장음표시 사용
391쪽
DAT ei uictum ac uestitum. Elcgantissime&hoc mutatum ab
Hieronymo pro eo quod hebraice est Dat ei panem. Quod non immutatur a Septuaginta sto in oramino ore , idest Dare illi panem. Bis enim non intelligit, panem hic acclpi, pro omni eo, quo uescimmur, tam esculento, q potulento, ut ipse sermonis hebraici usus ostedire aiare non tam aperte apud graecos traffertur. Et pro iam, ortasse rectius poneretur fis , idcst uictum icet sit hebraiceon . i. panis. Etiam illud recte permutatur Dat ei uestitum pro eo quod hebraice ponitur 'net dest uestis. Nam illud, omne quod uestimussgnificat At quod reddiderunt Scptuaginta non ita scilicet I x nor. erum ha quia sententiam non peruertunt, ipsi reprensione digni forte sumus, qui tam leuia annotamus. I 'se laus tua. ire u idest, Laus tua, laud uio tua decantatio tua, hymnus tuus. Eo enim note hebrae psalmos audes, hymnos,
praeconia significant Et liber psalmorum uocatur Sepher thel, lim. Septuaginta igitur aescio quid aliud intelligunt siror, M auris .i.Ipse gloriatio tua, in eo gloriaberis, in eo de te sapies ille sit gloria
tua te omnes praestare populos persuadcas qui talam deum habeas. Verum ut dixi prior uidetur uerisimilior sententia , ut ad praeconia oris referatur. ilibus deum nostrum laudamus, propter eius in nos innumerabilia siexcellentissima beneficia. IN Septuaginta animabus Etiam hic solitus graecorum interpretu est error, qui Septuaginta quin animas ponunt. Primo enim loco corrupto, ubi eius rei primo mentio habita est facile inreliqui illius similes corrupti sunt.
CAP. XI. T uniuersa substantia eorum. et ' ui.Omnis facultas,
omnis substantia, a uerbo ovi I. surrexit. Additurq; latera futuri Iod Hoc nescio cur Septuaginta transtulcrint rata , dic nodi: mri idest Et omnem eorum proin onem. Puto in eos intellexisse facultatein, ac id quo nostra usta sustentat, oemq; suppellectilem quae una cum horreticis illis absorta est. Quid
enim aliud haeretici suta sch sinatici, lithi&Abiron V tenim
hi sub praetextu pietatis,dnandi, libidine ac ambitionis aesta exagitati ei principatu dimere conabant: ca fuisset a deo traditus, Ita hi sanctae ecclesilae corpus distatagere calcans da caput eius a sum deo
392쪽
costitutum imminuere Iacerare, dedecorare, impiis maledictis non cessant. Nes aliud fit ab his, in summum illud caput qab Athan,& Abiron in Mosen tentatum est. Genus horninum miserabilissimo,
ac pernitiosissimum, qui sub praetextu nostrarum corrigedarum improbitatum, infinitam attulare malorum Pluam. Perq; uniuersum terrarum orbem pessimos disseminarunt errores. Adeocrum processit audacia,&gigante immanitas, ut eis nec cassum iam suffciat, in quod suae sceleratissim: linguae uirus euornant, ore impiissimo blasphement, dilacerenti dum eius incolas, tantis probris, ac mendaciis de honestant Sed uidebit omne humanum genus eorum interitum resempiterna obliuione eos sepeliendos infernum hiatu patericto absorbuisse cognoscet. Aquae ducuntur irriguae. Totam orationis formam interpres, eleganter immutauit, quibusdam ctiam omissis Pirram , hoc est E irrigabis cum pedbus tuas Hoc est ea terra eius naturae est,eam seminabis N pedibus super induces aquas. Dico igitur commode omississe Hieronymum pedes, qui ex dioinate hebraico ponuntur. Significatur autem labore, decursu , per totam aegyptum deduci solitam aquam flumine Nilo. ut etiam indicat ab Salomo quipedes hoc loco pro labore sum dicit. Haae autem produximus ut sciremus causam, quare Septuaginta sic trastulerint inii, Mevinopo TVenncora met Liactivo evrdor, hoc est. Cum seminauerint sementem.&irrigauerint pedibus. Pedes tacere debuerant, quia absurdamis obscuram faciunt orationem graecam. Aut series mutanda
NE forte decipiatur cor ucstrum. ori h mPl hoc est. Ne forte dilatetur cor vestrum. Ut alibi ipse quod Hieronymias interpretari solet, ut in filio Noe apet. Hac autem locutione hebraice significatur cordis rumor, superbia, audacia, arrogantia , contumacia,
quae omnia ex nimio rerum felici succcliti oriri solent. Dum enim cladibus ullis premimur, humiles iacernus &ab ecto, isdem iiDanimo sumus. Dipharmaco utitur Spenumero Deus ad infringendam cordis nostri audaciam Habent autem hebnes suas similitudines ac metaphoras, quibus eleganter in sua lingua tunt. Septuaginta secundum hebraicum interpretantur is arataetri istio careb, idest. Ne dilatetur ritium.
393쪽
OZANdiu caelu imminet terrae. d n metui. Sicut dies caeli. Uideturq; ea esse sui quamvis interpres transtulit. Nam apud hebraeos Che, adverbiu emo similitudinis m6cdmeiurationis . Significatssecundu mensura. aiare qd nos dicimus in psalmo. Sicut dies caeli intelligenduist, pro eoqil est secundu mensura die caeli. Secudum eope interuallu fecundu eo duratione. talare prudelissime uersum est ab Hierony Et facilius nos latini huc locu intelligeremus, interpretis ni diuinii ingentu, ci graeci, apud quosphrasis hebraica nuda relinquit minime ab terpretibus explicata Quis enim apud eos facile altequeretur, quid hoc sit praemAheb Gm vis ea breur, macturo Ora i ,καὴλ visexrbuta rit is, hoc est Ut multiplicenc dies tui,& dies filiorumtuorum super terram quam iurauit diu patribus uestris dare eis,quemadmodum dies caeli super terram. Ecce nihil hoc loco declaratur de diebus caili. SI ad mare occidentale. 1 hic dy i. Uss ad mare nouissim v. Quod mare, ut Sept. dc Hierony.optimeonderunt, est id finterra I rael positis ad occasu id spectat, Quod alio note appellat mare magnu. Mare si Cypriu Aegyptiia. Qiiod ab Aegypto, tota Asyria attingit Dicte aut mare nouissimu& magnu quia eo usue terrae sanctae fines excurrerent. Magnum autem, quia Ois aquarum collectio mare uocatur hebraice. Ideo uerum mare, magnum appellant,
ut disterat ab his,quae minora maria sunt, stagna scilicet de lacus, ut est mare Cineret , quod corrupte Genesaret vocamus. Est enim lacus, quem Iordanis in media fere Israelitica terra Scit Septuaginta igitur&ipsi c-rs sis is ocrum 'seu gumiar, Hoc est, sis ad
IUXta uallem tendentem sintrantem procul. Potius sententia quam uerba redduntur, quae sic habent imo et 3 1 .i.Iuxta quercus more.De quo loco est saepenumero dictum. Et quoniam Hieros nymus propriis oculi has terras contemplatus est, eum existimo,talem esse situ illius uallis didicisse, Illumq; hoc loco explicuisse. Hanc
uallem alibi appestauit conuallam illustrem. Credo propter uocem more, quae a uerbo uidendi uidetur ducta, uel ut imitaretur Septua
ginta, qui hanc uocant, A r, hoc est excelsam mAh sici tilbis, idest. Iuxta terram excelsam, idest perspicuam.
394쪽
T impleatis cerimonias. Dpm .i.Onima instituta, orraneis ei dinationes. Diciturq; de his potius, quae spectarii ad agendum, decoR,, probitatem, i de ritibus, quibus in gerenda religione uterentur. Nam probitas sine ritibus esse potest, at ritus sine probitate minime. Declaratur id ab Esaia, qui abhominabile deo este oh crificium docet, qui non sectentur. R ieiunia execratur, eoPincensum illi putet. Qitare hoc imgia innuit Moses, in quo nerui totius legis essent positi, unde ritus fierent acceptabies. At quoties hodie oculi pioPimpletur lachrymis, dum renos ritibus tantu contenti videmur Uitis ac sceleribus con- minat Ecclesias adiurus, missam caeteras diuina audimus, pm- Iniuram placere Deo quae du uidentur, bonis non possunt no di plicere.Septuaginta hipsi genus potius qspeclcm transtulerunt meo- spet Retre, idest praecepta.
Ub omne lignum frondosum. Dixtinus lignu de more stiguae hebraicae pro arbore accipi, quod nec ipsos latetanterpretes, ta Hieronymum ci Septuaginta, qui uarie id nomen transserui, modo lignum, modo arborem.Septuagmta igitur cum semper tignia reddiderunt,hoc in loco comκ- νβ in t i subter arborem
opacam densam frondosam. iiasgentes suis diis consecrabant,ut oes pene docent historiae,praesertim Dianae qua nemoribus delectari opinabantur. Et tape in historiis martyrii legit, eos esse ad aliqua arborem ductos, ut ibi deos adoraret Esses nonnullas radicitus ad
T habitet in eo,uenietis Aliud uerbum praecedit ante hoc. Leum locum mines i. inquiretis. Sicut&Septuaginta mrixovine AH b c A, hoc est. Inquiretis&illuc uenietis. Dicunt hebrete hunc locum esse scito.E uota. Qitat elegantissitate uocantur ab Septuaginta eos .i. uoluntaria, quae nulla lege praecipiuntur , sed hornines sponte sua id effciunt,&sua eos ducente uoluntate Multa enii sint sacrificiorum genera Ad quaedam , quae si omittamus cotra lege licerimus, impietatis rei haberemur, quaeda qua sponte sua, non lubente lege homines offerunt Ais haec uocantur uolunt
395쪽
moriri in miabe ob i. Et exultabitis coram domino. Quare no ad epulas tantum refertur.
ATqi leuites qui in uestris urbibus habitat. da petam: .rinportis uestris, uel intra portas uestras, ut uertit sapienter noster interpres. Cum quodi Chaldaica sentit editio. itare Sept.obscurius nomutata hebraica phrasi uerterunt. Oct Ais 'cui et j ηυAH uμων . i. Et leuettes qui in portis aut super portis uestris. Quod Plaeto
pauci intelligerent. Vides igit Anra aeditio sit longe illustrior Ancerior quae minus nos in errore de falsaminiam possit inducere. HOC est integrum siue immaculatum. Hoc quidem refert Hieronymus ad ea quae imolantur, at Sept.ad ipsos qui molant, epulantur. Hebraica enim sic habent Si rimam, hoc est, Pollutus simundus comedet ipsum. Ad illa nescio quo modo possit referri. Nam polluta aut immunda non comedebantur. Hoc uero potest effriquia tollutio mundi comedebant.Septuaginta igit hoc modo oκκα γem mima o 3 .cia in oti vo*αμ mutis . hoc est, Iminudus inter te&mundus in idem,aut simul, comedet ipsum. Hoc igitur uerisinailius mihi uidetur.Sicut inpauloante eadem sententiam ipse Hieronymus secutus est. Ercomedes in oppid:s tuis. Hoc quos loco ponutur hebraice, portae pro oppidis Illudq niihi admiratione dignum uider cur Septuaginta oppida per portas intelligendas csse hoc loco aiaduerterunt,non aiaduerterint etiam superius. Ex quo intelligimus, non ola per errorem apud eos accidisse, sed aliis de causis.Igitur de ipsi nota pressa. Oct isAco res, hoc est. Et comedes in urbibus tuis, quod
est hebraiceri peran raκ , hoc est.Et comedes in portis tuis .Ex quo animaduertimus, quam necessarium sit hebraici sermonis scire proprietatem 'eabsurde diuinas literas exponamus. CAuene imiteris. Vnnnae vip)of i. Ne forte decipiaris Autiliaque iris post eas, aut offendas. Sicut alibi uertit Hieron.Secutus auteest hoc loco Sept.quidi ipsi, ta litani cumG uim etsis, equaeras imitari eos. CAP. XIII.
Ed statim interficies. Praemittunt hic Sept. id quod oppo- nitur ei a dictum est. Ne occultes eum, in ,AM- x An orab hoc est Annimesando annuciabis de ipso.
396쪽
aut ipsum deferes. Quod incontextu quide nonhabetur. Additum gest ab ipsis interpretibus.Et forte non omnino male in tu haec sunt, quae fortegesecabat in exaptis Origenes Mobeliscis 6fossa, este superflua ondebat.Collatis etia alio interpretum aedalonibus. Qicentis latinis propter interpretis nil summum ingentu, singularem seruditionem minime necessaria fuerulas enim cum pCeclare, tu graece,tum hebraice sciret, contulit omnes olum reditiones, ipsamq; ueritatem hebraicam, fecitq; aeditione absolutissimam pulcherrima, illustrissimam, in qua mirabiliter sermonis hebraici explicatur promprietas, usuis nostro loquendi prudentissime accomodatur.
Egressi sunt filii Besthai Noster interpres nunq fere quid eo note
significaretur in aedendo explicuisse reperitur.Obseruauimusq; hoc apud ipsum, ut ea nota, quo3 multiplex ac dubia esstc sentetia ea ut habent hebraic non immutarit. Ut est nomen ligni Sethin. Nam si uno modo transtulisset,respuere alioMin minias uisus fulsisti, cumultiplices sin &oes fere inter se contrarieata hoc nomen delethai, cualii dicant eo significari holem inutilem, beli. i. non, Iahat, hoc est,profui alii nomen esse daemonis contendan ductum a beli, hoc est,non,&Iahat, hoc est, ascendet, Quia nos ascendere sursum non permittat, Aeditio uero Chaldaica id interpretetur malignitatem, quae propria diaboli est,ex eo est enectum, ut ipsum hebraicum nomen posuerit Hierony. ut liceret uvis, cruellat supere arbitrati. Interpretatur aut ipse interdum filios desilial, filios diaboli In quo oes fere hebraei consentisit. domines uidelicci malignos pessimos, imprissimos, quibus tanq, suorum scelerum ministria utitur diabolua eo note significari. Hoc idem senserunt Sept. qui filios Belibal hoc
loco interpretane milest o At i. ex leges,Puersos prauos AeseratOS.IN ore gladii. vehementer hoc loco placeis Septuaginta hac
similitudinem hebraicam immutarint. Nam licet sit eo modo hebraic Illi tamen eleganter eo Arex, - .idia caede gladia Habent euirn hebraei suas translationes, quae non adeo elegantes
sunt in nostra: graeca lingua. Licet hoc sit lavissimum. T sit tumulus siempiternus. Ohi hoc est, TumuIus sempiternus, quod Septuaginta magis ad sententiam, qad uerbum interpretanitur aere e siti ravos se orae arae, hoc est Et erit inhabitabilis in sempiterni ima
397쪽
ET misereatur tui. remio m Atmi idest. Et det tibi misericordias remiserationes tuas. Ideo Septuaginta vota stia mi os talos 'Acor, idest. Et det tibi misericordiam misericordiam. CAP. XIIII. Onuos incidetis. Diranna. . Non uos dilaceretis, dila- nietis, discerpat: s quod faciebant illi super defunctos, quii mpius mos uiget adhuc alicubi geti u. Hoc miror cur Sept. uerterint A phili as, Quod nos interpretari possimius, non puberascetis, non pubertatem ducetis. Nisi locus mendosus sit Graeci trinaterpretes duci opinantur non a m AE, Sed a et si os , hoc est, Phaebo, ut in impressis etiam codicibus habetur. Dicuntq; hic prohiberi ne oracula adirent, aut respon a peterent, quae Pythius Apol
tore Pythium Haec quidem Ecet optima sint arbitror in codices deprauatos, eum fefeli te. Ion. n. a Phaebo ducendum est, sedaret futidest pubertate. Eoq; uerbo usi Sept. sunt pro eo quod est, pubertate
non incidetis, menti it n. s. ubi enascitur barba. Atq; ita cum hebraico sentiunt. Nam det laticiniis hoc Ioco nulla mentio. Ni orte Septuaginta arbitrati sint uerburn hebraicum Gadad, duci a Gad, a fortuna, aut stellam Iouis significat ipsis existimarint hunc est phae
hum. Qitae certe esse polliunt. Hebraei exponunt hunc locum, ut nos
diximus Clarumq; ex eo est non esse hoc aliter intelligendum, quia mox infertur inhibitio decalvitio super mortuo. Sanem permiscuisset sermonem de uaticinio, cum sermone de caluitio . NEC faciet: scaluitium. o parrima m)rA Hoc est. Et ne ponatis catullium, inter oculos uestros ne Steq; ab Hierony inter oculos uestros subtractium est quod de more linguae hebraicae fuerat positum. Inter oculos uestros igitur significat, abradere eam partem capitis, quae fronte missicit, Silumq; inter utruncs oculum scet paulo superius obtinet. Iiod solebant facere illae getes. Qetiod Ilico doritus apud graecos,his uerbis declarat sis Unus in ca heci s r.etiris Aia D ADNAA . Ac ia , Ixcvηs, oeto,c-
398쪽
Fresin, WAAοι - oce M. Tocmo trio in ecos xm oesm p Aes. Hoc est. Per id aut quod dicitur, ne faciatis caluitium ante oculos uestros super deliincto tactum immoduetum prolae buit Noniatillae n. exteraruna gentium, capillos capitis secare solebat ac defun- offerre. Alli pilos genarum, alia uero ipsa cilia incidebant, aloe
offerebant. Hatc diuina laetari prohibui. Clara igitur est sententia neq; ullus remanet scrupurus. NE comedatis quae immuta sunt. orinnJo iram ioc est. Ne
comedas omne abhominabile, aut omnem abhominationem. Sicut
Septuaginta b oti OA mae C. Ab Ast. Ne comedatis em ab hominationem Quod ad declara tionem nobis positum est. Bubalum. m muliod nonnulli hebraeorum arbitrantur aliud quodda ala esse capris paulo maius. Sed Septantis, potius e crededim quio ipsi ob lxAbra. bubalum transtuleriit. In rebus his explicandis, ut alias admonuimus 'unt hebraei,pace illorum dixerim omnium imperitissimi. TRAgelaphum. Qiiod etiam Septuaginta interpretane mi Areotii. Qitae uox id significat, quod ex hirco ieruo cominum sit, quae a nonnullis aliis putantur fictilia, ad animi lamniuconficta Est aut tragelaphus graece latine hircoceruus qua uoce ta
rei ficticia signo utuntur philosophi ac dialectici. Plinius testatur
hunc eundem esse cum certio, barba tantum armorum uiuia distatem. At hebrariesic hircum sylvestrem perhbent. P argum. Quod et Sept. transtulerunt m . Sed longc aliud uidetur de eo sentire Aristoteles. Non enim micratalia, sed inter uolucres ipsum annumerat, dciis esse aqui specie quae exprohibitis est. Quo modo igitur interkdccssa ponitur Dicunt alii esse unicornem sicut Chaldaeus interpres sentit, qui uertit ORYgen. Vn Etiam Sept. interpretantur orygen que quasi canicula sydus uenerari solitum scribit Plinius. Eiusq; praeter
reliquos miram esse naturam. Pili enim ei in caput obtuerti non descendere in caudain ut caetcris animantibus Notissimum Animal est apud historicos.CAmetopardalim. Quod Septuaginta es, Aii Q ijdam tamen capras sylvestres esse autumant.
399쪽
I 'qCAEteras alantes in libro Levitici exposuimus. Ixon aut quod hebraice uocatur rum .i .uidendo, omittitur apud Septuaginta. Dicunt nonnulli apud hebraeos esse uulturem . Alii incognitum nobis alat. Die sicut dissicilia intellectu sunt ita in ipsis sciendis minimum utilitatis est positum . itare hinc ato hinc ab eor a contemplatione arcemur, tum quia dfffcilia sunt, tum quia non ut illa. Eregrino qui inter portas,&c. Daut conaedat.Is locus intelligendus quidem est 'at in nostra aeditione habctur. Scd apud Sept deprauata sinia est, propter adiecta negatione et Vmeraci, dem qndAqm Oct oinora nota eo dicet, . Hoc est. Aduente qui in urbibus est, non dab tur, comedet. Patet autem non ab ipsis interpretibus additam esse negationem. CAuene derelinquas eum. Uilod omittitur apud Septuaginta. Dicitur enim taberis tu&leuites peti x re iam Aoι , o Aees, hoc est. Hi non est ei pars, neq; sors. CAP. XU. Eptimo anno. hoc est. A fine septem ann f aut post septem annos , ut noster uertit interpres . QVod apud Sept. eodemqta, superius errore traducit Hae et
em mihodis recceti . i. perseptem annos rc missionem facies. Nemo esset apud novo illos, qui non existimaret praecipi, ut per septe continuos annos fieret remissio, non septirno anno. Nam libi pactum
inter meditum siue temporis, siue loci significat, siquasi perpetuitatem quandam, non extremum, ut hoc loco ponitur.
A peregrinod aduena exiges. Umons hoc est. Ab alieno de Peregrino de ducna redo fit mentio Septuaginta et alienum uerterunt preMίβ ιν - τέ' c, hoc est. Alienum repetes. Eromnino indigens sinaedicus c. rare cam, , en hoc est. Nequa merit apud te pauper . Quod non ita clare transfertur a
Septuaginta 'et hii suis re i. Opia non est in te hec
Ina id pretecipitiar&cauetur. Non quid si enunciatur. Ex hoc loco cognoscitur quanta sit harum liarum maiestas,quanta diuinitas. Deinde illud licci cognoscere, qbeati ac fortunati etiam in hac uita est cmus,si tetras aures harum c estrum legum praeceptis accomodaremuS.Cur. iactata: ha: legeSstantinis ut quot fas est,gaudiis ac bolais
hac uita potiremure lid aliud optat deus aest, felicitalcm uti ii
400쪽
litatem stram Quid tam execratu si bella homicula furia, adulteria, quae nrana perturbant selicitatem rerumj pul heredimii deturpant decorem Ecce falso querunturalis holas, qui dcum caluniantur, D non eque hunc mundum partitus sit, ut alios quidem diuites,
improbitatis ac libidinis, qua sibi quar al:orim essent, usurparunt, cum c d munia olusola facta sint, tinainq; si holcsalicia usurparunt, saltem praeceptum diuinum sequerentur, ne apud se pauperes ullos esse permitterent quem nouimus fuisse prima ecclesiae statum. Nemo enim erat eges inter eos. Hanc legem uolebat Ieses Christus, nil Sinferre pectoribu ut essemus summa iri uicem coniuncti caritate, nec ullas in ter nos uersari, quo ad uirium n furum est et pateremur calamitates. Sed heu sortem infandam, adeo ad mores gentilium reuersi sumus, immo peiores illis effecti senius, ut inutilis eius aduen- his paucissimis exceptis, hoibus fuisse videatur quid enim nunc noniget malorum, quae ante Christum, per orbem terrarum uigebant Excepta enim communi idolatria, aut aperta idolatria, nullum sicctus, nulla improbitas no perpetratur.Sunt aut alia flagitia, ine maiora nunc sunt, quam fuerint ea tempestate. Duae sunt praxipua: ac diu: nisii uirtutes quas Dei filius e caelo descend :t, ut in orbe redirarum asterret, pietas, caritas quarum prior ad Dei amoremspectat, alteram ad amorem proxumi. HIS igitur oes adeo nunc orbati sumus, ut o iam ala, quae his duabus uirtutibus expulsis enascuntur, ab sidc testari nobis possint i hi earum uigere interhoies AtDhaec quidem non modo non coercentur, ne fiant maior ut etiam totius orbi intentuna breui futura uereamuri, quia his quottidie fit naa oraccellus quo fit ut cum in latices eos possimus existimar: qui his flagitiosissimis nati sunt culis,eos tamen infeliciores qui paulo post
NON obdurabis cor tuum. Sicut habet hebraicum m illoc est. Non obdurabis. quod Septuaginta magis sententiam querbum secuti, uerteriit o κἀπι G, H,podo, hoc est. Non
auertes, non amouebis cor tuum.
QVod eum indigere perspexeris. Non secus hcbraice est A non, metriam . i. quantum suffcit penuriae eius qua premitur. Septuaginta paulo obscuriore uerbo reddideruntiosita sonesi rdia, idest.