Henrici Henniges, De summa imperatoris Romani potestate circa sacra. Liber vnicus

551쪽

s ra De Summa IN. Potestate circa Saera.

us. Sed insura pro imperio tramauione cum I ontifice nita. as. Retento saltem inter dissentientes arbitrio. Io. Maiae etiam plebs perfacrum ordinem exclusa ab electi

nibus. 3ι. Et rursus Sacer ordo per Romanum Pontificem cum Omnium bonorum dolore. . 3 a. Tandem pod irrita aliquot concilia in concordata n tionis Germanica consentum. II. Eorum tenori. 3 . Et summa inaequaliaου pactorum. 3s N c siu tamen . Sede Apostolica cum mersatorum. 3L Aua patia .pitulationis quidem nom.nata; sedigno

3 . Refutantur a sema argumenta a Nicaeno eamne ta roti M. Capitulo. 3ι. A temporali neri ordinis jurisdictione.

Ab aliorum canonum autoritate.

o. r. a.

s. s.

Omnium summae potestati in ministros E

clesiariam actu obeuntes functiones suas, liceat, expositum est: nunc restat ea imperii pars, quae in constitutione ministerii & assignandis functionibus versatur. Eheu, quam magnum rursus in hoc argumento Pontificiis vulnus V ritas ; quam contentionis & odii ambitiosa materiest nec plurimi ex nostratibus sine sacrilegio, dum ad nescio quam plebis auram inverecundam Caudam iactant, & vanissimis suis plebiscitis sceptra regum majestatemque admordent stru

inoso Blondelli libello in furias di rabiem acti, ut

552쪽

sure pusis in regimine Messastico, totum hoc, quicquid est, quam indigna decempeda metiantur. Horum verb perpetuus sive error . sive malitia, ex more antiquo est, quem necessitato

ob desectu altioris praesidii ortum incauta mei morphosei in ius ratum di immutabile torquent.& contra Principum jura velut praescriptione pertinaci superbia tuentur et enimvero oppido injuriam in Nutritios suos Ecclesiam hac doctrina esse quis non animadvertit Z quae iii iesis negligentiam & contumelias infidelium vindicat : cum improbaretur adhuc Christiana disciplina seculo,cum per publicas leges inter crumina esset , non erat alia constituendi Ecclesiastici regiminis ratio , quam ut ipsa Ecclesia I Regibus pro derelicto babita naturali libertate utereturis sui corporis curam susciperet r id enim iuris ex con sen si habet quaevis communitas sibi de necessariis ad consequendum finem , quem affectat, mediis prospicere: sed quando primum purpurae ingenua pietas intexi cepit, dc ad Ecclesiae Christianae honorem non persecutiones rescripta Principum sacro encausto rubuerunt,

gratanter civili imperio resignavit externam mi directionem & in tam florioso patrocinio a quievit e nec aliter tulit civitatis ratio, ne subditi suocunque colore viderentur plus valere ipso imperante. Nam quis ille civilis ordo, ubi in Iacris rebus, quibus Reipublicae securitas & quies plurimum nititur, inferiori aliquid decernere licet, quod superiori non licet confirmare aut rescinde quid de imperio facimus, quod in quibusdam rebus moraliter non illicitis ita torpet r

553쪽

t 34 De Summa I . Potesate cina saera. lan tot seculorum continuum usum , quae inter

Constantini M.Christianum regimen sunt & Hibdebrandiana parricidia , tyrannidis accusemusti latrocinii, quod non dubitavit Baronii canina facundia facere O audaciam hominis & impudens os; ergb tot sancta Concilia, tot suffragia Patrum cum hac Ecclesiet peste conspirarunt e ergo cum Patronos quaereret Ecclesia, in piratas incidit, & ipse vastatione tam nefarie depraedata sibi placuit Z erg6ccecutiit ad miserias suas aut iagnobili assentatione praedonibus blandita est Ergo Hadriano, Leoni, & aliis Pontificibus laeva mens, lapideum pectus e Uno Hildebrando licuit ex veritatis speculo in divina oracula inspicere remo is solus ad tot monstra debellanda a fatis sustitatus i ille qui vir Z Praestigiator. perduellis, rixosus, ambitiosis factionibus, nec ullis honis moribus notus : o vanitatum ludibria de ingenii dotes empto buccinatore dignas i o religionem , quae illis virtutibus fidem §atores inveniti Sed fremat interea superstitiosa pietas: indignentur populares fasces, nunquam deerunt recta & candida ingenia, quae Corruptelis, fra dibus, minis impervia etiam sibi honorificum

ducent,pro veritate & regibus cadere: quamobrem in hoc argumento quantiamque immanibus procellis maiestas oppugnata semper tamen cultores invenit, qui audaCia gigantum molimina summa fortitudine disiicerent, & inviolabi-lam Principum sanctitatem ab invidia & livore tuerentur. Et me Hercule q uis serat bona fide hanc animi humani impotentiam, ut vel sacrificuli vel humiles Cadmeorum fratrum sordes

intex

554쪽

ti P. VII. De Nectionibus. syrii iter pulvinaria di fastos cerdonumque purg menta impune sacrosianctis capitibus insultaret Eut religionem ad sui cerebri mensuram aestiment& ordinationem ministerii transcribant familia . suae: & tolerari adhuc possent fastuosi Dictat res , si solo impetu & numero valerent, si quam non habent rationem , tam non assingerent improbae causae: ita enim sine fuco & alienis plumis mendacium sua se turpitudine facilius prodet, di parricidarum pestilenta consilia destitueti sed quod aeternam naturae legem, quod divina & humana iura , & primitivae Ecclesiae necessariam consuetudinem ad suas partes violenter pertrahunt , & superficiaria Vplicatione confirmant, id prosecto indicium eu non ferendae amplius impudentiae. Igitur in ipsis suis praesidiis quaerendus est hostis , & impuris manibus exto iquenda tela sunt, quibus indigne superbit. Latibula naturae & divini iuris excutienda , quids crete ambitionis aut popularis aurae in illis lateat: quod si vero nihil illie insidiarum deprehendum us, si potius perpetuum certi deCreti silentium. tot iam vicere intempestivam prudentiam graviora Regum sceptra, quam ut ea inanes schola- ,stici argutiis moveant: quare nulla facilior victoriae ratio, quam si naturae & Dei legem a tam ini. . qua suspicione purgaverimus, conquisitiSargu- imentis, quae fidem faciant, non ex connatis principiis , non ullo divino iure, non gentium moribus, aut Romano Pontifici aut plebi constutuendi ministerii facultatem dari : nam de illo cum certi sumus , iam ipsa nos ratio ad regium iauspicium manu ducit. & humana jura, si forte

555쪽

s is De Si-ma Imp. potesta e circa Saremiis aut populo aut Pastoribus aliquid tribuitur, summo imperio substituit. f. a. Caeterum in ipsis limine ne confuse res misceamus, quod multi faciunt, inter sis distinctissimas, sed actuum serie vicinas, haec quatuor potissimum separanda duximus , priusquam e plicatis velis altius provehamur. Primum est facultas ipsa praedicandi Evangelium cum Sacramentorum administratione di clavium usu: quae commode mandatum dicitur: nam per modum

praecepti Christus Apostolis ait, ite in unive sum mundum se docete omnα gentu es baptia

te eos. Alterum est huius facultatis applic tio ad certam parsonam : q uae recepto ordinationis vocabulo venit. Tertium est personae iam ordinatae aut mox ordinandae applicatio ad ce tum locum & coetum , quod electionis nomen habet: & denique quartum est illud, cum certa persona in certo loco munere suo fungitur publico iure de auctoritate, quod Graeci ἐπικυρωαν

aut βεβιύωσιν dixere. Haec, inquam, accurate expensa multum inter se distant , nec omnia a n his indistincte in litem vocantur. Primum a s eundo tantum differt', quantum modus acquirendi 1 re ipsa; quantum maritale imperium x consensia: quantum Imperatoris majestas abel ctione. Ut enim omne imperium immediato ex Deo est, per visibilia tamen instrumenta ce tis subjectis applicandum: ut maritus in uxorem potestatem coelitus consequitur , sed mediante

consensu, quo matrimonium Contrahitur. Ut

electores per comitialia suffragia electo imperi- lum applicant, non immediata ejus di prima cax

a sa sunt l

556쪽

CAP VII. De Elemonum. ς i 1a sunt, ita mandatum ipsum & jus praedicandi,

quod Sacramentorum exhibitio & potestas cia Vium Consequitur, origine sua a solo Christo est, sed media ordinatione certis personis confertur: nec enim aliter nisi ex visibilibus signis constare nobis ordinarie potest, quibus pascendarum vium cura ab Archipoemene nostro commissa: nec ordinata Ecclesiae facies patitur , ut omnes nullo discrimine extra necessitatis causam eX

vibus pastores fiant, de salutaria coelestis gratiae signa dispensent. Secundum rursus , tertio in hoc dignoscitur , in quo medicus ab amplissima

Facultate renunciatus, & idem a certa urbe comeluctus: aut in quo creatus utriusque juris doctor S aulici Imperatoris iudicii consiliarius. De prumo nulla nobis controversiar quis enim ausus sit aliunde mandatum illud expectare, quam a CC Io : nec de seeundo dissicilis sum, vix unquam e- .nim leges ordinationem ab aliis factam , quam pastoribus per seu impositionem manuum : quartum ipsi adversarii non dissilentur, sed agnoscunt Rei publicae heneficium, cum religionem licet profiteri non tantum sine metu, verum etiam publico favore & praesidio; eri, quoniam institutio muneris aDeo est,ordinatio a Pastoribus isικυ-u a summa potestate, una disceptatio de electione restat, quae applicatione Personae, cui jam facultas obeundi ministerii solemni ceremonia commissa est, ad certum locum fit, an scilicet ea in jure imperii sit, & ab que aliorum praeiudicio I Principibus expediri possit 8 Nec cogitandum est, illam electionem

semper concurrςre cum ordinatione : aliquam

557쪽

r 8 De Summa peri potestate eis Sae . do enim praecedit eam , quando adhuc propter conditionem imperfecta est electio , quam postulationis nomine posteriorum temporum canones indigitarunt: pluries sequitur: interdum

plane destituit ordinationem , quod illis accidit, qui, sicut & primis temporibus Apostoli, ad gem

tum conversionem mittuntur. Horum functio nulli certo loco assignata. Universius orbis in honestam eorum praedam datur , ut quocunque venerint, ibi captare lucrum possint: adhaec qui de Ioco in locum transseruntur, repetitis lectionibus opus habent, cum una ordinatio sufficiat omni vitae r tum facta etiam electio non ab uno hominum genere et ordinatio tantum ab Ecclesiae ministris : haec argumento sunt, non semper conjunctam ordinationem electioni r sed

ista sustus persequi, non est nostri consilii r Hoc Potius nunc dispiciendum est . quid naturalLquid divino iure aut Ecclesiastico ordini aut populo iuris sit in Epistoporum Pastorumve et etione λ Naturae ius, quoniam ad diversos sem.

sus trahitur, paucis evolvi debet: nam prima e que praecipua significatione notat dictamen iulud rectae rationis, quod rem homini per se bonam &lectendam monstrat, aut malam tu

pemque,'& proinde fugiendam. Hoc ius m rati disciplinae adeo perpetuum est & immutabiale, ut ne Deo quidem id, tanto minus creaturae possibile sit mutare: sunt enim rudera & reliquiae divinae imaginis ex justitia & sanctitate Dei coo-slatae, quae semper sibi aeterna lege constant, &nullam patiuntur, ut nec ipse Deus, mutati

nem. Sequiori sensu & paulo vulgari ea diuum . . l ..i tur

558쪽

eur naturalis juris , quae vel ex natura & ratione negotii justa sunt, quamdiu non sit aliter constitutum : vel diuturna consuetudine invaluerunt: vel denique instinctum aliquem & impetum naturalem ad aliquid habent: quomodo Aristot Ies natura servos esse dixit: in necessariis naturae legis praeceptis non fundari electionem cons stim liquet : neque enim hic tam de electione, quam personis ad peragendam ele&ionem ido.

neis disceptamus, quae vero naturae jure non ex primuntur, cum nullum sit humani pectoris ceditum & universale lumen , in hoc argumento

aut pastoribus aut plebeio ordini prae Regibus eximie favens: adhaec ipsa apud plurimas gentes variatio in modo c6stituendi regiminis Ecclesi sici consensus perpetui aequalitatem inficiatur: adde, quod inter ipsos Christianos Imperatores,

quos utique naturale ius nec ex connatis principiis , nec, si utique haec aliquando debiliora sunt,

ex sacris oraculis latere potuit, plurimi, imo pene omnes usque ad fatalem Ileinrici V. cum Pontifice transactionem suerint, qui summumsbi arbitrium hac re iure suo non dubitarunt sumere ; sed prosecto non credibile est eos tam immani & detestabili errore,quales omnes sunt illi, quos naturalis lex arsuit, peccare voluisse. praesertim tam facili & evidenti norma praeco diis nostris insculpta. Jus, quod ex conditione rei oritur, non negamus Ecclesiae, sed instabile illud, & , superiore mutationis patiens: nimirum naturaliter coetui unicuique permittitur ea ordinare, quae ad conservationem sui sunt nece

saria, in quo numero etiam est iunctionum cpl-

559쪽

yro De Summa Imper. Potesate cire a saera. Iatio. Ita, qui una navi vehuntur, eligendi in hernatoris jus habent, & peregrinaturis sibi viae ducem eligere licet e Eadem facultas Ecclesiae Competit, ut muneribus obeundis idonea su Geta designet : Ecclesiae verb toti, non soli Ecclesiastico ordini aut plebi: uterque enim integran-ca localis Ecclesiae membra sunt: quo in iure iterum nihil est , quod vel Pastores populo objiciant , vel hic illis. Quemadmodum verb cumvectores unum sibi eligunt, qui navigaturis p st: Clim itineris socii quendam Cum summo imperio praeficiunt , ius etiam suum quod ad conservationem coetus habent, in illum transferunt, ut gubernatoris etiam & viae ducis constitutio Cum aliis peregrinationi commodis ex solo eius arbitrio pendeat . quemadmodum Dominus, qui cum servis navigat, ex proprio nutu, non concurrentibus ad actum mancipiis de necessariis instrumentis providet: ita etiam Ecclesia. suae in Rempublicam aliquam concessit, cuiusque superior curam gerere incipit, cadit eo jura quod ex se habet , & potiorem imperantis directionem admittit , cujus donum est , quicquid ipsi in externo regimine porro conceditur rigitur non amplius durat naturale illud Ecclesiae ius, quam id negligere stad se vocare Respublica sibi ipsi demit r propediem enim quiescit aut ab Drbetur cum stiperiorem manum sentitiunde nec immutabile perpetuumque , sed velut in subsidium deficientis altioris praesidii surrogatum, quo dato illud desinat. Reliqua, quae vel

e connato impetu vel diuturno more naturalis

juris dicuntur , pariter variationi subjacent,

ii φ Ari quam

560쪽

CAP. VII. De Electioniburi si r Mam Cum aliunde etiam, tum praecipue ex civili imperio Lepe accipiunt: & experientia Constat , plurima vetere consuetudine inolita con. trario jure abrogata esse : quare nisi aliud longo oscii accedat ad aeternitatem sussiciens, ipse nunquam sibi eam sua vi promittere potest. g. Quicquid divino jure Apostolis de eo. rum successoribus datum est, id ordinatione constabat & missione. Licuit eis adsciscere sectos laboris, licuit per manus impositionem facultatem dare praedicandi Evangelium & administrandi Sacramenta licuit ita instructos in certa loca dimittere ad Judaeorum gentiumque salutem r sed illa missione nemo fiebat Episcopus aut Presbyter illius civitatis , ad quam mittebatur, nisi accedente eius consensu , qui imperium loci tenuit: vel hoc negligente, populi: quoniam enim oportuit ex divino mandato omnes recipere Evangelium, idcirco non valuit civile interdictum adversus coelestia imperia , sed obligabat subditos veritas, ut sibi ipsis consulerent . si in hac religionis parte communis sollicitudo imperantis seu inique seu o itanter defiCeren Verum se eligebax plebs non qua plebs & subdita, sed qua Ecclesia in negotio praesentia superiore derelicta, adeoque coetus reviviscente naturalis lubertatis jure utense quippe nihil Contra eam curam potest adversis mandatis Rector civitatis, dia vetat, quod Deus omnino jubet fieri r obantibus autem imperiis contempto minore majori parendum est: interea quam primum re-

likionis curam Princeps suscipit, oppido interit S ab conditur plebeium jus, ut sentias magis