Commentaria in bullam Gregorij 14. Pont. Max. de immunitate, et libertate ecclesiastica, ... authore Alexandro Ambrosino Forosemproniensi ... Cum duplici ... indice locupletissimo

31쪽

solo dicatur, quod publice, & palam furetur, vel qui publice stat in stratis,ut homines transtules disrobet, absq; quod occidat: huius pariter sententiae suit oldricos. I q. nu. a. Bar.quoqun d. s.capitalium,S.famosos num. I.& 2. rn. de poen.&Bal.in Authen.antedicta,sed nouo iure,n. 3.C.de ser.fugit.& Georg.in sintagma.tur. Vniuer. lib. 37.c .ctu. 9.dicebat, quod non dubitaret asserere, publicos esse iudicandos latrones , obsidentes via , & si non iugulent homines,sed expoliant tantu,& deprςdantur,quia,& ij furca iuspenduntur,quos omnes retulit, & sequitur Pe-guer.decis .crim.4o .nu. 6.Quod etiam de mente Sanctiss. Afuisse videtur in Costitutione ista , dum excipit publicos latrones,viarumq;grassatores; qui itinera frequentata , vel publicas stratas obsident, ac viatores ex insidijs aggrediuntur , sicq; Sanctiss. non considerat interempti nem. Quapropter licet isti grassentur absq; necationΘ ν, non sunt digni Ecclesiastica immunitate 3 - .P Aduertendu tamen erit, quod an aliquis sit publicus,& famosus latro , non est facti,sed iuris,quia ius ita illum dissinit. hinc si reus fateatur multa latrocinia secisse, &depraedatum suisse plura, is fatetur quidem factum , sed non ob id fatetur ius, scilicet,quod sit famosus, & publicus latro e contra,si fateatur se esse publictaatrono, &tamen constet de unica deprae,datione , non erit per hoc publicus latro, ut surca suspendatur,ita pulchre Ang.co- siderat in cons. o 3.ubi monet iudices,ut ex consessione,

quod quis sit publicus latro nemine damnent ad surcas , nisi constet, quod saepius depraedatus sit, & Ang. secutus fuit Put.de synd. in verb. latro. nu. 2. vers. an si fiat inqui stio,& praefatos amplect itur Decian .d.lib. s. de latro. &

32쪽

De Immun.& liberi. Eccl. Cap. III. De Grassatoribus viarum indignis Ecclesiastica immunitate. Cap. III.

sUM MARIUM. I Grassatores viarum proximi latrones, O de eorum poenis. a Grassatores viarum quisnt, ct unde dicti.

3 n grassatores capite puniantur,requiritur, quod sapὸ grassati sint. 4 Hoc idem requiritur,υι efficiatur indu nus Ecclesiastica im

munitate.

βuisemel,aut bis in via priuata Ipoliasset,is is erit grasator,

ut immuni repriuetur, O reddisur ratis,licet iudices seculares vigorestatutorum capite punient,quisemel grassa risum,non per hoc derogatur immunitati Ecclesiarum. 8 auare latrones capite puniantur, cum eorum intentio prin . ρ ῶpraedari,ct non occidere. Disserentia inter uirones, O grastatores . Rassatores viarum , & hi proximi latronibus sunt,& ipsi, si cum ferro aggredi , & spoliare instituerint,capite puniuntur,si saepius,atq, in itineribus hoc admiserint, caeteri vero in metal lum damnantur,vel in insulas relegantur,ut habetur in d. l.capitalium,S. grassatores,Ede poen. Quibus secundo loco Sumna. Pont. denegat immunitatem Ecclesiasticam . Sunt enim grassatores,qui vias obsident,ut spolient,&renitentes occidant , & hoc nomen derivatur a verbo,

gradior, graderis, quasi quod cum impetu gradiantur; ut ex Nonio aduertit Decia. ubi supra nu. 7. Et Accursin saepe citata.ssa talium , S. grassatores, ver. grassato B 3 resa

33쪽

2x Alex. Ambrosint

res , interpretatur, & exponit grassatores idest, ad m, luna nitentes, unde grassor,idest,nitor ad malum, & proprie grassatorem appellamus, qui viarum in Urbe, vicorumq, obsessor est , qui obuios iniuriae oportunos spoliat, aut pia salis, aut intentata morte territans ; & ideo gras lari est supra modum seruire, secundum Nonium . Festus vero inquit,grassaeci dicuntur latrones via Obsidentes, gradi sit quidem ambulare est , unde tractum grassari ab impetu gradiendi. 3 Verum quia Calistratus auctor d.l.capitalium in I .grapsatores, requirit, ut hi scelesti capite puniantur, quod sae- , pius, atq; in itineribus hoc admiserint. Ex quibus colligitur differentia inter eos,qui non saepius itinera frequentata,& qui saepius dicta itinera, & vias obsident, ut hi capite puniantur, illi vero in metallum damnentur, vel in insulas relegentur, & quodammodo ex poenarum im positarum differentia innuere videtur, quod qui semel in itinere publico grassatur,no sit pro publico latrone habendus, sed tantum,qui saepius hoc crimen commiserit. 4 Hinc sumpta occasione Peguer. d.dec. o.post seriosa disputationem concludit, quod ut grassator viarum ericiatur indignus Ecclesiastica immunitate, opus est,quod saepe,ac saepius huius sceleris effectus fuerit reus,ad quem . confugiendum erit,cum casus occurreret;na perbelle tra ctat materia istam,& ante eum Ang.d. cons. 6O3 .in prin. hoc tenuit.Et quod requiratur frequentiais consuetudo depraedandi voluit Fulgo. cons. I s 7.n.3.& hoc velle tota cateruam Canonistarum assirmat igne.in l. 3.Saubuertitur num. Io 7. Ead Syllan.qui de communi testatur.

Et Decian. lib. 6.c. 28. sub nu. a. afirmat, quod si quis semet,vel bis aliquem in via priuata spoliasset, non putat sub nomine latronis publici comprehendi,ad essectum a

34쪽

ut priuetur ista immunitate . Quia priuatio huiusce immunitatis suit introducta ob atrocitatem criminis, quo multis nocere potest, cum vias stequentatas obsident, hocq videtur innuere ΟkPan d.cons. I q. Quod si obsederint vias non stequentatas,no ita atrox videretur delictum, cum in culpa sit, qui per insuetas vias vadit,argumento l.qui fiscales,ubi Bar. C. de nauiculata lib. II. & in l. cum proponas, ubi omnes, C. de naui. seno.Et quod requiratur vias,quas obsidentiesse freq uen tatas ficit tex. l. I. C. quando lic. uni. sin. iud. sibi ius dicer. ibi caut itinera fiequentata insidiis aggressionis obsederit & aperte habetur in Constitutione nostra dum Pont. max.d Iarando,qui sint grassatores,dicit,qui itinera frequentata,vel publicas stratas . 6 Nec releuat quod,& qui semel grassatus fuerit, soleata iudicibus secularibus nostri temporis vltimo damnari supplicio ob statuta, quae communiter vigent, & cum eis proceditur, ac si essent publici latrones. Quia quod attinet ad immunitatem Ecclesiasticam ius commune seruandum est ; & statutum, seu consuetudo, quod qui semel grassatus seerit,uti publicus latro suspendatur, non potest tollere priuilegia, & libertatem Ecclesiae de iure Canonico concessam, ex quo consuetudo ista a laicis fuit introducta per ea, quae habentur in c. Ecclesia S. Mariς,&ibi Doct. de Constit. & firmat Pegueta d. decis qo.7 Nec mirum videatur,quod cum intentio latronum; &grassantium n5 sit causa principalis, ut occidant,sed tantum,ut depraedentur res, & bona ; nihilominus tanquam homicidae puniuntur,cum homicidium no versetur principaliter in eorum cogitatione, nam si no resistatur, spo-llant, parcunt vitae,& si in pauperes incidunt illis sunt innocui, Responderi potest demente Dec. in d.c de latro,&oba,r B 6 pirat.

35쪽

α Alex. Ambrosint

pirat. n. I 8. Quod licet principaliter in intentione Inm-nu sit depraedatio;quaequide de per se grauissimum est scelus;attamen, & hoc etiam praecipue intendunt morte inferre recusanti bona relinquere , Vel ei,a quo se cognitos, ct propalandos existimant,& ob frequentiam istorum deperditorum S. Pontifices statuerunt,ne tuti reddantur Ecclesiastica immunitate , ex quo hoc genus hominum est valde infestu omnibus; cum, & fortunae,& vitae insidietur. 2 Differtit autem latrones a grassatoribus; nam grastatorcst,qui viatores in urbe oblidet,latro qui foris,& hanc differentiam colligit Decian.d.lib. 6.c. 28 .sub num. 2.eXd.l.capitalium, .grassatores,Ede poen. Sive ergo fuerint latrones vias extra urbem obsidetes, siue grassatores intra urbem,sub nomine latronum continenturo immunitate ista priuatos esse in eodem loco coprobat Decian. & colligitur ex verbis Bullae dum Pont. declarat,qui sint viarum grassatores.

De depopulatoribus agrorum. Cap. IV.sVM MARIUM.

I Depopulatores agrorum non gaudent immunitate Ecclesiarum , quod erram a Canonibus erat introductum, is quibus additum erat nocturni. a Maius delictum nocturnum diurno, Undefures noriurnos occidere licet tiamsi telo nonse defendant secus diurnos. 3 Panor.descriptio depopulatorum agrorum damnatur. 6 Depopulatores agrorum qui sint, ct unde dicti iamonstra

tur.

3 Qua de causa hoc risinquentium genus excipiatur ab imis munitate Ecclesiarum. Tertici

36쪽

Ertio excipiuntur ab immunitate Ecclesiae de populatores agrorum, de quibus etiam habeatur in d c. inter alia. de immunit. Ecclesiς ubi additum erat nocturni .Quod facitum erat ad idifferentiam diurni, cum maius sit delictum nocturnum, a quam diurnum, ' lucente itaq; sole, facilius quis tuetur sua,quam nocte,& ideo furem nocturnum occidere licet etiam si telo non se defendat,non diurnum. l. itaq, S. fili. 1fad l.aquil.l iurem, th.de sicar. 3 Hos autem depopulatores agrorumPanor. in d. c. inter alia.nu. .distinguit a furibus in hoc tantum , quod latrones publice , & palam depraedantur, & occidunt, depopulatores vero agrorum occulte latent in segetibus, quam disserentiam non esse recipiendam putarem, eo quia; quod latro publice praederetur, repugnat athymologi ς latronum, qui a latendo-sunt, & repugnat pariter aliis, quae diximus supra, ut considerat Decian.

nocturnum agrorum depopulatorem dici, qui obsidet stratam publicam , disrobando transeuntes, & segetes destruit,in eis se abscondendo,iacendo, & laetitando, &propter homicidia,& rapinas,quae faciunt in stratis comburunt, & destruunt agros illorum, qui eis non set uiunt, quia Ut mox reseram, depopulator dicitur a populando,& non ab obsidendo. i . .

Dicuntur igitur depopulatores agrorum ,. qui segetes in agris depraedantur, & fructus,& vineaS: vastant,ut not. in I. I .C.quando lic.vnic.M.tud. Verbum enm pQpulo,

seu populon significat depraedari, & diripere, & praesertim agros, &quod populator agrorum dicatur, qui ad agros alienos diripiendos destructor accedit,compro bat

37쪽

hat Olar. d.eons I 6.nu. a. per d.tex l. I. C. quando lic. vesci sin. iud.sequitur Villagut. de extens. leg. tit.de extensimmunit.Ecclesnu.6 I. s Ratio nempe, quare hoc delinquentium genus sit exceptum ab Ecclesiae immunitate affertur per gloss. vlt. in fin. c. sin. de immunit.Ecciesab omnibus ibi approbatam. in d.c.inter alia. Quia isti pluribus per insidias exitium excogitant,& habemus tex.in c.est iniusta, a 3.q. . Ac etiam quia publicam magis perturbant quiete l. a. C. quando lic.vnic. sin.iud.& ex proposito insidiantur,ut dicit Ioan . And. quem caeteri sequuntur in d.c.inter alia , . Et ob id cum diurnus, sicuti nocturnus ex proposito posset delinquere,hinc Summ .Pont.hanc nocturni qualitatem adimit.Qua propter stante Constitutione ista, tam diurni, quam nocturni depopulatores agrorum sunt primvati hoc beneficio immunitatis Ecclesiasticae.

De delinquente in Ecclesia, si1 gaudeat illius im

munitate . Cap. V. sVM MARIUM.

I Melinquentes in Ecclesiis υel coemeterris de iure no ruuntur immunitate Actesiarum, quod Sancti mus refixinxit ad homicidia, O membrorum mutilationes. 2 Ratiopriuationis huiusca immunitatis in delinquentibus in Ecclesia. . . . 3 Aui in una Ecclesia deliquit, priuatur immunitate omnium , cum vn ι per totum orbem Oniuersalis Ecclesia.

6 Si quis prope Scclesiam occiderit, vel mutilauerit membra, qu acto 'tim in Ecclesiam confugiat, an sil tutus in ea

38쪽

s confugiens ad Ecclesiam eum armis pou delictumstrepetratum an μι tutus. 36 Sacrilegus es tutus in Ecclesia vigore Consiturionis nostra. Exsens in Ecclesas e sentem extra occideris, non mirusus in ea. 8 Sic pariter exsens extra Ecclesiam occidendo in Molesia . non es tutus. 9 Exseni in Ecclesia si mandat extra eam homicidiumcommittι,non priuatur eius immunitau.

1 o Lui semel in Ereum deliquit nunquid pνο alijs delictis psis extrabi. E LIN Q V E N T E S in ipsis Ecclesiis, vel

caemeteriis excipiuntur,ut non fruantur hac immunitate,ut probat tex. ln I.quia vero ita conperiuntur. Auth.ut nolic.mat.& aui.& in c.fin.

ibique Panor.& caeteri de immunitaeccles& in c.ad Episcopos i 7.q.q.& per ista iura hoc express8 firmarsit.Cyn. in i .praesenti. C.de iis, qui ad Eccles.coniug. oldr.d. cons. I 4. Salic. in Authen.si quis ei.C. de adult.& caeteri,quoSin unum congessit Farin. de carceribus carcerat.q 2 8.nu. 3 2.quibus add. Villagut.de extens leg tit. de extent. immunit. Eccles. num. 66. Et dictorum sacrorum Ca- nonum vestigijs inhaerendo, Pontiin hanc Constitutione ab immunitate exclusit , qui homicidia, & musitationes membrorum in ipsis Ecclesiis, earumve caemeteriis com

mittere non verentur. M.

2. . Et quamquam in Constitutione nostra istius exclasionis ab imHunitate non reddatur ratio, tamen optima assignatur in d. c. fin.& in c.ad Episcopos.Et est,quod in

eo,in quo quis deliquit, puniri debet, neque gaudere debet immunitatis priuilegio, qui facit se indignum, neque

39쪽

- 28 . Alex. Ambrosini. 'ab Ecelesia tueri debet, qui Ecclesiam offendit;& --

stra legis auxilium implorat, qui in legem committit.c.frustra.de usur. Accedat,quod si tales tuti essent in Ecclesia, praestaret ipsa Ecclesia occasionem delinquendi; nam omnes occiderent inimicos in Ecclesia, scientes se ibi tutos, alias non occisuri,ut dicitur in d. c.fin. 3 Cumq; una sit per totum orbem uniuersa Iis Ecclesia,ciloquitur 2q. q. I.&immunitas non uni Ecclesiae, sed uniuersali concessa suerit, ideo qui in una Ecclesia deliquit,in alia tutos minime erit;nam qui iniuriam facit uni Ecclesiae particulari, omnes ostendisse videtur, & pr

pterea illius immunitate gaudere non debet, ut post antiquos comprobat Henrich. Boich. in c. Ecclesiae,col. 3. de immunit. eccles & Didac. v .resolui. lib. 2. cap. 2Ο.num. I s. &est communis, ut per Remig. de immunitate eccles. in II. fallen. num. a. quem restri, & sequitur

6 Verum cum pro ratione adduxerimus,quod delinquetes in Ecclesia non sunt in illa tuti, ne preberetur Occiumsio delinquendi: cum alias non essent facturi, nisi sperassent auxilium immunitatis Ecclesiae habere, ex qua dubitari posset, si aliquis prope Ecclesiam occiderit, veImembra mutilauerit, quo facto statim in .Ecclesiam coniugi nunquid iste sit tutui in ea Et Anch.in d. c. fin.de

immun. eccl. Henric. Mich. in c. Ecclesiae col. 3. m. tit.

dixerunt non esse tutum,ised posse ibi capi, quia delinquendo prope Ecclesiam videtur deliquisse sub spe , &fiducia illius immunitatis, quo casu cessat immunitas s

40쪽

comprobat hanc opinionem late Alciat. de praesumpt.

tatis supradictis de carcer. & carcer. q. 28. num. s 6. qui dicit de mente Alciat. & aliorum, quod est fundata optima ratione, ne scilicet domus Dei fiat spelunca latronum , & ne immunitas, quae ad bonum finem suit introducta ob reuerentiam Ecclesiarum, tribuat malum,& delinquendi incentivum, contra tex. c. est iniusta Iq. q. q. Non enim est dignus venia, absolutione, seli indulgentia ille, qui sub spe veniae,indulgentiae,vel absolutio nis peccat, c.quandinil primo. de consecrat. dist. q. c. illud de Cier. excomm. minist. l. I. S.haec autem actio. ffsiquis testa. lib. esse iussiuer: & affirmat. Farinac. d.loco, quod haec est communis opinio. Contrarium tamen tΟ-tis viribus dessendit Decian.d.lib. 6.c.28. nu. . ante fin. vers.ex quo insero. post Bellame.quem allegat in cos. I 3.& sundamentis adductis per Alciat. respondit, & tantum consentit, quod delinquens prope Ecclesiam notata, gaudeat illius immunitate, si studiose,& malis artibus induxerit suum inimicum prope Ecclesiam,et ibi illum occidit. Et certe rationes ponderate ab Alciat. non multum urgent, nam prima illa, quod delinquens in eo puniri debet, in quo deliquit, ut dicit tex.c.fin.de immunit. Eccles. non facit, Quia omnes Doct. dicunt , & intelligunt illa verba,quod puniri debent in eo,scilicet, loco,