장음표시 사용
371쪽
quum esse constar. Huic rationi suffragatur Iur consul
cunia inquit, rectὸ caueri oportet, his , quibus eius pecuniae usu sfructus legatus e. it, quo senatusconsulto non 'id effectum est, ut pecuniae usu sfructus proprius Nec enim naturalis ratio authoritate senatusconsulti mutata potuit,sed remedio introducto,c pit quasi usus- fiuctus haberi. hactenus Caius lib. 7. ad edictum Pr uinciale. Ide tradit Iustinian.in s.constituitur.ubi Theophilus.insti.de ullistuc. passimq; obseruatum est, pecuniam usu ipsus conium i .lex .in cap. fi .de pignorab.auth. nouissima. C.de administra.tutora. Aristo. g. fi . ff.de iure deliberan.gi Bar. At Doctor. in l. i.g. suit quaesitum .ffad sena .consul. Trebellian. And.Tira.lib. I. de retrach. g. I.
s glos. 7. nume. t o . Non tamen intelligas pecuniam uia consumi , id est perire, & minui, ia etenim falsum est, sicut palam constat. Si quidem eiusdem ualoris censetur,ac salua manet,etiam ii millies commutetum, detur-
que uel gratis, aut in alterius rei prceium. Sed ita accipiendum est, quod stequentissime uulgo dicitur, pecuniam usu consutiat, hoc est usum pecuniae insumptibus& erogationibus consistere,atq; per usum omnino eam ab utente discedere, At in alium trans tri: ideoq; quan- tum ad ipsum usu consumi , S perire. Nam ut inquie Cottarru. per relationem ad alios, usus pecuniae est eius consumptio,& datio, retentio uero,& acceptio eius est possessio. Tertia ratio,quae probat usuram contra naturam esse ea est, quod pecunia pecuniam, idest res natura sterilis fructum pateret, quod esse non potest,cum ut supra diximus , pecuniae ulum eius consumptionem euis .inippe qui usurarius faceret,ut ea pariant,quae nunquam repererunt, & ut ea generent,quq nunquam
372쪽
nerarunt. Vult enim, quod nummi sui alios nummos pariant,quod quidem contra naturam esse. Di lac. Stet. Lucae cap. g. affirmat. Vnde, accipere aliqv d ultra sorint tem pro usu rei illicitum atqe iniquum est, cum potius
capiatur ex industria aliena, quam de pecunia, quq non fructificat. Sed sane, usura apud Latinos dicitur, quia propter usum sortis accedi . Quam Philosophi lumi- . ne naturali tantum illuminati adeo reprobarunt, quod artem 'nerandi e Republica tanquan Reipublicae per-' niciosam & damnosam eijecerunt.ut Aristotci .Politi.&Plato.lib. 6.de Republi.
9 Secundo, iure diuino usuram uetitam , ac prohibitam esse, ex pluribus ueteris testamenti locis demonstratur. In Exodo enim cap. 2 a.dicitur. Si pecuoiam mutuo dia
ris populo meo pauperi qui habitat tecum, non urgebist si quasi exactor, nec inuris opprimes. Idem Deuteronom. cap.a3. ibi. 'On faenerabis fratri tuo pecuniam ad υμ- ram nec fruges, nec quamlibet aliam rem, sed alieno. Fra- tri autem tuo absque Uura id quod indiget con odabis,ut benedicat tibi 'Dominus Deus tuus in omni opere tuo iuterra ad quam ingredieris possedendam. Leui. cap. 1 F. ne
accisus a fratre tuo Uuras nec amplius quam dedisi. Apaulb post. Pecuniam non dabis ei ad usuras. Item
Ezechie.cap. I 8. ubi Dominus de eo qui ad usuram dederit locutus ait, quod talis non uiuet, sed morietur. Prophae. etiam Plat. i . inquit, non habitatarum in templo domini eum qui ad Uuram dederit. c. quonia. Iq. Τ q. α q.ea.cap. si quis oblitus. Ex nouo denique testamento passim ducitur uulgaris ille locus Lucae 6. Muttium da-
tae nihil inde sperantes. Per quem P cum Theologi MCataonistae frequentissimo omnium consensu existimat,
usuram iure diuino letia Euangelico uetitam esse . prout plura a
373쪽
e, iura thanc tem testimollia adducit Guliel.perat.Epi
Lug.summa de vitiis & virtutib.tomo a. trach.de avari. cap. I. Quae etiam Euangelij verba Vrbanus Pontifex in eap. consuluit . ita suit interpretatus ad confirmandam usurarum prohibitionem de iure Euangelico. io Cumque hi se iuribus usurae metantur, si Iudaea asterat sibi licere posse dare ad usuram clare metitur, It aduersus eam clamat. Hierom.Seuanerota in Momilia. εcap.6. Micheae inquiens. Date mutuum gratis Reipubliae vestra. feneretis res. Aio enim vobis non patere
aditum salutis. Neque tibi Iudas hoc integrum est,ut δε-neres. Nec si id facis salus potes tibi contingere . Q ods ttibi ad Uuram dare licere ais egregia metimis. Fuit enim olim duntaxat permissum objerrucosum tuum caput. Est a tem usiura ordini naturs contraria. a gare es peccatum aduersus naturam ipsam. sero tibi faenus non esse licitum . Regredimini ergo omnes ad poenitentiam. Q Iod &iure canonico eisdem prohibetur ut in cap. post miser bilem. de usur.ibi. Iudaeos ad remittendas Christianis ιβ. ναου per Principes O Potestates seculares compelli prsciapimus. Etenim illud quod dixit Dominus Deuterono. cap. 2ς. non senerabis fratri tuo pecuniam ad usuram , nec fruges, nec quam libet aliam rem, sed alieno, intelligitur illud alieno, qtria terra promissionis erat Iudaeorum. Deus enim dedit illam Abrahae, quam multi ex gentilibus sub tyrannide possidebant. ut erant Iebus ei, Philistet,& reliqui,& quia isti Gentiles contra fas,dc ius, terram Iudaeorum possidebant, ipsi vero Iudaei illam armis expugnare no valebant, cum in nulliera Gentilium
esset multitudo eaq; potentistima, ideo Dominus praecepit Iudaeis,ut ad usuras pecunias darent Gentilibus iliis , ut uel sic recuperarent quod iustitia & iure suu erat.
374쪽
. Et sic quod dominus inquit, dabis alieno,intelligedum
est,de his qui terram promissionis incolebant, quia tiocnon erat alienum:rapere, sed quod suum est redimere d si alias ad usui a dabat grauiter peccabat. haec Ἀ-dac. Stet. per Luc.cap. 6.lbi.Mutuum date. Hoc etiam modo faenerare poterant palestinis qui contra ius omne, terram suam usurpaverat, quam illis dominus dederat, quae sua erant ita recuperantes in quo casu sqnerare lice-.bat, & non in alio. Sed sciendum eth , quod his: verbis. Sed alieno. quidam utuntur ad probandum usuram no Iesse contra ius naturale.Nam cum iudaei astricti sint iurinaturali nihil mia quam aduersus illud ius eis licuit. Et ideo quibusdam placuit,eum locum ita esse intelligendum t vlura iudaeis minime fuerit permissa nec licita, etiam erga alienigenas. Sed tantum dissimulatione quadam ea permissio procellerit,&concessa suaerit iudaeis ad maius malum estu giendum,ob duritiam & auaritiam eorsi, ne fratribus pecuniam ad usuri mutuarent. Sicuti& eis permissus est libellus repudij. Atq; in hunc l ensum proe.
cap. t.de usur. Alijs uero hac in re uisum est, usuras pen mitti iudeis propria perinlisione, & earum approbati
ne,non erga omnes alienigenas,& exteros,iaci tantu erga
eos cum quibus bellu iust e gerebant, quia tunc non possunt exactiones istet dici usuret proprie, sed improprie da epotius iuste exactiones, nempe ab his quorum bona uelli capi iuste possunt. ut in c.fi. Iq. q. .ubi quaesitum ab Amorosio a quo usurae sine peccato exigi, uel recipi possint.respondetur,quod ab illo cui nocere merito desideramus . SP contra quem bellum iustὸ movemus sed
375쪽
bello uincere non ualemus. uide Roman.in Hyppoli. in inpropterea.nu.6 .ff. de quaestionib.S Cin.inreg. accipere ultra sortem .ad fi. Conra.de contractib.Q. 2.conclusio. 2. Ioannes a M edina.de acquisi. per usu. g.ad tertium argumetu &Couar.lib. 3. uariar.re silutio.cap. I.nu. . Sed si haec secunda interpretatio a Cipiatdr,ut eam Roma. ci.&Hyppolit.accipiunt, falsa est omnino authore Annan.in cap. I. de usur.col. fi na.&Couarruvias dicto lib. 3.uariar.resolutio .cap. I. num. 7.
ar Nam licet mihi liceat bellum gerere,& capta in eo bello efficiantur capientis, non tamen mihi licet cum hoste Contractam iure , quia naturae lege reprobatus sit potissimum, quia conuentiones istae iam non fiunt cum hoste iure belli , sed iure pacis, & commerciorum sic non, licet ab hoste emere rem,quς illius propria est prius qua iure belli capiatur carius iusto precio. & ita est plane respondengum communi omnium consensu. Verum dic, hunc secundum intellectum esse uerum, quoties ab hoste accipitur usura & retinetur in compensationem damni ab hoste iniusto dc iniquo illati,uel ubi bona ab hoste .possessia sunt ipsius mutuantis, aut ad eum pertinent, quemadmodum bona dc praedia hostium incolentium' terram promissionis ad Iudaeos pertinebant diuina lar gitione . sic sane intellexit Didaci Stel. in loco citato &Conra. & Theologi ubi supra. atque etiam Couar.dicto
3 1 Tertio tute pontificio prohibitam esse usuram constat ex pluribus constitutionibus & capitalis in omnibus titulis de usuris in quibus non est immorandum. Et extat in decreto. rq.q. 3.dc sequen. Ex quibus insertur,non esse permittendam exactionem uiserarum, quia inferior non potest permittere, quod uemit superior scilicet ipse
376쪽
Deus & Christi Vicarius . ut probat notabiliter Matth. de Amic.in decisio. 11. nu. . Neque ipsum Romanuni Pontificem posse priuilegio , dispensatione , aliove tute permittere , usurarum exercitium sic, o ubd ex eo lici- ut 3 tum sit,uel quod usurarius immunis reddatur a restitutione eorum, quae male acquisiuit. Nam summus Pon - tifex non potest iuri naturali refragari neque permittere illud, quod iure naturae aut diuino illicitum est,quia cu- usurarum crimen utrilisque testamenti pagina deteste 'tur, super hoc dispensationem aliquam posse fieri non videmus. ita expresse habetur in cap. super eo. de usur.
Quod uerum est, licet praetextu boni dicta dispensatious rarum exercendarum peteretur. ut in ilicto cap. super eo. ibi. Quia cum scriptura sacra prohibeat pro alte Irius vita mentiri , multo magis probibendus est ne etiam pro redimenda vita captiui et urarlari crimine inuoluatum.16 Qui enim hac intentione seu boni praetextu mala accipit,ut bene dispenset, grauatur etiam potius,quam iuuetur. Et inqnit scriptura, hostiae impiorum abominabiles sunt domino,quae offeruntur ex scelere. Q cquid. n. in Dei sacrificio ex scelere offertur , omnipotentis Dei nimplacat irataindiam,sed irritat. Hinc ursus scriptum est,
honora Deum de tuis iustis laborib. Qui ergo maletoisiit,ut quasi bene praebeat, sine dubio Domi nnm non honorat. Hinc quoque per Salomo. dicitur, qui offert sv-crificium de substantia pauperis dem est ac si mictimet filium in conspectu patris. Quantus ergo sit dolor patris perpendamus, si in eius conspectu si lius uictimetur , &
hinc facile cog scitur quantus apud Deum dolor exasperatur,quando ei sacrificium ex rapina tribuitur. uide haec in cap. non est putanda. r. i. Considerent igi-
ur usurarij omne; qui usuras accipiur, ut postea missas a stu
377쪽
seu alia diuina officia in Ecclesjs instituant, quam piis tum illis illa usurarum distributio seu eleemosyna prosit,quq cum ex illicitis rebus acquiratur,eleemosyna putanda non est . Immo Deus potius ex illo sacrificio oblato de substantia patris irritatur, quam placatur , Carueant igitur homines ne se huiusmodi imposturis contaminent. Eleemosyna enim non est facienda ex faenore,
vel usuris,nec quolibet male acquisito .ita Aug.in lib. deverb.Dni.trac. 3 F.que refert Gracia. in c. I. I 4.q. . & ibi in ea. q.c. immolas. Ex iniquo,oblatio est maculata. Dona iniquo u non aetat altissimus, nec respicit in oblatio. nib.iniquoru nec in multitudine sacrificioru eoru propitiabis pctis Probantur et hςc in tex .c.scriptu est. I 4.q. F. x s Cum ergo illud Romanus Pontifex dispensare non , possit,minus Principem tempor lem id permittere pos-le res podendum est. Immo in hoc casu dictus Princeps
excommunicattis esset. Vt in clem. I. de usur. Princeps
autem huiusmodi scelera punire tenetur, non permitte- re. prout clamat Nicol. le Cussa. in lib.3. de concor.c tho. c.qO. inquiens, multa regibus incumbere, maxim Eadulteria,serta, parricidia, periuria,rapinas,& coli milia peccata magna cohibere, & de patria expellere. Insuper oeceptiones , quae per contractus ac prauitates usurarias sunt eradicare. Scit text. in cap. Rex. debet. .q. I. p. post miserabilem. de usur. Idem etiam fateri oportet in quacunque consuetudine, utcunque immemori
li, & etiam in quocunque statuto, quae Usurariam psa- uitatem approbare non possitnt. Quare si Prouinciae seu
quorundam locorum communitates usurariam approbantes quodammodo grauitatem per statuta sua iuromento quandoque firmata usuras exigi & solui nedum concedunt,sed qd soluendas eas debitores scienter compellunt,
378쪽
pellunt, ac iuxta ipsorum statutorum continentiam, grauia imponendo plerianque usuras repetentibus onera, alijsque utendo luper his diuersis coloribus&fraudibus exquisitis repetitionem impediunt earundem,mon recte lentiunt r. immo praedicta statuta contra iura diuina, pariter & humana & esse ex superioribus clarὸ hostensum est. de quibus expressum habemus text. iacie ment. I. de usur.quo text. sacro approbante concilionatuitur,ut quicunque communitatum,Potestates, C
pitanei, Rectores, Consules, Iudices, Consiliarij, aut viiij qui vis ossiciales, statuta huiusmodi de cςtero face re , scribere, uel dictare, aut quod soluantur usurae uel quia solutae cum repetuntur non restituantur plene ac libere scienter iudicare praesumpserint, sententiam ex communicationis incurrant. Eandem etiam sententiam incurri, nisi huiusmodi statuta de libris communitatum ipsarum si sit per hoc potestatem habuerint insta 3. merises deleverint,aut si ipsa statuta,sive consuetudines efferictiuri eoru habentes quoquo modo praesumpserint o seruare. Ex quib.clare insertur,costitutiones Cathalonitissib tit.de usur.collocatas, usuras Indςis permittetes condemnandas esse quas deuolumine elle celedas & in cu-xijs generalib. Christianissime abroga das ex supra ostensis iudico. Nec ad excusationem susticeret, si diceretur, illud ibi pro Iudaeis tantum statutum fuisse, quia pro eis id statui non potuit, cum ut supra diximus hoc eodem Icap. Iudaeis non licere sqnerare per usurariam prauitate. I 6 Quarto, iure ciuili quoq; a tempore Iustianiani usurae prohibitae & uetitae reperiuntur, & licet iure pande-ctarum costet eas permissas fuisse.l. placuit. ff.de usur.&etiam iure. C.l. eos. C. eodem titu. quibus usuraru usurast& earum excelsus tantum prohibebantur, tamen iure authenti
379쪽
authenticorum 1 Iustiniano Caesare usuras omnino suis se reprobatas tenent glo in Auth.ad haec. C. te usur.in verbo. cadat ipso iure. gl.in c.quia in omnibus.in verbo multi.ext.de usur. glo in c. Quid diuam. I 4.q. .in aruopinionem communem esse fatetur. Abb.inc cum sit . de sero compet. nu. t 8. Quem resert Didae, a Couarru. variatare tu lib.3.cap. I .nV, 1.Iacin j.Omnes.nume. I inst. le actio. in i cunctos populo .nu.47. C.de summa Trinita.& faecathoi Berous.in rubri,dς Vsur.nu. 8o.
Iul. Clar in f vsur .vers. Difficultas qui dicit,ab hac opinione tanqu*m veriori,& magis communi, non esse ali , quo modo in practica recedendum. Ratio autem huius
opinionis ea fuit,qubd Iustinianus professus fuerit catholicam fidem seque admisisse illa quatuor conciliavnij uersalia, de quibus ipse loquitur in auth. de ξc lectit.in
princ. Interque ergx Nicenum concilium quod usuras prohibuit'eas turpes esἡ,ac aduersu sacram scriptiiram constanter asserit.c. quoniam multi. 7.distinc.vide etiam Petrum Belluga in de usur rijs. nn me.ε dicentem,hanc esse magis sanam opinionem. Deniq; in qua cunque quantitate penitus iure Regio per Christiani orbis Principes usurae damnantur. ut asserit Couarr.lib. 3 Variar.resolutio. cap.3.Et maxime militat in hoc Principatu C thaloniae stib poena amissionis sortis principalitvna cum eius duplo. 37, Huius autem prohibitionis usurarum rationem multiplicem assignati posse constat, quas ad sex principale fore reducendas arbitror. Primum etenim si senerare liceret , omni fere mesa exinde sequerentur, ideo v non intenderent homines agriculturae nisi quando aliud pon possent. Ex quo tanta insurgeret inopia,qu0d pauperes perirςnt. Nam ad terram colendam , hominesiumςntis,
380쪽
iumentis,alijsque instrumentis necessarijs carerent:quia
si sunt pauperes,a se praedicta habere non possent, si diuites,tunc ipsi culturam sugerent, i potius propter lucrum in usuris intendant, in minora & minus caute lucrari . Et dato φ aliquis se culturae daret, adeo victualia cara essent, quod pauperes magno cum labore vita agerent. Ex quibus, maximum fidelibus inesset periculum. Secunda ratio est,quia vix potest esse, quin diu deben usuras no depauperetur, ut nostras temporibus clare in hoc Cathaloniae Principatu in multis vidimus. Iti quo
adeo h c pqstis vrgebat, ψ nobiles de diuitibus pauperes
effecti fuerunt. quoru bona breui tempore feneratores deglutieriant, & pauperes sqnore trucidarunt. t in cap. quid dicam. Iq. q. . Tertia ratio est,quia vix indiligeclopecuniam euitatur idolatria, quae alio nomine auaritia appellatur.c.quaero. 6.q. r.& pecuniae amors laeditur iustitia.ut in c.pauper. I I.q. 3.ubi haberiar, P cito violatur auro iustitia. Quarta ratio est, propter dilectionem,quia xenemur ex caritate diligere proximum sicut nos ipses, quod tolleretur, si subueniretur proximo intuitu lucri ,& no caritatis.QMnta ratio est,quia res aliena in mutuo esticitur mea.& eius rei dominium in me transfertur.Vtini. 2.M.appellata. fi.dereb.cred.& sic usus det esse meus.& non mutuantis. Et tamen contrarium fit in sura. ut in c. si sqneraueris. tq.q. 3 .Sexta & finalis ro est,quia ut dum est re ad usum ad que est deputata.c.hiaut. 2 2.q. 24. c. personales.ext.de appellationi b.Et cum pecunia no sit
instituta ad germinandum maxime quia res est sterilis , fianq; cotrarium in usura,ideo usura prohibita est . Vide Innoc. super rub.de usur.& post eum Guid.Pap in trac. de usur.nu. F. & 6 & Lauren. 1 Rodul.in cap.consuluit. in princ. nu. I 3. re cum ex superioribu4 satis abun-