장음표시 사용
541쪽
1o2 De Summa Imper. Potesate eirea Saera.
Aegre Hisamae ct Gastiae , et se Romana sacro
Amplexentur tamen jurudiationem suam im clerumfrustra ringente Romano Ponisce exemcent e in ipsa Italia faciunt idem Veneti, ceu n tum es ex praeclaro isto inter Paulum V. O Rempublicam Venetam agitato certamine. Iudicium ex consensu arbitrio absolvitur , quod , Constantino primum Epistopi acceperunt, cum jure, ne liCeret ulterius litem movere se tentia Episcopali sopitam : enim vero nihil novi hic videtur Episcopis tributum , Cuilibet enim in Romano orbe iura talem arbitrandi potestatem dant, ut praevio Compromisse si in arbitrum sit consensum , sententia ejus stare partes teneantur, etiamsi iniqua sit & contra iura: Denique ex delegatione iurisdictio iterum subsistit communi iuri: nam & tam inserior Judex, quam. Imperator speciali mandato Episcopis delegara potest r ' & ubique provocatio est a delegato iudice ad delegantem. Caeterum Ecclesiasticae jurisdicto in i , quocunque ex hisice tribus modis Competierit, omnes inerant cognoscendi species di ipsum ius obligandi victum iudicata re, nisi provocatum esset, ubi licuit : Executio tamen non fiebat Episcopali manu , sed auctoritate de iussu civilis judicis: minus enim decorum existimatum est,ut lituus & mitrae vim & arma parturirent i hinc constitutum fuisse Soromenus ait.
εις εργον τα κρινομενοι κανὰ των ἐπισκοπων λειν τους
ex eo etiam factum, quod accurati r antiquitas eorum jurisdictionem singulari nomine audien-
Aut. si quis litigantium C. de Epist. aud.
542쪽
CARn De urisdict. p. circa Sacra. so tiae appellaverit, quae in audiendis Causis termunetur citra exequendi potestatem. f. 3 . Et vero iurisdictionem quandam Eeciesiae a Christianis Principibus datam tanto munus convenit mirariiquod Judaeorum etiam praecipuis aliquid potestatis iura tribuunt: nec enim invitis eorum Primatibus , quibus Imperatores suam de religione sententiam relinquunt, qui quam vel in istam sectam recipi vel opem reconis ciliationis accipere potuit:nec Justinianus omne anathematis ius ipsis ademptum volvit, quando illi abusium Graecorum Codicum interdicit, haud dubie locum ex aliis causis faciens, coercutioni sufficientibus : imo quod plus adhuc est, Arcadius & Honorius alia constitutione, his, qui istustrium Patriarcharum ditionibus subje sunt , Archisynagogis, Patriarchus, cateriss, qui in Ddaica religionis sacramento versan- ur . eademprivilegisservari volunt, qua voneranda Christiana legis primis Clericis des
runtur: unde non sine causia sagacissimus Grotius coniecturatus est, in alia eorundem Principum lege, quae etiam in a CodiceJustinianeo
extia, neganhem desiderari particulam, ut scilicet Furii communi Romano jure viventes in his causis,qua non tam adsu'sitionem eorum, quam ad forum O leges ac jura pertinent, ad ani βlemni more juricia , omness Romanis i gibus conferant ais excipiant actaone g. gr. Excutienda nunc ultimo loco esset sacri ministerii supellex, qua illud vel divina m mus vel auctoritas canonum instruxit, num Icili-
543쪽
so 4 De Summa Imper. Potestate circa saera. cet illic sit aliquid , quod imperium sapiat, nec tamen summae potestati debeatur e sed cum hoc argumentum meliore iure parentis partis innostra aquila sit, ubi de Ecclesiastica potestate &ossicio Episcopali non erimus incurii , nolumus nobis aut inutili studio geminare laborem. aut cauta continentiam indecora & lacera sestia natione dirimere.
I. 23. ς Ub praetextu. 3 Detestamur artes illas toto animo, quibus
. tyranni anno centes homines religionis specie in foveas Msupplicia solent praecipitare. Catharinae tutricis in Gallia MI,othar inglorum, qui obnoxiam eam habebant, plus fere quam latronum aut grassatorum crudeles inlidias bonis etiam viris timendas,quis probaverit Τ pDesertim non tam pietati aut antiquis sacris conservandis , quod simulabatur, quam alendis factionibus & potentiae firmandae accommodatas. Id nimirum consilii eis fuisse ad comitia disturbanda palam a Tl uano traditur. Tum ludibria illa religionis adjecta , ut terrore illorum catholicos cives a protestantibus, quibus omnibus libera regni comitia paribus animorum studiis expetebantur,
dividerent. Mentione Comitiorum regni , verba siunt ipsius Historici e lib. II. maxime ossendebantur Catharina ac L tharingi , seriti, ne comitiorum auectoritate in usum refocata ipsorum potentia in ordinem cogeretur,itaque eos, qui ordinum consentus urgebant , tanquam per uestes ac seditiosos infima labant aά qudis, cum Fiderent Proteθantes , qui jam magno nu mera erant, se aggrex re,ut eos diri erent, renoianda pasem ριν miliam contrahe larissonii ra ceu erunt, inpentis artibas , ac paratis Feluis eis, in quas etiam insontes is gnari praecisitarent. Nam tabu , ac Lutetiae praeseram ereeta Sanetorti in aes. Virginis Maria locis profanis per sitos ae compitaimuines, ad quas omni cultu exornatas candelae interdiu acis . cena e-
544쪽
eendebantur, V eantica more instito a turpibus ρerμοεν,
lixis , Mjuris is aquariu non sime sacris disciplinae s sacerae
laus ordinis dericore decantabantur , positu per fias arculis, rn transeuntes pecuniam ad cereos ae candelas in eum usum coemeneta erogare importunis hominum ad id dedin
torum prensationibua cogebantur;-uod tributum si quis pendere recusaret , aut eau imagines in lutat, quampis intuta tanter pertransipisset , aut non denis ad insuases illos modo
senerabunduis substitisset, in eum tanquam susseerum impetus a plebe fiebat , beluά is secum actum putabat ,si tantum pugnueae 4 ac pedibus in caeno conculcatus cat erum falsa pita in ca
I. 24. Quanto opportunior clementia. J Reginaldus Polus Cardinalis moderatissimi ingenii vir saepius dicere au- .ditus est, quamvis id non ex institutione Ecclesiae Romanae. Se ae caeteros Episcopos non solum judices adperseus strate de religione sentientes , saepatres judices esse constitutos. Thuan. Hi Πον. ι II. f ου γαρ πεφυκασis. J Non enim nati flant Ferecundia spudore duci, se ae metu. Nec temperare sibi ae malo turpitud nis sed poenarum causa.
Discrinii natim haec habe. J paulb aliter partitus est Jacobus Angliae Rex doctissima illa in regni Comitiis de religionis causa totoque regni statu oratione habita. Caeterum eorum , qui pontisiciae religioni adHMisunt, duo esse genera, eoss auι clericos esse ac literatos , axi literarum ruris s ex Pul sce. Et hos quidem minus νερ Γensione dignos sinter eos, qui sobrium s quietum sitae genus fq-ntur, e stis fenes dediscere , quo usenes didicerunt, pudet, omniprorsu culpa care , quippe quor m sanatio a Deo cy S. Vus Spiritust expellanda. Sededi esse inter eosdem, qui fanatico erro'
agitati ιurbarum Occasionem captant, quorum conatiburi , ne
furoris contagia longius serpant, mature obsiam ire debeant, quos penes summum impεrium s luit ima potestis est. Clericos autem , quoniam inseterato errore Icientes Fidentesspeccanι , is insolens es Oae fum Principatuου desiderium , quod Iontifex in terrena. potetiates ambitiose aspestat , euentur, G quantum possunt a usant, nusto modo ferendos, s a Chri stianorum coetibuta omni ratione explodendos , eos quive esse, qui furentes in considerato relii ionis impetu prasa sua Glirina σnimos lucendunt, ex retes trucidandos docent , dignum
545쪽
s os De Summa Imper. Potesate circa Sacra.
pror laude atque ario meritorium ocinus ducentes , si quis, postquam Romanensis Momarchia , set potius monumsum Ecclesiae eaput aliquam regem diru deposerit, aut subditos sus ei.obsequii sinculo sol serit , aut regnum ejus astro Eator uisa diripiendum proscripserit , in eum Fel gladiumst xingat , contra Principe. ac Magistratus besia , moma aeoaetiones excitet. Tum commendata concordia, cujus i eundae gratia utraque pars moderata consi a sociare debeat, a quo se alienum non sit exhibiturus , imo impetu castissimo an amplexus pontificiorum ultro ruiturus , postremo subjungit. Auod ita sibi Hetum accipere poni cis debeant , ut
non propterea sua levitate ac patientia intemperantem abutantur . aut siri licere putent consenticula impune celebrare ,s partes in regno sesere: quod si faciant, quam clementem imum Metenus expertiseunt , tam infestum hostem sint deinceps habituri , quamquam alioqui si persecutoris nomine maximopere abhorreat. Ira n l. s .s ubi fides luadenda est , non imperanda. J Id Ile inricus III. Rex Galliae, post diu adhibitam inaniter vim in extremo vitae articulo , cum adhuc parricidalis Monachi culter sacra ejus .anguine caleret , palam ad amicos confessus est. Nec sos religionu causa terreat , inquit, apud T. n. Lyctiis or. Hic error me diu tenuit , inextricabiles in errores
induit. Ex relusenu eclusa, quaesortasse ab initio fuit , in
factionem itum est: eam r gni or inum arbitrio permittite , hocI.Dum ratum: animo tenet religionem,qua EDeo mentihm insinuatur,aboominibus non imperari. Haec ille He inricus , praecipuus auctor, ut creditur, Parisiensis lanienae,& tota
vita infensi stimus protestantium in regno hostis. Qua ta men inconsulta pietate non aliud effecit, quam ut incrementa caperet ipsi adeo invisa secta , ipseque , quod expectationi pontificiorum non respondisset , in suspicionem collusionis , a qua omnium maxim4 abfuit, adductus defectione regni , ira pontificis, denique , quae ultima est plerunque factionum linea , parricidio per illos gradus periret, quibus se paulatim occidere morique sensit. Vide autem ne in malum vertat consilium. J Prosecto enim eerto vertet: id experientia avorum nostrorum parentumque aetate constitit, vim & arma frustra semper tentata , auctumque his artibus malum esse , non suppressiim. Hospitalius in Senatu Parisiensi inaugurali sua oratione pru dentell
546쪽
CAR VI. De Drudia. p. eirca sacra. s o
denter inter alia censuit. In religionu causa plus fre negotii, neque enim aliunde rameHum quam a mi ope re Concilia celebratione, armis, si, rem hactenuae , Ita infeliciteν tentatam e s superiores Reges fecisse . quod non impιriti -- dui Fulgo faciunt , qui cognitum morbum habent , causam equa plerumg ignorant. Nunc exemplo V experientia omneae dolios , Fim xemedium intempsisum eo. Nam quas non seges sancitas ἰ quas non par τ ιndiu - , Senatoribus ipsis exitiosas P In Germania sera , Anglia es Scotia, quiae armis pro seium , nisi ut antiqua religio in periculum Facaretur , nos a stabiliretur P Non ut eomoris sic AEnimi morbos curata debere,quos ratione s Ferborum lenitate , potiuu quam aste ritate M sanitatem reduci usu sit compertum. T. n. l. as. Extat eodem libro Iohannis Monluccii Ualentini Episcopa sente utia , in conventu ad fonteia Bellaquensem habito suis per Colinii libello supplice lata , in qua cruciatibus plua nocitum esse , ait, religioni , quam emolumenti partum. Rerum non min- peccari ab iis , inquit , qui in istas , qui solo pietatis suduo ducuAtur , proq. ea fortiter ad mortem pergunt , ta jacturam suorum ac fortunarum contemnunt, plus aequo fastunt: nam irritari plerumh feetantium animas, s in confesso esse , id in multorum animis excitasse fluuium eunosicendi ri e Gefrina, quam in me diu flammis homines minime mal, tam constanter profitentur . AEc postremo in
eam suscepisse. m p am A aπαί, . J Nati sero omnes sunt prisaeim I publiei peccaνe r s non est sex, qua tu ab hocpossit
tutam fiam eligimus in materia religionis id moliti , ut avi
mosit praeter Deum , qui aA hoc Hasem habet. De tu divi sirmari timore aut ste , honore σut infamia , promissis aut minis,benesiciu aut seu lictu. Semper tamen menιει , aea fersitute aufugiunt , s in primam suam libertatem resertuntur. Cui corpus quid/m pote si es Ferbum ore elici. Sia cor ἔumanum obnititur assidue Fetitis, s contemnit in quod
547쪽
sog De Summa I . Potesate circa Sacra.
Xαλεπας τοῖς νομοις. J Grases poenas legibus con ituit sed non executus esi. Neque enim tam piselere homines, quam metu ducere a Laborasit , ut sedum in sacris idem seentirent. Et sua yonte mutantes laudasit. g. ar. Docendi meliora sunt. J Senatus Parisiensis ad Regem. tautam s hoc a endum duximus , quandoquidem mi sterorum , qui cottiae e ob religionem 'Deluntur , suppliciis id ιantum Helenus esseeIum en , ut crimen potitu de te bile esset , quam errores ipsi corrigerentur , aequum si eri , ut potista feterm Ecclesie Fenulis ροι ratur , quae non ferro sflammis in reluione constituenda ac propaganis , seάρuriore doctνina s honestu tatae Amtiditum exemplis rem Mn- fecit. Igitur in id tibi toto animo incumbendu censemus,ut quia in tua unius yotestate positum eρ quibuι rationibus olim religio constituta est judem nunc Oisseersetur ac retineatur. Antistites,
sicut fidos orium pastores decet, OFile quisque si um 'sesentes gubernent: taeem faciant,qui iis subsunt sc ed pie pisant As sin-eere Dei perbum doceant rutfaltemper ministros idoneos doceri
curent, in posterum Fero ii praeficiantur, qui possunt ipsi, quoae
fui muneris eu , perseexequi et Me en docere populum e neque Ficaria ad id opera indigeant. Haec eia radix , quam eo colere , hoc fundamentum , cui superrirui oportet. Hac enim ratione minime dubitamus fore , ut sententi morbo , an tequam latius serpat , in tempore oceurratur , prasarum in religione opinionum in dies pultalantium luxuries coe eeatur. Contra haec remedia , si θemantur , musta lues, nulla e/ieta , quaecunque tandem sent, huic malo curando satis erunt. Thuan. Histor. l. I Cf Tον γαν ἄγνοοῦν M J Errantem enim non serberare neque aecurare, sed ricere vortet se quo errat.
Iu uis δυνασα - J Si quidem possis, meliora Ace. Sin minus , recor re, adiae tibi lenitatem esse datam, ipsess Deos his talibis indulgentes esse. Certe la conseience J Sane enim non suis regi eonscia entia adaelo ἀ gulam gladio , cum non dependeat a man tu crudis re Fiolentis. Sed cicur sit ipsa , inst νuitur is redditur capax silutis siuae mansuetudine , persuasionibus es argumentis ρla bilibus H sera dot trina. 'Te primum in exemplum eo inpone. J Hospitalius in Comitiis regni sub Francisco II. Aureliani habitis. Hactenuae fecisse nos , inquit , quod belli duces imperiti solent, ut nudatis
548쪽
datis praesidio munitionibus cum omnibus eo tu in honem ducant. Contra oportere nos prius Firtutibus, bona moribae Ferbo Dei, qua iupplicum arma sunt, huti certamini idoma, intus munire , tum foras pro ire, I in adfersarios duiscere. diuine ejus, qui bene ripat, efficacιm esse a6ersuadendum orationem. Thuan. Iti tor. I a . άι με σεις. J D cupivi res cisitatis bene administrare, Firtus tibi cum ciFisua e I communieanda. Γ Προύαυτα. J Ad hac occultat nihil, omnia sideos , Et omnia audiens omnia verit tempus. f AVM h. b Trabit pero in lucem Feritatem tempus. IIasi' ἁνακαλυπιωδJ Omnia manissiam tempus in lucem protrahit.
f Aut eae ς ου',. J Dies pero superstites testes sapienti Li Xe., vate. J Tempua enim benignus Deus. f xe., Iemptas curet tris I as. Δυχεσα νονlες. J Rempublicam patriam exosi, culpam semper aliquam s crimen legibus impingentes.s ΜανίουΤουτ' i ι. J Furor hoc es, non regnum. t g. ἡ ωὸ μαία. J Sed hic meis furor subditos modera tos bonoss est. u. F. 3o. Αδονπς ὁμονοίας. J Summam N maximam cone Miae causam, a qua Feluti fonte se insicom iaci s λάυμ- lubili amore proseqγentur. s Tης ἀῶῆι φυειῶς ἐσιν. J Ejusdem ect natura religio infum esse s hominum amantem. Apuά eundem fleelantur pietas in Deum, di in homines justitia. Δ.υμαὶγ ων. J Plaeiti igitur poenam exitis P neutiquam , sed impietatis: philosopharisa. Hi, sed non aeque imprium esse. f T religionem habet,eum oportere credere, 9 esse Deum, is quarentibus ipsum beneficia atque
Tεσπιρι Τους Θεους 4 Pietatis in Deos scito, iaepetissimum esse, raetim de ipsis viniones habere , sicilicet quodsint, s hujus
tum immortalem Ufelicem, sed D amantem hominum , is de istis sedicitum is benesicum. , Δοξαν - μνοιαν. J Opinionem I judicium publiceumanst g Neris militer gracis barbariis N innatum sin
549쪽
rro De Summa IN. Potesate cirea Sacra.
in omni , quo2 rationem habet , fetum fecundum naturam. Admodum forte re perpetuum ab omni tempore. Et apud omnes populos simul natum permanens s. 33. Et ubique provocatio est. J Quam caveant Principes adimere litigantibus , in illis praecipue judiciis, ubi de sanguine agitur, aut alia corporali poena , quale ea iriter alia it equentius de haereti eis cognitio , plerunque se. Illa saero ordini mandari. Hanc enim cum Heinricus II. Rex Galliae olim Episcopis cum summa iudicandi potestate credidisset , appellationis beneficio condemnatis ablato. Rex enim edicto praefectis omni ε mandaserat, ut quos Ecclesiasti- ei juffices ac fidei quaesitores ut praesa vinionis eansi Ios -mnassent, pro delicii magnitudine nulla interposita mora nee ulla propotiationis habita ratione punirent ἰ intercessit prudentissima admoraitione Senatus Parisiensis , ea lege innoxiis civibus periculum creari clamitans. Atque per nas ' inquiunt Patres , in quibus tibi sita necisque ius ect , aliena pol. ti ιοe edicto subjicis , qua in me aeunitatem V ais.ctoritatem inamb laedis infringi magnopere dolemus , quine eum tuos lege scripta desero , quorum famam , exissimationem , fortunas, salutem denique externis , hoe est .cclesiastu judicibus permittis , s ade to ρηιsocationis benefliario , quod unicum innocentiae praesidium in , eos istetitima potestati , atque a Uverbias arrogantiae hominum3otestate regia in se transmisse abutentium obicis. Duan. I. rL
550쪽
a. Electio inter Summa Principis jura. a. Neque ea po ulo aut Cle/ o jure naturali competit.
3. Me jure dirino; nisi ex aefectuseverioris prosisionis. . Aut consueturine moribus1 Eccisse prima. s. Idque permissu maniato 1. impreantis. s. Pro cujuι summo jure multorum secuisrum perpetuis usis scit.=. Neglectus quidem', infidelibus imp ratoribus. r. Sed distenter retentus . Christianu Imperatoribus t nee illud sine magna s citati ratione. s. Suam Hst pro ηι natapressius μα secuti, Disopi. -- mediate peγ se eleuis. ι o. Eodem modo ἁ Franco um Regibus Episopi omnes confirmare. a t. Plures elum aliquando orali rer nominati selim. a. In Germania idem ab alia saetum. 13. S praecipue in Italia ex Hadriani deerato quoae cum Se b/rti de se itur ex aliis Friptoribus.
ι . Et rerum gessarum monumentu.
as. Illud tamen .ntra δε- Pontificis possessiones Pontia- fumas . Exempla juris siue exerciti. ιν. Et in aliis imperii Franciet piasinetis. 3 3. Idem jus Germanis Imperatorum Drerero Leonis ac tum in Petri patrimonium. ιρ. Defenditura illud adpersus Baronium rationibu
ar. Nec tune in ipsa Germania aliter obseeνsatum. aa. Resectis s inpositio paribus exemplis probata tam patriis, M. Suam externis aliorum regnorum usu.a . De inpestitura ipsa, ejusque modo antiquo 'r annulum G iaculum. as. Solennitas ἀ Pansinio descripta. a C Certamina Heinrita cum Gregoris super hoc jura.