장음표시 사용
781쪽
h ditam quosdana homines uno tantummodo nomine lpraeditos fuisse, ut Romulum & Remum & Faustulum lanimaduertit. It que Varronis opinionem Priscianus lsortε sequutus, caussas cur Romani nomina duplicauerint, exponit duas: una,vt qui in quaque familia eo- idem nomine vocarentur, praeposito aliquo alio nomis lne, quod inde praenomen dixerunt, distinguerentura alteram, ut Sabinorum gratiam beneuolentiamq; coia ligerent,quos Romulus in ciuitatem suscepit, aut sun
Sabinorum nomina, aut contra sta Sabinorum nomia
n nibus praeponentes. Id quod in Romulo scripsit etiam Eutropius. Quin etiam Appianus huc spectasse videtur, quu in prooemio historiae scripsit Romanos uno
primum nomine usos esse,pbst duobus tum tribus Sic
Itrinque Varro lib. De lingua Latina, quum ait, Quum essent duo Terentii, aut plures, discernendi caussa,vi aliquid singulare haberent, notabant forsitan lc ab eo qui man Enatus diceretur, ut is Manius esset, qui a V luci, Lucius, qui post patris mortem , Postumus. Ivero secus senserunt,hanc ratione ab aliis populis mutuatos esse Romanos dixerunt: praesertim verb quum ipsi ante Romam conditam matrem Romuli legerent
Rheam Silviam,auum Numitorem Silvium, fratrem leius Amulium Silvium, posteriorEsque duces Metium lFufetium, Titum Tatium , Numam Pompilium, patrEmque eius Pomponem Pompilium nominatos. In hac autem opinione fuerunt Arruntius Claudius & Valerius Maximus. Nam Claudius ut Diomedes scribto D a Graecis hoc sumptum tradit, apud quos multi aequa atqile apud Romanos, tria nomina usurpauerint, id iquod in Alexandro Dardanio Paride & in Achille citat lcide Celeri intelligi posse putat. Valerius autem ab Aia ibanis & Sabinis, a quibus potissimam traxerunt ori- inem, Romanos hanc consuetudinem accepisse ait. tq; huic quide ego etia assentior, quippe qui & hanc rationem apud Italos populos suisse, di aliis praetereas eos qui
782쪽
eos quibusdam praenominibus a Romanis usos esseco Aperiam,& Remum ac Romulum, aut quia spurii fit
runt, gentis nomine caruisse,aut certe ex Silvia gente, cuius & mater erat, extitisse existimem. Distinguend tum tamen filiorum atque nepotum caussa inuenta
praenomina esse, Varroni grauissimo in primis auctori
Celebrata est igitur quemadmodum demostratum est a Romanis haec tota multiplicandorum nominum
ratio. neque enim nomine aut praenomine tantummodo contenti fuerunt; sed cognomen & agnome etiam adiunxerint. Quod etiam lignificat Pausanias in Atticis, Mum eos tribus aut etiam pluribus nominibus osos esse tradidi ita, γε - - πρόθειν οἱ μῆι De ciuibus omnibus quum ab aliis alia tradita sint, quid iple sentiam, non dicam, quid autem veteres senserint, verbis eorum expositis,breui concludam. Ac primum quidem nominabo Valerium, qui ita ait, Omnia quae ad unumquenque nostru definiendum excogitata sunt,eandem vim significandi homia Cnis obtinent. Quod per proprietate dicitur, hoc distat quia eo genus cognoscitur, ide6que dicitur gentilicium. cetera ordine variantur. Nam quod praeponitur,
praenomen:quod phst fertur,cognomen: quod ad ultimum dicitur, agnomen vocatur.Neque verb aliter sensisse videntur Sosipater,Donatus & Diomedes,grammatici non Qtum antiquitate,sed etiam doctrina nobiles. quoru,ubi de propriis nominibus agunt, haec verba sunt, Vocabulorum, quibus Romani capita recen- D
sebant, quatuor genera sunt, praenomen, nomen, c gnomen,agnomen. Praenomen,quod nomini gentilicio praeponitur,ut Publius: nomen, quod origine gemtis declarat,vi Cornelius cognomen, quod nominibus
gentiliciis subiungitur,ut Scipio: agnome,quod extrini us addi solet aliqua ratione,vel euentu quaesitum, ut Africanus. Quod liquis hos fortasse, ut leues, huiuscerri auctores repudiauerit, nunc animum reserat ad eam.
783쪽
A quae scripta sunt apud Dionysium, Plutarchum, Cla
ronem & Suetonium,auctores rerum Romana rugr uissimos, eosdemque certisti mos, a quibus haec eadem opinio confirmatur. Dionysius quidem nomen unum commune Romanis suisse ait, alterii verδ gentilicium. Sic enim de Lucumone ait, νη, --
καν et αγυροκον. sic alibi commune nome, appellat pronomen, ut de Attio Naeo, wν υ - κο Nἱeret 'side συγ iuκον, Afιος. Eodem B autem in loco Dionysius commune nomen vocat Lucium,gentilicium vero Tarquinium. Plutarchus verδ .
in Coriolano ait ita, Tertium igitur ei nomen Cori lano inditiim est: ex quo intelligi potest, Caium ei fuis. se proprium nomen, Marcium verb gentilicium id cst
κοινον α Mψκιος. Idem etiam initio Marii Ea verba quia nimis multa visa sunt,atque etiam in promitu sunt mnibus, non .apposui: Quid tamen ille tradiderit, breui C ter mihi esse ouendendum putaui. Sic igitur ille dispi tat ut varia dc ipse fitisse nominu genera dicati quorum alia prima, alia secunda,esia tertia vocat. Ac prima qui dem nomina quae propria, ut Cnaeum,Lucium,Publiu: secunda vero quae gentis causta multis comunia sunt, ut Pompeios, Mannos & Cornelios: tertia, quae ab chione aliqua,vel a corpore, vel a moribus indita sunt, ut Macrinum, Torquatum dc Sullam. & secundis quidem re si odere apud Graecos Heraclidas ac Pelopitis: tertiis vero Grypum & Callinicum putat. Quid'uum. Cicero epistol. ad Attic. lib. 4, ita est, Qui vetere pra υ nomine, nouo nomine T. erit Caecilius:& Suetonius in Caesare, quum inquit, V t quod eo anno actum esse Iulio S Caesare a tum scriberent, bis eundem repetentes, nomane ac cognomine: nonne satis ostendunt Tiatum quidem praenomen, Caecilium verb & Iulium ii mina, Cassiare verb cognomen esse3 Haec mihi satis mul. ta ct satis firma visa sunt quae asserrem cum ad harum appellationum vim & naturam desniendant,tum ad
784쪽
eorum opinionem labefactandam qui cotra aut inter senserint aut scripserint. C t qu V nomina rem em
Quum ergo multa vocabulorum genera sint, quibus pleriinque veteres Romani appellaretur, primum de praenominibus, pbst de reliquis, quid sentiamus di condum est. Ac praenomen quidem Graecudicium scribit Diomedes: Plutarchus autem modo primum nomen, modb proprium nomen, Dionysius ut ostendi)commune nomen appellat. Vis autem Latini vocabuli satis perspicua est. nam quod nomini praeponitur, id praenomen dici voluerunt. Ex his autem ps nominibus alia a Roinanis,. alia a finitimis populis se quentius userpata esse reperio: Romana autem ad triginta suisse ex Varronis sententia tradit Valerius. Haec autem fuisse videntur, Agrippa, Appius, Aulus, Caeso, Caius,Cnaeus, Decimus, Faustus, Hostus, Lucius, mercus, Manius, blarcus, Numerius,Opiter, Postumus, Proculus,Publius, Quinctus, Servius, Sextus, Spurius, Tiberius, Titus, Tullus, Vibus, Volero, Vopi-seus: peregrina vero Ancus, Aruns, Lar, Lucumo, Metius, Numa, Petro, Popo, Sertor, Tallus, Turnus, V lusus. De quorum praenominu origine ac significatione, quoniam qui de nominibus modo scripserunt, nihil dixerunt,nos scribemus ea quae a veteribus tradita, a nobis quanta maxima fieri potuit diligentia sunt collecta. AGRIPPA,Testo auctore, vocatus qui cum labore matris sit natus, exempli caussa in pedes contra naturam,& non in caput,id est ab aegro partu. Item Marcel Jlus & Quinctilianus lib. 9.APPius ex Sabinorum praenomine Actio venit, ut ait Valerius, idque Romae Claudiorum fuit: quorum princeps Actius Clausus dictus est. Liuius lib. 3 quo in ioco multa in scholiis diximus. Auri dicti qui diis alentibus nascerentur. Valerius. CAESO qui ex utero matris exectus est. Festus, lerius, Plin lib. 7,cap in
785쪽
A c Arv sa gaudio patrum appellatus. Valerius. . C N AE v M ob insigne naui qui in corporibus gignitur. FAusTu M a fauore dictum scribit Valerius.
sum,tcste Varrone , ut qui quincto, sexto & decimo quoque loco esset natus,is demum primis temporibus incius, Sextus & Decimus diceretur. H o sae v s, inquit Valerius, suit praenomen in eo qui peregre apud hospitem natus est, fuitque praenomen B Lucretii Tricipitini,col lcgae L. Sergii consulis. Macrobius lib. Saturnal. primo, qui in hostico procreatus enset, eum Hostum vocatum fuisse scribit. Est autem mendum apud Valerium . Hospes enim legitur no Hostus.
Quδd autem legendum sit Hostus, ex eo intelligi r
icii quod Liuius Lucretium Tricipitinum,cuius Valerius meminit, Hossum vocat. Et in consulibus Capitolinis, An. CCC xx xv I scriptum est, P. LVCRET ivs HosTI F. Macrobius etiam lib. i,Hossi Hostilii men, tionem sicit.
C xv cir duplex oriso traditur a Valerio. aut enim a Lucumonibus Etruscis dictus est, ut Lucumo Tarquiniensis, qui se L Tarquinium appellauit:autis demum Lucius appellat' est qui lucis initio natus est Quod scribit etiam Festus & Varro. MAMERCus praenomen gentis amiliae fuit, de quo
Plutarchus in N uma & AEmilio sic, Mamercus suit Pythagorae situs, a quo Numa Pompilius rex filium Na-
mercum nominauit,qui auctor& princeps gentis miliae fuit. Icstus autem praenomen Oscum esse putat, D quod Osci Martem Nam crcum appellauerint. MANius dictus est qui mane est ortus: aut ominis causa,quas bonus : manum enim antiqui bonum dic bant. Varro lib. 2 De analogia, Valerius, Festus, bi crobius lib. i Saturnal. Zosinius autem Graecus historiarum auctor lib. 1 tradit Manium in gentem Vale
riam profectum esse a quodam Valerio, qui primus fi-
786쪽
DE,NO M. ROM. LIBER. ς tu A R C v s dictus est qui mense Martio datus est. Valerius. Og NvMERio sic Festus , Numerius praenomen nunquam antea suisse in patricia familia dicitur, quam abius,qui unus post sex & trecetos ab Etruscis interfectos superfuit, inductus magnitudine diuitiarum uxorem duxit Otacilii Maleuentani ut tum dicebantur filia, ea conditione ut qui primus natus esset, praenomine aut materni.Numerius appellaretur. Et Vale- η rius ita, Numerio Gla patricia familia via est Fabia,i circo quod CCC vi apud Cremeram flume caesis, qui unus ex ea stirpe extiterat, ducta in matrimonium uxo re filia Numerii Otacilii Maleuentani , sub eo pacto ut quem primum filium sustulisset, ei Numerii praen'mε imponeret, obtemperarit. Hinc mendose apud Ciceronem lib. t, De diuinatione legitur ita, His adiungatur etiam somnium AEneae, quod innumerum Fabii Pictoris Graecis annalibus scriptum est, quum sit legendum, Quod in Numerii Fabii Pistoris. Fuit enim al- Cter Fabius Pictor praenomine Quinctus, qui de rebus Romanis LatinE scripsit, Gellio & Nonio teste qui eius cepe verba Latina proserunt itEmque Cicerone delegit, .i,qui eum inter nistoricos Latinos numerat. atqui Graecὰ iisdem de rebus scripsit,is videtur fuisse Numerius nominatus, quem tamen et lib. Dionys. Quin tum nominat. Hac ratione in oratione pro Cluentio Numerios Aurios legimus. &lib. 3 De orat. Numerium Furium,& lib.1 De divin. Numerium Suffucium,& apud Paedianum Numerium Quinctium. . Do P iT E R dictus,cuius pater, auo uiuo, mortuus est. quasi qui post obitum patris genitus sit, aut qui ob patrem auum habeat. Quod praenomen Virginio Tric sto consuli suit. Valerius & Festus. PosτVMus, qui post humatum patrem est natus. Varro lib.1 De analogia, & Plutarchus in Coriolano,ut Postumus Cominius & Postumus 2Gutius. de quibus
Valerius Nam Livii libri mendosi eram, quit haberet
787쪽
A Posturillus pro Postumus. quum tamen Postumius glis nomen rit, Postumus praenomen. P Locutus, qui natus sit patre pcregrinante patria procul, ut ait Plutarchus in Coriolano.Valerius autem
ait, qui patre scire natus sit,quasi procul aetate progres
se, eum Proculum esse vocatum.
P v Biri, ait Valeri' ,qui prius pupilli facti erat quam praenomina haberent.alii ominis caussa a pube.sERV1vsis primum dictus est quem ieruiens mulier peperisset, ut de Ser. Tuli .rege scribit Dionysius. at 3 Valerius, qui mortua matre, in utero seruatus est. sPvRivs dictus, qui sine patre esset: antiqui enim iisdem literis S P. Spurium,& sine patre scripseriit Pi tarchus in quaestionibus,& Valerius.
TIB E Rri , qui ad Tiberim nascerentur.Valerius. DE T Iio controuersia est. Valerius a Sabino quodam, nomine Tito, manasse ait, Festus 1 Titulo. Tutulos autem milites suisse quδd patriam tueretur, quasi Tutulos. T vLL v s ominis caussa dictus est, quasi tollendus, C o litera in v verse. Valerius. voLER O,in quit Valerius,in praenomen abiit, quia nolent bus nasci liberis parentibus videbatur .quo vitis est Publilius Philo. Quare in anno CCCLIII Capitolino ita est, L. Pu BLILIus L. F. v OLER . N. PHrio.' v IBvM praenomen esse indicat annus CCC Capitolinus, ubi ita est, P. s EsTIvs QS F. VIBI N.
CAPIT OLIN vs. ItEmque Liuius lib. 26, Vibus Virius. vo P Is Cus dictus, qui ex duobus coceptis uno a ortu excluso ad partum legitimum deduceretur, quo D praenomine praecipuὸ Iulia gens usa est, Valerius, s stus, Plutarchus in Coriolano, Plin. lib. 6 cap. q. Sed de Romanorum praenominum vi ac signiscatione haci nus. Peregrinorum autem multo obscurior ratio dc stagnificatio est. AN cvM scribit Varro a Sabinis ortum. Valerius autem tradit eum Ancum esse appellatum,qui vitiosum habuit cubitum,qui αγκων Graece dicitur,cui etiam F sius assentitur. Ancus enim inquit ille vocatur,qui ad-
788쪽
DE NO M. ROM. LIBER . - 67ῖ incum habet brachium,ita vir si n5 possit. Hinc An- Acus Marcius rex,& Ancus Pol,licius imperator Lani uinus contra Hostilium regem,Dionysio auctore- . ARRvNTEM & LvCONEM Etrusca praeno nasiisse scribit Dionysius. Itaq; Arruntem Tarquinium seperbi regis filium, & Arruntem Tolumnium Porte- hae filium legimus. V o L v sus Sabinum suit. eoque usus est pater P. Valerii Poplicolae, Liuio & Capitolinis lapid. auctoribus:
quanquam Graeci vocant.' L A R T I S praenonien , ut tradit Valerius, a laribus B sumptum est. Tuscum autem ante creditum est esse,
fuitque consulis Herminii. Idem sere Carisius & Pri- scianus lib. , Lar si familiaris est, facit Laris, s Tolumnii Porsenae, Lartis. Et Seruius in 6 AEneidos, Lar Tolumnius a Cossis occisus a loco dictus est. flectitur autem Lar Lartis. Et Liuius lib. , Daturos, quod Lar Tolumnius dedisset. Et Cicero Philippica Ix Lar Tolumnius Veientium rex. De Larte Porsena tr.3 sus lib. ,-οῦν Κλουσιαν- κλησιν. i d autem hoc praenomen Herminii consu- CIis fuerit, ut ait Valerius id ex Dionysii lib.9 quoq; co gnoscitur, a quo ita anno CCC iiii consul scribitur Λαρος υμίνιμ, & a Diodoro Λαρίνας Ξρμίνιος. Ex his autem intelligi potest quam vere scripserint quidam in libro de Nominibus ita, Posteaquam in urbem mi yearunt Sabini, duplicari nomina coeperunt,ut Numa Popilius, Servius Tullius, Lartes Porsena.quanuis hoc nomen Etruscum fuerit. In quo praenomine L ARTES sciendum eo veluti praenomine usos veteres. Servius
interpres Vergilianus ab oppido dictum putat. Itidem DPlutarchus in Publicola existimat,qui tame scribit, sed in alε. Haec illi. quam autem verε, ipsi viderint, , neq; enim Lartes Porsena duob'tan: una nonam ibus usus in,quu ex Tolsinia gete fuerit, Carisio que amo nominaui auctore: nec LARTEs in recto c. asu dicitur, sed LAR, quod seperioribus testimoniis eo probatia est. nec Servius L ARTEM ab oppido dictu ait, sed a loco:
nec item Plutarchus ullo in libro, nedum in Pqplicola,
789쪽
A ab oppido dictum ait,neque item est apud Plutarchum AαNat,sed quanquam mendosii. inquit enim sera Παρο . quum sit tmendum ex Dionysio, Aων II 'i M. Cur igitur hoc itas dixerunt λ quia interpretem legerunt,oqi ita vertit, Supplex ag Laerte Por senam confugit. Illi vero in Graecis libris versati, q id in Graeco codice esse deberet, intelligentes,illud quod
MET iv s Albanorum praenomen fuit, ut in Metio Fufetio:& Sabinorum, ut in Metio Curtio: & Latino-B rum,ut in Metio Geminio & Metio Octiqio, de quibus Liuius. NuMA Sabinorum fuit, ut in Numa Pompilio rNe,& in Numa Mareio poni. max de quo dixi in primum Livii librum. POMPONrs praenomine usus est Popo Rompili Numae regis pater. Dionys in Numa, α Liuius lib. i. Itaque Numa filium etiam habuit nomine Pomponnqui ex se gentem Pomponiam propagauit,auctore I lutarcho, quaἡquam quidam imperitE Pomponii filium
C Numam esse sci ipserunt. τ ALLv s Sabinorum praenome fuit. de quo Festus. Dionysius etiam cum Tatio rege Sabinorum Romam commigrasse ait Tallum cognomine Tyrrannum. TvRNus Latinorum sint, ut in Turno donio
Aricino.sERTOR auctore Valerio dictus est, qui persati nem natus esset,eoque praenomine Sertor Resius usus est, is qui primus ius seciale instituit. Festus autem Se torem a prendendo dictum a quibusdam ait, quia qu D cuipiam afferat manu,educedi eius gratia ex seruitute in libertate,vocetur adsertor, quit verisimilius sit dictuqu)d sereret quid: ac potius adsertorem a serendo a feepisse nomen,quum aliquem serat, petendo in libertatem eandem qua ipse sit, id est iungat. quia quum seruntur,terrae iungit. s T ATI v M praenomen a stabilitati dictum tradit r. stus: seruile autem nomen fuisse, Gellius.
790쪽
QVEMA DMODUM RO. PRAENO- Ami scriberentur,oe errores quid mi isseribena sedlati. His rebus expositis, reliquum est vi quod in scholiis etiam Liuianis fecimus) qua ratione haec ipsa praen
mina scriberentur,tradamus. id enim maximE re caussamque continere videtur.Romanorum igitur praen
minum alia singulis, alia binis, alia ternis literis scribisblita , cum a veteribus traditum, tum ab antiquis imo quoque lapide num6que ita retentum est ut nihil ea re possit esse illustrius. Auctores sunt Plutarchus in ηquaestionibus, Sosipater, Donatus & Priscianus: qu rum verba recitarem si rem indigere probationis putarem. Singulis literis scribebatur, lus,Caeso,Caius, rictus,Decimus, Lucius, Marcus,vianius,Num Hus,Publius, Titus, ut A.Postumius, C.Iulius, Κ.F bius, C saecilius,D. Iunius, L.Licinius, M.Valerius, M'ae urius,N.Fabius, P. Cornelius, T anlius: Binis, Appius,Cnaeus,spurius, Tiberius, Opiterin Ap. Claudius,Cn.Pompeius,Sp.Veturius, Ti. ilius, Op.Virginius: Ternis, Mamercus, Sextus,Seruius,Tullus: ut C Mam. AEnailius,Sex. Iulius, Ser. Cornelius, Tul.Hostialius. Neque vero horum omnium antiquae notae in libris sunt conseruatae,verum nonnullorum ita aut vel
state aut n ligentia sunt deletae, ut non solum nulla vestigia nobis rui reliquerint, sed ipsa etia in alia praenomina transmigrarint.Cui tamen incommodo nos Scapud Liuium & in Fastis ipsis ita occurrimus, ut & sua cuique praenomina reddiderimus,& ea propriis cuius. que, quae desiderabantur, notis distinxerimus. Ac pria Gmum quidem, quoniam multos esse animaduerti qui
D. Decium interpretarentur,notum quidem errorem, sed errorem tamen,tollere volui nam praeterqua quia Decius es gentis nomen, Graecorum ut iam mon
inenta satis indicant, quoties in libris Latinis aut aliis eiusmodi monumentis D. loco praenominis scriptum est, Pecimum esse exponendum , quia o Ἀμοῦν plerinisque habent,non