Henrici Jacobi Zoesii ... Commentarius ad Digestorum seu Pandectarum juris civilis libros 50. In quo præter plurima additamenta jampridem excerpta ex jure practico, publico & camerali per clariss. J.C. Martinum Naurath accedunt modo citati in eo Cano

발행: 1757년

분량: 671페이지

출처: archive.org

분류:

511쪽

persona ut haered itatis, ita dc legati iussundatum , di qui non potest intelligialiam partem vendidisse, quam de facto

erat consecutus, d. I. I. g. in haeredatate i. is F. pervenisse ; Nec facit distin-

.ctio , quam aliqui ponunt inter haeredita tem & legatum , quod haec sit universale quid , illud autem particulare . Nam ea res nihil iacit ad translationem juris .accrescendi; Nec ideo magis in legato ve dito potest 'videri venditum id, quod a crescet, altero sorte defici'nte ; cum tota res consistat in voluntate contrahentium, quae est, id vendere , quod suum jam est , de quatenus suum I Non est autem suum, nisi pro parte: Nam id , quod postea a

crescit , non erat suum tempore venditionis , quo adhuc erat incertum , an altera pars deficeret.

Et hoc ita in legato conjunctim retibeto: cujus ab initio si non expresse, saltem tacite partes videntur .data . ut mul igitur ex ist. O nomen 1. 1 ubi autem Il. C. De cad. toHen. atque ita tantum videtur pars sua vendita .

Quid juris in legato disjunctim relicto

Posset videri saltem in hoc altera pars cedere venditori , ex eo, quod solidum ab initio utrique .segatario sit relictum ;ut cum totam rem habeat vendens, videatur 6c totam vendidisse. Eo tamen non obstante, idem hoe in casu dicendum , scilicet non censeri nisi partem , qua vendentem concernit , esse venditam .

Nam tum Venditor sciat legati, disjunctim licet relicti, alteri concurrenti parintem deberi, non potest videri ultra partem suam vendidisse. Quo facit, quod tradit Fulgos Ad l. 33. sv. de usUrvct. is que inad. iniquum dc iniustum videri quod legatarius, qui venditi rem , pro pa te tantum ad se pertinentem pro modico, amittat & aliam partem ad se postea acceden em . Confirmat hanc sententiam L fed es 3. s. hoc autem a. ins delegat. praestaη. Ubi in lucro deserendo inspicitur persona ejus, cui a testatore bonos habitus , non etiam ejus, ad quem ex persona illius emolumentum pervenit . Facit, quod legatarius non desinat talis esse propter venditionem legati. Et haee ita, nisi aliud actum si , sorte etiam spe alterius portionis , quae posset vacare, vendita , quod existimabitur ex quantitate pretii . Vas'. de succusonibur

.lom. I. g. 2I. num. 6 . , sequentibat. Unum hie notandum, quod haeredi talis is Venditor non teneatur de evictis rebus singularibus haereditatis, I. venitor. 2. inpr. bor tit. quia eam vendiderit talem,

qualis est, & sum ciat suam esse, dc ad se pertinere. Nisi tamen de substantia ejus

assirmaverit , quo casu tenetur ad proinmissam qRantitatem , L 'riis Is . bor tit. quia hoc ipso pluris vendit, L ea, qvs g. in pr. fust. tit. I. Ut quod interest

mptoris , eam esse , vel non esse , vel non tantam esse, teneatur praestare, Iez.

eum haereditatem I 8. γ 9. b. r. De Nominibus is Actionibus venditit. 'Venduntur 3c Nomina, dc Amones, δέ

tum in rem , tum in personam, L cerinti em M. Cod. eod. Inter quae duo parum interest , nisi quod actiones sint nominum exactiqnes , instit. de actionib. in prin V. nomina vero debitum , sive debiti obligationem designent . Cujus ratio ex eo .ccepit , quod in Κ lendario solerent eorum, quibus pecuni τcredebantur, nomina perscribi . Nomin sint pura, an conditionalia parum interest , cum .& sub conditione emi possint, L. Plomina tr. hoe tit. Ac sine consensu debitoris, sminii t. c. boc tit, ii od ejus parum intersit, cui solvat, Aceinde non impediatur solvere creditori suo. In quo distinguitur a delegatione venditiis nominis, I. Delegatiosi Cod. de novat. Nam illa creditoris sui debitum in

se suscepit debitor, ejusque se obligat creditori , Rei litigiosae, vel actiosis jam in judicio propositae non est venditior Nam litigiosas res .distrahi, dc transferri judicium in alium sorte potentiorem est

interdictum , tot. tit. D. C. De rite. dc dictum sit p. ad tit. de alien. Judiciimui. ca . facta. Effectus inimis, vel nominis venditi ντ non est , ut dominium rerum obligatarum ademptorem transeat, Lbae reditatem pen. hoe tit. cum non sit penes vendit rem ; sed ut venditor actionem , quam habet ad versus principalem reum , atque omne jus, quod ei ex ea causa competit, cedat emptori , tam adversus ipsum

reum , quam ejus intercessores , &quidquid vel e pensatione , vel e a- I i a .ctione

512쪽

HENRICI ZOESII COMMENT

ctione fuerit consecutus ex nomine, eminptori integrum restituat, L Venditor as. hoe tit. Debet enim venditor Nomen ta

te praestare, quale est , & actionem mmnem , quam habet & si filii familias

nomen vendiderit etiam contra patrem ,

rerieciationem pignoris , cujus beneficium emptori prodest , d. I. 7. hoc tri. dummodo non personale, quod non transtrersonam, L Deatio p. inf. de publica a. ἐν vectitaI. Debet etiam venditor praestare debitorem eum esse , cujus nomine vendidit, & certae quidem summae , si eam dixerit, alias non teneretur, quanti interest emptoris, I. ἐν quidem s. de rescind. vendit. im au. I. Vs is . haerit. non etiam locupletem esse, quia satis est , subesse id , quod venditur , nisi aliud convenerit, L si nomen q. de re

is Est & effectus venditi nominis, quod

actionem in debitorem exerceat emptor suo commodo , tanquam procurator in rem luam1 , L fi in folutum 6. Cod. de obtigon act. non tamen nisi utilem suo nomine , etiam post cessionem ; I. ratio Iuris a. b. t. Neque enim cum emptore contractum , sed cum Venditore, a cujus

ossibus di recta avelli nequit. Unde est , quod etiam post cessionem c licet Emptor possit directa agere nomine cedentis , L emptor. s. Cod. eos. factam a Venditore emptori, possit nihilominus ille debitum exigere , & oblatum accipere, ipseque debitor recte eidem solvere , LPostquam 7. cod. hoc Di. Concurrente tamen creditore cum cessionario , hic prae serendus; quia tota utilitas cessionis , eum concernat. L Procuratore 13. δερ.

rs Sed & ille est essectus cessionis, quod

nomen cessum pereat cessionario , qui creditor est speciei, ins e. 6. dc morte C dentis non extinguatur cesso, cum jamst quaesitum ius cessionario. Licebito uesti agere, vel suo nomine actione utili, vel directa cedentis; quod & datum ejus haeredi: quia generale est, actionem c petentem deiuncto competere, &ejus hae aedi active, & passive . Caeterum cum Redemptiones litium sint odiosae, ut & redemptores , staturum est per L per diversar pen. Un ab Ana- sola D. C. Mandast, ut empti non inis, luel actionis temo non valeat supra m dum soluti , nee redemptores litium plus exigere possint a debitore pretii, quam

ipsi solverint, & quod plus est in debito, lucro cedat debitoris. Dico, pretii; nam donationis causa cessio nominis non est tam turpis , di proinde non continetur

sub decisione istarum legum , nisi sit simulata , d. I. in D. Quarum legum

non est passim usus ἱ cum minoris, quam valeat, empto nomine , ad integrumtamen debitum non impediatur Emptor agere. Buxnon. 2. Leo. abrogat. cap. 68. Non potest tamen dici earum legum d cisio ex eo solum abrogata , quod a d bitoribus excussis non objiciatur exceptio unius factum vel omissio alteri nocere non debeat. In Flandria earum usus adhuc durat , & potest debitor retrahere suam obligationem , sive debitum , pro eo pretio, quo in cessionarium est trastatum:

cui & tempus non currit, nisi post fructam insinuationem , seu praesentationem debiti venditi.

ad tit. De haereditate ve actione

eendita .

AD AE. r7. Nomen vendens quid prae

Ad a. 2o. Actiones & omnia in alium possunt transferri, etiam invitis & ignorantibus debitoribus I. 3. c. b. t. Gomeracaρ. 2. n. 6. modo non alienentur in potentiores, I. si ea ruscumque a. c. Ne Areat ρ reat. sarroc. O c. via. Treuit . voL I. diis. I s. uri fit. B. ibique. Bace.

. Quod cessio debiti seu actionis regula-fiteat non valeat , nisi ad concurrentem dati pretii quantitatem , vid. eleg. Car. peto . para. a. Constat. 3o. de M. ι . Socin. Iuv. lib. 3. ω L q8. n. 6. Alciat. Refistosf. t . n. s. Menoch. lib. I. praesumpt.

Annullata cessione debiti ex Constituti ne Anastasiana, superfluum id , quod si

513쪽

IN LIB. XVIII. D I G E S T. sol

Ab. 3. pr ampl. tam a. 17. Berliehium lueris 36. m. q. Car Ov. parsi a. Constit. 3α lG . 37. . Cum Christianis eum Iudaeis contrahere & distrahere lichum sit Deoad. Roman. co I. 489. On Marquanu. de Susan. in react. de Iudaeis e. s. numer. l. hinc quaeritur , an hoc si extendendum ad acti Rem , ex contractu Iudiciali ad versus Chri-flianum . Iudaeo competentem , si illam Iii Christiano cedat Rees. Impra. A gust. de amo. I s. s. Nullus Indeus acti rem tuam contra Christianum redet alteri Christiano eum contractu, iub poena privationis Iuris sui dic. Videtur ejusmodi contractum cum Iudaeo prohibere: Quia a tem illa constitutis de eontrae ibus solum usurarys extrajtidicialiter initis agat , ut eae verbis praecedentibus & sequentibus

est, de uuidem si de usuraria pravitate non constet, atque in Iudicio contractus celebratus fuerit. Carpa. pari. a. conss. 3 d. D. 4 φ . Ex traditione ubligationis nunquam praesumitur titulus, ad dominii translationem habilis, nisi probetur, quod talis titulus praecesserit, ct in ejus executionem traditio subsecuta fuerit. Colen procesi Greecu' pari. a. cap. a. u. I'. seqq. Sed ipse cessionarius, qui petit sibi solutionem fieri, 4ns aeris alieni, quod per alium creditum fuit, debet plenarie prωhare cessionem S tituIum , quem allegat, ita etiam ut non lassiciat semiplena priniatio cum Iuramento . Bald. post gL m I.

TITULUS V. C. q. M, A . De rescindenda venditione, & quando licet ab emptione discedere .

contractu, re integra , disradereticet 2 Ex quibus eaum recedere Iiceat. 3 Lem et ea pretium quando faciat re sei di contractam .

4 Laesis ultra dimidium Iusi pretii quae

resii Comm. is Pande a. dieat a 3 Remedium l. rem . C. De rescind. vend. σου Iocum is emptore babeat 4 Loo in emptoris persona quomstaeonstituenda. 7 Pretium Issam quando strendem

8 scientia vatiris an exaudia hac reis

s Gausula donationis de eo, quod plinis res valet, operatur exeloonem. o Nee eo casa necessarias m uario. II cIa uia renuntiationis an faciat eus νε dictum remedium. Ia clausula generalis renuntiationis Imrata facit ruud cessare . 3 Laesio enormis raebet eausam relaxanis di bHUmodi iuramentum . 14 Iuramentum m genere appositum non impedit agi. Is Renuηtiatio an fieri debeat eae intemvalis .iε Remedium d. I. a. habet Deum etiam in rebus mobilibus .i Haber locum in emmione , vendia

8 Item in locatione , conductistae .rs In permuratrone. ao In Iudicio familiae eret axiae ἐν eam. muni dividundo. et i Etiam post locationem finitam .aa Item in spretate on datione in D.

Iulum. as In contractu asseeurationis .

aq In venditione ex decreto iudicis fri

af Au ἐν in venditione facta per sub- hastationem a s Non babet Deum in stricti Iuris ronis ινactibus .a Remedio boc quis contra quem uta

tur.

28 Contνa tertium non competit. 29 Oectionis ex d. i. a. ιs . 3o Re casu perempta an sit Deus bula actioni s i Emptor malens restituere rem desi

33 Funus , cui res medio tempore su posita, eo casu nos dissoriri. 34 Satisfit in contrarium a legatis. 33 An per d. l. a. indarim fit novum iusta

514쪽

3G HENRICI ZOESII COMMENT

.s Deus ax A D tollendam obligationem, dc reis' scindendam venditionem spectat hie

Tit. Et quidem partium consensu faei leah ea recedi dubium non est , quippe quibus ut contrahendi arbitrium est; ita& distrahendi, re sei licet integra adhuc. Alias solo consensu non potest recedi amntractu , eum & qnae sunt subsecuta ,

fini retrahenda , I. I. C. quando lic. ab empl. disced. I. Cessar I. boe ti . atque id , quod arrhae nomine dat m , restitu. endum, Z rein m Horis a. Cia. d. tit. a t A contractu utrimque persecto non facile receditur , altero invito , ne quidem ex rescripto Principis , L de edintra-Ea 3. Cod. hoe tit. neque etiam altero duplum pretii offerente, A fi eonventi 6. boc tituis . Sunt tamen eausae, quae fa-eiunt ab eo recedi ei iam invito altero :ut si ex causa egestatis pater filium vendiderit ; nam reddito pretio liceret eidem filium recipere , L si quis a. cod. de patrib. qui M. distra v. Facit & violentia , qua quis ad vendendum inductus, a contractu recedit, resuta pretio, L fi pater t. cod. hoc tit. Idem operatur iniqua &fraudolentia distractio per subhassati nem , L f qaos i 6. cod. hoe titulo. D Ius, qui eontractui causam dedit , non iacit rescindi emptionem , quae ab initio irrita . Nihil obstante Ige. si dola ε.

C. Me titi quae vult talam contractum reseindi: accipienda enim de facto , non de jure vel potius de contractu traditione confirmato , quae rescindenda. Cunc. in Parat. c. eod. Metum quoque, qui causam eontractui dedit, irritam ponere emptionem , videtur velle d. I. l. c. eou. Verum aeeipiendum ibi verbum irνita pro irritanda, cum Glossa ; ibid. quomodo non raro in Iure accipitur. Incidens dolus causae restitutionem , sicut &merus, I. si voluntate tua 8. O L emptoris Io. C. hoe tit. Cui non obstat, ut In causa r6. F. idem Pomponius peniatim. Dp. De minoribus . Quae habet, contra

henies se mutuo circumvenire posti: Nam hoc accipiendum de levi laesone , ut dictum supra de dolo, ubi legis istius sensu explicatur.3 Inter alias caulas, quae restissi- eausant, est Laeso circa pretium . d. a Rnon quaelibet, sed gravior, excedens dbmidium justi pretii, de qua in a. l. a. c.

b. t. quae etsi enormis, aut etiam eno missima, non ponit tamen contramim nublum ut patet ex eo, quod dicatur rescinis di , quod verbum est privationis, quae praesupponit habitum , ut recte contra alios probet contractum Valere Ant. Faber. de

t. sed sarit ab eo recedi posse, eo quod

talem contractum servari aequo & honominus conveniat , quod non patitur at quem lucrari cum damno' alterius, ve damnum sentire cum alterius lucro ,

dota

Non se haec rescissio simpliciter , ad 4 nutum decepti; sed ita, nisi alter pretium ,

quod deest , suppleat, aut recipia resti mat , d. l. a. ultra dimidium laeso esse dicitur , quando Venditor non habet diamidium ejus , quod dedit: v. pr. pro re Valente novem tantum recipit quatuor, vel minus, etiam umo obulo: Absunt enitivilli quinque, qui dimidium excidunt per d. I. 2. in verbis: se nee dimiri a pars veri ρνetii DIura. Atque ita in vendit re ponenda laesio ultra dimidium secu

dum omnes.

Quaeritur vero: An & in emptore hi s,eat locum hoc remedium Negat Cu,

I 6. obf. c. ig. & hune secutus Ant. F ber. Decad. 8. c. 7. ex emptoris persona locum esse rescissioni, ex eo, quod d. R. a. tantum loquatur de venditore, nec sit eadem ratio subveniendi emptori, quae est venditori, quem plerumque necessitas rei familiaris compellit , vendere minori pretio, I. Non idcirco II. C. b. t. Et deinde non cadit eadem assectio in nummos , quos debet emptor , atque in corpus , quod vendit venditor . Verum rectius & emptori ae modatur Me remedium d. l. a.

Neque enim & hunc decipi fert regula correIativorum , & exigit ipsa eadem ,

συαε ae seu aequitas, dc commiseratio .

Non obstat, quod non sit utrimque eadem necessitas: Nam licet frequentius possit premi venditor, ut minoris vendat; Non tamen ponitur in eo causa reicistionis, sed in enormi laesione , quae eum etiam emptori eveniat , quidni & huic subus matur . Non etiam obstat , quod non sit eadem aflectio in nummos ἱ quia tan

515쪽

IN LIB. XVIII. DIGEST

tum consideratur laesio, quae est mnsdo.

rahitis eκ parte emptoris. OVarr. a. r. Reso . c. a. n. 8. Pinest. ad a. I. a. p. I. e. a. in princ. Fach. lib. I. c. Io.6 Hoc posito. venit quaerendum . Quin modo in persona emptoris constituenda sit laesio. Communiter receptum , tunc emptorem censeri laesum , si rem Valentem decem emerit sexdecim, mirasi tune sit

excessus ultra dimidium justi pretii, eo iquod seκ ei absint, quae excedunt dimidium justi pretii, quod est decem . GL ind. l. 2. praxi recepta, ir Glsis in cast. eum dilecti 3. O cum causa 6. Γ de empl. venuit. Verum menti ductae ter a.& aequitati magis congruit, tantum com- 'petere Emptori dictuin remedium, quar do pro re valente decem dedit viginti num ; nam tum demum abest , Emptori ultra dimidium ejus, quod dedit. Atque ita statui postulat aequitas, & ratio .cOr- relativorum inter emptorem & vendit Oaem. Quae etiam est ratio, quod in Venditore , ut ponatur laesio, necesse sit, duplo vel altero tanto excedat valor rei pretium conventum, in emptore autem minor laesio sufficiat. Fuit illa Glossatoris &Pragmaticorum vetus error ac paralogi Lmus, ut locis ante citatis tradunt Coorr.

Pineli. num. q. Cujac. Nihil facit pro Ve- . teribus, quod L I. a. is d. cap. 3. Θ 6. ii de empl. is vend. Ioquantur de lat- sione , quae excedit dimidium veri & justi pretii: .Nam talis laesio ponitur non

eo modo , quo Veteres arbitrantur , se- cundum priorem opinionem , sed secun- ldum posteriorem, dc computationem ne

tericam , cum scilicet res valens quatuor, empta est novem . Nam ut in Venditore habetur ratio ejus, quod Venditor non .habeat dimidium eius, quod dedit , ita& in emptore considerandum, an habeat dimidium pretii, quod dedit, ut servetur aequalitas. Non alias autem ei deest dimidium , quam inida computatione secun- dum posteriorem sententiam . Fachin. d. c. I 6. Molin. de contractu usur. qu. q. num. IV. seqq.7 Pretium justum attendendum tempore , quo celebratus contractus, L non est prΦ- babissis 3. in fine c. Me tu. tunc enim ponitur laesio , ut non sit attendendum , quod postea accedit, vel decedit; quia est per accidens , nec concernit contra

Dubium hic est i An scientia valoris gexcludat hoc remedium Ita videtur . eum scienti & consentienti non fiat injuria. ΑEo

in Summa Cod. hoc tit. Ovarr. d. c. q. num. 2. Peck. ra c. Scienti 27. nu. 3. De

R. f in 6. nam damnum, quod quis sciens sentit, non videtur sentire , cum quod ult in rem est, vel pretium videatur e natum , arg. I. Nune videndum δερ. De condict. indeb. Quo facit, quod tradit D. Mudaeus in let. Domum 37. n. q. furitit. I. eum , qui scienter emit domum combustam , non posse confugere ad Minneficium hujus legis , quo solet succurri deceptis ultra dimidium justi pretii e Mon .est autem deceptus sciens. Bald. ad d. l.

2. N. 7. V. d. Bb. 2. Uar. EUM. R. q. num. a. Recedere ab ista opinione vid, tur Pinet l. ad d. I. a. ρ. I. c. a. s. IO. contrarium adserens. Cujus opimo proce de re posset , quando ex necessaria causa quis vendere cogitur. Non etiam quam do ex voluntaria. Vide Fachin. Iib. a.

Hinc patet, quid dicendum de subjecta scontractui clausula donationis ejus, quod res pinris valet, quod scilicet talis elau-BIa operetur exclusionem hujus beneficii, quia non,pomit videri subesse laeso; quatenus tamen clausula ista aperte conisceptum est id, quod pluris res est, d natum esse, ut tradit Bald. ad L . a. nmmer. Io. & Cov. a. loco num. 6. t Ubi toetiam num. 7. ω seq. tradit insinuati nem illo in casu non desiderari ; etiamsi donatio excedat quingentos. solidos, mulistis in utramque partem allegatis. Pr

bat hoc praecipue argumen: o quod in omni contractu sit inspiciendum , quid

principaliter agatur ; pr=ncipaliter autem intenditur Emptio Venditio , quae non indiget insinuatione , donatio autem rantum accessorie veniat, ut ejus non sit habenda ratio . Quo facit , quod si in permutatione ab altera parte interv niat pretium , etiam majus valore rei, nihilominus sit dicenda permutatio, quia eam partes intenderint. Vide Pinet l. diu. Deo nam. 2o. O seq. Facti n. d. lib. a. east. I9. Merium qu . rqa. Θ με. Alia quaestio est, an subjecta clausula arrenuntiationis,& de non veniendo contra contractum faciat hanc legem cessare

516쪽

so. HENRICI ZOESII COMMENT

etalis sive specialis ; quod renuntiatio generalis reahatur ad omnia generaliter DI. Pluribus 6. infri de accepti . & quod generaliter prolata generaliter praejudicem: Distinguendum tamen inter generalem , c di specialem renuntiationem 3 quod scilicet illa non causet euchisionem hujus remedii , quia νeneralis renuntiatio non trahitur ad jus, quod verisimili. ter quis sibi competere ignorat, aut de quo non cogitat , in dubio autem non praesumatur Venditor de hoc remedio e gitaM . Non obstante, quod quili et prae- . lumatur scire rei suae valorem : Nam hoc verum est , quando agitur de modico praejudicio , scilicet paulo vilioris vendita ἔ non etiam quando de enormi ut in casu nostro, L. Qui uis is. Cod. hoc tit. cum nemo praesumatur suum ,--ctare , & donare, praecipue stando lititur titulo venditionis . Specialis vero e eludit istud beneficium , cam de eo non possit non videri specialiter renuntians venditor cogitassi , ut proinde ei standum sit contractui, quem inivit: remittentibus enim actiones suas, non est ad eas dandus regressus, I. Quaeratur Iq. s. ι .enditον s. ins de aedic edιM. G

x a Quid si tamen generalis renuntiatio de

non contravenien contractui habeat sub jectu a juramentum Excludi omnino ab hoc remedio Venditorem verius est , quod juramentum habeat vim elausuIae : Si

Aon valet ut ingitur, vahat ut valere ρο-

res ἔ dc ad omnem specie na beneficii , quae competere potest, porrigatur , L cum parce Ty. f. Mius matrem 23. infr. deIeg. 2. Ut Vi eatur de hoc remedio cogitasse jurans . re non possit dici non comprehensa juramento excepto, nisi lae- Ius su ultra dimidium ; quia troii poteste1usmodi exceptio stare cum juramento simpliciter concepto , argumento eorum , quae dicta sunt supra , eis. Ad S. c. Melisian. de muliere iurato interceden. te quod ilicet excludatur a beneficio vellejani. Cui consequens est , juvamenaeum servandum esse ; eum servari possit vine detrimento animae jurantis, in xta cap. guaae contingar M. ii de duretur. de ex parte mulieris non si super re mala, antillicita ; sed solum ejus jus concernat,

quo se privare potest & privam cemetur

jurando, se adversus contractum non venis turam . Intelligitur enim jurata, se rumcontra Venturam quacumque ex causa , quocunque ex jure, quod ex eodem con trae tu, aut facto provenire potat, Dr. si duo a 3. s. idem Iulianus 2. sup . de iu-ν6ur. εχ consequenter quod contractum servabit ; etiamsi supra dimidium foretia a. Covare. ad c. Quamvis p. 3. s. q. num. 7. t Dabit tamen enormis laeso sa- is cilem relaxationem iuramenti ac deinde rescissionem ex dict. Ieg. a. ut tradit Pi- ll. ibid. p. 3. cop. I. uum. T. quomodo& aecipiendus Covare. 2 Uartar. Resoluti cap. q. num. 3. ct Chasi ador. deris. l. n. a. u de empt. ἐν vendit. dum dic tint, non obstante juramento πει imum enor miter agere ex uiae Leg. 2. praevia sciliscet ab lutione . t Aliud dicendum est, i ii juramentum in genere appositum tantum concernat ipsius contractus confirmationem , non etiam revocationem et ver

bi gratia : Iuro, quod tibi vendo hanc rem; Neque enim tale impedit agi ex dict. Dia. cujus remedium non potest videri remi tum per juramentum simpliciter appos tum , luod generaliter sequitur naturam amas, isdubitati M. e. de Mn mvmer. pecum Ut utens hac lege neutiquam dici possiejuramento suo contravenire. Quaesitum quoque: Aa ad valorem diis is clae renuntiationis requiratur, fiat ex intervallo Qua in re sunt, qui non aliter renuntiationem etiam specialem produc re aliquem emum volunt, quam irae vallo adjectam e quasi time censeatur P nuntians cogitaM de laesioine . Calcan. coss. IS. n. 27, Uerum non interest, sive ex continenti, sive ex intervallo adjici iur dicta renuntiatio; quia non minus illo easu, quam Me de laesione renuntians censetur cogit . Vide Covae t. d. o q. num. 3. θ' Iubet locum inmodium d. I. I. in in isbus praecipue soli, cum dicta lex agat desundo vendito, & iis rebus, quae sunt illi similes . Unde dubitar posset: An etiam docum habeat in rebus mobilibus. Et duci po&r, non habere propter deficientia

legis verba, quae videntur facere disposii tionem descere, quia haec ultra.ve ba non retrabenda , arg. l. Quod re sua

517쪽

IN LIB. XVIII. D I G E S T.

fitutum 1et. de testam. mu7t. direm dum tamen de in mobilibus obtinere de- eisionem d. Di a. quae licet sit concepta de rebus soli , non tamen ad exelus

nem mobilium , in quibus etiam legis istius ratio obtinet , fundata sciliret in graviori laesione , quae dc in mobilibus

contingit, & emendanda est , secundum quam dc d spositio moderanda , ne alias non sit adaequata suaerationi lex . Et hoc ita in rebus pretiosis, ut gemmis , vasis aureis , singulari arte sabrefactis ; qua ratione ut res immobilis minorum non alienatur , ita nec mobiles pretiosae , quod immobilibus aequivaleant . Unde dc locus erit dict. DI. a. in re mobili universali, puta tertia , vel quarta su cessionis mobilium in sectione nemoris , dc similibus . Res viles recte exceperis , ne commercium inter artifices, de populares pluribus litibus incertum reddatur. Costa l. in leg. hoe ed elum I. Dp. de mi

17 Esse locum huic remedio in Empti ne , Venditione non est dubitandum ; quia de ea loquitur lex r facit ratio, quod talem laesionem tolerare honae fidei minus respondeat. Unde dc ad alios bonae fidei contractus hujus legis divisio a Doctoribus communiter extenditur ; quia dc in is illis locum haheat ejus ratio. Sic pro cedit in Locatione Conductione ; si comtigerit rem dimidio justae mercedis plurius, vel minoris locati , cum non minus isto in contractu veniat emendandus excessus vel desectus, quam in emptione, ad evitandum alterius enorme damnum , Ac servandam aequalitatem . Facit , quod emptionis, venditionis, Locationis , Condrictionis vocabulis communiter iiii sint veteres, leg. Veteres I9. cum seq. ins de

actioπ. empti ; quodque vieini sint hi contractus , iis fenique juris regulis consistere dicantur , Ieg. . Deatio a. ius. Locati. y, Instit. eod. in princisas Idem dicendum de permutatione ', Nam dc in hac non serendum , ut alter gravi alterius jactura locupletetur ἔ quamvis

intrarium Ant. Faber. Deeade δ. e. s. ads rere nitatur . Quod tamen non extenderis ad benesciorum permutationem , quae

pretio non aestimantur, dc in quibus non posset suppleri defectus citra simoniam .

Cov. I. Var. Refol. e. s. uum. 8. ver M.

2 Ultima ratio . ' Obtinet di in iamiliae Eresseundae, ae communi dIvidundo Ia-diciis : quia sunt honae fidei , Ac adinstar Emptionis Venditionis. Neque obstat, quod

ut infra dicetur, hoc remedium viὸeatur de novo inducitam, quale non solet extendi . Intelligendam enim id ipsum , si non subsit eadem ratio , quae est mens legis aQ. I. que M. δερ. Ad S. C. Maeed.

Ac quae alias non soret adaequata suae r

tioni , & ex consequenti non justa , qua de re supra, ad i. de Ieti, Posset in dubium vocari r An post lo- et rationem finitam hoe remedio agi queat Videntur id aliqui negare, quos citat Pinet. H. Deo numer. 29. & sequitur Faber. d. decade S. e. g. quia contractus sit finitus , atque ita Hectio non sit laesio secundum d. leg. 2. Ipse tamen Pinellus contrarium adfirmat de bene eum subsit laeso, in qua vis istius treis consistis. Habet etiam locum in Societate , tu a Datione in solutum saltem extrajudicia li quia similis emptioni venditioni , ter. Si praedium A. Cod. de evict. In quibus omnibus habenda ratio ejus, an quod da tum , vel acceptum , excedat dimidIumerus ab altera parte . In Locatione Co ductione habendus respectiis ad consu tam mercedem , quae praesumisur justa. Dant etiam illi locum in adsecurati snis contractu , cui locus in actione pro Socio , ut dictum supra , tit. Pro Deioeirea fi . Ac in aliis contractibus ς eTratione , quod in ea sinantialiter insitemptio venditio ἱ cum quasi periculumematur. Re tamen bene attenta non videtur illi locus esse , eum adsecurator sciens suscipiat rei alienae periculum , dc spem emere videatur, ut non possis diei laedi r nisi sorte in aestimatione rerum , quarum poriculum subit , contissit la fio, quae saceret locum hiae legi. Quaeritur: An venditio ex decreto I 2ε dicis ficta exeludat hoc remedium Negandum id est : cum decretum licitam quidem faciat' venditionem , non tamen impediat , quin circa pretium contingat laetio : & proinde non excludat causam rescissionis , nec ipsem resti stionem , ata.

ahera est controversa.

518쪽

as Quid in venditione facta per sui hast

tionem Cum & haec non excludat laesionem in pretio , non impediet quoque remedium dιct. I. a. Quo facit, quod ait Castrens. in leg. Pretia 63. infν. ad let. Falid. non colligi ex eo justum pretium , quod res fuerit subhastata: quod dc

tradit Bart. in I. Cum adjeveres i. c. de r.efcristi. 3 o. ana. r. cum dc in taliter

saeta Venditione suae interveniant fraudes , dc res vel viliori vel maiori pretio distrahi contingat calore licitantium , ignin antium rei valorem , I. Si quos I 6. C. h. t. Ad idem facit I. Duplex 2. C. De

fide , is iure basiae mearis Ab. io. Ubi ob pretii vilitatem ita enim legendum

esse vult sensus , non etiam utiAtarem res publice distracta restituitur . Et licet rublica Venditio inducat praesumptionem non esse rem pluris vel minoris addi-ham , quam valet ἔ contrarium tamen probari potest, eoque probato cessabit prae-lumptio , dict. Ieg. Siquidem II. C. Deproed. mruor. I. debitore t r. cad. de fide Ioram. Probat istam opinionem Iason. in I. Tacta ε. n. s. Cod. de pactis , dc plures citat Pinet l. ad dict. I. a. p. a. c.

Abbas in cap. Cum causam a. s. V De empl. ἐν vendit. dc ita communiter receptum esse tradit Faber bὶe definit. 4. ἐν a6. Contra vult Guido Papae decis 22.ia fine , per Dr. Si quis decur/onum I. Cod. De praediis deeurion. ob. io. Ubi decreti interpositio facit Venditionem non resemdi. Ouod di tenet Faber Decari Io. Errore p. loca pro altera parte adducta aeciniens ain casu , quo fraus intervenit ; quoa non est rarum in istis subhastati litius, ec aperte habet L fi minori pretio 3. C. De iure mei tib. m. quae non alias rescindit Venditionem rei Fiscalis min ii pretio factam , quam si aperta frauS, .aut gratia Emptoris intervenerit; ut illa rnon interveniente cesset remedium dictae a. Pro qua parte videtur facere, quod non possit non videri justum pretium dicommune, quo sub publica auctione res distracta . 'Et huic posteriori sententiae praxis in pluribus locis est conformis.

αε IIaec ita in contractibus bonae fidei . Qui in stricti juris eontractibus Vult &in Es dirum I. a. habere locum Bald. .ibid.

- r. s. Propter naturalem asultatem,

sil COMMENT

in qua lex ista landatur. Alii etiam Me

addunt, hodie eontractus omnes esse bonae 6dei, maxime inspecto Iure Canonico . verum falluntur ; ut cum Bart. in LI. a. name ν. s. sit dicendum , dictae. Dr. a. locum non esse in strictis judiciis sed alio remedio utendum . Hinc in transa-ictione non erit locus isti legi I cum transactio sit inventa litium dirimendarum causa. quae semel sopitae non resuscitandae. Deinde non videtur poni posse laesio propter incertitudinem eventus litis. Fachin. Lb. a. cap. 22. in fine, im east. Uti hoc remedio permissum et , qui 2ν se laesum quaeritur ultra dimidium , contra alterum , eui commodi quid ex laesone alterius accessit , ex antedicta ra

tione a

Disputatum autem, an dc contra ter- Σιtrum posse rem, ad quem res pervenit,

agi possit ex dict. let. a. Admittit hoc

Glossa ibi , quam Bart. ibid. numer. I 3. probat. Verius tamen contra tertium non

competere, quod remedium hoc sit pers nate, ex contractu competens , rem ipsam minime assiciens. In quam sente tiam recte adducitur L ex Titius fi . fu tit. I. Ubi annua frumenti promissio exsando non sequitur fundum venditum ., quia personalis . Faest etiam textus in I. Bolas I s. Cod. b. t. Ubi tantum contra Emetorem , qui dolum commisit rei aest matione dicitur restitutio competere : non etiam in tertium possessorem , ab Emptore caulam habentem , sive lucrativam. , sive onerosam ; etiamsi prior Emptor non sit solvendo ; eκ dicta ratione, quod non sit affecta res. Faber Deciae T. Errore 3.

γ 7. Et hoe omnino ita procedet , si prior Emptor sit solvendo . Moderandum vero diiqui putant , fi prior Emptor solvendo non sit, & tertius possessor ex l crativa causa rem habeat , vel vili etiam pretio , ne damno alieno locuplet tur . Quae tententia aequitati Ac rationi

Actio itaque ex dict. ter. 2. tendis ad

rescissionem eontractus; non tamen praeesse . Nam licet reo Emptori pretium, rod deest , supplere ; Venditori , quod perest , refundere , dict. Ita. 2.

519쪽

IN LIB. x VIII. D I G E S T. so

rem dehM 3. a. De emptiom lsa vendit. Quae loca dant electionem reo . Ubi mparie Emptoris sufficiet lupplere pretium, quod respectu insmi defuit tempore comtractus ; quia tum laesio ponitur, quaeque tunc est, inspicitur: ex parte Venditoris, quod rigoroso funerest , restituendum . Ratio divertatis eu, qtiod suificiat Empi rem supplere usque ad id pretium , quorem potuisset habere emptam pretio infimo . Econtra lassicit ex parte Vendit ris relandere id, quod superest ei pretio, quod potuisset habere sine vitio , rigor Lum scilicet, vel summum , atque ita videndum , an illius comparatione habita , pretivm acceptum latitudinem justi pretii dimidii excedat .ao Ubi oritur dubium e An re casu p rempta sit persit hoc remedium Ex partetatem Venditoris , qui se laesum quaeritur, non videtur superesse ; quod Emptor sit

electio , vel rem restituere recepto pretio I vel pretium supplere , retenta re . Rem autem restituere non potest, quia eam non habet, quippe jam peremptam. Pretivm supplere non tenetur e quia ejus supplementum fieret respectu rei , quae non est . Vel rectius , non tam alternative pretium , vel res est in obliga-xione quam restitutio rei & refclisio eo tractus . Suppletio autem pretii descientis , vel refusio excedentis , est in sol tione , seu nuda facultate sol vendi , ουε recte tradit Glossi magna circa med. d. l. 2. quam probat Bald. ibidem nume νοs. & alii , ut tradit Pineli. dict. eo. I. Numero 36. Ut Emptor primario tantumst debitor eertae speciei , cujus interitu liberatur , nec tenetur supplere metium; quia penes non est id , cujus nomine desideratur suppletio pretii. Si tamen eκ

re distracta justum pretio Emptor fuerit

conse tus , communis resolutio habet ,

reneri eum supplere venditori, quod deest justo pretio. Facit enim pretium istud

rem extare , vel saltem alias faceret Emptorem lucrari damno alieno , quod non seri ratio . Venditorem teneri Emptori restituere pretium excedens , etiam reperempta , aequissimum est , cum sitis illi esse debeat , habere justam rei aestimationem, non etiam ultra quia damno alieno ditesceret . Pinet. dict. Deo num. 39. COVarr. 2. Har. e. q. in fine. Fachin.

In casu , quo Emptor mavult restituererem, quam pretium supplere, liberum erit illi deducere omnes impensas r hoc enim postulat aequitas, cum non possint videri donatae ab eo, qui causam habuit, quam non facit imminui immodica Iaesio . Miscit ratio, quae non seri alieno malo diutari Venditorem : nisi tamen impensae sint excessivae malitia emptoris factae, ut averteretur Venditor ab agendo ex hac I ge ; neque enim malitiae favendum. Pinet. d. parte a. c. s. n. s.

Verum hic quaesitum: An & fructus adicum re restituere cosatur Emptor Et videntur hoc velle aliqua Ioca , quae de restitutione rei agentia etiam fructus comprehendunt . Facit , quod dictum supra de resolutione per addictionem in diem , di legem commissoriam , quae iacit una cum re restitui dc fructus interea perceptos , ex eo, quod resolutio contingat ex causa , quae a principio interat: intersuit

autem hic a principio contractus causa, scilicet, laeso. Dicendum tamen neuti quam fructus restituendos; propterea quod emptor medio tempore suerit verus dominus , & fructus jure suo perceperit . Ut

cum ejus sue iv rei periculum , etiam commodum esse debeat ; nec possit dici in

mora esse, qui rem tenuit titulo. Emptionis. Facit, quod contractus re scindatur, quatenus in eo est laesio r est

autem tantum circa rem , ejusque pretium tempore contractus, non etiam circa se ctus, qui tum in rerum natura non erant ἀFacit eo , I. Si fraudator M. f. non δε- um q. ing styrae in fravd. eredit. Ubi alienatio fraudolenta non iacit fructus ,

medio tempore perceptos Venire cum rein restitutionem, quod non possint videri alienati r uti & hic non contingit laesici

circa fructus . Facit etiam , quod contractus non resolvatur, ut ex tunc , sed reis scindatur, ut eu nunc; idest non habita ratione temporis contractus initi, sed morae actionis eκ hac lege , per eum , qui

se Lesum quaeritur. Ut nihil obstet, quod

tempore initi contractus , causa adsuerit, scilicet laesio: neque enim talis, quae reducat contractum ad non esse . Nec obstat argumentum iumptum ab addictione , de

lege commissoria ἔ quippe in quibus ipso

jure resolvatur contractus adveniente conditione , quas ab initio non initus . Quod& contingit per querelam inoiscioli , per

520쪽

per quam iure pristino evertebatur totum testamentum , ut nihil ex eo deberetur . Facie S restitiitis minoris rem avocari eum frictibus , cujus favori id datum , int plenius il Ii consulatur. Aliud juris est

in Me casu, in quo contractus emenda- itur , quatenus in eo est laeso : non est lautem in fructibus. Unde in dict. let. a. inon fit eorum mentio , atque ita pro labore suo eos emptor re inet , cap. adsostram v De reb. Eeries non arien. V, detur obstaret. Si nυν r. cod. Si mHis factuν ahenat. ratam bab. Verum dicendum , ibi non tantum laesionem in pretio eontigisse, sed & rem temere aliena tam fuisse, & subsecutam approbationem' lesie ejus, qui vitii , quod suberat , erat j

ignarus. Videatur Pinet. d. R. a. cv. q. Et hoc ita in casu, quo Emptor urgetur iad restitutionem a Venditore: nam si ipse Emptor laesus rescindi contractum velit, videtur teneri ad fructuum restitutionen , me alios ex contractu, suem vult resti Dium, lucrum captet. Pinet l. dict. Aeo n.

28. Fac hin. lib. I. cap. 2'.

33 Alia est Quaestio r An si Emptor et

gerit rem recepto pretio , restituere pignus vel hypotheca, cui medio tempore ab emptore res supposita fuit, resolvatur Adlerit hoc Baldus , ad dict. DI. a. n. 7. dc cum eo magni nominis Praei iei, per regulam , quod resoluto iure damis resolvatur Ac ius accipientis, Ieg. Debitoνηο. F. t tuta νη δερ. De punis. act. Θι. Lex vectigari 3 t. inst. De pignori b. Et hoc quando resolutio fit ex causa de antiquo, cui res obnoxia antequam oneri, vel pignori sub)iceretur , ut videtur in casu praesenti. Adducit Bald. argumentum ab emphyleusi , in qua commissa re prinpter omissam solutionem canonis , res redit libera ab omni onere ad dominum . Potest etiam adduci argumentum ab ad- .dictiore in diem , & lege commissoria, quae faciunt conditione impleta rem luberam redire ad Venditorem . secundum dicta supra tit. a. ἐν 3. Et istam sentel tiam, pluribus aliis citatis , tenet Pinen. dict. Ioeo p. I. u. I . licet sateatur, propter opinantium varietatem quaestionem istam egere Caesarea decisione. Sed dicen. dum cum Bart. ad L. fi nomen η. alias

trarium tutius esse ; pignus scilicet non dissolvi , hoc ipso saltem , quo Emptor est e rem restituere , sed eam comitari sex ratione , quod emptor antea suerit verus rei dominus, eamque potuerit alte ri firmiter obligare. Non obstante laesi ne , quae suberat ; quia tantum pers nam assicit, neutiquam rem , quae integra affecta alteri , non potest liberari per factum debitoris voluntarium, nolente ere ditore . Hoc autem in casu soret factum voluntarium , cum Emptor is plendo desectum pretii , mcuraret in scissionem contramis , dc per eam liberaret rem , quod jura non admittunt.

Facit eo lex, β νυ distracta 3. ins auib. modis pig. veI Myotb. D Ubi contractus initi sub hae eonditi ne : ns Emptori disphesisset, distractio non facit pignus interea coni metum finiisti, ex eo quod sat arbitrio Emptoris. Nihil obstat regula : Resoluto jure dan- 34tis, resolvi ct jus accipientis: quia proe

dit in casu , quo rei olvitur contractus, dc redit ad non causam ζ ex causa neces.saria, quae a principio inerat . Hic autem non resolvitur contractus , sed rescinditur ex causa voluntaria : nam cum ,

uti dictum , Emptor poterat, surplendo

pretium , rem retinere , non potest non dici voluntarie a contractu recedere : dc

quidem in praeiudicitim creditoris secumdnm priorem sententiam legibus minus consormem I quarum ratio non admittit, ut res inter alios acta aliis praejudicet. Nee facit, quod causa sit de antiquo, Λ quae a principio inerat contra tui . cum ideo reicisso non contingat ex cauta n cessaria , vel ut ex tunc , sed ut ex nunc , ut interim liberum fuerit Empi ri re ipsa uti oc abuti. I Inde etiam est, quod fructus interim percepti mptorem sequantur , ut verum dominum . Nihil etiam facit, quod allatum de emphyleusi, in qua longe alia est ratio . Nam licet omnIio canonum sit voluntaria , urpore facto emphyleutae imputanda: dat tamen domino licentiam habendi hujusmodi rem pro commissa, invito etiam et raphireuis, ratione conditionis rei ab initio contractus ei inhaerentis . Quod oc dicendum de addictione in diem dc lege e.,mmissoria: in quibus licet eausetur eontractus

resolutio per factian Emptoris , ex causa

SEARCH

MENU NAVIGATION