Metallorum ac metallicorum naturae operum ex orthophysicis fundamentis recens elucidatio qua eorum omnium principia, causae, proprietates, generationes; generationumque modi aperte ac fideliter enucleantur ... Opus sane cunctis veritatis sectatoribus

71쪽

g4 Metallorum, ac Metallicorum in sener .

dens, quo succus nutriti vias tendit, ut hinc in res quum arboris distribuatur Cordi respondensa sol

Cortex tum exterior, tum interior omnis siccior atque terrestrior caeteris, ac proinde sale turgidior a Saturno, folia cum sua viriditate a Mercurio , so-tesque sulphureia Marte, fructus sicut in animali bus sensus a natura principaliter intenti cerebro

spondentes a Luna. Semina tandem , quae speematibus, seminibus , dc oris animantium aequiparantur a Venere, sic pariter in mistis omnibus, potissimum homogeneis , in quibus pro materiae diversi tale interior spiritualis astrorum potestas perspicuo signa promit,per quae quisque possit evidenter inter te hunc vel alium planetarum rectorem interius latere , qui quantum sibi permittitur suis proprietati bus & characteribus corpus intus & foris exornat Quale Planetae septem ad superiora sidera sunt veluti ministri famulitium exercentes, ut hon genea forment corpora, quae per ignem prius in tribus jam explicatis principiis secundariis inchoata fuere,ut si elementa sensim, atque paulatim ad hominis misti

nem ascenderent.

Patet igitur metalla necessaria in natura fuisse, omnis mi itionis oldo possibilis expleretur, at impiritualis substantia ex planetis in toto terrarum simitanta exhauriretur,quantam ad universam mistoriat seriem attingendam natura exigebat. Hinc omnium Creator Sapientissimus ab initio metalla condidit, & per naturam voluit incessanter gigni. Tamets& alia subesse potest eorundem necemias , quarcum homines omnibus praepediti, indeque in mettis caliginem&imperitiam in mersi , eandem minime advertere potuerunt. Hinc tot mo ibo rur Pnc

72쪽

Deta tot mortalium myriades nulla opis spe deme-h t, quae ab interi tu facile servari potui sient: si scri

otibua praeclarissimis fidem adhibeamus, testantiis te cutasse aegritudines vulgb medicorum in curales ex illimatas, quod de sacrae testantur literae rus aiunt non fecit mortem , nec laetatur in perdi- ne vivorum, sanabiles fecit Nationes &c, o alibitissimas creavit medicinam , ubi medicinae noni dic narum meminit . quam de Terra Altissimustita iIe monet Ecclesiasticus.

In metallis igitur medicinam illani servari cum i-at philolopho tuna ac Medicorum plurimi Viri noulgates, de qua & nos suo loco latius.

Plaeterea ex metallicis exhalati sinibu vegetantia in modica sui in capiunt nuti innentum ut sine illis dinatio defecissent, &donsequenter animanti uniicies, quibus nutriendis illae dest mantur. Mittuntina quod ibet cuilibet in te ivit, ut igitur cunctis ex vina providentia pio visum e Vet. &omnia in suarfectione conservarentur , vel in ipsorum ortuae paratis initiis. vel post nativitatem . si mitti-tiar , idoneis almientis ac cibariis indigue e. It vero nihil in actum leviter saltem relinquo sue ut specialis auri necellitas aliquatenus reluce δὲ dicemus illud nece lacium in natura fuisse , utnnis natura possibilis in metallicis misi: ovibus via lue potestas compleretur & in etiam plurumaret, id eis quantum metallicum semen, si non perturam , saltem per eandem artis AEdiutorio usque Extremum complementum & possibilitatem da

tetur , quod sit ne auro , vel auri te mine ad:m

tri minime potuisset. Ipsiim enitia est, cuias be-ficio metallica virtus tam longe lateque aucta

73쪽

Metallorum. ac Metaricorum in Ginere. extenditur , ut iis tantum qui viderint credibili S,cae teris impossibilis plane videatur ; ideo Corne Trevirensis de hac immensa auri seminis vi loquens ait : is qui ridit, re puriter credit. Hoc idem plerique alii ab illo recensuere dc Avicennas inquit m aurum 9 argentum Piί rem, dιcerem artem Peram noesse ;sid, circ. De qua rectiam infla , & alibi copiosius. De Loco Generationis Metalloram.

INter circumstantias rerum generationibus neces.sarias Locus primas forsan tenet. nihil siquidem generari poterit sine convenienti loco, neq)ie hic locum dicimus , ubi metalla genita reperian tur, sed ubi per naturam conflantur ; neque minus locum sumimus nunc mathematice ultimam superficiem corporis continentis , quam consideraticem nihil ad Physicum conferre putamus : sed locum appellamus vas, seu cavitatem totam cum corpore circum ambientem cui suis virtutibus annexis aliisque circumstantiis. ubi misti alicujus generatio exercetur ab initio ad finem, de quo multa dici &quaeri possunt : at hic ea potissimum examinanda opinamur , quae ad metallorum generatio Dem& naturam cognoscendam attingere judican

tur.

Sicut vero locum cum suis circumstantiis seu ex iis gentiis ad rerum generationem necessarium este omnis ratio suadet, ipsumque posse quodam modo generandum immutarc alterative, & accideritali-

74쪽

taliter invertere ε, ita nullatenus admitti debet, uod creditum est nonnullis sic virtute ipsius natuam impediri , ut ex semine unius rei speciem nolam exurgere contingat , deceptis fotian ex eo , luod viderint in animantium uteris & plantarum

minibus , alium ab injecto semine proficisci sce-um , quod quidem inde factum est , quia in lo-um eundem duo semina conjuncta confluxerint . cui cum mulus ex equa & asino exoritur ι quod uidem in jetallicis vasis pariter contingere possise negari nequit , cum saepe metalla plura & alia leraque cum metallis commista teperiantur sedi prorsus explodendum apparet, quod ea virtue loci , quatenus locus est contingere valeant , lioquin vas efficientis rationem haberet , cona quae iam de effectrice cauia determinata

Quod vero locus aliqualiter producendum farma commutare valeat , id inde poterit evenire,uod plura sint , quae requiruntur ad locum, ut lit turae generationi aptus & opportunus , quorumno deficiente, vel pluribus necesse est naturam a leto tramite exorbitare, ut vel nihil signat, vel ab-rcum, vel monstrum.

Ab ortum dicimui , csim metallum nondum adlaturitatem suae naturae debitam accedit. Cumero metallum in duplici termino , dum in gene-ltionis cursu progreditur , considerari queat, pri' locum in statu volatilitatis, seu in fumo exhalant reperitur ; tunc enim si locus ipse aperiatur . lnc metallum quod brevi forsan ad alium secunum gradum devenisset in aeta evolans dispergitur. linc est , ut dum fossoribus interiores montium. L x cavi; -

75쪽

σ3 M ta orum, ac uetallicarum in cenera. cavitates resecantur , non pauca metalli ponderdeperduntur , quae mox in metallum abiissent quod ex fumositatibus inde sensibiliter & copio erumpentibus liquido innio te scit , tunc enim mitalli ab ortus non incongrue nuncupabitur. Securdb cum metallum ad gradum fixionis , ut vocani pervene i it quando scilicet in corpore non fumido ivaporabilii; sed in se ipso consiliens , stabile it jacet ; tunc enim si est a stium per ignem examini Monstra vero dupliciter quoque contingere posse videntur, vel quia plura simul genua ita commista sint, ut unumquid incertum dc obscurum judicetur, hinc variae inventae sunt aries , quibus facilius dissiciliusve commista lonia disgregamur , ain propria homogeneitate ac paritate explicantur , & juxta cui. que naturam te praesentantur hoc autem evenit . quod cpmponentia praedict tunc counita fuere , chm intermino fixionis erant tunc enim a commisto non commutari potuerunt At si metallum adhuc in termino corporis nondunligati atque constitisti manserit, tunc aliqua ex necessariis circuiri stantiis deficiente in quid corruptum , & imperfectum vertitur , sicut de auri creditur , cujus embrioni cum susticiens humiditas seu aqua deficit, in lapidem , quem vocant, tranAtque ninc plura exoriri creaui cur m a ,

, media mineralia vulg6 nuncupantur , quini mo& ipsi lapides pretioli metallorum abortus non al que valida ratione perhibentur. Hoc autem sainde aperte conjicitur, quod ex eisdem metallis ig

76쪽

Iiber primus. 69rruptis&calcinaris , vel solis , vel vitro factitio

immistis gemmae naturalibus non abii nites paran- . Hinc etiam est ut caibunculus vulgatibus artilibus dissicillime construatur . quia ex di te stru-DriC. leta calcinatione , quae paene est impo: sibi- pendeat. Ex his rgo patet locum primo Qeoeret conclusiam ac solidum , ut nihil inde expiraressit , & hoc quidem duplici ratione ; prima ut mentorum rotatio, quae vaporabiliter in forma specie sumi exercetur , sub initio generationis tallicae mistionis, quae nullate ius complere cur, Dcus apertus exhalanti materiae exitum permitte- Secunda quia curia exhalatio praedicta metallisit, Sc coniequenter maxim)pol erosia, ab ae-

aera ut neutiquam sustineri posse I sed cum indi- submitti oriis progi essus gravi reddatur , ne eest, ut aer densetur, qu i cile contingeret est, quantum enitia elemen a miscenda in

us rarius rarescunci, tantum aerem superioremn sari oportet ; quod experimento cognitum estertissime , uti declaratum nobis fuit in libello,

ni de liquore Alcha est , de lapide Philosophico,i ostendimus minimam etiam rimulam materiaedquin persecte dispositae circulationes necessarias hibere solum aeris ponderosum vaporem sustire impotentis ratione. Hinc clare dignosci potest , quam graviter deci-ini ut qui dicunt metalla sub arenis aut aquis, aut stili bus locis surgenti sumo metallico exitum haud tantibus , nec ejusdem fumi circulationi com- Ddam capacitatem praebetibus genita. jam metal quarum illuvione illuc deportata fuisse rationale quidem est, at illic ab initio ad perfectioniam

77쪽

o Metallarum, ac Metallicorum in Ginere.

ultimam suille producta , est prorsus impossibi

Praeteream superficie terrae, in durissimis lapidibus. imo & in ipsis segetum surculis, si verum est, quod aliqui fide non indigni sicriptores in Hungaricis

agi is aurum cepe repertum esse memoriae prodiderunt , id enim inde provenit, quod cum generatio multiplicetur, ex ast uxu elementorum, aquae potissimum ad interiora minerae loca in ejusdem porositatibus quasi filamenta geniti metalli in truduntur , quae paulatim ab aliis quasi subcenturiati successive impelluntur , usque quo exterius sese prodant fulchris, ut possunt, adhaerescentia ; Quemadmodum vitibus de hae deris suis pedaminibus annexis accidere videmus: non absimili ratione emergunt arbores, sicut & sub aqua corallia prioribus partibus a succedentibus inferioribus propulsis. Ab sui dum quippAonstat, ibi metalla genita ubi saepe inveniuntur, cum illis dilpositiones requisitasom nes adesse Ron sit possibile, atque una deficiente, necesse est & generationem impediri. Nec sesum aer expostitur, ut pars loci, ita quo generatio patratur ;sed insuper elementorum susticiens potito requiritur pro metalli producendi corpore itate,qgorum si unudesit, generatio compleri nequibit,nec solum aer de- sicere potest, sed dca ana mo & terra, quae licet semper praestoadesse videatur , cum in suis cavitatibus metalloium nuptiae celebrentur , nihilominus cum terrante temper variis mistionibus occupata, si talis non adsit,qualis spiritui sentinali efficienti expetitur, nulla succedet generatio. nisi forsan miliu, quod oc currit tale sit,ut praedispositione obtineat ad produ cedu metallum,sicut dia animalia, & vegetantia, non ex fim-

78쪽

Liber Primis. 7i simplicibus tantum elementis nutritionis auxim capiunt; sed ex mistis quibusdam antecedenti-

x, non ramen omnibus ; sed eorum naturae conve-

ratibus. Hinc est ut nae talla non solum invicem ramista saepe fodiantur, sed plui imis complicata idibus, terris, mediis mineralibus, atque id genus ilibus. Loci quin etiam capacitas idonea requiritur, non m quaecunque opportuna est, quoniam si angu- r,quam par sit, fuerit, clare patet metallicas circu-ones haud fieri posse, neque minus si justo am-Dr fuerit, tunc enim velut in aere libero & aperto oresd sperguntur, nec per ignem, seu calorem ratis rarefactionibus, at decet dirigi , ac gubernari

terunt.

ignis tandem potioris considerationis est in rem omnium generatione & conservatione, sicut m in artificialibus ignis administratio primum lo-m obtinet,i in naturalibus primas partes obtine-ertissimum erit; si enim hic vehementior sit quam generandae natura postulaverit,nulla penitus subuetur generatio, ita quoque si debilior sit, quam os futurum alioquin exigat. Nec hic mihi quidem audiendus videtur Bernar-s Comes Trevirensis, qui calorem fere nullum in neris esse scribit, qui si tantillus esset, opus naturae ebertimum sequuturum asserit, quod tamen none ratione protulit . cum ipse vidisset in opere suo a no calorem maxime debilem, & magis quidemana credi possit actus omnes explore, indeque in-re voluit, idem in naturalibus locis evenire: aliudim est materiam jam a natura completam accipe, & in ipsam residuum quod deest perficere, aliud

79쪽

η1 Metallorum , as Metallicorum in Genere est ex integro ab elementis genς rationis cursu in indi choare , hoc aut pira artis Chernicae veris professor bus satis cognitum est. hi soli me intelligent, non alii ; hi si quidem experiuntur majorem calorer adhiberi in posteriori operis parte, cum videlicet ad

plusquam perfectionem tendit opus, solum qui

tunc elementa magis operta in ςircuit Vin agi vase strictissime obserato bsque auctiori igne minim Epossent Quare multo major exigetur cam eadem omnino dissoluta erunt, ut in generationis initio.

Quod inde quoque probari p0xest, quod aqua

vulg i is imbecillo nimis calore non assiurgit. etiam svasis clausis detineatur, as proinde cum in natura i- bus locis haec eadem elevatio vaporis sit neces Iaria,

quomodo a calore fere nullo hoc explicari possit i video, ut praedictus Auctor voluit ; at hoc illi condo

nati potest,cum ejus intentio tunc non fuerit primas naturaς oporationes in naturalibus locis scrutari, ieiduntaxat occultissim x artis mysteria similibus exem' illis licet non ita veris quaerentibus artem insinuare. Ignis autem cons de ratio in opero naturae duplex pparot, primat de igne externo est, quatenus s*ilice plementa promovet, disponit, ac praeparat, qui sensim inter elei dent miscenda ligatur, & ex exx insecQiis intrinsccus, & tunc pars essentialis misti produ-ςendi qua dit &iiς secundo aliam habet considera- ponem, sicut hoc idem de acre con ingit: hic enim duplex pariter elle cognoscitur, alter qui pals est mi si propria &essentialis,alter extri secus ambiens, in quo metalli pro luistio perficitur. Sicut ergo de hoc ita de reliquis tantum natura sumit, quantum sibi opus esse scit; sic quoque de igne dicendum est, cujus tantam portionem sibi aggregat metallica massai

80쪽

ntum pro suae naturae exigentia opus habet quoue eo deveniat ignis augmentario , ut mistum , I pletam quantitatem sit assecutum, in quo gradiit dum prorius finis erit mistionis perfectui, ideo- ignis extrinsecus liber requiritur, ut quod per ipse in terrorem li3atum cpmpleri nequit per exte-

em interioris vires adjuvantem complea Iur. Puaerere hinc lolent nonnulli cur uno loco ma-μuam altero metalla exoriantur, cum ubique vi tffectrix astralis, elementa materiam praebentia.

ν nisi pstruimento presto sint. Neque solum uni- Ealiterad quaeritur Odlpecialius, cur videlicet hic

ptius aurum, illic ferrum producatur Z Hoc aut ex in teriae ineptitudine contingere nequit:cum

D spiritualis stellarum potestas aptum ex elemen- torpus reperire ubique valeat, &ill tu, quae sibi Poreitatem juxta tuae naturae exigentiam plas-

t, quare metalla omnibus locis non innascuntur*lodii plantae non ubique eaedem proveniant, id uum videri non debet, cum illae ex parentum semi propagentur, & succum alimentalem exposcant tabus circumstantiis. quam metalla,praeparatum P . ζ enim ex clementis ini media;e maiorialiter ςom- i Uensum est. Et licet ab initio creationis ante ras apparitione M pex dispersam lucem universae, laevegetativa virtus de sportaretur, non ubicunt permanentes radices figere potuit praedictatum Initionum desectu. Quod etiam animantibus nit, qu* non ubilibet degere, vitamque protra e valent, quamvis motη progressivo quavis prodi permittatur: quare mctallorum generationis , tersitas hujiismodi causae tribuenda non erit. Ex vero uuae insolari luce & radiis observantur, quid