장음표시 사용
51쪽
sod vide, ut omnia hic tragica sint; et magna puncto temporis rerum turbatio : saeVit, et clamat contra Euryalum 1 olscens; dolet, et clamat pro Euryalo Nisus : nam olscens nudo Iam reladio in illum ruebat: Nisus ex emtus illo spectaculo, et mens dolore, e tenebris arborum prosilit; transfixus acerbi
late rei quam videbat, latctur sc esse caedium illarum auctorem hortatur, ut iri se ferrum, non unus Volscens, sed omnes convertant: amicum Excusat, Primo quia non ausus, deincle, quia non potuit; advocatque, ut Credatur, calum et sidera, quae adhuc apparebant, non omnino nocte evanida. Non expendo
tua Me, me: adsum, qui jeci; quia hoc nemo queatiadeo poctia supra vires, certe meas, fortasse omnium'Absolvit versu Ilo Tantum infelicem nimium dilexit amicum. Huius Sententia ex conceptu Servii haec est: Si roges a Niso, cur prosiluerite tenet, ris, quum nihil Prodesse potuerit amico momenti, respondebit, quia amicum perdite et misere amavit Sed non video, cur esse non Potuerit epiphonema : tantum . id est, tantopere amicum miserum dePorti l . . s 3 i. Clamante ista Niso, jam gladius costas et pectus ruperat et quidem candidum, ad conquestionem : cadit Euryalus; cervix collabitur; persundit cruor artus pulcherrimos. Excitantista lacrymas post tot etiam saeculats 35 Servius hyacinthum capit in hac comparatione ; nam et purpureus ac pulcher : ac deinde quia puer ille versus in florem est, atque adeo nonnulla ad illum allusio. Ergo ait ita Eurvatum collapsum, ut solet languescere et mori hyacinthus, ouum aratro succiditur; ut solent papavera caput demittere gravante pluvia. Nota, Primam compRrat Ionem P spondere cruori, quo Persusus puer : inde quia Pulchros artus. fos pum Dureus; et quia volvitur letho, tauquescit moriense alteram ce vidi collabenti; ideo, quis cervix collapsa, lasso collo Papa ra
438 Uuis explicet Nisi furiasῖ ruit in medios, et Per omnesu tum solumque Volscentem petit; alios nihil moratur, sed tan-
427. Me, me. Subaudis intermcite, si interrupta elocutio do. lore turbati. - Me, me, adsum qui. Voces sunt Perturbati, qui quod animo tenebat, non potuit semel effundere. Ait ergo, Melut quum deesset continuatio verborum sequentium, ait iterum. Me. I ertio ubi se paulatim colligere Coepit, adjunxit: a Adsum qui feci. a Quarto, uin me roravertite ferrum. . Certe magna subtilitate disposi
439. Volscentem petit. Appetit:
52쪽
lum mortitur in solo Volscenter efficit poeta tragoediam efficaciorem geminatione Dominis. 44i . Agglomerant se statim hostes, ut unum tueantur Volscentem, ut unum proturbent Nisum: ille vero instat non segnitis; ita autem ensem versat, ut potius in omnem pariem rolet; et
quia romt, ideo statim luculenter, et etiam proprie fulmineum, quia rotatus ille celerrimus triplie ira reddebat ensem instar fulmitiis tricuspidis. Non est inanis tanta vis : Dam hominem conficit miserando mortis senere; quippe gladio immerso in Os clamantis, et ita moriens ipse hosti animam ahstulit. 444. Accedit nova, et miseranda tragoedia; nam quo impetu in hostem ruerat, eodem, sumpta jam vindicta, ruit ad infelicem amicum iam exanimem, super quem sese proiecit, et quasi ia in adeptus finem votorum, quieuit ibi morte placida. quia cum amico. Ait poeta confossus, sed non explicat a quo :
ati ab hostibus 8 credi hoc potest: illos enim, sumpta iam glo
riosa vindicta, nihil euravit, et se eon dieridum permisit supra amicum : an se ipse gladio suo confodit, ut qui nollet esse superstes, nec pro se pugnare, adempto amico' 446. Aureum elogium, quo fortunatos vocat: Dam sortianatius Dihil glorioso exitu : addit duraturos illos in omnem arterianitatem virtute suo riam carminum, et modestissime loquitur, si quid possunt mea carmina. Si non tua; quaenam, o Marothanc aeternitatem ut explicet, adducit α&υατου, ut ipse putabat, de AEneae posteris semper in eodem imperio duraturis. Vere hoc ad assentationem Augusti; nam Iuliam samiliam intelligit.
sermo hic sumitur a gladiatoribus. Omnis sunt gladiatorum, petitiones, vitationes, d elinationes, e stigia. Notum illud, a Non te peto, piscem peto. . Graeci et, ορ- ad e, petere, Petitiones. Itaque vitiatio set petitio directe oppositar in hoo tua . 44α. Fulmineum. Explieisi jam, et nudo, visum mihi indicari a
poeta vina Nisi esso supra m Drta
446. Fortuniati ambo. Prosphonesis est. Mire horum mortem non
luctu aut miserieordia, sed selieitatis testimonio prosequitur. Seris. - Fortuniati ambo, ete. Divitium est et niuin summi posetae r quod eum aliis comparat Scalig. V, 36.448. Domus Abisae. Familiam Juliam significat, o qua Aususius orat: cui praerogativa quadam eon cessa prat ad Capitolium habitatio, Patricii- Omilibu ς denogata, nuc-trare Vietoro ot Plutaretici r undo non, incolet, sed iaceolet, dixit: ad domum aliteiti Augusti locus erat, qui a sedea Imperii nonicini is di
449. Pater Romanus. Bomoniam Imperatorem capit Turneti. XXll.
53쪽
45o. Redit ad silum historiae; Rutuli pergunt ad castra, hinc gloriosi spoliis, hinc lacrymabundi interfecto Volscente. 452. Sed vide quae seges t magoediarum i caedibus Volscentis,
Sulmonis, I agi accedit miserum spectaculum tot principum intorfectorum. Quis hic omnium concursust poeta omnia ndhorrorem, quum signat locum te 'idum recenti cinde; rivos plenos sariquin et syumanti: agnoscunt ibi etiam per otium spolia, Messapi galeam, et phaleras. An tu quidquam, Lector, hoc triplici tractu, aut luctuosius, aut magis varium. ubi tot caedes ad luctum, et tanta varietate Connexae t perlustra poetarum omnium Graeeorum in Latinorum paginas, et nihil si inite euin exitu Nisi, atque Euryali. Putidum cum istis duobus, quidquid Graeei evanide blaterant de suo Oreste et Pylade 459. Dosori hit adventum diei ab circumstantiis personarum; illustrantis lueis: illustrali orbis: personarum; Tithoni mari ii, Aurorae conjugis: lucis illustrantis; naiti novum lumen, Sol infusus: orbis illustrati; nam terrae sparguntur lumine; res luce reteguntur, quae nocte ipsa unicolores. Omnia sunt hina ex mira consecutione: Aurora, Tithonus; lumen, Sol; terrae sparbae, res rΘ tecta . Quis putas, hunc diligentiam haberet amplector et hic notam Servii, morose describi diem. qi ippe Visurum caedos Pt holla. Jam ergo claro die Turnus suos ad bellum excitat; immo suscitat dormi tabundos; duces reliqui suos cogunt ad Turni exemplum : omnia rumore perstrPPUnt, saeviunt furoribus. 463. Fuit et in hoe apparatu miserum spectaculum; videlicet capita Nisi atque Euryali hastis praefixa, quar milites Adquebantur magno clamore laetabundi, velut insultabundi Trojanis.
Is; qurim praesortim Omn s Patres pntriae die roritur, et hoe in primis titulti as eius Augustus . in cujus gratiam hine poeta. Alii Senatum Romanum, alii Romulum gentis B
manae conditorem ae pauom in el- Iisunt. Aus n. sie eompellat Themdosium. Pater Roma De. 4s . Victores. Irrisorie. tanquain qui magnum putarent. si troestiti duos vicerunt, quum duo tros intor missoni Don. Praeda Rutuli spoliisque potiti. Noti solum suis Dos armig exuerunt, sed etiam illa praeda, Mae Botulis fuerat ante detrae a. Serv.
quisquo dux indignatur et invehiatur in taniam Nisi or Euryali audaciam. - Aetiunt rumoribus irias. Ex Eoryali ot Nisi audacia motas. Τ.466. Prae figunt evita. Noe genua ontumeliae hostilis freqvientissi-
54쪽
IN AENEIDOS LIB. IX. 39468. Quid jam Trojanit quum videant hostem adm veri,
ipsi suos opponunt a sinistra muri parte; nam dextra tuta erat, i ingente eam ΤΥheri : tenent fossas; id est, tuentur; defendunt; stant in turribus: sed quidem etiamsi sortes, corte moesti diro capitum spectaculo, a quibus tabus fluidus, et illeater manabat.
473. Fuma statim urbem complet, ut υolitans, ut Pennata; ideo uon it, sed ruit: necesse fuit, ut inter reliquos, una etiam mater Euryali rem acciperet: ea subito tam diro nuntio Perculsa, tota pulso calore diriguit; atque neseienti tum radii emanibus excussi sunt, non projecti; est enim scientis projicere; revoluta pensa anilia. Mox tamen eodem impetu ad se reversa impatienter clamitans, comamque abscindens convolat; petit prima agmina; prae doloris amentia nihil verita pudorem, ideo immemor υirorum; nihil verita salutem, ideo immemor telorum ac periculi: itaque amens, ratio est, cur. Pudorem et salutem contempserit: et praeclare immemor, quasi non fuerit fortitudo ire ad tela : vir enim fortis periculum agnoscit, et
capessit; at imbellis audet, quia ignarus. Coepit deinde quere Ias suas iactare; potius mira ἀξησic cauum implere, quasi
48i. Prima pars hujus orationis, quae plena magnorum asseetuum, continet querelas matris, quod relicta a filio :erumpit in has querelas ab diro spectaculo, quod ante oculos; ideo praemittit, hunc ego te, Euryale, aVicio P qui futurus eras
anum fuit sivo poetas, alvo seriptores alios consulas; sive Graeeos, sive Latinos: sive harbaros, sive evitos homines. 76. Meuasi manibus radii. Bene excussi, quasi nescienti r meliusquam si Meeret probreti. sealiger V, 3, eonfert Andromaehae fletum ab intoritis Hoeioris, in Il. XXII,
eum Eneyali matre r i. Et hujus u , inquit, . anus Virgilianae conquestio adeo sublimia est, ad n rara, ut sapientibus sustularit audaeiam imitandi: . Dune ego te, Euryalo adspicio 7 a et quae a quuntur e aianetus tot, tanti, tam frequentes, ut exeutiant animum potius, quam lacroas mihi. Summa, nihil omisia sum caelesti poetae illi: omnia sig
nate, ex natura, odi arte, ex erudiis
tione i sententiae, numeri, figurae, simplicitas, candor, ornatus, in-eomparabilia ; atque, uno ut absol.
vam , Virgilii . . Vide plura ibidem.
48 . utine. Talsem: et est con-qupstio matris Euriali pletia artis Rhetorieae: nam paene omnes par tos hahet do misericordia comm venda a Cicerone in Rhetori eis positas. M . - Octavias lorus ait Cicero, per quem aliquid diei tue esse factum, quod non oportuerit, hoe modo ; Non affui, non vidi, non postremam ritis em
55쪽
requies senectae meae, Cur me ut solam relinqueres, in animum tuum induxisti erudelisi cur non saltem conscitabundus affatus es me, quum ires in extremum Poriculum missus a tu principes 3 cur non data Copta tui conveniendi 8485. Sequitur pars altera : deploravit solitudinem suam; iam nati itis licem exitum: lioc vividius, efficacius, luctuosius, ut quae natum potius, quam se amaret. Pendent Omnia a circumstantiis: nam iacet mortuus in terra ignota, datus eanthus in praedam; sine apparatu funeris; non clii usis oeulis; non lotis vulneribus; non tectus veste, quam mater dios nociosque anxio et sollicite texebat; imino uamebat; effieaeius. 40 . Narsitat, quid factura in tanto malo; et quia dispersa membra ac stanus lac rum nullam datit eo piam reliquiarum colligendariam, iterum incusat natum, quod so hon ignissimam parentem, laborumque terra et mari tolerant m abiens reliquerit. Illud, hoc mihi de te, nate, referas interpretor de capite, quod oetilis spectabat: quasi dicat; dispors a reliquo corpore tantum mihi caput spectandum refersy e tuo corpore caput tantum restituis 3 et ii Oe cernendum solum oculis, non exosculandum, non amplectendum y
403. Pars ultima ethopoeiae, in qua inest deliberatio mortis: hanc petit aut a Butulis, si velint esse pii; aut a Jove, si Dai-
audivi. non Postremum ejus spiritum eae Pi. a Itom, a inimicorum ira manibus mortuus est i hostili terra turpii r iacuit insepultus : nsoris diu vexatus, communi quoque honore in morte caruit . r quiloni omnes hic a Virgilio tanguntur.
483. Crudelis. Qui potuisti linquere solam, quum pius esses. S.
quantum asserat affectus vox, quariti prinei pio carminis ponitur, post explo iam sentsentiam : quae vox illi tamen apposita apponit et sensum: nequo post etὸ crudelis nota interrogationis ponenda. sed post σι solam. Enim vorti pluq placuit additam titum illud illiu voeiΑ. eri do lis. gμstu sustineri. Itti . :neid. Iur. Et mediis propeias Aquilonibus ire per tillum, Crudolial . Trium. 486. Inces. Proprie t insepulti enim die bati iuris ero. De Priamo,
qui nee sepultus, nμe crematias,. Devit inestis littire t DCus. v Nee te tua funera mater. Id est, funerear tiam apud majores funeretis distebant eas, ad quas funus pertin hal, ut sororμm, matrem rnam praeficae, stitit platarius principes, non doloris. Funerne sunt doloris partiri post ut ad quas su-nus potis anguini nio portinet: Pne fere, planctus aliotio in funere mi- Histra , quae mercede conducotianis tur. I tinerie pri,discebant cadavera: Pna ne sequebantur. Funerarum questus pariotibus continebatur :Praeferimm clamor ad Libitinam et in publico personabat.
56쪽
sericors : vult ut illi absumant telis, hie fulmine. Ratio; quia
nequeo aliter vitam abrumpere, et hoc optat: et praeclare a
rumpere, quasi vellet abrumpi ipso dolore. Hactenus explic tio nostra : praeclare ait Iulius Scaliger hac oratione ademptam sapientibus audaciam imitandi: et postea; u nihil addendum, nisi ab ineptis: Dilni immutandum Disi ab impudentibus . . 408. Ad fletum seminae commoventur Trojani, gemunt,
franguia iar; omnia ex mira consecutione: hellum enim laetos vult milites; nihil ergo mirum, si frangerentur torpore in tanta animorum moestitia : quo vero ardentius femina, eo
magis accendebantur ad luctus: in hoc reliquorum dolore, apparent unius tantum Ascanii lacrymae, quippe pueri : tandem semina inde rapitur, referturque domum duorum jussu,
Ascanii et Ilionei; duorum ministerio, Idaei et Actoris. Elu cet in his minimis diligentia poetae; duo jubent, duo exse
quuntur iussa. Duo etiam nota : primum est, commoveri milites ad questus feminae ex decoro; nam hic sexus, ut imbecillis, a duris etiam elicit misericordiam : alterum, illam inde amotam ox militari doctrina, ne militibus languorem induceret. So3. Apta peripetia ad commovendos animos r ecce a fletibus ad tubam; ab eiulatu ad terribilem sonitum; a gemitibus feminae ad hellicum clamorem et mugitum caeli. Expende Verbum increpuit; quasi tuba ipsa torporem Troianorum increpitaret, qui tanidiu cesserant attenti fletibus. Sed de versu toto Iovianus in Actio: a An non audientibus nobis capillus ipse Subrigitur, animusque concutitur, et paene horrescitis Sos. En primus aditus ad oppugnationem urbis: ratio DP- pugnandi duplex : alii facta testudine volunt accedere ad moe-
sub Tartara telo. Invisum quidem est, hoc t. odiosum nput: rgo deest tibi. et si invisum, quomodo miserem p verum misericordiae genus pht, si me etiam iratus interi
s . In cotidontem luctus vix est ullua humanus assertus, qui non per sammas aut ign s pxprimatur et nugoatur: serviunt ira d lori, spei invidiar- amori; et quibus non Incendentem Helias. Atia Diem, ineliantem animos ad lugendum - Idaeus et Aetor. Ex nominibus Personarum et stiem set dignitatem rei addit. Serv. 5oi. Lae 'antis Iuli. Puero dat lacrymas, cui potest sino pudore rviris forithus, tantum dolorem. Sub ieeta reponunt. Honorifieo :quod titit om dicit corripiunt, non iniuriae est, sod eeleritatis r id est. raptim tollunt. Sem. 5o5. Aetia testudine. Testudo, Grae
torum est eo noxi , eurvata in
modum et similitudinem testudiis
57쪽
nia; et, ut ingressus ad urbem sit, Parant fossas implero, vallum vellere: en prima ratio. Altera est aliorum, qui muris scalas admovent, ut ita aditum inveniant, praesertim qua rari, et minus don si propugnatoreS. c,9. Ab Troianis duplex quoque defensio; nam tela omnia advocant contra ascondentes in murum; contis Ptrudunt, docii jam hoc facere longissimo bello. quo profvi a Graicis : ora prima dosensio. Aliora est illorum, qui volvebarit saxa ad perrum pyridam testudinem; nam haec est tecta acies. Hostes tamen obstinato sunt animo ad saxa omnia. dci nec Troiani immanem quamdam molem, instar ruinae, devolverunt in tui seros : ita magna pars illorum strata est. et rPsoluta testudo. Igitur quum nihil Proficerent ea re, oppugnandi ratio commutata est, ac eceptum geri missilibus, ut ita es vallo proturbarent Τrojanos. Nota το audaces, quasi jam fortiores, ut qui aperto Marte rem gererent. non in tenebris testudinis. 5ai. Uuum Epica omnis auctore Aristotele, confitet variis
Successibus I rogi eis, hos poeta in his libris passim inducit:
neque hoc solum, verum personas ipsas ad Tragi Cam ostent tionem. Ergo MeEentius horrendus Disu propter magnitudinem,qumsabat non hastam, sed Etruscam ρinum, conformem molicorporis. Quid, obsecro, magis ostentabundum y quid, si con- Sideres illum manu altera inferentem ignes fumifer 8 Nihilh e Persona τροπι-τερου, et horribilius: vide adhuc et in tanto horrore inane studium; nam de impersecto quassabat, et non tam ignem, quam fumum.
nis, quum a militibus aliqua ei uitas obsid tur, et fit, ut murus Hus sub ruatur t namque in arm rum generibus milites sumunt ab animali-hu nomina, ut aries. Sallustius, . In modum erieti militaris. ω Invaritor autom testudinis Artemon Clammonius fertur, idemque ari tis reportor dieitur. sputa gestare Curet a primi invenerunt. Galea Thraei eum tegmen est. Thoraces Thorax quidam rox dieitur invenisse: L3eaon Areas gladium longiore lamina produxi go narratur; Pelotis primu maesti ram dicitur invenisse : Arpen, id ost, rumum eladium in modum taleis, a Peracto inventam multi dixerunt. Serv. sos. Telorum effundere contra Omne genus. Proprie: tela enim non iaciuntur in subjecto, sed funisduntur i et dirotido . Omne genus telorum ., Gatendit telum vocari omne quod jaeitur. Gmeei . άπὸ σευ βαλλεor sieut Latine tela, άπὸ anno, id est, lotige. Se . E fundore. Plug ost quam mittore ritio enim effundit eui inagna est copia, nee mittendi propter e piam metuit finem e praetorea etiam quae emitti non pos utit, sutidimus et fusa proficiunt, ut est aqua Ca-
58쪽
523. Ecce parem alium D On minore ostentat inne : nam Messapus equorum domitor, proles Neptunia, id est, filius . iam hinc υallum rescindita jam inde poscit scalcis in moenia. Itaque unus ambit militiam utramque, planam et arduam : diviserant, ut vidisti, multi duplex hellandi genus : nam uni planum aditum quaerebant. implete fossas, vallum vellere: alii arduum, vide licet sealis ascendete muros. Sed ecce unus Messapus pro multis; nam et in vallum, et in minuta: et signate hic proles Neρtunia, quum muros diruit; nam paternas inimicitias conservabat. Neptunus enim muros Trojanos diruens inducitur, II lib.
525. Quum post Mezentium et Messapum velit ad res Turni pervenire, invocat Calliopem Deam Epici earminis: ad quam vero rem y ad Turni strages canendas, funera, mortes quas edidit; ad ingens hoc bellum evolvendum, id est, persecte et
exacte narrandum; ideo oras ad signandam eamdem persectionem ; nam orae sunt primae et extremae partes rerum : atque
ita poeta intelligit, principia, fines, ac proinde media spatia, utique omnia : demum adhibet rationem, cur invocet Musas nam filiae Mnemosynes, id est, Memoriae, ideo quae scite m ministis, et miratis memorare : observa syllepsin per numeroS: nam unatu nominans Calliopen, de multis loquitur, a imae. oluite, meministis, potestis. Quasi dicat: vos, o Musae, omnes aspirate; et tu inprimis, O Calliope : sed uos, et Calliope, possunt vere annecti.
5M. Incipit post invocationem a re plane tragica, et Iuctu a, a ruina turris : meminit ejus altitudinis, quae vasta, etlida, pix servens et soluta, et oleum candens. Donat. 525. Adspirate. Host v rbum plu rate refertur ad singularem Carli Pen , hune in modum; α os, o Calliope, aspirate. . Ita usu ho Graecis ot Latinia. na quis in solontem putet virgilii locutionem. Demosthenes apud Plutarchum loquens cum Milpone, ἐλευθερατ . .. Στίλπων, --ε πω τῶν πολιν.Tibulliu Perfilla, nee merito nobis inimiea merenti . r ubi a nobil merenti. . Sio et Catull. . inspirantique ipsa resers te nobis . r ubi, a inspiranti nobis.. Ad inate; favete : metaphora a Prospere navigantibus, quibus ventus dicitur ex οὐρίων spirare t vide Sophoelem in Ajaee. Sag. Et meministis enim, divae, et memoriare potestis. Differt mem nisse ac memorarer quum illud sit
memoriter tenere, memorare Vero exponere et narrare. 53o. Turris erat vasto su P ctu.
Vide Caesarem Bel . civ. lib. II, ubi turris Massiliensis admirando ope
re tonstructae meminit; quam a
curate dextripsimus, pag. 33s, e seqq. , Vol. u nostri Caesaris.
59쪽
magna; pontium, qui alti, Per quos Servius tabulata aeeipit; situs, qui opportunus : ideo illam Itali evertere; Τrriani servare anxie laborabant: illi summis viribus, summis machinis; nam το opum vi machinas notat; isti saxis et telis per fenestras intortis. Τό demi est, aut vere ipsi conserti; aut hypallage, Pro, densa tel I. 535. Sed gloria haec Turno servata, ut principi omnium: conjecit ille ardentem lampada, affixitque lateri turris, et secundo Vento grassata est in tabulas, haesitque exedens Postes, et qui C-
538. Qui erant intus, trepidare statim turbatione ipsa : sugere glomeratim, et retro abire in locum, ubi non haec pestis :sed frustra omnia : tandem turris procubuit subito pondere, ac tum caesum veluti frangi fulmine et tonare visum: adeo ingeris fioni tris ruentis machinae l5έa. Dixorat turrim procubuisse, at non quidem sine noxa Propugnatorum; nam una cum turri ipsi quoque : itaque, suis telis confixi cadunt, suis lignis transfossi, sexcellentissimum hoc ad παθος excitandum) et omnes quidem semimortui: duo tantum Helenor, et Lyeus elapsi sunt ab ea clade vivi. 545. A tate maior Helenor erat, Maeonii Regis, et Licymniae servae filius; ideo furtim sublatus , quia videlicet ex serva, et
533. Certabani. Z ugma, Pot stet ad Latinos et ad Trojano referri. - Fenestras. CI sar : α HE1tras, quibus in loc4s visum est, ad tormenla mittenda in struendo reliquorunt. . Germonus 537. Adesti. Aut, carie jam ante consumptig : nut certe, quos flamma exedit adhaerendo. Verum dehisee πυριαλιιt, sive Iynibaculis accuratissime, ut solet, traetavit
545. Priminutis. Satia iudica Αlios duos fuisse fratres, et majorem aevo Helonorem, ut habitum ante legitimcis nuptias; sicut solet sarpo fori. - se a Liomnia. H minem non logitimo toro natumuelenorem praedieat fur is imum, et gloriose pugnantem pro vita, pro patria, pro honore, ani fertisque L3eo legitimo filio, sed imbelli ot ignominioso r vult ergo Poeta, ut est eminentissimus, indi-
rare saepissimo nora tam natales attendendos, quam rivirasque facta edant ista veram gloriam, non προ- tu tus sanguis; si euique sua doxtera vera est mater. Cerda. - Fur tim futtulerat. Ε stupro educavorat rhine ost a Et duleia surta . . Serv. Vide supra, vs. uo 3 r cotidivit nutem hoe seientia Legiam militarium: dixit, a votita arma. . Neque enimii obat servis militate: Scalis. V, 3. Vide Godeseat. Stoisecti. ad V tet. lib. I. Hunc sensum pace Heynii tueor; nam Virgilium D vimus trahere aliqua de historiar servos sane nunquam militasse constat, nisi sexvitute deposita, excepto
60쪽
non legitimo toro : ideo etiam missus ad Troiam armis vetitis: nam servis interdicta militia. 548. Erat Helenor e numero militum levis armaturae, ideo tantum cum onse et parma : itaque hoc Versu definit, quae sint arma levia militum : addit vero in glorium adhuc fuisse, ideo Parma alba, id est, non Picta, quia nullum hactenus praeclarum facinus, quo pinxisset elyPeurn.
549. Adhibet jam digerimen inter Helenorem et Lycum. Helenor gloriosus in hoc bello, Lycus inferior: sed prius de fit lenore; hie, ubi se vidit inter infinita hostium agmina, et
adversum se tot millium praetentas cuspides, statuit vitam praeclare divendere. Itaque, qua densi hostes, illuc ruere, immo irruere, nam cum illorum clade : qua tensa tela, illuc tendere; ut nobilis fera, quae consepta undique venatorum turba, furit contrs tela; insilit contra venabula, mortis suae scientissima: nulli enim acrius pugnant, quam qui se mori certo sciunt. 556. Pergit narratio ad I Teum, qui melior Helenore, pedibus scilicet, non virtute : itaque statim fugam capessit, elapsus inter arma et hostes, ad murumque accedit, si possit fastigium prendere, foetorum dextras attingere; id optat, id certat: sed fortuna non adfuit imbelli homini; nam Turnus secutus illum et cursu et telo, voce primum increpat, quod dementer sperasset posse se evadere hostium manus, inter tot hostes: nam quid dementius hac speῖ deinde ipsum manu arripit pendentem e muro, et ita aspirantem ad salutem, atque inde illuna revellit una cum muri parte, adeo uterque fortiter arripuit, Lycus murum ad salutem, Turnus Lycum ad exitium l563. Sequitur comparatio, ut in Helenore ad gloriam, ita in Lyco ad infamiam : nam comparatur lepori, Cygno, assno, feris imbellibus, Turnus aquilae et lupo : ut ergo aquila leporem, aut cycnum, ut lupus assuum : ita Turnus abripit missia
latinthalis tempore: quum Pos Cannense prastium in tanta necessitate fuit urbs Roma, ut ne liberandorum quidem servorum daretur facultas. 558. Prendere tecta manu. Quia uno alii non erant muri, sed ad impetum tantum repellendum : ut
etiam Sallustius ostendit, ubi Ser
torium humeris per muros ascen disse commemorat. Se
559. cureu telaque secutus. Nimiam ejus ostendit celeritatem, qui potuit telum missum consequirnam hoc dicit, cum P misso telo ad hostem venit. Statius, uΕ
emissum cursu C mPrendere te- Ium . . Ser .
563. Qualis ubi aut leporem. Proqtialiter. Committit haec Macrob. V, a, cum Homericis Il. XXV.