Belli SvecoGermanici volumen primum in quo post causas belli paulo curatius enucleatas, series ejusdem ab ortu usque, ad gloriosissimi Sveciae regis, Gustavi Adolphi, secundi & magni, obitum, ac finem anni millesimi, sexcentesimi, tricesimi secundi d

발행: 1648년

분량: 404페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

31쪽

BELLI SVEcO GERM ANICI

uno alterove, novos mox ex rcitus parturiret, Regi debellandum fore. A c d hium tamm ut Ouperesse, quin inclyta Re is Cirtus, o heroicus animus, qGad nudium unquam hostem expaverini,huic

Regem t en, utpote hominem, humanaeqzol fortis memorem esse Abere , a qua non magis, acqv squam in morum hominum , immunis existat. Perapenderet ital animosecum si in periculoso hoc bello quod 1 eus clementer aruertere di gnaretur 9 casus infelicior i um contingeret, aut humaturasata alias ante bestiteriminum, ex hac mortalitate abriperent, unicam Diam Filiam in primia em bulis, ut orph. n imoine Patre, herium injuriis expositam, ac Reinum , Rege, immens is d ficultatibus imp .ca rum, relicitarum. 'Econtra generosus Regis animus, injuriarum impatiens ad belli contilia, decora magis, qvam tuta, inc. inar . NempE, ebat Rex& qui Regis sententiae astipulabantur, si ii proe Lias Caesaris aut Caesarianorum actiones memoria repeteret, clare perfecturum: Ab ab ot am annis pelictitatos Regis parientiam, is exiguis tent antisprolusi se gni, quam posti emo intulerint, injuriae. Literas Negis primo in erceptas ac reseratas, non meaeocri ipsus contumelia , Tolonos ad eros Re em vertis animatos, mitite a tis ad uio Regi vero miluum armorumve comme incio interdinum: mae idem dissimul verit Rex ed gradum struxisse odatrociora. Mox enim hosti apert/ missa auxilia , velut tirocinium secuturae ma

iris hostiuratis: Subditos quippe Regus oliatos ct hostiliter habitos; jura is

Regalia violata 1, consanguineos, et iis nos, amicos, oppressos,expulses. Cuma

tibus edandis ingrederetur Rex, lenia haec remedia exasperasse morbum, non sanassie : Orasores nam e, dissidiorum seminibus exstirporis missos, cum ΠΟ- mima re ectos. Iterum ad paci scaremedia revolutum Regem, cam adED-

Hores Imperii rem deserendo, tum Regni Sematoribus, ut ad Ducem Fridiana ae Legatum destinarent, permittendo, expertum : Diuturnam patientiam nihil aliud uis', quam irritamentum furor . Gi eo Ianim eruerit, ut Caesar re prius ipsa, misse in Borussam ad emius Regem integro exercitu, ve' bis aperte hostem se profo us sit. Mehi istumo hostis iniquitatem,nec, a ceribus ae o honesine semel perruptis, ultam habitur sui modum : mmρο-

tius extrema ve in Regis perniciem molituram. in milites autem, Duce eminus commode con ferri culpam, aut labem, his injuriis contractam : Caesa rem namque,.impunitate per dissimul Itonem tu prae ita, agnoisse ac tactia approbas et Porum improbitatem. Nee alios praetextus, qui obrentia amantur, rei are rei inae nitatem : Cum nultasu ii iam ho is adeo impudens, aut perfrictae frontis ex terat, Pin injustam etim aliqίo juisti colore is uraret. I conte tum p t ira, rvam refectum regiae dignitatis prae I erre Livolos Hospra tex. us, ac inania verborum ludibria Lxi ero non ad Lamam tantum pertiane e, ne tantias injurias Rex tutius δι-

simulatione praeteriret sed is ad ui u rumve sub litorum securitatem : V De m. qeti vaseum hoc incendium, ex immoderata Austria e vomus ambitione coortum, in otior pi,aut bestici mari, flare bus bbrui posse putent. Iampr xin in Atad litiori undas, i- German am aluunt, depascere : Et brevi futurum , ut, nisi maritimis Caesaris appa ratibus, quos in maris ballici portubus struat, mature ob Dio eatur, , HB eum praedatrice Hispanorem classe e Bu-- quo O conjungantur,a Germanico liti re, ad extremos ut sinus Bodici 1 colus, longe latet his flammis arsura sint maria. Nec parῶm metuendum,nem lescens ignis per coni ionem seuasu irrepat,setiti irrumpat m i ad Meneo cera. Ut ita necessitassu cipiemia hujus besii non, 'od alii opinentur, nulta sed ingens potias sit. Se quidem, dicebat Rex, masteincendis proculas Abus occurrere, qzam in limite Me ni cum

sem habere. Utilitatem re hoc MEO, aut nulum ostentari, aut exuuam: Si quis ex prolatione sinium EZam istamm is metiatur. Regi verboriri, no me furita aut emolumento beatam si ci zα proxima Germaniae littoram antis rvum tum, qua oubminis, repon

renturi navigationi, commerciisq; ρν

32쪽

VOLUMEN PRIMUM 17

formidulosus horis, rui ballici m iris δε- buerint, praefringere lumina : Nec in- minanis manisi Ain et in timu portu- Citos passuros, si tandem ab aliquo mo-bus seu moveretur Cr deniris optime dus istu ponatur O meta. Proisia

concluseretur Regis, Oec non Regni S. tium Electorum, 'Principum, Ortauum, ciae, dicionum sanuexarum securitati. alios patria, bonisve exput os, ad omnesi ad vero in eo es o idem , ruod Ke- rerum novandarum occasiones intentos:

rura, Regnum , ipsum per illam, Viru, mutationis quot, e metiorum, acidos. . viribus, opibus, valida incrementasum ipsum Saxoniae Hectorem, conturum sit : Sed huic argumento tum lo- flantem ad haec usque tempora Caesareae cum fore; si armorum, I arripiendo- auctoritatu propugnatorem, tam victarum, Mi omittendorum arbitrium penes norum Ord num , ad patrociniam ejus Eegem staret. Neminem autem,ex -- confugientium, vicem misereatum, rvam

teriae Ierio, Pare ulterius Iris posse, ae sibi a promulgato noper edicto Coaris, vicinus Vsus tu. Ad os nec Regem, ob ecclesiastica bona detenta, timentem, quem Caesar injuriose prior impetierit. depristino confidentiae, rva erga Caes I obam rem nonpene in eo amplius - rem praecessiemper latus luerit,ardoret , ut, binum, necne, si cipiendum, deli- remisisse aliquantulum. Duc igitur Lberare oporteat; Sed a ratione ac mo- tatione discordantium animorum obe id comm stris veprendum, O arma, a entiam, observiums a zersus Caesa Caesarei Puta, Dissioribus armis propul- rem, adeoq; flatus V sius fandamenta fanda et en aut Nesero abditis molesto non parum vitisfecisse, ac certam,s et marcidant onera, ruae MEo inditaria δε- fidius impeliantur, praemon irare rui-qFela comitantur, Rerem uni rogem nam. tavo sar et Regis, Caesaras Ortuum Regni Dixisse conίentam: propius contemplari, Crintrest compa-Ut Eurum con ibo in belu suseipiendo rare libeat, utut haud di tendum, ins non minus, qvam ingerendo viribus is gne hortim robur; ita nihilominus ad opibus utatur. Nec dubitare : vin occursum istorum non adeo Regem treprior ines Regni, si, justa animorum iudi- dare, necnem deponeresecundorum gnatioue moti, belum in Caesarem decre- cessum. Tria, praeter aspirantem diverint, pari animorum alacritate su - vini Numinis auram, a belum fetieiterdiu, adi necessaria, costataris i. Bel- gerendum re irere peritos bellicorum Iam fidem imminere gratae, atrox, Hu- discriminum Duces : Mitirem, pecuni-μ Iurnum magnis in Hius gerendira- am, commeatum. Miutem ne Caesaritione is culiares ubisis occurrere: He- adesse copiosissimum ι ρω praedae cupiarum eam magnorum negotiorum, qFale dine, ac lautissimorum hospitiorum AD- hoc μου , naturam, ut magnas semper cura in immensum; en se multiplica H cultates admixtas habeant; ne lo- rit: Nec, dum horum copia sit, defuturi , nisi magnis exantiatu labor bus, rum. II vero deficientibus Prout parari. Pa mam, quo majus pondusim cessario Genturum sit, si a restis L cumbit, ed fortiussursum niti : Genero- gem in vastam is desolata ere marit, os animos, plus discriminum instat, ma-Germaniae oram deducatur ' D- promti is a ersum ire. Discuum cilitate coierit, dissipatam iri. res tamen has non aded inexplicabiles, Regi Wrd si petere imprimis mil ut vulgd sibi pers sum haleant: Nec rem domesticum qui non indo, ut Bolantam Caesaris potentiam, aut ita solia minum, metuat, verum etiam, ut Padam arsirmam, qualis prima fronte ap- trem, amet ac vereatur: mi pro Pa- pareat. Vzm potius magnitudine tua tria, pro decore, o, tauquam Principem immolia laborare hane molem, o sub meritorum atris virtutis suae in ope I onere suo fatiscere, ac ruinam minari. rem habeat, egloriae ac remuneratio- Armorum, quae Caesar lon, iat s cir- nis, aut castigationis metu extrema --cumferat, fulgorem, non conterminorum 'esufferre paratus exsat. Praeterrantum Rerum, Principum, Rerumpu- hunc esse Regi ad manum extranearum H carum e pontificiora quo e Roma- Nationum legiones : Non ex promiscuam Imperii Procerum ut Orinum, qui turba cin titias e veteranorum ore

Ados Caesar, c ai clas huc inrisse prae- constantes , nec praedae miscet , nec δε- C liciuet

33쪽

BELLI SVECO-GERMANICI

heus renutritas, sed ad utriura fortunae Commearum qzod attinet, sarem uir, Mum lapidem probatas. Inter istos usque exercitus pene futuram condicio- eminere Germanos; purora exiturum nem: Caesarianos etenim maritimis in Dominum sorte : Mi a pramu emilium oras, ne ibi, nec xiiis quicquam fecis-m Germania belurum cunabulis, advem se reliqui. Hoc I um inter hos, Homesus C arem in acre stantes, implacabile intercedere discriminis. V d Caerime sdem odium, una cum uolariter,ho- Tianis commeatus e Dum is locis,ter juumssa vine hauserint , ct perpetui, ra ocurribus, aut certe exi uis navicu- ter pro pera, /nter adversa, Casaris sis, per varios furuiorum anfractus ub- Bosra, Terretanteeorum caeptu fortuna, vehendus veniat : Id autem o m dri naufragiumsass,atqueFatria mulct cile is laboriosum, nos , qui periculum D, in ovectam δε receperint ; nec qui fecerint. Rem econtra ac Remis, qui quam,msim armu contra Caesarem fom quid ad vitam fustentandam neces arialiter ac feliciter ingendi. , sei reli- . um videatur,mari fove expeditius ' suum habeant. Horum odium, des so fore Senimve, aut moduis sepseratione pene convunctum, 'o altilis in risus copiis occursurum C arem: Aut animis radices eo violentius is majoribus, ct tanto militum robore

ευν' pura turum. cum o acie confligere,haud consultum S d si praedi quo et spes militia u- Rex putet 'Si cum paribus: Regem, ἔν vom, ct diversa quae e toleran- caine bonitati ac virtuti militum confiscera/, -''---epide in eum moturum, O ,rummo nega erit a Caesariaenorum partibus bono Deo, facile parem, auisuperiorem fere nultam rasse: Cum miles regius fem futurum. Si cum majoribus: Intra caro magi , s iam auro, oneratus incedat. fra otiose desidendo, ab te favet ine Eentu vero ingentem ostentari: Mippe reportaturum lauream. Cu hostis in m ira Germoni polus rone, grandi exercitui agendo impare, inves, ct castra, omnis generas opulentia i emet, commerius bultae inopia. v Ner o,et horamenta victoriae, obfc, re uas consumturu', is viam eidem adantur Torro reipecuniariae fundamem victori straturus sit. Ultimo, quod

pr essone convunctae in longum duraturae get inem, quem toties ubertis profuderit, i mi i maxime si, exte/no ingruente se cicatrices, quas corpore edet. Herbe o,m rem quo te motus hac occassione bo DEI vero edoctum: Me pilum quidem suboλ Iantur. Tunc enim ingens Mud e capite βο,ab' summi Numinisstr ac Diuorme militiae corpus,et sit sanguine videntia in terram cadere; multo miniis jucc is πιά hau pum, mariturum,ac re versii sibi quicquam accideresses virUm omnzbus destitutum rei. Regi Summum Fatorum Misse aiorem in vero ae='ari ubsidia, ut molea, ita certa multi spericulis, ropitia alarum umbra, este, Urair ahtate, a administrem personam suam hucusque protexisse: tur, magora esse . M litem ippe re- Eidem incolumitatem suam, idem yum Ggu , cum antis o modo eo 'ssus honori, Rebenni ac Fatriae conduras, Feridus ab metum; aliqvanao em erret, rivos, γm curae fore . APUM AE

tam loco me 'ro stipenHi certis ad sin- DEO ita visum, tanquam renutam

gula decendiapensionibus contentum v, militem, Imperarorem hunc suum vovere : mos tu commeatu Hi olanm cantem eo coni dentius is alacrisis ut modo praesto; modo alios paululum turum : Hodpraesentes, ab tes Ke-Babeat, unde vitam tolerarepossit. Vet in gni ui Seniatores, orum si deli consili Murem, quod extrasnes geratur, belZo ct opera hactentis usus sit, pora se ; ct

Myo ais : Et, utut provinciae, in as ita nec filiam paterna cura, nec Re num trans erendum, a Caesiarianissere expi- gubernatrice prudentia plane viduata Latae, ' in, conquisitis reliquiis, relinqueret. Lirmam quoque in i tu adhuc repertum iri media , per ρ , si cottacasse fiduciam : Sobolem suam uni-πon in totum, certe ex ira ustentetur. eam, in Eupidari aetate constitutam,amo

re ac

34쪽

VOLUMEN PRIMUM

re ac silmilvcne patria complexurus; fuit: Quomodo hostilia Caesaris arma, perinde ut a inu,proetidentia,beneficiis quae primus hic sit inierat, contrariis Patrem se erga un versus Vulosse . armis propulsare posset yges e M. Vicit haec sententia, Regis, in bellum heroico quodam,divinitus infuso, spiritu ruentiis, ardore roborata, insc- cretiori consilio : Nec in Suecia diversi a Regis mente animorum mQtus exstiter .

οῦ Regni, habitis hoc tempore comiti iis, Filio . Per Delegatos injurias, indignitates-

nico Ve, qVas tam ante missa Stra les unden-

victum sibus subsidia, quam postea multifariam fuisset passus, & quaes, ad perniciosas ad mare ballicum machinationes, imposterum sibi ab illis metueret, exposuerat; mentem suam de his ut liberE. expromeren T , quidve e re sua

Regnive arbitrarentur , postulans.

, re in consultationem deducta, &exacte pensata, de bello isthoc decreverunt sequentem in modum. V m Bumillime sane Regi supplicare , : Ut

omnia prius experiri, rvam armu vel Go, siquae fotu Via componendorum araica via dis torum media offurrentur,ne d Eunaretur. Quoniam tamen notorium

existat, Caesa rianos se Pontificios, ficet

Nex jura amicitiae ac vicinitatis inmolaria huctisque cui ierit, nee ulla bosu rati dederit asiam, ejusdem Legatis ad tum ad Luberen em tractatum, non fine, ignominia praeclusisse, mox validi7 exem citam contra eundem imms Mein Borus- am, is indies mavores mari facere apparatus, ideo nil magis e re videri; quam ut Rex econtra be go, terra maris gerendo, se accingeret, ct potius antecap ret , bo cum immitteret arma,

quam influibus Regni ac domi suae prinsolaretur. in re, ad assi tendum

Regi, ut fideles is obsequentes subditos

decet, summa animo,is alacritat , promtitu fine, concorssia, parat fore a.

Et ab eo tempore GUSTAVUS ADOLPHUS, secundus ejus nomia nis, atq; a rerum gestarum gloria co- nomento Magnus, Sueciae Rex qui ucusq; haesitarat, ac animi dubius su-

erat, uostem, necne, Caesarem esset

habiturun mentem, Paci antea ad bucintentam, ad belli cogitationes justa indignatione transtulit, totus ii in co

8. Ut vero Religionis

consorteri justiti .m caucc, dc iniqua, granam Caesarianorum molitiones eo Clarius butticum cognoscerent, praeter literaS, quibus licctae. universum Electorum collegium salutaverat, Branclenburgicum Electorem speciati in Rex compellabat: Recensitis summatim, quas hactenus, a Cinsarianis passus, dissimularat, injuriis,

hanc ultimam, quae, in stis Dirce Iri hemio, signi, motis , exercituque ad msus se ducto, illata fuerat, maximp e aggerans. Brivasisse, nimirum, manos nil minus cogitantem: Ac on rnare, non denunciata hos Uuare, nec ulla innocentiae ratione hasta. Sed quis pateret, nultam V sortim cupiditati e stirpandae Religionis sturior , CT ambitioni, tibiaenive proferendi dominatus

terminum praestitutum, etiam a resus exteros Reges atqυe Regna ec mertisse : Ut, ae itatu rationibus Asp deq; habitis, belum Ghu erant, νὴ quem reve sua voluptas, is cupido, fera tulerit. Non de 'PHonu ederi; qci hostes,

b osve hos lia moliri non miretur: Do Caesariam, queri; qui se uis immorenti is amico in erant, nutu lacessiti injuria, nec Eo denunciato. Hanc aurem querelam ut apud Electorem depo- I,non modo vasisse ejus in Imperio Romano summam auctoriratem, dignitate e; si ectus, amoru mutui, cnon Religionis, quae cum idio incercedat, communionem : Unde certo eos gerit ;hosce Caesarianorum processus ad γ'

ramsi illi displicituros, eumve partis adcerse domata permitterent udisse

enisurum i ut malis hisce opponunum adhibeatur remedium in bellum ergo Germanicum to- Induriaetus versus Rex, ut praesenti hoste sexumPolo. exoneraret, induciis, quae cum Polo- numitae. nis tunc agitabantur, eo proclivio saure praebuit: Ita ut, mense Septembri, ad sexennium conclusae, selenni

pacto convento sancirentur.

q. Rebus cum Polonis, ve- B lli ateri hoste, ad tempus hac ratione trans- p xte R actis, in Sueciam, quo novo bello, totis ς' i) ri Viribusgerendo, eo promtius accinge- Qxi C a retur,

35쪽

retur, Regi transfretare visum : R sni Cancellario in Borus si a ProRege

relicto. Nec numerosas, quas in Bo- russia & Livonia hucusq, aluerat, CO pias, externo milite constantes, exauctorandum, sed nouis potius prioribus addendum censebat. Quem conatum enixe juvit, quod Poloniae Rex, Elector Brandenburgicus, & Gedanenses universum pene militem suum, quia, factis induciis, non usiit amplius, sed oneri erat, dimitterent : Sacramento enim hoc solutus, Regi nomina sine mora dabat. Non pristinae itaq; tantummodo peditum legiones, insigna iiipplemento, adjectis ad singulas qVasq; quatuor cohortibus, seu quaternione signorum, auctae : Sed & novae aliquam multae, sub VitZtumio, Damitato, Rossio, juniore Wallen-sseimo, aliis Ducibus, magna celeritate conscriptae. Jam quoq; in Belgio tres nigrae ut vocabanturo legiones, Falcken bergio , Hallio, & Nicolao Theodorici quem nobilitate & Sperre uterii cognomine postmodum Rex insignivito ductu, paratae ad Regis nutum, &in procinctu stabant. Nec minus Lestaeus, Suecicae apud Strate sun dentes militiae Gubernator, Duvalii

fratres, Crichbomius, Mitsche falius, Tribuni,& SubTribunus Chemnitius, deniq; novissimus omnium Cniphusius, generalis vigiliarum Praefectus, in Urbibus maritimis, Hamburgo, Lube-ca, Brem1, Embda sedulam navare opera colligendo militi , ex omni parte copiosi,si md confluenti : Quin &cqvitum quaedam alae, licet extra Strales undam vix glebam terrae in Germania adhuc postideret Suecus, mira felicitate in eadem Urbe coire . Ne-

quicquam in hos Regis ac Regiorum conatus,diris proscriptionis seu Baiani minaciis nil minantibus Caesarianis :Quippe cum in Regem assectit pronus nutes, ingentisque expectationis ac spei de eodem repletus, susq; deq; haec

omnia haberet. .

Commer- Ut quoq; omni bellico, si quod perciorumad mare, firmando hosti, venire poterat, portu subsidio hae via eundem nudaret Rex,

s in publicato, Mercatoribus navis sit ζ' gationem & commercia ad portus , quos Caesariani milite insederant,quales Stolpae, Colbergae, Camini, Wolgasti, Gryphis alitiae, Rostocliij, &Wismariae erant, adjecta publicationis mercium & navium poena , severe interdixit : Solis Straleliindensibit: absolute liberum eorundem usum relinquens. Sedinensibus quidem simia liter, sub certa tamen condicione : Ut, scilicet, unuSquisqi , eo portu utens, nec Volgastum se appulisso ,

nec quicquam eo mercium , quocunq; modo , transtulisse, exprestim testimonium secum ferret.

Quemadmodum autem, ubi saeva mari tempestas imminet, principio,p φροcrispante se aequore , malacia sensim 'ri

turbatur ac deperiti mox, insurgenti- bus magis magisq; ventis, altius attolluntur undae : Donec ,. incumbente

omni vi hiemis, horribili mugitu vasta ad littus feruntur fluctuum volumina,& aetheri pene mare miscetur. Ita, cavva imminente bellorum tempestate, postqvam nondum bellum quidem

aperte coeperat, propter varia tamen, inter Suecos ac Caesarianos orta, turbamenta jam Pax esse deserat, anim rum exacerbatio, exinde emergens,

indies augeri atq; incrementa sumere: Cuq; arma Suecica, ab initio, intra de- sen sionis carceres Stralesundae se continuissent, hostilitates sensim insurgere, in majus tractu temporis attolli, &extr* quoq; Urbis exundare pomoeria. Caesariani sane, ubicunq; se offerret occaso, Suecis, Stralesundae commorantibus, hostilitatem plenis pro- inare faucibus: Velut jam menseJuo, Anni millesimi, sexcentesimi, vicesimi noni, Gotrius, Caesaris Tribunus, ducentorum Suecicorum militum manum, quam Urbis Praefectus, Les- laeus, Ductore Marnaisio, sum legionis Centurione, pabulatum emiserat,

equitum aliquot turmis e vicina silva Voget sangum a cantu avium appellaturo de improviso circumfusam, prosi saverat , caesis ad quadraginta, &octoginta captis. Vicissim ipsi, sicubi sorte incautius in vicinia se gererent, non impune ferre, sed eandem cladis aleam saepicule experiri. Inter alia Stralesundenses eqviates & dracones cita militum hoc ge- thianus, a velocitate simul, & ignea lethferaq; longiorum tuborum, quos gerunt, vi, Gallos Italosve imitati, de

nunc,

36쪽

VOLUMEN PRIMUM.

nunc, & deinceps dicemus mense octobri, Fahckenbergit, sub praedicto

Golgio equitum Magistri alam, Pa-Penhagae,pago propeFranciscoburgu & Ricliten bergam sto , oppressere, I rucidati hostili ad triginta: Nec pauci

in captivitatemStraiciundam abducti. . Iterum, sequente mense Decembri, idem Lestaeus, certior factus, alam eqVitum gravis armaturae, e Ferdinandi de Capua legione, haud procul . Gryphisualdia in pago quodam hospitari , inde in Rugiam transmiSsuram, ibiq; hibernaturam : De opprimend: 1 consilium iniit, delectis ad hunc s-nem ex utraq; Tribuni Duvalii, & nobilis a Platen, Magistri equitum ala centum equitibus, quibui viginti dra- cones additi. Hi, Qusdem Magistri equitum ductu, pridie nonarum Decembris, sub noctis conticinium Strales unda egressi, & pene Gryphisualdiam usq; excurrentes,Carcdorisi, qui pagus unicum modo milliare ab eadem Urbe distat, duodecim hostiles pedites palantes ostendere: A quibus . illis cognitum , equites, Mos tanto ambitu Paeserant, jam a tergo relictos, Reindorta, dimidio Strales-dam inter ac GIphisualdiam itinere, ea nocte habuisse hospitium. Nulla igitur intermissa mora viam retro legere ; in ipso diei ac noctis divortio nostem, ascendendis equis signum tuba jam dantem, ferociter aggressi: Felici

adeo successu, ut equitum Magister, Abrahamus Schonic kel, cum Legato, ac Vexillifero suo, nec non sexaginta sex equitibus, in manus eorim visus devenerit. Reliqui hujus alae, quae centum viginti duobus capitibus constabat occidione occisi: Uno excepto Decano , qui, denis aut duodenis circister Fregariis comitantibus,praepeti su-ga,seu morti, seu captivitati se eripuit. Regiorum equitum non ultra quatuor,& draconum unus modo, de siderati. Haec & similia certamina erant exigua velut praeludia tempestatis, coeuntibus ad Septentrione ex omni parte nimbis, in Caesarianos mox longe impetuo si iis ruiturae.

Dux Po' io. In Pomerania, sub hoc

mihise , tompus, Ob Caesareum militem illic satet,pro- hospitantem, annona, quo longius,eo magis, magisque ingravescere, & fames vinci i . e irrepere sensim, ipsiq; incolae, lauspitum horum insolentia ac licentia di ' μμ rum in modum affligi. Hinc Dux Pota S 'meraniae apudFridiandium CXOnerandi incommodo territorii impense sat gere: Sed nequicquam. Discrimen enim,quod a Rege Sueciae immineret, obtendi: Nec etenim pactionem, cum Fridiandio a Strat si densibus con-Ventam, servatam,nec prae sidium Sue- cicum Urbe eductum. Quare caesareis copiis remanendi quoq; in Pomerania, Regisq; invigilandi conatibus in

poneretur necessiUS.

His motus Pomeraniae Dux, Phi- Eju, po. lippo Hornio, citerioris Pomeraniae stulatum Cancellario, Brandenburgicum Ele-a Regnictorem suo missu in Borussia adeunti, cancella ad Regni Sueciae Cancellarium, qui, ' βς

in Regis ablentia tioruSuiae, armis re

stis partae, moderabatur, simul literas dio regio fiduciae & mandata dedit, injungens : liberanda Inducere ni retur Regni Cancellarium, ut, transactioni cum Strali undensibus initae paulo aequior, deductionem regii militis ex Urbe apud Re

gem maturaret.

Cuius propostioni sequentem in Huius re- sensum a RegniCancel lario resposum. sponsum. Non mediocriter affirmurasPomeraniaeo Pomeranorum miseriis: Nec Regis sui scopum, per auxilia, Urbi Strat unde lata,belu immisceri Gemmanico edpropriae totummodo in mari bestico esusve portubus confiaeresecu/Bari, vicinos Stralesundae Urbem, veteri necessitudine, se mutuo commerciorum usu Regno S ciae connexam, inprisino conger reflatu ac libertate. A Rege bi injunctum,

de transactione Stralesundes accuratius inquirere,is certi quid at uere: Herum, neque Urbi, neque contermini s Regnis ac provinciis, aamare ballicum tu, fatis aut solide ea cautum. Compluribus enim

refertam suspectis clausitis: Ad haec tacite innuere, Fas Rex inissae causae patrocinetur: Regeinsuper, cujus Celmaxime hoe besio intersit, inconsulto ac inscio initam. Regem politicarum stropharum haud adeo rudem , ut tu uisum

damentum in mortalis cujusqUam,qua

taecum, dignationis seu auctoritati s tamdemst, verbis auiscripto col cet : Sed

respotiust insistere pumilis arbitrari

securitatis Onculum , armari contra armmaritem,

37쪽

22 BELLI SVECO GERMANICI

'mantem aut utring deponi arma. Nam, sia vicinus, utut sunmanere ruine unetas, ad hesium accingatur,nec isti m sare inermem: Alio in periculosum fore, alteri nudas literas arma relinqvene teri , ct horum violentiae opponeremesie fragile verbalis aut soVItiraniae cautionu scutum. Si obtineri possit -- mimoda caesarei militis e Pomer ama δε- ductio, nec Rexu suppetias vel momen ium Stra sandae hae Fas : Sin minias , praesidium Urri non tantum non exemium, ct, propriae tutelae causὰ, auctu iri: Dum aut tinmersati in Imperio Romano Pace, aut alia quarus ratione res eae bono se aequo decideretur. Regem haud laborare de Urbe Imperio subtrahenda,sed conservanda potius, oportuosa latu, commercio=umgpriina libertate adcersu turbutores a serendas; reto praeceptus m animo adderosam Iu dominatus, cistas ultragri uni l bido intra antiqυos coerceretur termianos . Me civitatem, Alcia i ius anxiem orantem dejuetare, aut et oluisse, aut

potoi se; 'vae a resus Caesar maudaistum injusta vi mani se onuinata ac coang stata fuerit. Faraeus Rexis cum Strab und/ns tu nudam tam defensionem praeferae: Nec, ut Ciuitas qua a

sitim,sed ut maini ballico Dastri maneret furta, tectasecuritas.

r terra ii. Inter haec specula quae-

in funium mox abiit,ventosue. Electores enim, dato ad superiores Regis li-eteras brevi responso,tistentionem ejus qui Sueciae Regibus more antiqvo tribuitur, non omnino praeserret: Quasi percontemtum omissus foret. Haud paulo majoris momenti vi- Tractariissus conventus, motuum horum com- ς' . ponendorum, Daniae Regis interventu, Gedani, ad mensem M unia Christo nato mille sinu,sexcentesimi, tricesimi, institutus. tias. Rex quippe Daniae, postquam Literae cum Caesarianis Lubecae de Pace traf- ejus, cumegerat, Regem Sueciae de eo mox cer- Rςῖς tiorem faciebat; literis suis annectens: sius quoque rasione a se habitam secur isem ira .ritatu prospectum; modo intra tri orre actionem tempus pacta, Lubecae inna, haberet comm

rata. ta .

Accidit sub idem tempus, quo literae hae, Pacem p aeserentes, ad Regem Sueciae perlatae, Arn heimium Campi dii torem,cum valido Caesarianorum exercitu Borussiam irrumpere. Et insolens Regi Sueciae videbatur: Hinc de Pace verbis spem seri; illinc a Caesarianis, velut hostilitatem publicitus professis, bellum &infesta arma facto ipsis inferri. Quapropter responsum ad superiores Daniae Regis literas eo magis maturandum duxit: Gratiis primum pro communicatione actis, nequaquam sie ambigere, subjungens , quin Regi Daniae maris MLuci securatas cui, ta quam fundamento, utriusque Regu ac mini, nec non vicinorum salus, fortunaeve innuerantur in transactione inita cordisti rit ac curae. Haud tamen urere-niae Regem, Wanta promtitudine ad Pacis opus pro Grili parte promovemdum ipsemet se obtulerit, is maris bal. . de stabilienda&inviolabiliter conser- tici securitati, fui aliorum , quorum vanda Pacis cum viciniς Romani Imperii Principibus ac ordinibus securibtate, strictim laudarunt , nec sibi quicquam prius & antiquius, aut fuisse, aut etiamnum esse, quam eandem amicitiam, Pacis is firmitatem religiose vicissim servare, ostonderunt: Quae sopiendis tamen pririns belli igniculis,&averruncando ingruenti malo maxime intersit, causa, projecturus, Commius rios certos Lubecam de aris.' tria vel hi, praeter opinionem ιam,tam contra omne ser aeqvum, inde noeeli mox

uti Cr innoxio hostilia H Puper arma a Caesarianis utata sint, id, haud fatis capere , : Qui m transactione Luserensistit habita fuerit ratio λ Regem ita Duniae boni ct tri Grinierant, indignitatum, nempe, & in - iunctarum o cis, si Pacis Lubere riarum, Regia Caesariano milite mul- sis conitiones is pact.. iasi commisetifariam illatarum, opportuna reme- nicaret : Ex quorum reuore sese

dia, alto silentio transmittentes. Nec spicere is patuere via se poscis ;uod qui bi imposterum agendum, O qualum, ratione Di in uis salia esset mentio timeri

parum quoq; Regem momordit,qucitis imo literarum exterior titulus

38쪽

Interim haud aliud qυ aerere, quam ut tr , parti visus haud incommodus.

amieitiae is sicinitans jura cum Caesore . n I- non minus,ac altu sartatecta manerent: i 2. Eadem ipta hinc spera-Modo non armis ultro impeteretur, is ta Pax Regis animum, belli jam antea hEst sh n. mari ballico, discrimine omni hesiorum certum, non parum iuspensum denuo dendi .de- longe submoto, rei a pristina relinqvo & dubium reddebat : Impetus ne in liberatio. r.etursecuritaΥ. Gratissimum quo o- Germaniam, ad quem faciendum in me, si II aviae Rex, non in Regis modo procinctu stabat, aliquantisper cohi-o eciae gratiam, sed fuimet ipsius, suo- bendus, & Jiostilia arma sustinenda es-rumve Reginorum causa, aut, quae huc sent; donec de tractatus hujus euciatu duceret, tu trarium Lubecensebam in - constaret ytisset viam, aut adhucdumporro in iste- Erant, qui bellum eousque diffe- . me haud gravaretur. rendum suaderent. ta an am enim Ad istud Regis Sueciae respqnsum Caesar multimodis, ct anno maximeprae-Daniae Rex, transmisso simul pacto- aerito, hostili exercitu in Borusam im-rum Lubecensium exemplari, rege- mus,sat, vers cauilae derissetNegiar-rens, de securitate quidem maris balli- ma corripient, is iliatam sibi a comci mentem suam hactenus. explicabat, traria vi propulseandi, quapropter jam ut scriberet: Inter nuperum Facu tra- eo tempore a Rege in Caesarem belum, Lutum, tempore haud satis commodo, communi Ordinum Regni consensu, δε- minime necessarium, qυin is ais re exi- cretuis fuerit ni uominus, ta Caesar, masse, articuli hujus mentionem inf- Saniae Regu interet entu, non alienum cere; de quoi mei adversarii contro- ab a-ica compositionestris erre etiae versiam movere, persederint. Nec de tur animum, a Regu partibus eo manife-jure tamen suo ululenus ob idiscessisse, sius flatur. Iustitiae ac G Citatis sed, oblata commoda occassione, tam de opinionem os armorum impetum eous sariis tectis conservandis Regalibus sitis refrenaret: Donec ista quos juris iis mari ballico,qυ am securitate Septen- conse endi Des de Passet, nec ultam, trionalium gnorum summa ct impen- nisi in armata, relinqFeretur praesium. . cura, sed bono nihilominus modo GL Vtut enim Caesari Pax, am oro la-licitum fore . God Regis Sisciae bat, cordi haud esset,nec aequi quicquam

Comni, sarii Luricae non admissi sint ab eo impetraripossit: Tanto tamen ma- excusantibus licet, defectu mandati a- gis Regem, ratione malorum,quaebelume tam hoc Caesaris Subdelegatis aegre jubsequuntur, coram DEO O hominia

admodum ferre i nec minys, quod copiae busexcui tum 1, subdito , in manife- nonnusiae Caesareae adversus eundem is su hoc inaevitabilis arsymme necessariae russiam militatum ierint: Licet hae defensionis casu, ad conferenda militum, qUos quando Pa ubecae nondum coie- opum subsidia, tanto promptiores forat, iluc duri , is, missione a Caesare r . Nec parum referium iri eorun- impetrata,in Polonorumstipendia,prae- dem animos ac vires , si vel modicam sito iis juramento, omnimodo transirip- tantum quietem,ct pauxiPum respirantae ferantur. His demum sub finem di alium nae Afuerint: Sed nonsecus,' addiderat Daniae Rex Nulli operae ac jumenta, laboribusfessa, interjun- aut labori parsurum; ut di dentiae ac .gas, longe acrius is alacrius ad con ista dissidiorum flamma, quae, inter Caesa- besii munia atque onera redituros. BD rem Regems Sisciae enata, gliscere ma- latione autem hac sedi rerum gerendagis magis, coeperat, in ipso exortu re- rum occasionem haad aqvam omitti: flin eretur. Regi qmine integrum manere, ut,q n- Deduxerat quoq; eo rem cum docuns e placeat, arma in Germaniam tempore haec Regis Daniae interposi- trans erre, ac Caesari inferre belumpo tio, ut de Pacis tractatu instituendo sit , Strasesunda ab ejus partibus un- inter Regem Sueciae ac Caesarem tan- te. Portum enim Strategunde empor-dem conveniret: Cui Gedani Civitas, tam es e Germaniae: Γυo qCamdiu po- ut, Regis inter territorium, in Borus- tiatur Rex, tam tu irrumpere pro lubiasa armis partum, & Pomeraniam, tu possit; tamdiu ob erandi Cel reserav- Caesarianis possessam, sita, locus u- di besii claves a cingulosegesare, eidem gloriari

39쪽

BELLIS VECO

gloriari liceat. Non toen, praetextu hujus iratiatur, is suspensione armorum e rvire placita, aut cogitationes omnes hedii e mente, ct arma e manibusae ponenda; aut vervacaneo mulite on mandum Regis aerarium. S cum enim actitanonem milite meruitem pediem do um quisssuam remisit, ibi s excoΓ-

Iriae terme et a re posse: Unde viribus, animis, numero auiatior ad Regis nutum

indies, imo in horaspraesto sit . Germano is alio extraneo pessites es, munit et e in Areus ι is Lavinia loca firmam Eum : Uvae alias, etiam tempore Indaciarum, ne militari praesidio relinquine eant. Sod e Datu Germanico penitus carere nostet Rex, superesse ailuc media ; quibus, delecta habito, admitae eorundem, in Borusam ac Lmon,

am certis sationibus distributi,' exiguo aerarii regii ct provinciarum sensu, sinstentari r ant. o uri alii cum Rege in alteram partem propendere; hac potissimum

ratione moti: Quod, Aviore armorum allatione Caesaris Ores auctum ac flabi-otum, Regis vero debilitatum ac minurum iri, perspicue viderent. Caesari 'videm id animi erga Regem ac Regnum Sue , idue ab ido imposterum ex eritandum foret, ex praeteratis ejus aritionibus satis dispalescere: Nec ultatenus ambigendum, qtin, Manici belgi curasolutus, Minis rasse, ac belum inferre, Iam Pacem colere malit; qui, eo adhuc implicius, Re em injuriis haud tol randis, ne caui , lacessierit. vero

Antior idii concederetur armorum u-D, eo validiorem e ci, eo maiora submini atum iri media , Ut si carius hostis esse, is belum inferre possit. Adeoque spem traritatus Gedanensis a Caesarianu bio procul Geneari, non seria conse- endae Facis cupidine , sed lucrandorempori res uas in Imperio s.

biliant, Er cumprimis ad mare ballicum magis, magis Is ruent pedem. Ad emtendum enim hic: Caesaris mititiam, titui externa operis validum, inori tatamen is enormi protestantium ordinum oppressove viti fragii, nec duraturo in Augum fundamento. Electores nams,

Principes, ac ordines injectum hoc δε-gum Verrim; ferre: Nec ultam supere se dubia , quis, mura pes quaedam

. GERMANICI

liberationis eminis offul it, summis viribus prose rvis' maPaboraturi, ademergendum e dura mae servitutis comperibus . αυο teret, Caesaris miliatiam, bellisub diu destitutam, instargiagantei corporis, cui nervi ac steteri

aut procerae se umbrosae arboris, cui r die succiduntur, pessiundatum, suas mole oppres um iri. o bis disturnior mora bedo interveniret, qui, patriam 1 hertatem constanti animo propugnando, inter Caesaris adversarios in Germania

familiam Aeant, autfato D ungentes

cum tempore, aut viribus alias omniis fracitos, exoneraturos Caesarem rebel7 nis, ipsorum in inrita exoriturae, metu:

Reliquos, d posita Austriaci dominatus infringendi spe, jugum, quod itare noudetur, obsequiora subituros, patienter deinceps laturos, ct praesentem g alemcunque tutum tamen is periculorum e

pertem satum, praelaturos futurae, sed

per ancipitem GPorum aleam trius r euperandae Libertati. Evorram rempe venire connizentia Regis longior patiatur, multo dissicilius ac ob tinatius cum Caesare bestam futurum. Nec cum cla . se is apparatibus maritim si is compa rum esse. Nam e Caesari auos na-Cuia belgica ad mare ballicum, in Viso mariae portu, exstruere is congregare quidem civisse : Nondum tamisi in ipso man param se o sentare a os. Dominatum ita e hunc in mare ballicum, ρυ Austria potentia recens enixa sit, in ipso cunabutis, antervam adolesias,

viressumat, faciD De cari a Vprimi

posse. ατ si Caesari tantum Darii ct

temporis detur, classem validam emoliaturum,nec Regi movi Sisciae sed is conterimimo mano, imo omnibus Nationibus, ae mari balneo utuntur, terrori ore P. Miationem ita e hic omnino noxia,

in e AD ant vi Imperatoris symbolo, Nihil procrastinando, summam positam

optati eventus. Non vero ea intentione haec disi ; evasi de Face cogitationes

omnes abjiciendae Seniami: Imo et ero, Vo

rant, tractarum, qύι conciliandae Fari, Rege Daniae rario, Gedani institui debeat, non tantum nyn respuendum, sed

ambabus etiam ulnis amplectendunt .

Dubia tamen O lubrica hae I e Pari. armapian si penici vero riculosium, o neutiquam e re cideri: Minim. -

40쪽

DoLuMEN PRIMUM. .

reis protelo Pelionum maturandam, damnis ac luseriis ligatis, rigida arm sib cmeo, cas sides tractandum. ram Oa basio tamen Facu Tristi, Guod ad Reris arana , non malum tu, Gedam in tuendo quaerere sat a Quid να consilium praeberi ab iis, mi factionem.

S cum ac Dinnonem militem in Pa- Posterior haec sententia, praesemiriam, ubi siobole procreanda, o rem tim cum rationi, de equitatu extraneora excolenda, Regi magno usui, nulti sub signis retinendo, nil quicqvain op, miri futurus sit, remittendum, fines poni posset,praepotuit,& conclusum r ero, o alia in Bormssa ae Lisonia Nullo habito Ged mensis tractatus,

loca, quae praesidiis e rere nequeant, mox instituendi,respectu,arma inc er- extereo milite munienda, I deant et inaniam promo nda i inter arma ra-Sed consi tum sad colliniare tantum men ipsa, si b clypeo ac casside, Paci ad conservationem pedestris militiae operam dandum.

externae, is paucorum forte equitἴm. - . - ,

Tam vero in propatulo, Regem ad q- IJ. A d tu pra scriptu m Pacis Am m.

y e mugia, delibatum equitatus extra- negotium Rex Sueciae Commissarios 'p' 'nei florem, habere lub signis eis, si designaverat Regni Cancellarium, & Q

arma longius pendantur, aut exau- Borussiae, id temporis, Pronegem, Horandi, aut sub signis retinendi. - Αxelium Oxenstirna, Gabrielem itide auctorari, haud consultum: Verendum Oxenstirna, Regni nunc The turari- enim, ne ad Caesarem transeant, quam um, utrumq; Baronem, Dominum C rum I virium regi is a ranis eofatu dece- rolum Bannerium, & Dominum Pedat, tantum hostium vires hoc incre- trum Spurium : Facta insuper dictomen o augeaistur. Nec Gue, si Caesiar Regni Cancellario, qui jam tum praeae ae Paci aurespraebere nodet ut hoc sens in Borus ita aderat, potestate ; ut cis tu, Rege se exarmante, non injuria de his, quae in negotii vestibulo discuti metuendum)seo fascis ossi eqFestres consueverunt,cum adversa parte con- copias, quae nunc Im numerato Babea-- veniens, reliquis Collegis suis viamtur, ubi semel dimis , etiamsi nulli sterneret ad tractatus ingressum. Λ Mum parceretur semiui, facile Caesaris latere , Carolus Hannibal a De=im coituras. Sub signis retineri, nona, Baro, unus& unicus, contro- arduum : Alcippe solida sus, ctivo oo- versitis his decidendis, Gedani compa- e tempore, ne ulla mora, exso vem ruit. Regis Damae, ut Mediatoris, da stipendia. Cui, in immensum ex- Legati erant, Dominus Ottho Schecrescenti, aerarium ferendo vix foret a. lius, & Martinus a Meden. Et tamen vel Ac, corrupto hoc seculo, Et Caesaris quidem mandatarius, disciplinam militarem ad unguem diem honventui praestitutam 'ntici- servatum, a num laxiori vitae ge- pando, maturὰ admodum, currentenrei militem ab excursionibus iri coem adhuc mense Aprili, ad locum condicitum. Uvanto minus, sob pecuniae chum venerat. Ipsi vero Mediatores

defectum, aut non solida semper, vi seu Pacis pararit,satis diu post elapsum

stipendia possent, aut mora aliquando, jam terminum moram traxere ; ineun Gl moianu, solutioni intercederet ὶ te demum Julio Gedanum appulsi. Adibiis casibus, milite in licentiam es Trium,in ,vectaenegotio huic destina-fuse, inter subditos murmura, inter torum, Commissariorum mission e , mitimos Polonos erelas excitatum parum aberat, quin omnino super- iri, O vulnus, quod, pastis ad sexem sederet Rex : Audito enim, a Caenium Indums, aegre in cicatricem coie- sare Baronem Donavium solum innat, forsan ante praestitutum temtus loco adesse, amplissimam hanc lorecrudescesse posse, metuendum sit o. gationem supervacuam duxerat, MIos de causis magis e re Rideri: Dum Regni Cancellario soli pariter rei Rex miliis veterano, extraneo domest, summam committere decreverat. , equite pedite, armatus in procinctu Sed ab hoc certior factus, Dan flet, Edico transire Rubiconem, hostem, cos Mediatores impense deside- adhuc iἡcompositum, anteqzam magis rare reliquorum Commissariorum

se Irmaro, belu aggredi, o Er. ιot praesentiam, mutata sententia, magis D inii

SEARCH

MENU NAVIGATION