장음표시 사용
341쪽
A tentabant, Sardinienses qui ex conditione pacis Romanis parere debebant,ad rebellandum impellentes. venit tamen legatio Carthaginiensium , & pacem ini
petrauit. At Zonaras ita, Bellum aduersus Carthaginia enses ob mercatorum storum iniurias sesceptum d possierunt, exactaque pecunia foedus renouarunt , nec se quidem diu duraturum. De censeorsim. Censores hoc anno fuerunt L. Cornelius Lentulus,
B Q. Lutatius Cerco, qui quidem in magistratu mortuus est. Auctores duntaxat Capitolini scriptores, quiabus quanta fides h abenda st,qui totum hunc commotarium leget, facit E etiam me tacente intelliget.Abdicasse eos, nec lustrum fecisse, cum mors Lutatii tum sequentium censes ostendit.
Consiles hic annus habuit, auctore Cassῖ oro, T. Manlium Torquatum,C. Atilium: Torquatum & Bulbum fastis Siculis: Eutropio vero & Orosio S Capit C linis tabulis T. Manlium Torquatum,C. Atilium Butibum. Bulbo I I adiiciunt Capitolinae. Eorum memunit Plutarchus, Liuius,Velleius, alii, ut pbst dicam. De re gesta cum Sarae σ triumpho T.
Sardos hoc anno defecisse, Torquati coselis triumphus ostendit. de quo ita Eutropius, T. Manlio Torquato,C.Atilio Bulbo cos. de Sardis triumphatum est, ct pace omnibus locis facta, Romani nullum bellum
habuerunt: Pod his post Roma conditam semel tam
tum Numa Pompilio regnante contigerat. Itaque OD rosius etiam ita stripsi, T.Manlio Torquato, C.Atilio Bulbo cos.Sardinia rebellauit auctoribus Poenis, mox sebacta es. Sed eis pacem supplicantibus,tandem concessa est.& Velleius ita, Sardinia inter primum & s cundum bellum Punicum ductu T. Manlii cossilis certum accepit imperium .Et Liuius lib.1 , T. Manlius in consulatu subegit Sardos. Et lib.eti, Stardinia inter m tum Asticae fraude Romanorum stipendio etiam si perimpolito intercepta.Et Epitoma x v, sardi quum
342쪽
rebellasent, subacti sunt. Qua de re etiam Polybius li-Abro primo extremo, T. etia Manlium Torquatu cos.
de Sardis triumphasse scriptum est in Capitolinis triu-phis. Haec prima populi R. prouincia hoc tempore est. nam Sicilia non nisi Syracusis a Marcello captis in prouinciae formam tota redacta est. Quod ad templum Iani attinet, Varro lib. lingua Latina eodem anno clausum &patefactum scribit. Eius clausi memia nerunt Plutarch' in Numa, Liuius lib. I,Velleius litat, Orosius & Eutropius.
Consides nominat in hunc annum Cassiodorus L.
Postumium, Sp. Carvilium: Albinum & Rugam fasti Siculi: Postumium Albinum, Sp.Caruilium honaras: L. Postumium Albinum , Sp. Carvilium Maximu Capitolini scriptores. Rugam autem esse Carvilii cognomen ex Gellio apparet, qui Sp. Carvilii Rugae memianit,qui hoc tempore primus diuortium cum uxore L cit. Carvilio Sardi, Albino Ligures euenerunt. De regesis cum Corsis, M 'Ligurabimo triumpno Sp.Cisruilis eos. CSardos & Corsos & Ligures defecisse hoc anno, terae docet Zonaras: qui postumium Albinum consuem aduersus Ligures, Sp. Carvilium contra Corsos, P. Cornelium praetorem in Sardinia misbs cum exe citu scribit.ac Corsos quidem & Ligures quan uis non , sine labore,tamen summa celeritate esse deuictos: Cornelio autem & plerisque aliis morbo mortuis, Caruilium Sardos nihil moderatum animis agitantes ingenti proelio sit perasse. Itaque Sp. Carvilium de Sardis inconsulatu triumphasse scriptum est in triumphalibus D tabulis Capitolinis. Quod nisi earum testimonio cognitum esset, id vetustas, ut alia etiam multa, obliui ne obruisset.
De eensoribus edi lustro x L. Censeres C.Atilium Bulbum, A. Postumium Albinum lustrum hoc anno fecisse x x, nisi nos tabulae C pitolinae docuissent, in huius historiae ignoratione ver
343쪽
A DE COS. AN. DXX. Fabium,M'. Pomponium consules suggerit CaΩsiodorus: Maximum & Mathonem fasti Siculi: Q Fabium Maximum Verrucosum, M'. Pomponium M thonem Capitolini: Fabium Maximum, Manium Pomponium Zonaras. Maximi cognomen Fabius ab auo accepit,non ipse primus inuenit, contra quam scribit Polybius lib. 3. Verrucossus a verruca in labris di ctus. Plutarchus auctor,& qui scripsit De viris illustri bus. Horum consulum alteri Ligures, alteri Sardi ob-B tigerunt.
Pomponi' eo ulum. Romanis digressis Sardi & Ligures deintegro des eerunt. Contra Ligures missus est abius Maxim', contra Sardos M'. Pomponius Carthaginienses,ut e rum bellorii auctores, hostes iudicati, iussi numeraret pecuniam,& omnibus ccdere insulis , ut quae Romanorum essent. & ut sententia suam Romani m. agis d C clararent, hastam illis & caduceum miserunt, optione data, utrum mallent. Sed Carthaginienses nihil territi tum ad alia responderiit asperius, tum se neutrum Verule dixerunt, sed illud alacriter accepturos quod legati reliquissent .Hinc mutuis odiis conceptis neutri bellum inire sunt ausi. haec Zonaras . Hanc autem rem his ver-bis prodidit Gell. lib. Io cap. 28, Fabius imperator Romanus dedit ad Carthaginienses epistolam. ibi scriptum fuit, populum R. misisse ad eos hastam & c.aduceum signa duo belli aut pacis ex queis utrum vellecD eligerent. quod elegissent, id unum ut esse missum existimarent. Carili ginienses responderunt, neutrum sese eligere, sed posse qui attulis erit,utrum mallent relinquere, quod reliqui si ni, id sibi pro lecto suturum. M. Varro autem non hastam ipsam, neq; ipsum caduceum missi dicit, sed duas tesserulas , in quarum altera caduceum, in altera simulachra hastae fuerunt incisa. De victoria abii ita Plutarchus, abius primo consulatu aduersus Ligures profectus summo eos proelio
344쪽
saperauit. qua clade accepta ad Alpes recesserant,ac si- Anem populandi fecerunt. Notat idem Plutarchus, Fabium in primo consulatu non lum de Liguribus triumphasse, sed ex nulla unquam ipsum pugna nisi ex ea ex qua triumphauit, victorem excessisse. Huc etiam pertinet quod scriptum reliquit Cicero in lib. De natura deorum , Q. Maximum bello Ligustino templum Honori dedic λ. eundem cosulem de Liguribus triumphasse Capitolini scriptores cum eo qui De viris inlustribus tradidit, prodiderunt. Sp. autem Carvilii cos. de Sardis triumphu nemo nisi Capitolini auctores me- Bmoriae mandarunt.
DE COS. AN. DXXI. M. Lepidum, M. Poblicium consules in hunc annum suggerit Cassiodorus: Lepidum & Malleolum L sti Siculi: Aa Malleolum, & M.AEmilium Zonaras: M.AEmilium Lepidum, M. Poblicium Malleolum Capiatolinae tabulae. De regesta eum Sard .
Ne sardi quidem priore bello fracti quieuisse videntur. Contra eos arma capientes ambo cosules M. Mal- Cleolus,&M.AEmilius missi magnam praedam abeg runt. qua a Corsis, quia ad eos accessissent, spoliati sunt.
Insequens annus consules habuit C. Papirium , M. Pomponium auctore Cassi odoro & Zonara,& Dionysio lib. 2: Masonem & Mathonem fastis Siculis: C. Papirium Masonem, M. Pomponium Mathonem Capitolinis. M. Pomponium Mathonem praetorem urb. nominat Liuius anno D xx xv Ir. C Papirium C. F. Μa- senem pontificem: C. Papiriti L F. Masonem decem- Duirum sacrorum mortuos scribit an. Dx L. Cicero etiaad Poetum numerans Papirios claros viros, Inde inquit L. Maso aedilicius inde multi Masones, qui patri cii minorum gentium fuerunt. His consulibus Sp. Carvilius Ruga primus Romae cum uxore diuortium secit, quod sterilis esset, iurassEtque apud censores, uxorem se liberorum quaerendorum caussa habere.
auctor Dionysius libro secundo.Itaque Gell.lib. i hos
345쪽
A consules intelligens , id factum esse scribit anno urbis
conditae D x I x. nam lib. ex Ser. Sulpicii sententia hoc tradit M. Atilio, P. Valerio cos. an. urbis conditae D x x III. qua in re omnino sequitur Liui nam Dpputationem.
De re gesta cum Sard. O cisi Opho C. Papiri, Masin cos. Corsos & Sardos ob causam de qua in priore anno diximus, hoc anno Romani inuaserunt. M. Pompb-nius qui Sardis arma intulerat, quit eorum plerosque B in saltuosis specubus abditos indagare non posset, sagaces canes ex Italia ad se adduci iussit,per e6Que tramitibus hominum & pecudum inuestigatis, multos inde extinxit. C. vero Papirius Corsos campis pulsos quum in montes exegistat, per insidias milites multos amisit,& prae siti plures amisisset, ni postremδ aqua i uenta, Corsis,ut deditionem sacerent, persuasisset. Haec Zonaras. Hinc in epitoma x x scriptum est, Sardi αCorsi subacti sunt. Porro autem C.Papirium consulem de Corsis primum in monte Albano triumphasse inuenio non solum in Capitolinis tabulis, sed etiam apud
C Plinium, Valerium & Festum. Plinius quidem lib. Issc loquitur, L.Pisb tradit Papirium Masenem, qui prismus in monte Albano triumphauit de Corsis, myrto coronatum ludos circenses spectare selitum. Valerius
autem lib. 3 sic, Papirius Mast quum bene gesta rep.
triumphum a senatu non impetrasset,in Albano mo te triumphandi & ipse initium fecit, & caeteris postea exemplum praebuit, pr6que aurea corona, quum alicui spectaculo interesset, myrtea usus est. Festus vero ita, D Papirius myrtea corona usus est,quod Corsos in campis Myrteis superasset. Ex emptu Papirii sequutus Ma cellus victis Syracusanis di ipse postea in monte Albano triumphauit, qui mons non procul ab urbe erat. De CD, ibo Hictatore. Dictatorem hoc anno comitiorum h. abendorum caussa creatum C.Duilium cum C.Aurelio Cotta magistro equitum reperio tantum in tabulis Capitolinis.
ex quo intelligi potest, am bos consulis tum reip. c. auia
346쪽
sa abfuisse,nec eos a bello avocari ε repub. visum esse. ADe eensoribus AHQcam. Τ.Manlius Torquatus, Fulvius Flaceus in hunc annum creati censores vitio tacti abdicarunt. auctores sunt Capitolini fasti. Quod confirmat etia Liuius, qui lib.13 &Σue T. blanlium bis consulem & censore v cat.& lib.27, T. Manlium ex censoriis qui viverent, vetustillimum. & lib. 13, pulvium Flaccum consulem αcensorem fuisse tradit.
N. Zimilium, M. Iunium consules suggerit Cassiodorus & Zonaras: Barbulam & Peram raui Siculi: M.AEmilium Barbulam, M. Iuniu Peram Capitolini.
De regem cum cruribus. Boiis caeterisque Gallis ex venditione tum aliarum rerum,tum plurimorum captiuorum , magnam pec niam facientibus, veriti Romani, ne iis opibus contra se uterentur, edixerunt nequis homini Gallo vel aurum vel argentum daret. Hinc Galli M. AEmilii&Μ. in Iunii in Ligures expeditione cognita, se, ut Romam si contenderent, compararunt. Qua re consules audita improuisb eos adorti adeo terruerunt ut per amicitiae ieciem obuiam eis egrederentur. illi verb simularunt, is non cotra illos esse profectos, sed per eorum agrum in Ligures transituros. Zonaras.
De censeri se li Ira x O. Censores Q Fabium Maximum Verrucossum, M. Sempronium 1 uditanum hoc anno lustrum fecissex LI tradunt tantum Capitolinae tabulae. Fabii Ma- Dimi censeris mentio est in quodam epigramate, quod est in libro epigrammatum antiquae urbis.
DE COS. AN. DXXIIII. L .Postumium, Cn.Fulvium consules subiicit Cassiod rus:Albinum & Centumalum fasti Siculi: L. Postumium Albinum ,Cn. Fulvium Centumalum cum Eutropio Capitolini. Polybius C. Fulvium, A. Postumium
347쪽
A DE COS. AN. DXXV. Cassiodorus consules seggerit Q Fabium Maximui i & Sp. Carvilium Maximum,& Rugam fasti Sic li. Adiiciunt etiam iterati honoris notam Carvilio Maximo Capitolini scriptores. De his consulibus sic Cicero in Catone, Oabius Maximus consul iterum Sp. Carvilio colle a quiescente,quoad potuit,C. Flaminio tribuno pl. restitit agrum Picenum Gallicumque con tra senatus auctoritatem diuidenti, augurque quia es sci, ausus est dicere, optimis auspiciis ea geri quae pro
reip. salute gererentur:quae contra rem p. fierent, contra auspicia ueri. Item Valerius capite De pietate erga parentes,&Cicero De inuentione lib.i,suluio aduersus Illyrios imperium prorogatum. De trivmbo Cn. Fufri Ceistumali procos. ObHA Hyrico. Superiore anno primum cum Illyriis bellu linitrum est: Huius belli hane tradit causam Polybius lib. 2. II lyrii S ante sepe, & maximε nuper quum Phoenicere
Epiri urbem tenerent, mercatores Italicos nauigantes'
C praedati erant ea de re Romani C. & L. Coruncanioς legatos ad Tetitam Illyriorum reginam Agronis regi vnuper mortui uxorem miserant. factum est' autem ut
dum superbe regmae agenti, seterbius multo legatus alter Romanus respondisset,lulsu reginae occisus sit.ea de re Romani comparata classe ad ulciscendam legati necem, Fulvium & Postumiit consules miseriit. quum Fulvius Corcyra quae ab illyriis capta a Demetrio in rio tenebatur, venisset,atque insulam in fidem cu D metrio ipso recepisset, Postumius autem pedestres c . D pias ad xx millia peditum,& duo millia equitu Brundusium perduxisset, ambo coniunctis copiis Apolloniam in potestate redegerunt. quo metu perculsi
rhachini atq; alii populi, se Romanis tradiderunt. Teuta cum paucis Rhizone confugit. Fuluio inde cum magna copiarum parte Romam reuerse,Postumius Dyrrhachii stativa fecit, secum omnes qui se fidei Romanorum comiserant,habens. vere autem appetente Te
ta leguos Romam de pace misit. quae nis c6'ditioni-
348쪽
bus conuenit, ut Teuta quotannis tributum penderet, Aac omni serE Illyrico excederet. neque ei extra Lissum nisi cum duobus, iisque inermibus,tembis nauigare licereti Polybius & Zonaras ita. Itaque in epitoma x xsic est scriptum, Bellum Illyriis propter unum ex leg tis qui ad eos missi erant, occisum, indictum est. subactique in deditionem venerunt. Et apud Eutropium ita, L. Postumius Albinus , Cn. Fulvius Centumalus bellum contra Illyrios gesserunt, & multis ciuitatibus
captis,etiam reges in deditionem acceperunt. ac tum
primum de Illyriis triumphatum est. Item Orosius. DPlorus autem Cn. Fulvio Centumalo duce latὰ domitos Illyrios scribit. Itaque in Capitolinis etiam tabulis scriptum est Cn. Fulvium Centumalum hoc anno proconsule de Illyriis triumphasse. Quo fit ut malim P stumium in consulatu quam Fulvium Romam reu catum. Coruncaniis duobus leg tis occisis a Teuta statuas populum posuisse auctor est Plinius lib. 3 cap. 6. Atque hac quidem de caussa Romani primum in Illyricum arma transtulerunt. quo bello persecto Achaeos etiam atque AEtolos & Athenienses atque Corinthios Clegatis missis de victoria quae uniuersae Graeciae grata
futura erat, certiores fecerunt. atque a Corinthiis in societate etia ludoru Isthmioru vocati sunt. Polybius.
P. Valerium, M. Atilium cosules in hune annum inuenio apud Casii odorum: Flaccum dc Regulum inse-sis Siculis: P. Valerium Flaccum, M. Atilio Regulum in Capitolinis. Eorum meminit Gellius lib. , quum ait, Sp. Carvilius Ruga diuortium cum uxore feci anno urbis conditae D xx III, M. Atilio, P.Valerio cos. Diurare a censoribus coactus uxorem se liberoru caussa habiturum. P.Valerius Flaccus is est qui postea consularis legatus ad Annibalem mittitur cum Baebio Tamphilo. M. Atilius Regulus, qui postea consul iterum & censor fuit, auctois Liuio. Hoc anno praetores duos additos opinor, ut essent quatuor id enim
Dctum esse inter Illyricum dc Gallicum bellum t sis est Epitoma x x. Factos autem xt in Siciliam
349쪽
Sardini Imq; nouas prouincias mitterentur, tradit ponius De orisine iuris . Hos vero suisse C. Flaminium &Μ.Valerium ostendit Solinus capite De Siculta, quum inquit Sardinia & Sicilia utraq; insula inmanam potestatem redacta iisdem temporibus prouincia facta est,quum eodem anno Sardiniam M. Valeri alteram C. Flaminius praetores sortiti sunt. Sardiniae porrδ &Corsicae administrationem iunctam atque e ' dem praetori traditam fuisse, auctor est Rufus. Ex his autem praetoribus M.Valerius insequenti anno cons B latum cepit,C. Flaminius quadriennio post. DE COS. AN. DXXVII. L. Apustium, Μ.Valerium consules subdit Cassi dorus: Maximum & Apustium Siculae tabulae: L. Apustium Fullonem, M. Valerium Messallam Capitolinae. De Fullone Apustii cognomine, rectes L. enim Ap stium Fullonem aedilem pl. quendam nominat etiam
Deinceps sequuti sunt consules C. Atilius,i L .aEm Clius, auctore Cassiodoro & Polybio. Quos C. Atilium Regulum, L. AEmilium Papum vocant Capitolini scriptores. Regulum & Papum Siculi: Regulum & Aim lium Zonaras. Horum etiam consulum meminit Orosius, 3c Plin. lib. a cap.2o. ubi Paulus pro Papo mendose legitur. Regulo sardinia, Papo Italia obuerut.bardi enim praetoris Romani assiduam 'praesentiam non serentes arma ceperant,Galli in Italiam irrumpere parabant. Zo ras. Dee sordus, IM'o XLII. ri Creatos in hunc annum censores C. Claudium Centhonem , M. Iunium Peram lustrum x Lr I condia disse inuenio duntaxat scriptum in fastis Capitolinis. quibus quem auctorem meliorem aut certiorem quaerimus 3 Centho consul fuerat anno DXIII, Pera
Eodem anno bellum Gallicum Cisalpinum initum V est.
350쪽
est. Hoc lex C. Flaminii tribuni pl. excitauit, quam ille Λvel octauo ut ait Polybius ante anno, M.Lepido cosule,vel quinto, ut Cicero Maximo ii cosule de agro Piceno & Gallico,unde pulsi Senones fuerant, viritim diuidendo tulit. Nam quum reliqui Galli, ac maxime finitimi Boii,Senonii casu perculsi rebus suis timerent, inita cum Insubribus societate, Gallos eos qui trans
Alpes ad Rhodanum accolunt, atque a mercede qua ducti militant, Gessatae dicuntur, aduocarunt. Itaque quum reges eorum Congolitanus & Aneroestus magnis inducti pecuniis cum ingentibus copiis Alpes in BItaliam traiecissent,ac se cum Boiis & Insubribus co luxissent, Veneti enim ac Caenomani a Romanis per legatos solicitati quieuerunt peditum ad quinquaginta millia equitum ad viginti adducentes, in Etruriam irruperunt,octauo ut scribit Polybius post agri Pic
ni diuisionem anno, L. AEmilio, C.Atilio cos.in quem
etiam annum bellum Gallicum Cisalpinum a Capit Iinis auctoribus est collatum. Romani autem Gali
rum tumultu nuntiato,maximas, siquando unquam lias, copias compararunt. tota etiam tum Italia enixe cpro imperio RO laborauit summa peditum Romanorum ac sociorum fuit supra quingenta millia, equitum sit pra sexaginta, auctore Polybio. Itaque Plinius lib. L .,E.nilio Paullo,C. Atilio Regulo cossilibus, inquit)Italia nuntiato Gallico tumultu sola sine externis ullis auxiliis, atque etiam tunc sine Transpadanis equitum xx xx millia, peditum D C C millia armauit. Carn manos autem Transpadanos intelligit, qui ex Gallis seli pro Romanis contra Annibalem steterunt. Cum harum igitur copiarum parte L. AEmilius consul Aria Dminum,ut Gallorum transitum impediret, contendit, alteram praetor in Etruriam,quba C. Atilius consili auter iam in Sardiniam nauigaret, adduxit. iam Clusium Galli peruenerant, praetor ad Faesulas collatis signis fa atus in collem editum se receperat. cuius quum obsi-ionem Galli pararent AEmilius consul Apennino si-perato improuim aduenit. is igitur Gallos cum praeda