장음표시 사용
31쪽
objecto quodam illuminato; sed ad recipiendum & transmittendum ad cerebrum usque lumen emissum reflexumve a lucidis vel illuminatis corporibus , unde infiniti dependent motus, quorum istae machinae, absque hoc si foret , essent incapaces. Pari modo res se habet in auribus & aliis pro ratione membris. Estque hoc praeterea unum eX phrlim validis illis argumentis , ex quibus sua hauserunt Cartesiani commoda & occasionem adripuerunt adversariorum suorum imbecillitatem amplificandi. En tibi meae propositionis sensum.. Ajo, qudd si nos contineamus intra certos quosdam fgnitionis limites , quos tanssilire non possumus , & adhibeamus simul etiam principia Mechanicae evidentissima , debere
certum nobis adparere , plurimos motus,
quos in brutis videmus, non fieri sola machinae dispositione motae juxta leges Mechanicae. DenubeXemplum adhibeo equi, veluti
ex iis ,' quae adhibere possumus; , notissi
Supponamus equum centum remotum pansus a praerupta fossa sex vel septem proiunda pedes, in qua bonum foenum, & avena est. Odor istius sceni, istiusque avenae eum adiagit , ut eo vorsum se conserat, quo succusatim hinniens pervenit: ad ripam vero fosae clim advenit, subsistit, motusque istius machinae , qui eam illum verssis adigebant locum, ubi avena reperitur, continuo cessant. Qubdsi supponamus insidentem illi equo equilcm, qui habena & virga operam dat ut ille eb
32쪽
BRUTORUM. M Quod si calcar adhibeatur, surrigitur, & inti latus se conjicit, & aliquando ebdem, unde i venerat, gressum recipiet potisis, quam praeci- . pitem in fossam ut te det, hoc est, ut pro- ih pilis ad avenam accedat. Dico itaque , si judicium instituamus ex eo, t. quod evidens nobis est in hac occasione , ma- chinam equi se non movere eX solis principiis a Nechanicae. Etenim illa in scientia certum: est principium, corpus propulsum & deteri: minatum ad motum sequi quam recipit γl determinationem , & pergere moveri ea. qua incepit, linea, nisi impedimentum quod- ' piam adet, quod ipsum viam ut mutet possit adigere, vel determinatio illa sortior, quam: ab initio recepit. Iam vero duo hic constant. Horum pri- mum , ab impressione foeni & avenae, a ma-. nu equitis, a caleari equum recipere infinitδvalidas determinationes ad se praecipitem iiii fossam dandum : haec omnia facere ad aperienda spiritibus animalibus vestigia , ut illi pollini influere in musculos equi, unde dependet motus, quo se praecipitem versds avenam daret: istum motum occepisse, determinationem verslis eundem terminum augeri S corroborari ab equite, qui eum regit. Secundb , si ex rerum natura & ex experientia ratiocinemur, nihil in fossa accidit, quod juxta Mechanicae principia debeat mutare determinationem in0tus incepti, ad pland contrariam illi conciliandam. Quid enim .. ista in fossa illud effectum potest producere t. Est ibi scenum, est avena , eaque equo pro Piora, ac erant antea, quae proinde validio- B rem
33쪽
rem impressionem producunt , ae antequam ebusque ille pervenisset, quod potius efficere debet ut ille accedat, quam ut retrogrediatur. Nullum contrarium se offert objectu in Adr datur in illa fossa, S lumen: hoc propius reflexum ab sceno & avena ad oculos equi, ille inspiratus ore equi magis onustus corpusculis sceni & aveme, novam machime adhibent vim , quae debet in caussa es te, ut celeritis eb se conferat , ea ubi reperiun
Omnes corpusculorum motus , Omnes luiscis modificationes quamdiu placuerit , examina. Quidquid reperies discriminis, in eo consistet, qudd radii luminis reflexi a foeno& ab avena tres vel quatuor pedes longiores sunt, acestent, si fossa duorum fere tantummodo pedum gauderet altitudine , isthoc enim in casu intraret fossam equus nihil cunctatus. Iam verd quid hic facit haec longitudo, quoniam si avena ad decem ab equo pedes esset remota , verum alio in litu, eadem illa longitudo radii luminis reflexi impedimento non iret, ne ille verssis arenam se
Dicetne quispiam istam longitudinem hic
in causia esse conjunctam cum radio ab inferiori loco in superiorem tendente ρ At, bona fide , concipimus ne vel minimam dari pose proportionem inter hanc modificationem, &istiusmodi effectum in circumstantiis, in qu bus equum conlideramus Inid vero, respondebis; clim enim ab excelio & praerupto valde loco deorsum contuemur certum quendam in corpore horrorem
34쪽
persentimus. Verum est : atqui iste horror in nobis supponit conspectu in altitudinis. Conspectum dico , ea significans voce vitalem perceptionem objecti, & veram quandam sensatisnem , quae in equo non supponitur: atque nego , nec mihi quispiam id prob3v rit, illum horrorem posse accidere, nisi fieret perceptio. Ac porrb , experimur id iii nobis, ubi de loco supra modum excelso deorsum prospicimus , non verb de altitu inei quinque vel sex pedum. JIgitur, mi Domine, aliquid prosen, quod tuis me adsuesticiat paradoxis , hie lusi adigat, ut desinam pro regula judicii mei habe. re cognitiones certas adeo, ac sunt, quassu adhibeo, ut me dedam ideis vagis funὸ imento destitutis. Etenim pro voeo. te, ut ad haec aliud quid mihi dicas, praeterquam impossibile non esse, istum radium lucis quinque vel sex pedum ab avena, reflexum , ab Inferiori parte sui sum qui venit, determinarelia ratione machinam , quas si brevior soret vel inclinatus magis. Dicis non esse impossibile ; non enim auderes tantummodo dicere, esse verosimile : ac eo modo loqui cogeris infinit ε variis occasionibus aliis. Dico infinitδvariis, idque abs amplificatione: quippe nullum datur animal a formica usque ad elephantem , de quo non te adigam ut eodem respondeas modo, & mille variis in casibus. Atque hoc ani'um mihi addit, ut quartam tibi propositionem exhibeam.
35쪽
Cartesiani numquam essentiais di culta
ris momentum hac in materia attige . Vim.
Uri enim, obsecro, vestra omnis redit
doctrina λ Εb duntaxat, ut nobis dicatis spiritus animales determinari ab impressione objectorum ad fluendum in varios musculos , unde varii debent sequi motus. En omnia. At non foret mihi necessum, Magniim ut consulerent Cartesium, haec distavit quo edocet r. Opus tanthm ut mactati bovis palpitans conspiciam cor, mihique in memoriam revocem, adspectum alicuius objecti horrendi nonnumquam fecisse meum ut palpitaret atque aded convincar spiritus animales suam posse ad motum membrorum conferre sumbolam Verum enim vero ubi ad industrios illos min
sus fili Philosophos, ad eos , qui stiles hoc
se ruto veritatem e putei fundo protraXerunt, spem conceperam aliud quid fore ut addiscerem, & eorum adminiculo paullo distinctilis postem philosophari. Ad librum D. Regis me contuli, qui hodie tanta cum celebritate n minis Rohaltiorum S Cordemotorum supplet locum, quemque nonnemo suspicatus est haud ita diu esse ipsummet D. Cartesium reducem e Lapponum regione nova sub figura latitantem : illumque legi, ut . edocerer, exempli gratia, quid sit id, quod passiones in animalibus nuncupamus. Plurimum illiet offendo adcurationis , methodi , insignem
Peritiam dogmatum sectae, quam amp)eXUS est:
36쪽
BRUTORUM. a est :- verum circa id, quod hic quaero , aequε
ac circa reliqua eorum, i quae spectant motus animalium spontaneos , omnia eo tantum evadunt, ut dicat diversos motus provenire ab
objectorum differentia , quae diversi modE organa movent , diversa animalibus spiritibus aperiunt vestigia, qui in diversos influunt mus.
Ignis adurit pedem alicujus canis , qui nimis prope ad eum accedit . continuo crus suum retrahit. Id exinde est, quia ignis su
actiove essicit ἰ ut animalis Diritur per poros ce- Irebri in musculos deducatur inservientes movendis membris externis eo , qui requiritur, modo ad
illam evitandam ambusionem. Canis qui pium suo blanditur hero , caudam morirat, quandoquidem herus fu praesentis agitat oculorum ipsius nervos ea ratione , ut Spiritus animales emitrant in musculas, qui inserviunt movendae caudae. Idem ille canis leporem persequitur , particulae insensibiles , quin e corpore exbalant letorii , determinant spiritus animales ad influendum praeciσἐ in musculos, quae subserviunt peragendis moribus, qui necessario requiruntur ad persequendum eo modo leporem.
Jam verb hac ratione adplicando propositionem vestram generalem de Spiritibus animalibus determinatis a praesentia objecti ad influendum incertos musculos; adplicando, inquam, hanc propositionem modo adeb v go, ut fit, omnibus istis effectis particularibus, nihil addisco ultra id , quod illa ab initio me docuit. Maec propositio generalis , quae mihi est obscura admodum , valde si specta, quamque propria mea eXperientia ut
37쪽
falsam mihi exhibet, niillo modo probatur, nec confirmatur , nec illustratur isthac adplicatioTe.
Dicat quispiam homini in Physicis haud
Vessato aerem este gravem, idque aeris quod si pra caput suum suilinet, ejusdem ponderis esse cum columna aquae triginta duos pedes alta , vel cum columna duorum pedum cum quadrante Mercurii ejusdem cum capite suo diametri , nihil ejus credere volet, & illam gravitatem pro chimaera habiturus est Veium nonnulla ipsi notandi eXhibe .pha, nomena : coram ipso institue aliquot experimenta; deduc ipium e principio in principium, e veritate in veritatem , ad conjungendos casus istos particulares cum Proposi tione, quam ab initio formasti: quod si ingenio sit praeditus, mentem capiet tuam, ipsumque convinces.
At verb contrarium hic accidit. Partic lares casus tantlim ad rebellionem mentem adigunt. Frustra operam dederis, ne ipsi molestuq sis , eligendo data opera motus quam mini ni E fieri potest compositos, quoniam in his exemplis imb vel facillimis ni- hil distinctε ipsi exhibes videndum : refle-Σiones , quas nihilominus format ad plures alios motus multo magis compositos, e
empli gratia, ad id quod in Republica apum evenit, quodcumque illi de iis proposueris,
pro chimaeris ut habeat efficiunt. Uno ut dicam verbo, ajunt Peripatetici omnem dissicultatem consistere in explicandis rebus singulatim: istam tantummodo singularum explicationem iis molestiam creare ; quod si
38쪽
BRUTORUM. 3r hiubuerit tibi iis intelligendum exhibere illum e rium modum , illum diversum modum , quem adeo crebro nominatis, quemque numquam explicatis e vestigio tibi manus darent victas: hoc vero non praestito meae adhaere-rebunt propositioni, icilicet Carletianos in hoc negotio numquam attigisse essentiale di -
Me quod spectat , quo tuam amplectarmentem , non a te eXegerim, ut eXactam mihi omnium rationem reddas. Alterutro horum essem contentus: vel si mihi explicares unicum phaenomenon , qualecumque
id foret: illud mihi inserviret an concludendum in aliorum gratiam ab analogia, vel mihi in homine monstrares unicum eXemplum istiusmodi motuum, quos in brutis spontaneos adpello , qui fieret independenter ab omni c2gnitione : vel etiam clari mihi responderes ad nonnullas ex objectionibus, quae tibi moveri queunt. Exempli gratia ovis, vel canes adpropi quante lupo in fugam se conjiciunt. Ratio est, . dicis, quia objecti istius praesentia viam animalibus spiritibus aperit 'ad intrandum in musculos , qui motum ericiunt crurum, qui cursus dicitur. At vero cogita de cursu hic non agi, .sed de fuga. Quod si ovis capite sit versus lupum converso, isti spiritus animales simpliciter influentes in must ius crurum facient ut verssis lupum. currat, non vero illum fugiat. Atque adeo necessum est, ut corpuscula, e lupo CXhalantia, quaeque ipsi rectum imprimerent motum, si. retro lupum esset, in altero hoc situ faciant B 4 uς- mi mi
39쪽
ut describat semicirculum, & tandem lina
recta eam propellant , ut ante lupum adigant currere. Sola isthaec ovilli corporis Circumactio recte explicata , cujusque peculiaris redderetur ratio, contentum me redderet.
Ad haec omnia non puto delaturos , qui dicant Cartesianos non posse satis adcurata habere micro scopia, ut in animalis alicujus disiectione detegant omnia eXigua organa , Omnesque exiguos ductus, qui omnibus istis inserviust functionibus : atque pari hic modo rem se habere , ac in eo homine , qui acum alicujus horologii horas videt indicantem, unde concludit, dari nonnulla organa, quae ipsis motum illum aded regularem imprimunt, licit explicare nequeat artificium istius machina . Hoc est, atque id in primis nota, si placet , ni Domine . Omnem - Cartesianorum scientiam hac in materia eo redire, ut nos certos reddat, Deum esse omnipotentem , & posse exsequi ideam valde Confusam, quae mentem eorum subiit, machinae carneae & osis , quae adjuvantibus istiusmodi organa omnia esticeret, quae bruta facere videmus. Verissimum est Cartesianos praeter haec nihil nos docere, ac illi fundamento sollim innixos plurimos ex iis audacter & absque cunctatione omnem cognitionem omnemque sensum brutis auferre. Dico plurimos ex iis : quippe ipse D. Carte-sius nihil positivὁ hic decidit. & D. Regis satis habet proponere illam doctrinam tamquam meram hypothesin. At mihi videtur Probari posse, di hoc nimium esse, & m
40쪽
ximum effectum, quod Cartesiana producere potis esset subtilitas . in mente hominis res quam penitistivi disquirentis , ad summum in eo consistere , ut ipsum dubitare faceret, num Deus non posset similem quai
Quippe res alio hic se habet modo . ac in certis nonnullis aliis quiestionibus Philosophiae Cartesianae, vel in Systemate Copernici. Concedatur mihi solummodo tale quid ,
quod sit possibile, Philosophus quispiam ait,
vel Astronomus , & eκ principiis meis r
tionem reddam omnium phoenomenum, omniumque id genus effectorum sensibilium. Ι-ta supponendo Solem fixum in centro mundi, terram circa illud astrum rotatam , instar planetae, & simul etiam circa proprium suurn centrum , his adjungendo motum parallelisi mi, demonstratur inaequalitatem tempestatum , recipcocas diei vices noctisque ea se habituras ratione , prout illas eXperimur , Solis Lunaeque ect i pses debere accidere, prout praevidentur & computantur ab adcuratissimis Astronomis; atque ita de reliquis. Lubi forem persuasus in Ubiversi medio terram quiescere, tamen possem defendere vel pro ponere, tamquam Hypothesin, hoc Cope nici Systema. Verhm haud eodem, inquam, inodoresse habet in quaestione , de qua hic agitur rQuippe Cartesiani nihil distincte cognoscunt
in compositione corporis animalis , ratione habita inoiqum, de quibus agitur. Nequeunt illi explicitum formare systema organorum