장음표시 사용
121쪽
cansio en legitima ver με in singulos μοι p des distinctio.
Versius en oratio certo genere, numero, atque ordιne pedum alligata. Pes vero en pars versus certo ollabarum numero, atq; ordine definita. Dilabarum alia breuis, ct uniuε temporis : alia longa, duorum: alia commmis, modo unius, modo duorum . Item alia prima. alia ultima, ad quas monosyllaba redigunturialia media inter νtrasque constituta,quo
cunque sint illa. Et sicut ex varia pedum comminione oritur ea minum varietas; ita ex diuersitate syllabarum fiunt diuersipedes. Ex quibus alii suntsimplices, ut quatuor bisy labi, σ octo trisγllabi. Alii vero duplices ex simplicibus compositi, visexdecim quadrisyllabi. Plurium autem syllabarum sunt inusitari, praeter Dochimum
apud oratores, ut perhorrescerent, licet nonnulli numerent triginta duos Pentaollabos, sexaginta qua' tuor Henyllabos. Hexametrum carmen constat fiex pedibus, qηorum qκ tuor primi sunt indifferenter communes dactilo , σspondeo: Quintus vero dactiluo,sιxtua spondeus esto; o p erraro ali er.
122쪽
Pentametrum autem constat quinque pedibus: duo prisi sunt itidem dactilo , O spondeo conmunes: post quos sequitur stilaba longa finalis, vel monosyllaba quae dicitur c ura:Deinde semper sequuntur duo tactili cum alia syllaba longa, quatenus qualibet in De versuaproduci potest;qua cum casura Spondeum facit. Diltilus constat tribuσθllabis, prima longa, or reliquis
duabus brevibM. Spondeus vero continet duo syllabas longas. In numerandis autem syllabis haec notanda sunt. I, oe, V, in dictionum, ac syllabarum principis,sequente vocali cum qua ollabam faciant, consonantes sunt, ut Iuno, Venus, deiero, auis, oec. Excipitur, i, in propriis nominibus graecis,Nr Iacobinaesua Ioannes Iu tua Quia tota in principio semper remanet vocalis.
I nterduω vocales,vim suam retinentes,bab et vim duplicis consonantis, ut troia, maior reieci. In his tamen
compositis, bifugus, quadri ligus, inuenitur, simplex. In emianimus, semibomo, semiussus, oe semimmis, i, eliditur. U, post, q, siemper liquescit,idest amittit uim siterae;qua-Qbilaba praecedens non producitur positione. At, 'pon, g, oe, s, modo liquescit, vi lingua suauis e quia
SI dictio in vocalem. aut in, mi finierit; ct seqisem dictio incipiat a vocalis tune per synaloepham, vocalem finis elidimus; per et Glipsim aufertur,m, cum sua
123쪽
reto Ars Merelia. voealis naturaliter longa in sine reperirer communis , quamuis esset diphtho M:at monosyllaba,ὸ O heu, non eliduntur. Hae figura interdum habent etiam locum in diuersiis carminibus, si siequens incipiat a vo- ealtequi dicuntur versus biper metri, quod puperabun. dans syllaba elidatur. Eodem modo antiqui auferebant, s, nate, O quandoque
eum vocali etiam praecedente. Ut Catuli. Tu dabis supplicii . Et Virg. Aut ovium foetus, aut νrentes culta capellas: boe tamen non est imitandum. Syneresis es duarum vocalium naturaliter diuersarum iuvnam longam contractio r νι bei, hui, huic, exi, eum
compositis plerunquesunt monosyllaba. Item dij diji, ij , ijs, ijdem , iisdem, habent solum, i, longum.Quod saepe etiam sit ingenitivis in duo, ij , desinentibus, ut
Virgilii,Patavij. Item in disinc,deinde,proinde,deest, deerat, praeeo,prehendo, vehemens, deorsum seorsum, o huiusmodi. Idem sepe ingenitivis, dativis , accusatiuis a nominibus in eua gracis: ut Orphei, Nereo, Thesta. Quin etiam quandoque in possessivis, O alijs; ut aurea, aerei, aeripedem, alvearia, eosdem, duodecies, luctuosus, Phaeton, eadem, Osimilibus. Sed in quoad, prout, ct cooperio contrahuntur dua in
Dierem, bule contraria, en unius syllaba, ct quando. quae dipbthongiin duas diuisio, ut sylvae, persoluendus, Aeneas, gaudet.
Ectasis en, eum breuis producitur aut simpliciter, aut per geminationem eiusdem littera: aut cum, i, O ,',
vocales in con onantes mutantur, vi prima in, Italia, repperit, abiete. Item relligio, tenuia, genua.
lassole cum longa corripitur, ut penultima infleterunt, fabere. De
124쪽
te Primis, o mediis Fllabis simul.
P Rimae & mediae syllabae octo modis cognoscatur. Positione, Diphthongo, vocali ante alteram, De riuatione, Praepositione, Accentu , Rela. &exemplo. Positione,quando post vocalem sequuntii r duae consonantes, aut duplex tum vocalis illa producitur: ut artes, annus, rexit , gaza, aio. Et haec regula seruatur in omnibus, etiam finalibus, dummodo altera saltem consonantium sit in eadem dietione, ut at pius . Si vero dietio in vocalem breuem desineret, & sequens a duabus consonantibus, vel duplici inciperet, non diceretur produci postione vi Hor. fastidisse strabonem, i Virg. nemorosa Zacinthos.' Sed si prior duarum consonantium sit muta, & sequens liquida, de ambae faciant syllabam cum vocali sequente; tuc vocalis praecedens, si naturaliter sit breuis , fiet
communis in carmine' ut tenebrae, ciclops, tec- messa, cicnus: at in oratione soluta est perpetuo breuis. Si autem esset naturaliter longa, nunqua Corriperetur, ut matris, simulacrum: Mutae sunt, b,c,d, g, p,q,t, & etiam, f, ante liquidam in carmine: liquidae sunt, i, sim, n: at , m,n, raro liquescunt, idque in graecis. In abluo, abruo, altiussorbis: regula non habet locum: quia non sunt in eadem syllaba cum sequente vocali. Diphthongo, tam graecis, quam latinis, ubiq; pr6- ducitur syllaba; ut Aeneas, coma dia,musae, aula, teucri, parteis, harpyia: licet apud latilios sequente vocali possit corripi, ut sudibusue praeustis,i edraro.
125쪽
I 22 Ars Metrica . Vocat s ante vocalem in latinis corripitur,ut Deus.
Excipitur primo, fio, solum quando abest , r, ut fiebam, fiam. Secundo genitivi,& dativi quintae,
quando, e, est inter duas vocales, ut diei, faciei talias esset breuis, ut rei. Tertio vocati ut in , i, Inominatiuis in, ius, ut Cai, Pompei. Quarto geniti ut in , ius, qui licet in soluta oratione habeant penultimam longam: tamen in carmine hahent, i, commune; sicut etiam est prima in Noe,& alia, ohe, integri se praeter alterius, ubi, i, est semper breue, & alius ubi est semper longum. In grscis autem permulta producuntur,ut aer,diu S,
ilus, 2oilus. Proinde producitur ael in proprijs;
aia,aon, aus, ea, eius, eus, ia, foeminina, ion, o ius,
Ous, rius, & rous. Vt Michael, Achaia, Lycaon, Nicolaus, Medea, & Ilionea quandoque e praesertim quando graecorum vocales longae, Η,sa, &di diphthongi mutantur in latinas:At Zebedeus, Aeneis, Theseis, sunt communia. Postremo Id ea, Andreas, philosophia, Maria, tymphonia, etymologia, orthographia, & alia quam plurima; licet habeant penultimam breuemr multi tamen docti viri more graeci accentus longam proferuta
Deriuatione quanta est in prinaitiuo, tanta etiam in derivativo reperitur, & contra. Vt, quia amo habet prima breuem; ita amabam, amicus: praesertim si post vocalem continue maneant eaedem consonantes, aut vocales primitivi; nec contineantur expresse in regulis i pecialibus, ut vena , vox, &c.
Sunt enim quadam derivativa longa a primitivis breuia
126쪽
Ars Metrica. I 23bus, ut binus,eeritus, eunae, denus, feralis,gradiura, humanus, humor, iucundua, iugerum, iumentum, laterna, lex, mobilis, momentum, nomen, nonus, Oc
tua, pedor, rapum, regula, remus, rex, feciva, secu- 'lum, sedes, seriam, staturus, samen, tegula, totus, trinus, vena, viginti, Nires vitupero, vomer, σν T.
Item sunt quaedam breuia a primitivis longis, ut acer, aqua, arina, bubulcra, curulis, dicax, disertus, domus, dos, farina, fatuum fides, fragor, lotium, lucerna, mamilla, manus, nato tad , noto taS, odium,
Vesta, quater, quaternus, siquidem. sapor, Rabilis, titulua, vadum, viri σ alia si qua sunt apud poetas
obseruanda. Praepositio quanta est per se, tanta est in composito, ni sequatur vocalis. A, e, prae, se, de , di , longae sunt, nisi in dirimo, & di sertus . Prae ante vocalem variatur. Sed A , graeca praepositio , ut ad ytum, ab, ad , in, ob, per, re, sub , ante, circum,&super corripiuntur; praeterre in refert, id est, utile est. In ad ijcio, pro ij cio , reijcio, subi jcio . Si primum, i,sit consonans, producitur praepositio, sin abi jcitur, fit breuis. Pro, ii sit latina, producitur, ut proficio. Excipe procella, procus, profanus, profari,profictὸ ,pro- 'festua, proficiscor, profiteor, profugio, profugo, no- 'gur, profundus, pronepos, propago de homine, O proteruus. cum aliis bui modi. ceteris, qua προ
niunt a proph, O procul, aut si sint dictiones simpli
ces, ut probo. At pro, graeca praepositio, id est, ante, corripitur, ut prologus, pro phaeta. Variantur autem procuro, profundo, propello, propi-
127쪽
Ars Metrica. Ias. uocaueror ca, in reuocaui: uo, in reuoeo. In lolicitudinibus: di, tu, &ci, monstrant sollicitudinis, sollicitudo, sollicitus. Praeterea, e, i, y,&, O, in graecis tantum per omicron, in fine primae partis compositi corripiunturi ut nefas, liquefacio, bifidus,omnipotens, Polydorus,Timotheus,&c. Excipiuntur nequis, ne qua, nequod, nequam, nequitia snequaquam, nequicquam, ne quando , Hrdelicet, veneficus. Idem masculinigeneris, ibidem, Hique, virile, bigae, quadrigae, biduum, triduum, siquis,siqua,' siquod, scilicet, ilicet, tibicem,melis sion,trinaeria, o composita ex dies, quotidie. Et quando, i, decli-
nando mutatur, ut plerumque, quidam, , tan' ridem, Hrique. At ubicunquesepius corripitii Item
Theophilus, o si qua graeca per omegascrabuntur,νς
Regula et quia omnia praeterita perfecta bi syllaba' cum derivati uis, producunt primam: ut legi, legeram, legisse. Praeter ista sex, bibi, dedi , fidi, scidi, steti, tuli, cum compositis, & quae habent
vocalem ante vocalem, ut fui, ruit abscidi tamen est anceps. Prieterita vero, principium geminantia, primam, & secundam corripiunt, ut teti Si, didici: At in cecidi, pepedi, a cardo, & pedo. Ite quando positio impedie, ut poposci, pependia' corripitur sola prima. Aliorum praetemorum tanta est prima, quanta in praesentia ut in docui breuis, sicut in doceo: praeter coegi, genui, po sui, & potui, prima breui, quae in praesenti pro ducitur. Omnia etiam supina bisti laba producunt primam, elusum, notum i praeter ista de-
Cem. citum a cleo, es: datum, itum, litum, ra-
128쪽
Iis .ins Metrica. tum, satum, situm, statum, & sutum olim a suo, unde futurus prima breui , cum horum derivati. uis, praeter staturus, & ambitus. Supina polisyllaba in , utum, habent penultimam longam, ut solutum, indutum. A t supinum, non dictum supra, mutans, ut, syllabam in, tum, producit penultimam, ut amatum, peritum, auditum et praeter cognitum. Et quoties vocalis ante, vi, &, tu, non mutatur, seruant quantitatem etiam in derivati uis; ut dormitum, dormitor p. p. alias non item ut rogatum, rogito, p. c. Supina initum a Praeteritis ex,ui, per, u, vocalem, habent penultimam breuem, ut monui, monitum . Nomina exi supinis mutata, tum, in , crum, retinent accen-- tum, ut simulacrum, aratrum, pollubrum, deI brum, candelabrum, inuolucrum p. p. Incremeni to etiam multae syllabar cognoici possunt. Incrementum autem in nomine, o verbo en γοωlis finalis nominatiui, σβcundae persolue praesentis indicatiui activa vocis, verae, Nelsinae, quando superantur una, vel pluribus ollabis a genitruo, alijsque casibus, O ab aliis personis . Ac se superantur tantum una, dicitur primum crementum; si pluribus dicitur
medium, velsecvndum, tertium, c. que ad Ῥι-umam qua non icitur crementum. ut doctor, docto . . ris, doctoribus , amatis, amabamu , amaueramue, audiebamini, c. A, in nominum crementis prima declinationis, Gique producitur, ut albat, musarum, filiabua o semilia. In
jecunda autem, e, i, O, u,corripiuntur, Ni miseri,omphei, viri,saturi: praeter,iber, iberi, vel iberis, in celtiberi pl.Praeterea in crempto pluralis numeri cu
129쪽
. . . . Ars Metrica . hamissiuis declinathnis, A, e, o, sint longarat, i, O, Mb, eues: ut quarum, rerum, quorum: quibus, tribus , lacubus, Oc. Sed in erementis numeri simgularis temna, A, O, O, producuntur: at, e, i, n, corripiuntur; νι trian, calcar, sol, candor: p. st gregis, ordinis, du- ω. ρ.e. aliquibus exceptis : Ex quibus frequentiora recensebor, alia leges apud alios. A, excipitur in masma u. anas, par, cum compositis, hepati nectar, ba ebar lar iubar ; O ma culina in A, O ar, Nisi, - lcar. Item graeca in a, O M, ut poema pallas: σquae consonantem babent anteis,ut Arabs, Aetiops rquibus adde fax, dropax, abax,corax, oec. In O,excipe graca,qua indisserenter exeunt is,on O is,o,per Om
cron, ut Agamemnon, vel Agamemno,Amavn, I
son,Palemon, Philemon, sindon, O alia multa. Quae vero per omega scribuntur sunt longa, ut Simon, Sidon, Solon. Excipe item genitivum in oris agraris, O latinis neutris, ut Vesoris, temporis:quibua adde memoriarbor, lepra, Cappadox 'scox. In,e, excipe Ieri
rιuos in ebis cis,edis,egis,enis,epis eris, elis. νt plebs eruexuvaeres, lex, sire seps, ve M locuples, Ren,ba res,merces, qui Rhale rex,alex . Item peregrina iuriis, ut Michaelisgraeca is,eris, et is, ut crater, ta-pes,prater aer, O aethe Excipe, I, in inis, velynis dgraecis, ut Salamis, Phoc .Item gliris samnitis,quir ris, nomina in is, Pel ,ut felix,bombyx. p. p . Comripiuntur tamen filix, histrix, fornix, coxendia, cilis, crinix, calix, nix lix salix, O quae faciunt genitivum mgis, ut mastix. Excipe, V, is udis,uris, viis: τι palus, tellus, virtus, furis: Item fretis dux,Pollux. p. p. Et quantaeunque en penultima genitivi singulam, tan-- jequentium casuum in numero etiam
130쪽
ris Ars Metrica.' utroque, ut lucis, luces: praeter bobus , ppa bouis. p c, O hoe est moimὶ notandum.
In omnibus verborum crementis , e , O , o, produ- cuntur, ut stabam. amabomini: legerunt, doceremini; facitote: prater, a, in primo cremento verbi do, das . corripitur etiam, e, ante, ram, rim, ro, beris, : ct ante ,r, in quovis praesenti, O imperfectorertia, vi crederem. Iegerem, legereris: tamen in re- . ris, EI rere producitur,e. Demum I σV, in omni verborum incremento corripiuntur. Excipe primum ero mentum quarae, νι ibam, iIe: ct penultismam omnis
praeteriti in vi, ut petiui, praesentis quarta inimus, ut venimM: quae in praeteritis corripitur, νινenimus. Hac praeterea habent, i, longum, nolite no- , lito, nolimus, nolitis, Nelimus, velitis, simus, suis, . cum suis compositis. De penultima autem in rimus, O ritis tam prateriti, quam futuri subiunctivi, adhuc gramatici, En veteret, is recentiores certant r. In carmine tamen reperitur νartara: In oratione ν
i ro soluta consuetudini regionis inseruiendum es: σὰ pleri que doctis audiui breuem proferri. Exemplo quanao ad alicuius pro b ti scriptoris carnien confugimus rivi ignorata prima in vale, co-- gnoscitur ex Virgilio. Et longum formose vale, . vale inquit Iola. Quo nihil est praesentius ad Pangendos versus, & noscendas syllabas : Qxiare
mulsa memoriae tradenda sunt Carmina,
De ultimis Isiabis. V Lxima syllaba cognoscitur tribus modis: diphthongo, & positione, ut de superioribus di- uni est. Regula, seu priu tii praeseptionibu S-