genere siperiores claudente, at in differentia constituenda erit definitio. ut in Ypositionibus huius loci exemplis ostendimus, Ic n. metaph. ex. t. eundem modum
inuest gaudi ciconstituendi definitionem his
515쪽
verbis repetit: Oportet aurern confide, areae sis. Dcae secundum dι Viones sunt depvitiori m. nihil enim aliud Diu Disione o vili prima n. quod dici Arge .' asser se ore di lex. 3, cxpresse proli ibet ad singulat lcie in inucstiuaesiedc si ii ibit; a. Ecce vel bii rus valde notanda:
inodo definiendi locluens Aristoteles Onim no definiri negat. Coasirm F, i, rit matur. quia ex ge i l. T. ren
tia L itali proxune, re pec: csco nponitur, diis rientia gitur indiuidualis naturam specifica. ra determinat iam ex gen
re dc disserentia compositam unde si proxime non componi, nisi ex natura specifica, piopria disserentia indiuiduali per quas, ci noli pes genus,5 d. lictentiam dc inibile est, atque adeo non propria definitio ae. Secundum argumentum euidenter probat salia in eide, quod lay: ilico Ona caeteri que modernis dicitur, vide accessingulare ut rale habete propriam different: amessent laicui
alia in dies renitaui essent Mumin diuiduo in. solum impropria, captarie fal
tu singulari proprium dclumi, minor ostendi, turmi in tio quinque grauus est cadi
di it x. t rci Cnim in prirnis en persei existens, hoc cit udenter a quo inque alio ei te creato. ic est gradus iubes lacum sit exinateria, Iorin i cmis pol aetiam substantiae: hil t-nia . Vera anima, verusque actus cotpDI; s
Iius, cum eadem eius anima, non olum uria id sensii principium sit non solum viuutricorsim s. sed sentire potens erit, ac demum cum similitudinem angelorum neat in gradatibu
isieci lus essendi, Nerii x his i :itur quinque gradibus il ad ph cili sacci ': intellectus quinque illa praedica a est italiam cpe substantia corpntea, atrima a, lata si uuam, orational genericii qui de pri Tu, scdili creti alia ita tuor, i la
les. quod in homine cernimus. idern -
luin superesse gradum stentialem singulari proprium, nullam essentialem dii retitiam ei ad Tquatam atqui pio 'riana , perquam possit quiddita lue. . aut essentialiter te finiri sed naturam ri
est,a - , alii cuille propitii accipitur, nullo modo si eoale .nec obstantiale naturae, sed ni odo atq adco modale P vi bene ictan. dc plures aliis cap. de specie non praedicatur de eis Miniad: lardais tu laad. scd .. t in cuiusmodi. rur in quale q. l. . t sed modo quodam sim l . Ginem dii Lientiae reducibili. sed iam iecundum ostendere oportebi , videlicet purum singulare non cur esse obici I Argum cium scietitiae de anoustrativae demos stratio , sape Alistote i s docuit di ederς
go nec de lino stratio ulla de eo coiiiiiii iamtcst: richa ut mitior. quia ex principii speciei
516쪽
applicatis ad litas in uia den
iuic late iaci cum iam conne IOilem, cum
solis acciden:ibus d es , t -- cipium indiu: luationis non es aliud quam
dentalem iuidualem diueienti am, nequ-, sed modum quendam, perquam a priori sic extra si cilicam clientiam, per quem subitat lis notitiam esIe tialiter odaliter determinatur ad ior. vel lud ingulare non secus ac subsistentia extraesentiam creatamaeum si .moda est substan, tialis . . t in
minus non potest vocari accide l. ius quidam substantialis naturam determinans. I differentia indiuidualic praedicatum sin stulari proprium non se ultorno flo essentiale nee accidenta e licet sit extra flentiam. sed Lbstat ille Male.quia fingalaritet isse non est grasi: si gularis proprietas per singularem esica diis naturae praeter spe i hcutia,scd modus p
scin Gesti inplici, atq; intuli sua cientia quae unico intuita in v
517쪽
. III. proprium praedicatu in . nec essentiales, nee a cidentale sed substantiale modales quod nee propria in definitionen cum Oirat iuni specifico componere nec singulare ipsu i demonstrativae scientiae obiectam const. lucre potest. Ultimum arps uentum mea citer probat Ad III. desiit aut uissimi De Opti ino a Que Nam de Christo singuluisti inolo, in demolistraa; tuam haberi scietitiam . sed Deus Opinicus longe diuersam ratio item habet a caeter singularibus, nam licet nec genus vel species in eo sint propter summam miri simplicitatem, sed eminenter contiit et quidquid pei se, stionis est in penetico specifico grailut unde ab eius ei sentia quam ad creaturatum limilitudinem intelligimus accipi possuiu principia si bi Besereaturis per attri itionem communia:
habet praeterea piae dicata sibi propria ad modum proprietatu: n, qu*s attributa vocamus, ut potentiam sapientiam, nam tabilitatem, aeternitatem licet singulares modum quedam uniuersalem l .abentes in quantur sub communi conceptu a nobis concipiuntur,de quibus ita conceptis demonstratioties extruimus, non minus, quam de rebus vere value salibus aequibus mediis easdem proprietates de illo demolistramus, cinam etiam per alteram, ut aeter talem per immutabilitatem. De Chi isto autem homine vera etiam l .ibetur deinon strativa scientia supernaturalis Theolaigia per applicationem, in quantum eo miti unet, proprietate&liumanae natiuae per primipia communia eiusdem de eo demon. strant ut, ut quod sit admiratruus, ili lis, vel quid simile atque etiam diuina attributa, quae ei conlieniunt ratione naturae diuinae i.
taque eiusmodi scientia, in quantuin de Christo homine d gerit, quasi mixta censetur, ex scientia de homine ac de Deo, quemadmodum Christus ipse in utraque natura sed ab-que ulla earum commixtione subsistit, de ioa, videtur esse aliud , quam pii licati q: dam
harum scientiarum ut ii uersalium ad hoe sin. gulare.quo pacto etiam admittimus decet et is ungularibus esse scientiam.
VAESTIO SEXTA. nde corruptibitibus, ct contingentibus, entibusquese acci ci
i γraecepta radens capite . . I libro, priori do ui . quod ex necessi is pro ' sitionibus acie te demonstiptio exituenda omnino est faecialem habebit difficultat enivrraque controuersiae pars , an contingentia,earia lae per accidens obiecta scientia ruin ecte valeant.
Prio controuersiae pars, an sitscientia de contingenti M. Contingentibus igitur exordium controueisi sumendo videtur pars neg/ I. Ratio. tiua ex detinitione scientiae euidenter Sententi deduci : nam si scire est rem per causime gnoscere, de quod illius est causa. 6 impossibi. le est aliter se habere, sequitur non vetiari :rca contingentia. vel corruptibilia, nam utram alii et se habere possunt illa quidem petis lationem . haec vero per omnimodam corruptionem, quod cernens Aractoteles i l. post. p.r . . bi dei biectis scientiarum d. se cibat fortuita, Sc quae casu eueniunt, vel contingentia excusit assimans pullam scientiam circa
illa versari. capit etiam et eiusdem libri s ientiam ab opinione separans tessatur de ictus dumtaxat necessariis esse.
Quod valde consonat dignitati scientiae re
denarii strationis, per quam producitur, demonstrationis quidem ex veris,primis, noti ribus, causisque conclusio nisa r edentis, hoe est.ex principiis necessirit . quae sint immodiatae propositiones unde fit conclusionem eius necessariam esse oportet e. s. d. sic risus λclusionis est scientia ergo ei iam pugilat cum natura si ientiae, circa corruptibilia , aut comtingentia versari. triplici namque parte contingit corru mota. pi accidens foret genitum ex parte causae doseientis . aqua eius conseruatio depedet, quo
pacto lumen in medio productum desinii is per absentiam solis ex parte subiecti,quod si-
ciente necesse est cuncta accidentia , quae ei inhaerebant, deficere ut Aristoteles capit. de substantia admonuit dicens destructis primis substantiis impossibile est quidpiam aliorum remanere desinit esse mortuo homine calor naturalis. similia accidentia, quae ei vivi- uenu inhaerebant ac demum a contrario cor I Pente, qua ta ae frigiditas aquae cor
518쪽
rumpente . nauat one frigidi 'q iae eo runapiriar per calorem in ea prodii a m a sole, vel , i et nullo ex his modis ortu pubilis
est . , ex proi)ria conditione est peripetua, alq ae adeo circa obie tum necessat tu. perpetuuia debet vetiari probatur minor. nam causa scietitiae sunt principia receriai q. idem. ac perpetua dc ideo certa. ut A sto e lectio'. capit a. aera et do ruit.
eonclusionis non solum ess firmum in assen. septin piorum sed quod nihil magis Lli uni
esse initi', 't. qua lud, quod eis opponitur: subicc ni cieatiae et an ti rationalis, cui medio intellectu inhaeret, incorruptibilis. ac perpetua ex propria natura: contrario autem caret otiani nos lentia aut si velis ei pro contrarineri orem designare impoli bile est ab eo corrumpi tum eius co raparatione de
bilissi nussit usque ad bit in praesentiae: subsistere minime possi:: etenim si ali luci ei
maliquam conclurionem errauerit ita et e tor ob diuturnam cotisuetudinem quasi in naa43 tura .iist cornu r. sus viaica oppositae conclusonis demolistratione superueniente deletur. neque amplias praeualere ullo modo aduersus scientiam potest .m multo minus opinio contraria quam ossens an esse debit ili numno. uimus, cui non repoga a subc se satiuiri.
Con: rariasententia praefertur.
arti cui his a uinctionibus pia millia re. spondet. Cori uptibilia, contingentia duobus modis considerari possant ex pacteis aeteriae, quae totius contingentiae. I corniptionis radix est: vel ex parte formae,aqua neccssario absq; d biocilen , quia cum sorma sita ius, propria conditione determittatur adesse materia vero cum sit potentia, quandam habet indisset tiam ad se x et non esse in determinata sabiem specie vel in diu duo. cum sit princii pium indiuiditatio: Us ex parte eius prouenit rc bustilaterialibus medam poliibilitas essendi ante quam sint di non essendi postquam
Alia eoAE Sed adhue possunt duobus modis consideridem diui H, in sinoulari, aut in communi prout a sing liaibus austra v. de quidems primo modo ac elpiantur. Qii nec et i, iis habent, sed omni auri contingentia simili vero in communis quiddita tuis eorum 1 raedicatis eo ii dem is contiexionias. vere sunt .ec T ria ac tabus
aliter se h-bere repi gnat excin pli gratia iste homo singi laris lapis iste aut ii ii uiri modo sunt . N. statim isse desit, uar, sed edentia hominis. lapidis, vel ligni perpetua st 5e connexio praedii torum eius semper eodem modo se habet quod l. bet era natara legenerationi, ccorruptioni obnoxium passi i mutatur mo quisque statim desinit eue sed quidditas entis
naturalis, dcs artio naturae, ac tiro us res sunt necessariae. Accum lenii naturalis absti
hat a materia singulari , res quidem corra. .l, es. continge tuo contemplatur non tamen sub ratione, aut modo se habendi corruptibili, vel conti. gi, sed necessatio, ut ini, suadhuc. de ibit in acernimus.' iam quod iste, vel ille etiam iit odiens thesaui uim inueniat. res est fortui a omnino per accidi a contingit de qua proinde scientia loci habetur. sed quod soli una si causa per accidens iii his. quae agunt propter irim, raroque conlit giit. non est contingens. sed necessatium: quid est magis contingens, quam actus liber voluntatis ad utrumlibet i .fferentis. 5 nihil minus ratio, vel essentia eiusdem te est necessaria ad scietii iam noralem citinerari an, vortutes,su fria oratis Philosophia per se comtea I latur, non nisi in ad . b. s liberis volunt iis reperiuntur. Derebias Situr cormiptibilibus, Meo uin an iusso pentibus in singulari non datur sciet uia. qui. D. rho. contingentia contingenter sunt vos liceat loqui bene tamen de eisdem data in com a sinunt conlideratis, quia non sua contingentia continge ter scd modum necessariolum habent. Achaec est sententia Diu boni quam ut veram amplectimur sap:enter en: in protulit Doctor San. lus eadem loco nihil esse ita contingens quod sub aliqua consideratione non sit necessarium.
Solutio argumentorlim. II lud autem adimi: timus is argumenti si Argili
fiat satis quod indefinitione scientiae di Solutio. citur, rem circa quam versatur, nota posse aliter se habete, aqua conditione quamuis aliena sit res cori uptibilis , vel eoni ingens in particulari consecrata, sed quidditas mus , dc praed.catotu connexio necessalia est, donos
519쪽
i. st aliter se haberi ut oste quo sensa Donnegat A stoteles obaera, divin Iem se eum ipsemet ortuita de cali alia noni olain consideret, ed cfi. i. t. r. Lbio playsic.
de cata at una per se, de pet ccidens natura i-ent: sic a tract.It:onen instituens. D. loimen otiam inter scientia in . ci resonena ex parte ad ni iti miri a illuc in rebus cotat . . , Icco cin3entibus,quae vis. .entia
i siderantur nec si riae sunt,e per necet Dria principia probantur eatu passiones. quo seni per op ni o dcficit per medium continget in e: Mea pracedens. I. solutio. Reliqui iiii cu it argumento de incorrupti esse entia occurramus verum csicco si A. suo diu latura scientiae omnia reperiantur . ideoque non posse ullo modo ex ' d te io, o per se comi estia amen indirecte, 6 quati per acci etudine ianua intellectus errori contrario aperiente, quod si iv od hoc modo fieri non rep. I
tiorem ob actu potest concingcre, vi quispiadetino iura Voc es, vel media qus ex principi ordinatis cornponuntur.obliuioni tr: dat ira etsi simplices eorum species non corrumpantur . cessat tamen earundet ordinatio, di corolatio. memoria ad sicctum ordinandi compore indi dei non stratio inem excis, d si ciente quo praesupposito intellatius multi-dine diueis: rum qii. si obluitur, in ict iu tr. bere solent species oppositae opinionis, ex quibus propositiones forina: ut: eis que nullo iam ii vpediente assentitur intellectiis, nam Ii permaneat habitus deest i men medium, per quod e s facile, cssi obsistere, de habitus sine melo non en nisi quae d in veluti ti bi tua qualitas Oretistens neo; filum opponens impcdi:rienturi cotitiariis ac bus perfriquentem igitur viam falsa,
rinionis. aut eri Cris . le iratii. destruit ut absque lubo habilia,sii iae,qucadmindum caeteri per habitus contrarios non iam editectes, per se quia ex si recto non posset error, vel oppos .a opinio ad. R. sus scientiami reualere. imo nec locum habere in intellectual- , vel scitis habitu pla
Ad formam gutu argumenti dicendum Adtorma est quod cum scientia per se sit incorruptibi, auo li . e perpetua circa neccssarium obiectum, ocscin per eodem modo se habeas versati debet,
talia sunt corniptibilia, docontingentia, a
quantum istientia considerantii . abstram quidem a nateria singulari. quae totius co it gentiae.&corruptionis radix ei ted eiusmodii adhuc in dirui .. eonsidera: dcfiniri potest. atque obiectuin Rientiae esse.
Quid sit eus per accidens explicatur Od eo usi darisientiamsia et F. Szd ad secundam quaestioni partem iam
leueniam oportet inquirent caide elia es c accidens pcissit esse Lientia. Vulgata satis in schola cuia i entis
inens per se, per accidens Ita ut t. stotele 6. metaphyli textu eos pei se a si lud dicitur, quod ex cbus per se coharet tibus, vel, ii liquid per se coiistituentibus coalest; i liam compositis locii habet
distinctio haec. nam de Deo opum qui implicissimus est,co fre ensic se ut exoctu A potentia sui. lil. vel certe ex his, quarpei seo: dinantur si ictione P c,rd: ni; ad virum aliquid constituendum Gplum primi his bcs in hornine,ac Lint Iid L. Dpositis substantialibus secundi vero in diuelsis rebus db ideiri scientia confideratis sub v-na aliqua ratione formisti, ad qua ordinaritur, vel cuius formalcm ratiorem aliquo modo participant diuersa sunt praedicamenta sub . stantiae. 5 aceidenti uir, di hilominus ad W-numpe se obiectum mer physicae pertinent, quia sub uniuersi istino ente eius :eelo petse ordinatur, substantiae per se attributo Acci dentibus vero per ordinem ad Lbstantiam, ni ad quam ordinatiu quod: bet iuxta propriam conrtionem. En per accidens est illud ' inon per se, sed accidet. taliae S, vel ordinatis consurgit . acciden non per se inhaeret substantiae, sed accidentiat ict cum sit res diueis praedicamenti, idco ex utroque non consiligit per se,sed per accidens vir uir, quale est hon: a bus, clarius in somine i et accidens unum, quale est homo albus clat. in homine per accidei scocoriunt a bii desinu
sicum, δή ideo en spe accidens est hominem album esse inusic Em. De ente igitur per se non venit in dub:um De quo quod obiectum scientia esse pol sit cum sit quaestio. causa per se propi ieratum,quae de illo demonstrati in scieti poli ut per principia ex p. opita ei ina; a desunapta. at de cate raccidens
520쪽
merito dubitatur, iacum ex diuersis per accidens concurrentibus sit coiistitutum, non vi.
detur opio pacto, nam habeat si ni iam uni ea finitione explicabilem , nec determinatas proprietates: principia pet de eo pol s. at
Lopicito. Tenent nihilominus astu trativam partem
nonnulli ex modernis qui viva voce A stotelem interpretantur eadem distinctione uten. tes, qua nos si sumus circa corii pii lia , contingentia, .siei erantesque de ente per accidens in particulari non dati scientiam quia una definitione explicatur. neque determi Patas habet proprietates. vel hi incipia, ex quibus demonstrentur e cae erum quidditis eius ac praedicato tu gentia liti connexiones tales per se sunt. 5 obiecta scientiati esse id repugnat. Probant exemplari quadam inductione. nam de numero qui est enuper aceidens datur Arithmetica, de numero sonoro Musica, delinea visuali Perspectiva de Republico, quae noest aliud, quam multorum hominum conge. ries, Politica, militaris de exercitu, de quartior qualitatibus bene temperans physica aut Medicina de integra argumentatione ex
aggregatione trium proposit onum composita Dialectica ergo bene poterit esse obiectrum stientiare iis per accidens praedicto modo consideratum.
. bi de nativa entis per ac Edens copiose disserens non sollim negat de illo dari scientiam .sed ex proscis probat verba autemetiri inter alia haec sunt Pudaiuem cientians est accidentis palam, aurius sententiam vitimi textus quasi per modum epilogi claudens ait. oxidqαidem Dur est accidens exurepte quaeatam, cin Masci tui no est. dict- est de probat duplici argumento.
Ptiino. Sive en per accidens fiat ex con euisu alitio ratione terr potis ut quod fuerit hyems sub cane. id est. a si uiam lepia frigidia. ac pluuiosum, siue ratione subiecti, in quoc6
currunt duo accidetia ut in eode homine al-bυ,5 Musicum. I ratione use W aedificator.&Musicus,vel demum ratiot: ess lius,ut
quod ob sopios, sciui .ius oblonium praeparet delectabile sitata , ae lalubre praeter eius
arretv. que curvique. inquam, modo sati stet continui em cuilum natus conti git, undero est neci Titium, nec frequentcr contin-pes. de quius scientia esse s cst. sed quasi desectus eius, quod est freque te euenire, vi. de non solum non si obiectum scientificum, sed quasi de semis vel priuat o eius. Secundo. Scientia hibetur de reat qua, inquantum eius disti itio medium est denton II Artiti strandi proprietates hel pessiones, sed ens per accidens ron habet di finitionem. ergo nec ob:tctum scientiae ullo nodo esse potest. Proba minorem ens per accidens sit ex aggregatione rerum ad luctu praedicamenta spectar tium, ut hon ora bus, aedificator in usLcus ergo non si sub uno, sed .ult:pliciter Gre, cum ergo ex genere,&d Terentia dcti itio sit extruenda. siquitur euidenter non posse v-na definitione explicati, quae sit medium demonstrandi passiones. Aristoteli cum hoc argumentum duabus vi I. Solutis is cona ursoluere moderni priori,quantuin quorundLattinet ad definitionem posteriori vero adscientiam iasserunt ieitur quantum ad primum
v. me duobus mod: intelligendum esse Ari- stotele, dum ait ens per acci istis non esse definibile, ita uti G de omni, sed de aliquo genere
eorum loquatur, constat enim quaedam eo. ii si liri ut nummim. te qua in primo Eumento enumerata, de qui bus proinde Ari-uo: elo ipse varias habuit scientias, quae idcinc et uia per accidens vocantur physice . quia ex illis non fit virumit se per unionem imtrinsecam, sicut fit ex materia. de forma, aut ex partibus in egra litibus una quantita cotari-nua de secundo specialius loquendo intelligi
potist de his,quoiuin extrema nullam habent connexionem inter se se, neque efficiunt aliquid unum, sed omnino per accidens, Mina,
pertinenter coniunguntur: ut homo albus, a
d ficator musicus: de quius bene admitti pint si non esse desi: ii lia ullo modo secus est de aliis aliquo modo esse ientibus vi. iam , ut
numero, ercitu. republica, ac caeteris huiu, conditionis, quorum extrema licet non petis uniantur. eo tamen si reconcurrunt, ut fiat
aliquid unum eiusmodi enim una aliqua desinitione explicari possunt. Quod vero iii fertur ex negatione d si ii 'I Soluti tionis negatio scib: litatis ut sic a rura listi. .ctione etiam indiget, nam duplex est e. si titio. iuxta eam duplcx scientia . xxacta quidem exaeaere, Mir rentia, qua in habet