장음표시 사용
61쪽
viii TRACTATUS HISTORICO CHRONOLOGICUS
SE . I, II, sacra, ob lacrosanctam mysteriorum maiesta- III, I v. tem . tum praesertim quando canonem Miseexhibet, & explicat tom. 1, 1 pag.-; quidquid in praefatione opem sui a pag. xii varias
congerat , qurbus suadere conatur sui instituti scopum, rationes 3 Plura, inquam, ille se tiptoreollegit tom. a , disieri tione i , pag. Op g. 3 .macia alia Π Sed longius e Vagamur, quam & instituti ratio, & brevitas , quae hie cordi nobis esse debet , a nobis postulant . Et vero ne longius nos 1 proposito , quod in inquisitione saetae liturgiae Hispanieae positum est, abducere per
gant aliae d sicultates circa sententiam negantem obiiciendae, compendio utemur, assignando potius, quam fusius enucleando ea, quae auct
res tradidere . Eminentissimus Cardinalis Bona superius eitatus, lib. I eae. 8 relieit quidem lia turgiam illam , quae Lindano edita est sub nomine Petri , mistoli ; deinde dubiae fidei eas esse censet , quae Mat: hao N Marco euangelistis tribuuntur. Denique his , inquit, rejectis , Oel is quaestione relictis, de liturgia Iacobi, fra- B tris Nomini , Hieros.bmorum episcopi . omnium
cetibinim paulo fusi.t , ait . disserendum est . Quod dum Reisset , illam S. Jacobo isti post
Leonem Allatium vendicare conatur. Ast Ambrosius Gardebose in Historiae eeel. Synopsi
tom. I , disertλtione s , a pag. s 6 de liturtiis quatuor. nimirum S. Petri, S. Matthaei , S. I eobi & S. Marci, praecipvh eontroversis, stata it, uentia..k- ἰὼ 3s Primo. Q lod quamvis pr*dictae quatuor liturgiae ab Ap dolis scriptae fuissent . tamen ante quintum Ecelesiae seculum fuerint prorsus igno: x . a. Quod nulla ex dictis liturgiis eo
modo , quo nunc leguntur . eum habeant au. iorem , euius nomen praeferunt. 3. Quod nulla ab Amistolis seripta fuerit forma laurgiae . Proposita nobis brevitas haud patitur . ut illa pluribus deducta Ac probata ex eodem auctore exhibeamus , quae apud ipsum legi possunt . Hi iste plurimum suffragatur Eusebius Renaudotin liturgiarum orientalium collectione , tom. .s , pag. xxx . quamquam candide fateatur , rem is obscaro esse ; adeo at quando ILC turris scribi e erint , designari certis avs- mentis non post ἔ mox tamen pag. xxii V. suam subdens coniecturam . vero similius en censet, quod liturgias Graeeas seripias fuisse oporteat ante Ephesinum concilium . anno 4; I celebratum . Atque hiae duorum istorum auctorum sententiae satis eum negante consentiunt . qui
quid dissentiant Leo Allatius, & Cardinalis Bona.
ceatus , in observationibus sume regulis &usu eritices Gallice editis , tom. 3 , lib. Idisertat. 3 varia congessit ad praesens institutum; sed quae rem in longos nimium sermones extra herent , si omnia hue transcriberem . summos igitur , ut ita dieam , rerum apiees inde s Iummodo delibabo . A pag. t 6s, varias praemittit obsereationes e quae n.m vero sint , eoNligi utcumque poterit ex conclusione , quam ex dictis observationibus deducit pag. i 67. Ἀ-xtum eius ita reddo Latinε r Dicendum , quos
E floream missae sacrificium fuerit celebratam ab lauio E clesia assi ne interruptione i si ma nurn merus nee tim ac ea remoniariam , que eidem' diser fit temporibus adjectae sunt , exu ebant, ut
tae fuerint . auctoriuare destituta ἔ sequitarias ex omnibus liturgus , qua supponuntur composita primis f. cutis , quaeque ad Eo Aram perve- Dnere nolitiam , non m mse Uti , quae praefert nomen S. Iacobi, oe' illa , quae astribuitur S. Cis menti . qua usui esse potuerant is temporibus M posisti is ad nsque qaartum eisciter seculum ;
o Pag. 169 pro seripta 1 S. Iambo litur-μωρει-gia allegat auctoritatem Proeli, ea nonis item 32, concilii Trullani seu mini sexti ; Allatium denique & Cardinalem Bonam addit , qui eOnstantem ecclesiae Graeeae traditionem pro ista re fuisse teneant; sed quam parum illis testimoniissius fuerit , candide sat et ut , dum dicit, ueste se infore ex ιmnibus istis testimoniis , cereum esse , εκω S. De αι scriptam κοbis litur iam reliquerit ; π nrisus etiam , quod sit aucti. r Uisu, quam habemus sub ejus noratue t fed id simi xat , quod satis sit vero iis . quod ille M post lus potxerit scripto exarasse c poURRO. T AVO l . Mas PAR ECRiT γ modum . qao osteria d vina celebrabantur in Da ecclesia ; vel quos aliqair . ipso vivente , vel taullo post elut mortem , adeo ervondam ejusdem apud posteros me oriam , vel ad instrueκ iri alias e ceti a. . fecerit quast Beorpus ulti usa litu ei um . quod attribut m i ii fuerit inpol tu squentibus secutis . Ita ille , ni
xus cotisti in i , uti vult . uni .etiali traditi
ne . Pan. ιν conjicit. satis esse probabile, quod ista liturgia fuerat scripta saltem exeunte secu lo primo. aut ineunte secundo. Etenim adjectas tum temporis ad Aliis .m ab Apostolicis viris
preces. gratiarum actiones. muliasque ex tam
nias censet; credibile proinde non esse . quod tamdiu exspectatum suerit , quo minus script committerentur ritus, in augustiis mi nostri mysterii eelebratione observandi. Ibidem rem suam urgere per g tabunt sormitate eeelesiarum, & mi, ni lirorum capacitate non omnium semper aequali. t Pag iri censet e liturgia S. Iacobi extra prosi saluo rcta esse . quae refert S. Iustinus in Apologia a, quam supti ei aut . Quid , quod recenseat ex S. Cyrillo, archiepiscopo Hierosolymitano , -- remonias aliquot liturgicas, ejus tempore usitatas ; ut videre est 1 pag. I a. Pag. Igi citat S. Proclum. e vult liturgiam S. Jaeobo adscriptam, statutini nem & fundum ere liturgiae S. Basilii, S. Ioannis Chrysostomi , omniumque alia rum, quae usitatae fuerunt in ecclesia Graeca. FPas. i 85 agens de Missa Eeclesiae Romanae. &de Origine eiu idem Missae nonnulla praefatus, pag. 187 producit Baronium c d annum Ioa ,
num. at ἔ caius verba hut transcribo: Traditio est . . Clementem Romanum Pon Icem. θνem. ac
ceperat is q. Petro ritum offerendi se riscium. IIusum nempe ipsam . uana Lecusis scriptis consigna:um reliquisse. Et mox pro ista traditi
ne a Baronio S ab Honorato allegatur testim
nium S. Proeli Cpolit ni . quidquid sit, inquit
Honor ius pag. 188 , de illTiturgia S. Clementi attributa i debemus consentire, vorta se existere
aliquam Miss m seri ta, iatra quinque prima Iecula ; sed pag. i 89 ex additionibus Misae &ipsius quidem ea nonis, per Pontifices Romanoscctis, vult evinei, quod ad usum Melesiae Romanae scripto expressa fuerit liturgia ante Gel sium PΡ., quin imo iam inde ab exordio seculi secundi. An aliqui liturgia seripto tradita fu
rit seeuto quinto, extra nostram controversam
est ; de quatuor Christi seculis id quaeritur; &neque ex rationibus Honorati , neque ex aliis argumentis. quae protuli, videtur prorsus solide everti sententia illa, suae negat , ullam liturgiam , integram videlicet, omnibusque ordinatam de perrectam partibus, ita ut singularis
62쪽
DE LITURGIA ANTIQUA HISPANICA. ix
A euiusdam e ieis fieri larmam praeiarret , dein stabilem singularis alicuius eeclesiae usum
esset destinata , quatuor primis aerae Christianae seculis scripto exaratam tuisse . Ast Honorati argumenta discutienda erunt paragrapho proximo, ne bienimium exerescat.
f. V. Reliquae in hae materia di custates; an aliqua hujusmodi liturgia quatuor μα-ι Christi feculis apud Hispanos .
Uod S. Iaeobus Minor potueris scripto exaras ox t auis , se myrreria sena eelebro αν in recusa, hic non qMeritur ; sed quae- an revera id fecerit, & hactenus id non pro-ι - ' bat Honoratus ; sed nec probare lid volui Te se insinuat, quia sub disjunctione indicat, qMdsitIa- iis veri inde, quod ille M po totas potuerit scripto exarade &e. vel quc d a Ws , ipso vivente, vel paullo poHejas morrem , Dccrat quasi eorpus aliquod itur rieum, quod illi postmodum attributum G fit. Traditionem illam constantem tu universalem. A quam adducit, an ignorassent Patres quatuor priamorum Christi seculorum , siqui deni talis tune uspiam exstitisset Imo vero quod nulla tune litteris contignata fuerit vel ab Apostilis, vel ab alio quopiam liturgia iacta, suaderi potest ex o- fundis o totius anili statis fitentio . quod tistae
ad vi Poetesiae Leulum perseveravis r si enim ιυ-jusmodi liturgiae etiam brevissima extitissent , in serie scripturarum sacrarum Dissent νepositae r sa
Horum sucrorum determiuarunt. earumdeis tauria
gasiliai , c,rra stomm . qui primi leguntur st,ipsisse Murgias, fas fuissest, se eat saltem ex
parte exscrius ex Ast Horum timetiit, ut maia δενι is i r conciliarent auctoritatem . GH ergo nihil ex praediarii eontiueris ; habendam est tamquam cretam. κallam ab M assolis scriptam Disse formam liturgiae , uti recte argumentatur Garo de boleus supi, laudatus pases 3. --- ta suis 43 in Od diceb t Honoratus de numero mas ia
tuo extitiis, precum ac caeremo laram , quae eidem diversis ι eis... ρνMM- ac poribus a Iectae fiant dec., nihil vincit. Nam nees remoriarum quatenus earum fuerit numerus , nec quales scquam longae illae exstiterint , scimus seeundum dicta superiora. Cert4 S. Gregorius Magnus lib. .ep sl. 63 orationem, ait, i)οnt eam idcirco mox p st precem dicimus , quia mos Ovostolorum fati,
in omni rigore, quem praeseri, sed accomodἡ intelligi des at & eum aliqua latitudine , iuxta a me dicta ex S. I uilino , temporibus Apost lorum admodum propinquo , de illud Apostoli
ad Timotheum Epistola a , cap. a , Obsecra . . fieri obserationes . orariones , postalatione , xωιIartim alliones quem locum ad sacrificium Missae aptissimε restit Augustinus toma, epist. yyad Paulinum, quaest. 3 pag. 114 editionis Plantinianae & verba Christi , Huc facite in meam
commemoratisnem ς eo tamen valet in flummodo . ut ex S. Gregorii sensu intelligatur brevitas liturgica , quae tempore Apostolorum fuerit. Coni uti tamen potest Cardinalia Bona lib. i, cap. s, num 3 ita loquens: AH δε - Hae sura in Deciem c dentes ei rea brevio-ιaior rem Uel longiorem liturgiae divinae durationem ,
Patrum sente vita, qua factu ecnciliari possunt,
si dixerimus . . epostolas utramque formulam oe Ste. t. , Ir, brevem in proli eam diversis temporibus adhibuisse: m, iv. brevem quidem eam temporis angustia, vel ster
quentium metu premebantur; prolixam ver4 , cum per tempus er oeeupati oves licebat. Credo aurem
ab Litio Meoismum Disse liturgiae risum, ita exigente pνimae Hrimanitatis inter procellas adversantium nascenti, conditiove. Astea vero crescentosidelium numero est erutit se bioti lemonet, proces , caremonias agrisere , quibuι est sacrificii vivitat elarius elucesseret , ου' major ipsi OeareatIoconciliaretur , pietasque Metium ae fervor magis accendereπtur ; exemplo nimirum veteris Testa meiat 1 ιο quo plures a Deo eaeremosias in risutas, saera littera nos doeent. imminens perseeutorum furor , & praesens profanationis mysterii inter res saetas saeratissimi, eum, si non semper. pleis rumque saltem perieulum instaret; cumque Ap
stoli, ae primi eorum discipuli de administri tot
aliis maximε ad salutem animarum necessiariis ocineupationibus distinerentur, existimo eos saeram liturgiam breviter vel semper , vel plerumque saltem expedivisse. Exemplum, quod additur ex veteri Testamento , huc non spectat , quia non gerant illa ineommoda in veteri Testamento , quae fuisse diximus in novo. s Textus itaque, quem e T libello de tradi . . . tione divinae litur iae sub nomine Procli CPoli' is cires. ω itani e tat eminentissimus Bona , & habetur inter opera ejussiem Procli 1 Uineentio Rieeardo, Clerico Resulari. Romae anno 163o edita, & Coin mentariis illustrata , pag. 381 nimium probat; dieit enim et Salvatore nostro in ealis afumpto. e soli antequam per omnem terrarmae arsere δμ
na Cardinatim ex S. Chrysostomo prosera iii Epistolam i ad Corinthios Homi l. ar in haee verba r Cum sacras illus eaeuas cfHoti accipiebant , quid ινει faeiebant Fnne in preera con vertebuntur G m 1 Nonne in Laestas vigiliai Nonne in Iouam illam doctrinam mutia
planam phito Hae Nimium, inquam, ista pr.
Mat. Ecquis enim conet piat , tantum inter ardua tot negotia superfuisse otii Apol lis Et fodith san s ille Pater modo oratorio plus dixit, Fminus volens intelligi i prout Patribus illis , ae
S. Augustino imprimis non raro usitatum esse, norunt Iheologi. 6 Ad uniformitatem rei saerae , & non me ex -ἰών. aequalem ministrorum ejus rapacitatem, ut debito rei μ- modo illam peragerent , quod attinet ; respo deo Honorato; quandoquidem ex dictis functio liturgiea tempore Apostolorum non videtur fuisse adeo longa , non erat vel mediocris ea paeitatis ministris tune adeo multum laborandum vel deprompta precum recitatione vel de rituum aliorum aequalitate. Et fae aliquoasque eos alie ubi laborasse, eert Enon laborabant nisi de rebar minoris momenti , ae mere adventitiis saerificio,
quaeque salva ejusdem substantia , poterant alicubi esse inaequales. Deinde ne mini illos sacri fieti, quatuor primis seculis adiutos fuisse seripto aliquarum Miuae partium minus principalium,
ne memoria eos falleret i nondum tamen video,
inde sequi, quod eodex intester litursiae, sensu
superius declarato, tunc exm terit scripto exaratus. Neque id, ut censeo , videbunt sementiae negantis assertor est qui reponere poterunt, nimis clara sibi videri testimonia Patrum , superius producta, quam ut ex ista objectione ener
Porto S. Proetus, de quo iam dixi, flo- ώλεια is iruit seculo v ; & quoniim testimonio ejus c si
63쪽
setc. r , Ii , tamen ipsius est adeo nititur Honoratus , ex-ril, Iv. pendamus quid contra afferri possit. Di eo sitamen est v nam ipsemet Leo Allatius; euius tametu maximε intererat , testimonium , quod sub istius auctoria nomine promit . tamquam genuinum ae vere ab eodem scriptum vindicare,
ut hoe pacto maiorem liturgiae S. Jaeobi, euam de laudit in pag. 37s, conciliaret auctoritatem ι ubi Proclum pag. igo pro eas citat, tamquam antiqui ν, σ omui exceptisne majorem; ipsemet, inquam, Leo Allatius non semper sibi constitit, sed vacillavit circa auctorem Tractat sis ', de quo lite astimus . Nam De libris , & rebus eeelesiastieis Grae eorum differtatione I, pag. 1 , de genuino eiusdem Tractatus auctore subdubitans, Si tamen , inquit, i ἐini Proeli nactastis ille est . Vineentius vero Riceardus supra citatus , in suo ad istum Tractatum Commentario pag. 38i ingenue de eo sa-tetur sequentia : Sed nee Tractatus integer est, sed potius fragmentum quoddam excerptum ex epiastola , vel Traitatu S. Troeli is librario, qui liturgias exscrinis , attanti viri testimonio parse B ter o elogio eas commendaret . quocirea ea dum taxat , quae ad rem Aam facerent, exsicripsit: nam
baxd crediderim umquam. 48 At eone ilium Trullanum illam adseribit Tramiώ- GL S. Jaeo . Quid tum 3 Responderi enim potest. urg concilium sub isto nomine citasse illam litur- fiam, non quia re ipsa credidit, aut eredi v uit, verum ae genuinum liturgiam , hane fuisse faetum S. Iacobi, sed quia sub isto nomine tunc cognita cireumferebatur . Adde ex Garde, scopag. ι8, ex auctoritate Trullam concita id forum sequi ... post quintum Ecelesiae secutum buis bestiturgias , praesertim liturgiam S. Dcobi , misit seimiae non miris est . si praefatum concilium illam laudavereit, quod in s Ho Aeclesiae Hesu eelebraram fuit. tuis igistir illud Concilium lausare estur, quod iam is p ribus annis diabo fueras falid suppositam. Ad S. Cyrillum, Hierosolym
rum praesulem, superius obiectum , quid reponendum sit nune intellige. R. γ M.f., 49 Cum storuerit S.Cyrillus seeuto tu, dubium esse non potest , quin, si pro eodice aliquo liturgi eo ante eius tempora seripto, iolidi ali- quid afferri posset, sententia negans ullum istius- eodicem quatuor primis Christi seculis scri-e ptum exstitisse, planὸ corrueret . Sed ex eo,
qu* Sanctus iste in sua Careehesi mystagogica quinta sanctam Mi Tam exponat , eiusdemque
partes singulatim admodum designet . notλns, quaenam in decursu fierent ; non tamen trascribit verba , quibus ista fierent, & quibus istius
liturgiae totius Ordo constaret . Unde non video
sequi, ut omnes Missae idiotismi, de quibus ibi
agit , scriptis characteribus exarati tune exstiterint, ita , ut ex integro aliquo , quod tunc Nierosolymis aQrvatum sit, liturgiae lacrae eorpore, fuerint deprompti ae verba tim exeopti. Id etenim quomodo persuaderi sibi sinet sementia neg ns, praeses'im. quando tot alia, quae assignavimus, antiquitatis monumenta videntur Oppositum suadere ρ inando autem dieit Honoratus, ea, quae refert Iustinus . extracta e Te Elia
turgia S. Jacobi ; negabunt id rotundε sententiae ne*antis patroni: atque ipsi ineumbet, illud idoneis argumentis probare . Atque his ita se habentibus, nullo modo a Tentiri poterunt laudam
eo pluries Honorato , quod liturgia s. Jaeo adserima , sons seu origo fuerit liturgiarum S. Basilii, S. Joannis Chrysostomi, & omnium is aliarum , quae usitatae fuerint in eeelesia Grae
so Etenim hoe si verum e it a fieri ne potuit , μιν aiatioue ut illam S. B-stius non viderit scriptam si a vero scriptam Mideri e , prorsus non intelligent quomodo ita loqui potuerit, quemadmodum i cutum fui re constat ex eius veris 1 num. et allatis; ε quibus arguent, quod sanctus iste doctor neque istam neque .liam ulum liturgiam citaracteribus insignitam aut viderit , aut videre potuerit suo tempore, aliis planε verbis usurus, quam usus fuit Ioco mox designato, si uia piam talem viditat. Ad traditionem, quam ex Baronio profert Honoratus , non dimellis et
responsio; illa quippe faeilὰ dieitur , sed dissicillime probatur , habere maius pondus, quam traditionis populari si quae s populari maior,&solidis antiquitatis documentis suffulta quatuor primis Ecclesiae seculis exstitisset, se ivissint hoc S. Basilius apud Graecos, & S. Innocentius P P. Iapud Latinos ; ae proinde tam hie quam ille non tam pareε, ea ut ε . & restrictE de liturgia
sacra egissent, uti egiise eos iam diximus . V terum quae eongerit Hanoratus a pag. i 88. de liturgi 4 , quae S. Clementi attributa sit, quaeque a Gelasio aucta, Gregorio magno potituo- dum restricta , mutata. ae novis addictionibus ginstructa sit, duobus utique Gelasii tomis , uti dicit pag. isse, ad unum ab eo redactis, negantem sententiam ferirent, si illa diceret, nullam sacram liturgiam litteris exceptam sui Te ieeulo U;1ed . id eta factum quatuor primis Christi seculis, sententia ista negat. si Biunus dirertatione a ,1 pag. I 3 x osten M'. qu.dit, liturgias tam in Oriente quam in Occidente .. , d -- seripto enitimi iras fuisse seculo v, non serius , -- αν. tum ex elencho virorum vitae integritate & sapientiae laude florentium, qui illue itudium suum contulere, nimirum s. Baulii, S. Ilitarii, Musti Massiliensis ecelesiae presbyteri, Voconii Mauritaniae em scopi; tum ex aliis rationibus, pr Vter quas scriptae tune fuerint liturgiae . inita
vero causae fuerit, quod liturgiae Apostolis aliis
que Sanctis attributae sint , cxponit pag. 136. De Saeramentario Gelasiano tractat 1 pag. is r ;de Gregoriano autem a pag. ibo i quae si singillatim te censere velim, finis non erit . Ex iis, quae habet Honoratus pag. 189, quod Alexander PR. I ex traditione Apostolica iusserit aquam admiseret vino in calice i quod si xtus I itastituerat hymnum Sauctus , Ductus , sanctus; quod F Da ilia tu, I volu eiu eani in Missa symbolum Nicaenulti; quod Innocentius I introduxerit os euintum pacis ante coalmunione in dandum ; quod Leci canoni adjecerit sanctum fac risi iuω , immaeulatam botium; ex iis , inquam , iuvictἡ pra-bari assi 'mat , quoa , uti supra ex iplb retulimus. ad usum Ecclesiae Romanae exstiterit aliqualiturgia seripta ante Gelasium P P., quin imo ipti ne ipio seculi seeundi ; sed quod ille pro soeulo seeundo affirmat, nos negamus.1 a Jam vero si sementiae neganti aliquis Obii- D. Et, jueiat liturgiam. Constitutionibus Apostoli eis, C. his iam tuae sub nomine s. Clementis P P. exuant . in- ΟΠ Misertam ι observo , libro a istarum Constituti seri . . num, cap. S . 1 pag. aso editionis novae Coleialerianae, nullam liturgiae sormam talem , qualem hie inquirimus . contineri; uti liquet ex titulo
dicti eapitis i Disriptio e etesiae, γ' eleri ; ct quid facere debeat unu uisque elericus vel laicus in f
nari eoTrer πιυς. Lib. 7. cap. as habetur, Gratiarum actio Satramestatis; eap. 26 , Gratiarum actio super divina Communi e . Liber vero Octavus
continet integram liturgiam simul eum orationi inhus ante de post verba conseerationis Ne. Quia Vero plus hie videtur ausus fuisse illius liturgiae scriptor, quam fuerat ausus dicere lib. et; eon-
64쪽
A sequens esse apparet , quod serilis ista scripserit ; quae exarata larth fuerint sub finem seeuli1 v. post mortem S. quae eontigit anno 37s : eum sanctus ille Doctor iuxta num
rum 16 nos doeuerit, quod oratio, quae praemittitur & postponitur verbis Christi, non seriaberetur. Jam vero unde probabis , litureiam . istam in aliqua particulari ecelesia usitatam fui Ge. quod si probari non possit, quidquid ex ista lia turgia objici sententiae neganti potest , illam non tangit, uti patet ex statu quaestionis sub initium Ψ.3 proposito. mod autem liturgia ista a nulla
determinath eeelesia adoptata & usitata fuerit; suadetur ex s. Basilio, aliisque ei rea areana ista testimoniis supri citatis. Σῖ- . Habes, lector, de eodiee aliquo integro unc liturgieo ad usum alieulus tam in oriente quam in Occidente partieularis ecelesiae quatuor pri- mi, Christi seeulis seripto vel non scripto, pr
cipua , quae censui exponenda I tuum nunceu , considerare . quae quibus momenta rati num Praeponderent . 6ζ eontroversiam hane
dirimere . Esto eert. non video hactenus quidquam adeo clidum asserti , quod 1 sententiae negantis patronis discedere me cogat , tamdiu B saltem , donee melius aliquid edocear. Sed iam in Hispaniam , undedi tressa tamdiu fuit , revertatur oratio . Si , hisce ita exposi: is, nulla hujusmodi liturgia tune temporis seripta exstiterit, multo minus talem in Hispania exstitiise, eredibile videtur. Etenim quoniam Hispaniea . secundum ea . quae supia diximus, Ronianae , s. Petro Apostolo institutae est filia, ab eodem utique Apostolo tamquam rerum liturgicarum parente ad Hispanos immediate vel mediath saltem propnata; quidnam satis probabile asserri poterit, quod suadeat, codicem aliquem quatuor primis se eulis ibidem exstitisse, in quo oecono mi a tota liturgica ad usum vel totius Hispaniae, vel loel alicujus particularia, non viva tantum voce, usu, exemplo fuerit tradita, sed expressis seripto characteridus erarmata l .iato minus Quid est , eur sola Hispania in usu sum sitis talis in ruiri rituum amplius aliquid habuisse dieendari P sit, quam omnes Orientales 8c oecidentales ec
elesiae simul Aa quia tune ibi sentiles nouerant ρ An quia nulla ibi tune saeviebat ad ver sus Christianos persecutio 3 An denique quia in nullum ibi tune imminebat petieulum profana tionis mysteriorum saetatissimorum λ At nihil horum diei potest; ae proinde quae hactenus proponere nobis visum fuit de lituista aliarumeeelesiarum, ad Hispani eam maxime ea tendenda putamus, saltem donee solidis rationibus eontrarium probetur. Nunc eommenta quaedam liturgiea refellenda dabit proximus para graphus.
f. VI. Commenta quaedam liturgica in pseudo
ronicis noIata; certiora quaedam ex
concilio Toletano primo anni so δε- Iurgia veteris apud uoauor vestia
Ug-- π Nnotuit iam pridem viris passim omnibus I eruditis famosa pseudoehronteorum figlina , E qua sub personatis nominibus Flavii Lue ii dextri, Narci Maximi, Iuliani Petri, Luit a di, tot falsitates in orbem invectae sunt. Qiramvis autem sordes illae non merentur moveri placuit tamen nonnulla ei rea nostrum instituistum ex eis fragmenta producere, ut vel ex
parvo specimine perspicuum fiat, quam strenu E i , i
paries egerint in obtrudendis etiam liturgicis , III, IV. eommentis . Pseudo-Dexter in Chronici fragmento fol. 7 verso agens de divisione Aposto otum se set ibit: tempore canones eduatur, σ
Larvatus vero Julianus in Adversariis pag. ior . Ego , inquit, utpote arcbidiaeonas priaut . nuoe archipresbyter S. yinae, GH.di liue, Deditis officiam Imrarabam , vel S. Imori, cui se
fecit , ut modo est, euetantius γε fessor. archi piscopus Toletamur. Et ibidem pag. 96. ita fabulatur : ister ossi iam Breviarii Gubici per σ
tii; in ideo potitnr exemplo aliorum. cim si
lis ejus composita , incipiebat et las cobo, . Post adjecit gu. Murcellus Eugenias: is Hae dicit Nominus is εν orationem l , Christe , cujus virtus. Nuas temonet se Iustos si morte is ' ,, In illis diebus supervenisant, , Cetera ad finem I MIelantius Titaretur episcopus adeest.sν At mulio apertius Ac dii eri ius se decla-Lmbrani. rat isti nugivendulo non impar Luit prandus ,
quando pay 488 . num. 387 obtrudere eonatur sequentia r s. Parabas missam . qua n eorum ceteris 'stolis constituerat, Petrus eeteriqua 'eomprobaverast HA littois maυdavit S ci emi; π ob id diriιαν vulgo M sa S. σμmentis Hispanis episcopis tradidit : Er usi ontilia prius in Hispania, quam aliis OeeMentis par tibM . Fostea illam in scriptis attulerunt etiam. septem fa,m dis p xli S. Iacobi, S. Torquatuso Desi i er per Raeticam meridionatim, utit naialum reliquerat episcopum, ut testantur Iulianuso' Felix, Toleraηi sentifices, Iibrii ea de re edia sis , in eonfirmationem orissa S. sciri et quos ero Flexi 1 o' aliquaudo evolui, eum essem ia Fuld Uih iotbera , d Carolo e Vagno cinpia , mutisque libris valde referta . bibliotheearias. At cum bibliotheea illa, quatenus lite in testimonii su sidium advocatur, in math feriato cerebro nata& instructa sit, di tam ipsa quam personatus eiusdem bibliotheearius infami ralsitatis nota laborent . iure meritissimo ad aniles naenias talia commenta relesamus. Vide, quid dictum fuerit in Responsionibus Papebr hianis pari. a , ad art. is , pag. 23o; item ad art. 18 , , pagdenique ad arti ai , , pag. 337, de ad art. a ν
s8 Emunctioris enimvero naris, veraeque & Ervi munon umbratilis gloriae pro gentis suae antiquita- te avidiores futile, quam ut larvata hut ulmodi suppellectilis seena deeipi se sinerent, insignes Hispanorum eruditorum triumνiros, quis ignorat , excellentissimum videt ieet D. Gasparem Iba fier . Agropolitanum primo marchionem , comitem deinde de Mondexari At illustrissimum D. Nieolaum Antonium; ae tertium denique Hispaniae litteratae deeus , eminentissimum D. Cardinalem Atui trium t quos satis est vel n minasse Z Laudatus eomes Μondexarensia in
Discursu suo historieo paragrapho σ es regie
65쪽
xii TRACTATUS ISTORICHO CHRONOLOGICUS.
, impugnat pseudo :xtriini. Nieouus Antonius Bibliothecae veteris Hispaniae tom. 2 , lib. I , cap. is Iulianum Petri Oi3erose ea itigat ; dccap. s duciaeviginti Oitcndri loco , ex q iibu refelli pronis tu in sit insulsi illius fabulatoris Chroni eon 6c Adversaria . Aguirtius genuinis coloribus depingit tam pseudoChronica , quam eorum aret 1itectit in , oceasione Melantii, Toleranti praesulis. ut videre est toni. 3, 1 p. Q. in Commentariis eius novis a dc t m. a , pag. 63. aperit candide suam circa figmenta ista senium. id, quod ipsemet Ioanne, Tam avus, tantus alioqui huiusmodi mercium aestim tor aevenditor, ad diem iii Apillis. pag. - 69 de Iuliani larvati Ad Wersariis se enuntiat: Videtis xx passivi ia hisce Pliani Oelversariis tot glo*e a rum i eptias . ρuos potius ferrum . quam illardeglutire , eampellere . . Sed hec p. us quam
satis, ut detracta commentitiis h. lee documen.
tis fide, nihil potitiae pro liturgia veteri Hilpantea ex illis citemus . 9 Nune indaganda me vocant certiora an Dtiquae I turgiae Hii panicae vestigia ex eo ne illo cepi o primo Toletano, quod apud Aguirrium tom a, ιαν . . pag. 3o Innt ei itur aerae q38s id est anno Christi o. inae indicantur canone seu eapitulo ide uiaeonibus , ministerio . interdicto , atque presbyterio i ean. a de clero . Oiliariis , lectoribus , manuum imi ositione ; can. 3 , & s desu diacono ; ean. 2o de chrismate . hierarchiam proprie ecclenast ea in indicant, non liturgia in ἔilla vero can. a reconem us a clarior dc can. s ad ecclesiam ad ossici την ' quotmaaum ad Las- non arcesserit, sustyonunt liturgiam , non indicant, qualis ea fuerit. His autem adde ex dicta cat . a . Platait, ut de paenitente non admitta- 'tar ad cleen n ; nisi tantam, si Meestas aut usus exegerit, inter oviarior deputetur vel inteν le-LIsreir dc subditur. ita ut Euangelιa porI luis non legat. Hactenus quatuor primis Cari iunculis e rea res liturgicas omnia sunt obseurissima apud Hispanos; ad quintum transeamus.
CAPUT ILStatus veteris liturgiae Hispanicae seculis V & vi.
f. I. Hispania a barbaris occupara; 'n d rerum potiti Gothi ; Murgis inne ibidem duplex ; di ipsinae eccusosicae ob matio.
in Hispania nobis Menam uiwrit ; de qua Idalius episcis, usin Chronico , edito a niail: OSirmon , pag. ro sic satur rissam, ' I laudati . G S et i
Hispaniat ingressiaria ccccx Luxi;
alii quarto Kalendas, alii lenio ι 1 bitob ιι remorant die, tertia ferro , Moxoris V Ili ,
anno Ma, quo rem contig Te confirmat Pagi usad istum annum. Noster JO-nnus Mariana in Hii loria sua in rebus Hispan ae ad annum 4 io ita eam describit lib. ea'. 1: Multar testes c fras indomitas in II spariam per baee tempora venisse, seq .ens narrario deaurabit. Voca os , Suevos . Alavos a qze Si iuros. Gυrrbi in primit ex antiquit sedibus μή .cam Orie 1D Oceia Mui' e folis oras fui timetinis terrore famaquet eo tissent . atq ιe victricibur armis Italiam anι- mersatis lus sient. ad extremum tu Hoaa a coastiteraut ... Ex se temtri, ne omses bar genter prosectas f se in imarii prγ'vincias ι τἀiam, qxae nis η,n est. De regionibus. ε quibus siligulae hae nationes in Hiιpaniam commigrarint ε, qaibus moribus Ec ingemo e Tent, pluribus L persedeo prosequi. Laudatus historicus Gothorum originem, quoniam diutius in Hispania regnarunt , majori utique ibidem prae reli
quis nominis fama celebres, & de quibus hie a me potissimum instituetur iermo, paullo altius eruit; sed quae ita hie , me erui, instituti mei ratio non exigit. Dividebantur porro Gotthi in ostrogothos , id est Orientales. & visigothos
seu Oee identales, sicut vulgo nolun est. G, M D I in ii F Rutem per dictas provineias su υν--μι hii est invasorum istorum partitio , ita traditur apud eitatum paullo ante Idarium pag. l . Ea bari ad pacem ineundam , damiuis miserante ,
e persi, sorte ad basitandum sibi provinciarum
oe Sami , kam is extremitare Oceani maris oec
quoque imi Og reis, post certamina cum Roma-n s at alie cum balbaras bene multa. eae sis Alanis, ejectis Uandalis. Suevisque in Gallaeciam re
trusis. l. ias in Hispania fixere sedes , summa ibidem rerum potiti. Ex quo intelligitur, duasillie potissmum tune temporis litur rus usitatas fuit se. alteram quidem ntiquam Hil panicam ;alteram vero Gothorum . qui iam inde a Ualentis imperatoris regno pest, fera Arianis ni luetii secti fuerant. 62 Quamlibet vero obseura & ineomperta nil milii fit Gothorum liturgia, nullus tamen dubi- εν ρ'to, quin eam hauserint ex ecclesiis orientia , Η
secuncium ea, quae de conversione illorum tra dit Philostortius apud Valesium lib. a, num. F. pag. 47o : π Valerianat in Galilauus imp rium admiaiHrarent . ingens multitudo scriba rus tνaus I Dum de istam . in Romanurum ditionem traiecιι. . . ieinde ver eum intνa et Cont. Galatiamin ypa sciam invaserunt. C inque plurimss b Da is es captiv6r fe is ait. i ter quos nos paues erans clerici, ι um iurari
praeda is patriam suam re ersi sunt. Captivi ei. tur ae pii homines isti, barbaris permixti, non
paucos eorum ad veram pietatem traduxerari iusque pro ge itimum operuitisti e G siauam reis Letioneis am' ectereatur , iis persas erant . En borum eanωονxm numero fuerant etiam majores υ - , natioue quidem C. padoees, orti j κta urbem Parnassum , ex tieo . qui Saduuibi a vocatur. Hie stitis vi a dax fuit piorum home . - . qui ex Gothia egressi sunt, primusque e rum episcopus fuit, eoUisurus bor modo &e.
Eorum isaque tum aliis in retas maximam euis
ram gessit i tum protrias ipsit litterat excogitavit . cy uulsersi uera scriptura libros patrio ipsarum sermene interpretatus est , exceptis libris
66쪽
DE LITURGIA ANTIQUA HISPANICA. xiii
ueant; gens autem alla binis delectetur , Iros potius baseat ad belueos impetus eo rimendos, quam calcari, quo ad pratia i
c-63 Soromenus Historiae ecelesiasticae libro ε, cap. II me Miae prodidit , Gothos, praelio superatos ab H uimis , qui universam quoque eorum regionem occuparunt, frennies in Gmaυ
IMσs ad imperatorem misiss. , qui se Oxiliares in sinerum fise Minois potacerentur . peterenseque ut ipsis , ubicumiae vellent, degere emee retur . Hujus legatistius princeps dicitur fui sata iti, episeopus rentis Gathorum .... visita,
tui tuse . pud ipsis erat episcopus , taliis qu eis nauia is parte dipam ab Aesesia Crubotica.
fecta otimi es de νeligione ea n es dissertissent , d eique νι inriti eseat, se Iet alissem sis as a utu-νοι esse apud impera torem , modo idem cum ipsissentire vellet a aeesitate eompallus , νει quod eam de divinitate senseat iam potiorem esse existi
tisint, ejus inaniterio restiti, ais mansucti rem eustum pere 'eo tradu.ii , euactis in rebus ei facilla obtemperabant, pra certo habentes, minhil eorum, qua ab illo aut dicereatur, aut rent, improbum esse ; fed euisa ad utilitatem eo rum . qui Eelo Nei ducerens- . spectare. Quia, virtutis sua malii x experimentum dat .mive Pi no C Uri fide innumera Iabierit pe- metita , dum barbari a se gentilium Hia sima
Dera eolarent. Primasque qui eos inventis em
monem renuenit . Theodoretus lib. , eap. vltimo similia narrat compendiosius , re nonnulla
superaddit, i Philostorgio & Sozomeno prael
mai ut eius verba hue etiam transcribere, sin C pervacaneum non videatur. Sie itaque habet ex editione Henrici Valesiit Ego vero opera n tium se rus mihi videor . si euaros docuero .
eam πτη earest et nam cum dia antea divinae e
nitisaeis radiis illumari egens , Ia - actrisa semper fueram in vutriti . - μή νεμ- ου Eudoxii consilium cum approbasse ---. Valens , optimatibas Giabstram promisis , ut in doctrine fidei eum ipso e sentirent. . t illi reseponderunt na ivem se addati pose , ut d C IM -- suorum dirisa distedereat. Forro ea tempestate , Ssta, totius gentis erat episcopus, m aena apud illos octoritatis; qui verbis & muneribus Eudoxii eo impulsiis est, σι Gotbor adremmusionem imperatoris amplectendam adduceret .
Id autem perfuis . eum diseret e tensi em ex ambitione suam esse s detisatum πινι nullam esse disere paratam. Quamobrem Gothi bacte s. - rem quidem Ollio majMem esse dicunt i Filii rameu exeasaram dicere ma Minens. licet ea iis eo unicent. quia ita dissur . tamen domistrum domina penitus Meserans . Denim pia . cum est persi dere vellet , ut cum Vatis- te Eudoxis cis imiteareat , nullam dogmato discrepantiam esse Lacerat ; sed ex inari altereatio- λ
ae eum ita se habeant; ut iam pro'. - - .e 'stum mihi elueidationis liturgicae in Hiispania . seculo v filum prosequae , intelligi datur ex di- ctis i. inod praeter liturgiam antiquam Cath lieo ritu loidem hactenua usitatam, alia simul eum victricibus Gothorum armis eo introducta sueriti quam etenim seeuto iv ante imperium Valentis , duee , premonstratore , instructore atque antesiana in Ut fila una cum fidei Christianae rudimentis didicerant de vero quando illa ab ipso didieete . di dieiise dc hane ab illo , quis dubited; hane quoque sine dubio in Hispaniam detulere secum, quando stabilem ibidem seculo v fixere sedem. Intelligimus a. Riod , sicut eum fide Catholica, prima eorum instituisito saerae sentiebat, sic etiam litur sta saera i Catholiea diisentiens tune non sierit ab ipsis adhibitat de tempore autem, quo Ariana fuligi ne infecti suere, id non ita ausim assirmare et nam dicere promptum mihi non est, an dc quousque iisdem sordibus litursicae apud ipsos rea fuerint infectae . 3 . Intelligimus, vel totam ein Erum liturgiam , vel pro magna si item parte orientalem ruita . mod vero de isto Ulula, Gothorum ea techi ita ec episcopo , longior Atrepetitis quidem vicibus institutus redierit se mo, non trustra id factum est; nam ex idea ipsi. us, hoc loco praemissa, lux quaedam aecedet alteri loeo. quo de abroratis in Hispania Tol tanis seu GOthicis characteribus, quos vidimus ipsum ad Gothos propagasse , dicendum erit inferius . εν Res Gothorum saeras habuisse e di tr . . iis, S. Ioannem Chrysostomum. liquet ex eius epi- Pstola ad Olympiadem, suae est in editione Latina Operum ipsius Parisiis excusa anno is 88 ; in Graeci vero Henriei Savilli est ordine 13 .
Itaque in ea, quam primo loco nominavi, editione reperio tequentiai me autem quod iacta-νοι sum , ne prater eas , verum de eo ter a tuens Miam exhibeat. 2 'avemst mitii Maris
si ae Mubi monachi. apia quos Serapion epist pur herpetuo delitescebat, Modaariam Haestuum venise , illud Qerestem , eximiam illam atque
admirabilem ειν um riuam ' , quem nas Da n o aes viadem episcopum ereavi, atque in Gelbfam misi . multιι ac magais rebus gestis. Hem δε- extremum classisse i ae regis Gotthorum litteras attulisse . quibui, ut ad eos episeopus mittatar, petit. Goniam igitur ad tubuersionem eam, cujus mina bis intentantur , depellendam , nullam aliud adjume tum conθitio , quam ex Misaam ad dia
aut in illas partes naveMe postant da operam, ut illos ob hiemem perae uinis. ωψre hac, quaeso, ne negligenter praetereas. εω enam si perficiarare, maximi momenti erit .
nempὸ in quod ab His ereaiaus illa sit, qui is a
mala peramauit, es quod Amplieiter v sia
ab his ereetur, a quibus creari nefas est. Omnia haec ansam praebent non vanam suspieandi , quod tam episeopus ille , s. Ioiane Chrysost mo ereatus, 3c in Gothiam missus, quam alius in istius defuncti loeum eo mittendus , litur tiam eo seeum C litanam deduxerint , quodque illa ipsa fuerit, quam habebant Gothi , quando Hispaniam invaserunt . id quod paucis
annis mortem S.Ioannis Chrylostomi conlisit . Iamquam enim sub imperio valentis aliquot anth annis natio Gothira fastino Ari norum , uti vidimus , seducta fuerit; mansissec tamen
67쪽
xi. TRACTATUS HISTORICO CHRONOLOGICUS
SQ. v. tamen inter illos primaevae suae institutionis i naees de probe Catholicos, eonficitur ex pro. ducto loco S. Chrysostomi ἔ atque adeo inde etiam intelligi posse videtur , repertos fuisse Catholieos . Arianis admixtos , dum irruptio in Hispaniam facta est i quos sita illue secuta fuerit liturnia , Drte eadem eum illa , quam Gothi Ariani adhibebant , vel saliena non mul tum diversa ; quae ex orientali aliqua ad illos
transierit . . Tae o h ita autem turbulentis istis N Hispaniae ι De te=ro fatalibus temporibus sacra omnia di profana sub barbaris nationibus sus deque vertebantur , vastationibus , de praedati albus, rapinis, eaedibus , incendiis , lacrilesiis ae profanationibus eorum exposita I mirari utique non debemus , seculum illud obseurum adeo delitescere circa individuam ae singularem rerum liturgie rum
communieatam cum posteris notitiam a quam
quam aliunde satis constet , quod miserrima illa ibidem rerum faeies non obstiterit , quominus plurima circa aisciplinam eeelesiasti eam sancita tuerint publiea auctoritate i uti videre
est apud Aguirriuin tonia a , a Isto a ubi - - tur de concilio Br ea renii, anno circiter
V Christi ii eelebratoi q iod in adiectis ad illud
notis tamquam genuinum censet . Concilii Hispaniel generalis, suasu S. Leonis PP. in eausa Priscillianistarum anno Domini indicti , esula fidei oecurrit paω. aoa. Epithola Pontifi- eis praedae' i s 3 alias iis ad episcop,s Galli rumi & Hispaniarum de cel tanto Paschalisse iii die , anno Aqs , habetur p. R. 21I I quam pag. 2ay sequitur Epistola i Estiscoporum Tamraconensium , anno ei rei er 463 ad Hila. rvm PP. data, dc in concilio Romano anni sylecta --. --s V Conqu runtur in ea apud Pontificem de ordinatione epit copi contra regulas re caninnes , euinque consulunt de isto easu ; ut illi,
deis letum G ea nouum pemansisse , Romanam Poruscem observasse I omnes controversias md eum era , velaι ad funemum judicem in past
satis iηdicat . Cum quanta vero & quam ρο- theticis expressa terminis submissione ad Muia Apollolieae oraculum eonfugerint , liquet ex his eorum in initio epistolae verbis: Neum in vobis penitus adorames , eui sine querela se .isis , ad fidem recurrimus , postoliso ore lauda.; iade re' fa quarentes , unda nisu errore,
rasion mei aure. Ia fine velo epistola sic di-c .. 'ofecto vestir tria bxs , si apost latas 'ri t. ν bus, quad S. Petri eathedra.btinet ti boves audias Ecetes a. si novellaxitauioru . . Femina fuerint extirpata . G mia ι-- 73 interim , quod huc spectat, distere ἰ. ιω- alis, possumus ex illa epistola . quod , sie ut Tarra- υαν uinis conensis provincia in summa aliarum eeclesiarum devastatione , custos legum de ea nonum fuit ; se etiam una illa prae reliquis omnibus haud dubie exeelluerit in conservando augustissimo saerae liturgiae deposito; atque in id incumbendo enixe , ut nulla sui parte temerare tur , minueretur eius maiestas, interturbaretur
ordo i quamquam is , si non Iam tum , saltem seculo v I 1 pr aevo fuit diversus . Verum etiam alibi in Hispania divinum arduis hisce emporibus soruisse cultum , colligo ex epist la simplici PR. ad Zenonem .palensem episeo. pum , qua committit issi viees . vos estea fidisia αmribus Hι'aetiaram ecclesiis , prout priniati ejusdem epistolae lynopsis r ibid. pag.
Quamquam non const-t , quo determinate a no ea fuerit data ; eontigisse tamen hoc opor.
t et intervallo illo , quod eii inter annum 4 67, quo adiit pontificatum; δέ annum Og, quo illum uni cum vita exuit. In illa itaque epist
la laudatur Zeno digna bonoris remuneratione cumulo I . . , per quem in bis DaviΝus crescere inritavis CV M.
q. II. Hurima ad res litur at spectantia
proferumuir . SEeulum aerae Christianae sextum , plurima.
rum notitiarum magis Drax quam alia quinque prore in , aream bene satam pandit . ut lensim uile sensu in areana & abstrusa hactenus divinae liturgiae adyta aliquo saltem usque penetrLmus . Viam praemonstrant Hispaniarum Oneilia isto sexto seculo celebrata ; quae memorantur apud Aguirrium tom. a , , pag.23s. Concilium Tarrae ense decem episco=ψrum anno Chaliat si6 illigatum, quaedam praeseribit. non ad mysteria liturgi ea, sed ad mores seu di-ieiplinam e celesiasticam pertinentia, quaeque ea de causa hue non transcribimus. Sequentia u eumque huius loci esse , eenseri possint ; eum sint instituta, ut maiore eum solemnitate divinum ossicium peragatur. Itiiur tit. 7sie dieitur
ve diaeresia, eec is vel Hero, id placuit ι Diri, ut presisteri vel diacon , qui Dibi eos situti μυι, eum eleritis fenιmanas observeην et id est , ut presbter anam faciat hebdomadam et qua explitia faecedas ei Aaronas similiter ; esstalicet eanditione servata , at omair clarus die Sabbato ad Vi eia, sit paratus e quo Deili πνdis Nomistes Ioleandiar eum omniam presuriaeelebretist ita tamen , ut omnibus sebas Veli serat σ matutinas celebrent; quia desistente etero
nee luminaria ministrari. I qui Daὸ negligenti mitis hae implere νεοIuerint , noverior se sua tam statuta eanonum , pro modo peris arum, cinnonica disciplina subdendor . ι Apud eumdem Eminentissimum I pag. a tponitur eone ilium Gerundense septem episcoporum, anno Christi ei habatum, in quo nota tur illa a r. Ne instituti e id Issaru- , ut qu modo in metropolit a Gelasia fuerit , ita hi Dei nomine , ia omni rarraconensi provIucia. tam
ipsius Mira ordo , quam psallendo vel minis3νandi
consuetuso eonfervetur. a. Ne Litania, ut exple
ιa fotenmιate Fentecostes , sequent septimaua , o quinta feria usque in Rauatu π; per boe triduum. abstinentia celebretur. 3. Item sie undis litamia D eienda fura Kalend. Vsvembrisi ea ta-en canaetii
ne servata , at si iisdem diebus Nominica inter cesserit , is alia bebdomada , βιωκώm prioris abstiaretis observa tiam . a quinta feria iacipiat tur , in is Sabbatis μ'rea Asfid facti finia ιαν. sedibus ta .es diebas i caraibas , οίποδες ι-- deeravimus. Omnia denique, quae ibidem sancita sunt , excipiunt ista verbar DanoMr placuit, ut on albus diebus. mst 3Iit ut Duar ct moeninas . oratio Nomimc a d Deeνdote proferatur. νε Ceterlim eirea litanias varia ibidem n
tantur , pag. 243. Breve est illud A rosi de
68쪽
DE LITURGIA ANΤIQUA HISPANICA.
M alea lin Chronteo generali Hispaniae lib. xi, fol. SI , ubi observat , istat litora 1 Hi pania
magis esse antiquat qua, Romanas : haiustituta sunt plurιbus post annis d S. Grego rio , , neque enim aiaue erat visus litaniarum . quem n ine babet Gelasia 3 tametsi jam tum antea eas haberent ia Gallia. In
proat in Sidonio inpollinare. G, Morio Turonen rius , quodque anno circiter Chri- SEC. Vt .ssi s o eelebratum notatur, eanonibus suis nonis mutasses nulla interserit, ae statuit t. Ut Psalmus quia-quagesimus ante Cantieum Leatur. a. Ut be v in gintutinis fidelibas , sicut tu scissura, a. Mi tribuatur. valentinum anno s 6 congregatum, Io socia aest pay283 , se ad rem saeram aliquid itituita
se enim sex episcopi, qui eidem interfuerunt, decernunt titulo I: - xv Theodorici regis , si, in in Mari relatio D rdi apparet . De M - μb die II Deee υμ. is uomiue vomiηι na
metto isto . Vita functo poli annum 47sactum est apud nos die xt Maii, pag. 6 is &seqq. , udi plura invenies . At ne ab instituto nostro in hujusmodi rebus longius evagemur prius quaedam memoria repetenda sunt , quλm ulterius pergλmus.7I Dictum est supra, I. Ogod saera litu
gia a S. Petro Apostolo in Hispaniam manarit mitis uviri Pesa Christi Valeuia in ciηeuia estα-
gregati. eam δε Ecelesiastica regata tractaremus. antiquos eano Nes releremes , trier retera , hae ruebae censuimus obstra Mum, ut sacrosancta Euangelia ante muneram illationem , vel cui sum Catecb menarum, in is ae temonam , post . Omlum fetantur r quate I satiuaria praecepta Demini na.
Quod orientalis comitata eo Herit Gochos et solum Meler, sed etiam Catheeumeni ae poeniten- hane vero ultimim alie ubi in Hupania , adeo arti si se Catholicis, Tut pleor , ut eam vel RO manae immiscuerint , vel sortasse tertiam aliquam ex utraque simul eonflaverint . Etenim si nihil a horum eontigit, S si manserit immutata in provineia Braearensi Catholicorum liturgia quorsum pertinet igitur epistola Uigilii ΡΗ. ad Urofuturum episcopum Bracarensem c non ad Eutherum sive Eutherium, ut in omnibus Corisciliorum editionibus seribi in titulo epistolae obser at .& improbat Aguirrius in notis pag. aTT quorsum , inquam , pertinet ista epistola ad di-mum epistimum data , cuius consultationibus Ponti sex respondet, anno Christi, uti annota tur , λ de quo tamen consule Aguirrii notas eadem pag. 2 7; eum vigilius nondum tune fuerit pontifex rite electus, sed solus s. Sylverius. Frustra itaque ad hune Braearensem metropolitam direxisset Romanae liturgiae contextum Violius c sorth per prolepsin Papa vocatus si in provineia Be carensi tune. vel etiam prius 1 Romanae liturgiae ordine non deflexi se sent . Neque intelligo, quo probabilius deflexerint, quam ad liturgiam orientalem, spectatis rerum adiunctis . Titulus itaque quintus , praedictae epistolae praefixus, sic sonat i ve PVrba festiestate, preeam ordine, ae Missa s C tinnis, Textus vero ita se habet istia ι- - 76 Pasiba τοι futurum nos , si vos vola . . ritali rit, ii Kalendarium Nisiarum die celebraturos. Ordinem quoque nec rem in eris britate Missaram nuba nos tempore, nulla festi
eodem tenore oblata Deo muffera consecrare. Qv
ties verὸ Faschalis , aut insceUstiar nomini, mel Aureostes Ubavia , Som=nmque vel faerit arenaea festivitat, si gula evitula diebus sta si fai rimata , quibus commemorationem fan-Gae solensitatis , aut earum facimat, quorum natistia celebramui. Cetera πινι ordine eo sueto prosequimar. Q ropter π ipsius ean ita pre- eis textum direximus subteradjectam, asem Deo propitio P ea in stolica traditione Iuscepi Hat . Et ut eharitar tua cognoscat . quibus locis aliquamιvitatibus apta est effer , Washalis diei pretes, σ omu es , qui ex Hverso sant, audire Iiei.
tum habeam. Sic enim Pontificam praeditatibus dita, nonnullos ad fidem adtractor evidenter . scimus . Aguirrius in notis monet , pro Theo-dον ei sine dubio legendum esse Thrassis leura duraci . Praeterea in omnibus vi maris renis ariliis morem fuisse, ut eo x camonum initia Iezereris , ibidem Observat, citans Acta ipsorum,
ae propterea, sie ut recte inseri , eoncilia H βυ- His semper , ubique in magna aestimatio e fa runt , veluti maturὸ celebrata ad praescriptam
rium to a pag. Ista notatur prima; apud Lab- beum vero tom. eol.33 , secunda; & quae si- - - .gnatur apud Eminentiuimum Aguirrium an in no 3 si celebrata , differente illam Baronio ad annum 363 ὶ omnimodam urget in divini ε ossi-eiis uni Hrmitatem ; Nam omnet epistori dixerant i Neeessariam in ualde his αιiis arturamur, ut ea qum apud anuma ae nostr- --ria in inordinata constetudine retiaeniar , unico inter nos, per vel gratiam, quo per e cordiameelebrentur ostiuo . M idcirco si quid illud ea magnam vel parvum, is quibus variari videmur, ad unam, sicut dinum eia, formulam, praefixis rationabiliter equalis , revocentur i Hatipuὸ cum eeteris quibusdam eansii ian ut timem
Deeporis taι Frafuturi, ab ipsa beaui mi Petri Cathedra directa eis. ista ad Lucretium, metr politanae in Gallaecia provineia Bracarensis e etesiae praesulem ἰ dum praefati essent episeopi , Ram deinde mentem synodus' ista declaravit, editis tapet hae re variis capitulis in hac ver-ha r I. Plaevis σmnibus communi consensu , Musas usque idem p Mindi ordo tu matutia ιν .el vespertinis Uciis tenearar; σ non diversa ae privata , neque moasteriorum eo aetacinetenta ecclesiastica rexula sint permista . ri. Itemplaruit , ut per Dieaaiam diotim vigiliat vetcuissas, omnes eis eis, non diversis leutones in e ectem legaris . Ir I. Item placuit , ut v
eis textum intelligo sacrae actionis eanonem, &animadretto, arctum illud in isti, areanis sacrosanctis seripto communieandis secretum .
ru te superitis a S. Innoeentio adhibitum fui illi , non obsereatum fulci hoe seeulo sexto
A eum ea utela a nee porro ita observari de huisse i quandoquidem tune extabant liturgiae litteris tonsi iratae, iuxta ea, quae superius dicta sum.
σ ab O postolis tradirem omnis reticet Orios Io κοα μαι πιι cullisa pravitas perina avis. l . Item placati, ut eodem ordine Misa e lenentur ab e thur , quem Frofaturus quoad m jus metropolitana ecclesia episcunt . ab ipsa
. . mlita sedis auctoritate fastois scripetum.
79 Et quibusdam aliis intermixtis, quae Vn ia .re πωμsunt proprie hujus loel , nimirum ei rea Dp ii.
69쪽
xvi ΤRACTATUS HISTORICO CHRONOLOGICUS
Sse. m. mum . episeo arum tubordinationem, portiones eccli fialtiearum rerum , c non ordinandum ab
episeopo elerieum alterius , mox subditur ii x. Item placuit , ut in aliquantis brias provincia ecclesiis Laeones absconsis iam tunicam utantur arariis, ita ut nihil distore i subdiact
οι decet mantur orari. . . x . Item placuit,
xt lectores is Ecclesia is habitu stulari ornari. suaπt , ne late graior gentili ritu Hmittant.
xi r. Item placuit, ut e AEtra psalmos , vel eoo- uicaram Scriptararam novi edi veteris Testamenti,
vibit poeticὸ ramositam in ecclesia manaιαν rsitas in sum pracipiunt canonex. xli I. Ite placuit , ut intra sanctuarium altaris iuredi ad
lleribus ; nisi tantis. elericis i scut anti ais
canonibar Iuniam est . At ne cuiquam iniiciat moram v x anos, modice explanat illam Cardinatis Agui trius in notis pag. 297 t Exeusi ait
. Tum subdit illud Isidori lib. io Etymologiarum
, sed in ta eorpore aliqua sibi propria, Pasi' iasignia vlad eant ; ut videmus eirror German B ruis, in eis bar Gotrahoram . At quale illud Gothorum insigne , quod per transtr hae indicatur Exitisat, inquit Aguirrius ,. v. L p.
sa, esse genus Iaica vestis obloata et at ex iis Oerbii S. Isidori potiiss colligere de iset, esse
eluctauum, vel ea lilitι- , ut exponit D. Lu-dom. zeria in εχ dversari e t 77 ex antiquo interprete in umba illa radit, et is Et distri mina- ωι erinem ,, dic. ubi expoeit GRANos ficit . Per vocem autem sanctaarium , uti hie rursus recte ex Loalsa observat Aguirrius, verum ia- rellieitur , quo dimetuebat ιν loeus auaris , tersiatur , ne st-m pUuis est cons euur . Me constat ex Gretorio in epiri. xxx ad Coastolium an lib.3 . Vocatur σ bro eum, ex quo, eum d S. Le e P P. Drcipibus incideretur , sanguis effluxit . . M appellatur velamen. r arisam gi per illa verba capituli x II , quibus diei- - α tur . sicut G' sancti pocipiunt easoner , videtur alludi ad ea nouem Lxv II , qui ponitur post ea...i,. pituis . ex orientalium synodis a S. Martino episcopo Braearensi collecta, & in e ei lio Lu- .c censi publicata ; vide Aguirtium a
Canon vero iste Lxvra his verbis constat i 2 uιρ9rtet psalmor eompositos in t fgarer in ecessa dicere a neque libros. ετι sunt extra canonem Ligere. nisi Los ean uos nisi veteris Tenia
meati. Forsan respexit synodus ad illud Augustini epistola sy , alias is, ad Inquisitiones Januarii, eam I 8, ubi de Innatistis dicitur, quod ebrietates suas ad eanticum psalmorum , humano ingenio eompositorum , quast ad tubus exbori rissis inflammeut . in idquid sit ; Patres concilii iv Toletani ean. II praescripserunt postea; non esse renuendos hymnos , a sanctis doctori.
bus compositos. Ratio quoque hic habeatur e rum, quae ad canonis xm superioris explanationem affert pag. an Aquire ius ex L isa rsunt autem ista et Sacerdotibus in testiis dabatur commanio arite altare , clero in choro , popula extra chorum . Id eonstat ex eontilio Toleta- v , cap. I 8 . Hi e d uestram dimisi e vocatur . . talia eo munis, peregrina , Ο sacerdotalis.
superius dicebam de ritibus liturgi - - .i provincia Bracarensi ex Orientali litum mixta. gia commixtis h suspieor non intra solam istam provine iam obtinuisse, sed ad alios quoque ex tensa suilla Hispaniae tractus. An vero dc qu modo id fiat verosimile; qua item auctoritate, Occasione atque adminieulis executioni illud vl- Ddeatur mandatum, nune discutiam, simulque con bor exponere, quo loco fuerint res lituris
nieae, ex variis congruentiis . quas su O, &quibus confirmbo ea , quae in provincia Br ea rensi facta fuisse memorabam ; ae praeterea in reliquam Hispaniam tempore S. Leandri orie tales quosdam ritus transivisse, suadere enitar.
ex Orientali coismixta. Liturgiae Roma tiae . primis legis Cliristianae oria
temporibus in Hispaniam im roductae, hoc iecillo vi plurima ex liturgia Orientali immixta fuisse, pria bile admodum mihi kidetur ex v - riis congruentiis 1 quarum prima sit , quod va rii tune viri ibidem floruerint . qui studium Nauctoritatem eo conserre potuerint ae voluerin I; nimirum Theodonii rus seu Ari mirus . Sue Vinrum rex , Martinus Diimiensi, archiepit copus . Br4carensis; Ioannes Bielarentis , ae Leander. EDe singulis dieam . Cardinalis Baronius ad , num. 34 scribit ista t Dum imperator
elis aurem orartinum . 8 De Theodomito de Ariamito , eodem an se te μ- ν' divcrso; de anno item, quo eonei lium illud ee- ιυ ab --ἰ ἰlebratum est . agitur apud Agui trium in noti, variorum pae. am . Gregorius vel ci Turonensis De miraeulis s. Martini lib. I, cap. xi mirabilem regis praedicti de subditorum eius ab haeresa Ariana conversionem nairat ; ubi perperam iaplerisque biss. h. beri Maricum. obiervat hic uRuinartius in novissima operum S. Gregorii Tu- rronensis editione eol. rota. Reeens ergo illa ac plane mirabilis e versio plurimum favebat, ne vel ex parte regis, vel ex parte lubditorum morae quidquam iniiceretur. u ritus eoium lacros mutari contingeret. Ceterum quae de Theod
miro de Suevis orthodoxae fidei adjunctis. dicta sunt . praeesarh confirm ta invenies ex S.lsidoro, episcopo Hispalensi, apud nos ad diem xx M4r. iii quo Dommentarius historieus datur i pag. 86de s. Martino Dumiensi , arehiepiscopo Drisca rensi , paucis nunc, quoad in rem praesentem condueet, i lustrando. 8s Pannonia ortus fuit , teste Gregorio Tv-. νυ D ronensi Historiae Franeorum lib. s , c in 38 , exinde ad visitanda Dea functa I. Orientem prope ram, in tauta se litteν ii iisbu,t, at xvili se- η με fuit temporibai haberetur. Vixit in Gallaecia annis ei reiter to ; obiit anno sso, sicut notatur in citato Commentario. Exstat in eiusdem laudes earmen Venantii Fortunati, quod Aguirrius inseruit suo tomo a , pag4tε ἔ αρος. a I a3itur de capitulis, quae ex orientalibus synodis laudatus Martinus ecilletit. in melius restauravit . dc in eone illo Lucensi publicavit, notante ad nos rum circa arcana liturgi
70쪽
DE LIΤURGIA ANTIQUA HISPANICA xvii
risui . Iod vero tum hie dicit , tum paullo ante ibi praemiserat . erat Graecus i contradicit Gregorio Turonensi & Fortunato, si de nata libus seu patria S. Martini illud intelligas. Plura de eo ae scriptis eius dabunt S. Isidorus iam designatus . de viris illustribus cap. 3s . Nico laus Antonius Bibliothera: Hispanae veteris lib. .
cap. 3 , Commentarius noster mox allegatus , N
- S Iisdem temporibus floruit Ioannes , eum Bliearensis 1 monasterio, eui praefuit , tum ab ecclesia , quam rexit , Gerundensis Vocatus . Et ostium eius S. Isidoriis inter ea , quae memorat De viris illustribus. cap. 4 his verbis eo cinnat 1 γο- ea Ger deus ecclesia episcopus, 'ν nauisitate Gotibur , protota Scalasi ras. me eam est adolascens, cinnaatinopolim perrexit , Ibique Graeca oe La:ιna eruditione munitus, post decem septem an os la Hispanias revemur est, eodem tem e , o , inestarie Leo- vigildo rege , Arria. a femebat iasinia . Hune fanadicitus rex , eum ad nefanda haeresis crudelitarem eis pelleret, oe bie omnino νesisteret, exilio trafas. in Barcinonem relegasas , per decem a nos multas iasidias σ perseeutionea as semianis perpessui eq. qui postea eo didit isonasteriem quod uomiae Biclino dicit αν; ubi contretata moetuac rum Ioctetate . scripsis retulam Usi monasterio minatura , sed in cunctis Derem timent.bas necessariam r & mox iniecta ab Isidoro menti ne serip:orum ejus. Ο multa alia. inquit, scribere dieisur, qua ad nostram uultiam usu peris venerunt . De hoe Joanne Gerundensi dissi, sist, tractat Nieolaus Antonius Bibliotheere Hispanae veteris lib. , cap. ; ubi illam , quam ic nos supra dedimus , lectionem praeferendam tenet. quae non septimo demum anηο ; sedis decem in septem anaos in Hispanias revertum esse
Joannem istum, habet. . 87 Iam vero ut ad priora , quorum gratia paullo fusilis deducta hae sunt , retro reseramus pedem a Deilh ex dictis intelligitur , quod
locorum ac personariam, adde & temporis acliuncta. eo mitificε eonspirarint, ad ritus, caer montra . preeationes ae consuetudines ecclesiae
orientalis inserendas Hispani eae veteri liturgi xi non importuno atque alieno tempore quaesita, nedum inctata, sed sponte oblata. ae proinde ne ili εt percommoda ad hoe tentandum favente occasione, prout ex praemissis abunde constat. Sed enim ex parte Theodomiti seu Ariom iri, Suevotum regis , iam ad Christianam fidem ab Arianismo eonversi, erat timendum nihil; quin potius tam illi quam eius subditis grata ea res debuerit aeeidete; imo vero id ipsum sortasse urserint apud episeopos Gallaeeiae . ut litu piae Romanae , , vixilio ad Profuturum directae. nonnullae intersererentur preees, aut alia huiuumodi, ex ordine liturgieo orientali, eui, ut pote Ariani , videbantur ipsi assuevisse . exprompta, vitato interim , ut eredere par est, omni excisista , desectas , errorisve perieulo . Et sanε num prudenter timeri illud poterat pserat qstippe Martinus Bracarensis archiepiscopus ἔ aderat Ioannes episcopus Gerundensis, ambo etretiis seientiae atque virtutum dotibus praestantes, ad orientem praesecti ambo, orientales quodammodo ambo. ut ita dieam , s natales exeipias; ex oriente deinde ambo in Hispaniam reduees, memoresaue eorum omnium,
quae cum in rebus ecclesiasti eis teneratim, tum in liturgieis singulatim eoram usurpari inspexe-VI.
88 i id de s. Leandro. magno Gothorum apostolo, di eam, eum gesta viri istius in elata
adeo luee versentur, ut si pervacaneum pluribus hie verbis in laudes eius excurrere. Elogium ipsius eontexuit germanus ejus fater,
re dignissimus in cathedra Hispalensi sit ecessior, S. Isidorus De viris illustribus eap. 1 ;quoque laudati Praesulis iam pridem apud nos Coaementario historico illustrata sunt die xiii Martii a pag. ars, & apud M. billonitim Aet rum Benedicti norum sec. t . a pag. 378. Annus mortis ab aliis alius ponitur i sed idem Mabili nius ex SS. Gregorio P P. 8t Isidoro inter se collatis, illam aifigit anno r. si hue spectat, illud est , quod arctiissimam Constantinopoli eum s. Gregorio Magno amicitiam contraxerit; de qua re ipsemet Gregorius in epistola. expositioni libri Jobi praefixa , testatur his ver
Mandro coex scopo Gretreius s. s. v. vadam te . Frater beatissime. In Constantinopolitana urbe est
psi. 89 Gregorio deinde ad summi pontificitus
apicem evecto . am citia . quae ibidem inter . creeor a M. utrumque hunc sanctum par intereelserat, ultro citroque postmodum datis litteris conservata
atque eonfirmata c adi citatum Commentatium 3.3, pag. 279 satis s. Leandro praebuerit eausae. ut in sacra ecelesiae Hispani eae Oseia introduceret varias e suetudines, in erelesia CPolitaria. eiusdemque f. sit aneis usitatas prae sertim quod ipse S. Gregorius PP. latis sua sponte propen ius fuerit . ut optima quaeque e sacro vel ecclesiae C litanae vel alte trus ossi-eio exeerperet, de in Romanum transferret. Id
lueestit ex epistola sanctissimi Ponti seisi , lib. Iam superius assignata , ad Joannem epineopum Syracusanum . in qua ecurra alicuorum murmurationem , ratiostem reddit de Missae ordinati e . quasi re lesia CFiaitasa e suetudines per omnia sequeret mr. Ad quae postquam sanctus Doctor respondisset i In quo ergo, su Mit, Gra coram consuetudistes secuti fumus , qui aut vete- F
sc Mix habet; ego in minores meos , q vox absisset,is probibeo . IN BONO IM TAR suti. Diatus est enim, qui in es sie pr-um ex Ἀνι D - -- stimat . as bona qua τι rit , inscere e tem- ria μή ea nat . inae ergo Sanctus viderat ae didieerat C li, aut alibi hauser i liturgiet ritus puncta , quamquam nova, tamen atilia omnino seprommum diserte indieat . ut ea in Eeelesiae Romanae usum conrer M. Ogantum itaque
erat ex parte Romani Pontificis, si 1 Leandro. uti eredere par est. eonsultus sit, Deilε is ab illo inelinati se patrus fuerit . ut mutatio aliqua fieret in veteri Hispanica liturgia et vel si non consultus sit. nullo nepotio intelligi potest.
quod Leandro novi aliquid in hoe genere medi in tanti non obstiterit . eum in huius modi nova, modo simul artilia Pontifex ille Romanus satis . ut dixi, propenderet. Ea parte autem viis thorum ut aliquid tu hoe fenere fieret , nonne omnino e vestieas & rationi congruum erat r