장음표시 사용
52쪽
TEκ 11ostrum Hispanicum pro Actis Sanctoriam anno I Ususiceptum , elaborando huic Tractatui occasionem praebuit. Etenim post lustratas a Maioribus nostris Henschenio, Pa-pebrochio , Baertio , ac Janningo, Italiam, Galliam ac Germaniam ; visum fuit ad Opus nostrum conducere, si, quam nemo nostrum hactenus tentarat, excursio Hispanica a n bis institueretur ; eo ad rem , quam prae manibus habemus , operae pretio, ut dum Toleti cssemus, nonnulla ibidem reperta fuerint, quae ad liturgiam Hispanicam, sub Mogarabum nomine ctia minim ibi usitatam , spectare potissimum posse videbantur ; tametsi minimε tunc susscientia , ut integer ex illis, satisque instructus , ac praelo dignus , qualem eum nunc esse confidimus, Tractatus ecinficeretur. Jacta, itaque quaedam ejusdem suere semina ; quibus copiosior aliunde notitiarum messis accrevit, ex variis His paniae conciliis , Romanorum Pontificum gestis , aliisque , quae undequaque
corradere potuimus , documentis ς partim ex aliorum auctorum pervestigati
te haustis , partim ex Hispania post reditum in Belgium submisss . Sic itaque se habuere hujus Tractatus initia dc incrementa. Ea vero , quae circa liturgiam istam quatuor primis Christi seculis &ulterius, de singularibus ejusdem partibus quaeri possunt , inccrta prorsu Latemur, atque obscura esse ; uti videre est ex illis , quae cap. i super hoc argumento deducimus ; proposita eruditis lectoribus controversia , quae eo sedit, an satis solidε probari possit, quod codex aliquis liturgicus integer, ad usum particularis cccclesiae sive in Oriente , sive in Occidente , scripto
exaratus exstiterit; integer , inquam, atque ita digestus , auctus , concinnatus , ut totius sacrae oeconomiae modum, ordinem , caeremonias, ac preces
singillatim ac determinate recenseret. Allata sunt varia tam sentcntiae id negantis, quam affirmantis argumenta: sed quamquam me propendere potius in illam, quam in hane insinuem ; cupio tamen, ut quaestio illa eo habe eur loco, ut non tam a me certo decisa, quam eruditorum judicio tantis Per proposita , eorumque calculis probanda vel improbanda censeatur . Et erit fortasse ex illis quispiam , qui arrepta inde occasione , controversiam istana secundis curis examinet, plenius tractet, meliusque ac certius aliquid me doceat. Qti H si fiat, applaudam gratulabor . Non enim vincimur ,
quando asseruntur nolis meliora , sed inni uimur , aiebat S. Cyprianus in epistola ad Quintum. Videbimus porro Iiturgiae antiquae Hispanicae , anterioribus seculis circa determinatas, proprias ac singulares sui partes adeo nobis incompertae , novam lucem affundi seculo vii , ex decretis omnium Hispaniae conciliorum cc Ieberrimi quarti Toletani; praeside S. Isidoro , Hispalenii antistite; qui de sacra liturgia cumulatissimε meritus est , aliis quoque post ipsum sanctis viris suam pio huic labori symbolam conserentibus. Videbimus camdeinde sub barbaro Saracenorum jugo gemere, humanaeque vicis studinis scenam subire ; ad haec ex corruptione quorumdam excmplarium accusatam, at deinde comprobatam; seculo autem xi , recuperato ab Alphoni VI. Toleto , extrema passam, S abrogatam , non tamen penitus exstiustam . Uidebimus denique sequentibus seculis varia a regibus Hispaniae indulta Mogarabibus diplomata; quorum antiquum officium sacrum ne in tantam desuctu dinem veniret , ut ab interitu parum abesse videretur , seculo tandem xv
53쪽
ineunte novum magno Francisco Ximento , archiepiscopo Toletano , &S. R. E. Cardinale splendorem accepit, ad perpetuitatem utique temporis
eum Sedis Apostolicae consensu a viro illo immortalitatis fama dignissaeos fundatum ac stabilitum. omnia hic in compendio cxhibita , pluribusi dabuntur suis locis.
Ne vero mireris , lector, liturgiam hanc adeo varia ae muItiplici nominum coacervatione . nobis indigitari: res enim illa sese evolvet per dot cursum ς uam pro varia ratione temporum aliud ex alio haec liturgia n mea induit. Observari etiam abs te cupio, Tractatum hunc, si alicui praefigendus erat de Actis Sanctorum tomo , non incongrue praefigi tomo huic
Julii mensis sexto ; cum in eo illustrentur Acta S. Jacobi Majoris , primi
utique ecclesiae Hispanicae fundatoris, atque adeo primos inter rituum s crorum ibidem adjutores, ministros ac propagatores, designatoris , di, qua tum quidem per commorationis apud istam gentem tempus licuit , propag toris gloriosum etiam nomen merui ; juxta ca , quae tum cap. I , g I dic mus; tum quae de ipsi iis ad Hil paucas adventu , adeo diu multumque inter eruditos disputato , in hoc praesciui tomo in favorem eoriun probabilius d cisa reperies. Interim non dissimulamus , varia apud varios auctores circa Ossicium sacrum , de quo dicere aggrcdimur , excusa reperiri; nam ut nihil dicamus de
Francisco Pisa , Eugenio RObl io, Erilis Ioanne Bona, ct Iosepho Aguirrio ;item ut non memoremus Ioannem Mabilloniuin , atque Edmundum Martentum, de quibus redibit per decursum sermo; Petrus Brunus in suo Gallico opere, postea a nobis mem rando, non segnem operam huc contulit , quando res gestas in antiqua liturgia Hispanica ac MOLarabica historic chronologice deduxit , ordinem Misse Moea rabicae observatior ibus explanavit ac cum antiqua liturgia Gallicana contulit. At nemo Omnium , quos ego quidem viderim, illud argumentum plene tractavit hadtenus , ea videlicet plenit clinis ubertate, qualem nos post illos comparare conati sumus e nam dipi mala varia , aliaque documenta Tractatui noltro iusseruimus , quae apud laudatos auctores frustra inquiras, allaborantibus viris illis Hispanis, quorum,
ubi res seret, Veneranda nobis memoria recurret.
Tametsi vero non segni opera colligere conati simus, quidquid ad plenam rerum liturgicarum , de quibus agimus , notitiam maxime conducere' putavimus, tantum tamen nobis polliceri non audemus , ut in animum i ducamus, Tractatum hunc pari ab omnibus approbatione, pari aviditate aegustu lectum iri r ea namque hujus argumenti , ea aliorum rituum antiqv rum investigationis est conditio, ut , spectata illorum natura , non pauca' se Osserant, quae instruant poti is quim delectent; unde fiat , ut quia sunt jejuna, tetrica etiam ea esse , necesse sit , atque adeo illis dumtaxat grata potissimum, qui hujusmodi rerum studio rapiuntur ; quibus conatus hosce meos non omnino displicituros confido; in quorum praesertim numero ponimus eruditos Hispanos, ad quos Tractatus praesens, tamquam rei avitae eis olim , domesticae ac propriae ; nunc vcro tamquam nomine, atque usu uni ε. singularis , imprimis spectat. Atque haec sunt, de quibus te , Lector, praemonendum censui. Tu interim, quidquid hujus sit Tractatus , aequi bonique id consule.
54쪽
LIΤURGIA ANTIQUA HISPANICA , GOTHICA, IS IDORIANA, MOZARABICA, TOLETANA,
origo liturgiae Hispanicae; qualis ea fuerit quatuor primis aerae Christianae seculis. Status quaestionis ; origo liturgiae Hi panicae S. Petrus Apostolus;
alii in hae re ipsius a butores.
UANoo primum, divisis toto orbe Apostolis , novae legis
praeeonibus , in omnem te ram exire ecepit doctrinae e-
latEque quaquaversum pro pu ri; praeter sacrum Chri ιγο ιγ silanae fidei de situm, quod euilibet ex illis ε' atque omnibus umul sub Petro eo-prinei e ac praeside, concreditum erat,
π in suam quisque , quo destinaba
tur, provinciam secum detulit, ad novae Eeclesiae oeconomiam necessaria , atque ad creis dentium institutionem utilitatemque prorsus
accommodata 3 quae Spiritu sancto dictante, Christo docente , ac per os Petri utroque C loquente . didicerat . Id eum in aliis pluribus , ad nascentis Ecclesiae propagationem,
conservationem , incolumitatemque eond
centibus, tum praecipue locum habuit in liturgia saera, seu in Ordinata ausustissimi aci. Legii saerifieii administratione ; ei rea quam , quatenus Hispaniam spectat , praesenis
collimit tractatus praeli minaris argumen
tum. Non agitur autem ble de substantii Aeessentia, ut loquuntur Theologi . quibus illud fierifieium iii trinsech atque ex vi primaevae suae institutionis eonstit & ρerfieituriiuippe eum illud sit eatenus iuris divini, mper ab initio idem , semper idem dein-eeps, semper denique unum idemque ad n stra usque tempora perseveravit, ac perseverare porro perget usque ad consummationem seeuli.
αι - , Id quod nitidε expressit Pilhelmus Lin-- qui Sir leti Ms. Graeco liturgim sub MAE. - . nomine L Petri, latinh vertit, edidit, notis illustravit . & apologet leo defendere conatus est i quando in rem nostram a pa . m. sieenuntiat a Ipsam CDuliani sacrifici inum
ia ipsam rei substantiam artiset, sive ad remotilatam , di as effectum sacri i , aliaqae
cons manea . Non itaque de prima ae neeeia
saria huius divini Holocausti forma, substantia , & . ut ita loquar, natura hic agitur . de quibus Catholicos inter omnes convenit Ised igitur de quibusdam partibus, quae primae ejusdem institutioni ργstmodum accide runt, Ouaeque proinde, Mi vi rei substantia,
adesse M abesse possunt. 3 Huiusmodi sunt , externi quidam ritus Macetae imae caercmoniae, preces plures vel pauetores,
earumque eompositio . disposi: io item . nu-μ- merus & Ordo . Adde hymnos , tractus . antiphonas, lectiones, psalmos, & quae sunt generis eiusdemi dc quamvis illa omnia, vel ex omnibus saltem aliqua . initio praedicatio nia euangelieae , uti ego quidem censeo , magna eum moderatione fuerint adhibita . ut nee longa admodum essent . nee alia ab aliis omnino diversa, quamquam in diversis regionibus reeitarentur; lapsu tamen tem p ris varias lensim sine sensu oeconomia litu pira induit mutationes . additionesque ace pit, viris illorum temporum apostolicis, sive eeelesiarum particularium moderatoribus episeopia , in conciliis, aut extra illa , pro suo quibusque in res si eras studio ia illud in eumbentibus, ut augustissimum tae . & omnium . quae fuerunt sub sole , dignissimum longe saerifieium & pro sua tremenda majestate tith & decenter . & pro assistentium . fidelium utilitate & reverentia salubriter pe
55쪽
A Iuvat itaque hie menti nise , quidnam ne vare so S. Gregorius Magnus responderit S. Augu-hir hino . Anniorum apostolo , qui inter alias interrogationes apud Lahbeum tona. s. Co ei liorum eol. 1368, ex isto Sanctissimo Pontifice sie quaerit . Cur . eum una fit fides . Dat ecclesiaru eo testudines tam disero, σaltera eo uetudo citissaram est in stonianae .lesia . atque altera tu Galliaris eeelesiis tenetti νδ Cui recte Greeor iust Novit frate nitar tua mana ecclesin eo suetudinem , in
qua se meminit enutritam . Sed mihi placet , ut , sive is fausta ram a . sive in Galliarum, sive in qualibet ecclesia , aliquid ἐπ-nisti . quod plus omnipotenti Deo pos placere . sollieiιe eligas , in LogArrins ecclesia. que aibne in pse nova est. Desistitione praeeiapua , de maliis ecclesiis eMligere ροιuitii, infundar. enim pro locis res , sed pro bonis rebus Ioea nobis amanda sunt . gwtii evo quibusive ecclesiis, qxa pia, qua religio'a, qua recta Dut elige. o' bae quas rufasciculatu eosseHa apus A glorum meutes iueonDetudinem depone . Consuli etiam potest
laudati summi Ponti fieis epistola 6 libri et
afl Ioannem episeopum syraeuianum data , quae habetur loco citato 1 col. 13 π.ρ arx - s Sie itaque se habuere rerum lituini eas Mitur Hr a rum exordia; sic piulatim cum tempore ae- cie creverunt ae variaverunt earum progressus r, quena admodum in Hispania contie in fit, in spletamus. Rem aggrediamur i tribus punctis, duae potissimum ante alia omnia lite quaeri post ant. I. A quo videt ieet suam primo liturgiam acceperint Hispani seculo aerae Christianae primo . a. inialis ea tune dc trihus sequentibus seculis fuerit. 3. Aa denique quatuor primis seeulis aliqua litteris exarata, di in unum collecta volumen exstiterit. Cirea primum quaestionum propositarum punctum , ista colligere potui, quae subnecto. - ιον sis 6 Ordo autem missa , inquit S. Isidorus, ει να/I Ilispalea sis episeopus, de eeelesiasti eis osse iis lib. I , cap. rs , vel orationum , oblata veομ stia consereamtur. Dimilm d S.'-ινο in illitatus . oeod ibidem additur , --
fur celebrati em uno eodemque mcds univem
sus hera it orbis ι Cardinalis Boni Rerum litarniearum lib. l , cap. τ . pag. , Hur de a re is obliuia . non ea verborum tenore ac caeremoviis intellisendum es, recte observat,& sequitur ex dictis . Suam itaque litur. giam. teste S. Isidoro, Hispani ab Aristolorcim Pi incipe aeeeperunt ; idque vel immedia id, si auidem in Hispania praedicarit, prout vult liciaet Galaar Sanctius tractatii 4 de Praedicatione sanctorum Apostolorum Petti &Pauli in Hispania, ea p. a , vcs media:ε, qu tenus alii Hispanis ei rea illam tradiderunt , qLod a Petro acceperant . operam quoque suani fortasse eo contulerit S. Paulus , sive ordinem litius liturgiae tradendo ae promove id per se. idque in illorum sententia. quitenent, Doctore in gentium in Hispania fuisse; inter quos eii laudatus Sanctius. qui illud ex sanctis Patribus probat ibidem eap. i de qua etiam re videri possunt ea . quae Oecasione
praedicationis SQ eobi Maioris dicta sunt in iam tomo ad diem xxv Iulii pag. p sive per alios illve mittendo, quod didicerat i s. Petro.
as. t o mox pri Miscar in Histanum . Hispanos itaque animo complecteb tur Apostolus ; ut mirum non sit . si dicamus , quod studium suum ipsis navarit in saera liturgia a Praesertim eum S. Clemens, S. Petri in eathedra Romana sueeessor , & 1 S. Paulo ad Phia lipp. eap. 6 , e. i honorifice nominatus, de eo seribat in epistola sua prima ad Cori thios pag. a novissimae editionis Epistolarum
Romanorum Ponti fi eum c -i λ - νυμα δδύσεων ελξων , is occidentis termianum venisset ; quae loeutio tametsi diserihHispaniam non exprimat; congrue tamen eidem aptari potesti sed quocumque modo tam verba haee ultima , quam superiora testim ria intellexeris , parum interest i illud manet , quod prima Hispanieae linartiae vestigia
ad cathedram Romanam, atque aam ad s. Petrum sint referenda. 8 Audiatur S. Innocentius PP. I in epi- . G-t H stola i , quae est ad Decentium, episcopum Eu- me senI-gubinum , t m. a Conciliori apud Labbeum
col. s ita scribens : Manifestam ess , 'omnem Italiam . Galliar, Hispanias , Ornieam ' E atque Sirili is, insulasque interjaeentes , uia. Iam in tituisse ecclesiae, nisi eos, qvos venerabilis apostolut Petrus , aut ejus fuccessores constitiueνint Deerdotes. Eodem itaque spectat institutio litur tiae Hispanicae , quo spectat institutio eeelesiarum & plantatio Catholieaesidet in Hispania . ad eathedram utique R manam S. Petri. S. Gregorius PP. VII lib. x epistola D ad Alphon sum S sanetum Hispaniae reges, quae habetur apud Labbeum tom. Ο, col. It, rem sic deelarat; is bosus a uo-
t identius de Sindoeat in libro de Funda- Ptiolibus monasteriorum S. Benedicti , Hispanice edito , pari. 1, sol. 3 verso testatur , in libro quodam M . Cone illorum, in Hispania Celebrator uin , qui spectabat ad monasterium S. AEmiliani , quique ad Seorialense delatus fuerit anno is o3. h.beri sequentia , sub hoc
titulor De Missa Apostoliea in ducta , Iulianus , Felis. Tum sequitur : ω- t mr eum aput urb re Romam beatissimi essessores Torcatus, Tises , In secius, Secunda F,
auae anae errore detenta , idolorum
Ireperstitione pollebat , ρ,οfecti fuissent divino
gubernatuis eo tante, in ad civitarem . cci- Lavam se utrique converterent et deinde non
mente segregantes, nee side; sed pra dispessa
io se quibus urbibus commorantes e e is laurea a. runt de Mitis vita immortatis ρ dieare; μ- era a d Hiaqηe factum est , ut cum famia vel eaelestia
56쪽
DE LITURGIA ANTIQUA HISPANlCA. iii
timis Dustam aequarunt i Mque ita , sicut ab alii tenuere Apostoli : sed quidquid s. Pau- Stoe et , ri ,-ostotis Missam , db inamque acceperans . lus tradidit , quaecumque Παcepta dedit, iri, I v. per Hispaniam ordinatis episeopis . Iupradissis quidquid disposuit & quo modo ; quem de . urbibus tradiderunt. Et ste erevit fides CatM- mum in omnibus ordinem praescripsit, litteristisa pautis r. donee de orthodoris 2' Catho- id exaratum ubi reliquit. ut 1 posteris legillei, vini fait illustratai Id eLIFulgentio , Pe- posset Tradiderunt itaque viva voce tam , ινο. Leaniso, Isidoro , II DUO , Da οβ , ipse, quam reliqui Apostoli, quidnam inee
fiano . iliis exemplum texuerunt , er in Iebranda divina liturgia observatum vellenti Iis reliquerunt. AE a DccccLxv ; id est anno neque novi, aliquod indicium exstare, unde
Christi 927. Ab eeclesia igitur Romana, cui seiri queat, quod illud vel seripserint um- praesidebat s. Petrus, ordinem re modum li- quam per se , vel seribi per alios iusserint. turgictim accepit Hispania, adiutoribus illis, ciod si a primo aerae Christianae seeuto pro
ministris ac propagatoribus, quos jam memo- grediamur ad secundum, nihilo fere plus loravi; e quorum numero nequaquam volo cis se nobis osseret . Tune quippe floruit excludi S. Jacobum Maiorem , Hispanorum S.Iustinus Philosophus martyr c quem dedi Apostolum. Etenim eum is in Hispania praeis mus toni a Aprilis, 1 pag. ro Is itaque indiearit, iuxta illa , quae opero e discussa re- Α pologia et . to a Bibliothecae Patrum an- peries ad diem xxv huius mensis, ubi intri- no 16i8 Coloniae edita , pag. st , Sis finem catissimam Ee diu multumque agitatam de preeum. inquit. nos inter nos osculo sa ut eiusdem in Hispaniam adventu eontroversam mur; deinde ei, qui praepositas est statribur, in favorem Hi anorum decidimus; sequitur. panis ostiertur, π poeulum aqua erviso Iem ut Apostolus ille sacros liturgiae ritus ibidem peratum , quae cum aceepit , laudem est' Ilo designarit; imo etiam, quantum per commin riam omnium parenti , Filii Spiritusque Darei rationis tempus licuit , tradiderit & const- noluitie tribuit tmarit id , quod circa rem praetentem 1 S. Pe- is Gratiusque dis agit, quod ab eo bis di- 'tro acceperat. νηπι sit basiisse quibus rite psrfectis , preei- nee ex S. Dbus o gratiarum actionI, popuIus omnis , qui s. 5. II. adest; beuedicit , dicens : -men . . . Fostea-
. quam oe ii qui praest , gratias egit, pa- Obscura proryus atque Incerta , patui omnis besedixit; ii, qui apud nos via-
Ucura promus atque incerta sunt, quae guatuor primis Chri secuID, cum de aliis titti, diis tum de Hi
eoni dicuntur , dant unisuique eorum , qui adsunt . percipiendum panem, vinum er aquam, qua cum gratiarum actione eonserata fiant , ' ad eos, qui abfant, perferunt . iacique cibus bie apud nos Eucharistia nominatur , qua
nemini alii participare licet , nisi ei, qui Expedito , quantum in me fuit, primo nemini alii participare licet , nisi ei , qui
propositae quaestionis puncto, delabor ad vera esse credit , quin nos disimus , ex a-- seeundum , quo dispiciendum susceperam , ius eri lavacro , quod in νemissionem peceaσο - ' qualis fuerit Hispanica liturgia quatuor pri- rum, regenerationemque datur . oe ita vivit,' mis aerae Christianae seeulis . Quaestio enim- ut Christas tradidit . que nimisum hae vero perobseura de dissiellis i Nam quibus estnimunem usitatumque panem , usitata que verbis, quo ordine , quo principio di fine, potisnem capimus, sed qaemadmodum per ρ ei quibus externis ritibus ae caeremoniis. qui- Verbum bomo factus Nos rarissas conserva-bus preeandi formulis, ut de ministris & tor nono, in earnem σ Languinem pro L. duratione temporis nihil dicam sacra ista late noma habuit i m etiam cibam , qui per liturgia constiterit, quisnam edi uerat lod preces sermonis , quem ab eo accepimus, con- Christus dominus benedictionem . Ac gratia- sectatus es, er quo sanguis ea mesque nostrarum actionem adhibuerit in eonsecratione ic commanione aluntur, Iesu Grini ejur , qui institutione sanctissimi sui Saeramenti , tra- boiso Desus est, in earnem ct sanguinem esdunt disertis verbis Evangelistae ; sed 'u M., accepimus ex Euangeliis, quorum verba pro orandi forma usus fuerit , dum benediceret sert. Et paulo post ita pergite vis, qui solis Ac gratias ageret ; hactenus non didici vel duitur , omnes qui in Ovidii vel Agris ni ex sancti Evangelii scriptoribus, vel ex aliis, rantur, unum in locum conveniunt , ec inen qui Spiritu sancto inspirante loeuti sunt, sariaque se postolorum vel Prophetarum scripta novi Testamenti auctoribus saeris . Neque legantur , quamdia bora patitur.
iatis apparet , quod Apostoli seripto eonsignarint iam tum ab Ecesesiae primordiis omnem precum sermam. modum ae numerum; aut quod omnes ordinarint externos ritus,
qui praeest, admonet oortatur, ut ea, quin ecta sunt, bona imitemur i tum surgimur omnes . fic eo reeamur, conclusisque nostris me-
qui omni tempore ae loco illud divinum Sa- cibus , panis , jam ut dixi, vinumque oe aquacrifieium deberent comitari. Ecce itaque nos offerantur ; tumque is , qui primum locnm te- in tenebris plus quam Cymmeriis hie positos, net , eodem modo preces gratiarumque actio sine luce palpantes, atque sine duce aut viae nem pro virili mittit , populasque benedicit , praemonstratore incedentes, qui obsoleta pri- Heres , Omen, ct iis, qua eum gratiarum maevae liturgiae vestigia nobis ostendat. actisne consterata sunt, suasquisque participat, II L M . . vos stat res , ait Doctor te eademque ad eos , qui absunt, diaeonis Dintur. tium I ad Corinth. cap. I t, P.Σ , . A preferenda . Talem sanctissimus Martyriste cat tradidi vobis , praeepta mea tenetis. Et Antonino Pio imperatori, nee nou senatui ibidem .23: Ego enim accepi dvomno, qued populoque Romano , ad quos apolosia illa tradidi iobis Ace. Et V. 3 r Caetera , im dirigitur, sacrae Christianorum liturgiae red-Quit, eum venero , di*ona . Denique cami , debat rationem, pro suo tune instituto sussi-ν. o et Omnia .. honestὰ secundis ordinem cientem a quamquam pro nostro , non satis yiant. Similem absque dubio procedendi mo- in individuo determinatam ; nam inde quidum in suis quique ecclesiis, quas fundarunt, dem habemus, quod lasae fuerint preces.
57쪽
II, Deo reddira . adhibitae Iini ut , iv, nes a Polorum vel Pr,berarum die. Sed quibus verbis, ordine ac modo omnia gula constarent. inde non distimus. is Sanctus Irenaeus, qui S. Polyearpum , nosες ιι S. Ioannis Euaagelistae discipulum, audiit, Sseeuto iri ineunte martyrii laurea fuit eo. ronatus, c de quo agitur apud nos tom.πIunii 1 pag. su ) Adversus haereses lib. ,
cap. a agens de Eucharistia . quam Christus instituit, I vi , inquit . Testamenti nova docuis oblation , quam Ecelesia ab . Hrosis areipiens , in universo minia offert Deo. Equibus nihil et ieere datur praeter ideat quamdam indefinitam saerosanctae huius oblationis, & ab adjunctis individuis abstractam. Tertullianus, qui seeuto item tertio ineunte vixit , valo etiam indeterminath scripsit in rem nostram. lippe ex ejus verbis, in li-heo de Corona misitis quae habet, eap. 3
Eaebarinia Sareamentum in in tempore via omiubur mandatum d Domino, etiam telacanis estibat, nee de aliorum ma u,
quam prasidoriam lumimus . Oblationes pro 'nsit , pro natauitiis a ua die facimus; item ex iis, quae habet in Apologetico eam3st eamus elis pro imperatoribus , pro ministris G potestatibus , pro stata feruli , pro rerum quiete , pro mora siris ; nihil coneludes singulare, ae determinatum, ex quo tota litu giae oeconomia intelligatur.
Domini fragra. primo Herofobmorum epise po et tradit, inquam. ista ; sed ex eo , quod Apostoli redisseriorum, id est illarum rerum,
quae mysteriorum substantiae aeeidunt, secundum dicta, auctores atque eonditores De rus I ex eo , ut iterum hoc repetam , nobis
non est perseectum , qualium rituum usum divinae Iiturgiae adiunxerint , & quousque auctoritas atque conditio, ut ita di eam, sese asta extenderit. Imo vero etiamsi Patre, isti. distinctius ae pressius saeros suae litureiae ritus & preces definivirent , nondum tamen vel fic innotesteret status liturgiae Hispanieae primis quatuor Christi seeulia usitatae , de qua mihi hic sermo est. Interim nullum mi- i dubium est, quia ea ibidem tunc non solum ex niterit; sed propriis etiam quibusdam
modis ae ritibus ruerit cireum seripta . -- datae eeelesiis , teste S Irenaeo lib. I cap. 1,
Mihaa.ι utiquam & immemorabilem tradi ri . tionem esse , quod Missae ordo 1 Petro apostolo traditus 'erit Romanae Ecelesia. eui Decessores addiderint preees aliquot ae eae remonias. sic rectε statuit et Ita enim fert rerum emarum randitis, ut initium fatim bobeant . sequatur incrementum , -nibat demum numeris perficiantur. Mea igitur sie fert opimo, quod Hispanorum liturgia , se ut asiae
omnes, , parma initiis paulatim eum decuse I
su temporis acereverit, additis sensim sne Dsensu orationibus, ritibus ae eae rem iis, Ecquid ni etiam aliquot Sanctorum festis, ceterisque id genus adminieulis externi eultus, prout ferebant S locorum varietas, & Geleissarum ratio, & adiuncta temporum vel l corum , dc episeoporum denique propensior erga hunc potuis quam erra illum Sanctam Martyrem colendum affectus . Sed quid , qu ntum, quo modo atque Ordine id eonti
serit in Hispania quatuor primis, de quibus
nune quaeritur , Christi seculis, definire, hoe opus , hie labor est . Nullam quoque sitis patentem lueis desideratae rimulam nodis aperit conellium Eliberitanum, ε quo intellititur, quod liturgia quidem aliqua tum tem potis exstiterit in Hispania . sed qualis ea
18 Conei lium itaque illud, ineunte steu. Diniam lo iv eelebratum Gisia Aguitri Cardinalis ἀ- πιι itis Me Collectionem maximam eoae illorum omnium ερος A. Hispaniae ; in qua toma , dissertatione talias is inquirit tempus Ac annum, quibus illud eonei lium fuerit habitum concilium, inquam , illud apud laudatum Cardinalem istrum. I, pag.27 statuit ea pite xxix e Greg. 'menum , qai ab erratiso stiritu exagitatur ;hujus nomen neque as altare eum oblatioηe
eo reeitandum, neque permittendum, ut sua manu in Getesia ministret . At quibus partibus eum illa oblatio , tum ministerium constiterint , unde extundes inibus si addas caput T TVII , quo sancitur t scopum placuit ab eo, qui non eo inmunicat , munera ac eipere non debere . Item caput G It I Pr
mam lanitutionem meadari Faeuit juxtra auctoritatem scripturarum , ut rancti diem I iecostes celebremus et quod qui non fecerit , quasi novam baeresim induxisse notetus; eri essi, a. nihilo plus promoveris ad designandam vel ruasi
oeconomiae liturgieae totius, multo minus singularum ejusdem partium in individuo eo- pnitionem , qualem apud Hispanos frustra hactenus investigamus. 9 Ne cuiquam porro mirum id videatur, um e ut M'. in sententia praesertim illa, quae censet, nullam liturgiam quatuor primis Christi laeulis scripto exaratam ad posteros transi. illa ι sed F
sola viva voee traditam 1 adminie ut ante ni moria exere itam , ac non interrupto usa prvagatam, ubique sentium tune perstitisset ut mirum non sit iuxta istam sententiam, adeo Lbstrusa ella omnia, qua de singularum 1aerae liturgiae partium ac eidentalium nini ne quaeri possunt. Tametsi autem controversa illa non sit adeo cum instituto meo con
nexa , quin eiusdem investigatione saeilh -- persedere queam; visum tamen fuit operae fretium fore. si argumenta sententiae, quae j turgim aliquam tum temporis scriptam ex titisse negat ε, & oppositae , quae id assirmat, eruditis Illurgiophilis exhiberem i eo , uti spero fuerella , ut ex ista mea destressione, irars aliqua laboria ad liturgiam inspanicam transitura sit.
EIurgia aliqua quatuor primi Oristi fetutis scripto ex ato
Rob ndae, quae nunc prae manibus est, comtroversia subserviunt argumenta, a prκ- ιhaismis ,
58쪽
A nlisa fuere para grapho praecedente , inde videlicet desumenda , quia admodum parce ac ieiune , quin imo non nisi generieis fere terminis primorum quatuor Christi seculorum scriptores, quos ibidem produxi , de sacris liturgiae mysteriis meminere : ut proina . Omnes illos, quibus mira videbitur sententia negans, cuique adeo ab ea dissentiunt , provocare au
sim, ut vel unum unicum auctoris legitimi , ae fide digni, qui tunc vixerit , testimonium proserant, quo plan8 eonst3t , ordinem quemdam liturgi eum seripto exaratum & in ecciesia aliqua partieulari utitatum suilla, atque uacon
cinnatum , ut modum totius mysticae oecon
miae , precesque a sacerdote recitandas . Sragendo Missae sacrificio aeeommoda tax singillatim ae determinate reeenseret . Tertullianus in libro de Corona militis cap a videtur indicare , ritus Sacramentorum, & modum ea admini strandi, suo temp're cognita fuisse ex sola traditione non scripta et auaramus , ait, cu cre ditio non scripta non debeat recipi . Teutque ut d ,VIsmare iurediar , aquam arituri
B otissitis manu contereamur , nos reuantiare dia--ο, in pompa, oe angelis ejus.1 vibiae ter mergitumur , amplius aliquid An tia no respondentes, gnam vominus in Eua gelio determisavit. Dde Iusterii laesis in mellis eoneoν di- praegustamus. Exγe ea iae , lavacro 'το- tidiano per totam hebdomadam abstinemus. Tum subdit, Suebosia Sacramentum &c. quae de
gem expostules scripturarum , nullam invenies . ιibi praetendetur auctrix , evnsuetudo e M- firmatrix , fides obsereatris. Si ergo scriptus tunc exstitisset sacrae liturgiae eodex, cur ad traditionem non scripta in recurrisset Tettiilli ais yus, etiam tum, quando agebat de Eueharistia Signum itaque est, quod praeter solam traditionem non seriptam , nullum Tertullianus agn verit liturgici ordinis insten mentum litteris exaratum, quod partes divino Saerificio aeeidentes reeenseret. Procedamus ad leculum It I .
x, si litur tieum aliquod exemplar characte s. s. Opria in seriptis essorinitum tune exstitiiset, enimvero S. Cyprianus auctoritate istius exempla- C ris suisset usus, ut probaret; vino ea lieis Eu charistiet e stetando admiscendam esse aquam. Tςmpore quippe S. Cypriani, inventos fuisse , qui vel ex ignorantia vel ex simplicitate offerebant i a sacro ea lice solani aquam . non au tem vinum aqua mixtum. liquet ex eius epi- sola ad Caecilium fratrem . Sive autem abusus iste irrepserit, quia in animum inducebant suum , quod esset indecorum , sumere vi num in antelucanis eceiibus ; quo spectant
S. Cypriani verba ibidem posita r illa sibi
aliquis contemplaιMne blandisur , qaos etsi man/aqaa sola fgerri videtur, tamen tum ad caeni u- dum venimus , mixtum eatieem offerimus p S vemetuerent. ne vini eon erati odor prodidisset eoa sentilibus . tamquam iamiam reversos i sacrifieio Iesu citisti , quia modo obtulerant; prout innuunt ibidem haee verbal Nisi in sacrifelis matutinis Me quis veretur . ne per saporem vini redoleat sanguinem Grilli. Quidquia sit, Iod isti abusui ansam dederit, parum id n ra interest; illud ad nos spectat, quod Sanctus iste Carthaginensis episcopus ibidem moneat, ni ubi Pe lex euasgetica, in traditio Dominica femus r.
me fa et t. - 23 Vinum fuisse in caliee, quem Dominus x noster eonsecravit atque Apostolis suis distribuit elai ε ex Euansilio scimus a sed quod vi-RC. I , tr ,
num illud aqua mixtum/fuerit, ex traditione . V. Meepimus . Si vero tum temporis liturgia ali-δqua scripto expressa exstitisset , ultimum libe . punctum deeidere & stabilire Cypriinu, po 'o tui set testimonio deerretorio, ex seristia ista liturgia deprompto; unde simul uni, simul alteri puncto non modica confirmatioris vis acces sisset; neque S. Cyprianus non potuisset litam litu Fiam citare , tamquam primo obvium re irre agabile pro aqua vino admiseemla, testimonium. Rem illustremus argumento 1 contra rio . Patres concilii Quint. sexti. CPoli eelebrati anno - , prout notatur in editione
novissima Cone illorum apud Harduinum no strum tom. 3 cos. I6yI. e none 32. 1 eol. I 67r, ausuliam , inquiunt, ad nostram n eogetisionem pe venit , quod in Momeniorum regione vinum tan-ιἡm in sacra mensa os ruut, aquam illi non rei feentes, qui incruentum Sacrificinu perarunt . a G centes Ecclesiae ι οἱ rem S. Daonem C Ut stbinium , haec dic tem in interpretatione Eua
, , mensam at 'fui . Harx est vino . Ex genimine, M iuquit, visis : vitis aditam viuum , nou aqvam, , Ienerat is et Et ex ea aqua tu Dero sacrifieis adjunctionem, doctorem Divertere existimant; ut non ab hoe tempore in pusserum ignorantia teneatur , Patris senteutiam orthodoxe aperimur.
er sua ecclesiae. . . aquam vina misi dum tradidit . . . in an omni etiam ecclesia... his ordo
divinitus traditus smatur. qam Petibus , Ch hii domini nostri feresudam earum starer . eui meros lymitava ecclesiae ιhronus primum emereditus ; Basilius Caesareensium ecclesia -- Febiepiscopus , ... pry tiro nobis in scriptis tradi- idito sacriseis. ita es usecrandum in diuina euissa ex aqua O viso sacrum calicem ediderm. t.
Et qui Cori bratae anno 397 3 coum eruηt fausti Patres , his verbit c capitulo et per-ιὸ in strae is8 mensionem feterei ut i, Dinis xibit plus quam eo pus oe' sanguit vomisi coferatur , ut ius Dominus tradidit : Me est; pMaii ct vinum aqua miκtum . si quis rega See. 11 Vides hie eitari liturgias, in feriptis rea- muratas scriditas , s. Iacobi de qua inferias num. qa cisa eo S. Basilii , ae S. Joannis Chrysostomi ; Ae istorum quidem duorum disertissimis verbis ; huius vero taeith quodammodo εζ paullo obseurius per verbum tradidit λ Jam vero ut ad S. Cyprianum revertars cur de liturgia seripta non meminit ; eur de sola tradita meminit Non alia sanis de causa a quam quia Hierosolymitanam
seriptam non noverat , atque adeo verosimiliter nondum tune scripta erat. Neque enim tempore
S.Cypriani ignorabant Afri, quo ordine ac riis tu saero-sangm divinae liturgiae mysteria Hiero lymis eelebrarentur; se ut in setius alia fortasisse occasione videbitur ; ae proin multo minus haee ignorare poterat ipse Sanctus, tam in rebiis saeris egregie copioseque versatus; atque adeo
citari saue ab eo non potuerit liturgia S.Iae
59쪽
vi TRACTATUS HISTORICO CHRONOLOGICUS.
Ste. r , Π , bi, primi eiusdem ei vitatis episcopi; quia non-Mi.rv. dum tune temporis fuerit serinta. eum ita' sint; eone ludo, nullam vero a militis in oriente liturgiam . scripto eodice exeeptam viguisse ,
S. I. 26 Pro seculo tu idem probat insi- νειαι 'gnis loeus S. Basilii, caelareae Cappadoeiae ar- ehiepiscopi, libro de Spiritu sancto . eam a
loquentis et Invocati s verba, cu- emficitur
Sanuorum IN WRIPTO nobis resiquis Me enim his contenti sumus, qua memorat Apostolas aut oetelium; terkm alia quoque er ant/ o dicimus, tamquam m. Itum basentia m .me uti ad N
Vmul. Consecramus avitem 'sani baptihmatis , ct oleum unctionis , praeterea ipsium qui baptimam
aecipit , ex quibus scriptis 3 is tacita se-
vero causas noveris. quae saeros rerum liturgi carum administros tune temporis impulerunt, ut arcana earum mysteria viva potius voee traderent, quam scripto publiearent, audi s. Basilium his verbis , ad istum agendi modum quid Patres nostros adduxerit, graphich ibidem ex inponentem i Pater E quidem illi , nimirum domareanorum venerationem silentio eonservari. - nee intueri fas est noπ initialis, quIconuenieas . herum dolisinam publi itui circumferri scripto a 7 Et proposito exemplo Movsis ei rea tamplum, levitas , ministerium Leerdotum. adyta, - o sincta sanctorum in veteri Lege; mox a P poste subjungit et Dia eumdem profecto modum .em qui in primorHis Ecetera certos ritus praesera
ac vulgares aures essertur . Hae en patio . eur
quadam citra scriptum tradita sunt, ne dorma tum eunitio propter assuetudinem eukο veniret in eontemptum. Hactenus Magnus Basilius eum C notis nostri Frontonis Duexij anno 16 is Parbs is vulgatus I cuius utinam sanctissimi Praesulisae sapientissimi Doctoris verba audiant , atque ait E in animum demittant iniquitatis filii, ruboreque si quid etiamnum in illi, superest
frontis suffundantur, quod saetatissimorum liturgiae Romano Iatholicae mysteriorum majestatem, ae linguae sacrae , qua eorum series, verba & ritus exeusaiunt, dignitatem sus deque habentes, rudi ae simplici utra usque sexus Hebeculae importune obtrudere audent quidquid in
eadem noltra liturgia iacrum ae tremendum est, Missam nimirum, administrationemque Sacra- 'mentorum, ex Latino idiomate in linguam vul
S.D-estis. Sed redeamus ad propositum . od hactenus diximus, nullum quatuor primis Christi se eulis scripto ordinatum liturgiae ea nonem, seu
totam aliquam areanorum altatis seriem exstitisse ; ne quis existimet , id ad solum extendi
debere Orientem; nonnulla proseram , unde
confici queat , eumdem etiam sacrae liturgiae modum obtinui se in meidente . Probationi subserviet episiola S. In noeentii P P. I , ad mincentium data, de qua superius. Sanctus itaque ille Pontifex me entii eonsultationibus ita ni viratε, parce ac restricth respondet, ut ne utique plusculum sibi elabatur de areanis myste- Dmis. quam sit conveniens. Sic loquitur r Saepe dilectionem tuam ad urbem venissie, ae nobiscum iu eeclesia convenisse , quem morem vel iueouserandis mTHolis vel in ceteris agendis aris canis teneas , eQuovisse dabiam non est . Ibad sugi ere ad ijormatisnem ecelesia tua vel resor maiionem c μ traderessores tui minus aliquid aut aliter tenuerunt fatis pertum haberem , nisi dea quibur consulantis nos esse duxisset.
dis Paceis ergo asseris ante confecta insterra .ullam ια-
quosdam populis imperare et vel sibi intra facerdo- sit. I I WA
. Disso . pax sit neeessaris indicenda et per ouam eonstet , po Mium ad omnia , qua in myTeriit quatur; atque in ecclesia celebrantur , r.ebuisseeonsensum, ae finita esse, paris concludentis μInaci o demouisirentur . Iam vero dic , amabo.
cur timore detineri potuisset S. Innocentius . ne declarasset disertius ae dilueidius exposuisset areana rerum liturgiorum ; si ea seri piis tabuliseonsignata facile admodum in promptu haberi, N proin nullo negotio promiscue inspici ac
perlegi poterantὶ hi sub dictae epistolae finem ,
summa cum loeutionis modelatione insinuat, plenam sese ad propositas quaestiones non Oare resi)cansionem , quaedam tune dicens, quaedam postea dicenda reservansi ae non obscure Oilen dens. malle se ei rea ista eum illo praesente coram.& os ad os loqui, quam absenti plura enueleato de definitis determinare , & seripto vulgare ea, quae scripto vulganda non eraut . quia ais aliorum elericorum, quin imo etiam laicorum sir . Te rotiistiam manatura i Quidquid sit; sive voluerit P tifex illud praeeavere sive di Winorum niyile morum solummodo majestati consulere, plura . quae trire rat indieare, eadem occasione flentio suppressit. . Io Nam postqua in in deeursu epistolae nominibus ante preces sacerdotis non recitandis egerat , dicens et De uoisinibus veri reeitandi. , tequam preces facerdos faciaι , atque e rvm oblationes . qxorum nomina recitanda sos, Da oratione co--endet, qxam operinuam sit . oeipse tua pruderetia reto,distis, ut, cujus hostia ouecd- : eo σ ras , ejus ante nomen insinues, quammis tui inruat imo sit nihil . THys ergo
oblationes sunt commendanda . ac tune eorum v mina, quorum sunt obla ioves, edicenda. ut uet ter sacra m teria nominrauur, non inter atia, rque ante praemittimus, ut ipsit mysteriis, viam futuris precibus aperia 3 ; poliquam, inquilm,
de offerentium nominibus recitandis ita egurat,
restricth admodum se enuntians de precibas L eerdotis , aliaque subdidiiset de consignandis in fantibus , ieiunio Sabbatino , fermento, bapti. aatis, paenitentibus, ae de ungendis oleo chri Gmatis iuper quibus S. Innocentius a Decentio fuerat contuitus, tandein sub finem suae epillo laeelarin exprimit, sancta areana pareε , resti icth& sancte revelanda esse seripto i nam reliqua,
inquit, qua scit EI FAs NON ERAT , eum adfuseris , interrogati Ioterimus edicere . Unde concludo, anno Aio , quo data notatur epistola
ista, nullum litur siae ordinem scripto consigna ium suilla in occidente. si Atque haee, quae de liturgia sacra, Gatuor primis Christi seeulis tam in oriente, ruam in Oee idente , vi solius non seriptae tra-fum in Hismitionis conservata , hactenus dixi, ad ipsam' raue Hispaniam extendi debere contendo; is utique, quibus sententia ista ad Uerum propius aeeedere videbitur et & potiore quidem ratione . se ut planum Deiam paullo post, ubi prius dissicultates varias elueidavero , quae contra assertionem toto hoc paratrapho stabili
60쪽
DE LITURGIA ANTIQUA HISPANICA.
A tam, obiici mirunt 3 quae totidem erunt arm menta pro sententia assi mante , quod quatuor
primis Christi seeulis exstiterit liturgia litteris
Senentia a mans liturgiam aliquam tunc temporis extitisse ; fudi cultater sententiae M
negantis. II Rima, quae pereeIlere possit eum, qui prae
I cedentia nolita eii ea traditionem solam non
scriptam quatuor primis Christi seeulis legerit; prima, inquam , dissieulta, ista desumitur ex eo, quod dictu dimile & vix eredibile videatur , nulli bi gentium tune temporis ordinem liturgi eum litteris expressium extitisse . Et quamquam assertio ista , quatenus ad tria prima aerae Christianae secula extenditur, non adeo seriat intellectum , qui consideret , id aceidere potuisse tum cis causas superilis allegatas , tum a potissimum ob timorem non Pani eum sed be-nε fundatum , ne temporibus sevientium ad- 'ersus Christianos persecutionum saerosancta illa mysteria venissent in manus gentilium, impiae eorum profanationi exponenda ; monente
lite dare Sorum canibus, neque mittatis maringaritas vestras ante porcos ; illa tamen ulti naratio non ita mox intelligitur obtinere seculo
Christi quarto aliquantulum adulto , quando pace per Constantinum Magnum Ecclesiae data,
persecutiones cess bant , atque adeo uni eum illis eessabat sacrae liturgiae, etiamsi tunc scriptor exarata suillat, profanandae metus.
I c . maiis 33 Accedit eo , quod , rebus Feelesiae ita
M. H Irim se habentibus , credibile non appareae , saeri in altaris mystas frustratos fuisse maximo , ne di--ris scr=ta necessario isto subsidio , eos praeser, quibus vel propter sui muneris novitatem , vel propter ingravescentem senectutem , non satis fida de tenax rerum omnium Observandarum eustos erat memoria . ut rite decenterque sine omissione . sine additione , sine errore aut mutatione totum liturgiae ordinem decurrerent; vel si hoc non vis, ut summa saltem eum facilitate At eommodo rem totam expedirent .
C quidem , fateor , sententiae neganti obiici possunt , & ita obit et , ut non parvam prima
fronte praeseserant speciem veritatis . Sed ideo mutabunt mentem sententiae negantis patroni ; Non equidem existimo e verosimiliora quippe sunt , inquient , & probabiliora P
trum modo allegatorum testimonia . quam ut εmnibus nostris extorqueri illa sinamus ob rationes paullo anth objectas, quae assertionem nostram eone tu quidem dissicilem arguunt . sed falsitatis non convincunt. Et sanὰ res captu dissiciles , verae tamen , quia accomodatis testimoniis roborantur , quam saepe sine ulla imprudentiae nota admittuntur δε-- Praeter testimonia Patrum superias prola. f se , - , plura . quae dictis tamquam eorollarium possint , superaddere poterunt . Dic,
amabo, cum regula , Ordo , preces , eoneinnitas , & reliqua , quae substantiae eonsterationis areidunt , per sbiam traditionem non seriptam conservata non fuerint quatuor primis Christi seeulis , eum larmula seu symbolum fidei per traditionem non scri prum per qu tuor Christi seculae servata suisse videatur S. Hieronymus ad Pammachium adversus errores Ioan nis li .erosolumitani epistola 6 i , iuxta novam I , I . operum eiusdem saacti Doctoris editionem 38 . ara , ιν. tON. 4 , pari. 2 , col. 323 1eribit i D
mΝ - , sed in tabulis cordis earnatibus ede. Et quamvis iacilitatem maximam symbolum fidei litteris expressam afferre deberet iis, qui vel in provecti aetate ad Christi fidem convertebantur, vel vae illante laborabant memoria ; nihil tamen propterea vel ad latum unguem ab antiqua symbolum fidei non scribendi eoni uetudine deflectebatur. Is Audiatur S. Augustinus , qui sermonem πde symbolo ad Catee humenos tom. 6 novae ediis tionis eoi. 3po incipit his verbis et inde ste , filii , regulam fidei , quod symbolam dicitur r in
eum acceyeritis , IN CORDE SCRIBITE , in qu
quod tradidit diligentia ; sir vosIs CODEx vm- TRA MEMORIA . Ad memoriam itaque , ad eo- η dicem non scriptum , ad solam , ut verbo dicam , traditionem recurrit S. Augustinus in
symbolo fidei ; ad hane etiam solam , dicent
negantis sententiae assertores, recurrimus di nos
in regula seu ordine divinae liturgiae. Memoria itaque temporibus istis partes agebat suas in re
bus huiusmodi sieris; non littera, non manus, non erutex eharacteribus loquens . Et rursiimibunt ad S. Aligustinum serm. 38 in Matth. s eundom novam editionem c aliis 4a inter II milias so ubi tom. y, pare. I; eol. 239 trae: tin rem eorum sequentiar is ecclesia. . ad altare Dei uditidie dicitur Dominisa oratio , in au- dAut illa, fideles . ergo e emus , ne innuos diligenter in earn teηeatit e quia σ si quisve DEm non paterit tenere perseeu . audienda uotidie te ebir. . . A Lodo enim tis teneatis θη- Iim , in erclesia, in popula Ombolum quotidie
non oditis. cim autem ι reuersiis et ut non ubi viscamini, qzotidie dieite . . . reddite Omb Ismve tr m . . eommemorMe Nos ipsos , non pigeat repetere.
36 dona est exim repetitio, ne fabrepat obli- ωiu . . vio. dicarii r Dixi heri, dixi hodie , quotidie dira ; reves illud bene . Iam vero an tanta Flamaue diligente sol iei tuni ne & eautione usus futuet Auguit inus , tam graphi eis ac disertis
verbis inculcans audiendum ; e memoria no a delendum . ideoque quini die dicendum , commemorandum , ac repetendum symbolum , si symbolum tunc temporis e seripto codice , quolibet litterarum non penitus ignaro legi , memoriae mandari ae reeitari identidem potuitaset iis niti iniquus rerum arbiter id in animum indueat suum p Reelimat utique tantus quantus est magni Patris textus modo produ- us , ne dieam verba eiusdem textus pene sinis
gula . sicut patet euilibet . qui studio partium vacuus illa expenderit. si e ut igitur symbolum fidei nobis tradiderunt Apostoli , sic , teste S. Epiphanio superius assignato. iidem Apostoli myteriorum auctorer , μυρίων exstiterunt i ita ut nihil vetet , cum aliqua analosia dicere , quod utrobique pro scriptura ordinis saeti , fuerit traditio ordinis sacri non scripta. Plura circa praesens institutum collegit Petrus id Brun, oratorii presbyter, in Opere, quod inseribitur. Explicatio litteratis , histori- ea dc dogmattea preeum & caeremoniarum Missa , anno iras Gallieὰ edito ; sed an non potius edendo Latiast tant m . lingua utique