장음표시 사용
461쪽
ageretur de eo quod propter legis humanae dispositionem est prohibitum . ita sentit. Prepositus dicti . c. de niq;. nii. 3o. distinctio. q. Qi md etiam tenet Panormi. in dicto capitulo. cum venerabilis. nume. S. se consuetu-d i.& ibidem Barba.nume. 19. Non tamen dicta glosarusententia admittenda est, quando ignorantia prauae consuetudii ais esset praua & supina ut puta,quia contrahas naturale. Nam ex usu quo committitur desidium et contra naruram, non inducitur aliqua consuetudo , sed potius corruptela. ut est glo .in capitu. quia in omnibus. in uer .nulli.de usurin est lex .inc. flagitia. 37.q.7. ibi.
Flagitia-sut contra naturam,ubiq; semper repudiauda atq; punienda sunt. & ibi glo.in verbo omnes. ubi habetur,qubd consuetudo non excusaret, neq; peccantiumultitudo. probatur etiam in tex .capitu. fi .de consuetudine.ibi. Cum tanto sint grauiora peccata, quanto diutius infuelicem animam detinent alligatam, nemo sana mestis intelligit , naturali iuri cuius transgressio periculum salutis inducit, quacunque coissuetudine quae dicenda est verius in hac parte corruptela posse aliquateus derogari.
Facit glo.in c. sane.in uerbo antiqua cosuetudo. le tepo.
ordin. Aliget.in l.ex consensia .F. fi .ifde appellationib. v brΙmo.& Raph.Cum. Ic Abb.in dicto cap.cum uenerabilis,de consuetudi.ex.Neq; huius iitris naturalis ignoratia excivat. cap.ruibatur g. notandum. I. i q.ubi habetur ignorantiam ituris naturalis omnibus adultis damnabulem esse. Accedat ad haec consit August. Beroij.i 77.vol. I.in quo concludendo absq; longo argumentorum ordine dicit, contractum qui de iure communi censetur ustuarius per stylum seu communem obseruantiam, id equod est illicitum S contra ius naturale no potest enici licitum, quia consuetudo . contra ius naturale quandeo
462쪽
est peccati nutritiua,ut quia permitteret furari, seu scin
.rari,& contractus usurarios exercere,non ualer,& corriI
ptela dicitur.ut dicunt Abb. Anto.& omnes canonis. indicto c.fi. Vbi ad propositum Anto.in versi. .col.73.inquit, non ualere consuetudinem, quod propter utilita- τ tem publicam, uel pauperum eleemosynami, uel captiuorum redemptionem, liceat in loco senerari.Sed committere usiiram, seu pecuniam mutuo ad usuram dare, committere delictum contra ius naturale seu contra naturam ipsam.ut supra late cap. 2. probatum extat. Er-
go sequitur, qudd contra hoc ius naturale non possit aliqua induci consuetudo: sed potius corruptela, & usurpatio. quae ut diximus nullo modo excusare potest a poena temporali.
Secundo dicta prima ratio admittenda non est, qualido illud quod consuetudine praua induceretur esset contra ius diuinum, quia tunc consuetudo ex quo in his locum non habet, non excusat a poena temporali. ita Ρι α - .posi .in dicto c.deniq;.num.3o. distinctio. q. confirmata , idem Hyppol.in l. i. num.'s. usq; ad nume. IC .adleg. . Cornel.de sicar.ubi concludit, q, si in aliquo loco consuetudo tolleraret homicidia, non ideo excuses et a pςnaaemporali in causa homicidii, neq; in alijs caiibu situ re diuino prohibitis. Ius enim diuinum prohibet homicidium. ut patet in praecepto decalogi non occides. Absurd i in inquit videretur, quod consuetudo tolleret ius diuinum , quod a quocunque Pcincipe tolli non potest. t in cap.ctim insetior. te maiori.& obedien.glo.in l. f. C.si contra ius vel utili. publi. &in c. cum sint quidam. a I.q. . qua ratιο ne dicit Angel.ini. iniuriarum. .fi. Ede. iniurijs. quod consuetudo quae contradicit iuri diuino , naturali, mel gentium, non dicitur con sextudo , sed i potius
463쪽
6 4m iutis quaedam ,surpatio. Sed faenerari per usurariam
Tertio pro hac parte ficit, quia si diceretur praetextuprauae consuetudinis poenam temporalem causa usura, Him appostam non esse exequendam,sequeretur quod illa praua consuetudo seu melius corruptela approbare- itur saltim quo ad hoc,quod dicta poena temporalis non exeqtiatur. At hoc fieri non potest, quia deci antes a solutionem poenarum praetextu dictae prauae consuet dinis seu corruptelae eitent excommunicati. ut in clo. die n. t .de usuran quo tex. imponitur poena excomm nicationis contra iudicantes secundum hanc consuetudinern seu corruptelam. ut ibi in finalibus uerbis habe .
s Quarto confirmando hanc opinione dico,illam prima rationem quam de consuetudine praua & iniqua attullimus ita principio non procedere, quando quis uteretur dicia consuetudine praua & iniqua lucri cupiditate, & hacrum esse turpe. probat hoc March. de Ma. in singula. i 3. ubi condemnat doctorem iurantem lucri cupiditate,scholarem idoneum else ad subeundum ex'men ut insignia doctoratus sibi conserantur, quod in simili dicit Bal.in eleganter.* fi .per illum tex.in prima lectura. is de dolo nialodoquendo de cardinalibus promouentibus propter lucrum aliquos ad beneficia, es affirmatibus eos esse idoneos. Cumq; usurarius non utatur hac cosuetudine, seu potius corruptela nisi lucri eupiditate,& lucrum causa u surarum est turpe,ut de separet. Ei go sequitur, qu bd non possit excusari a poena
464쪽
l snto facit, nam consuetudo foenerandi per sura 'riam prauitatem , casu quo posset dici consuetudo, cum 9 sit per legem sublata, non potest de nouo introduci: quia lex simpliciter reprobans consuetudinem,non solum in 'telligitur de praeteritis,sed etiam de suturisIacini. cun- chos pop*los.nume. 7 . C. de summa Trini.& s. cathol.
hnol .inc.cum ab homine. num. 3. . .e uita de honest. le.& Alex.dicit esse communem in l. si mihi & tibi .f. in le- igatis. fide leg. I. Sed ita est,q, per extrauagan. Pij Quintino nisa mea altam,qoae super cambiis disponit,& per edicta regia in omnibus sere regnis christianoruni consue. tudo illa iniqua foeneradi per usurariam prauitatem sub incursa poenarum suit sublata.Erso sequitur, quod cum de nouo introduci non possit: vi urarius minime excute itur a poena temporali. lio Neque huius iuris ignorantia poterit usurarium excit V Isare, quia ignorantia iuri etiam ciuilis notorij N: in dubi i. tati non excuset.Imol.& Raph. Cuma.in .ex consensu. 3. fi . ff. de appella. FHin .in c. nonnulli.s, sunt & allis. de re- , scrip. Alex.consi. r os .vol. 1. d est idem in prohibitis a iure diuino.ut iunt usurae. t per Hyppoli.in L .nu. 99 si ad leg. Cor.de ucar.& in prac.crimi.f. quoniam.
, i Sexto corroboratur eadem sententia, quia non excu-iatur ille a dicta temporali petna,qui causam iniustam co gnouit,& perseuerauit in illa.ut per Bai. in coris.' I. Bal. iu l. si quis id quod.f.doli.fi.de iuris omni.iudi Ias. in cof. 'IT9.Vol. 2. Sedita est, quod usurarius da lo mutuo pecu iniam, ut aliquid ultra sortem reciperet, non potest nega- se non noscere causim esse iniuilam, cum quotidie in . . Ecclesia Dei euangelium di sacrae scripturae praedicetur, 'quibus prohibetur, ne a fiatre, scilicet a proximo, am-PER quam sibi datum fuerit recipiatur. Ergo, &
465쪽
Ex quiqus deniq; concluditur,vsurarios non obstante stnerandi consuetudine condemnat i posse in poenis temporalibus per prdatos, & principes seculares appositis. Non obstat praedictis, neq; excusationi usurariorum prodest,q, contractus licet de iure illiciti,& usurarij sint,
tamen in loco secundum communem opinionem reputantur liciti;& quod communis consuetudo illos leprobat,atq; obseruat. prout est de mente Bar.in l.quid sit Q gitiuus.*.apud Labeonem. Ede aedil.edic. pet illum tex. quia consuetudo quandoque in deliciis excusativi supra in principio huius quaestionis diximus. Nam illa Bar.cloctrina in d. f.item apud Labeonem. de iure canonico noest uera, consuetudo enim quae est peccati nutritiua non excusat.ut tenent communiter canoni stet in d.c. f.de coni a suetudi. re dicta doctrina Bar.& tex.in d.f. item Labeonem .super quo ipse Bar.se fundat,parum aut nihilsa secere uidetur.ideo quod loquitur de covsuetudine quae' non esset contra ius naturale,sed contra ius positiuum .ut patet ex illo tex. Et late examinat Aug. Beroij. in cons. 167.nu. 9.per totum num.& Praepos .in c.deniq;. num. 3 o .distincti .& Barba. in c.cum menerabilis. nume. 29. de consuetudi.
- In quo resoluitur,an iudex in causa 3 suraria possit ex ossicio procedere ad pi ivatam utilitatem,& an illud iacere possit nulla praecedente diffamatione γr Iudex in causa licturarum potest procedere ex oscio ad priuatam militatem,quano ille qui soluit Uuras iuravit ιι
a Iudex in causa usurari a potest procedere ad priuat utilitatem
466쪽
militatem ex oscio, quando notorium est ab aliquo Guras esse extortas, sed i e timet illas repetere. Et quid quando uult inquirere ad correctionem peccati. 3 Iudex qui procedere potes ad paenitentiam imponendam in consequentiam cogere potest inquisitum, ut alienum resiluat,
4 Iudex quando inquirit ex mero oscio potest illud faceQ
re nulla praecedente dissamatione, O moime, quando vertitur periculum animarum, O agitur ad correctionem peccati. D hanc quaestionem breuibus decidenda,
duas primum volo animaduertere opiniones.Quarum altera est Bal.in c. I. g. si tres.
de pace iura.fir. simpliciter dicentis,iudice in causa usuraria posse procedere ad priuatam utilitatem.Altera uero opinio est Innocen.in c.ad no stram. a.de iure iuran.qui tenet, super iuribus singulariupersonarum non esse procedendum inquirendo, uel extra ordinem , sed intentatis actionibus & ordinario iudicio secundum iura, & quod sic oportet officium iudicis postulari.l. .& ibi per Bai .sside dam.insec.ita Petr.de Anchara. in cons. I 67.incipien.uisis diligenter omnibus. in col. 2.uersi. Secundo principaliter unde inquit,non licet episcopis', dc alijs inserioribus sic inquirere, qui tenentur iura seruare. Fatetur tamen Innocen. illud episcopis licere. ad imponendam msurarijs poenitentiam cavnonicam, de non ad utilitatem vel alicuius priuatae per - sonae interesse consequendum . Pro tamen huius difficultatis declaratione. Bartho. Socin. in consit. 2 I M. considerauit , quod licet pro priuato commodo in ηὐ casu quo pars agere potest, ut congruis actionibuax age
467쪽
agendum.ut in cap. r. de libelli oblatio, uel iudicis ossi.
cium a parte implorandu.ut tenent Ioan. A ndr.& Doct. in c. fi . de foro c5pe. lib. 6.& Bar.& Angel. in l. si vacca tia C.de bonis vaccan .lib. I o.ta me in aliqnibus casibus, in causa usurarum , poterit iudex procedere ex officio ad priuatam utilitatem.
et Et primo quando ille qui soluit usuras tu rauit illas no .
repetere: nam tunc,quia parti praeclusa est via agendi, iudex ex officio procedere potest ad priuatam utilitate ut est casus secundum unum intellectu ubi hoc notant Doct.in dicho.c.ad nostram Confirmatur, quia ubicu'; propter dolu partis praeclusa est uia agendi,iudex ex officio procedere potest ad priuatam utilitatem. ita Landi. in clemen. Ide ossicio ordin.& Pa. in, cap. fi . de soro Competen.in 6.reserunt moderni in cap. qualiter de quado de accusationib. a Secundo, quando notorium est ab aliquo usuras esse exortas,sed ipse timet illas repetere propter potentiam aduersarij, in quo casu, potest iudex ex officio lcedere ad priuata utilitatem .ita probat tex. quem plerique ita intelligunt in c. cu in diocesi.ex .de usur. prout ibi refert
Tertius casus est,quado iudex uult inquirere ad correctionem peccati & ad poenitentia peragendam, quia tunc ex officio potest . ita concludit Inno.in dicto c. ad nostram.&sequuntur Docto. ita intelligentes tex.inc. r.ex de officio ordinar.3 Sed scias unum in proposito esse notandum, quod ex quo iudex procedere potest ad poenitetiam imponendavi in dicto.c. I .in cosequentiam cogere poterit inquisi-tu,ut alienu restitua quia fiuctuosam poenitentia agere non potest,uisi restituat alienu. ut in c. I. IA.q. 6.& in c.
468쪽
eum tu .ex .de usur.ubi usurarij,qui sunt soluendo, et illi qui post illud interdie hum usuras extorserunt cCguntur per poenam statutam in concilio Lateranen.eas his a quibus extorserunt,uel eorum hqredib.restituere,uel his nola perstitibus) pauperibus erogare , cu iuxta uerbum Beati Augu .non dimittitur peccatu nisi restituatur ablatum.
d quidem non procedit in illis qui non sunt soluendo, qui non debet ulla p na mulctari,cum eos nota paupertas euidenter excuset.ita concludunt Hostie. Ioan. Andr. Anto.Car. Ab.& Ioan.de Imo.in d. c.ad nostra .Quam opinionem confirmant Ioan . Andr. post In nota in c. quia fiustra.ex.de usu .dicentes O licet usurarius agens repellarur exceptione.c.quia stulta. tamen authoritate superio-rtim cogi potest ad restitutionem illis a quibus extorsit: ex quo exonerat illum a peccato, & utiliter gerit negocium illius, & quo ad corpus, & quo ad anima. per notain d.c. ad nostram. Probatur etiam,nam ut ibi dicit Ioan. de Imol. licet iudex non posit principaliter interponere officium suum no petitum S nt per uiam inquis sionis, tamen secundario potest quandoque licet non sit petitu, ut quando principaliter fit inqui ctio super correctione
criminum. vi in dicto capit. I. de ossic. ordina. Nam tunc, in consequentiam poterit sacere restitui alienum , cum alias peccatum bene corrigere non posset . ut in regu . peccatum.de regu . iur. in 6. Haec eadem sententia confirmatur per tex. in cap.accusatus. s. si mero. de haereti.lib.6. Per quem dicunt Doctor. quod pro poenitentia imponi potest illud,quod quis de iure tenetur, quod .
dicunt elle notandum . unde cum quis de iure teneatur ad restitutionem usurarum talis restitutio pro poenitemtia imponi potest. 4 Circa vero secundum articulum an dissamatio prinae a cedere
469쪽
radere debeat concludendum esse arbitor,iudice ex duobus posse procedere nulla pricedente diffamatione. Primo,quia quando iudex inquirit ex imero officio potest illud facere nulla praecedente diffamatione . ita concludit Ioam Andr.in c.qualiter & quando. 2.in uerbo. clamore. de accusetionib.& Angel.in l.si uacantia.C. de bon. vacan.lib. Io. Secundo quia ubi vertitur periculum animarum,& agiaur ad correctionem peccati, procedi potest. non praecedente diffamatione.ita concludit Hostien. per illum tex.in dicto cap. ad nostram. quod sequitur Abb. dicens hoc esse notandum. & Hostien.in summa. in ti- tu.de inquisitione.*.& qualiter.& Angel.in dicta l. si uacantia. Scias tamen Speculatorem in titu. de inquisitione. 3. nunc tractemus. Versicu. Caeterum. dicere, quod
quando proceditur ad inquisitionem ratione priuati commodi, licet nulla praecedente infamia procedi possit, tamen praecedere debet christiana monitio. ut ibi latius per eum.
I ciales de ipsorum cosensu abutuntur in suis baroniis iurisdictione receptando potius, qua puniendo latrones publicos,homicidas, incendiarios, lacrilegos,plagiarios,ac facinorosos homines , possit dominus Rex iurisdictionem dictarum baroniarum
ponere sub Regio sequestro. t Iurisdictiones sunt aput Principem tanquam apud fontem a quo fluunt, refluunt scut flumina ad mare., Re is fiunt omnia qua sunt intra sines vini, quantum attinet ad protectionem, iurisdictionem exercendam et exceptis eccles si earum bonis.
470쪽
; circa iurisdictionem fundatam habet intentionem a ct ideo ad eum pertinet prouidere , ne delicta commu
ν Rexpotes punire Parones ustentantes, cy receptantes scienter latrones O alios Acinorosos homines in suis terris, ct baroniis lita iurisdictione qua a dicto Irie b
s Occultans latronem O alios malefactores in praediis. possesso nibus,intelligitum esse socius criminis, O diri, citur desinum malefactoris facere suum. Et se dominus test pos=esonis,ct id scienterfecerit,priuatur eius domi
6 Magistratus, ct eoruU Uiciales , qui pinnar per legem Italutas gratia vel dissimulatione pertranseunt,puniendi fiunt. 7 seceptare en proprium refugium abscondendi causa reo praestare in suo agro,uel adscio,alienoιλs Statutum dicens,quod quilibet teneatur capere bannitu uel malefactorem retelligitur,oe arctat demum': eum,qu.bahetplenam scientiam de banno,uel maleficio. s Scientia receptandi lurones consiliit in eo, quod est notorium ess esse latrones, vel quia est pia sica uox o'
ro sexpotes baronibus priuilegia iurisdictionis rassare , Erannullare,etiam quod illa habeant per uiam co ntractus, se ipsi barones iustitia,σ dicta iurisdictione abutuntur . Ir confissatio bonorum in Cathalonia non habet locum, nisi in crimine haeresis, se maiestatis in primo capite. Sed habet locum sequestratio in casibus a iure expressis. ι asSequestratio bonorum locum balet, quando alicuius rei scandalum imminet. sit Ucio iudicis nobili. X et Iudicis