장음표시 사용
831쪽
auctore Porphyrione, est qui oculis est leuiter Dclin
iis, vel cuius oculi huc & illuc celeriter mouentur , ut ait Acro. Horatius Satyra tertia, Arabonem 'peltae p4tupate COCLITEM luscum dixerunt. unde cyclopas cocluas appcllarunt. Servius. At Plinius lib. ii, Qui orbi altero lumine nascerentur, Coclites dicti: ite Va
ro De ling. Lat. Lus Cus Anniorum, LusCINvs F briciorum cognomen fuit, auctoribus Cap.lap. RAvILIA arauis oculis. Festus. Vnde Cassius Longinus R, uilia. o CELLAE, qui paruis utrisque oculis essent. Plin.
lib. ii. unde Scr. Ocella apud Coelium in viii epist laru m. A p. Claudius C A E C v s appellatus, postquam aspectum oculorum antisit. A superciliis si LoNEs , id est,qui eminentib'sunt superciliis,a Sileno,qui hirsutis superciliis pingebatur. Nonius ex Varrone. A lingua BALBi & BLAESI quorum illud Aciliorum, hoc Semproniorum cognomcn est. Sunt autem qui R literam pronuntiare non possunt, quo vitio laborauit Demosthenes.Vnde est in i De orat. Demosthenes ita balbus fuit ut eius artis cui studebat, primam lueram dicere non posset Et in Priapo. inum loquor, sua mih pecca
es. eadEmque sertEratione B L Asio Cornesiorum
M. Helviorum sitit. Aures inquit Plinius) hominitant uita immobiles, ab iis Flaccorum cognomen. LABEONEs & c Hi LoNEs a labiis. Plinius , Fcsus&Cvilius.v ERRvCossv s, a verruca in labiis, Fabii Maximi suit. Plutarchus. D E NT AT i,qui cum dentibus nausunt. Plinius lib. , cap. 16. Curii & Sicinii cognomen. BARBAT vs Horatiorum & Scipionum, BARBvLAZ miliorum, AHENOBARBus, ici est, quia nea barba
quod laeva manu pro dextra uterentur, dicti sunt,quae Brutorum, Muciorum,& Valerioru cognomina sunt. De Sccuola scribit Zonaras.MENTO Iuliorum, DOR-so Ialaiorum , sc AP v x A Cornesiorum , Ax ILLA, A
832쪽
ati At A Seruiliorum. A cruribus autern haec sunt, vA- AR V s,VAT I A, ATT A. Vari qui crura incurua habent, αsent contrarii valgis. Vatiae, quibus in exteriorem putem crura flectuntur. Attae, qui propter vitium erum
aut pedum plantis insistunt, & attingunt magis terram uam ambulant quorum primum Liciniorum , secunum Seruiliorum,tertium Quinctii poetae fuit. Festus,
Nonius, Plinius. Iam PLAUTI, PANSAE, PLANCI,
SCAvRi, quae pedum vitia sunt, cognomina Romanis
fuerunt. Plautus est, qui planis est pedibus, & nullam si
habet in medio cauitatem .Pansa, cui pedes lati ac Pansi. Plancus, i ut plani pedes. Scaurus, qui talos pedum tuanentes & porrectos habet.Plin. lib. ii Festus. rvom habitu.
A corporis autem habitu sunc CR Assvs, MACER, trunque Liciniorum, L o N GV s Semproniorum. GALBA Sulpiciorum. GRACCHus item Semproniorum. PvLCHER Claudiorum. GLABRio Aciliorum. so sus & AR vi NACorneliorum. PAvLLus assimiliorum.
De Galba scribit Suetonius in Nerone, at e an craia clam an macrum fgnificet, ambigit. Gracchum agracilitate corporis dictum scribit Carisius. Varro autem a gerendo, quia mater eius qui primus Gracchus dictus si,duodecim menses uterum gesserit.ac propterea fine aspiratione scribendum,ut ait Scaurus. Glabri sunt depiles.Com,rugosi corporis,a smilitudine vermium ligno editorum,qui cossi dicuntur. Festus.Aruina durum est pingue,quod est inter cute & viscus. Servius.Paurulus ut puto paruus eis unde Teretius, Paullo sumptu, dixit. cognomen est .ssimiliorum,ut PavLLYLYs & MAGNvs Postumiorum Albinorum. Iam vere, ab ortu ducta sunt GEMI Nus cognomen Seruiliorum, quod primum tulerut P.& Seruilii fratres .quorum Publius bis consul fuit cum C. Cotta. an. DI.& Dv.auctor Cicero in Lucullo.TERGEMINvs Horatiorum & Curatiorum. Livius. CORDvs Q Mucii
Dionysius. Est aute Cordus serb natus. Quinctilianua.
833쪽
A QMare Plutarchus C.Mucium Cordum πινγ vocati P Ri s C v s Tarquinii,qubd maior natu es et.Dionysius. Idem Priscus fuit etiam cognome Seruiliorum, ac noscio an eadem ratione CAsCA, quem pro sene Latini veteres dixertit, Varrone auctore De lingua Latina De AGRIPPA S PROCvxo Vipsaniorum & Plautioriuncognominibus dictum est in praenominibus.
A locis porro unde quisque Romam commigrau B rit, ec sumpta sunt,s ABIN vs REGILLENsIs, vel Regillanus, ut est apud Suetonium, Ap. Claudius dictus , quia ex Rcgillo Sabinorum oppido Venit. Livius. ANTI As Valerius. Plinius in praefatione, quMAn- tias S esset & diceretur. Mihi Nus Sex. Roscius ex Ameria. Cicero pro
cΑΡirotiit Manlii dicti sunt etiam antequam1 Manlius Gallos a Capitolio depellerer, quddin Capia tolio habitarent: quod nequis patricius faceret,damn to M. Manlio, decreto cautum est. Liuius Eadem se lasse ratione & Quinctii & Scstii, Capitolini vocatis sunt, & Genucii ΑvENTINENfEs , quod Auemianum, εc Verginii COELI MONTANr , quod Coelium
montem incolerent: &P. Terentius TusCE iv ICA-N v s apud Livium libro que, quod vicum Tuscum ii
bitaret.. Aprincipe genero. AElius LAMIA a Lamo formiatu conditore dictus, Horat. lib. 3 Odaru in.
834쪽
Valeriorum, qui antea Valerii a Valeso. t ivsaulib- Α ru qui a Iulo generis sui auctore nuncupati. Maresorii cognomen suit R g x , sortasse ab Anco Marcio rege. Siquidem in nummis quibusdam est ab uni pa
te caput hominis cum hoc nomine, A N cv sab alte. ra verb aquaeductus cum his vocibus, A QV A MAR. in ora vero nummi, PHILIPPus. Nam & aqua Marcii a Marcio Rege deducta est, & Philippus Marciorum cognomen est , cuius gentis auctor Ancus Μarcius rex.
A alterius. BTantam praeterea vim habuit similitudo alterius, ut inde cognomina etiam tape inuenta sint .vi de Cn.Popeio Magno scribit Valerius lib.9, qui MENO GENEsa multis dictus sit, qu3d Menogeni coquo suo similis enset, &de P.Scipione, qui sp R Pio a victimario eius nominis sibi simili, &P Lentulo, qui sPINTHERis, ab histrione Spinthere, adeptus sit: & alter Scipio, quis ALvTio Nisa Salutione mimo cognome inuenerit. Plinius lib.7,cap. I 2. Afrannis. C A fortuna postrem4 haec duct , rLLIY, ν VsTus, in Sulla: D i v Ε s in CCissis: Esrstius ab egestate in Tar quinio, post patris avique mortem egenus natus. Dionysius, Liuius. Cognomina ex eo rudiminibus or . 'Multa etiam cognomina ita immutata sunt ut pes diminutionem in 1N vs a suo primitivo deflexa sint. Albus enim, quod suit cognomen primum Postumiors,pbst Ah A1Nus euasit. ita Rufus in Corneliis Ru FI-Nus, MAMERCus in Emiliis MAMERCI Nus, Mgs- DsALLA in Valeriis MEssALi Nus, inque iisdem Corvus Co Ru Iesus, in aliis etiam eadem fortasse ratione
sunt. Item MAR CELL1Nus, ut in Cial Cornelio Lentulo Marcellino,. quod tamen cognomen in eo adoptionis signum suisse arbitror. Hic enim P. Lentuli
835쪽
A filius fuit, qui fuit M. Marcelli filius, Cicerone auctore
C rami an Aereritaria fuerint. His resus expositis, aequum est etiam cognoscere, queadmodum ex cognominibus alia ad posterosquamlqngissimὰ propagarentur,alia ne ad filios quide peruenirent. Itemque succrescentibus in eade gente cognominibus, quemadmodum vetustissimum quodq; ab
teretur , recentia vero omnia plerunque retineremur.
Ac primum quidem qui cognome patris,ausue,& in B lorum tulerunt, idipsum fecisse videntur praestati illius ui primus id cognomen inuenit, virtute & gloria aLucii, ita tamen ut aut mutare aut relinquere illud cognomen pro arbitratu potuerint . cuius rei esse doc
mento possunt ea quae de Cicerone scribit plutarchus. Qui primus inquit Ciceronis cognomen tulit, is maxima laude floruisse videtur, quὁd id cpgnomen a posteris non tum non nFlectum sit, verum etiam studiose retetum.Et paulo pbsi,Quum autem M Cicero, posteaquam magistratus cepit, crederetur cognome illud aute Vixaturus,aut certὰ mutaturus, respondit operam se daturum ut id esset & Scauris S Catulis illustrius. Praeterea vero idem Cicero cognomina haereditaria suistis ostendit,quum loquetem inducit Africanum cum ne . pote hoc modo, Erit id tibi cognomen per te partumi quod nunc habes ex me haereditarium. Itaque videmus hac de caussa Album & Albin*m per quingentos amplius annos in gente Postumia cult0ditum Maximumque in Valeria,2 ferε etiam in Fabia, S. item in Mucia Scaeuolam. Hoc tamen non in omnibus seruatumri esse inde appareret potest, quδd Strabonis cognomen, quod fuit patris Pompeii Magni, ne filius quidem usurpauit, neq; filii Q aximi Ouiculae Verrucossi ea quae
fuerant patris. Nouis autem ascitis familiae coanomianibus vetera esse deleta agnosci potest ex Manlia gente cuius primum cognomen fuit Vulse, post Vuli' Capitolinus, tum Capitolinus imperiosius, po 'Imperiosus Torquatus,ad extremum autem tantum 1 quatus retent*s est.
836쪽
An aequ; omniam e romi fuerint. AEx iis quae dicta sunt,illud satis intelligi potest,aeque
omnes Romanos ciues uti inuentis cognominibus potuisse, neque ipsum cognominum usum plebi magis interdictum quam optimatibus fuisse. Factum eu tamevi quoniam resp.primum in patriciorum potestate sola, eorum etiam ante cognomina celebrata quam plebis sint.Ubi vero plebs ad rem p.accessit, tum & plebeioruetiam ad distinguεdas familias cognomina audiri, perinde atque imagines ad posteritatem prodendam po-Bni sint coeptae. Quamobrem amicum meum in lib. De nominibus, in hoc praecepto tradendo ita loquutum esse miror. Tribus nominibus senatores fuisse appellatos olim obseruaui, equites autem & plebeios maiori ex parte duobus .Liuius ubi de tribunis militaribus loquitur, hos plebeios nominat,sic,C.Sextilius, M. Albinus,
P. Titinius, L. Antistius. Senatores autem ita voca b. Intur, C. Allius Paetus, Μ Licinius Crassus , M. Porcius Cato. Haec ille. Igitur quia Liuiusqitatuor tribunos militum E plebe duobus nominibus afficit, ipse in vin- uersum praeeipit, equites & plebeios duobus, en .atores C tribus nominibus esse usos. neq; quot incomoda fi ancrationem cosequatur, animaduertit. Quid enim ait an qui ex equestri & plebeio ordine in senatu legebantur, tum quum legebantur, cognomen inuenisse, ante i ctionem cognomine caruisse, atq: a lectione ipsci, non ab euentu, cognomen sumpsissc an vero P. Valerium inquit eum qui primus consul senatum ex equestri ordine suppleuit, antequa tertium Poplicolae nomen serre coepit, senatorem non fui sic an vero aut C. M. Eniti, aut Ti. Coruncanium, aut C.Duilium, aut a caedictu, Daut M'. Maniliti, aut Q.Opimium, aut T.Didiu, aut M. arios, aut Antonios, qui consulatus,censuras, dictatur: sgesserunt,& clarissimos triumphos egerunt, senatores,
quia tertio nomine, veteribus & scriptoribus & lapidibus testibus, caruerunt,no fuisse Quid3n6nne Cn. Popeius Magni cognomen tulit tum quum ex Africa &ex Hispania eques Ro.triumphauit siquidem vivente
Sulla id cognomen inuenisse idem ipse scribit. M. vero .
837쪽
A Tullius, nonne antequam in senatum lectus esset, Cia ceronis cognomine vius est3AtLiuius inquit quatuor tribunos plebeios sine tertio nomine motulit. ergo plebeii tertio nomine caruerunt. Quis affirmare possit eorum cognomina non esse a Liuio cosilio omissis quod in aliis etiam , eodem ipso auctore, iacit. Sic enim ait, Liuius cepe duo profert nomina, neque caret reprehensione, quia historici est omnia explicare , & debet sanὰ scriptor posteritatis habere rationem magis quam. suorum temporum . An vero credibile est C. Sextilio B & collegis eius tribunis militum consulari potestateremp. domi forisque a populo R. commissam esse, s natum, in quem cepe homines nullo usi honore pro arbitratu censorum lesebantur, eis lectione censeria nopatuisseλ Neque vero senatores pro patriciis eum sempsisse,atque patricios tribus, pleneios duobus uses esse cognominibus,intellexisse puto, praesertim vero quum C. AElius Paetus, Μ.Licinius Crassus, M. Porcius Cato,
quos ille senatores appellat, plebeii fuerint . quod ne illum quidem latere existimo. Quid quδd Pausanias,
C ut ante ostendi , Romanos minimum tribus, pleruamque pluribus nominibus esse usos tradidit λ Mihi quiadem haec eiusmodi praeceptio non satis in uniuerium probari, nisi exceptione aut interpretatione aliqua illustretur,potest.
tib Hactenus degentium & familiarum Romanarum origine,nunc de semiliarum conditione dicamus: luas, si genus spectabimus, alias patricias, alias plebeias: P si honores, partim nobiles, partim nouas esse constituemus. de quibus omnibus sigillatim mihi videtur in se dicendum, ut haec tota de nominibus Romanis suscepta disputatio perficiatur. ac primum de patriciis plebeiis. Romulum scribit Dionysius urbe condita totum populum in duas partes distribuisse, unam eoru qui inter ceteros aut genere aut virtute aut diuitiis excellebam, alteram eorum qui his omnibus rebus inferiores erat
838쪽
atque illos quidem pat res,lios verbplebeios nominas- Ase: patres autem vel ab aetate quas senes , unde senat
res,vel qudd filios, vel qubd patres haberent, plebit no
haberem: vel denique Atheniesium exemplo, qui summo loco natos, obscuro, ἀγροί Vς vocariit, appellasse.ut autem patriciis sacra iudicia, magistratus, senatum & totius rei p. administrationem commisisse, sic plebeios his omnibus muneribus vacuos quaestu sis artibus operam dare voluisse. Itaque in hanc sententiam apud Livium lib. io, P. Decius plebeius apud patres loquutus est ita, Semper ista audita sunt eadem, penes vos auspicia esse, vos solos gentem habere, vos Blos iustum imperium domi militiaeque. Et lib. 6, Ap. Claudius patricius, sic, Penes quos sunt auspicia more maiorumῖ nempe penes patres. nam plebeius quidem magistratus nullus auspicatb creatur. nobis adeo propria sunt auspicia ut non solum quos populus creat patricios magistratus aliter quam auspicato creet, sed nos
quoque ipsi sine suffragio populi auspicato interregem prodamus,& priuatim auspicia habeamus, quae isti ne in magistratib' quidem haDei. Quid igitur aliud quam tollit ex civitate auspicia, qui plebeios cosules creando Ca patribus, qui soli ea habere possitiit, aufert 3 Et lib. ,
Liuius,Interroganti tribuno, cur plebeium consulem fieri non oporteret, respondit quda nemo plebeius auspicia haberet. ide6que decemviros conui m diremisse,ne incerta prole auspicia turbaretur. Plebs ad id maxime indignatione exarsit,quod auspicari tanqua inuti si diis immortalibus negarentur posse. Et alibi,Connubia communicata sunt,quibus sacra confusa sunt & auspicia. Atque hac eadem etiam ratione adductus Scae- Duola in Topicis apud Cic. gentiles definit, qui inter se eode nomine sunt,& qui ab ingenuis oriudi sunt,quorum nemo seruitutem seruiuit, nec capite diminutus est. Haec autem definitio apte in patricios Romuli cadit, de quibus P. Decius sic apud Livium loquitur, En Romae unquam fando audistis, patricios primum esse
factos, no de coelo demistas, sed qui patrem ciere pos .sent, id est nihil xltra quam ingenuosi Et Ap. Claudius,
839쪽
An hoc ,s Claudiae similiae non sina,nec ex patricio san guine ortus, sed unus Quiritum quilibet qui inodb me duobus ingenuis ortu,& viuere in libera ciuitate scia, reticere possim3 Qitibus ex rebus intellisti potest, ge
tem primum de patriciis dictam, quδd soli ipsi eam haberent,unde etiam maiorum & minorum gentium patricii dicti sunt,pbst ad plebeios etiam esse transsuam, qui duobus, ut patricii, essent ingenuis orti. qui iidem postea non sold in gentem adepti sunt, sed procedente tempore patricios magistratus omnes, sacerdotia, auspicia, ordines, imperia & triumphos sunt assequuti Est praeterea intelligendum qui ciuitate Romana donab tur, eum plebeium fuisse, patricium autem .neminem, nisi nominatim vel a regibus,vel a populo, vel denique ab imperatore fictus esset,suisse. De Romulo Dionys. ita lib. 3, νυι-εξε ειρ ἀνὰ δAlbanas porro familias Iuliam, Gegania,Μ tiliam, Quinctiliam a Tullo Hostilio in patricias esse translatas Liuius &Dionysius auctores senti. Octauiam 1 Ser. Tullio, Suetonius . Post Reges aute exactos Ap. Claudium a populo patricium factum,Dionysius lib. , his verbis, XψὀNsis: εἰ:Aσ-τεινωους ὰυον Et Liuius lib. in Oratione Canuleii trib. pleb. Quid hoc si polluit nobilitatem istam vestram, quam plerique oriudi ex Albanis & Saonis non genere nec sanguine, sed cooptatioi in patres habetis, aut a regibus lecti, aut post reges exactos ,iussu populi,&c . De Caesare autem ita Suetonius, Senatu sippleuit, patricios allegit. Quod interpret Nur Dio, ita , Et AE. M: IM: -αίδας εJυιτ λεξεν.De Augusto item Suetonius, senatum legit, patritiorum numerum expleuir. quδd Dio i
ών - me De Claudio Tacitus lib. ii, In mimerum patriciorum vetustissimum quenque Esenatu asciuit,paucis iam reliquis familiarum quas Romulus maiorum, , de L. Brutus minorum gentium appellati runt, exhaustis etiam ouas Dictator Caesar,lege Cassa.& princeps Augustus line Senia sublegere. Fuisse enim hac patriciorum dissimilitudinem,qubd alii maiorva.
840쪽
sii minorum gentium essent, Liuius & caeteri aucto- A.
res sunt,quanquam non eodem modo omnes. Liuius enim quos Romulus primum legit, eos maiorum gen. tium,quos warquinius Priscus, minorum, quos liber ta ciuitate L.Brutus, patres conscriptos appellat. quos ipsos Tacitus minorum gentium vocat. Hinc Cicero ad Papirium,aliquot patricios Papirios,quanquam mi norum gentium, nominat.An verb minorum gentium omnes,praeter eos quos Romulus primum fecerat,dicerentur,facilὸ vocari in quaestionem possit. Cur auteVnius gentis ac nominis familiae altera patricia , altera splebeia fiterit,quales plerasque fuisse reperimus,nemo adhuc tradidit, nos caussas nas potissimum reddi posse putamus: mam,qubd non ab eode ambae sonte flueri
ut siquis familiam M'. Tullii Longi,qui patricius anno post reges exactos decimo coal cum Ser. sulpicio sui liquae a Ser. Tullio rege duceretur,diuersa esse a M.Tullii Ciceronis oratoris familia dixerit, qui plebeius fuit, quam a Tullo Attio Volscorum rege, qui multo pbstser. Tullium regem vixit,manasse, quibusdam,auci
re Plutarcho, placuit. alteram,qubd ex patricia aliqua Cgente alii ad plebem se contulerint, alii in patriciatu remanserint: ex plebeia verb alii a plebe ad patres trans ierint,alii non transierint: siquidem scribit Suetonius, gentem Octauiam in patricias transductam procede te tempore ad plebem se cotulisse, ac rursus per diuum Iuliu in patriciatu rediisse. Et Cicero in Bruto, Trania
itiones inquit a plebe sunt,quii homines humiliores
in alienu eiusdem nominis intimdutur genus, ut si ego me a M'. Tullio esse dicere,qui patricius cum Ser. Surupicio consul fuit. L .etiam Minucium Augurinum pa- Dulcium ad plebem transisse, & tribunum plebis undo. cimum factum esse tradit Plinius. tertiam,ab adopti ne, ut quum plebeius a patricio, aut contra patricius a
plebeio adoptaretur. Necesse enim erat eum conditi
nem sequi adoptantis. Ita M. Brutus plebeius a QVCaepione patricio adoptatus,& QCaepio Brutus dictus, dc V. Scipio patricius a QMetello plebeio adoptatus, Sc