장음표시 사용
81쪽
Merararim, ac Merussitarum in genere. d 3 Planetarum quoque virtutibus non ita sensibilibus statuendum sit,innotescet. Ambo siquidem spiritualem naturam habent. solares ergo radii non quo vis locorum aequaliter feruntur, nec ubique nec semper ultimam suae potestatis energiam pariunt: quod manifestum est in speculo urenti, ignem enim in puncto solum , quo radii reflexi confluentes coeunt, edit. Non absimili ratione Planetarum sub stantia spirit alis luce ut vehiculo deportata non ubique terminum suae pote statis ultimae attingit, sed tanc duntaxar, cum viribus simul connitis ad extremum potentiae finem aucta fuerit, si locus suis circumstantiis munitu radsit,illi cornateriarita figitur,&juxta naturae suae praedestinationem opus generationis inchoat, & s nil obstiterit, perficit, quod prsus imbecillitate virtutis exequi prohibebatur. 6 De Metallarum Vita.
Mnibus poene ac universis naturae opera speculantibus receptum hactenus est tanquam axioma certum & indubitatum, metalla intrinseco vitali
principio, ac seminaria virtute carere, ideoque propagationis vi destitui; hoc anteria inde probare conati sunt quod nec nutriantur,nec augeantur; ideoque nec vivere, nec mori posse putarunt. Et de augmentatione quidem non dubitandum est cum sensibus
pateat. nihilque sine alimento, nutritione& organis
hui, rei dest natis augeri cognoscatur Metalla liquidem licui homogenea cuncta, & ipsa quoque ele menta si sui corpotis augmentum capiant, id ex alterius
82쪽
tib r Primus. io idem naturae corporis additione contingit, admodum & alia praedicta, quae similiter au-
Hod si opponatur quod in arboribus longo
ore discissis,&animantium ovis evenit, inqui- intus prolifica adhuc superstes& vegeta manitur, tametsi absque detrimento diutius emortua steterint , quin imo in ovis animantium vitales ciscinctiones absque nutrimento non brevi spa- exercentur, quod evidens indicium est vitae be-cio frui,licet illas semper non patefecerint,quarelli ter & metalla vitali potestate gaudere poterunt insece absque eo quod illam exterius prodant. ic inquam facile respondebunt, nullo indicio id
me tallis ostendi, cum nunquam observatum sit ea
les actus, & opera praediciis similia edere quic-ld etiam contra de Chrisopceio& Argycopoejonicie jacti rent chemicae artis professores. qni opere Men ipso palam nunquam praestiterint, nec semen 2d caeteris conspiciendum obtruserint. Nos hic contrariam sententiam tueri conabimur,etalla scilicet vivere prorsus , quin imo & totam hi versi machinam vitali potestate , atque prolifica rgere, nihilque penitus in toto mundi ambitu esse, uod vita imo sensu , quod magis est, non polleat: Lodic nobiscum aperte sensit Divus Augustinus, tui lib.3. de Trinitate. Omnium quippe rerum , quae forporaliter, visibiliterque nascuntur , occulta quae- lam semina in istis corporeis hujus elementis latent. dilib. de Civit. Dei. Insunt in rebus corporeis per
omnia Elementa quaedam occultae seminariae ratio- es, quibus cum data fuerit opportunitas tempora-
causalis, Piorumpunt in species suis io' dis S
83쪽
Metallorum, ac Metallicorum in Genere. finibus: quod &in Orthophysicis nostris pariter de- . monstratum est, &hic quantum quidem ad metallorum vitam spectat, nonnulla addere non pigebit. Distinguendum autem prius hic est vitae nomen
anceps, ne forsan ex vocis aequivocatione errori.
quid in doctrinam irrepat ; siquidem duplicem vi- t m sene rice dicimus. ptima est, de qua videtur locutus esse D. Augustinus seminaria scilicet, ratio quaecunque ea sit non ad hanc magis, quam ad illam . speciem directa, & sic ubique vitae specimen se pro - dlt, sicii cum stantias requisitas ostenderit, nec id quidem absque ratione; cum enim vis feminalis non .sit nisi spiritualis si detum substantia, ut alibi probatum est sufficienter, cum substantia haec lumine. id est luce&ae equoquoversum feratur , solida quaeque penetrans, nihilque sibi delit praeter corpus, ad suae potentialis virtutis energiam ostendendam si illud obtinere possit, statim illic implantatur,suosque characteres imprimit & promit, nec id deficere potest,
cum elementa ubique locorum reperiantur, corpus , que perficiendum advenienti spiritui offerat. Hinc est, ut ex mistis puti efactis rerum sensu omnino ca- 'rentium, vermes, papiliones, aliaque infecta sensu praedita enascantur, utpote quae corpus no0 exigant tot dispositionibus praeparatum, quot perfectiora. De hac ergo vita hic non loquimur, quae casiualis quodammodo atque in determinata Viae tur , non quidem ex parte spiritus astralis vitam exhibentis hie enim utpote ubique idem eosdem quoque parere . debet effectus, at respe et u circumstantiarum, temporis, loci caloris, & id genus similium , quar spiritui architectonico licet eidem diversitatem . violenter aliquatenus inferre possunt.
84쪽
determinatis,& uni vocis,ur cum hoc animal ab animali, planta a planta gignitur,aliaeque similes vitales functiones certae atque stabiles exercemur; & sicut ista specialis ex generatione ac nutritione opera tui, ita vita universalis praedicta ex pulte factione in actionem perducitur. V ita ergo sic accepta non est nisi vis in rei sor seminalis, generationem & nutritionem luxta Ordinem & modum sitae naturae debitum edere potens. Haec enim si semel destiuatur, ut saepe contingere solet, statim vita 5 vitae potestas petit, ac tunc succedit alia universatior jam explicata: nun quam enim omnis vita descit si secunda defectu cota. porearum dispositionum intermoriatur, ita tim luc- cedit prima , ne omni vitalitate res aliqua privetur, nihilque tam mortuum jacet, quin ibidem vitae alicuitas scintillae non elucescant. De metallis ergo latii nulli dubium ess , quin universali vita, sicut & partes caeterae cunctae Universi fruantur, neque de hoc quis forsan ambigete posset, sed difficultas est , an vitam possidea im specificam, an scilla et aurum, argentum,& alia vim habeant intrinsecam specificis pio prieta- . tibus gravidam, sicut animantia & plantae. Et omissas quidem ex pei imen iis, ut plurimae dignissimorum fi de scriptorum historiae tradi dei unt, quae tamen levis momenti esse non deberent, si verum sit, quod peritis in arte sit assentiendum, cum physicus etiam aris, gumenta ex rerii natura deprompta exigat. nonnulla
hic situMus allaturi. quae nobis potiora videbuntur. Et primo quia nulla species certo ac determinato orditane ac modo pio cedens vitali munere caret; igitur nec
metalla hoc eodem carebunt; inductione ver b patet n omnibus hoc veritatem habere, nullaque potest
85쪽
8. Metallorum, at Metallicerim in Genere. afferri ratio,cur metallis denegetur, neque impedit,
quod ipsa non nutriantur, nec augeantur, cum enim homogenea sint & instruinentis careant, nullaque uecessitas appareat eorum nutritionis, non videtur
quare in ipsis illa postuletur.
Quare vero his sicut aliis nutritio non sit tradita, est, quia a semine parentum non procedunt, sed immediate a sidereo spiritu, qui loco cum suis circum. stantiis apto positus , sibi sussiciens est ad vitalitatis munia integre obeunda. Secundo probatur ex eo, quod ea quae veram generationem habent, & vitam habere necesse est: quod vero metalla sint ejusin odi, liquido patet ex iis, quae de metallorum generario ne superius attulimus; materiam enim aptam spiritus astralis exigit, hoc est igne & loco congruo dispositam pluribus motibus illam circumagit, movet, &perficit quousque ad finem praedestinatum veniat, ibique cessat: similes autem functiones sine vita esse
Quinimo proportione respondet metallorum generatio stirpi sem productioni. at in metallis tota materia initio radix est, cum praeparatur, bc rotati O-nibus suis revolvitur, arbor est luxurians, folia &fructus profert cum varios colores in digestione necessario exerit. quod sibi est ineptum, tanquam excrementum rejicit, fructus deinde in ipso comple- mento, & perfectione conquiescit, ab opere manifestat, in interiori recessu vim seminalem prolificam claudit quae si pari ratione; ut in semine vegetantium convenienti succo,eodem nempe, quo prius ipsam et fabrefacta fuere, exolvatur, quidni & ipsa vegetangium more suam speciem multiplicare valebit. Quare metallica materia submistionis elementorum
86쪽
Liber Primus. Drum mitio cum specie principioru secudarioru induista manet, quod fit duin prioris mistionis parte tota
radix ell, dc alimentum. Cum vero species astralis in posteriori mistionis parte specific actus edit, & ad: extremam perfectionis completae metam percurrit. tota germen est arbor & planta. Cum postremo integrum perfectionis cursum compleverit, finemque suae naturae permissum adepta quiescens ab opereceiIaveri r , tota fruetiis est, tunc enim ulterius naturaliter tendere nequit: quod si per artem naturae adjutricCm eodem prorsus quo ab initio composita fuit humore, soluta in ulteliorem generationem prO-i m QVeatur,tota semen erit, & vim pro liticam absque dubitatione pcssidebit; quod enim in vegetantibus discrimen accidit instrumentorum & partium diversarum ratione, illud idem in homogenis metallis ratione diversitatis graduum & temporum succedit.
Ergo si vitalis potestas ignotatioribus lapidibus
incluta observatur, multo magis eadem concedi debet metallis, utpote pei sectioribus, nec solum uni versalis vitae semen, sed dc specialis. In laxis enim dc Japidibus extrinsecus integris & inviis pisces & animalcula innascuntur, &corollia ex lapideo lucio germinationem habbnt, dc sicut supra terram qua dato sunt germina; quae nullam aliam partium divel- sitatem pollidere videntur, quam habeant corallia sub aqua, ita hanc eandem metalla sub terra habuisse videntur ; alboribus enim piaedictissimillima in ni inerarum latibulis conspiciuntur. Uitam ergo suam R metallis concedamus, non
iuniversalem duntaxat, sed metallicam specialem, quantum quidem illis ut homogeneis, & snstrumen-
87쪽
go Metallorum, ac Metallicorum in cenere. tis carenti bus permissum est; & hinc perpetua stasi- llisque procedit illorum propagatio iisdem semper
proprietatibus, causis & modis circumscripta Si ve- ro praeposita adversarii ratio roboris quid haberet, qua probatur metalla vita deficere speciali, quia nunquam vita sint suas species propagasse, nec lemenali quod protulisse, unde sese multiplicare per veram generationem possent. Haec eadem ratio ad omnem illis vitam denegandam, non tantum videlicet specialem, sed & universale in , inter vitet; nullam etenim
in illis praesertis nobilioribus obiervare possumuli, j quare si vita speciali frui negemus, & quod vitales
actus non ediderint unquam, consimiliter & omnem prorsus vitam quana toti Universo concedimus, eripere debebimus, quod absitidissimum esse ex praedictis constat; si plurima enim longe ignobi liora vitali potestate turgere vim tui, illa eadem lmetalla, quae mi statio bilissima sunt carere minime poterunt, tametsi actus ullos natutaliter promere prohibeantur. Hoc enim igeo conti lagit , quia cum durissima sint solida, compacta, clausa, sicca& terminata, in- terior vis seminis, unde vitalia opera proficiscuntur itali corpore quasi compedibus & carcere deligata cohibetur, quamobrena si ad ulteriorem generationem impellere spe temus opus erit, ut carcere fracto, corpore humefacto vis interior exolvatur , tunc enim in tenellum corpusculum igne convenienti auxiliares manus adepta vitalia munia exercere incipiet.& si nil obstiterit integram vitalitatis suae periodum complebit. Non absimili ratione accidit in vegetantium seminibus, quibusdam, quae duiissimo cortice obducuntur
88쪽
Liber primus. 8 rcuntur , haec enim nisi terrae iterum demandentur, atque succo eodem seu liquore, quo ipsorum corpora ab initio composita fuerant, humectentur , dissolvantur, ac operiantur, in novam generationem promoveri nequeunt, sed ita ut sunt, infecunda mane
rent , non ex defectu tu habitantis spiritus seminalis interioris, verum defectu nece statiae circumstantiae: ita propemodum sese res habet in metallis, quae duriori etiam corpore, arctiorique ligatura stringuntur, ut propterea tuae vitalitatis munia obire nequeant, nisi ut dictum est vinculis dextere relaxatis interior vis sese in propatulum promat. In Metallis tamen discrimen est hoc a vegetantibus & animalibus, quod in horum generatione qualitas seu numerus multiplicatur, non virtus neque
potestas aliis extra se communicabilis 3 at in metallissimul cum quantitate & vis prolifica seminalis in iis rum in modum excrescit duplici ratione. Prima est ratione spiritus interioris agentis, qui non ut antea vagus necessariis dispositionibus destitutus quasi peregrinus corpori sui debili vi fabricato implantatur: at nunc quasi proprio domicilio inhabitans, omnibus requisitis circumstantiis praemunitus fortiori robore operari valeat. 2 ratione mare
riae seu alimenti, quod perfectius requisitis omnibus
conditionibus exornatum atque sam fere completum interiori naturae offertur ab arte cujusmodi non
erat illud, in quod primitus per lotam naturam com ponebatur, hoc enim ut dictum est, ex elementis primam sumpsit originem, quod paulatim & longo tempore, multoque naturae labore in perfectione indidit cluna est. Cum ergo virtu operativa potentior, corpusquς
89쪽
Metallorum, ac Metallicorum in Genere. longe perfectius superaddatur, necessario & productum multis paralangis erit activius ac potentius, Scproinde superabundantem suam virtutem caeterisinaperfectioribus communicare poterit. Quae omnia in Ortho physicorum opere loco convenientiori fusius examinantur, unum hic addendum superesset, quomodo scilicet metalla non dissimili ratione nutriantur, actaetera duo mistorum genera, imo omnimodam habeant cum illis similitudinem , proportionem, & pro suae naturae homo geneae conditione modum fere eundem. Id tamen. hic retinendum satius duximus, ne trustra idem repetatur. De hac enim re abunde satis disputabi rur infra libro Q. cap. 2. De Possibilitate transii tationu metallorum per artem.
FX his quae superiori capite determinata sunt tanquam necessaria illatio te qui videtur artificialis metallorum multiplicationis possibilitas, cum enim constet illa sicut& caetera mista vitam habere, conseque ter vitalibus ossiciis , inter quae pi incipalis pro-lificatio est, fungi poterunt, quod ii prolifica metalla cognoscantur, & suam quoque vice versa habere viis tam metallicam generationem &lnutritionem apparebit. Quare sicut hoc caput ex praecedenti consequitur, ita illud ex hoc fit mitis roboratur, tametsi quaestio haecn qn hujus loci proprie videatur, sed artis, quam Chemicam non multis ab hinc seculis vocarunt,cu vetustioribus aliis speciosioribus titulis indi Dare-
90쪽
gitaretur: at cum omnibus, qui res metallicas tractarunt scriptoribus haec eadem examinata videatur, inconveniens erat silentio illam praeterire. Cum ergo certissimum sit pluribus etiam argu mentis non debilibus metalla transmutari non posse, dc ex alia palle non minus innotescat metalla saeia pius opere ip realiter, &absque falso trant mutata esse, examinare utrumque plurimum expediet, primum scilicet,quo modo metalla invicem realiter, de vere essentialiter commutentur. Secundo quomodo eorUm transmutatio iit penitus impossibills. Hanc in . libro, cum metalla specie ac elIentia invicem differre monitiabimus examinandam linquimus, illam. hic examinare libet. Duo ergo hic discutienda sunt, primum est an metalla gignere, de suam propagate speciem per artem queant, secundum ex qua materia , seu sublecto corpoream substantiam vis pro litica desumat, ad suam speciem augendam , Tertium quomodo scilicet virtus priadicta transmutans opere manuali paretur, relinquimus Theoricae &practicae aliis tractatibus explicandum ulterius. Circa primum piae ter omnem rationem videretur metalla regulariter, stabiliter, ac determinate, suis proprietatibus per naturam generari in terrae vis. Ceribus&in vase naturali proitus consimili lupi a
terram per eandem naturam arris adminiculo in no is
Vam generationem impelli haud posse, quod enim seminali vi pollet, generare quoque per eandem po test. hujusmodi autem sunt dc metalla, quoniam si talia non tilent, nec in terrae visceribus produce