장음표시 사용
21쪽
as Notant autem bene ijdem Penna, com. 21. α Farinace. quod circa haec de examinandis,dcinterrogandis delinquentibus tam in Tribunali Sanctae Inquisitionis,quam in quovis alio- certa doctrina certaque remia dari non possit , cum rei inquisiti iuxta iactorum, seu di. Ctorum per sonarum loci,di temporis aliarum que Circumstantiarum diuersas qualitates, diuersimoda interrogandi sint, & variari interrogatoria debeant, tempusque pro interrogatorii s , ae supradictis tribus monitionibus α-zO Ciericlis, Iongius, aut breuius constitui. Proinde riori deducendum ex eo, quod Caelestinus Papa aecem dierum spatium Nestorio assigna
teri reo Saactg Inquisitionis illas tres montitiones initum decem primos dies post eius capturam esse faciendas, seu eodem tenore reseruandas, ut immerito deducit, & vult ipse Simarichas; sed totum hoc expedit iudicio prudentis iudicis, seu inquisitoris relinquatur . secundum Bonan de Farinaccium citatos. xx Quod si reus dictum , vel factum externum de quo est indicatus, fateatur, statim circa intentionem, seu ci rea errores mentis in te rogaridus, de benigne etiam iteratis constitutis , saepius monendus de manifestanda integre veritate, si vult cum ipso benignius agatur.
od preterea debet Inquisitor ei cum maiori
cautela, & duxteritate , quo aduerterit reum
in obtegendis suis erroribus magis inuigilare ut cum Heymerico Penna , & aliis citatis duplici sequenti regula ostendemus. 2 2 Denique interrogandus est reus Sancti Ossicii, de complicibus seu sociis criminum de illis a quibus haereses didicit, ac de haereticis, si quos cognoscit; patet ex quinta initructione Hispalens di ex usu perpetuo cuiusq ue Tribunalis Sancis Inquisitionis,tradit cum Bald. consis s. lib. s.& cum alijs Simanchas ubi supra numer. 27. per sequentia verba. Item illud,inquit, quod pene omiseram, diligenter Iudices curabunt,ut reos generaliter interro-ient de sbciis criminum, ac de omnibus aliis quibus haereses didicerunt, de quos hqreticosa a esse vel suisse sciunt, Quod si quid eorum rein texerint, id a Notario scribendum est in libri Inquisitorum. Neque dubium est, quin lieeat in crimine haeresis de consciis interrogar , quia vergit impietas in maximam Reipublicet perniciem , de quia peior est crimine Isss maiestatis. Hactenus Simancas praeter quem vide Martinum det Rio.di'u. Magicatalib. I. sedi 3. vers sed quaedam &e. Farinaccius de Hetresi,
sol. II. N alios quibuscum insta lib. l. osten demus reum Sanctae Inquisitionis pro manis statione complicum in torrura essc interroganiadum,ergo quanto magis extra torturam, seu 3nte ipsam. &c. mibus sedis, ae minibus delinqu/ntet contra Am , sua emmina, ct errores oeciatam Iosiant tempore 'camnis.
quibus Apostatae a fide, ae haere-
10 tiei eum antiqui, rum resentioreS, mavxime dum ab In risitoribus examinantur, de-lieta sua externa litosque mentis errores semper occultare consueuerunt, innumeri pene sunt, Ec eos magis usus quotidianus, quam .
33 ars ulla. seu forma ostendere potest. Precipui tamen censentur illi, quibus dicti rei sepal.
liant per verborum aequivocationcm , per fictam eorumdem admirationem, per Adiunceam conditionem interrogatorio, per digressionem a proposito , sie per sui ipsius iustificationem. Item simulando corporis languorem , aut mentis amentiam, ac speciem san. etitatis ostendedo,vel alijs modis exprimedo.
7T Vindicanda facilius doctrina huius, NI sequentis regulae pretnotandum eum Heymerico 3- parte direct. tit. de obseruandis ab Inquisitoribus in examine haereticorum n. 87.
quod illi in duplici sine genere. Midam enia sunt haeretici manifesti, de notorij, qqi & in
suis erroribus etii coram Inquisitoribus per sistunt eosque palam, ac publice rationibus, de auctoritatibua ad salsum ipsorum inteDectum tractis, dc extortis expositionibus desendunt, tales extitisse ex cap. ga. Αrianos, de Ma-
8 nichaeos ,ait idem Heymericus: Addens examen istorum fuisse semper non multum dissicile, quia ex proprio ore conuincuntur haeretiei iuxta cap. sta per quibusdam , de verb. significatione, de solum requiri, ut per viros liti
ratos conuincantur rationes eorum soluendo
de testimonia quς pro se falso citant, declara do, ac alia contra ipsos adducendo is Sunt vero alij hqretici occulti, & ponit exe-plum idem Heymericas in Uvaldensibus,&M-gardis, qui non solum suos errores propalar renuunt: sed eos etiam diseriss re*onsioni. bus cauillosis, ac filictionibus vulpinis quan 3o tum possunt, obtegere conantur. AN. hinc praecipue istorum examen redditur valde dis-ficile, oportetque, ut D D. Inquisitores in eo exequendo multum prudenter, ac sagaciter se gerant, adhibitis varijs cautelis explicandis regula sequenti, ει perspectis modis, & c uil lationibus, quibus illi ad palliandos suos errores utuntur,ac de his in prε sienti iam hoc ita
3 i Concordant omnes maxime Reymericus to
eo citato, dc Penna ibi Comment. 2I. & 22.
circa id quod in regula primo loco ponitur de innumerabili pene, ac indicibili diuersitate
modorum, quos ad n uenerunt haeretici sitam haereticam prauitatem occultandi,&quod prudentia, de longo usu magis, quam arte ulla coprehendi possunt,ae omnino declarari Nihi-ax lominus ipse Heymericus actri dece suos probatis exemplis.Circa quos aliqua bore adueristit. Penna dicit. Com. 22. Priuiu quod fodite suerint desupti ex Codice quoda vetusto bibliothecae
22쪽
thecae Vaticanlibl. 88. col. 3.ubi leguntur.Se- o Solent tertio obtegere sua delictacundum , quod quantuis haeretici noliti tem- adiungendo conditionem aliquam Interroga
Poris aliquibus ex eis non utantur, necessariaia torio. Ira Heymericus loco citato num. s. ς tamen est eorum notitia, ut per hanc quicun- xempli fieans hoe modo, ut si inquintus inter
que sunt in usu, facilius cognoscuntur. Tertiu, rogeturi Credis quod matrimonium sit 'cra δε quod Pr ter illos decem, alios quos Heyme mentum λ& ipse adiecta conditione res dea ricus non tetigit in dict. Codice reperiatur ex- credo bene,si Deo placet,intelligendoseo n. pressis per sequentia verba: Nota, inquit, placere,quod ipse hoc credat. Pari modo iam quod fidelis requisitus de sua fide statim te- terrogetur,Credis carnis resurrectionem, ιαμ 6ondet simpliciter siue bene , siue male para- cat,ita eredo, si Deus vult, intelleaa negariuctus corrigi : hqreticus vero quia non potest se hae eoditione, quod Deus nolitari hoc credata desendere per potentiam, nec per rationes,nee qui modus sophisticandi, & euadendi non est per auctoritates, statim currit ad sophismatata cognitu difficilis. . . Esua, & duplicitates ,& sugas verborum, ne ea- i Quartus vero modus palliandi delitaa, aut Piatur. Vnde hoc est unum per quod aliquis errores contra Fide fit ab haereticis per digresse sic respondens potest cognosci, maxime hqre- sionei proposito,seu permanifesta verboru tra3s ticus esse ita ibi. Quarto aduertit Penna non statione. Proponit Heyme.n. 3.& declarat Persore inutile, ea logere, de locis argumentorum sequente elausula . V t si inquit interrogentur. Sophisticorum,quq tradit Aristoteles lib. t. E- Credi, tu quod Christus post morte descendieuchorum cap. 3. cum ea sint dudia ad superD ad Iaselos resipodit,o Due Inquisitor,qu niurias haereticorum fraudes non parum iuuent; debet quilibet cogitare in corde filo Christi ει tunc: haec illae totidem sere verbis. morte diram, de ego miser non facio,sum enim 36 Primus Modus occultandi errores fit per pauper propter Christa,& habeo quirere mimVerborum aequi uocationem , seu ut eommen- victum; sie transferunt se ad loquendum de latur Penna, per amphibologiam, eum in tota paupertate sua, vel Christi: hactenus clausula orλtione consistant, ex Accursio in l. quoties Fleymeriei ; ex qua constat, qualiter haeretici 2Φ. de verborum Obligatione, quq amphibol interrogati pro tune effugiant responsio uia, gia vocatur a Graecis homonymia,& tue adest, sed ad ea dandam nullo negotio cogi PQssunt . quando aliquid in eodem tenore verboru,ma- , Dein conantur quinto haeretici occultare nens,plura significat, ει soluitur faeile praeclus- sua crimina, suosque errores se ipsos Iustincauta via haeretico ad se tuendum per voeis, velo- do, adducta excusatione, quod sint igni' , 37 rationis ambiguae distinctionem . Ut si inter- simplices. ac proinde no percipiant recodit rogetur hereticus de corpore Christi vero,cre mysteria Fidei nostrae,vel quod propter scrupta dis, quod noc sie corpus Christi de ipse respo- los eostientiae,quibus frequenter molestatur, M'deae cum aequi uocatione, quod sit eredo, in- ad maiorem mentis confusionem inducuntur,
telligendo, vel de corpore Mystico, nempe de non audeant, quin de refugiant talia myster fidelibus praesentibus, vel de corpore quouis eogitare,aut de eis inquirere ad vitanda dubia prεsenti, puta lapide,qui est corpus Christi, seu molesta, quae inde occurrunt, oc valde me de dominio Christi, uti Dei; sicut , de reliquata tem perturbant. Ita interrogati de Μysteriis corpora; sed soIuitur aequi uocatio, si instet Inia Trinitatis , Incarnationis & alijs, circa quπquisitor, ει distinguendo interroget. Credis, pr sumuntur, de indicantur errare,se excusantiquod.hoc sit corpus Christi verum a Sacerdote ει iustificant; sed stiuola est. ae non subsistens
consecrati in cui interrogationi, non est amia huiusmodi excusatio, de iustificatio , ut perscplius facultas haeretico aequa uoce respondendi: patet. Vide Ηeymericum num. 96. Praxim in plura similia exempla apud IIeymericunt eiea- terrogationum Inquisitoris, dc responsionum tum inuenios . haeretici egreste exprimentem.
38 Alius modus occultandi delicta, Ze errores, 43 Sextus Moabs obtegedi errores, de liberi sidum examinantur H qrctici, vel apostatae a fi- se ab examine etia rigorosio torturae, sic per si de Catholica,fit per findia verboru admiratio- mulatione corporei languoris, seu morbi, ut sine duplici exeplo,ibide n.9 r ostedit Heymeric. haereticus videns se essicacibus interrogatorijs Primo, si interrogetur ab Inquisitore Haeretic. urgeri ab Inquisitore , ει conuinci omnino ad Credis tu quod Deus sit omnm Creator hoc ip- manifestanda sua haeresim;dicatisimulado; do- se uti turbatus cu admiratione respodeat. quid lo grauissimus capitis , vel pectoris inuasit ergo aliud credere, nonne ita debeo credere me modo. proDeo cocedatur mihi ad lectu ire capi edo in me te sua, quod non debeat ita cre- statim surges ponat se in lecto,si cq;pro tue libe3s dere Similiter si ita interrogetur. Credis quod rat se ab examine,& interim recogitat,quom . Dei Filius suerit incarnatus in utero Sanctiss. do possiete*5dere; sed resposio haud erit talis V. Mariaet de ipse valde admiratus respondeat, quia denuo ab Inquisitore capiatur, affert ideo Deus meus, cur de his me interrogatis num 4 Heym. n. 4s. Occultare septimo suos errores quis putat me esse Iudaeum Christianus sum, de inuigilat haeretiei per fictione ametis,seu serui credo omnia,quae bonus Christianus erederia, talis, licue finxit,sed sine culpa RexDauid coratenetur, intelligendo quod bonus Christianus Achis, i .reg. II. ne deprehederetur.Unde in ex non teneatur credere id de quo haereticus inis mine,vel ante ipsu si carcerarij, aut alij Ministri terrogatur; de sic de aliis verborum admirati cu eis loquatur, respodedo ridet ipsi 8c inte e
nibus , eluae facile possunt ab Inquisitore dete- tui multa verba impertinetia, de derisoria, aliaq,gi, de illius errores agnosci . agur, ae fingutiquae appara propria a Meti cu
23쪽
s Sicuti septem abhine annis in nostro Tribunali Melitensi Sancta Inquisitionis, qui dat
reus in causa fidei diuersa quasi amens agebat, de cum esset infimae plebis te nobilem equitem Hierosolymitanum Magnae Crucis fingebat, hancque pectori amam,dum maneret in vinculis ridicu Iose gestabat , ut egomet vidi: sed Post eodem nationem ex indicijs ad torturam, dum alligaretur,omnis fictio ametiae etianuit, 6 veritatemque delicti consessus est. Huic casui
multos similes fingentium amentiam,via tot ἀtura , vel a morte liberarentur, dum munere Inqtii sitionis iungeretur, affirmat citatus Hey-Trieri Cus num . . sibi contigide;deprehenditur
autem saeile quod amentia sit ficta. pro obseruatione, ut ait Penna dicit eo m. 21. n.96. actuu
xternorum, quos Ministri diligenter aduertente nam raro contingit mente sanos omnia AT mente captorum more iacere. Secundo ex c6minatione torturae, a qua desistendum non est ob fictam insaniam, quod bene docet idem Penna. An autem ob eam disierri debeat exispendetur a nobis lib. . nostri Operis. Modus 48 octauus h reticorum sophisticandi,& obtege- di sinos errores fit per palliata Sanctitatis con-Hercatione; hunc exprimit bene Heymeric. per sminentiae verba. CSunt enim, inquit, haereti ei a comuni conuersatione fideliu, vita, de moribus, habitibus, E locutionibus dissidentes. Nam i cedunt, ut communius pedibus dissicalciatis .vel eum Hlijs induuntur exterius detectis liabiti. hus eo lore, de figura, aliqui de albo aliqui bru-no, aliqui mantello, aliqui longo, bc lato tuni-Cello; cinguntur, non corrigia, sed corda,aliqui utuntur capuccio demisso , aIiqui deserunt eriries longos secundu eorum Sectarum varieta.
tem,aliqui incedunt vultu demisso ad terram, aliqui eleuato adcoelum; hιbent verba humili tatis, id exteriorem apparentiam Sanctitatis,sicut sepulchra exterius dealbata, & deaurata , quae interius sunt plena cadaueribus mortu O-4st m. Nam interius, ut in pluribus pleni sunt superbia, luxuria, gula, acidia. 8c vanagloria, ut sciunt, qui eos nouer ut, propter quam speciem Sanctitatis plurimos inficiunt, gentes decipiunt, de Inquisitionis ludietum evadunt. Haec praeclari Heymericus de haereticis sui temporis, in tali ostentatione Sanctitatis emicant,ac superant. Verum non ita difficulter citi uis pio, Ee experto attente pers lenti, sub ovina pelle lupus apparebit.
o Supersunt duo modi oeeultandi delicta co-era Fidem, quos adducie Hermericus num. s . dc 91. nempe per retorsionem interrogationis, Ec pro tergiversatione retorquet haereticus interrogationem; quando interrogatus circa ali. quem articulum Fidei, ut an credat Spiritum
ninum i Patre,& Filio procedere,petit ab interrogate, quomodo tu credis' de ubi interrogans ait, eredo ipse quod Spiritus Sanctus M. Patre, Filioq; procedat. Tune haereticus resp 5- det, ego ita credo, intelligendo, ego ita credo, quod tu eredas saltem articulum processionis
Spiritus Sancti a Patre, de Filio ; non quod ego
si sic ipsum credam. Tergiversatur vero haeret
cus quando noa circa propositione,
de qua fuit interrogatus, sedcirea aliam. Ut si interrogetur, credis quod Christus post morte descendit ad inferos λ ει ipse respondeat non , circa propositionem,de qua suit interrogatus, sed ei rea aliam, ut si interrogetur,& ipse respo-det; magna suit iniquitas Iudaeorum, quam habuerunt ad Christum, de vide aliis verborum
tergiversationibus,de retorsionibus interrogationum, quos idem Hrymericus adducit
si detege dis eriminibus, Ee erroribus de-Γ latorum in Sancto officio nequeunt Inquisitores, sicut nec reliqui Iudices respectu delinquentium suae iurisdictionis quascunque cautelas sal laces, do deceptorias, sed tantum laudabiles, ae iuridicas ustirpare. Istarum au s 3 te diuersitas. valde multipIex est, pene innumerabilis, magisq;ex usu quotidiano,& ex prudenti industria Inquisitoris pedent, quam arte vlla, seii rigula comprehendi possint. Varis ta-s men adducuntur cautelae ab illo explicandae
pro varietate reorum, vel ad ectuincendum ipsos de crimine externo, vel si iam sint conuincti, ad eruendum errorem ex mente Corundem,
quarum aliquς breuiter explicabuntur. s s lex Genus cautelaru ex parte Inquimo torum. vel quorumcumq; Iudicum in examine suorum delinquetium comuniter asesignatur. ut ex mente omni u tradit Penna 3. P direct . comment . a 3. nu. 68. alia enim sunt deceptoriae, fallac ijs, δέ cauillationibus sundatae, ae proinde detestabiles, de prohibitae Inquisitoribus, di quibusvis Iudicibus, etiam si ad extorquenda veritatem ordinentur, quod adeo verum, manifestumq; est,ut etiam veteres ethnici absque lumine fidei docuerint non esse luci tum uti interrogationibus, aut argument tionibus falsis, ac cauillosis pro eruenda veri-
6 tate, ut patet ex Aristotele duobus libris Elenchorum,dc cx Iurisconsulto in l. cum his, S. si vim lis fi de Trans M. ubi optime, ait Accurtius, non deberi viam aperiri malitiis l. I. S. sed he si quis ff de earbo edicto ; atque hinc cum . Paulo de Castro in s. si per errorem isside Iuris.
dict. omn. Iudic. 3c in I. edita , C. de edendo bene asserit citatus Penna,quod quamuis cautel , intelligendo de expressis detestabilibus
honorem afferant Iudicibus, de Advocatis in hoc Seculo , in alio tamen aedificant ad gehennam, eum doceant damnare animam.
T Aliae vero sunt Cautelae pro ine laudabiles, absque fallaeia, Sc iniquitate ulla, ad finem bonum inuestigandi veritatem ordinatae capita quanto 63. distink. de cap. ii Ia prepositorum
I i. quaest 3. Vbi ex Diuo Gregorio sie habetur, illa praepositorum selicitudo utilis, illa est cautela laudabilis, in qua totum natio agit
ac furor nihil mali sibi vendieat.13 Quod
24쪽
Alterani dubium est, an fides dat reo de eraenarida impunitate, si delictum fateatur
seruari debeat Negant diuersi, ut Gemin. dc Pra: Posita in cap. nos in qaamquam a.qugsLI. Axes, idiacan cap. utilem axquaest.2. dc lason. in I. si mera. nu. . E. solui. matrim. imo,quddnon obstante tali impunitatis promissione , debeat Iudex reum punire, seu condemnare, quia in male promissis non est seruanda fides, cap. in malis, de reguI. Iuris in s. Patetque huiusmodi promissioneni de impunitate reorum esse contra publicam utilitatem hinc manerent delicta impunita in perniciem
P. Item quia non est attendendum quomodo teritas delicti habeatur, dummodo habeatur ex leg. Cum Seruus ff. de ver b. Oblig. & confirmae ex facto AlexancLIII. qui promisit cuidam Episcopo Simoniaco secum dispensarena, si ei siti confiteretur delictum, N postquam confessus est etiam coram Cardinalib. ipsum depositit, ut ex dicti Archid asteri Rrias ubi
supra qui cum varus per eum relatis, hanc Partem sequitur. 1 Contraria veris quod debeat Iudex stare promissis de speienda gratia, si reus sateatur veritatem, est etiam multorum Detii in.l.m est natura: ff. de regul. Iuris. Iou. ImoL con cil. r υ. Aegidi j Borij tittae confessis per torturam, Antoni; Gomesii tom.3. variata resol. Capina. u.6. & praeter alios quos ipse eitat, est Flaneisci Pennae dict. comment.23. vers alteram sententiam. i bene etiam de mente et aliquorum tenentium oppositum , atamat saltem in foro conseientis non esse licitum fidem reo datam violare, cum etiam inimieis seruanda sit vi Iuris naturalis, quia fides, di iuramentum aequiparantur cap. ad aures, de eo quod met eaucat iuramentum si absque detrimento salutis aeternae potest, semper seruari debet, eap. si vero, de Iureiuri erm dc
fides promissa 1 quouis Iudice, maxime an I quisitoribus, reo seruanda est quantum ius
73 Haec autem limitatio meritδ addita, quia
vi optimὰ idem Penna cum Zanelaino tract. de haeretici cap. I s. nu.I. docet, quando Inquisitor pronussit se gratiam facturum, intelligi tantum debeat circa rinas, quae pendent
ab eius arbitrio; non vero circa eas, quae a iure iam sunt statutae. Nam in istis, nullo modo inficienda maria, imo neque in illis arbitrariis etiamsi data sit fides reo,quando hic non statis delictum confitetur, sed post varia constituta; seu post multas tergiversitiones 4ri Si vero absque mora illud sateatur, quamcu-que gratiam quantumuis minimam et Inquisitor faciat, fidem datam adimplebit; atque ideo oportet in promissione de gratia facienda generi ce loquatur, ut cum Hermerico ubi supra idem Penna bene holauit, 1 Alia etiam e insigniscautela yro inducenis do delato in Salicto omio ad farendam veritatem, nimirum, si Inquisitor stipponendo seu iudicando factum esse verum S sibi inti
vesceret, interroget reum de circumstantijs
ut de loco delicti, de inducentibus, va docentibus, dcc. quo et sequentia verba deseribit ibidem Heymericus ni . to loquatur,
inquit, sibi, cidest ipsi reo bland , & mansuetὶ, dando sibi innuere, quod iam scit eius factum, dicendo sibi haec verba, vel simili , 76 in effectu videas ergo, compatior tibi, qui sic es delusus tua simplicitate , de perdis animam quadam bestialitate; & licet habeas aliquam culpam, maiorem habet, qui te de tali.bus instituit; non facias peccatum alterius. tuum; nec lacias te magistrum ubi fuisti distipulus, dicas mihi veritatem, quia ut videbis, totum negotium ego scio, sed ut gentes habeant te excusatum, & non perdas tuam bonam timam, & ut possem te citius, vel statim liberare, & gratiam facere ut vadas vias tuas
ad domum, quis est ille, qui docuit te qui nihil mali sciebas hos errores, de ubi docuit te. Hactenus Heymericus, cui nihil addendum occurrit.
solum ultimo loco notandum circa praedictam mutelam,seu Guillationem,& circa
similes, in quibus inquisitor aliquid fingit, ut si fingat, quae est alia cautela proposita ab
Ηeymerico nu.io3. quod in locum longis quia sie iturus, de ibi per multum temporis remansurus, interim reus sit retinedus in care tibus oppressis compedibus, εc aliis miseriis, de sie induratur ad saredam statim veritatem, finctio talis debet esse, ut mendacium, quod intrinsect malum est, omnino vitetur.Qi m. 78 uis inde speraretur veritas detegenda ire bonum commune. Non enun facienda sunt mala, ut eueniant bona. Ita Penna loco pr. eo
metante verba illa Henneri ei, dando sibi in-79 nuere, quod iam scit eius factum. Obserunis, inquit, hic , non dicere Heymericum. quod
Inquisitor, cum utitur hac cautela, dicat rco
se iam seire eius iactum, quoniam , si nesciret ac se stire diceret,precaret nempe mentiendo quod nullo modo fieri debet. Haee ille. Atq; hactenus do cautelis adhibendis ad eliciendam veritatem in Sancio Ossicio .
25쪽
ia' LIBER m. DE MATERIIS TENS. FIDEI.
De viarijs Infidelium Sectis is eam mi, O is Auris eAremis, atque isdictys ad pria res
earum, O quos qzerrares eontra Fidem Diuinam in recedentina ab ea eos: ostendes.
3 cmontatuta omnia,& examina delatorum in Sancto ossicio uti iam tutum in Prooemio huius g tertii Libri, huc praecipue derigantur,ut per facti cuiusuis, vel dicti externi consessionem
ab eis obtentam, & veritatem quouis modo habitam, errores contra Fidem in mentibus ipsorum latentes per Inquisitorem adhibito Consultoris consilio diligentissime inuestigentur, ae dein iudem delati ad eos confitendos benisne moniti inducantur . Inanis enim est sere omnis labor, & industria utriusque praedicti Minittri Sanctae Inquisitionis, nisi tandem utrumque , hune effectum pertingat, detegendi scilicet errores Inquisiti, & mentem huius ab eis per veram a consessionem, & detestationem, omnino pursandi. Vnde cum ad dictam inuestigationem , praeter cautelas cap. praecedenti explicatas valde conducens,ac pernecessuia sit tam in Inquisitore , quam in Consultore peritia, & notitia non mediocris omnium sectarum, dogmatum, & errorum contra Fidem nostram quorumcunq; infidelium,ut egregie notat Franciscus Penna 3. pari. direrenum.8s. initio comment a I. in est.de obseruandis ab Inquisitoribus in examine Haereticorum .i3 Sequentia capad dictam notitiam, ac peritiam in specie acquirendam inseruient. prius vero eaniadem in genere quoquomodo praestabit, explicatis talium Sectarum , & errorum signis, atque in-dieiis, maximeq; ex dictis, veI factis Fidei diuinae oppositis, desumuntur. nominis Secta; quid rei quotvisaeuem, O qualis Sectarum contra om tbolisam Disso in communi .
3 omen Secta a sequendo, vel a sectando deductum aequivocum est, cum in bonam aliquando partem sumaturi praeualuit tamen vilis accipiendi in malam,& secundum hane aeceptionem deseritaselet. Habitus animorum, & propositum in maIocima saltaui.
disciplinam. Damuis autem Secta specificetasum M. idem sit Latin .m4d haeresis Grece, idest diuisio; dicaturi: respectu cuiusuis Chriastiani,qui per errores se diuidit a cieteri, fideias libus: ab Haeresi tamen Secta dissert, quod
haec tanquam Genus contineat si ib se plures species, nimirum, Haereticov. Iudaeos, Sarra
nos, Gentiles, de alios infidelas in quibus Iudaeorum Secta pessima, respectu Agareno
σ ri Tymologiam nominis sectae pnpositam
IZ tradunt a sequendo . &Glos in Cle- .moni. ad nostrum in verbo Secta, de Haere ricis, & ibi Imolanu. r. in CIement etiam No. in agro statuimus, in verbis, Secta de statu Μonachorum, & alii, a sectando vero pro eodem significato ex D. Isidoro in lib. Etymologian tradit S. Tho. 2.2. qu. II. an I .ad 3.
ubi ait quod sicut hqresis dicitur ab eligen-ao, ita Secta a Sectando, atque esse aequiu cum nome Sectae, eo quod haec alicubi in bo nam partem capiatur, nempe pro Religione pitet ex variis textibus Iuris Civilis salsi quidem erim. erit Secta Mea, idest, Religio, non patitur. defat. I. in fin. C. de Puta ibi, Secta temporum nostrorum non patitur, cui consonae. I. unica, C. de Senat. ConsuL CI . tol. len. Ibi. Religio temporum meorum nullo modo paeitur. l. in honoribus, M philosophissside vacat. & excusi muneri asseruntque Lucas de Penna in I.a. C. de delator. Iib. I Λlberi de Rosatae in suo dictionario verta S - ω.IOMRvias par. I.de hqretici n. 83.&Hi et Nihilominus Secta,ut plurimum in malam partem accipi solet, explicaturque bene inis genere per descriptionem propositam,qua asserunt citatus Rrias, & Farinae. de Haeres
concor ntium in hoc,quod Secta sit habitus ad malum circa taliam disciplinam , di quod tali habitu imbuti dicantur secti, idest .sep rati,seu diuisi ab unitate E Iesiae, seu fideLIra
cum D. Isidoro,& D. Thoma relatis, Cardinis de Turri Crem. in Stim. de Ecclesia liba paria. cap. Aiberti in rubale hqreticis Eb.ε. quis . Alphonias de Castro lib. I cap.r .aduersus hae
reissae alii, praeter dictos Rotam, & Fari cinctum atque in praedicto duplici modo accipiendi Sectam in bonam , di in malam par rem, prima eius diuisio generalissima congruὸ
8 Sumitur praeterea Secta duplieiter,nemm in specie,& in genere: hincque altera eius diuisio manifesta. In specie, si sumatur Secta , idem prorsus est, quod biresis, de sic sumpta niti D. Thoma in dict. art. I. ad 3. ubi expresse assiimat hsresim, & Sectam idem esse ,& utrumque pertinere ad opera carnis, seu ad errores contra fidem, quibus Christianus ab unione eius respectu eaeterorum fidelium secatur, seu diuiditur. Similiter a Simanca in specie tecta accipitur, cathol. instit. lit 3α de hqresi, num. I. ubi ait Haeresis Graeca vox est , Latine sectam sonat, & pari modo apud alios
9 Verum acceptio eius generica est magis Pr prias
26쪽
pria, ae mmmunis, ita ut sit diecta genus quoddam, quod diuiditur in varias sectarum species, nimirum in sectas haereti eorum, Iudaeorum , Saracenorum , Gentilium , α aliorum InfideIium; quae est tertia. α prae eipua sectae diuisio; fie aQrunt, Fe approbant huiusmodi aeceptionem , de diuisionem Sectar Archid. in cap aceutatus,num. Σ. tiris de hqresi in 6. Ioannes Rotas prima parte de haeret. niam. 479. &cum alijs ab ipso adductis. Farinae. de heresi questi 178. S. I. numer. 23, Differre autem sectam in genere sumptam ci ca hoc ab haeresi, quod haec tantum dicatur respectu Christianorum, qui a fide Catholica defieiunt , ostendit idem Rosas ex dict. cap. Accusatus S cui vero; & an re adeo clara, Becerta non est cur amplius immoremur
xx Pro ostendenda qualitate diuisionis sectae senetice sumptae in dictas sectas haereticorum,
udaeorum ερα videbantur istae inter se conserendae: sed clim hoe vix sit ullius momenti pro nostio instituto,eollationem cςterarum libenter omitto, Ee solum Iudaicam sectam eum Agarenica breuiter conferor sicut confert Ar naidus Albertinus de amo m. offert cathoLUst. 13. num. 7. de absolute asserit sectam . Eorum esse peiorem secta Saracenorum; andeque ostendit, quia Iudaei habent notitiam Scripturarum de Chri illa Domino, de cis non credue, nec acceptant Messiam,ipsis per Moia sim, Deuci I 8, promissum, ac nimia malitia. Excaecati, neque Seripturis, neque operibus miriculorum, quae eis testimonium perhibete Poterant , credere voluerunt; dc hine eorum , a cu*a nimium aggravatur. Mam exaggerans Christus Dominus Ioan. I .ait u non venissem, di locutus eis no fuissem,peccatu no haberenti nune autem meus ionem non habent de peecato suo. Re Sararent nullam istorum notitiam inbuetiit e proinde ex parte excusabiles suereremo I si peiores sunt Agarenis , ut bene sua concludit Albertinus Addit nihilominus nu. 38.ob eandem rationem Christianum deserentem fidem Catholicam,de transeuntem ad ritus Saracenorum , de Iudporum esse multo p iorem utrisque ; quod sine dubio verum estis x Denique prεdictae Sectae Haereticorum , Iudetorum, Iudς rum, Saracenorum, Gen.
tutu, de aliorum infidelisisub genere suo secta communi , de uniuersalissimo comprehest qua. liter in alias .species earu magis ac magis inferiores subdividantur, Ee quomodo unaquaeq; istarum se habeat, quosve errores contineat, Is patebit ex capitisus sequent. Nunc solum pro complemento praesentis reguIs quasi di gitos ad sontes intendens indicaso leges praecipuas Canonicas, εο Ciui Ies: Iaer quas dictae sectς damnantur; expressis aliquibus, Io Λuctoribus interpretantibus ipsas, nimirum cap. quidam autem, γε. quaest. 3- ubi de S .ptuaginta haereticorum sectis. cap. sicut,& capit, Excommunicamus il a. extra de haereticis. Clemen. vltima de haeret. ubi damnatas i uenies sectas Beguarduum, de Beguinorum Extrauag. Iovi. XXII. eont sectam Frati
cellorum, Ineip. GIoriosam, Constiti Martin lQuinti. Incip. inter cunctas,contra Ioan .vui eleff, de Ioan. Ηus. Bullam Leonis X. Incipis, Exurge Domine, contra Martinum Luterum, relatas omnes tres per Pennam in fine direct. Item l. Manichios, & l. Ariani. cap. de Hriret. l. quicunque, de L quoniam, g. sed ijs,cap. eodem Authen Gazχaros, Qc Ruthen. de priuil. ded vers. hericos vere dcc.
Heymericus secunda parte, direct. q aest. s. vhi de factis , de sectis haereticorum a Christo damnatis, quςst. item 6. via de sectis damnatis in Deereto, de quaest. 7. de damnatis in meretalibus, ac Clementinis, Ec quaestione octava de damnatis in exera Dotibus , Scquqstione nona de sectis damnatis' i diuersis Pontificibus. Iam quεst. Ioia agit de sectis e5demnatis per Inquisitotes Aragonil de man dato Papg Tandem a quaest. It .vR ad vigesimam de aliis damnatis per eos absque exures is papae mandato. Prima ibi eum suis Commen rurijs, Turrecrem in tract. de potestat. Papae, lib. cap. 23. de seq. ubi adducit omnes sectas, di haereses damnatas ab Ecclesaia , tam in Conciliis, quam in Decretalibus, &extrauagantibus, Tabiena in verta Haereticus num. 18. dc omnibus sequac. ubi ponit 3 . sectas diuersas haereticorum r Prq caereris tandem legendus Eminentissimus, dc Reuerendis simus Cardinalis Robertus Bellarminus de
Controuers Christianε fidei aduers. hqreticos,
18 Erpensis qualitate Inquisiti, seu examis L nati in Sancto ossicio, de alijs circumstatijs, poterit Inquisitor , aut eius Consultor, ex dictis, seu verbis ab eo prolatis deorehenis dere hie , denuoc signa cuiusnam sit sectae, de an ex errore mentis formali ea protulerit. Is Talia autem signa, et maiora, dc clariora erunt ad prεdictum essectum inuestigandi s ctam, ac errores I nquisiti,quo ficta, aut o M ab ipso prolata magis contraria apparuerint contentis in Scriptura sacra, vel tradiistionibus ecclesi , aut definitis a Concilio, vel similibus, eertam fidei normam constituentiabus, aut aliis, quemque verum fidelem clam rius indicant,ua .ao Upponentium ut omnino eertum id quodo triast ex mente omnium Penna 3. pardi-
tum non posse deprehenὼ ab Inquisitoribus, cuius sit sectae ει quos errores liabeat in mente nisi per signa aliqua externa qui enita pro sus occultus est,iis ut nullis indiciis se p-deat, Diuiso Iudicio relinvitur vindicanaus, C atque
27쪽
.atque a xime ea rmex duplici capite, nem .pe ex verbri , vel iactis quia ex Aristotelei l. de interpretatione&exl. si non eon uitiis e. de iniuriis,verba, t iacta signa sunt indicantia mentis conceptum . De primo eapite est
nodis sermo in hac ReguIa, de seeundo erit insequent .
, i Deinde supponendum st, fle valde notin dum pro tradendis in probationem viriu ' te
regulae, magnum esse discrimen inter quali fi- Leare, an dictum, vel factum sit contra fide in .
spectetq. ad iurisdictionem San l nquisitionis; de inter intention re, ut ita loquar, seu inuestigare intentionem dicentis, vel faeienistis in particulari , an dictum eius, vel factunia ex errore fidei opposito procedat,& consequε-
ter sit ne hqreticus , vel Infidelis , ae cuius sectae; multoque maiorem dissicultatem tria hoc posteriori intentionandi, quam in priori axillo qualificandi reperiri.Nam qui solius qua-lificatoris Theologi munus exercent, uti sunt . multi assignati pro Tribunalibus SanctiomedHispaniarum praecindendo a casu. vel persona particulari , quas in abstracto , id praeliant quod siqnis eorum ad Intentionandum , seu ad inuestigandam intentionem Inquisiti deiastendere tentet a DD. Inquisitoribus , quod in alienam messena falcem mittat, illico prohibetur huius prohibitionis verum testimois nium, etiam in propria persona praebuit Admodum Reuerend. de Societate Iesu Pater Caesar a Bosco Prouincia Siculae Praepositus , vir ingenio, de eruditione conspicuus qui eum Panormi Sacram Theologiam profiteretur, de
regimen nostrorum sustineret, munus Qua-lificatoris Theologi San Inquisitionis plucquam vigint. annos ingenti sunt laude obivit Ia 3 At Consultor theologus Inquisitoris , sicut de ipse Inquisitor praeter qualificatione ni dicti,
vel iacti, quae supponitur, quasi in concreto, seu in eampiniculari determinato, intentio-oena inquisiti examinati inuestigat, an tale eius dictum , vel factum hic, Et nanc ex errore mentis Brmali oriatur, ac proinde hquihuestigatio est per se valde dissicilia , magisque ex prudentia, dc industi in examinatoris, ut bene citatus Penna cum Heymerico adue tit, quam ex vilis artis praeceptis , seu docuis mentis pendet: his suppositis.s Arnaldus Alberim. tract de agnoscen. eLsent cath. dc haeretici, quist. 3 o. affert plures. N multiplices modos, nempe I9. Cognoscerudi ex dictis, aut verbis, quis sit hi reticus per. tinis , de Infidelis Armalis,. ερ cuiusnam Sectae, quos Penna victo Commeat. 24. Optime
ad septem reducit, nempe si Inquisitus, Ecexaminatus aliquid dixerit contra quodcunque ex seprem generibus veritatum catholi- earum, de speciebus, sub quibus eorum contentis, expressis per ipsum Pennam secv nda parte direα supet quεsbon. secunda. de ponos liba primo capit. Iti regula ps. ad qua remitto lectorem, sienti remittit Penna ip-let ut a contrario sensu rem praesentem c piat,prestat tamen paucosex allia modis attin
dis Primus modus, inquisitus, seu examinatus dixit aliquid contra id, quod in scriptura Sacra continetur , aut assi mauit aliquant Irartem veteris, uel noui Testamenta IaD sum continere aut non esse a Catholicis recipiendam ;hicque surt unus ex erroribus M. nichaeorum rest uentium verus testamentum
qui reprobatur in p. Qui Episcopus a3 cli stinctisas Uerum bene limitat hunc modum idem Albemnus dict. quaestione 3Ο. numero. 1 ostendendo verum esse id, quod initio regu-lς asserimus, nimirum perpendendas esse cir- cuuitantias omnes, maxime qualitatis pers
ne, ad hoc, inquit, modo conueniendum .
aliquem de hqrefi, ac pertinacia, excipitur laicus illiteratus, vel simplex, qui nesciret,
quid per nouum, vel Vetus testamentum importetur, de seductus ab alijs , dicat nouum vel uetus te amentam, HI aliquam partem recipi non debere,firi niter tamen crederet in tam fidem Ecelesiae esse recipiendam, arg ca
dicit Apostolus, 2 . quεlt. 3. Est ergo dilis
genter examinandus, de de veritate informandus, Se si poli informationem debitam , no se corrigeret, psset vel haereticus pertinax iu-27 dicandus. Ita ille, quae paulo post similiter
ex dictis , inquit, In hoc tertio modo potest inferri eorollarium, quod Theologus, de in Sacris litteris exercitatus legendo, Be eoaside, rando eas est obligatus cerra, de explieita fi de tenere, & nullatenus dubitare de mustis,
de quibus simplex, de idiota requisitus. Ia tionabiliter si non pertinaciter dubitaret, ut quod Tobias habuerit canem, vel Aaron bar ham Ece. Hactenus limitatio Albertinum ex Inquisihi in Sancto do , ει examinati qua litate proueniens ; que pro similibus casibus ob oculos examinatoris semper versui de
18 Est item alius modus cognoscendi ex ver bis aliquem haeretieum pertinacem, vel Infidelem, si asserunt Ecclesiam Catholicam errare, vel errasse, maxime in pmponendis Ap stolicis traditionibus aeceptis a Christo Do, mincutauiosi totam fidem ab ipso c hristo
itam, veram omni ex parte esse assirmet. Ita Albertin. ubi supra, At ab eo relatus Cardis natis I urre. Crem. qui ait taliter afferentem, eo ipis, quod sinunia verba profert, esse repa tandum haereticum pertinacem, cum certissimmum sit ex communi, quod in iis qus sunt fidei, Ecclesia errare non possit, quia Chri stus rogauit pro ipsa Ioan. i 7. de habetur ca maiores in princip. de baptis Neap. i recta
cap. pudenda 1 . quaei ion. r. Atque ex eo
z6 dem principio protectionis. Se orationis Christi respectu ipsius Ecclesiae constat peculiariter quod ipsa non possit errare in proponendis traditionib' diuinis quales Apostoli immediate ab ipsom et Christo Domino circa admini
strationem Sacramentorum, de circa alia ac
ceperunt, dc habent insallibilem Fidei veritarem, crgo quicunque dicie non esse recipiendas ι veI ecclesiam errare in eis propo
28쪽
ET TRIS. FIDEI CAP. III. REG. Ccrim
ericiis , ac usui applicandis haereticus, pertinax rupiitatur, dc in Secta haeretico mutari thri tem, oris , qui huiusinodi traditiones Prorsus reiiciunt, legendi circ* hoc Melchror Carius lib. 3. cap. s. de locis Theologicu, 3c Perina Σ. parti direct. super quaest. 1 vers sit quinta regula.
3o Denique es peculiaris modua percipiendi ex vertiis , quisnam sit haereticus pertinax, dccuius Sect e, si assirmauit, quod Conciliam vis niuersale, se a plenarium constans ex Ecclesiae Patribas, seu Episcopis approbatum a Summo Pontifice, ve I quod ipse Summu et Pontifex vi Pastor, de Caput Ecclesiae in iis,quet sunt Fidei, Errare possit. QSoad Concili uinde paret, quia in materia Fidei determinata per ipsit omnia
molam firmitate habent, nec ullo modo reu cari potant in dubiu, cap Maioris, 16. que. .
id ob assistentiam spiritus Sacti iuxta promis
sionem Cluisti Domini Ioan. I 7 Cum venerit ille Spiritus voritaris,docebit vos omne verita. tem. Innotescitq; magis talis assistentia diuiui
Spiritus in Cociliis OEcumenicis ex modo illo laquedi D. Petri praesidentis in N ipuo Concilio Generali Hierosol. in quo agebatur de aristiculo grauissimo circucisionis, an qui de nouo ex gentibus couertebantur ad Fide, effecit elacia ridendi. LVisulii est enim inquit, Spiritui Saeto,di nobis nihil ultra imponere vobis oneris, qua haec necessaria, die. ergo nequit Concilium Vniuersale errare,dc cosequenter,qui Opposita dicit,uel quod iam errauerit, merito haeroticus censetur. Tradunt Turre Cremat in summa EecIesiae, lib. 3. cap. 33. Albertus, dicr. qu. 3
ritim. 8. Sc preter alios Penna, ubi sit pra.
3 Nihilo ininiis cum diuersa in quibus agitur de Generali Concilio non spectent ad Materia Fidei, nihil mirum, si in aliquo ex iis, quae c si itiint in facto particulari, non sit tanta firmi ras, ita ut debeat reuocari ab alio Concilio, vela Papa. Exemplificat Albertus num. aa in ex communicanao aliquem,qui non erat excommuni cadus es causa latenti iuxta textum cap.
a nobis, lib. x. de sententia excommunicati de ibi Abbas ; iacit pro eodem cap. s. de Constit. lib.ε. ergo qui affereret in similibus Concilium aliqiuando errasse, vel posse errare, non eo ipso
3ω Quoad Papam vero, ut Papa est, quod in
decernendis rebus Fidei nota possit errare, certissimum de Fide est ob eandem assistentiaui Spiritus sancti, de ob attestationemorationis Christi Domini, apud S. Luca cap. I x. Ego ro gaui pro te Petre, ve non deficiat Fides ilia . quae promissio, ut alibi vidimus, etiam de is
cessoribus D. Petri communiter exponitar, ut
statres vos. ides , fideles in fide eonfirment; ad
quam eonstra ationem requiritur, ut Summi
Pontifieis iudicium in rebus sit stabile,& inlat-libile, uti reuera est; & qui hoc negat, innum
praebet,quod sit pertinaciter haereticus.Ut F. g.
Si quis negaret quod sit dessinitum per ripam
Benedictum XII. in extrauaganti. Incipit, Be.
nedici is Deus, animas scilieet iustorum, si nia hil habeane. quod poenis Purgatorii expia dum se , Diuinam Mentiam clare videro sat Tom. αmul atque e corporibus inigraiierme. πιο e-33 xemplo bene confirmant cum Ioann. Turre Cremata iii suinm de Eccles lib.2.eap. I P. cum
Melchiore Cano lib. de locis , & cum aliis propositam doctrinam . quod Papa non possit errare in definiendis rebus fidei, de quod assiria mans oppositum , seir quod iam errauerit in aliquo casta particulari, sit haereticus pertinax iudicandus. 34 Verum considerando in Summo Pontificeta, non potestatem Iudicialem , seu auctoritatem sipremam Uicarii Christi, & Succetatis D. Petri, sed rationem partiςularis personae , quam habet communem cum alijs hominibus, nuIludubium quod possit errare non solum in aliis rebus, seu matersis; sed etiam in materia Fidei.
Tradit ex omnium mente Albertinus dict. qu. 3o. num.14. qui addit ita iam contigisse, ut ali
qui Summi Pontifices errauerint in fide, osteditque late tribus exemplis, nempe Marcellini, cap. Nunc autem, et r. distin. Liberij, licet postquani renunciauerit Papatui, M Anastasii Secundi , Cap. Atiastasius ,rs. Distin. Senten-3 3 tiam tamen Albettin, quoad hanc partem do facto non sequimi ir; cum iam alibi ex Cardin. Roberto Bellarmino, ut probabilius tradiderumus, huc usque nullum Romanum Pontificem si isse haeretieum sermalem . Q mad partem veto de possibili, eum admittimus. Unde fiquis asserat Papam errare posse, non statim sic asserens, est habendus , ut haereticus pertinax sed distinguenduin, de prospiciendiam, de qua
materia erroris Ioquatur, de an sumat Papam, vi personam particularem , vel ut supremam . in Ecclesa auctoritate ni habe E.
36 Denique ex dictis a Qrtiori elare in notescunt reliqua , quq in praesenti regulae exprimuntur . Ibi , talia autem signa , 8cc. Si enim quaevis signa desumpta ex verbis
prolatis contra quaecunque contenta in Scrip
tura sacra, vel eontra alia fidei Diu in opposita indicant proserentem re ipsa inb infidelem , aut haereticum pertinacem e quanto magis indicabunt, si signa desumantur ex verbis prolatis contra clariora, de firmiora Christianae fidei dogmata , maxime Contra Articulos in Symbolo Apostolorum expressos , ex quorum professione, unusquisque verus fidelis Catholicus clarius manisestator. 7 Hinc Penna loco eirato vers dicet, hic so te quispiam se excuset eum praeter septem, quas proponit , non adducae cum Heymerim supra distincti a x. aliam regulam, qua Catholicae veritates dieantur illae, quae t Areiculis Fidei continentur, quibus controriae assertiones sine haereses nunifestae
Respondet, quia illa per se sunt elarata ἰεc aperta , atque pro similibus non indige equisquam praeceptionibus; unde nos hac ea- excinatione contenti, huic regulae finem imponimus.
29쪽
38 Ι liter perpensis qualitatibus Inquisita,
δε seu examinati id Sancto Omeio , & visit
circumitantijs, ex faetis eius contra Fidem desum et Inquisitor, aut ipsius Consultor signa ad cognoscendum, cuius Sectae Infidelium iste sit, de ex quibus erroribus mentis talia iactata sexequi intenderit. Imo prεdicta signa ex iactis fidei Diuinae oppositis prouenientia, aliquando adeo manifesta , & urgentia esse solent, ut excusatorem eorum non ibium de haeresi vehementissime suspectum reddant; sed etiam hic, & nune ex vi iuris pertinacem Haereticu, seu Infidelem conuincant . o QOctrinam huius regulae ut plurimum inductione, seu exemplis Doctores nostri, de ea agentes Qttendunt ;& nos circa totam simul eandem ostensionem trademus cuipsis, praecipue cum Simanca Cathoi instit. tit. 3 o. de hqret. & Penna 3 par. direc. in tit. de signis.& indiciis, quibus diuersatum Sectarum gi liae retici cognosci possunt, comm 14. Ubi prius dissicultatem maximam cognoscendi exsactis haereticos exprimit per sequentia verba . Ex factis autem, inquit, cognoscere haereticos , longe dissicilius est, eum de varia sint sa-storum liaereticalium genera, eaque multis etiam modis, Ac varijs de causis polsint a diuersis patrari, ergo in uniuersum facta quandoq; indicant hominem hereticum , vel Apoliata, quandoque de haeresi suspectum vehementer , aut leuiter, iuxta facti,& personae facietis qua- Iitatem : hqc ille; attingens ultimo loco, quod nos initio regulae proponimus, de perpende da qualitate personae contra fidem Diuimi
A, Nihilominus, quod aliquando magis exfactis, qu/m ex verbis, quis haereticus pertinax censeri, iaciliusque per illa,quam per tita erroreontra Fidem io mente eius latens in uestigari possit, D.Chrysossi in Psal. t 3. manifeste ost dit; ubi ai et Quanto sunt facta potentiora veris bis factis, qua dictis, Deu negare grauius est;&adducit Simancas dict. tit 3 .num. I S. confirmans hoc Chrysestomi tetanonio suam sentε- tiam, 'iod liqua iacta sint usque adeo impia, ae Religioni, & fidei Catholicae aduersa, ut ea
ςommittens iudicari possit haereticus, atquOpre ςαteris hoc sopiosius probat Alberi. trae. de agnosce n. affert. quaest. 8. num. I 2 dc 3 num. s 3. ω Rotas trac. de haeres par. 1. n. 2 76. Idem peeuliari in materia usurarum, exempla docent diuersi Auctores, ut refert Farinae. de haeresi q. 186. n 43. per sequentia verbα Nide. inquit, in repertor. Inquisit. in verbo haeresisS. I.rubri quid sit haeresis,vers item nota quod
ne dum et ubi post Luppum, Abbatem, Butriui
& Ioann. de Imola in locis per eum relatis, tenet posse de haeresi proeedi sontra eum, qui licet verbis afferat peccatum esse egercere vluras, ipse tamen inhumaniter tractat eos, quibus pecunias mutuat de de hoe sit diffamaeus: plus enim est facto, quam verbis declarare v-suram non esse peccatum .d Hact nus Farinaccius ex quo plura circa hoc alibi adduximus .
44 Sumuntur haud dubia signa /d prisumendum, quod quis sit haeresi infectus, & indicandum, quam Sectam Haereticorum, seu Infidelium sequatur ex varijs iactis fidei Catholicae contrariis , quae uterque Simancas, ScPenna ubi supra, ac alij proponunt, ut baptiEare Imagines, quod factum indicat hunc errorem ec, sciliςet eas capaces Sacrameu-pi baptissimi , rebaptiEare scienter 8ueruia ex quo facto praenimitur ista haeresis, quod haptisma possit re iterari: item genua flectore circa aras Idolorum, preces nefarias recitare, sacrificia ibi offerre, & similia, quae Apostasiam 1 Fide nostra. 3e gentillisu's siue idololatriam in baptizatis ea facientias biis praeseserunt. Similiter daemones colere, aut inuocare, ab eis responsa petςre , sydera vencrari, euitare communionem, &consorvium fidelium, conuersiri libeo ter, cfrequenter cum haereti eis , de aliis infidelibus, in omnibus huiusinodi iactis iuxta tam communiter receptam in cap. accus tus, S. Cane veris. spectent de haeretici ut affert Zanchinus traii di de haeret. cap. mer. 7. signa sunt elara latentis haeresis, aut
infidelitatis, sed multo elatiora in facto imdaizandi, idest faeiendi ea, quae a Iudaeis libant fieri, Π Sabbatum colere, de fimilia
secundum Albertin. tractat. de agnos. affert. q. ael . 8. num. 8. Ioannem Rojas de haeretic.
Part. I. numer. 3 - α Heymericum ubi supra . . U Ad ostendendam vero alteram regulae nomitrae partem ibi. Imo praedicta signa etiam proponenda tandem Maria facta , qu mones ipsa exequentes ex vi Iuris haereticos pertinaces , vel infideles formales conuincunt. quia ex eis oritur violenta haeresis aut inΠ- delitatis praesumptio, quae etiam pretismptio Iuris, bc de Iure , contra qu*m m. assim titur directa probatio, ut patet ex cap. 1 quest. de Sponsal. cap. I . de p sumpl. lita . b. I. C. de rei uno actione , ob eam em-cacem rationem . quia sum talis praesum' tio ab apertis, & violentis Indicijs praetur, pro manifesta veritate habetur. 1 Pςnnaria. pari. directe quaest. is Commenta So. qui comment. 7s. super quaest. o. diuersa facta, ex quibus executor eorum hetteticus , aut credens haereticorum iudieatur, adducit ex Concilio Narbonensi evit. 19 totidem eius
7 Sane,inquit, inter culpas,eri quibus credotes possunt iudicari, 'ne viterius dubitetis hocine firmiter arbitramur, i reuerentia fecerunt hireticis, uti credentes orationes ipsorum im--plor tesat bonos homines profitentes,quasi Morant illos, qui ficosolatione e ι ubi eum quem
30쪽
quem Con tantur in ii retieani percipiendo perimpositionem manuum, se saluare proditionaliter mentiuntur, aut seruitio eorundem,ubi maiore ipsorum librum tenente aportum p ipsum quasi tuti generali consessione, remissionem intelligun t fieri peccatorum,aut egnae Valdesitim, ubi aieccenae mensa posita, dc pane superposito Valdensis unus benedieens, At frangens, dansque astantibus, credis secundum damnabilem Secta corificere Corpus Christi, noen causa perdendi, Vel reprehendendi eos, uel alia commendabili, 68 seu excusabili affuerunt. Si eisdem Valdensibus Peccata sua consessi fuerint, ut solat quis , Ecdebet Sacerdoti proprio confiteri, si pacem ab hς- reticis . seu valdensibus, vel panem ab eis bene dictum a quocumq; sibi missum, vel datum scie-ter, ac damnabiliter receperunt, si crediderunt eos in sua Secta saluari possed tae ibi, Ze plura alia videas si lubet, cirea quae norat Penna, licet sint propria li reticorum illius temporis , possias aliis accommodari. 49 veru m alia iacta in Iure expressa breuiter peris
Curramus, dc exprimuntur per commissionem ,
vel emissionem,seu desectu, primo si quis citatus ad respondendum de Fide uti suspectus in ipsa
non Compareret, di excommunicatione ligatus Per annum mansit, anno elapso ex tali fact o haereticus conuincitur,dc damnatur eap.Cum contumacia de haeretie. in 6.sci Seeundo, Si quis in haeresim relabatur, quam
Prius abiurauerat in genere, vel in specie ob li iusmodi relapsum, haereticus pertinax reputatur, cap.ad haben. g. si illos quoque de hqreti c. lib.6. unde pena haereticorum ordinaria puniim .sr Tertio, si aliquis post abiuratam haeresim, doqua conuictus fuerat, aut postea conuincitur cum haereticis communicare deprehenditur eos visitando, receptando, dedueendo,associado dona vel munera ora tribuendo,haereticus pertinax censetur cap. accusat. g. id loquetur de haeretie. lib. 6.
31 Quarto, Quisquia dum esset sanae mentis ista
morbo, aut corporis infirmitate constitutus,petiuit haereticos consolantes,vel id praestitit iam. morti proximus, etiam post perdita iam loquelam, vel usum rationis amissum,eam consolati nem, seu verius desolationem receperit, si prius habitus suerat, de heresi suspectus, aut diffamatus, haereticus omnino reputatur, cap Fiiij de haeretic. lib. 6.
33 QSinto, Quicunq; de haeresi fuerit suspectus,
3c de Episcopi aut Inquisitoris mandato, non se purgauerit, uti haereticus traditur Curiae Seculari, cap. ad habendam F. qui vero de haeretic. s sed hoc est intelligendum, ut notatbene Pennamitin. COm. 24. Par. 3. direct. iuxta declarationem textus in cap. excommunicamus,quia tunc
si per annum sustineat excommunicationem, eo elapso, ut haereticus poterit damnari.
13 Sexto, Mi iiis postquam se eanonice purga.
uit de errore,cuius vehemens suspiciosuerat c5tra ipsum, nequaquam, si soIa leuis in eundem relabitur, uti pertinax haereticus est iudicandus, de Curiae Seeulari tradendus iuxta textum in cap. ad abolendam, S. illos quoque de haeret. Eccap. excommunicamus it. I. I. adiicimus de haereti c. traditq; ut certum eum Hei merico Penna.3.par. dire 9. Comment. 38. verum. At primsede Iure nulla, sed de hoe plenius alibi.
Da sectis, o erroribus Haereiicorum, ast In elisam e traFidem Crubosicam , qui ante Incarnasionem saluatoris Nostii extiterum.
1 et Ost traditam in communi doctrinam de signis, seu indiciis ad eognoscendas infidelium, aut hγreticorum Sectas, Ecdiaereses; aggredimur Deo dante, earumdem in particulari cognitionem , , , seu potius si inplicem enumerationem. Non enim est in animo ipsas quoquo modo discutere , , aut nnllatenus refutare, sicutdiscutiunt, εc resutant Controuersiarum Scriptores, praecipue Catilina-IIς Bellarminus triplici magno volumine contra haereses nostri temporis ; sed tantum enumerando breuiter proponere, dc antiquas iam extinctas excitatis denuo nosro tempore , aliquantisper conis a re. In qua enumeratione exequenda , vestigia sequemur tum Sanctorum Patrum, D. Irinci, D. Epia
phani3 , D. Philastrij, D. Augustini, D. Damasceni, tum Classicorum auctorum Bernardi Luezembergeti sis, Aiphonfi a Castro, Gulielmi Lindani, Cabrielis Prateoli, Sanderi, di aliorum, a quibus t tum id quod ad rem prssentem spectat, mutuati sunt, magis recentiores, qui tabulas Cosmographiis eas de Statu Eeclesiae Catholicae, vel totius Mundi addiderunt , ut Gilbertus Genebrardus, Iacobu 3 Gualterius, Re reliqui. Quibus etiam adhaerentes,tametsi in sequentibus capitibus praedictas Sectas. Se haereses gradatim, attento Seculorum, seu Centuriarum ordine expressuri simus, quae a tempore Verbi incarnati usque ad praesens emerserunt; praesenti tamen capite quascunque serὰ p cedentes abombe eondito usque ad tempus Iegis Euangelicae pro captu ingenioli nostri, qua poterit breuitate, ερ perspicuitate fieri non incongrue comprehendemus.