Henrici Henniges, De summa imperatoris Romani potestate circa sacra. Liber vnicus

711쪽

c a De Summa I . Potestate circa Sacram naturae aeternum decretum Z quod ingenitum humanis mentibus lumen P quae irrefragabilis conscientii vis, quae nos stacrilegii arguat aut impietatis, aliis decentibus modis religionis dia 'scrimina componimus , aut nos informari sinimus de coelesti veritate i Sane congruum est naturali rationi,ut expeditissimis certissimisq; viis de vero falsove inquiratur, sed nec de omni re natura ius dicit, quae rationi naturali convenit, nec lites & schismata per Synodu semper felici- iter sopita sunt: nam est etiam tempus, cum SP.

nodi plus nocere religioni possunt, qua prodesse,

quod ex earum finibus mox apparebit. In sacris autem literis & divino jure speciali iussione Sy-.

nodos niti non magis quis dixerit. Ex veteri. testamento ne quidem exempla videmus allegari. Turpiter enim errant, qui gynedrivm Judaicum cum Synodo in strictiore di receptiore sensi a confundunt. Synedrium collegium erat constans certis personis uno in loco ac urbe commorantibus. Synodus nec collegium est, nec definitas personas habet,sed confluxu pastorum toto regno aut provincia coeuntium fit ejus actionis causa, qua decisa iterum solvitur Congressus, cum Syne trium perpetuo duret ad omnes causas praesentes & futuras , quarum nec multitudine temere augetur, nec inopia & pau- citate dimittitur.Quod autε nonnulliJudaeorum,

Reges, ErechiasJosiasque ex diversis regni parti- jbus Levitas congregarunt religionis ordinandae, causa , id factum ut imperata audirent, non ut denuo consultarent: quem coetum Synodum

non esse supra a 'obi est expositum. Expresse

712쪽

enim Erechias Sacerdotibus di Levitis in orie talem plateam congregatis dixit, ca) ausuLtate mihi b Levitae, se anctificate vos. Hic ' igitur Levitae iubentuY Regi auscultare &mandata percipere, cum ex adverso In Synodis plerum ue Reges auscultare soleant sacro ordini consilii habendi causa. Veniamus ad novum foedus, quod Christo parario, hominibus cum Deo ad aeternam memoriam pactum est. Ibi quώj de Conventibus piorum ad preces fundendas, audiendum verbum, frangendumque panem traduntur, de Synodis perverse intelligi, quivis

non ignorat. Promissiones vero, quae coetibus fidelium dantur, Christum scilicet in medio comi gregationis gremio habituris , ut non negaverim,

Synodis quoque applicari posse , & hactenus adi causam impellentem referri, ita iis aliquid sin .l gulare praecipi de omnimoda Synodorum ne- cessitate mihi non fit verisimile. Ad haec quod Paulus spiritus Prophetarum aliis prophetis sib- jicit, de prophetis unius Ecclesiae proprie loquia: tur, ex qua nulla Synodus colligitur. Illud sp ciosius est, quod ex Actorum libro de A postolorum consultatione proferunt in circumcisionis

articulo. Sed primo exemplum id est , quod prudenter imitari licet absque tamen jumono aut necessario decreto. Nihil unquam falsius

i. dictum, quam quod Biondellus ad Q Grotuum in margine Commentatur, solorum praxeos exempla divinum jm nostrum esse. Nam quam multa olim Apostolorum tempore certo

713쪽

c De Summa I . Praestate tarea Sacra. consilA suscepta fiunt, quorum pene memoriam nostra aetas amisit Z Si tam placet omnes primae ECclesiae actiones pro norma & iure agnosti : si omnia Apostolorum instituta sequi: At placeat di omnia bona incommune conseret: Diaconissas reduci, preces haberi nocturno tempore, calice ligneo aut fictili uti, aegrotos sanari ad probandam fidei Christianae veritatem , linsuis igneis divisisqu* loqui: placeat idem Eccletiae regimen& cura, poenaque in perfidos constituta mortis, sacerdotalibus diris provocatae. Deinde res nomdum adhuc judicata est, illum Apostolorum consessum Synodum recte dici. Quippe controve sta inter Paulum & Barnabam orta de gentium ad Christum conversarum circumcisione Hierosolymas itum est, ut Apostolorum sententiae

quirerentur, non Pastorum omnium ex Asia,

Syria, Cilicia, vel Iudaea saltem. Mollegium itaq; Hierosolymitani presbyterii consulitur , non

convocatur Synodus. Sola Apostolorum auctoritate stetit causa , cum alii in eorum sententiam pedibus irent. Sed non est ea Synodi ratio , ut convocentur patres ad decreta ali rum audienda , sed libere & in commune Comsultandum. Quamobrem si nullo rationis diaetamine, nullo divinae legis articulo de Synodis praecepta habentur , sequitur eas ad illarum rorum ordinem pertinere, quae indifferenti indole extra rempublicam cuiusvis coetus arbitrio ac

dispositioni subjacent : in illa vero civili imp

. Ita definimus Synodum Caetum ' rum hominum ac peritorum sacrarum rerum,

714쪽

Iegitime ex variis Iocis convocatorum certa au

r momentanea actionu causa. Coetum recte dixi, i qui est hominum multitudo in unum Congret Eata,unde exercitus coetus est, collegium, Sen

a itus, imo ipsa Civitas materiali sensu , di abstr i liente a forma. Hoc latissimum genus propiori

, literis exercitatorum, qui praecipue sunt Ep; sic impi & Pastores, domestica & propria arte insignes es, non contumaciter tamen aliis sapientibus viris, exclusis quibus oracula divina nosse datu. Quo, viam tamen praeter Synodos & ahi sunt coetusue fidelium, veluti Synedrium, seu sacri ordini, S a natus in quavis Ecclesia : idcirco speciali diis rentia.opus fuit a congregationis actionis

a communis modo desumpta. Nimirum ut pio-ii xum hominum coetus Synodus sit, coniunctim; haec tria requiruntur: convocatio legitima :coni gregatio ex variis locis et actio certa & momen, tanea. Primum personis constat, quae convO- , candi potestatem habent. Hae sunt in civili visi ta, quae summo imperio fulgent, ad Ecclesiae tui , tionem non minus essicaci quam administratio- i. nem Reipublicae. Naturaliter vero & sepositai Civitate omnis Ecclesia, ut coetus fidelium coimis siderata , non ut collegium, quod Ecclesiam incertis causis repraesentat. Secundum absolvituri congregatione personarum in unum coetum, &s quidem earum , quae antea coetus non erant, , adeoque convocandarum ex variis locis. Sed ista loca varia non tam ipsa distantia naturalii, metiri debent, quam morali aliqua, ne scilicet jam coetus sint , qui convocantur aut minia Uu ac λ mum

715쪽

c ς De Suinna Imper. 'festate Hrea sacra. linum, si certo respectu fuerint, ne convocentur ut coetus, quemadmodum Senatus cogitur, sed: ut coetus fiant, post mutuum congressum.Adeo-cue si Respublica aliqua una saltem Civitate imδudatur, suffecerit ad Synodum congregati pastorum, in illa duntaxat civitate consistentia um , modo non collegae sint, aut ex officio colle- pusili actionem instituant, nulla enim ratio ericur ex provincia possit Synodus colligi, & non possit ex civitate, qua summae potestatis men- itura terminatur. Tertium ad finem pertinet , qui actio est cum certa , cuius nimirum Causacpiere,ium momentanea, ut scilicet dissolvatur Synodus peracta re&decisia causa, non perpetuo duret in omnes eventus: nepotestatem ha- beat de alio emergente casu consultare, nisi speciali mandato prorogetur et Ratio est, quoniam ita natura nodi & in collegii rationem trans lla, quamprimum coetus ille ad futuras causis icum permanente potestate incipit durare, finita

consultatione, quam principio jussi sunt pe Εκ secundo requisito, id est locorum

mensura nascitur frequentissima, ac nescio an non sere unica Synodorum divisito in Oecume . lnicas seu Universales: & perticulares seu lConcilium CeCumenicum antiquitas olim dixin, iεn quo plurimae Romani imperii Ecclesiae publi. lca auctoritate convoCatae sententiam dixerunt. iNec enim crediderim ad ullum Concilium linnes totius orbis Ecclesias unquam confluxisse. s

Q De Vita Constant. l. 3. c. 7.

716쪽

riar, ex omnisus Ecclesis, quaefrequenter iis totas Europa, Africa OAsia extaban Dei ministra, oui facile prima erre putabantur, convocatos. Sed dubium tamen nihilominus manet, an nullius penitus Ecclesiae consensis illic potuerit d siderari. praesertim cum iam Thoma praecone in extremas usque Indiarum oras Christiana fides penetraverit: ut alias occidentis partes, Germaniam , Galliam, quin ipsas Americas , divisas Inostro orbe, ubi superiore seculo haud levia traduntur vestigia extitisse cognitae religionis nostrae, taceam: adhaec non memorant historiae, inlatissimo Abyssinorum regno, in quod AEthiops ille, regius Cubicularius , Philippo baptizatus

Christum intulisse fertur, alicujus Ecclesiae se tentias rogatas esse. Credibilius igitur est, oec menicum concilium Romano imperio termin tum esse,quod infinitis provinciis in omnes tune cogniti orbis partes latissime quaque dilatatum viaeri poterat solita figura totum commode trahere. Non ea loquendi scribendive ratio inst quens est apud optimos quosque Autores gra cos & satinos r imo sacris etiam literis usitata

Nam quod M Cassiodoro dicitur Augum temporibus orbis Romanus agris divisin census d scripturi id apud Lucam est πάσαν Τὸν .iκουμisis. Eodem vocis sensu apud Pollionem in Macriano legitur, tantum bene agas, ut te ae manus orbi actum principem gauisat: & interiectis paucis lineolis. Iuvenes aliqui sunt quaerendi, quio diversspartibus orbem Romanum restituant: ad quae verba Salmasius notat,

717쪽

6 Summa Imp. potesate ciso Sacra. in optimis & antiquissimis Codicibus humanum orbem stribi Romano , veluti Romanis universum orbem pro suo, & genus hummum pro Romano venditantibus : qub sine dubio & a Ulpianus resipexit, dum est, omnes homines in orbe Romano ex Congitutione Imperatoris AmtoniniRomanos cives effectos esse.Quid quod ipsis. b) Nicaena Synodus non taceat, ex quo orbe .

Patres ad eam convenerint, scilicet μειώ, κοσμου ἔπαρχεων. Itaque suffecit ad oecum inici Concilii dignitatem solum Romanum imperium , quemadmodum etiam Epistopi ejus praecipui &insigniores, Romanus, Constantiunopolitanus, Alexandrinus, Antiochenus, Hierosolymitanus καΘολικος dicti sunt atque οι ματνικοι, eorumque Ecclesiae κοι γονοι. Illa quaestio gravior est , an alia Res- . publica,tot latirundiis non aeque dives, nec imperio in tot mundi partes producto consipicua, convocatione omnium sui 'regni Ecclesiarum. possit oecumenicum concilium celebrare ρ Aut quod eodem recidit, an nomen cecumenici concilii mereatur . si Germania , Gallia, Anglia, . Hispania, Polonia, singula nimirum imperia suae

tantum ditionis Episcopos conscribant religio- .nis causia,non invitatis extraneis: sicut quondam satis fuit l astores coegisse Romano imperio sub-3jectos i Ac quamvis prima fronte pro assirmat tibus haud parum valeat proborum scriptorum autoritas,qGi minora quoque imperia, quam iblud Romanum erat, per compleXionem , exce

sum . Gelas Cyzicenus in ea

718쪽

ium atque excellentiam orbis aut telluris voce

dignati sunt i nimirum Hierosolymis veteri J clarorum dicto in medio Τῖ: oi-μέ- , id est, solius Judaeae collocatis: & Delphis pro orbis umbilico

acCeptis,quod Graeciae medietatem teneret: T men si ad usum accuratius attendimus, qui ptimus est vocabulorum censor, tam parce nunquam inveniemus oecumenica concilia esse diaeta, imprimis recepto Nationalium nomine, quae perperam substituerentur Cecumenicis pertingulas Nationes celebrandis. Ac proiae longe meliore iure conventum ex omnibus mundi partibus, eo quidem tempore notis, cotilectum oecumenicum vocari, quam illum, qui unius tantum partis gentem facit, extra dubium

Iono : Unde simul apparere arbitror , nullum odie Christianum Principem, ac ne Imperat rem quidem tam late imperare, ut propria auctoritate absque aliorum concu su &ope possit cumenicum concilium indicere.Quod si enim pro imperio agerex , nationalis fieret Synodus, emanentibus aliis, Romani imperii potςstatem non agnoscentibus. Si vero precibus de literis quas hodie appellant, mutui compassus : iam non solius imperatoris sed & aliorum auctoritate constabit Synodus. Deliria enim sunt & abortus ociosae iurisprudentiae, quae mundi dominiaum nescio qua adulatoria lege Imperahori vim dicat. Solus adhuc est Turcarum Princeps, qui sufficeret huic negotio imperiorum multitudiane , nisi miscellae religionis infelici patrocinio contra Coelestem veritatem staret. Pontifici autem tantum potinatis inter Christianos conc

719쪽

εgo De Summa Imper. Potesate Hrca Saera.dere inconsultum est , iam aliquoties periculo facto nihil conciliis ad Christianae rei utilitatem

agi, quae arbitrio Romanae Sedis constituuntur. Quamobrem labente passim Romanorum imperio factum censeo, ut amplius nullum potuerit cecumenicum concilium eongregari, qu tuor solum tot seculis habitis, quae quidem omnium consensu id nomen merentur, ut illa ex

a) Justiniani praecepto sequi liceat in in

γραφας, - ως νομους. Equidem haud nescius sum, apud Graecos hisde quatuor, Nicaenae I. sculicet,Constantinopolitanae L Ephesinae L&Chalcedonensi tres alias accenseri Synodos & ex o cumenicarum familia z sed haudquaquam neci ratione congregationis nec materiae seu argumenti dignatione cum prioribus comparandas . Quod vero alia delem Pontificiorum concilia attinet, quinque Lateranensia, duo Lugdune fia,unum Viennense, unum Florentinum, & utitimum Tridentinum, cum non tam ad gloriam Dei ac Christianae religionis sinceram & inco ruptam majestatem, quam Pontificis privatam ambitionem, habita sint, omnia judicamus amplissimo honore indigna. Quando enim, per Deum immortalem, Cecumenicum concilium priore aevo purioris fidei auctoritate Pontificis Romani,& non Imperatoris potius convocatum est 3 quando Priesuli ambitiosissimo elistendo. rum Episcoporum potestas data, ut quos sibi in xime addictos crederet, ad concilium convoc

ret 8 quando permissum est ad nutum Pontificis continuo dissolvi Synodum, forte aliquid monstri

co Nov. Ia I. l. q. c. de Summ. Trim

720쪽

CAP. VIII. De S nodis. cato stri tempestiva libertate parituram i Quando i item de bello, subditis solutione fidelitatis ad sot ditionem & perduellia arma vocandis r de d a mnandis publico fulmine Imperatoribus & o-

annium furiarum ope solio exturbandis actum est, rebus maxime omnium a Concilii sanctitate alienis ξ Quare merito abdicamus degeneres mi lios, qui prostituta pietate & inn entia morum sanctissimis majorum institutis tantum abiere. g. s. ConCilia topica seu particularia iterum dividuntur pro ratione latitudinis suae in Dioecesana sive Nationalia : & Provincialia. Si Scriptores Graecos & Latinos infimae aetatis ante Constantini M. tempora consulas, δο&hmc minor insertordue provincia significabat ditionem, aliquam,cui Praetor iurisdiCundi causa praeesset, pluribus nimirum foris aut conventibus , quae Graeci dioecesses dixere, per singulas provincias institutis, quibus suae cuique civitates partitim dabantur, quae illic sibi a Magistratu Romano jus dici postularent. Nec enim aliud apud Festum ci Nonium Marcellum sora significant quam lo- ea illa , ubi Praetores conventum habuerunt, ut jus dicerent litigantibus. Et hoc sensi passim apud Ciceronem dioecesies legi dubium non est. Insignis ejus locus extat decimo tertio libro Epistolarum , in illis literis , quibus Servilio

Propraetori Andronem Laodicensem commemdat, ibi enim diserte ait, Provinciae Ciliciensi tres δοικίαις Asiaticas attributas esse : dc h) alia rursum epistola Hellespontios in varias dioeceses distributos haud occulte eo innuit, quod The