장음표시 사용
411쪽
DEU T. ros ipsosq; pullos reliqueri omnino morientur ea sublata, quae eoSal
bat. Sin uero tanc ullos ceperit, clarum est 'inne auium genus breui periturum, si consimilia caeteri facerent. FAcies murum tecti. v di, hoc est. Facies sepimentu quoddam,aut munimentum circa tectum tuum, cum domum tuam edificas 'equid inde labatur, aliquem interficiat, Min domum tua caedis causa reseratur, ac ita quos polluatur. Tota itaq; sententia norecte apud nos uersa uidetur . Neq; enim uult fieri murum tecti, sed aliquid aliud quod retineat, quae collapsura eiecta sunt, dum aedificatur. Namn ab Salomon hoc ipsum attestatur,qui quod noster interpretcs uertit murum, ipse exponit arimo ma hoc est, Sepimentum, percircuitum totius tecti. et g tur aliquid desuperflari praecipit,viqine cadunt ibi ustineantur, Aut innuit, ut in aedificanda domo, fiat quoddam uallum me quis inde transeat, aliquid delabens eum interficiat.Id quod Chaldaica innuit aeditio, Quae locomahache, quod Hieronymus interpretatur murum habet uva clRabi Salomon expolist mnacnetriciaco hoc est Munimentu quoddam, quod intra ipsum tectum, Muiam est. Hoc Septuaginta uerterunt ni AN . i. coronam uallum. Sed in eo erratur apud ipsos, nos,quia quod hebraice ad materiam cadentem e tecto refertui psi noster interpres ad homines inde praecipitantes retulerunt. Ex quo sententiam obscuraim feceriunt Cum enim dicitur facies uallum circa tectum in imo, ne effundas sanguis in domo tua ,sis reus labente alio&c. Sic habet hebraice in ornu et hoc est. Cum cecidera id quod cadit ex ipso tecto. Is error a Septuaginta profectus est, qui&ipsi et dirum odi res hoc est. Cum ceciderit qui lapsus cst, scribendum potius Atis ita ota quadrabunt.
Ora seres uineam tuam altero semine. tam a Tanta vin , hoc est. Non seres uineam siue agrum tuum ex diuersis permistis. Sicut alibi ipse noster uertit interpres. Hanc enim uarietatem, recomistionem execratur Deus, Dequare Letistic cap. xlx dictum est. Siculo Septuaginta o κα- Mefit rix'mAG x obsto oceor, idest. Ne seras uineam tuam ex diuersis. NE sanistis centur. cffeadmodum saepenum et o dictum est, pleraq; apud hebraeos inucia iuntur uerba, quae contraria significent, inter quae est&praesens nox.Nam num significat sanctam&pollu
412쪽
tam ac meretricem.Ergo ubi dicitur an idest Ne forte sanetifices, potiuSinquertendum, ne forte polluas, id quod&ipsa ostendit sententia. Licet Septuag. non secus in ipsi transtulerint, bἀγidit, bre, hoc est. Ut non sanctificetur semen. quod lacst, ut graecialiter hunc locum interpretarentur Si quis inquiunt, non obseruauerit hoc sanctificabitur eius prouentus, sement id, idest caedet in usum Deu Ais hanc esse dictit multa tradgredientiu Ego ueroratissimo intelligi per id, pollutionem quandam. Namae uiris remulieribus prohibet, diuersicoloribus uti.Et omnino omnem uarietatem, redissidium ac confusionem execratur quare sollutio quaedam erit sementis commistri. Sicut uinitus diuersorum animalium. Statim quoin Malia uarietas insertur. Estiberabunt illum. vir: a in hoc est. Et erudient, cast abut, emendabun quemadmodum Septuaginta, imus boumrotam hoc est. Et erudient eum di castigabunt. OUOniam fecit nefas. 'm hoc est. Nefas, stultitiam, dementiam. ueadmodumn Septuaginta oris sedium e--n hoc est.
Quia dementiam inc stultitiam fecit. N illacii in maior dementia,2 peccatum. Nam peccatum exanimo dcmentis caeco pro Miscite.
I quia humiliavit, sphm hoc est. ilia opprestat, afflixit, subegit qq& Septuaginta uerterint sudim re,oc, idest humatauit. UINquaginta siclos argenti. 'dat' et hoc est. Quinquaginta argenteos. Nam nescio an recte sicli uocentur argentei, Praeterea qui sunt sicli argentei qq&Septuaginta siclos reddiderint et
etκκυ- ῶ lex uae o 3υ μου, hoc est QVinquaginta didrachmas argenti. Solet. n. siclum uocare didrachim. De qua re alibi dictu st.
NEC reuelabit operimentum eius. a Ub hoc est. Et non reuelabit alam aut plumas patris sui Necy dubium est quin ala
siue pluma hoc loco, pro operimento accipiatur. agemadmodum etiam uerterunt Septuaginta iet xκαAU A mrκob iis in octa S, hoc est .Et non reuelabit operimentia patris sui Credo uero significari co oeria ignomini ac dedecus, atquem: tupcratione.
On intrabit eunuchus. Toturn quod hic de elinuchis dici-n tu non aliter exponitur ab hebraeis. Praesertim ab Salomone, qui quasi nostram aeditione secutus sit, hab ea edoctus, ad
413쪽
DEU T. rotinas, ad uerbum exponit, sicut noster ipse sensit interpres Apud Septua.uero non adeo clara sinia est. Quod aut dr non intrabit ecclesiadni, exponit Rabi Salomon, hemino ei hoc est. Non assumet uxorem Israelitida requasi ex eo populo non censebitur ron potetit ecclesiam conficere, Me Isaelitico populo haberi. HOC est de scorto natus. Quod obscurius est apud Sept. obae MeὴA oomu RInse /hc, c(RRA: inαν κijeco hoc est. Non ingredaec demeretrice in ecclesiam diat. Fortasse demptus est articulus in eras. Nullusq; tunc remaneret scrupulus Dimittitur quos exertore in codicibus Septuaginta,usu ad decimam generationem.
GErens paxillum in baltheon mouero sic in pilam mi, hoc est. Et paxillus erit tibi uice ligonissicut interpretatur Rabi Salomon, qui aut 'am. Erit ei inquit iste paxillus perinde ac ligon. Ortus est aut error innsa aeditione, exaeditione Sept. qui ipsi votam Acca O ob hoc est Et passalus erit tibi insona
tua. itare enim inaeon habere paxillias ex aequivocatione nominis eri oraccidit. De baltheo itas&etona nihil scribitur, sed ea uox ligonem significat. Nota uero sententia est. Erit inquit uice ligonis, quo fodias, Terra j stercora contegas. UO reuelatus es. r triRrri et hoc est. Et operies excremetum tuu. Septuaginta Lipsi apertius, Ab secuta vim rem in b, hoc est. Operies turpitudinem tuam. NEC precium carniso Canis dicendum est. hebraice idest. Canis: manifesta est sententia.
Extra ne esteras. inn , o hae hoc est. Et in sportam tuam
non pones. Septuaginta diuersius illecebro os .cmfaAM tadio hoc est. Et falcem in messem alterius ne imponito omiserunt enim suo loco id quod de uvis dictum est, de post,eius rei me minerunt sessis enamppo in seu locu restituat Alia ditis, tam Ais hoc ean uas aut tuune coiicito. uas gae quis ussad satietate degustare ex aliena timeapcit Afferre aut secuto pol Quae iura curimina stat de ab pso Deo exarata clita uecors, ta miserae metis, ta infelici aio est,t ea seruare
nolit CAP. XXIIII. On accipies loco pignoris. Ollae de mola superiore minfe riore hic scribunturum non secus exponunc ab hebraeis. Si qui
414쪽
dem Rabi Salomon, amra ut quidem existimo aeditione edoctus deprima mola qua tiocaturum scribit tinniamran hoc est, Haec illa est, quae di inserior iteram uero. sim dicit eisse m) ynma hoc: Superiorem, quae ctiam significantissime uocantur a Septuaginta ἀκ xbia ei Ab Aer, ob cem Ab Aie hoc est, Non foeneraberis mola, aut super molam si nobis sit loqui liceat.
VI aiam sua apposuit tibi. ' tiron os: o Qigia alam pignori dat, aut accipit. Qiio Chaldaica aeditio hoc mo accipit minotade aia menerantis dictu intelligamus, sed olum ala, qui inde molunt farinas Acuiuiit ora priri prernam hoc est iacti psis datur cibus es animae. Clarior igit hoc mo est sinia. Sept nihil dissenti-inat ilix itabetis eri hoc est. Quia aiam iste pignori dat. si depresses merit homo: Harc quidem lata non aliter intelligie, Tu n uertit interpres at apud Sept. aut alia est, aut certe obscura
RAem uta hae mῖ - AAomposiνδ. Siqs depresus fuerit furari animam suam ex fratribus suis. Quis quaeso intelligeret his uerbis innui, quod noster transtulit interpres Quoniam qi sententia clara est, alias expositiones non producemus.
ET habeas iustitia cori. Fortasse non alienti est,hSept iustitiam uerterint hoc est, Miserico cetiores hebraei uocat eleemosyna accdmiseratione, ut uidere est apud eos, ide moribus scribuisthicas Aristo. interpretant ET ex eo sustentat animalia suam. Sicut etiam habent hebraicans nNaevi viem hoc est, Et cu ipse tollit, aut sustinet iam sua in. Quam latam nescio an ita recte reddiderint Septuaginta creduis sim x Aetio hoc est. Et in ipso spem habe possunius eos putare magis sententiam, ci uerba secutos. 'SI fruges collegeris oliuaM. 'rera Tmorbo hoc est. Cuoliva excus era ramos laeta no excuties.Nem mirii est, s Hieron.hoc
ipsum uerbu non semper excutere transtulerit. Desectatus est.n. illa necessaria: nobis utili uarietate. is n.admisserit si dicacol, n excuti:Nes. n.ciearu fructus colligimuAeas excutimiis sed conscendu mercenarii cu canistris,easq; sic decerput, ne fragane. Atinita videmus ronabiliter fecisse Hieronv. ut uerbum mutarit. Nes ex
lus friuoliarchua colligica:ditione, talis Hierou eo s&alibi sit
415쪽
DET T. Otaliter interpretatus Secutus est aut hoc loco Septi qui trastulerutcati QTAGWAe ires hoc est. Si aut oliuas collegetis. Ecce neq; ipsi,
excutiendi uerbum hoc Ioco non quadrare ignorauerunt. Haec dicutur propter illustrem uirum Ioannem phorcesem. CAP. XXV. Unu plagis. Is Iocusabude testari potri necesse sit sermo- nis hebraici scire proprietate , qtum mometi in ea repositu sit. De.n .digni plagis Sept Hierony. transtulerut hebraice uocat rem se hoc e Filius plagaM,aut filius p cuti edi. Ne valiud est intelligendu,qnd senserui interpretes. Eode uidelicet loque di genere, quo quepia fili mortis appellat Filiu uetitatis, filiu mendacii, filivorietis. Quibus in locis, filiva in uirit mutandus est, ut dicamus uirumortis, uiruueritati aut mendacii, qua de re alibi dicta est. Non esset igit idoneu argumentu, neq; graeca aeditione esse ipsoru Septuaginta,nes fana esse Hierony. si alibi ea locutione non immutarint, qd faciunt pleris hac tempestate uarie si quide locuntur,
uarieq, transferunt ea, quae possint multis rationibus transferri.
Nomine illius appellab i. NSta hoc innuit, civit qui primus ex ea nascit nomine illius censeat , ut dicat esse filius illius .atcb illius, no ipsius fris qui eu genuit. Atq; hoc uident significare uerba hebraica,
que primuinquit genueris unxnNDU IV p hoce, Surget, aut stabit note fratris sui defuncti. Sae et trastulerii Sept. 1etdisdi die vi Tortaxeto et mm: Asiri sobo hoc est, Stabit aut constituet ex nomine fratris sui defuncti. Quare nouidetur praecipi, ut qui primus
nasceretur nomine defuncti uocaretur;
PERget mulier adportam ciuitatis Eliam hoc loco porta pro urbesum tur,licet Septuaginta porta posuerint aest, ecum diui O mυAta hoccst. Ascendet mulier ad poriam. ET extremos agminis tui. Elegater,secudu scriptoP graecorumore hos uocant Sept. o eartari ab oberi hoc est, Cauda, de aereo duco obem re igitur est extremitas ac cauda exercitus Hebraice uero sic, occurrit tibi in uia amalech d mn a Dam hoc est Et de- caudauit in te omnes delatas ac laxos, hoc est interfecit. DElebis nonae eius. fa ymi mr piro hoc est. Extingues delabis memoriam Hamalech, licet deptuaginta memoria nonacta
416쪽
lich Uerum haec leuissima sunt, nequehementer sentetiam immatant. vitiumq; magis mihi uidetur ea annotare.
cartallo. Sumpta uox est a graecis 'in Sept. hoc loco a QMβWAlacci stoc vo Mox hoc est. E pone in cartallo Peo quod est hebraice meti idest, In canistro corbe.PROfiteor, Re quidem pro eo quod est hebraicesimi hoc
est annunciau . itemadmodum &Septuaginta re aedi, AG -- σον κυνα etiam hoc est nuncio hodie domino deo tuo. SYrus persequebatur. GRUR: in hoc est. Syrus perdebat patrern meurn, proprie quod uertit Hierony Septuaginta uero longe aliter aediderunt ouenis mcotAt o dimet, Ab hoc est Syriam amisit pater meus. Sed profecto sententia est, ut nostra habet aeditio.
AC infinitar multitudinis. Hyperbole quae non est in hebraico, pro eoru positu ibi est mi idest. Et plurimete. Sicut deptuaginta et Aisor VA Ut Ac re hoc est Multitudinem multam ac magnam. I ingenti pavore. heramno hoc est. In horribilitate magna, ut sic loquar, quod a Septuaginta non ponitur. EPVlabetis in omnibus bonis. Etiam hoc loco est uerbum exultidi. enaadmodum&apud Septuaginta tis te ii iaci et
cimich exeoi hoc est. Et exultabis in omnibus bonis.
AI tuli d sanctificatu est Li: p vmpa hoc est Extuli, protuliq(II milius uerteriit Sept. καθαψα -- αἰκ ἀ θι uos ob hoc est. Expiauliano a de dolio mea Error ex eo accidi quia ta sis alibi uerbu Ia expiareignifice hic in aliud denotat. Voces aut aucipites debet locis,&significationibus
geret hoc loco, expurgaui siancta mea,de domo meas Expiatio. n. rerupolluta te, uertit aut Hieron hoc pria uerbii, paulo feri' sepaui.
E separaui ea in qualibet inamudicia. Hoc quia claru est hebraice, obscuruinnia reditione ipsa hebraica ponamus et a umvinya , hoc est. Et non tuli ex eo, cu pollutione. Nihil inqt attuli ex eo spollutu citet. Aut qffattulit qadno oblaturus sim, non immude sollute attuli .cici obscura Mapud Sept. haec lata sit , ex e
more a fore tepit rex;3ren hoc . Nd decerpsi ex eis ad imudicia. Res agite clara est. Accidit aut ex eo obscuritas,qa non sbi in eadem uoce transfereda constant, a duerterat paulo ante cit, refix
417쪽
DEU T. cos hic eum mox inter quae plurimu inest discriminis.Declarat aut quaesit ea inlinudicia, primu duis non comedi ex ea in luctu meo. Deinde, nec expendi quicqin re funebri, quae omnia , oblationes maxime polluebant,ut retro in Leuitico uisum est. Evexpendi ex his quicci in re funebri. Recte quide, ql erat paulo obscurius hebraice 'armetitu .se hoc est. Neq; decli ex eo, mortuo, prore.si funebrI Ut exponit et Rabi Salomon, quasi alia aeditione accipiensi remst hoc est, Ad facienda es arcam,&alia quae ad funus spectant. Quare Septuaginta , i uis ueritatem hebraicam interpretentur, obscure tamen id fecerunt . . Q, R .etriam di,' hum hoc est, Non dedi ex eis, mortuo. R Espice de sanctuario tuo ivppetet hoc est, Ex habitaculo sanctitatis tuae. Sicut&Sept. . Retoobis ostii ob os hoc est, Edomo sancta tua. Nisanctitas, peoqil sanctus uel sancta ponte Sicut hebraica lingua uocat et'pnox' hoc est, Lingua sanctitatis qd nos dicerem', lingua sancta. Utunc.ndenotationibus praenotatis, ut saepius diximus. Quare delyrant qui hoc non intelliguli dicut, aucta hernaculum sanctitatis, aut inguam sanctitatis siliuiusmodi.ET de excelso cassorum habitaculo Hoc immutatum est, non sententia alia facta sit, sed uerba transposita Tantummodo enim e Deterint hoc est, E caelo. Sic&Septuaginta cxsib edidio e caelo. Dominu elegisti. mnae hoc est. Elegisti, siue uehemeter amplexus es, praeoptasti, huc esse diam deum tuli. Veru de Sept.posuerunt Aoum v eorum servireῖ c. hoc est, Elegisti hodie ut esset deus tuus. OUAS creauit. munmt hoc em tu fecit, te. s. in laudem gloria &c. tiare non ea sinia est, quavis ondit aeditio. Non. n. eas getes creauit in eoPlaude, sed sp eoM scelera delatae sunt, ut retro in hoc libro di. Sept. quos in hanc iam transtulerunt laeetn: Aim repotio sor, em, Xκμα, - ψασνν, hoc e. Qui creauit te celebr(gloriolam nobile. Ad gentes ergo non refert creatio, sed si de populit. CAP. XXVII. E saxis informibus, impolitis. Oh ivet hoc est, E ad , iidibus plactis integris. s. ac undis in sectis, non ferro ex lactis.non detrucatis, sed ita in aedificiu iniectis, ut estuo loco,
sumpti suerant adem quidem innuit, kHierony. scd aliis uerbis. Septuaginta cum hebraico sentiunt A ex o AORA; eousiost OAt
418쪽
ebois eis hoc est. Lapides integros aedificabis altare.
Comedesbibi. Addideriin Septuaginta Uti 'MNe
nocest, Et impleberis illic.ATtende de audi. yumnaon hoc est, Attende&audi. Quod male depi mo in vorare hoc est, tace&audi Exerrore aut factu est ut alterum pro altero acceperint. Sunt enim inter se similia Ita .r.siluit ni idcst, attend t, ausci tauit. Aut si haec eos similitudo fefellit,aut aliud legerunt illi, inunc in hebraeo codicibus habeatur, scilicet uerbum tacendi. Sed primum est uero ulcinius. R Esponditoispopulus amen . Sicut hebraice Vmqtio eleganter Septuaginta Non fiat esto ita sit. Sicut alibi annotauimus. V no honorat piem. tripo Qui ui pedit, qui despicit accotenit, licet&Sept. eodemodo . - .i qui despicit contenit. I dicium pupilli. Septuaginta idestio hans, qua uincestam latine 2 uulgari sermone utimur talice.QVI dormi cu iumeto Miror H:erony.q uocis significationem non distinxerit citis, hebraice, dormire, coire significet. era et id peccat: ..ου; hoc est, MaledicVjdormat uti iumento Dictu de eo alibi est. VI claicusserit pxim sau. Sicut lebraice 'noa hoc est
ideli, Maledictus,qua uerberat pximidolo sedillud uerius Qualiccus enim pcussio,maledicta est siue ii dolo aut sine dolo.In blasdito aut,quia ex eo cognoscit esse facinus. Potestin, Septuaginta sententia stare Nam redolum, uox hebraica quandos significat.
MAledictus qui dorm: ecu uxore proximi. Omittit haec maledictio hoc loco in contextu hcbraico licet de eo.Spe antea praeceptii M. nuttit etiam a Sept Additum uero ab Hieronymo arbitror, in inter alia praecepta etia hoc includate.Si enim maledicti sunt, alia Iemora Ppetrarun multomagis, uxorem pximi sui corri periit.
Lio modo inchoae. Hoc caput a Sept. Addia.n.est parib
βα- - 'ν,-x dies 3 ocimia H Gαν hoc est, Et erit, ut transieritis Iordanem in terram, qui dias deus uester dat uobis. Diximui frequenter inaedatione Septuaginta loco esse tri-
419쪽
DEU T. ro spositos. iiod existimo minime ab eis esse factum.
ETbndictae reliquiae tuae. reiano hoc est. actus tuu annona tua,alimentu tuu.veru Sept. quod uerterut reliquias k--ἐν κντα A bra hoc est Et reliquiae tu aut repositiones tuae. AtDita accederent propius. Nomen ductum a uerbo relinquendi.
COR ruentes in conspectu tuo. hoc est, percussos, uulneratos. Septuaginta, ipsi aliquid simile os, nT, A ebs dest,
confractos contritos delatos,oblitteratoS.
Fame dc esurie. net non m mi et QuoM primu Rab Salomon nrae aeditioni c6sone itersitatem id hoc erenopia defectu.ita deuerterunt&Septuaginta dita sisA- idest iiddiam segestatem. Potest forte&animi defectum insaniamsonsiliiq; inopiam referre, ut sequens declarat uocabulum. Secundu uero non esuriem interpretanc Sed stuporem perturbationem onsilii inopia Hieronymus In eo, Septuaginta sequit sta statu obdest, famem, esuriem. ET increpationem.(m an .i.Sonitu strepitu. 1:od Chaldaica aeditio uertit o M i .pavorem strepitu, perturbationem.Increpatio igit hoc loco, no reprensione significat, sed pavoris iniectione tatis tum, tumultu. Sept.dissimiliter MediA hoc est, absumptione. PEstilentiam . nam, i pestilentiam Cliod hic&alibi Septua ginta divi rem dest mortem interpretantur fortasse non recte. PE cutiat te dias egestate. pn Quod hebrati dicunt tumorem corporis significare,horribilem. s. inflationem, ut exponit Rabi
Salomon.verum Hieronymus Septuaginta secutus est nocet, sin '
ficare asserui, quae olaimbae hebrosis Sept c ipsi sum. i. febre. ET frigore. muritiam hac uoce ardor significatur Frigus autem postea ponitur. .. e .
AErecorrupto. Di hoc est, ariditate qua tellus inarescit. SOptuaginta uero aere corrupto primi reddiderunt stri eo uel hoc AC rubigine. pom hoc est, auriaDne uredine. itfofac morbo
segetum Septuaginta uertunt pes od nescio ad quet rcferendum sit i a haec vox D ducatur idest pallore AMENQ hoc est,suore insania. Septuaginta uerterut si iiii
420쪽
, EA hoc est, stupore, siue alienatione. sera quadrant. Eu eas perditiis. re hoc est inpditionem an desolationem,
. et irum n, labula,Miror ergo Septuaginta tran
uviiii memeκHeun et hoc e teris ibi aenigma. Nulla enim huius retan contextu commemoratio.Arbitrati uero id sunt, propter ea quae subsecuntur. IA ponet iugum ferreum. hoc est iugum.Septuaginta orie hoc est, torquem ferreum, aut catenam,sive compedem .sentemtiam non uerba sequentes. GENtem procacissimam. D fidest, crituem, mitem.Septuaginta de ipsi a vi lc dest, impudentem, procacem. INmdcbit fratri sito&uxori. Deest hoc rem mcnrimm hoc est , inuidebit&reliquis filiis sitas, quos reliquit, sic Septuaginta mi mA AH A WT ψα, κα-Aescii hoc est. Et reliquos mlios, quos reliquit.
FeAloi Ha ---etit hoc est.Et infantulit seu,qui egressus est de memore eius. Quare longe a uetitate ni declinat aeditio. Devoravis inqt, urgente fame, matres 'liolo quos ulnis amplectunt quos de in delitiis habuissent, sed necessitas impellet ad crudelitatem. Augebit dias plagas, tam hoc est, mirificabit, mirabilis faciet,stupendas,horribales.Quemadmodum Septuaginta m- ίAAκbeieram h se hoc est, prodigiosas faciet plagas tuas. PE seuerantes. rentia hoc est, certas uera aut stabiles, fide-IM.Sic&Septuaginta mim idem fideles aut stabales.
CAP. XXIX. meptis lignoP celaribus. Immo hi primi in numeros nuntur, hoc modo 'aetam unae arto hoc est Abeo u na caedit, uuadeuq haurit aqui.Sicut de Sept. amilu- AOUmbil si ea sugeog o Alunaris,usq; ad aquantem. SI 'iureiurando. od non tar proprie a Septuaginta cretat viro, hoc est, In imprecationibus eius.Licet alibi imprecationem significet. Burgensis tamen dicit significati hic illas imprec trones ac maledicta, quae superiusposta sunt. Qiiod non improbo.NE sorte sit inter nos familia aut tribus. Mutata est metaphora