Metallorum ac metallicorum naturae operum ex orthophysicis fundamentis recens elucidatio qua eorum omnium principia, causae, proprietates, generationes; generationumque modi aperte ac fideliter enucleantur ... Opus sane cunctis veritatis sectatoribus

251쪽

Liber su/rtus. δWῖHine provenit ut tot sint genera sulphurum , Asilphureorum : cum enim inchoatur mistio per ignem in subterraneis,si fuerit in ea aer praedominans, sulphur quippe fiet, sod hic associari poterit vel aquae abundantiori, vel terrae, &huic vel alteri semini, &hoc in pluribu diversisque admodWni gradibus ; sic fiunt sulphura diversorum colorum,& Proprietatum plus minusve solida, vel fluida, & hac ratione generantur olea ,bitumina, carbones fossiles,ambaria pino guedinesque consimiles quam plurimae, eo quod in iis sit terrae defectus, & nequeant ad sulphuris vulgi compactionem & soliditatem provedire. Non dissimiliter evenit in plantis, quarum partes

non tantum pro necessitate seminis naturaliter, quam disgregatione partium artificialiter lolma, rum; nonnullis enim daturam & proprietatem talis,

aliae mercurii , aliae sulphuris liquido repraesentant. Sulphureae sunt olea, resinae, vel liquidiores uti solidiores,aliaeque consimiles succi pingim plus minus e csncreti pro ratione subdominantis elementi: uti declaratum est, quinimo & universa pene stirpium corpora sulphurea liquido cernuntur, cum facillime ignem concipiant , alterum tamen altero magis ob eandem r*tionem ; sicuti animalia mercurialero potius aemulantur compositionem. & metallica salineam, ut in Orthophysicis setis est qnarratum. In animalibus quoque idem porro accidit,ut tami ex natura, quam ex arte eiurg sulphura, vel sulphuris mistionem aeinulantia reperi ntur, quemadmodum sunt oleosa quam plurima, pingetia, ut adeps,sevum, cera,excrementa nonnulla, succique plures tum stul-di,tum concreti,uti notum est.

Unam tamen hic quam maxime notandum super-

252쪽

a i De Metallicis seu mediis Mineralibus,

addere visum est quod ad naturam non tantum me. tallorum, sed omnium in universum compositorum corporum intelligentiam plene comprehendendam mirum in modum conferre crediderim , tota namque metallica respublica non divisim in partes disiecta considerari debet, sicut idem fieri nequit in singulis individuis stirpium & animalium,quorum cog nitio non ex partibus invicem separatis habenda e- 'ulrit,sed ex omnibus simul junctis, ex quibus singulare

individuum constat , cum tamen partes nonnullae sulphur, aliae mercurium, vel sal prae se ferant,&pleraeque aliae quandam ex his mediocrem temperiem sic pariter in universa natura metallica succedit; haec

enim uti unica individualis compositio intelligi debet, quae pluribus constet partibus similaribus sul- .phureis. mercurialibus, salineis, vel ex his plus minus- ve commistis. Ubi quoque cernantur stirpium radices, trunci,stipites, ram folia, & flores cum suis corticibus, succis & excrementis cujuscunque generis metallicorum proportione respondentibus , quod idem dicendum erit de animalium partibus tam uti libus quam inutilibus. Tota ergo metallica conge- χries unicum erit individuum, in quo necesse est pat- res reperiri quam plurimas, ut in individuis duorum reliquorum generum i nulla enim ratio est, cur de uno diversimode disputetur, quam de alio. Ex hac ve- uro proportione cognoscetur, quam in omnibus natura similis, imo eadem esse velit juxta Pythagorae monitum in aureis arminibus, sic enim ait r atque cognosces qua fas est naturam in omni re similenti

Quod autem diximus de corporea compositione, idem quoque dicere oportet de interiori seminali virtute a qua corporea mistura, dirigitur, & quam- vula

253쪽

Liber Quartus. ZI9vis in unico metallo unicum sufficiens sit semen ab unico Planeta profixum , in tota nihilominus missione subterranea omnes operatas esse spirituales vittutes dicere rationi consonum est, sicut in uno etiam speciali individuo stirpium . & animalium, in tot complicantur spiritualia semina, quot sunt effectus necessarii a seminibus procedentes, qui Omnes in tota metali mi versitate dignosci poterunt. Quod si posset idem in individuo Plantarum &animalium perfici, quod in metallicis ex iisdem effodi

possent omnia seorsim, ac membratim, aurum nempe, argentum , ferrum, siilphur, lapides & reliqua cuncta etiam excrementitia, abortiva, & monstiuosa suo modo illis respondentia. Non tamen in his par operatio permittitur, tum quia sine alimento degere nequeunt, nec simili generatione inchoantur, tum quia stabilem corporis ligaturam compactam,& solidam non obtinuerunt. Ex praedictis omnibus sulphuris definitionem elicere non erit incongruum. Est ergo sulphur universale naturae mistum homogeneum , ab igne vice seminis cum ae e dominam e productum, Per terram

in ultima sua densitate stabiliter constrictum, unde maxime ponderat,& facile flagradi m Mercurio se mercurialibus, ut Arbe iso, auripigmento.

CAPUT II.

Ercurii nomen nimis sequi vocum apud aucto sus res inveniri, jam alibi in hoc tractatu sufficien- ter a nobis demonstratum esse credimus,achemistis Potitia

254쪽

aos De Metallicis seu mediis Mineralibus,

De Metallicis seu mediis Mineralibus.

LIBER IV.

LIcet ex eis quae superioribus libris declarata sunt

de metallis, metallorum seu mineralium, quae media vocantur, etiam natura recolligi potuis set ; attamen cum eorum in speciali examinatio plurimum mihi visa sit conducere ad perfectiorem mistorum ossinium cognitionem, non erat haec tractatio ullatenus omittenda. Ideoque scriptores, qui demetat his egerunt, de mediis quoque inquisitionem tradiderunt, media namque dicta fuere, quod natu ram extremorum participent. Extrema vero sunt in

genete subterraneorum, de fossilium, lapides & metalla , inter quae sunt media praedicta i mihi vero quia non sic existimatur horum metallorum, seu latinera lium essentia, idcirco nec nomine mediorum utendum erit in praesentia, nisi quantum ad studiosorum spectare cognoscatur intelligentiam. Rerum etenim differentiae tradendae sunt. quae majus inter ea discrimen ostendant, ut distinctiori& clariori methodo Procedatur. Non videtur autem sufficiens distin chio metallorum a mediis vocatis, quod illa liquescant . .

igne, vel ponderosa sint, vel colorata, vel alia quavis proprietate dotata, quam haec; nisi forte dicatur esse duci ibilitas, quaeramen insussiciens pariter cognoscitat caeo, quod haec sit corporalis quaedam metal-- loriast,

255쪽

lorum proprietas exterior , & accidentalis ex interiori ellentia minime profluens, ideoque facile sepa- rabilis. quod inde clare liquet, cum videlicet metallum metallo adjungitur, ut aes ac stannum, cujus quoque Odore , ut a junt levi nempe halitus ipsius contactu metalla pleraque ductibilitatem amit

tunt.

Quamobrem cum proprietates ejusmodi vel facile

immutentur, rei etiam mediis vocatis competant. non sussiciens erit ratio distinctionis extremorum participatio,nec per conlequens nomen hoc mediorum. Diversa ergo meth pdo nobis procedendum erit in mineralium & metallicorum examine. Cum enim elimenta prima principia corporea sint . undecuncia naturaliter compotiuntur per causas effectri-ees, qui spiritus astrales sunt,& haec non immediatὰ ad metalla ducantur, sed per secundaria principia,

quae magnam habent latitudinem, unde misi a primo meteorologica procedunt , quorum terminus est cum per ignem universalem mistionum omnium re

chorem sussicienter praeparata dispositaque sunt adispiritum Astralium , quae semina sunt functiones incipiendas : Tunc enim terminus alter incipit, in quo specificae proprietates in materiam praedictam in- . duntur, nec id fieri potest in instanti, sed per gradus, eum natura non per saltus procedat, sed per omne possibile medium, quousque ad metam perveniat praedestinatae ab initio perfectionis ε, in qua omnis actio cessat, &m istum quies it. De gradibus ergo in quibus ignis tanquam mistionis gubernator dia dominator elementa suo nutu dirigit, hic non est disserendum, cum illi pertineant ad meteorologicasinistiones. Metallica ergo de quibus in praesentiaasunsi

256쪽

1o8 De Metallicis seu meliis Mineralibus,

sunt ipsemet metalla, sed inchoata, non a primis initiis. neque in suis finibus completa, sed ab eo tempore, quo seminales causae materiam sublectam plas

mare coeperiant , atque adeo mediorum nomine

congrua ratione insigniuntur. In quibus gradibus jam notum est, plures abortivos foetus in lucem prodite posse; si enim ex accidenti mistum illud in cuisu sistatur, tunc metallicam non metallum feta nec id solum, sed in tali cursu natura saepiys unum cum al-iltero confundit, dc siaepe cum pluribus, quae cum nondum constricti sint,l facile in radicibus misceri possunt, ut non abortivi foetus, sed monstruosiena can. tur, quae cum in multiplici disterentia esse non possint, non mirum erit, si horum metallicorum mistorum innumerae species conspiciantur,quas omnes lexquirere impossibile e siet: Verum nos de notioribus Sc comunioribus discussionem habituri sumus, ut haec tractatio suis numeris absoluta, quantum pernos licuerit, habeatur.

De sulphure pulari O Sulphureis.

CAPUT PRIMUM. Otrae de sulphure principio secundario proposita l

iuere, huc translata claram exhibere possunt de lsulphure vulgari notitiam: non enim absque ratione hoc mistum sulphuris nomine in digitatum est i Scriptoribus, qui priores hac appellatione usi sunt, lquamvis hoc ab illo non minimum distet, quoniam hoc non in via est ad ulteriorem mistionis perfectio'nem, sed in ultimo suae perfectionis termino loca fium , ita ut naturaliter ulterius progredi nequear

257쪽

Liber quamin ros At principium secundarium , sulphur dictum In via

est ad maiorem perfectionem tendens , nisi ex acclindenti impertinenter occurrente prohibeatur.

Si enim vapores salinosi , ac exhalantes fumi alte

rius generis intermisceantur; a directo cursu exorbi

tans ad aliud compositura quasi violenter ducitur, atque interdum a priori ad quem vergebat, fine sic distrahitur, ut in aliam diversam speciem commuis tetur. Atque hinc plurima fiunt non tantum sulphvrea mista subterranea, sed etiam mercurialia, Sc latinosa redduntur ea, quae ab initio sulphui ea erant. principiorum namque secundariotiim hoc proprium est , ut invicem facillime tranImutentur. Cum enim ipsa sint media , per quae transeunt elementa in primordiali mutua permistione ; achondum stricto ligamin. connexa per additionem. alterius elementi, vel per subtractionem ejus, quod ab initio dominabatur in aliud proximum conver titur. Horum omnium mistionum gradus & puncta quasi oculis ipsis subjecta tradidimus per figu-

tam in circulo triangularem in nostris orthophysi- eis. sulphur ergo vulgare non principium est lectitidarium , sed illi plurimum affinitate convenien ad mercurium enim aliquatenus vergit , & sal magis tamen ad melcurium; quod inde patet, quia lublimatione in vasis aptis ascendit, quod signum est aquari, per terram inserius sisti non posse, sicut alioqui debuistet, si talis natura in eo praevalere t: Sc qua vis & minima aquae portio eontineatur, ideoque nec

distillatione ex ipso quicquam humoris prolici rur.

totum enim fere aer est condensatus. Tantum igitur

aquae terraeque in ejus compositionem ingtelsus est.

258쪽

:io 'e Mιtallicis seu modiis mineralibus,

quantum ad stabilem fortemque mistionem opus fuerat. Ignis vero plurimum includit , sine hoc eniadeo strictam elementorum ligaturam hanc obtnuisset. Alibi vero demonstratum est acie propriuim mediatum, &magis amicum ignis domiciliuindeque magnum ipsius pondus exoritur. Aer enim sicut in proprio ac naturali statu levitatem subjecto in existenti tribuit, ita cum densatur, pondus acquirit, quod patet in aqua quae liquida vel glaciata ponderosa est, in vaporem adacta se vis. Hoc pariter bc in mistis animadvertereticet. Hidrargyron liquidum gravissimum ignis actiόnerarescit, ac leve redditur rursusque refrigeratum in priorem dentitatem redit amissamque gravitatem recuperat. Ex quibus clariliquet, levitatem ac pondus accidentaliter corporibus inesse ideoque separabile. Hinc aec exmistione densa i us pondus infert, sicut ex ad ver so terra mistione rarescens, levis emcitur.

Qithd vero sulphur totum pene sit aer, non inde solum declaratur , quod ex eo per distillationem a qua prolici nequeat, sicut ex mistis omnibus igne dissolubilibus; sive ea si ni animalia, sive vegetantia tantum , seu fossilia. At ex selphure licet igne dissolubili aquam distillati est impossibile. verum etiam ex eo, quod facile ignem concipiat. quicquid enim

terram vel aquam inmistione praedominantem ha bet , flammam non concipit. At sulphur carbone

quoque ignito absque ulla flamma illico flammam exhibet; proprium enim aὀris est ignem , seu lucen is instanti suscipere. Quodsi Hel montius aquam vitae objiciat oleos asitotam ardentem, licet fere tota vertatur in aquam γlementale ex tactu salis tartari, ut scilicet hinc osten

259쪽

Liber quartu . in

dat mistum quodcunque ex aqua tantummodo con .are seminibus in varias species enormata, id nobison ad vel satur, tum quoniam aqua, quae in ardentiiquore non dominabatur , ejuimodi salis contacta

gregatur quodammodo; sal erit in aquam imbibit,t hinc primo distillatione ardens spiritus priore pontior expellatur, &postmodum aqua sincerior in pida sequatur tum ςtia. quia probari adhuc nequit, etem non fuisse hoc modo partim insensibiliter ex- usum, partimque in spiri tu prolicito condensatumi, nec tamen aqua residua, quae putatur elementa-is, erit absque adre terraque, tametsi aquam prae alere non inficias ierim. In aqua igitur ardente aqr dominium occupat, li- et multum aquae insit, dominium etenim non penes uantitate existimari convenit sed juxta proprietates virtutes, quae validiores debilioresve sunt prodit versa mistionis ratione spiritus a terioris seminalisl agentis & ignis. in mistis praeterea elementa ponde

are juxta quantitate est impossibile : cunx enim probatum sit illa rarescere atque condensari, ut pro tali alteratione variari quoque pondus & molem quo modo poterunt in dissolutione illorum quantitates exacte ponderari r Igitur non ex materiae quantitate

sive in pondere, sive in mole singulorum dominium dimetiri possumus, sed ex virtutibus &effectibus,

qui utpote exprimis elementorum simplicium pro- prietatibus fluentes in mista derivantur. Clim enim aEr picis minusve densatur, mole amittit, sed acquirit pondus. Terra vero si rarescat, gravitatem amittit, sed molem valde majorem adipiscitur. Quamobrena, non poterit ullatenus elementoru superabundantia ex illorum maIeriali quantitare cognosci,cum quan

260쪽

Iiber crarius.' dicatur, necessario sequitur speciem a caeteris distinctam constituere , S sui generationem regularem obtinere, alioquin bortus esset alterius c uiae gene-

anu . Quod autem hic de sulphure dicimus,idem quoque debet intelligi de mercurialibus, & salino si

id quod hic determinabitur, de aliis quoque statutum esse intendimus; doctrina enim haec ad duo re liqua intelligenda inserviet. Haec autem consideratio a nemine bactenus mihi vid tur discussa, cum ta- men non levis momenti esse existimari debeat : ut discrimen cognoscatur interea, quae abortivam harubent generationem , de alia quae juxta naturae ordi i neru& regulam producuntur, uti siunt metalla. In hoc autem potissimurn invicem iusserunt, quod ea quae abortiva dicuntur, non habent stabilem ubique modum , nec easdem sie raper circumstantias , sed nunc hoc, nunc illo modo variantur secundum plus& minus: cujusmodi non sunt metalla, ubi supra latis probatum existimamus. At cum haec tria saepe diversa inveniantur inter abortiva recensenda viderentur. Sulphuris. enim species quam Plurimae sunt,non tantum laxi colores dis eruendae, sed etiam juxta plai rex alias proprietaIes& accidentiamon solum in uno genere missiorum trium,sed in spgulis: inter si1lphu-

ea na .raque recensentur, in genere metallicorum

non tantum sulphura sic vulgo nuncupata, sed & bitumina gagates carbones fossiles, & quaedam liqui- diora , ut petroleum. naehtha, similesque id genus in subterraneis genitae pinguedines. In vegetantibus olea itidem Resinae, pices, & id genus quamplurima igne flagrantia, imis ligna ipsa sitilphuris naturam ex proprietate magis participare videntur: sicut animalia Mercurii,& metallicasalis;inanimali quoque ge-O et nere