장음표시 사용
181쪽
sTAEL DE VENA P ORTAE PORTA MALORUM. 17 I oipue tanto facilius hujusmodi Splanico - Haemorrhoidalis pas-1ionibus pateant, in quibus talia dependentia commanis horum vas Ortina praelio sit. Oeterum verb, & licet exquisita pensitatio, subsumtio, 46 connexio hujus mutuae dependentiae Haemorrhoidalium Molutim. cum Splenicis, H pochondriacis, Cardiasticis, per vasis brevis regurgitationes 4 pathematibus, ne apud Veteres quidem disertὸ reperiatur, quibus alias universam Historia=n Medicavi, diligenter R perite consignatam debemus: Habent tamen utique, quae in genere, ad The , eximie conspirent, & ad minimum Agi latim affectuuin horum hisoriam, in specie vero Haemorrhoidum, illustrent: Et prouida atque perita connexione, facile deinde inordinem redigantur. Merentur vero hoc nomine videri, tum ipse Hippocrates in sphorismis, ct Commentarius ad illos Galeni, quae eleganter Brassa volui, in Indice laboriosissino collectim indicat: Tam Hector Trinoavesius, in de ratione curandi particul. Corp. hum, asscct. l. s. c. lo. p. nr. ΣΩ. seqq. Tum Laelius a Fonte, Coninjustationum variis locis, quae facilh ex Indice locupletissimo con-1picientur: Tum denique ipse Forsus, variis operum suorum
Qui vero varia variorum fragmenta de Haemorrhoidibus perquirere, & propriam in iis concinnandis industriam collocare, luscepturus est, ille sequatur indicia Mattheri Sylva Medicae, voce Haemorrhoides, oc habebit quod agat. Quae quidem omnia, ct gemina apud alios adhuc Practio,iobvia, qucrum parem Indicem, videre licet in Moronio-Sch feriano Directorio Medico - Practico) si prudenter & sollicite comparentur & combinentur, colligetur inde Pathologia Theoretico- Practica qualem hactenus recensuimus, &quia in aliquibus passibus, quasi nova quaedam rea est , brevibus aphorismis repe
182쪽
172 STAEL DE VENA PORTAE PORTA MALORUM. I. Sanguis in Vena portae, facilius coacervari, impediri, pisscscere potest, quam in ulla alia vena. a. Iussis tus ita, opus habet vegetiore propressione ; quae ΑΤ
peragitur, modo Iut sinorum, modo Mesenterii, modo Splenis, imo Stomachi, variis pressionibus, torsionibus, uaationibus αconstrictionibus, Spasmodicis. 3. Inde naicuntur variae, partium quidem harum, motititiones; Sanguinis ver b inter ipsas transpulsiones, & modo congesto ad unam inter ipsas copiosior: modo plane perruptio, d expressio sincera. q. Partes illae, inter quas hae mutuae regurgitationes δέ translationes obtingere solent dc observantur, sunt Vena Liamorrhoidalis, Splenica dc portio hujus vas breve dicta.
s. Idque ob communem horum omnium vasorum ortum, ex uno aditu.
6. Unde quidem omnes Splenico - Hypochondriaci magis exercitati, proprie respiciunt ad excretiones Haemorrhoidales. . Interim, dc si vel istas adhuc sit alacrior, vel via. a
causis occasionalibas , aut consuetudinalibus, magis aptentur, set pe Vomitus cruenti, aut sane Ventriculi angores, de Lienis tumores oc infarctus praecedunt, aut loco Hanrorrhoidum, reeurissent.
8. Uel; si δLemorrhoides hae perrumpant, Zc conspirantibus causis conjunctis, expeditum successum Ranciscantur, s6 vant magis statas, imo frequenter exquisite menstruas, periodos. s. Tanto magis vero . facilius, frequentius, contumacius obtingunt talia pleraque faeminis; tum dire te ob aliquam menta fium cum ramis haemorrhoidalibus immediatam conspirationem: tum indirecte Δc mediate, quia generalis ad minimum assue do 48
183쪽
sΤARL DE VENA PORTAE PORTA MALORUM. 173io. Interim magis fere proclives sunt foemina, ad translationes potius illas regurg itatorias ad Spirnem, Ventriculam, Vomittim cruentum , Spalmos Mefaraico - Diopticos : quam ad perrupitones Haemorrhoidales. 11. Viri vero, nisi medicationes perversae interveniant, magis ad Haemorrhoidales actuales perruptiones.
ia. Et hoc quidem nΘmine ad torminosas Colicas circa Cras. ora Intestina: I3. Cum foeminae, magis circa tenuima, superiora intesina, imo ipsi ina inde Ventriculum, Cardialia, si orationibus, Comitibus, assiciantur. 14. Quibus omnibus subinde regurgitationes, dc inde compressorii infarctus circa ipsum Hepar, saepenumero accedunt, ut laterus, durities Hrpatis, Ascitica lymphae effusio, dcc. I . Tanto magis, cum pori cholo oui rami, per II par, cum ramis Peua porta ad latera incedant, indeque ab his dipentis, commode opprimi & obbtrui possint. Quod idem de L=mplaticis quoque Impaticis vasis valet. Et haec quidem de ΡΑΥMOLOGIA veme portae dicta sufficiant; Neque tamen proli Σitatis, qua circa ipsam usi sumus, pigeat: Speramus enim , ex hisce patientius perditatis & observatis, tam ad Theoriam Pathologicam, quam ipsam Traerapiam, aliquid utilitatis redundaturum.
DE METHODO MEDENDI AFFECTI B V S CIRCA VENAM PORTAE.
atuor constitui mus Cati as, a quibus perturbationes Venae portae maxime dependeant : Stagnationem , Crassitiem, metum subsistentiae, & Motus excussorios. His occurrendu muti
184쪽
17 STAUL DE VENA PORTAE PORTA MALORUM.
Si agnatio Sanguinis circa Venam portae, uti vel a generalia uudautia Sanguinis dependet ; vel a congesione universali, ereliquo Corpore exteriore ad interiora: vel denique a particulari impeditione progressus in ipsa hac vena. Ita ad haruiri causarum diversitates, instituenda quoque est Specialis tractatio. Quae a plet hora generali pendent aut foventur ad minimum,' congestionis & cohibitionis circa venam portae incommoda; a- ouatione imminutoria, adeoque ventilatoria totius Massae Sanguictis , corrigenda sunt. Ibi quidem, ut recte dici posse arbitror, omnes pochon driacos etse Plethoricos, ad minimum quoad ipsa initia ut artana passionum ; Ita omnibus talibus eventilationem quoque sanguinis. non modo utilem. sed subinde quoque necessariam esse. justa consequentia subfumo. Tanto magis, si in certis Individuis, quo u saepenumer3 ocincurrit, praecesserint frequentes Sporataneae Sanguinis Evacuationes, Narium Haemorrhagiae, aut in faeminis, menses; aut arbitrariae artificiales, Venae Sectiones, Scari cationes: Imo ipsae violenta, frequentiores, aut copiosiores Vulnerum Haemorarhetiae.
Talibus enim plerisque omnibus, si vita otiose, Sedent a- Ioria, diaeta plena ct vorax, accedat; Praecipue vero, si poturparcior, aut vino or, dc ami segnities, conjungantur: omnibus, inquam, talibus, certo ingruunt circa venam Porta pathemata.
Congesto illa universalis ex ambitu Corporis ad interiora. quae partim frigore, partim terrore, timore, moJitu, ad interiora oonstringitur; Tollitur partim a priori, contraria in hoc genere vitae institutione: partim a po teriori , Motibus lenibus Corporis exterioris quoque. Particularis impeditio in ipsa vena, est vel confrictoriam- aequalis aretatio, a fessione abdominis compressoria, a compressione, aut coutra nimia distentione Intestinorum, a Sybalis, aut flatibus ζ
185쪽
sTAAL DE VENA PORTAT PORTA MALORUM. I Vel est ipsus Contenti Sanguinis, nimis crust, effectus,
de quo in C X. priores expediuntur contrario regimine, ut abdomen ipsiutiliberiorem stum retineat; Intestina etiam. liberae suae permeabi-ktati , ct mollitiei restituantur: ubi laxantia, emollientia, ab- pergentia, locum & ulum habent: Et situs magis erectus , aut ambulatio. Priores, poscunt ipsius Crasos Sanguinis, cras oris, aut
Corrigitur vero Spissitudo Sanguinis, praecipue implex, parti in per dilutionem sum cientem ; ubi nempe; fu ninarum maxime multarum talium, nimius in bibendo defectus, fere ior dinarie occurrit: Qui proinde ad se ficientiam redigendus. Partim vero per Motus Comporis sum cientes, quibus Sanguis, uti in genere potenter artenuatur, e coagulatoria cras-1itie discutitur; Ita in Specie, cum ad Omnes motus Corporis si intensiores, Resparationis quoque intensio accedat, quae Vena nostrae portae privatim est pressoria Motrix, tanto utique convenientius, hic quoque instituuntur. Quadrant vero huc eo melius tales Motus, qui simul ab δε- minis frequentes lenes comprosiones inferunt. Cujusmodi, praecipue per loca leniter acclivia, prazciphra est equitatio, aut lenius succussoria, Oectura. Ubi de essicacia tam ambulationis, quam equitationis, ad Sanguinem in vena portae commovendum, satis vulgo nota est insatio repentina Lirnis, a praecipiti commotione horum generum, cursu immoderato, equitatione Succusso.
Unde quidem, ut reliquus Motus, pro universe Masse sanguineae attenuatione, utiliter instituendus, successive fieri, ct diutius conti duatus, sensim augeri debet, ut ita aqualis commotio, ct aequabilis uictributio ipsius sequatur: Ita in nostro quoque negotio privatim, eo circumspectius id feri dehet, quia hic non ita Dromtus abitus per Venta, Ut in reliquo
186쪽
i76 lsΤAHL DR VENA PORTAE PORTA MALORUM.
reliquo corpore, patet; Sed quicquid vehementius ad truncum venae portae versus Hepar comprimitur, si per hoc ita violenter procedere re progredi non possit, stive quia nimis Spissum, si vequia ad proportionem ramulorum Hepaticorum, nimium:) Ibi prima utique proxima regurgitatio, collectio, & renisus, praesentissime & expeditissim e fit in ramo illo insigni, capaci, & ratione situs, quasi primo de trunco Vena portae, nempe Splenico: Idque tanto magis, cum ipsim ejusmodi dilatationem, aptissi-
De essicacia illa Equitationis, ct vecturae, in Phthi Icis, de Hecticis, summe notabilis est, inaudita quasi illa Experientia SVν-denhamii, qua tabidor equitationis quotidiano usu, ad sanitatem revocavit. Vid. opusculorum ejus p. sal. sqq. s 7 D. In Colica, aliisque Chronicis morbis qui quantum venae portae vitiis debeant, ex historia nostra Pathologica ebicescit. ) p. a M. 28. R. epeto a S sertionem ejus, quam pag. citata 7S . proponit: Sane haud multo certius Cortex Peruvianus Febri intermittenti, quam in juvenili aut puerili aetate, siquitatio Phthis medetur. De Navigatione ex Italia in i Iptum, vid. Plin. g. U. e pis. s. ct alter Hist. Nat. L. S/. c. A. tandem Cornel. Cepus, LI.
Caeterum verbo attingimus, Spontaneum illud Naturae circa
haec incommoda sollicitae, subsidium, Suspiria: Quibus, ut ipsi
patientes sentire sibi videntur aliquam liberationem dc expeditionem angustiarum: merde thnen Ieio ter umbs : Ita mechanica ratio profundae talis, & fortis, resipirationis, in aprico utique est, quod commode ad haec incommoda adhibeatur. Hic e Diaetetico hoc fonte, & praeservativa indicatione, jungi omnino debent, Flatulentorum omistio, frigoris evitatio, Excretionum alvinarum tempestiva promoti O. Mediate, ad crassitiei tanto faciliorem discussionem per Motus Corporis, facit maxime ipsa praei nisi a Venae sectio: Si quidem imminuta quantitate, quod reliquum est, ct expeditius i clongius
187쪽
s AKL DE UENA PORTAE PORTA MALORUM. 177Iongius expandi atque extenuari valet: Unde ipsariun quoque viarum tanto minus incommodum , aut in qualis, aut nimia tensis aut diser δ' tunc metuenda. Medicamenta, quae sanguinis Resolutioni promptiori succurarunt, sunt primo ipsa Antiscorbutica pleraque. Abstinendo nimirum a tenacissimis illis, Cochlearia, Nasturtio, si ad Venam portae solum dirigenda siit intentio. Cum enim nimis tenuium par-33 tium illa sint, levissimo sui tansitu, hic quidem minus e Sciunt quod opus est, interim in tota Massa majorem concitationem producunt. Unde praecipue in abundantia Sanguinis conjundia, circumis spectius semper usurpanda sunt. Cruda tamen, seu in tota sua substantia, revera longe utiliora sunt, propter tempgratiorem Salino - Sulphuream temperiem: quain soli ipsorum teneriores &agiliores Spiritus, qui nimis cito, ct nimis Praclitanter, quicquid praestant, per3gunt. Sane respectu hujus Salinae substantiae paulo fixioris, mini. me rejicula sunt ipsa quoque horum tracta, ut Experientia locupleti testimonio confirmat. 3Neque frustra omnino est, quod Hermaunus Nicolai vici Bonetti Med. Sept. Collatilia, T. r. p. GR. monet, & velut ipsius Naturae indicio superstruit, quod acriora illa, commodissime temperatis, & in Specie Cochleariae, aceto , miscenda sint: Uti jam pridem Forsus, eandem cum Beccactiva contemperare sategit. Alia Resisentia huc quadristia, sunt praecipue radices salia vo-Sulphureo tenuissimo Principio divites, Ari, Helenii, Pimpia vel albae, Pelassidis, Bardanae, Vincetorici, Ochor. tar xaci diptamni albi: Herb. Betonicae, capiti. vencr. Agerati, Chaere otii, origani, Centaui . minor. ut ix horum flores &summitates: Semina temperata, ans, foenicvl. Coriandri, Carvi, NAgellae , siler. 3montan. Gummata seu Gumini Resinae, Ammoniac.
188쪽
178 sTAHL DE VENA PORTAE PORTA MALORUM.
circumspectione adhibita: Succin. quoque, & G I-Iuniper. 3c ladani , i cc. Haec omnia di singula , ut & inde paratae E entia, Extracta , infusa &c. si pro diversitate Temperamentorum recte usurpentur, essicacia utique sunt. Resolutis ita Humoribus, procedit sacile Sponte Motus ipsorum paustuus: Sed viarum capacitas, disiensio, saecVcentia, requirit fere Specialem Indicationem. Licet enim antedicta acriora, simul edant Nervino - Toni- eum effectum, re simul vias quoque ad robur aliquod reducant: Est tamen ille effectus magis temporarius tantum, S minus durabilis. Unde magis fere ad mitigandum malum, quam ad evertendum funditus, ct constanter curandum, satisfaciunt.
Subad ringentia vero paulo Axiora, lenia simul, sed eo ipso diutius continuata, plus hic praestant. Ex his principalia quidem sunt ipsa Martialia, interim neque in his locum habent crassius ad ringentia Martialia praeparata. Unde attentiorum PraMicorum non levis est querimonia, quod Martialia fan e admodum perversos effectus edant: nempet crudiora. Est hic utique commendabilis, vel crudus Mars, vel tene rima ejus portio, Crocus Martis Cachecticus Linoisseri. Juxta Martialia tenerrimae, sed & satis emcacis operationis Tonico- Nervinae, sunt Salia volatilia urinofa. Chir magis emcacia, &proinde referenda sint, in hac Classe, quam in priore, Himnorum alteratiυa ; ne nimium excrescat disputatio, hic non prosequi possiunus.
Interim, sub universa hac utraque Indicatione cavendum, ne Mothodus pervertatur, & illa quae vias adstringunt, exhibeantur ante, quam contenti humoris facta sit Resolutio: id est, ne Motus institκatur, antequam materia sit mobilis. Ad Motus vero Activos, succurrendum est, vel placatione eorundem, & speciali cohibitione: vel eorundem promotione.
189쪽
STAEL DE VENA PORTAE PORTA MALORUM. 379 Placationem, simpliciter sputis,& Narcos peragere, nemini temere suaserim. Adhibeantur Anod na, per avomatic analeptica additamenta ad minimum correcta. Talis est compositio Laudant liquidi S enham; Pilulae Panacea Solaris Nili gans: Quas tacite imitari videtur B. Ludovici, in Pharmacia, ubi de Laudanti: Confer. Schula in Triga Cinabr. Cinabarina vero, sussiciente simul dos data, essicacia utique hic sunt, praecipue, cum momento saepe, anoonorum Opratorum sociata.
Commendat inter Narcotica, ad tales fines, m . Pil. δε nglossa D. D. Praeses, utpote ad Sanguinis Tonico Spasmodicas pressiones valde appropriatam. Nemo vero susceperit, Optatis directe sistere Motur, abundante adhuc, & neglecta materiali causa. Siquidem nunquam ad tollendum Morbum, neque vero ad directe consequentia Mor- S borum omptomata, danda sunt & sussiciunt: sed unice, ad gradum symptomatum temperandum. Quo impetrato, a Materia correctione &emotione minime cessandum. Sed hic labor, hoc opus est lSupersunt duo, ad Contemperationem Motuum exacerbatorum circa venam portae, essicacissima. Unum generale, alterum
Illud, est Nitrum; cujus emcacia, Humorum Acrimoniam& contemperandi, & ad evacuationem commodissimam, Diureticam. placidissime deducendi, non habet sibi par remedium. Neque vero altera ejus energia, Aras partium, sensu illo temperatissimo frigidulo, quem gustui ipsi offert, assiciendi, oblivioni danda, ct in strictura fibrarum impetuosa, frigido - humidulum quasi, relaxatorium estelliam edendo, commendanda est. Sane, quantos usus hoc concretum, simplex, nulla molesta amte eversum , in omnibus illis effectibus pra stet, quos vulgo ab irritatione & acrimonia Humorum deducant, usus docere debet, verbis enim nemo facile crediderit.
190쪽
18o sΤAHL DE VENA PORTAE PORTA MALORUM. Alterum, est Millefolium. Quod non frustra, in Dissertatione de Motu Tonico, appellatum este turbarum circa v nam
portae Moderativum specificum, usus circumspectus docebit. Ore Occius, inquam. Cujus, ut in omnibus specifiuis, Motus nempe orcialisonos consopientibus, ille generalis est ta-: Nequ) moVerc, antequam materia At mobilis. Neque m tus temere Asiere, materiali i orum causa non sublatά. Proin tio horuin motuum, fit vel per discussionem, medicam seu Phammacevticam & Diaetolicam 3 ut ita cedente materia, cesset :De quibus supra :Vel per Dacuationem congruam. Mediate, indirect per mensum promotionem, in feminis. Di recte &. immediate, per Haemorrhoidum alluefactionem, in viris. De quibus rebus specialislime agere, ut extra instituti nostri rationem est, ita cum opus ipsum propositum, in molem insolitam succreverit, tanto eonsultius hic subsistimus, exquilitiorem harum rerum e asciationem, quibuslibet qui possunt, commendantes.