장음표시 사용
421쪽
DE vet. rotab Hieronymo,quae hebraice sic habet pristae tribum dabinia
hoc est, ne forte sit in uobis radix germinans toxicum, ac tribulationem dc miseriam. Septuaginta uero non mutarunt Amn tars tWWympύονα ἰνMA. GAetnhelae hoc est, Ne qua uobis sit radix, sursum pullulans in amaritudine Macerbitate. Paverit mihi. Qiiemadmodum habet&hebraicum, qanem scio quamobrem reddiderint Septuaginta .endi Ahidi rom hoc est, Sancta mihi sint cur Shalomodest pacem, sanctitatem esse uelint, non uideo. Nonne enimn tota sententia immutature ET assumat ebria sitientem. Dixe trirem, ruso tyr,hoc est, Ut addacebria sitienti aut ebrietas siti, quasi diceret, ut auidissime pessimos quo terrores imb: bat it eo malefaciendi sitim fiat quaeda ebrietas. Inebrientur naalefactis, quod tantopere priuScupiebat. Haec cuit sinia,nescio quid in mentem uenerit Septuaginta' hunc Iocum sic reddiderunt xx A rarat rora re o Ao noAos, yy - - era ira hoc est, Ne in interitum peccator abducat eum, qui sine peccato est. idemus quantum intersit. Ea dias non ignoscat eiu Etiam hoc obscure a Septuaginta uersum oύμ. 8 Aho oecor, GAoerisA, oiam Credo ultimum uerbuesse deprauatum pro eo quod est Acar. Dicendum i ne dia nolit parcere illi. A, et tautem dicemus bene uertere.
ET solis ardore. Restituenda uox in suulocu, pro eo thebraice est num ho hoc est, Et salis ardor aut sale ardente, cuiusmodi est sulfur pro sole igitur,sal restitui debet. Sic MSept. rerum s res me Sri Ac Pec 3 etsi eger. mxAακάκ--e hoc est, lagas quas inlccerit dias super ipsiam. Sullar, sicilem ignitum Licet in eo uarient i activum in passivum uerterint, salem exustum dicentes,
non urentem, qua uarietate,corrumperetur sententia.
ET quibus non fuerant attributi. o ix hoc est. Et non erat pars eis, hoc est.Cum quibus nihil eis commercii Qui dii nihil ad plas hebraeos attinebant, utpote qui abus I prima origene, praeter uerum deum, alios ignorarint Hac sententiam id obscure,&improprie rediderunt Sept. J l sic. e. tam hoc est. Neo distii huit ipsis,quod uix sudantes intelligeremum Escondita a diro deo nostro. mam Nnmmncm hoc
est quae abscondita iunt apud deuin nostris in At manifesta nobigac
422쪽
litus nostris Horum uerborum haec uidetur sententia.Uidetur enim ei minari.Quae enim inquit respectu dei nunc minime uidentur minime noscuntur fient manifesta, filiis nostris.ppscilicet eorum scelere patefient tunc, quae nunc quasi abscondita uidentur. Ut nunc quidem quasi clausi , tenebris sepulta, apud deum sint, Tunc uero in lucem extrahentur, uenient in propatulum.Haec omnia mala, omnes nae miserabiles calamitate quas recensui sunt in fatis absconditae,ac tenebris inuolutae. Tunc erunt manifestissimae. CAP. XXX. Nore tuo dc in corde tuo. Addunt Septuaginta in iis mari ri et mim is hoc est, Et in manibus tuis ut facias illud. CONPdera. nim dest,uide intuere, quod recte ab HieronJ mom illud uersum est.Omissum a Septuagin. HὴA Ichre emm ob v eeorum ditaq;.. hoc est, Ecce dedi ante facie tua, hodie vita. R. Eliqua in hoc capite . nullius mihi momenti uisa sunt. Mittimus enim quae sunt friuola, re ae contentiosi magis queritatis studiosi consectarentur.Diligenter autem xhebraicam ueritatem clituum d aeditionem Septuaginta &quae quidem digna uiderentur, annotata sunt. Leuiora autem dimissimus.Immo ut uerius dica, caetera uehementer consentire inuenimus. tiare tam calumnias iudaeorum, qargutias quorundam Christianorum parvipendamus qui cum duas tenuerint voces hebraicas in ostentationem suae imperitiae,dicunt nostram aeditionem esse deprauatam. Quaesii optimnon est quantum esse possit, nulla erit unquam. Est autem, is eorumoi, qui graece paucis ante diebus didicerunt.Hi enim omnes etiam
doctissimorum hominum ea ut aeditiones, siquid ab illis in latinuuersum sit, Gens nimirum ingrata, de parumpia, qui&alienae inuident laudi id cum suo detrimeto ut uis suae sunt stud os, Malloa suis impiis maledictis, ad beneficia praestanda reddunt tardiores. Quamobre quae ex falso,aut maligno iudicio potius, heritate proficiscuntur,audacter contemnamum
423쪽
DEU T. tos imperatiuae uoces ad plures in contextu hebraico referuntur . Puto autem locum esse a scriptoribus deprauatum,ut quod paulo ante ad Iosue pertineret nuc ad populum transtulerint. Nam de ad Iosue dicit redipe OL MAXU . OEtrabenis mihi maen hoc est, Et despicientiae,&auersambuntur me Quod de Septuaginta non proprie em meo byovGμ 3 idest Et prouocabunt me, R irasci me facient. Errespondeb tei canticum o Sicut habet de hebraicum, uerum Septuaginta eandem quidem sententiarn, sed aliis eam uerbis exprimunt dita iam Ue 'ecreta c. l. - hoc est, Et obsistet,&resistet, siue propositum ei erit canticum istud in testimonii uidelicet. SCI O enim cogitationes eius. , Hebraei quidena, praesertim qui philosophantur, dicunt eo nomine intentionem, conceptu, cogitationem significari.Estq; ea uox apud eos creberrima, taliare non sentiunt cum eis Septuaginta, qui hoc ipsum uerterunt .ma repeta in etsi utar boci latam hoc est. Ego enim noui malignitatem , siue improbitatem ipsorum. QUA Ecun; facturus sit. Dunbpixam hoc est, Qtiarcunsv cit hodie. Non ergo de futuro dicitur sed de eo , quod iam cernerem ruri cici Septuaginta de ipsi perfuturii uerterunt mi reum, A ,
hoc est, Quaecuni facient hi: C O tentiose egistis contra dominum. Sicut habeto hebrai-
eum semper rebelles pertinace contentiosi fuistis contra dominu. Hoc itavistimum Septuaginta diuersius reddiderunt in os ophoc est, In his quae ad Ocum pertinent fortasse clarius explicantes.
verum ueritas habet ut nos protulimus.
ANto magis post mortem meam. Septuaginta adverbium post, scilicet mnae semper fere reddiderunt Poem, idest extremu. Quod saltem hoc loco non quadrat, sic sexos, rabidest
cxtremum mortis meae.parum clara oratio.
CAP. XXXII. Udite caeli. Hebraice est uerbum ab auribus ductum I ma hoc est, Auriculauit, ut rem nouam, nouo uocabulo demonstremus ab M . Quam formam etiam apud graecos, Se
ptuaginta expresserunt formantea stipsi ab . uerbum is
424쪽
eo. od cinnerebro apud illos fiat miror non esse famam etiam hoc loco, qui pro eo quod audite cassi noster interpres uertit vo mchestri reddiderunt, hoc est, Attende caelum. Itaque Minio disse runt,cI caelum per singulare extulerunt. Quod potest etia esse rationabiliter laetium.Incertum enim prope est, Num ex ulla causa acciderit,ut caeli numero plurium proferantur apud hebraeos per singulare uero nunquam. Sunt qui mustice laetium asserant. Alii ex ea consuetudine, qua&apud nos dicuntur tenebrae non tenebra, diuitiae, non diuitia. De quare quia alibi&scripsimus, de scripturi sumus, non plura nunc pertractabimus. QUAE loquor. t run hoc est, Et loquar, ut totus uersicuIus sic habeat, audite caeli&loquar. Sicut Septuaginta voe x obexta vota AxAh oti hoc est, Attende caelum, loquar. CONcrescat ut pluuia. Ex ab hoc est, Defluat,destillat sicut pluuia doctrina mea. Diuersius autem Septuaginta deo'- sors o imis Tot g γμα - hoc est, Expectetur sicut pluuia eloquium meum. Sententia clara est, rumpatet quo modo sit intestigenda uerbi proprietas ex aliis quoq; locis est manifesta.FLUat utros. idem Fluat, ut reliqui diuinae scripturae loci ostendunt, quod Septuaginta per aliud non multo diuersiti κα- lebs idest,Descendat ut ros. UAsihimber super herbam. 'hilam pri Quod longe dinersius ab hebraeis exponitur ,hoc modo. Quasi uenti, aut afflatus, siue uapores super herbam. S quidem hac uoce Rabi Salomon dicit.uentos tempestatis significari. Qiiemadmodum habet Chaldaica aeditio ne vim hoc est Spiritus, aut uenti pluuiae. emadmodum inqtiit hi spiritus, crescere, adolere faciunt herbas, ita quae de sacra lege narrantur, clarius ostendunt eius doctrinam, Maugeri faciunt.Hieronymus cum Septuaginta Ho fleo hemor hoc est. Sicut, imber super gramen. UAsistit, si mini ita uoce etiam stillat, hebraice significantur. At Septuaginta paulo diuersus connat s hoc est, Quasi leuissima pluuia Aut grando quae rori similis sit quasi leuis nix. QUI A nomen domini inuocabo. Sicut hebraice per futurum, scilicet. At Septuaginta cxxAth hoc est, inuocaui. Non est autem dissentiendam ab ipso fonte,praesertim cum sine ratione fit.
425쪽
OEU T. aor DEI perfecta sunt opera rapa et nivn hoc est. Eius qui fortis e prafectum est opus, opus integrum, absolutumq; est. Septuaginta uer aliquanto aecus cccs- --m et hoc est Deus uera sunt opera eius. Ecce omnes loco cius nominis diuini, quo petra, aut fortitudo significatur, ipsum deum posuerunt. PECcauerunt ei non filii. Cum negatio spectet ad filios, quia hi filii elle Dei negantur, Septuaginta in uerterunt sententiam, quia nc
gationem ad Deum retulerunt cAo Tomyobκ- τέκνα μωμ; et , hoc est Peccauerunt non ei filii contaminati aut reprensibiles. Nisi rectius eam sententiam Interpretemur.
ET creauit te. Itan hoc est Stabilivit tefrmauit te, qil, ad
creationem, Malia beneficia diuina ac maxima pertinere potest.Scptuaginta&ipsi Amoc dest, pinxit te formavit. DIErum antiquorum. Ohryn hoc est.Dies sarculi, aut dies aeternitatis, dies ex quo mundus esse coepit,&antea. Cogita inquit totam aeternitatem, siue ante homines, siue post eos. Septuaginta cumhcbraico ho=et Recordamini dies culi. IUXta numerum filiorum Israel. Non dubium est, quin locusta apud Septuaginta sit deprauatus ex alio, ei simili i et styθ ο --μAchitob hoc est, Secundum numerum angelorum dei Est ut dixi hoc ex alto loco desumptum ubi id dicitu quod huc transpositum est, non ab ipsis factum I uenit eum. Sicut habet hebraicum. Locum uero esse depratiatum apud Septuaginta existimo . Ut pro eo quod dicendum fuisset et aut Iehi, hoc est 'nuenit,mutatum sit in sieto eram quod non habet locum hic. Immo sententia penitus corruniperetur Hebraice vinum hoc est nuenit eum. IN loco horroris. Tria hoc est,Thou. Quod uastitatem ruinam, deformitatem horrorem,& Chaos significat ut alibi nobis dictum est. Miror autem Septuaginta qui cum bene hanc uocem in principio Genesis uerterint transferentes Thou in redecimo , hoc est, inuisibila, hoc loco, tam sibi dissimiles sint, ut ipsum interpretetur in hoc est sitim. Hoc modo et x Moeraso redissem hoc est. In sui incendii, in loco,inaquoso. Credo uero eos potius sententiam, querborun proprietatem esse secutos Solitudinem illam asperam, ais acerbam describentes.
426쪽
ET uastae solitudinis. ponet, ii hoc est Dolaris gemitu saeuanitatis acrinnaeanuenit eumqt in thou,hoc est.In chao.deinde adnit telet,las imon,hoc est moeroris ululatus ac uastitatis, pro eo sest, inchao tristi lachrymabili, ac uasto, deformi. Haec oti de illa norribili solitudine dicunc, quae herbisci arboribus denudata, praeter exustas cautes, decocta aulain inter se confusa saxa nihil ha- dedat aliud Quaobren iniuria talis di fuisse mundus anteu res e
E docuit eu. Si uerbi hebraici mam Proprietatem exprimere uellemus licendum esset, intellectificauit eum.Sept.sicut Hieronymu)--- Locristam hoc est,&docuit eum. SIcut aquila prouocat. ypn mesi hoc est Sicut aquila excitat ustatat, exurgere facit nidum. Et quemadmodum elegantissime
transtulit Hierony.. non tam proprie Sept. Z men binmemorem hoc est, aquila protegi obumbrat nidum suum. duper excellam terra. 1 minuet hoc Super altitud ne terrae. iuue cacumina is fastigia. St. n.usus est quis similitudine,quae suos pullosprouocat aduolandu, ac sup eos uolitat adducitq; ad cacumina montiu ita deus populusini per doctrini luce ac ueritate, quam eis attulit, si macumina monitu collocauit, hoc est Super oes populos te, eosq; cuctis getibus nobiliores lacit 'tient quasi caelestes.quaobrecti haec sit lata uerboPaepticias quam attulinius, non re
Adduxit eos ad uirtutem, aut robur terrae. Mirorgeos qui non per inscitiam lapsi sint, nam alibi hanc uocena secundum suam proprietatem transtuIerunt, ut retro uisum est.
ne filio Tauroru. ides eos,tauro redd dii qfferat nomen hominis.Atqui neminima side uiribra eius significationis extat apud hebra,ri.Filii enim Basan hic commemorant , de quo ante ius dictu est, e superariit hebraei iuris terra diuino auxilio potiti sunt. Atq; id innitur hoc loco Basan uero etiam,pinguem significat. MEracisimaum. 'm Idem quod uertit Hieronymus, quod o
mittitur ab Septuagintanescio quanaobrem.
INcrassatus est dilectussimi Vide nomen ducia irae hoc
427쪽
DEU T. to est Sulaui alcitia fax esse praesens nomen.i. Etur. pinga imb sus, ut tota periodus sic haberi. Incrassatiari est pinguis ac satur. d. etiam Septuaginta uerterunt :ctetrati re hoc est. D lactus, ac ipse videm nescio a quo uerbo id nometri duci possit, si d lactiam significat. Inferius Hieronymus uertet rectissimum.
E Trecessita de Lunet: in v Non hoc est. Et spreui conrepsit, petri ratus iubet in sim tuu sitae ait Vl, is uiu mmie Ita s. Ie-
sinua It n.smb Crage dedIctio, relictis cabalisticas se stit onoe'. QUOS non coluerunt preseo Ea est uocis hebraicae sign:ficati . Sept. A. in , get, tam , hoc est, Quos non cognouerunt patres eorum. Ex guum quidem discrimen.DEunam te genuit reliqsti. 'ri hoc est, Obi uisceris. Ducis.n. a. Loblitus en e et SA cuaginta sic t Hieronymus diei ij ii Jam 'laxam Arrit hoc est. Dcum qui te genuit, reliquisti. CONsydcrabo nouissima. tum hoc est. Cons derabo, videbo quod miror Septuaginta uertisse,sta D LEt ostendam videntur meo errasse,s putarunt esse tertiae instratonis apud hebrarus glest primae, ut pertas patre. Eo errore saepe lapsi sunt. IN uanita istus suis. Sicut hit Selebraici mih tan uanitatib'suis S Vcxptimatas uanitates e. et: σέ G stata risii l. In idolis si s Ucru alia quod generitianitatum possunt intelligi.
Ss ad infreni nouissima. rem in loces siue ad subter inferrum. VR ad interiora inlata, sicut optime deptuaginta coaxmrarim idest V ad infimum infernum Est autem niaxinia irae diuinae sigmficatio. S retra naia..S:cut habet hebraicum dian: a. Sie
Septuaginta misso etiamst in aceruabo super eos mala.SAgittas complcbo. audia,Exhauriam, cleficient omneam, sagittar in eos iaculatae, DEuorabunt eos aura. et rem hoc est, Et de rationibus recteph i. consumabuntur deuot on:bus recteph. Voluaticinterpretat. Alii cartane agnitu exustoneu Atridaemone mentem. Alii pia itcntia udrate Amplecta aut rabi Salomon, Edaemo.nes significent. sic. n. locu hunc exponit 22 et: retram hoc est, dae
idest, at hi laeti clamatu cru e ldama reterpres, non ditauit a
428쪽
nto interprete, qui hunc locum, ita nertit Saeuient in eos 'ru', hoc est morsus auiu . Sed obstathside interpres intulit quasi exposnes hebraicu, aitq P:maim,rim hoc est. Et confractiones, contu siones spirituu sceleratoP, aut maloP.Secutus est Linterpres Seph sta fetam oerim , Et morsus auium immittam in eos.
MORHamatissimo. rina et retiam hoc nomedaemonis eta perhibet lac exponit Rabi Salomon.Immitta in eos Chete hoc
est ontritione, afflictione ocussione. m et mmcm iEius daemonis, qui uocatur meriri. Pti Secuduest nonae diaboli, forte ab amaritudine ductu Arbitror aut ipse, ta superius nome, qhoc, de quo hic agite, non daemone significare, sed esse aegritudinu genera, ardores. s. quibus conficiuntur corpora Chalde uero interpretes qui erant cabalistae, Mallia eos secuti sunt praesertim cabalistri, existimarunt esse daemones, a quibus eiusmodi aegritudines immiterent Quod non adeo veru arbitror. Fleri n.non prit, ut hoc ignorarint. Sept.&Hieron sitot alii apud graecos, n-terpretes. Ut aut pleras alia falla, c6menticia, apud cabalistas reperiunt ita ioc ipsum falsum esse existimo Sut aut Mali hebraei in contrariu, qui eo note maxima corporis incedia significari asserant. An uero mortaliu afflictiones, is casus a diabolo excitentur, uel natura continga uideo non huius esse loci explicare. Praesertim quia oues in utranc parte sunt, xmulta super eo falsa, periculos asseri possunt. Quare istiusmodi rebu puto melius esse Assensum cohibere,qaliqd imprudenter hiemere .pferre Porphyriusqmulta falcide natura daemon cominiscite it eoPopera fieri si obc, si
res terrae, de qua re alibi disputatum est. Sept. aliud aegritudinis gen' esse id arbitrati sunt. Vertutq; kotio mobsus rex1 cietis hoc est.Opisthotonos in medicabilis.Est aut aegritudo, qua posteriores corporis
VN furore trahentium. Hoc aeditio Chaldaica sic uertit
Usyri. ni , an nonorum hoc . Cu furore draconti,a serputes terra. Explicatas est seia Trahentes. n. dracones intelligimuS. Ponitur. n. oe genus bestias, a quibus mala essent Ppcssuri hebr .aues, estne, draconcS. Sic etiam interpretatur Rabi Salomon. NE sorte superbirent. xi a rasaeis hoc est Ne forte sibi appropriarent,
429쪽
DEU T. et o priarent, aut attribuerent hostes eorum, ut exponit Habi Salomon.
Miror uero Sept.c huius uocis interpretationem penitus a uero deuiain,hoc loco attulerint bre, Moesteoxeον σωσιδι ζιs nyxpmd hoc e. Ne forte diutius uiuant aduersarii.Ne umbram quidem huius significationis uideo in uoce hebraica. I Inam saperent. Hebraica nihil penitus dissentiunt. Sed perperam tota haec sinia redditur apud Septuagintatas eseop-ν συνιε ,Tocmi et Asa o G y 'sta cetns; octies o hoc est. Non cognouerunt ut scirent, haec accipient in subseque tempus. Nihil uncitam admiratus sum ilhanc uarietatem ne dicam aliud. Erdias conclusit eos. Placet quod interpretantur Septuaginta vota Rubccvrreeet Uc Orabs dest, Et dominus tradidit eos, licet hebraice sit, ut uertit noster interpres. ET inimici nostri sunt iudices. c-- Quae uox exponit ab hebraeis ut noster reddidit interpres.Rabi Salomo on )ri narram: Uidinii od mae hoc est animici nostri iudicant nos, c iam deus noster endiderit nos illis. Au ideo iudices nostri sunt, quia uendidit nos illis deus, tanimacipiatu nostra scelera Quare nescio quo modo serri debeant Sept. qui uertunt Ut ex ed 3MM ανο heto hoc est, Inimici autem nostri stulti sunt. Nam quorsum hoc tendi: cum nemcum superioribus.Nes cum his quae secuntur coniungatur cDE suburbanis Gomorrae. mma hoc est, De agris, de solo Gomorrae. Quod omittitur a Sept. Uta RAh et tiamyἰκ-Moeectis, hoc Expalmes eoM de Gomorra. Suburbana no admodu quadrat. IN sanabile. dio hoc est, Crudele, crudu. ASeptuaginta sumpsit Hieronymus,, υm remi A is rem hoc est. Furor aspiduinsanabilis, licet in eo uarient, mra idest, in furorem interpretentur, non reiste, si re ste ipse existimo.INfirmata sit manus. 'mihi hoc est. Deficit manus.s.robur,potetia.Sept. partim risenti ut, partim diserepat si lc--s,ex A A - hoc est. idit enim eos dissolutos disti deficientes.
Esidui quom consumpti sunt. ad yanethdarn hoc est Et delecit praesidium aut saluatio,& confortatio. et sic, defecit, seruatus,siconfirmatus, qui fuerat inquit seruatus deadiutus defecit Athitaexoonit Rabi Salomon. Mitto alia quae super hunc locum ex authoribus hebneis ab Ioanne phorcesi citata sunt Hiero mus uertit residiun, quia mi relictum&confirmatum significat. Sept.ut in
430쪽
praecedente lasa, ita in hac, dcusant uehementer. Uus t eos voti ex AcAcImmas , Neto araram ese et Et hoc est sidefecille in seduci ione, effluxisse. Nec trimus r6nem huius uarietatis quid, n. Opus eis S acuero ut fulgur gladiu meta. Imo non si comparatio, sed sic rario i 'amu hoc est.Si acuero fulgur aut ardorem gladii mei. Sed a Sept. posta est comparatio ni meo OPE. Uamy, eota' hoc est, quoniam acua sicut fulgur, gladiuna meum.
ET de captiuitate nudati inimico minima caeno hoc est, Aprincipio dispersionis inimici, aut si A principita uindicta contra inimicos. Nam caput non corporis membrum, sed principius gnificare hoc loco contendunt. Rursum quod denudatione Muindictam significat pro uindicta hic stimendum asserunt. Denudatio capitis inimici non adeo certu est, quid significet. Sept. suo more penitus deurant di ratat Aliti, se ii hcccst A capite impera- tua gentibus.quae lata ex his uocabuli quae hoc loco habent n6prit colligu Significas ergo ultio si cotra inimicos populi dei, de utet.LA date getcs. Tota haecinia in codicibus Septuaginta deprauate legitur,muidentur quae hoc loco apud os laguntur, este aliunde transposita Neeis vi metieiso rum etneo ini Ummi vita vita, o Abib , hoc est Exustate caeli, sanguis ei est,&adorent eum omnes anget dei Et sorte is locus cst , qti citatur in Epistola ad hebraeos capite primo. Huius igitur sententia nihil in contextu hchraico fit,nentio. Ideo nec in nostro Alitinde est huc transposita.
CAP. XXXIII m ses uir ei. Chaldaica aeditio sic habet mnmurm hoc
est Propheta Dei. IGNca lex. Eois, in igne lata esset, aut Chaldaeus uertit interpres, MI ab Salomon exponit.. SANetoP millia. Sept.expresse hos sanctos transserui cti Allia, andi Acio di ino hoc est, A dextris eius angeli angeli Sicut sentiunt hcbmi MChaldaeus uertit interpres. Mnes sancti in dextera Has putant hebrae animas iustorum,
T supatuus in numero . Tatio ostendit, codces Septu este ab aliis corruptos, quia is locus apta daeos bene leg tur, scd hoc additum est tanti Abs c. in ip si idest Et Symeon sit naultus numero Primum Symeon interpositum cs Deinde nou stuet simile