장음표시 사용
141쪽
Ii, qui e sellii prodeunt vicinis , etiam mul- .ro magis ac illos agitare flamenta nervi optici, unde st, ut morus S sensatio , producunt , superent omnem motum issensationis ali
Quod f secundo supponamur , Quin oculum leollocarum iu brini hario nostrae telluris ob- . umbrato, quoniam eo in casu Solis radii tu eum non possent defuere , nec per consoquens eum m iere , essicit id, ut illi aliorum vorticum, qui in folarem ingressi funt , cum nou impediantur as actione Solii , fatii tuam impulsionem G.ibeant sentiendam, experimurque etiam . eos eam cum ill fovere , quam producunt omnes radii staret, quai Luna ad nos resectit.
si ita se habeant; quo modo communica-rio materiarum vorticis uniui cum alio non de frui: haeram parricularem , quam eorum Anguli δε- beni haberer
IIIa eam non defruit, quoniam lupponitur, nnumquemquo radium peregrini vorticis debere sequi motum sius in quem ingreditur, atque etiam finservire ad componendam unam ex ejus paseribus , tam quia suo includitur Dario m prio , quam quia idem ille motui circularis, qui Usum toris tutari seiversus couarum ali rum , multo m ii. potes movere muriam, quam suo ambiru contines.
142쪽
Quidquid demum D, finiamus hoc argumentum , ut fatii nobii si temporis ad bene dedu
ΡΕrgit Aristippus honestus esse& obsequiosus, ostenditque haud adeo indociles esse: Peripateticos, nec tam obfirmato animo , ut vulgb dicitur , ad suas opiniones defendendas. Intelligemus quantopere Democrates ipsi sit obnoxius ob illam ipsius indulgentiam , idque ex nonnullis, quas sum formaturus, reflexionibus. Scilicet super distinctione duarum istarum determinationum, unius qua radii linea recta verssis circumserentiam propelluntur, alterius, juxta quam astrum aliquod in gyrum, movet, quae supra se est, materiam. Primo non capio , Astrum esse principium motus circularis materiae circumserentiae. Motus enim Orcumferentiae, quatenus circulo fit, non aliud agnoscit principium praeter impulsionem primi motoris, qui occepit agitare istam portionem materiae, & aliorum vorticum , quibus cingitur , Oppositionem , qui ipsam impedientes ne dilabatur per omnes ta2gentes circuli , quem describit, pergi Seam determinare ad eum motum : & cum illa circumferentia respectu astri , quod include, id essiciat, quod alii vortices respecta
143쪽
ctu circumferentiae, circumsereulia caussa est. motus circularis stellae, non verb stella motus circularis circumferentiae. Atque adebomne id, quod astrum efficit respectu circumferentiae , ad primam resertur determinationem , juxta quam radii linea recta prope,
Iuntur verssis circumferentiam. Verum admittamus distinctionem determ 'ationis abs que q bd illam aded perpendamus , ct con- 'sideremus cui illa adhibeatur usui. Comperio equidem id, quod hae occasione ad te tur ad defendendum s . Cartesium, adprime facere ad subvertendam funditus eius doctri
, , Notatur, istas lineas, quae rimmediate ,, tangunt & sussiciunt ad contegendam du- , , perficiem asstri, quaeque proinde ab ea mori ventur & impelluntur, non posse ossicere ad , , implendam omnem eXtentionem Vorticis, , sumtam adscendendo verslis circumferenis iam: quod in caussa est, cur illar cogan-- , , tur ab invicem secedere , prout illi partiri propioris sunt unde necessarib sequitur, is ut clim ad superiorem usque pervenerint, , partem , inter se relinquant spatium ple se num revera materiae coelestis cujusdam, qua- , lis ea est quae eas componit, vertim in eo differentis, quod , cum iis in locis non moveatur juXta determinationem primam , il- la admodum facilὁ similem quandam reci- iat , quam cum illa communicant radii stellarum vorticum vicinorum , qui in Vis
144쪽
Haec omnia intelligentur in figura, in qua Iineae ductae ab stella A. referunt lineas propulsas verssis circumferentiam , idque quod lineis illis intermedium punctis notatum est,eκhibet materiam coelestem , quae non pro pellitur a stella juxta similem quandam determinationem. Atque hic, en quomodo rhtiociner, & quomodo bonus ille Aristippus debuisset respondere suo adversario. Istae lineae propulsae , es motae juxta primam defer- . minationem, radii sunt, quorum ope oculus co locatus in circumserentia vorticis videt sterulam, clim scilicet non sit determinatus ad videndum nisi ope istius impulsionis. Iam isti radii juxta Democratem infinite recedunt circumferentiam versiis, & revera debent ibi ab se invicem remoti esse ultra decem millia, &sorsitan ultra centum leucarum millia. Quid inde sequitur, nisi visuros nos ese stellam vel Solem e punctis circumferentiar, ubi terminantur isti radii, eosque non visuros in . spa
145쪽
tio decem millium vel centum millium leu- Carum, quod inter binos est ex iis radiis, ubi-bique eX polito principio non possunt desi- nentes dari radii. . Hoc est, non fore, ut vis ideamus Solem, vel stellas, nisi ex certis qui- husdam punctis ab se invicem remotis decem leucarum millia, nec eos videamus in omnibus spatiis, inter illa quae exsistent puncta. Quandoquidem haec suppositio, cui inni-
tuntur cuncta Democratis ratiocinia, ipsi a- deo noXia funestaque est, ac jam modo duobus verbis dixi, & Cartesianam Philosophiam cogant praestare tam mirandam consequentiam, inutile foret, ut lectorem adigere mus, ut a tentionem ulterilis suam prodigeret in eNaminandis aliis omnibus momentis mirandi istiusmodi systemaris,& omnibus modis, qui posent adhiberi ad illud refellendum : atque adet, majori ego cum ratione, ae Aristippus, diuo, quidquid demum δε reliquii st, seniamus Pu nc
'Terrium argumentum e', in Principiti Cai res terram aequὰ ae alios Planetas non posse ha- ere vortices proprios in illa Solis. hie vortex vel idem foret, quem habebat quispiam ex illisPlauerit tibi adhuc sella erat vel novus quidam , qui factus eser tot destructionem primi ejam non potes primui ille esse, dicit enim Ca resiui sellam quandam non feri Planetam, niscum suum perdit mrricem: restat igitur ut v camus, quomodo etiam nequo fecundui pessit se. 1
146쪽
Supponit Carissus, Ilait Planetae circumagantur circa Solem a materia coelesti, illam mare-riam nihilominus celer tui illis ferri , pari rationc ac aqua alicujus fluvii celerius fluit ac naves in ea et Nise. Unde concludit, illam ipsam maperiam non tantum debere circumagere Planetas circa Solem , verum eriam circa proprium suum corrum , is praeterea componere circa eos exiguos caelos , qui eadem, qua maximum , moventur ratione d es dato, duos Planet in est circulo sibi obolam fri, quorum alter altero si minor, o exinde celerius feratuin, et ult elisim, minimum se jungere caelo maximi, U cum eo cir-ςμmui ; idque , dicit , accidit Lun rarione habita relluris. 'Tam binae istae conelusones rite examinat a D reperiuntur. Idque probatur ostendendo comis parationem , cui illae innituntur , hic locum non habere , ad Giciendum ut credamus, illam materiam caelestem debere, uti dicit, celeriu ferri Plaueis quem ipsa abripit , atquc si cu for- .mare vorticem. Ratio θὶ, quoniam causa , quae impedis , ne navis pari cum aqua friatur celaritate , hae est , fod pars navis, qua ex- rra aquam eminet, endit res flenpiam in aere , qui non smili fertur cursu, Planeta non occidit , quandoquidem , cum prorsus materiae sit immersus caelesti, nihil habet, quod Io opponat motui , quem inde recipit. Praeterquam quod, ex se ipso cum sit indissereni ad aliquem gra- dum es determinationem qualemcumquc d mm , . nullam adhibear rementiam, vique adeo pari cum i
147쪽
materia caelesti fluens celeritate, non es cur riseca fui in circumrapiatur centrum.
Licet verum sit, dere inationem cursus ac rii, ubi illa opponitur determinarioni rsus a-qμα , posse celer rarem remorari nasi disce, mi D. , eam remoram posse etiam oriri a naturo ligni, ex quo navis illa componitur parti
bui enim massae issi ui sibi invicem junctii mu- ruo quiescentibus efficitur , ut illae consciantrorum cujus irregularis figura minati quidem mo-rui es apra prae illa aquae , quae ex fr Ura fuit gaudor partibus aequis, lubricis SIejunctis, unde fatii constat ed illam esse proprietato, ut G-
Ua ratis Aurae, quieris S unionis partium Dociosa ranium es , quandoquidem antὸ func
suimus materiam in genere esse indisserentem ad quemcumius demum gradum et Aterminatio
Iostio si vera, non impedire tamen ne ex duobus corporibus uno motore , altero mobili , moror rendat celeriui , s Aura partium ipsi is udeici 4 proprietare ; S exclament quantum velint, materiam in genere esse indisserentem ad q*ςmcumque demum gradum et det.rminationem
148쪽
mutilae, id rautum innuunt, ea illam posse accipere ab impulsone alicujus agentis, cujus vis vel motui foret insuitur : versim estne opus magna rologi ad con iciendum, cum bla non Marur , is δε motu alicujus Planetae, qui levirer tan-rum a materia caelesti perfringitur , comparato eum omni illo quem eadem illa materia infe habet, massam etiam i lius Planetae non posse ita celeriter ferri, ac illa fertur ejus materiae, cum qua paratur. Etenim nonne liquido adparet, omnem Planetam saltem aeque ineptum esse ad motum aes navis, cum cariolis materia supponatur mob Iliari, Ufubtilitaris incomparabilis. .
Verum itaque si Planetam quendam non fiseri pari cum mareria eum abripirnre celeritare.
SApE verum id non est quod pace dixerim
Democratis & Aristippi , qui non satis attendunt ad diversas circumstantias, in quibus corpus aliquod , ratione figulis suae irregularis , Oon tam celeriter debet ferri ac aliud quodpiam, quod suam ob figuram ad motum aptius redditur. Q bd si supponamus duo corpora ea cum figulis disserentia, alterum quorum, exempli gratia, rotundum sit, alterum verb planum ct irregulare, si illa a duobus impellantur in toribus aequalium Tirium , ct aequali conatu,
149쪽
ajo fore ut aeque celeriter ferantur utraque, si nullam offendant in motu suo resistentiam. Imaginemur vacuum possibile , licEt sit vel non sit, etenim eb tantam illam adhibeo suppositionem ut meam mentem capiendam lpossim exhibere. Imaginemur duo illa cot-Pora eo in vacuo impelli iis, quae diri, modo . circumstantiisque. Utraque cum sint perfecta indiderentia ad motum vel quietem, ad hane Vel illam determinationem, ad hunc vel illum motus gradum , nulla gaudentia levitate, nec gravitate, suum motum suamque deter' minationem , & gradum celeritatis accepta serent solis viribus & conatui motorum suo- m. Iam suppono ipsorum motores iis haec . Omnia aequaliter imprimere , quantum in se
est, utpote earundem virium, Oc parilem adhibentes conatum, igitur aequaliter ea mo ve bunt; nec fieri potest, ut ulla detur ratio alicujus disterentiar. . lQuando igitur figura celeritati motus conciliatura est disterentiam 8 Tum demum, cum iste motus ostendit resistentiam, eo enim in casu oppositum corpus quod resistit, resistit magis aut miniis ratione figurae corporum, quorum resistit motui. Atque adeo corpus aliquod rotundum, clim non offerat nisi exi- Ἀguam quandam supelficiem aeri , quem fit dit , celeritis & diutilis seretur, ac corpus planum minorem offerens supelficiem. Redeamus ad Planetam nostrum mediae im- mersum materiae caelesti. Transfertur ille . Rex. gr. , ab Occidente in Orientem , nec eo versum tendit , nisi quia eb propellitur ab coelesti eum insequente materia. Igitur illum
150쪽
I 3 habere debemus pro globo, ab materiae coelestis immenso cylindro qui propellitur. Praeter haec cum in loco suo versetur naturali, &in perfecto aequilibrio cum materia , in qua Bujtat, nulla praeditus est levitate, nulla gravitate , & per consequens nullo modo resistit materiar eum impellenti: nec quae ante eum est ipsi resiastit, instar aeris corpori eum sep ranti resistentis ad aperiendam sibi viam , quoniam illa materia eadem cum ipso gaudet celeritate, & in eandem aequi celeriter partem fertur. . Idem igitur est, ae si Planeta in vacuo moveretur. Adhaec suscipere potest omnem impetum istius immensi materiae eum pellentis cylindri : quid igitur impedimento erit, ne aeque celeriter ac ille cylindrus feratur , hoc est, aeque celeriter ac materia eum sequens λMateria coelestis , ajunt, majori, quam Planeta , mobilitate & subtilitate gaudet. Hoc significat sine dubio, illam componi ex infinitis exiguis partibus insensibilibus sejunctis admodum & in omnem agitatis partem,
cum Planeta eX partibus componatur omnino
quiescentibus. Vox vero illa mobilitas si desii gnat, illam posse facilias transferri, falsum id est, quandoquidem exinde qudd concipiamus illum Planetam absque levitate, abiaque gravitate , absque ulla repugnantia a verssis motum, vel illum motus vel celeritatis gradum , concipimus eum transatu infinitε facilem & impulsu, ut & idonesin recipiendo omnem impulsion in cujuscumque demum Corporis , quod se adplicat ad eum transfe-iendum impellendumque. Prosecto posset, istius.