Varii historiæRomanae scriptores, partim Græci, partim Latini, in vnum velut corpus redacti, de rebus gestis ab vrbe condita, vsque ad imperii Constantinopolin translati tempora. Nomina eorum quos habes hic autorum, proximè sequentes paginæ te docebu

발행: 1568년

분량: 1014페이지

출처: archive.org

분류: 로마

351쪽

io CAR. SIG. COMMENT. I

A revocatus, adorti, ita pugnarunt ut Gallorum x L mirulia caeciderim, x millia ceperint. Atilius in proelio, α rex Congolitanus occisus est, Aneroestus semetipsit mili suga occidit. aEmilius vastato Boiorum agro Romam triumphans rediit, ac Capitolium armis & to quibus Gallorum exornauit. Haec Polybius & Zonaras. Hinc Eutropius scripsit, L .,Emilio consule ingentes Gallorum copiae Alpes transierunt, sed pro Romanis tota Italia consensit.Traditum est a Fabio historico qui ei bello intersuit, D C C C millia hominum para- η ta ad id bellum fuisse. Sed res per consules tum prospere gesta est. x L millia hostium interfecta sunt ,& triumphus AE.niliod retus. Et Florus, Galli Britomaro duce se non prius soluturos balthea quam Capitolium ascendissent, iurauerunt. iactum est.victos enim AEnai lius in Capitolio discinxit. Et Epitonia lib. zo, Galli Transalpini qui in it. iliam irruperant, caesi sunt. Eo bello populus R. socioruiri L Mini nominis trecenta miliata ha armatorum habuisse dicitur. Triumphus item L.I

milii consulis de Gallis cst in Capitoliis tabulis quanc quam mors Atilii collegae notat, non est. DE COS. AN. DXXIX. Consules insequens annus habuit T. Manlium, Fulvium c auctore Cassi odoro & Polybio: T. Mai

lium Torquatum, Q , t ululum Placcum,Orolio.Cuspinianae tabulae cum Capitol: nis T o R QUI AT v M i i, &FLACCVM ri, horum consulum cognomina edunt. Ambobus consula us Gallia prouincia

decreta.

De regesia cum Gis G. D Neque vero hoc etiam anno Romani quieuerunt. etenim ex re bene priore anno gVsta, in spem adducti

Gallos suibus expellendi, a Fulvium & T. Manlium consules in Gallia cum legionibus miserunt. D in prouinciam ii igressi, Boiorum gente in fidem accepta,quuad reliquos Galbos bellum transferrem, imbrium aci estilentiae magnitudine deterriti sunt. quod scribit Poyb iis, quanquam Orosius aliquanto secus. Manlius orquatus inquit,& Fulvius Flaccus pruni trans P

352쪽

aum legiones duxere Romanas. pugnatum est ibi cum AInsubribus Gallis,quorum interiecta sunt x x I II millia,capta v millia. In epitoma etiam x x , exercitus Romanos tum primum trans Padum ductos, Gallos Insubres proelio sussis, scriptu est. Quinetiam Zonaras Pado superato in Insubras arma a Romanis illata scribit.

De L. Metesta dictatore.

In hune etiam annum L. Metellum dictatorem cum N. Fabio Buteone magistro equitum comitiorum habendorum caussa creatum produnt Capitolini fasti. credo quod consules a bello Gallico auocari non place- Bbat.L. Metelli dictatoris meminit quoque Plinius lib. , di epigramma vetus , quod est in libro antiquae urbis eiulinodi,

DE COS. AN. DXXX.

Cassiodorus consules suggerit C .Flaminium, P.Fu- Drium, itemque Polybius: Flaminium & Furium Zon ras, dc Plutarchus in Marcello: Flaminium & Philum Siculae tabulae: C. Flaminium & P.Furium Philum C pholinae. De Flaminio sic Cicero in Lucullo, C. Flamianius aliquot annis ante secundum bellum Punicum tribunus pl. legem agrariam tulit,ac bis consul factus est. Ambobus Gallia prouincia decreta.

353쪽

CAR. SIG. COMMENT.

A Deirmn o C. Pliastin j cos. de Ga : P. Fur, cos.is Gisgo , Iugur, . Hoc anno constites C. Flaminius & P. Furius item in Galliam legiones duxerunt. quumque repulsi ab Insubribus se in Caenomanorum sociorum sines recepis sent, atque inde rursiis se in Insebres intulissent,maxuma tribunorummilitum in instruenda acie prudentia egregiam victoriam rettulerunt. auctor Polybius .fl dit Plutarchus in Marcello ita, Quum Flaminius ac Furius inquit aduersus Insii bres castra haberent, fluuius qui per Picenum agrum labitur, sanguine fluxisse visus

est: tres lunas Arimini apparuisse nuntiatum est. quum augures consulti vitio creatos videri constites respondissent, senatus eos subito ab exercitu literis reuocauit. eas acceptas Flaminius non prius aperuit quam collit

iis signis barbaros fuderit. itaque redeunti ei ac multa spolia referenti populus obuiam non processit, ac vix triumpho concessis cum cum collega consulatu abire folii x--sit, ergo meritὸν Orosius etiam sic scripsit, Flaminius consul contemptis auspiciis, quia G, bus pugnare prohibcbatur,aducrstim Gallos conflixit,& vicit. in quo proelio octo millia Gallorii caesa, di vi rmillia capta sunt.Et Liuilis lib. 2i ita, Non cum scia tu modo, sed cum diis immortalibus C. Plaminiit betil xere, conlitiem ante inauspicato factum , reuocantibus ex ipsa acie diis atque hominibus non paruis

se. Item C. Flaminius memor certaminum cum patriabus, quae tribunus pl.& quae pol ea consit prius de c5rulatu qui abrogabatur, deinde tritipho, habuerat,p steriorem consulatum Romae inire noluit. Et lib. 32, M. Iunius dicta Or sux millia hominum Gallicis spoliis quae triumptio C. Flaminii translata erant, armauit. Et Florus, De torquibus Gallorum7Flaminius aureu tr Phaeum Ioui erexit. Haec satis probare mihi posse vid Capitolinum C. Flaminii cos. de Gaiuli, Quem vero egit collega eius P. Furius de Gallis de

Liguribus,nihil inuenio quod cofirmet, nisi quod striaptum est apud Polybium rem bene ab utroque consule cum Gallis gestain. quanqtiam ille Ligurum non m

354쪽

IN FAST. ET TRI. ROM. 2 s

in init,nisi fortὁ ναμ ιρανς Ligurum populos intellexit, A quos non longh a Massilia incolentes ad amicitia Romanorum a costilibus tradu stos ille scriptum reliquit. Zonaras triumphum consillibus a senatu negatum , a populo concellum scribit.

DE COS. AN. DXXXI.

Deinceps consules nominat Cassiodorus M. Marcellum, Cia Cornelium: Polybius M. Claudium, Cn. Cornelium: fasti Siculi Scipionem & Marcellum: Claudium Marcellum, & Cn. Scipionem Zonaras: Eutro- B pius M. Claudium Marcellum, Cn.Cornelium Scipionem: Capitolinae tabulae M.. Claudium Marcellum, Cn. Cornelium Scipionem Caluum. Hic est Mascellus, qui pbst quinquies cosul fuit. Scipio qui postea in Hispania ab Asdrubale Poeno occisus est cum fratre P. Scipione. Ambobus decreta Gallia est. Eondem consules primos inisse masistratum idibus Mastiis arbitror, qui dies deinde solennis ineundo consulatui mansit usque ad annum ab V.C. D C. cuius rei rationem quum 1 me paulo antE Horatius blategulius CRegiensis iuuenis morib & literis ornatissimus,quo veret, hanc esse respondi. Video anno D xxxv IC .Flaminium ii & Cn. Servilium consules auctore Liuio idib. Martiis inisse.anno autem D xx M'. Pomponiti,

quia de Sardis idib. Mart.consul triumpliauit, neces rio multo ante illum diem inisse. Ax quo intelligo mediis inter Pomponium & Flaminium coales annis initium ineundi idib. Mart. cosulatus esse factum. od quum ita sit, quum prioris anni cosiilem C. Flaminium

satim post triumphum triumphauit autem quod ex- Diat in Capitolinis tabulis, vet idib.Mart. coactum m gistratu abisse, ac statim per interregem Marcellu consulem Linum magistratu occepisse apud Plutarchum inveniam, non dubito affirmare, Marcellum primum cum collega Cornelio idib. Martiis inisse. Dc anno CCC et ab idib. Decemb. propter rem male ad Veios gestam ad K. Octobris abdieatis prioribus magistrati-Dus, regress us factus est.

355쪽

A De rem ho M.Marcem os de Ga , Inseri. brabis O Germa- , Oo pim, a.d eo relatis. Insebres accisis opibus sitis paceni petentes V.Claudkis,Cn. Cornelius consules eductis repente aduersus eos copiis ad arma capienda inuitos compulerunt Co

sules Acerras Gallorum oppidii, Insubres Custidium sociorum Romanorum obsidebant. Marcellus inde ab Acerris ad Clastidium liberandum cum equitatu profectus,quum in Gesatarum occurrentem exercitum B incidisset,eum rege illorum Virdumaro interfecto,s dit fugauitq;. cepit deinde etiam Acerras, quum ii qui in praesidio erant,Mediolanum,quod Insubrium caput erat, confugissent. quos Cornelius insequutus , quum pdst recedentem eum aggressi essent, supremo prceliona perauit, ac Mediolanum & Comum oppidum e pugnauit. quo facto Insubres desperatis rebus suis se Romanis dediderunt. atque ita bellum conferuim est. Haec Polybius ει Zonaras . Adiicit Plutarchus Marce lum in proelio vovisse Iovi Feretrio spolia regis Virdu-C mari, atque ipsi soli triumphum esse decretum. Quam rem Eutropius his verbis memoriae mandauit. Marcellus cum parua manu equitum dimicauit,& regem Gallorum Virdumarum sua manu occidit. postea cum ceslega suo Cn.Cornelio ingemes Gallorum copias per mit, Mediolanum expugnauit, grandem praedam R L mam pertulit, ac triumphas spolia Gallorum regis stipiti imposita humeris suis vexit. His de spoliis quum nuper sermo incidisset domi Andreae Lauredani patricii Veneti, qua ille summa cum humanitate, tum anti-D quitatis Romanae cognitione praeditus est, nummos veteres argenteos aliquot pulcherrimos mihi ostendit, in quibus Marcellus ipse spolia Virdum ari stipiti imposita templo inserens incisus esset.De quibus etiam sic loquitur Florus, Galli Virdumaro rege Romana arma

Vulcano promiserunt. aliorsum vota ceciderunt. Occiam enim rege Marcellus tertia post Romulum patrem Feretrio Ioui arma suspendit. Et Epitonia x x, Insubres aliquot proeliis susi in deditionem venerunt. M.

356쪽

Claudius Marcellus consul occiso Insubrium Gallo- Arum duce Virdumaro opima spolia rettulit. Et Virgialius libro sexto,

IngredῬtur,s Arque birossuper eminet omnes. Hic rem Romanam magno turbante i multu

Sictet eques timet Poenos Gasgumque rebeίgem'. Tertiaque armapatrihi 'endet capta Quirino. Et Frontinus lib. , M. Marcellus quum in manus Gallorum imprudens incidisset, circumspiciendae regionissu. a euaderet caussa, equii in urbem nexit, deinde quit Aomnia esse infesta vidis et, precatus deos, in medios hostes irrupit. quibus inopinata audacia perculsis ducem quoque eorum trucidauit. atque ubi spes salutis vix superfuerat, inde opima rettulit spolia. De ratione auteopimorum spoliorum diximus antὸ satis in primis αsecundis spoliis a Romulo S Cosso relatis. In tabulis Capitolinis etiam scriptum est M. Marcellum de Gallis Insubribus & Germanis triumphasse , atque spolia opima rettulisse duce hostium Virdumaro ad Clastidiuintersecto. quo in loco Germani vocantur qui a Poly- Cbio Gessatae, quorum rex fuit Virdumarus, non Insubrium, ut est in epitoma, quod etiam docet his verbis Orosius, Claudius consul Gessalarii xxx millia de leuit. ubi etiam ipse Virdum arum regem in primam aciem progressus occidit, & inter multa Insubriu quos ad deditionem coegit, oppida, Mediolanum quoq; cepit. Boios .ac Insubres a Romanis paulo ante aduentu Annibalis sociis Venetis ac Caenomanis oppressos scribit etiam Strabo lib. s.

DE COS. AN. DXXXII. P

Cassiodorus in hunc annum prodit consules P.Cornelium, M. Minucium,&Zonaras: Scipionem &Rufum fast i Siculi: Eutropius P. Cornelium, M. Minucium Rufum. P.Cφrnelium Scipionem Asinam esse opinor Cn. Cornelii Asinae bis consulis filium , quod Liuius inter sententias de Capua a consiliaribus senatoribus anno DY LI.i dactas, sententiae etiam P. Co

Delii Asinae meminit. Hoc loco & fastos & triumphos

357쪽

A Capitolinos una cum Liui. mis annalibus desideramus, quibus plurimum splendoris huic prope deplorato triennio afferri potuit.Istri ambobus consulibus decreti. Detruranseo P. Scipio rias

Hoe anno Istros primum arma mouisse constati enim scribit Eutropius,M. Minucio Rufo, P. Cornelio cos.Istris bellum illatum est, quia latrocinati naues Rorianoriam fuerant,quae frumetum exhibebanti perdomitique sint omnes. Et Orosius, Istri noui hostes erin citati sunt: quos Cornelius Minuciusque consules multo quidem Romanorum sanguine,subegerunt. EtEpi-toma x x, Istri subacti sunt. Et Zonaras, P. Cornelius, M. Minucius consules aduersus Istros exercitum dux rimi,& multas earum getes partim vi, partim dediti ne in potestatem redegerunt. Liuius etiam lib. 2r,victorias & bella horum annorum commemorans, ait,

sardos, Corsos, Istros atque Illyrios lacessisse magis

quam exercuisse Romana arma, cum Gallis tumultu tum magis quam belligeratum. haec de re gesta. Tr umphasse autem consules nemo auctor est. Ego tamen C aut ambos, aut certe alterum P. Scipionem triumphas

se existimo ut de Sardis, Corsis, Illyriis, Gallis his annis saepius triumphatum est . presertim vero quum minime dubia haec victoria narretur, immo subacti, perdomitique Istri ab his consulibus tradantur. Quot autem & quam magnos triumphos amiserimus , qu rum nemo praeter Capitolinos scriptores, meminerit, ficile qui hunc commentarium leget, intelliget. neque

vero dubito quin si lapis ille qui Marcelli triumpho CaD pitolino annectebatur, haberetur, meam suspicionem Deillime confirmaret. confirmat id certe quod Liuius lib. 38 negat exemplum proditum esse, ut imperator qui perduellibus deuictis,concha prouincia exercitum repoliasset,sne curru & laurea priuatus, inhonoratusque urbem iniret .sed quoniam fieri potest ut consul aiater tani sim triumphum obtinuerit quod etiam priore anno euenit, Claudius solus triumpharit, quaquam

η Cornelius egregiam operam Gallico bello nauarit

358쪽

IN p AST. ET TRI. ROM. 2 9

propterea triumphum de Istris soli Scipioni attribui, Asi spicatus Liuium,si M.Μinucius triumphasset,iriumphum eius postea non fuisse praetermis urum,tum quude eo magistro eq. Fabio dictatori aequato., atque eius inani serocia dixit. Sed haec alii iudicarint. De si abis Maximo dictatore. Q. Fabium Maximum dictatorem cum C Flaminio magistro equitum creatum auctor est Valerius lib. i, quum ait, occentus soricis auditus Fabio Maximo ductaturam, C. Flaminio magisterium equitum deponendi caussam praebuit Eadem de re tradit Plutarchus in Marcello, verlim dictatorem Minucium vocat, no Fabium. Ego verὁ de Fabio Valerio assentior, qudd in Gpigrammate antiquo,& apud Liuium bis eum dictat rem sitisse inuenio. Quibus autem consulibus fuerit, ex iis qui hoc trienio fuere, parum liquet. Ego ubi rem in omnes partes diu multiimque veri aui, hoc potissumum anno Fabium dictatorem comitiorum habendorum caussa creatum coniectura ductus sum ad suspicandum,quum consules ambo bello Istrico implicati abessent,neque eos a bello avocari e rep. videretur: dictatore autem vitio creato comitia deinde per interrogem,ut alias saepe, esse habita.

DE COS. AN. DXXXIII.

L.Veturium,C. Lutatium consules edit in hunc annum Cassiodorus & Zonaras: Philonem & Catulum fasti Siculi. Hunc L. Veturium Philonem esse opinorpbst in censura mortuum apud Liuium, patrem L.Veturii L. F. L.N. Philonis cossilis anno D xxvir. C.Lutatio quidam Scaeuolae cognomen adiiciunt. Id quum D qua ducti ratione fecerint nesciam , neque affirmare, neque arguere ausim. Polybius ubi de triumuiris col niae deducendae captis agit lib. 3, hunc C. Lutatium c5sularem nominat. Hunc C. Lutatii C. F. C. N. Catuli filium puto, eius qui consul fuit anno Dx I. Hos consiles in Istros profectos,atque cum exercitu usque ad AI .pes progressos citra pugnam multos sibi adiunxisse,auctor est Zonaras.

359쪽

CAR. SIG. COMMENT.

A De censor bus,ct lustro x LII I. In hunc porro annum censores contuli tum propter ouinquennalem lustrorum rationem, tum quia Cassiodorus & Liuius id mihi subsignificare visi sunt. fuerunt autem L. AEmilius Papus & C. Flaminius viri consul res. eorum enim censorum meminit post saepe Liuius, ab iisque lectum senatum tradit. In primis autem Paul lo & Varrone cos. senatu legendum fuisse inquit, quia per quinquennium multi & bello & aliis casibus sensiores perierant. tumque post L. Emilium & C Flami- v nium censores electum. Cassiodorus etiam C. L ratio, L. Veturio consulibus viam Flaminia, & circum Flaminium factum prodit sacta autem sunt a C.Flamianio censore.Itaque in epitoma x x haec verba sum, Lustruna a censoribus coditum est. quo censa sunt ciuium capita C C L x x millia CCx III. libertini in quatuor trious redacti, quum ante.i dispersi fuissent, Esquilina, Palatinam, Suburranam, Collinam. C.Flaminius censor viam flaminiam muniuit, S circum Flaminiit extruxit.Et Felius, Flaminius circus, ct Flaminia via di- C dia est a Flaminio consule,qui intcrfectus est ad lacum Trasimenum. Plinius quoq: lib. 33 horum censorum meminit, quum ait, Legem Metiliam de fullonibus dictam C. I laminius,& L. AEmilius censores dedere ad populum serendam. Lustrum autem,quod intelligi ex epitoma potest, postero anno conditum cst.

DE COS. AN. DXXXIIII.

Consules inde sequuti sunt M. Livius, L. aEmilius- auctor Cassiodorus. Eorum cognomina sunt in Sicu-r, lis fastis Salinator & Paullus. Eorundem coalulum sic meminit Plinius lib. 20, L. Emilio, M. Livio consulibus anno vi bis conditae D x x x v, primus e medicis Romam venit e Peloponeso Archagathus Lysaniae filius. M. Livius ex censura & consulatu secundo Capitolino M. I. M. N. Salinator vocatus est. L. Emilius Paullus qui. a,auctore Plutarcho, pater fuit L. AEmilii L. F. L. N P. Hilli, qui Persen debellauit, filius suisse videtur ba amilii M. F. L. N. Paulli consillis anno CD XCIIT.

360쪽

IN FAST. ET TRI. ROM. 2sr

Eius meminit una cum collega postea Liuius,ita,LOS A milius Paullus,qui cum M.Liuio consul fuit,& damnatione collegae & sua propε ambustus euaserat. Amb bus consulibus Illyrii euenerunt. De triumphῶ L. PauAhoe M. Liuifras. de usis. Hoc anno iterum cum Illyriis rebellantibus dimiacatum est. Huius belli caussam attulit Demetrius Pharius rex Illyriorum , beneficiorum populi R. oblitus. qui quum Romanos antὸ Gallorum , pδst Poenorum smouentium metu perculses animaduerteret, ac Macedonum maxime rege confideret, Illyrica oppida Romanis subiecta vastabat, finesque foedere constitutos transcend ebat.Aduersus hunc L. . ilius consul misiis. Demetrius , consulis aduentu cognito Dimalum praesidio & commeatu muniit, ex reliquis Illyricis oppidis amicis Romanorum exactis, ac suis impositis, cum sex millibus veteranorum Pharum contendit. milius Dimalo oppido intra v II dies expugnato, a que Illyriis in fidem acceptis aduersus Pharum infestus Cpergit. edque oppido rege aufugiente, capto, ac rei quis Illyrii ciuitatibus sibi adiunctis, autumno ineunte, Romam triumphans rediit. Haec Polybius, qui idem huius victoriae gloriam unius L. AEmilii facit, veetiam Iustinus lib. 19. Atqerb si auctorem libri De viaris illustribus audiamus, M. Livius Salinator cos. &Lpse de Illyriis triumphauit. bellum certe ab utroque consule gestum tradit Zonaras, & de Salinatore testis est quoque Frontinus,quum ait lib. , Salinator consularis damnatus est qubd praedam non aequaliter di- Duiserat militibus. & Liuius eundem ex consiliatu primre populi iudicio damnatum scribit. Hoc bellum his verbis exprxilum est in Epitoma x x, Iterum Illyrii quum rebellassent domiti in deditionem venerunt. Demetrius ad Philippum Macedonum regem consu-

fit, Pineus rex stipendium dare coactus est. Liuius

SEARCH

MENU NAVIGATION