장음표시 사용
191쪽
MED. D. ET ANAT. P R O F. PUB L. O R D. CAPIT. ΤΗ ΟΜ, CANON. ET H. T. ORDINIS sUI DE CANO
SOL EN NI PHILIATRORVM CENSURR
193쪽
PRR LOQUIVM PRAESIDIS. Ierunt ab Omni fere aevo in ny edicorum Scholis,
qui accuratam Corporis Humani cognitionem futuro Medico non multum nece sariam esse contenderent. Antiquitus Sectae Methodicae addicti, quorum Antesignamus facile erat Thesalus Trallianus, istam susque deque habuerunt, generalibus quibusdam artis, egulis contenti. Nolro hoc seculo aliqui non quidem omnem, Jed curi fam tantum G a praxi medica remotam corp0ris n0stri Top0graphiam e Medicinae pomaeriis pro scribendam etfe arbitrantur. Quid enim, sunt, Medicum clinicum juvat, singulorum muscul0rum n0mina, situm My ussiιm addidici Oe, quid prodest, minimas vascul0rism propagines scrutari, quid , exilissimas nervorum fibristas prosequi ' Equidem illis largimur,
quosdam Anatomicorum aliena tractare , re jubtilia nimium sediari, quae in praxi clinica ntillum, vel admodum exiguum, habere usis in didentur, sed)edulo etiam cadendum, ne, qMe est ingenii humani procliditas, tu contrarium delapsi superficiariam partium cogniti0nem Medico susscere nobis ullisque persuadeamus. Memoenim ignorat, Medicinae Studi0bs de corporis humani
statu tam sano quam m0rbido disserere adde judicare )examussitn n0npo se, nisi extringeram juxta is intrin-1ecam corporis fructuram habuerint probe perspectam, verba sunt D. Conr. Barchusen Hist. Med. Dial. 3. Et paulo post Idem uerbis ab alio mutuatis pergit rustra aliquem corporis conservationi operam dare, nisbabuerit perfectam ejus cogniti0nem. Nec eis, cur Scienti
194쪽
entiae Anatomicae utilitatem arctiorem reddamus Asu t0S tam labor, tum, quae conjuncta bubet, fastidia a sedulo ejus studio, deterrent, adeo ut pauci sint Agedicinae tyrones, qui licities bae in re excedant. Ulistiam non omnia, quae curio sit nubis prima fronte Uidentur , usu destituuntur, is non in inferion, saltim in Chirurgica praxi, quae felici eum ilia connubio conjungi utique debet. Thema praesentis Di sertationis eXAngiologia , Jeu doctrina de mos de sui nitim non ob- scis re, uti opin0r, c0mprobat, quantum utilitatis pariter se lucis arti fedicae a fundat Anatomia. Clarius idem docebit Pathologica Venae Portae, quam δε hili f. D r. Respondei is meditatur, tractatio, Π 0te qua portam pandit non paucis assectibus p. n. melius cognoscendis es felicius curandis, qui alias nescio quibus causis ad Gibi Jolent. Dum tero aliqBid de hae vena commentari secum con stituit, Iliada po I Homerum scribere aliquibus forsan videbitur, cum Cel. Stab-tius undecim abhinc annis eodem labore perfunctius egregie jam fuerit. Verum sunt res, quae, quia iu-gre Fum in animos non facile inveniunt, nimium dici, repeti, aut inculcari haud postfrint. Ceterum, uti persuasum nobis est, Nob. Dir. Rel0ndentem nostrum pr0fectuum, quos singulari plane a s siduitate sbi in Sc entia Medica comparaUit, specimen mascule defensurum 6se, ita facile auguramur, jore, ut Patriae spem aliquando egregie adimpleat, adeoque laudubites Musc0natus, qui publicam omnino laudem merentur, Studiorum Patronis de Meli0ri commendare nulli dubi
195쪽
F. I. ' LI Utequam ad ipsam Vende Portae considerationem progre- diamur, nonnulla de ejus Onomalologia praelibabimus.
Dicitur hoc vas Galeno communiter φλε se ἐπί πυλ eseu προς τας πυλας, vena juxta aut ad portas sita. Rugo Epheso L. I. C. 28. de App. Part. hum. corp. φλειν πυλη. Quam rationem secuti Latini illud Venam Portam, vel rectus Venam Portae appellarunt. Per πυλας autem in Veterum Scholis intel lexerunt nunc eminentias seu lobos hepatis, quales in brutis animantibus potissimum, in quorum sectione multum occupati olim fuerant, conspiciuntur. Sic Hippocrates Lib. τοῦ 'Avατομ. de hepate loquens: υπερκοργφJσιας, ait, εχον Ουο, ἁς- ιπυλας , duas habens eminentias, quas Portas Vocant. Qua voce etiam paulo ante de pulmonum iobis usus es L Et extispices olim in sacrifidiis fibras seu lobos hepatis propriis nominibus distinxerunt, atque in illo, uti e Rusio Epheso l. c. patet, πυλας κ.Hι τ καὶ Sc. annotarunt. Nunc per idem vocabulum innuerunt illum iecoris lobum, in quo Vena, de quaa agimus, sese in hoe viscus insinuat, quo sensu Galenus C. IV. de iis . pari. C. a. & Com. II. in Hippocr. L. de nat. lium. b. 6. intestinis in jecur feruntur, ad unum locum, quem portas jeco
ris Vocant, omnes coeunt. Hippocrates item & cum eo unive
1a Asclepiadarum familia ingrentura venae in hunc locum multis angustis viis divisum portas nominavit: cum quibus concordat Pollux Onom. L. II. ἔ. 2Is. κοιλωται δἐ τα πατΘ το μDTom. III. Λ a ἀυτου
196쪽
Nunc vero etiam si πυλλαι nonnullis indefinite dicitur sima hepatis superficies, ita enim Ioli. Gorraeus Gesin. Med. hanc vocem applicat, dum ait: Πυλοιι ηπατο dicuntur portae seu pars sima hepatis. Pari ratione Pergamenus L. de ven. & art. Disteri. c. I. de venis ad ventrem pertinentibus sermonem faciens docet, quod ex uno illae principio prodeant, cava nimirum jecoris parte quam portas vocant. Qui autem nomen istud huic venae impo- luere, illi ut bene monet Riolanus Anthropogr. Libr. II. c. I T. jecur urbi aut sedibus amplis compararunt, intestina ct ventrem
agris, e quibus instar viarum per Venas multas commeatus civitatis vel domus in portas convehuntur; id quod non nisi juxta Veterum mentem admitti potest, utpote quibus hepar chylum Rsuccum nutritium per hanc venam attrahere videbatur. Unde de Arabilius Lai tea dicitur. vid. Barthol. de ven. c. g. Alias etiam Galeno appellatur φλε ο μεγαλη ad distinctionem venae cavete, quae eidem dicitur, ut re εο με ο Λη επὶ Gυ ας Latinis ostiaria, quae v OX tamen vix in usu eii.
. II. Sed inissa Onomalologia ad Pragmatologiam pergimus, tradituri ante omnia non tam definitionem Logicam, quarum paucae in Anatomicorum Scholis occurrunt, sed solum qualemcunque & brevem descriptionem. Est itaque Vena Portae vas sanguiferum venosci in infimi ventris magnum & capax circa utramque sui extremitatem innumeros in surculos divisum, interjecto circa medium trunco, sanguini a nutritione plerorumque abdominis viscerum residuo excipiendo & ad liepar vehendo inserviens. Merito illam appellamus qualemcunque descriptionem, quia si Omnia, quae considerationem ejuS Anatomicam spectant, complecti deberet, in immensum e Xcresceret.
Sita est haec vena in infimo corporis Ventre, quem vulg3 abdomen vocant, & quidem cum venae cavae positu considerata,
197쪽
paululum oblique, hujus quippe truncus, quamdiu in hac cavita te latet, recto magis situ arteriae magnae leu a ortae accumbit, &corporibus vertebrarum superimposita est, illa vero sinistrorsum defleetit. Circumscribitur hujus Ventris limitibus, atque ex eo nugouam egreditur, di Verto iterum a diciae venae cavae decursu, utpote cujus rami non solum in reliquas corporis cavitates, sed etiam ad extremitates tam siuperiores quam inferiores evagantur. Id quod tamen non impedit, quo minus per totum abdomen disseminetur, ct in singulis ferine ejus visceribus, paucis exceptis,4 plures aut pauciores radices agat. DicimUS paucis exceptis, renes nam qne, capsulas atrabitarias, vesicam urinariam, & partes generationis intactas relinquit. IV. Galenus I ser. de ven. satis apte arbori illam comparat, dum imaginare, inquit, arboris quendam truncum, qui parte inferiore in multas radices, superiore in numerosam ramorum sobolem findatur. Hoc pacto quae in ventrem Sintestina deferuntur creelius dixisset, quae a ventre & intestinis proveniunt ) venae proportione radicibus respondent, rami vero sunt in hepate. Quam ob causam etiam Idem istam σελεχιαιαν appellat , quod caulici aut trunco similis sit. Quae comparatio juxta Recentiorum mentem admitti etiam potest; quemadmodum enim arboris radices succum nutritium e terrae gremio imbibunt, & ad truncum devehunt, ut inde in singulos ramos, folia di fructus, si qui adsunt deferatur, ita pari ratione surculi Venae portae, qui in intestinis,
omento , ventriculo, Liene &c. radices agunt, recipiunt sanguinem, qui ad truncum promotus ulterius in innumeros ejus ramos
per hepatis substantiam disseminatos progreditur. Sed uti alias ita etiam hic tertium comparationis nimis extendi non debet, siquidem in aliquibus disi nile hoc simile est, tum quia venae nostrae radices, longitudine, numero ct capacitate ramos multum superant, tum etiam quia succus, quem excipiunt nutritioni de stinatus non est, uti veneranda quidem Vetustas sibi aliisque per- sua serat. . U, Λ a 2
198쪽
f. V. Uenam appellavimus vas illud, de quo agimus, idque jure smeritoque, quamvis in nonnullis a reliquo venarum sy stemate recedat. Et primo quidem ratione tunicae, quippe quae in hac firmior est & crassor, atque tam flatui immisso quam cerae per Syringam injectae multum resistit, cum e contrario in aliis tenues adeo membranae deprehendantur, ut vel ab injecta cum impetu cera, vel etiam rudi ore manuum tractatione facili negotio dilacerentur. Quod discrimen cuilibet statim apparet, qui venam portae pariter ac cavam paren chymate hepatis exuere laborat, haec enim facile rumpitur, illa non item, sed idem pene cum arteria hepatica robur habet. Quod tamen nonnisi de illa; qua jecori immersa latet, intellectum volumus, nam truncus ipsius & rami per abdominis cavitatem excurrentes seque tenues & ruptioni obnoxii sunt ac aliae corporis venae; hinc cum alias in vasorum systemate texturae crassities cum tubulorum capacitate decrescat αextenuetur, in hac vena surculi per hepar diste minati trunco sunt firmiores & robustiores D tun autem de fabrica venae portae ferino nobis est, ad illam non referimus integumentum illud membra-Daceum ei cum aliis quibusdam partibus commune, nempe capsulam, uti Franc. Glissonus id feci si e videtur Tr. de hepat. C. XLII. duas ideo tunicas huic vasi assignans. Quanquam enim non inficiamur, hanc capsulam tunicae vicem praestare, ea tamen
ad venae portae fabricam proprie non pertinet, I. VI. Secundo, motu quodam, diastolico S systolico gaudet, ut-
ut minori quam arteriae. Nam quod diastolicum attinet, ille squidem arteriis proprius non est, sed eum venarum systemate communis, siquidem re hae a sanguine sensim sensimque accumulato dilatantur, quamvis non adeo ac dictae arteriae, utpote in quas humor vitalis cum impetu irruit. Motus vero constrictorius vulgo denegatur venis quamvis adhuc sub judice lis sit, an non diastolen necessario sequatur systole ) sanguinem quem hic motus in arteria propellit, in venis utut lento gradu promoventibus
199쪽
valvulis circa extremitates positi S ct musculorum abdominis motu. In hoc vero differt vena nostra a reliquis, quod ubi hepati immersa & capsulae inclusa est, manifestiore motu systolico prsedita sit, uti Glissonus l. c. illud bene annotavit, atque aliquatenus pulset, quem tamen non a se S per se habet, sed tum a fibris nerveis,
quae eam ubique comitantur robustissimis, tum etiam ab arteriis adjacentibus, potissiuatim vero a figura ramorum conica illi arteriarum simili, nec non a capsula quadam mutuatur , quae arteriae hepaticae, poro bilario &vasi nostro communis eiu Haec apetitonaeo aut potius hepatis tunica enata fidissimus horum vasortuncomes per totum jecur e Xisiit , illaque vaginae in modum arcte complectitur, neque cingit modo, sed & elasticitate & hinc dependente constrictione sua motum huic venae pulsatorium communicat, quo liquor vitalis lento alias gradu in illa incedens non parum promovetur. Vid. HOlfmania. Id. mach. hum. Seel. 7.
Tertio in hoc etiam a venis extremitatum discrepat vas nostrum , quod organis membranaceis, quae sanguinis c tu sum mΟ-derantur, ideoque valvulae appellari solent, nullis instructum sit. Notum alias est vel Anatomiae tyronibus, in ve uis p Raecipue eX- tremitatum tam superiorum quam inferiorum certis hinc inde di. stantiis, ut plurimum binas ejusmodi val vulas parieti venae interno affixaq esse, quae difficilem sanguinis, utpote liquoris gra Vis, praeternaturalem moltim muItum juvant. Neque etiam eos latere potest illas per abdominis cavum distributas organis hiscedestitui. Proinde quemadmodum in illa venae cavae parte, quae in infimo ventre latet, ita pariter in vena portae per totum sui de cursum nullae occurrunt, uti id patet ex injectione cerae aut liquoris colorati, quae trunco immissa tam in hirculos hepatis quam in ramos viscerum inferiorum contraria etiam via sine ullo obstaculo transit. id quod fieri non posset, si ejusmodi pellicula
adessent. Causam hujus defectus nonnulli adscribunt tortuoso ejus & arcuato per mesenterium S intestina decursui, cujus beneficio sanguis, si sorte per unxian regurgitat ramum, in alium
200쪽
facile recipitur. Quam utut non in totum rejiciamus, eam tamen potiorem este & magis attendendam putamus, quod in continuo inspirationis acta n do a diaphragmate modo ab abdominis musculis vasa aeque ac infimi ventris viscera nunquam non comprimantur, sicque hoc motu, etiam sine valvularum adminiculo, liquor in illis contentus, quantum opus est, propellatur. Objiciunt quidem aliqui, venas artuum pariter a musculis comprimi,& quidem continuo in illis quorum vita nil nisi motus, nil nisi labor est, hoc tamen non obstante, illas valvulis, structas e sto voluit sapienti stimus Naturae opifex. Quibus respondemus, hoc guttae genus paucis numero hominibus familiare esse , & si qui sunt, qui interdiu perpetuum quasi mobile in rerum natura adhuc desideratum prae se ferunt, noctii tamen quiescunt; cui accedit, quod, cum venae artuum praecipue inferiorum a corde magis remotae sint, sanguinis in illis circulatio ordinaria naturae lege magis impedita observatur, ejus ascensus omnibus modis juvari opus habeat. . II X.
Denique ex eorum numero, qui venam portas ad arteriarum potius naturam accedere contendunt, non pauci allegant, istam sanguinem, quod arteriarum munus eii atque officium, visceri alicui nempe hepati advehere, eum in finem, ut liquor aliquis nempe bilis ab eodem in acinis glandulosis sequestretur. Cui addi potest, quod observationes, ut ut rarissimae prosleiat, ejus substantiae partem pari ratione ac arterias in osseam transmutatam esse duritiem, de qua metamorphosi plane extraordinaria vid. Ruysch. Obs. Analom. LXX. id vero quod in venis oppido raro contingere solet in arteriis aetate quam maXime provectorum non infrequens est, uti id spepius in Theatro nostro Anatomi en vidimus. Confer. E. N. C. Dec. II. An n. III. Observ. 38. ut taceamus in cervis annosioribus id ordinarium fere esse. Hoetamen nobis non persuadet, Ut illam e Venarum catalogo expungamus, praecipue cum nonnisi Unum vel alterum ejus rei exemplum proslet; & quod hoc ossicium attinet, illud quidem in dubium