장음표시 사용
241쪽
esse, uerisimile est fissit igitur regula. Ingemmis rioque, quas caelatura uini illantis excludit, scalpturae tribuit, possi aliquis ab eo dissentire nam caelatam in Cotele Alexandri Magni imaginem, ait Appuleius Flor. lib. I. quiquamquam de gemina mentionem nullainfaciat. Tlinio tamen supplente dubitatio tollitur is lib. XXXVII cap. I Consi mat, inquit, hanc vianionem edictum Alexandri Magni, quo uetuit
in gemma se ab alioscalpi, quam a Drgotele . Q id , quod igneo de opere dixit Virgilius
Caelatum diuini opus Alcimedontis. Verum detur poetis haec libertas, ut a uerborum proprietate interdum sedant i ta tamen superiora exempla, unum de argilla, alterum de marmore, tertium de gemma, uinctilian coarguunt cuis quaeritur excusatio dicamus, pri mi temporibus metalla dumtaxat caelarisolita esse, paullatim deinde hanc artem reliquis generibus communicatam sciora omnino abrogabia tu suinctiliano fides. Huod si caelaturam a scalptura, ut illius uerba declarant, materia non disinguit quo signo icternosentur nam,saurum, argentum,ces ferrum commimis utrius que materia es: sequit)r, ut, q d caelatum,
idem scalpti st; , quodscalptum, si modo
242쪽
tum quaerenda igitur aliqua nota est, qua disiemnantur ea mihi uidetur esse forma, non materia. opinor enim caelata opera dici a ueteribus, quae uel in materia plana, uel in tumida uel in convexa ita sunt, ut in ipsa materia, quaecumque sit, haereant, ct aliqua parte promineant scalpta uero, quae uel integra undique, o solida cernuntur, ex quacumque materia scalpendos-cta quo in genere sunt clatuae uel in cauo depressa neque solidam exprimunt emiem, neque
integram ab omni latere ostendunt, ut sigilla. nam si scalptura in flatuis tantum uersaretur , non dixisset Plinius lib. x xxv. p. ia plasi cena matrem esse a tuariae calpturaeq- ctia laturae . quo loco diuersam esse scalpturam saluaria, o caelatura, perspicue demonstratur tres enim artes, quia disserunt inter se, ideo si paratim singulae nominantur . disserunt autem eodem modo, quo totum a partibus nam scalptura duas reliquas complectitures scalpendo enimo statuae sunt, ct caelata operabis siquis obiiciat, caelata ex argilia scalprum non requirere, quod ex incisa lignea tabula, argillaq. impressa exprimantur cui restonderi possit, sine scalpro tabulam illam non incidis atque illud scalpturae tertium genus es nam reliqua duo uel solida integraq. sunt opera, ut a tuae uel dimidiae eminentiae, ut caelata tertii , ut dixi,
243쪽
liacisis intus in materia, uel ut ipsum per se delectet, uelut inde caelata gies exprimaturanam ct ceream Ogiem, e sigillo Octam, inter caelata opera retulerim quoniam dimidiam habet eminentiam. Vt igitur, quistatuam dicit, signum dicit, sed hominis, aut dei, neque solum lapide, sed ligno etiam, argilla, cera Dpso,
ebore, auro, argento, aere non contra, quis
gnum, idemstatuam dicit, quia brutorum quoque signa sunt, quae, ut opinor, saluae non uocantur, licet communis eadem utrisque sit materiae sic, qui scalpturam, idemctatuariam, O caelaturam dicit, non contra Caelata vero opera eminere omnia, subiectam habere, unde ex-ssent, quaq ambiantur, materiam aliquam, idem ille, rerum pulcherrimarum varietate, O copia excellens, familiaris no er, linius lib. XXXIII. cap. ias indicat his uerbis: Haec ars ita exoleuit, ut sola iam uetusa te censeatur, usque adeo attritis caelaturis, ne figura discerni pol si Caelata etiam dici uideo, quibus ornamenta ex alia materia sunt adiuncta, ita scite, ut ex eadem educta uideantur qualia suere uasa illa, quibus crustas ct emblamata Verres, traxit quod caelatum argentum appellat Cicero. Negotium, inquit, dedit Archagatho, ut,
quidquid Haluati esset argenti caelati, id omne satim ad mare ex opido deportaretur Sub
244쪽
ro De Caelatura, iungit autem paullo pom. Omnia deferuntur.
biratae statres uocantur: pauca improbant: quae probarant, ij cru ae, aut emblemata detrahuntur. Sic Haluntini, excussis delicijs, cum argento puro domum reuerterunt . Idem senilit satis aperte insta cum ait In regiam maχimam palam artifices omnes, caelatores, ac uascularios conuocari iubet . menses octo continuos opus his non defuit, cum uas nullum fieret, nisaureum tum illa ex patellis, et turibulis, quae uellerat, ita scite in aureis poculis illigabat, ita apte in si phis aureis includebat, ut ea ad illam rem nata esse diceres. Haec potirema uerba ae laturam plane indicant, ex addita materia, none subiecta expressa nec aliter intelligitur ex duobus Liui locis supra recitatis arma enim, oscuta auro caelata, ipsa non sunt aurea, sed auro addito exornantur . omitto alia exemplas nec men negauerim, caelata etiam dici, ex quibus ipsi exculpuntur opera, ut ex Mausoleo uidemur posse coniicere . nam opera illa praeclara, in
tabulis opinor fuisse marmoreis, educta, subi-cta materia, non apposita ex alia Ese igitur caelatura duplex, o eam Ocit forma, non materia alioqui esset idem, quod scalpturas a uerbis enim idem significantibus utraque deducta, altera a scalpendo, altera a caedendo, d in permutata, ut ait Pectus o caelare Nonius iu-
245쪽
terpretatur, insculpere , hoc uerbo, atque ab illa significatione, quam posuimus, deductum Caeli nomen putauere non nulli uidelicet eam rationem secuti, quod in caelo sidera ilia, quae si is perpetuo sedibus inhaerent, ut in cute humani corporis uerrucae, prominere uideantur. hanc analogiam probauit Plinius lib. II cap. q, Caelum quidem, nihil, haud dubie caelati argu mento duximus, ut interpretatur M. Varro. adiuuat rerum ordo descripto circulo, qui signifer uocatur, in duodecim animalium Ogies . Flinius ipse quid sentiat, apparet de Varronis interpretatione quod addit, est cur ambigam nam Varronis haec sunt uerba lib. I v. delin Lat. Ego magis puto a chao cauum, O hinc caelum: quoniam Hoc circum supraq quod complexu continet terram, cauum caelum . Alios igitur Varronis libi os, qui hodie non exstant, Plinius legerit, necesse es in quibus aliter, atque in his, quos habemus, de Caeli sensit et mologia nam qui hodie Varronis libri leguntur, in dubium uenire non possunt, nominati Caristo, onio.
246쪽
ut meam amplius requirerebeneuosentiam posses, quoecum tacita in animo meo resideret, originemq. duceret ab humanitate Tua, ct ab illa numquam satis laudata erga studiosos uoluntate, sinibus se tene re non potuit: erumpere uoluit oe, quantum Tibi debeam, non Tibi solum, cui haec forsan superuacanea poterat esse octentatio, sed ali squoque indicare. Tuum erit, hoc officium non res uere, ab animo grato profectum. Et, me omnia uacaussa uelle, nihilq- tam discile esse, quod cum existimatione Tua coniunctum mihi facillimum non uideatur, in animum induxeris, sciam, ut e recte sensisse omnes iudicent PHALγRA uidentur esse equorum frontalia, si Suidae credimus qui cum etIAst et interpretetur, haec subiungit bal, νομoruaretrae, F
247쪽
tula, id , quo Frons equorum exornatur, apud Herodotum uero , circa maxillas tegumenta, Quod autem dixit uidit domo ,κuc formam ornamenti significauit scutum imitantem, ut a naribus adserontem inter oculos ducta illi Bris lamina dilataretur insonte, attenuata in imo, similitudine ueterum sutorum, quae Virgili sideo Longa lib. I ix nominauit uerum, siue fons ut Suidas dixit, siue Herodotus, maxillae phaleris ornentur, apparet esse ornamectum capitis , deductum a vaehae, quem habrum: idem Suidas esse dixit uncis piae irae Amaec, ut amethos, ut altis placere uideo . Servius Honoratus neque
sontem, neque maxillas, sed pectus phaleris ornari solitum ait, di se idem, quod in mulieribus monilia sic enim interpretatur in eo irgili uersu
Aurea pectoribus demissa monilia pendent, monile autem a collo praependere, ex Felo, alijs concla . Plinius quoque sitis plane dissiη-xuit a frontalibus phaleras ct sentire cum Seruio potius, quam cum Suida, aut etiam Herodoto, uidetur ait enim sic lib. x x x v I L, cap. Ic de gemma quadam racta Quondam tantae magmtredinis fecere , ut equis regum in
248쪽
ros De Phalcris. sente ston talia , atque pro phaleris pensilia
ficerent Verbum Densilia, quis non putet referri potius ad monile illud, quod collo pendere diximus, quam ad illud scutulim, quo stons, cui maxillae decorantur VIJursus a Plinio, di Seruio dissentit Gellius, perspicue di inguens a
monilibus phaleras, cum ait lib. . cap s. Equi
tum enis , ephippijs , monilibus , phaleris
prae ulmitem . Horum scriptorum auctoritas dubitationem parit, utrum phalerae sit ornamentum ontis in equo, ut sensit Suidas aumaxillarum, ut Herodotus an pectoris, ut Seruius, ct Plinius nam Gellius, ut Seruio, Plinio plane dissentit, cum eas ,ronilibus separat sic, utrum ontale cum Suida, an, ut ita dicam, maxillare cum Herodoto putet, iudubio relinquit Equidem, controuersiae dirimendae gratia, nam veteres in ea re, quam oculis quotidie cernerent, deceptos esse , non libenter credo ut sentirem, quidquid equorum fontibus, maxillis, pectoribus ad speciem ad deretur, communi uocabulo Thaleras esse nominatas nisi manifecte eas ct et linius asontalibus , ct Gellius a monilibus diuersis ostenderet