장음표시 사용
221쪽
'mutur:postfe dutem eoum fui verbibabere possiunt: sed raro in potu ignificatione decipiuntur, id semis per absolute.
Exemptu de verbo importate motu,vt. r.Aenei.Eum pilum scitatu oracula Phoebi Mittimus.Exemptu de his, quae latentem motu indicat: vGdo filia nupta, do venii, sue venudo aedes,spectatu admissi sumus. Et quia lapisna haec sine motu no construuntur,ideo LauNal.ostem dit no idem esse an futurii infinitivi per participiti,an per supinu circularibas.Quia enim motus no fit sine tepore, ideo quod per supinu te factu ire dicis,facturii te quidqsignificas,no statim facere, sed no sine motu,ideosti quae sine motu te facturii putas,no per supina, sed per futura participii exprimes:ut si no mutaturus locii coenabis,certum est te comaturia esse, non alit coenatu ire.Gerundia verb,ut dicit UaLetiam sine motu construuntur.
Seriora durem supinis, cliue potius pastisnon sis
Piscant,non conformantur cum adiectivo,non regunt
casum,non reguntur nec i verbo,nec a participio, ed a nomine tantum,eodenss adiectivo, nisus, in temetuens lepraepositione.
Ut,miserabilis visu.i .cum videtur, no autem sensu vis clendi.sic iucundu dictu,rarum inuentu, dignu notatu, optimii cognitu,facile visu,difficile factu,obscoenu aspectu,impossibile creditu,absurdii relatu, D reliqua dices. Non ergo cum Priscia.sentiasexponenda active, digna doctuini doceat,sed ut doceatur,vel ad doccndi NemPutabis ea esse verbalia ablativi casus ideo no iuges illis adiectiva:vt no dicos,est iucudii auditu meo: quod si sic dixeris,la desinet esse supinu.Ne inpassiva significatione regime dabis,quale esset pulchru visa ab octo'. Nec di
222쪽
esse verbum.Ne Ver ut recentiores grammatici praercipiunt,construes ea cu verbis importatibus motu de loco: ut non dices,Venio lectu,cantatu, aut oratu: sed reo cunctanti, de venis,dicas Venio de templo.Et cum ibie, Quid fecisti respondebis, legi,cantaui, oraui m. Et haec hactenus:ex quibus satis patet in deriuatniis non sine delectu casus primitivorum iungendos esse.
Participia tamen omnia, tuorum verborum signiocationem gemit,eorum casus gerunt ed diligenter aduertes in eommunibus deponetalibus prasius πfuturum in rus tantam inruefuturum iu dus tantam pastine,praeteritum autem utroq; modo; niluere. Vnde universieuli.
Verbum commune quamuis agat, D patiatur, Sola per ans,ens,rus,tamen actio significatur. Dus patitur tantumded praeteritum dat virum .
Et siqua participia in pastiua voce active significent,
aut saltem pro agente supponant,certum est ea non ha3here constructionem passivorum:vi sunt quae his verishus continentur. Argutus,tacitus,contentus,complacitussi,'Discretus,circumspeetias,considero in arus, Et scitus,salsus,cautus,res fluxa,profusu , Ignotus,coniurarus,res tuta, disertus, Inveteratus,& excretus,defectus,adultus,
Uirtutem activi sub voce gerunt patiendi. Et econuerso. Indulgens,n ab euideo narum patiendi Uim tenena facio signat utruml satum. Indulgens enim puer est pulciter,cui indulgetur. Euidens res,quae videtur. Magnificentissimus,qui maxima facit. Magnificentissimus ludus,qui valde magnifice fit.
223쪽
Non cutem Lbium est verba,s nomina derivativae forniis primitivorum suorum c um regere.
Ut,amo deum, anulo deum, amaturio deum. Maior te,maiusculus te. Tereiati Thais maiuscula me est.Moblis tactu,molliculus tactu,&c.
Grammaticorum de eodem esu regula. Quicquid plura tan Ductibilia ab eodem rectore,om eadem vi gubernarisignificat,confiimiles caseus copulat. Ideo, verbasis fantilia, voratiua eorum vim bilenti coniunEtiones copulatuue,sd 1iunctime, adsuersia si militudiuisarem quamini im praeterni in terrogatiuorum,de re for tuorum verba constantes e Ius effletitoni. empla patent in grammdlica.
Si tamen dissio regens diuerses Junimas esus misgas,nulla copulandi vis eorundem essuum Iecerit.Sin autem tum similis, tu in distimiles regere psit mulis potius esus illusupradicta copulaverint,nisii tamen vesnus as maior indisimilitudine fierit.
Pro hac regula,quae non ad venustate modb, sed etiaad congruitatem gramaticalem facit,ope precia est vis dete quae sunt illa,quae no omnes dictiones in uno casu regere possunt Item quae etiam in diuerso,& in eodem.
ς Primaregula diuersitatis. Quoties baee adiectiva, meus, tuus uus, no seri πve σκν ipsorum quaesitiuum, ius,Mum,c sub stans tuiti nomen alterisubstitiuo aut dictionem, actione, αι possessione ignificati iue eo tinue fue interredente dis Elione eopulatiuasciatur,ut plurimam si ut diuerseia ea uu.Adjectiud enim cisub stantivo in rede e u iungi volunt,t substantivum cumsubmitio in genitius.'
224쪽
EExemplum igitur ubi diuersi casus copulanturivi, saluus sum meo praesidio,atq; hospitis. Liber est meus, MPetri. Nullius librum haheo, praeterquam meum,& Petri. Diligo sic filios fratris,utyptios. Ubi interrogatiuu,& responssuu in diuerso casu ponuntur: Cuid pecus re' spondet, Egonis. Et econuersor Cuius penna rndebis mea,no mei.Latinii enim no in liber mei,frater mei&c. Exemptu ubi continuo diuersi casus uni substativo ma' ritantur: v mea solius Opera,tua ipsi' anima.Ite participio, Sustulit puerum meum de latere meo ancillae tuae dormientis.non,de latere mei. Exaudi vocem meam clamantis ad te.Non autem, vocem mei clamatis.Pati modo dices,Hoc interest mea, & familiae meae. Item, Hoc mea parui,Ioannis ves' multum refert.
Seeunda regula diuerstatis. Quia verba,σ irticipia quiete,vel motii in loco fignificantia propri via loci minoris,si,nplicis figune, ingenitivo adverbialiter posito regiit duntaxat, i sui primae,vel fecundae iactinationis,a singularis numerirer tu ablatuιο si sint tertiae declinarsiis,dut plui dis numeri,ideo diuersos casus ab eis rectos copulare potes. EUGCicero studuit Romae, M Athenis. Molliter vixi ruri,& in urbe. Ubi scies nota tertiae declinationis, quae pro adverbiis in loco ponuntur, exire in i: M pro de in
co,in C: Vt, Sum ruri, non rure . Redeo rure, non ruri:oautor est Seruus in.iiij.fines..
Tertia resula diuersitatis. Qiud verba, liue adprectu specti Oes dictiones pris
eium significates in ablativo revit,pMter istos quatuor genituιos,toti,quiti,pluris,o immoris , uos in ablatistio cum sub Amtiuo regere possunt,ideo eo tingit dictio ite copulanua dio eorunde.case tune diuersos copulare. FReplu:vt,erni libru tribus solidis,& pluris. Ite, cluati cmissi equilaevonderivili ve tub' aureis non ausi triat
225쪽
aureorii. Si in genities determinet rem empta,aut vendistam,& no verbii ipsum, semper Latinii erit: ut, cuti equit isti Riade,emi equu sex aureoru.Non aut liceret dicis re,quati precii emisti equum sed,quanto precio:quia illa quatuor, substantivis iuncta etiam in ablativo ponit tunudemi equum minoris,vel minori precio,quam tu.
Sunt tamen verba,quae plures genitivos admittunt, cisii suo sunt,pendo,cu ro, imo furio,cu quibus po' tur bi genitivi, metu Dparii plurim minimcnilnii, flocci,minimi.
Ur,parui pendo,parui curO,parui aestimo,parui facio. Qi drid regula diuersiitatis. Quid verba decusendi,dut lanandi ec0trario,o est genitivos regere possunt, praeter , os quatuo alterius, neutrius,utriu 3,dmborum reisinini loco regunt abluti
uos,altero,neutro,utroque,er diu Vio deo cotingit pasri modo viri diuersos ea iis dari.
Ut quaerenti, Qui sacrum de sacro sustulerit, tene tur ne furti, an sacrilegij, an verti utrol non a tem, an utrius .Respondebis,Viro , vel altero,vel neutro,vel ambobus .
Quinta diuersitatis regula. Incido,o incisus,omnes dictiones meairate in ablatuto d. aicunt, praeter aes, quod accusentivo congruit: unde eopuluntur etiam diuersii e iis.
Ut,in marmore incisae sunt literae,in gema,in lapide, in ligno:n5 autem in marmor,in gemma,in lapidem, in lignitiEdiuerso in aes,non 'in aere.Ita enim apud omnes autores,quantum inueni inquit Ual. semper scriptum est. Dices ergo Leges Romanae incisae sunt in aeri & itiehorci Mancinellus tamen in Lima nescio quid repent, quod vallae obiiciat,ut apud eundem videbis.
Ruid Tenus praepositio res vini id os, pius in f
226쪽
tes necessario ingenitivo regit, caetera potius in illastiuo, ideo poteris casus cum ea constructos copulare diuerse - Ut,saepe aurium, & mento tenus madcfactus fui, &c. Septunia diuerstatis regula. Item quid Potior ableuitos regit vinim genitissiRerum, ideo potes in diuerso casu respondere diuersses copulare. Ut, Romani saepe victoria, & rerum potiti sunt. Item
quaerenti,quibus Romani potiti sunt,dices,Retum: sedi gramaticus anxiolus diceret subaudiri imperio,aut usu, aut similem quemvis ablatiuum,quod equidem non absurdum confiteor. Haec sunt, quae ad Augin adhelenda putaui, ad quem liberis habenis nunc redeundu censeo.
De extremis supinis pro gerundiis accuses rivi eastis. Praeceptum XXV. SEd ne quoi histori in texens dice lorum seriem nes lam,ita cliues patefecerint,visese inibi sorte si iam obtulerint. terum non ignorandium eo vis detur At ipse arbitror extremesupinapieruns, ac per uenustesigniscare gerundia decusativi edo Ad Actio nepraeposita:vt,res disticilis ered itur:id ethdd eredens dum.miserabilis visi irid est,ad videndum.iueunda auditu.i.ad audiendum. ρduis gustu i.dd Dpmdum. per multa simili,de pari ratione se habent.. CSed ne &c.Hoc in praecepto autor de elegati intim rum usu supinorum regulam ponit.Et tria agit.Primb laexcusat de incongruo prsceptorum ordine.Secundci te gulam principaliter intentam dati Tertib eam exemplas iter probat. Secundum ibi, Ceterum non otium ibi,
227쪽
tendum, dignum,rarum,turpe,essabile, & permulta id genus ponuntur cum gerundio accusatius casus,ia praepositione Ad, elegantius mutatur gerudium in ultimum supinum, abiecta praepositione: uti Hoc facile quidem est dictu, verum difficile fami.Vergilius,Terribiles visu vergiliarufomiae . hoc est,ad videndum. Sunt & alia adiectiva, quae loco gerundii in dum, habent eleganter infinitiud: Vt,doctus,paratus, Peritus, certus, aptus, bonus, & ει milia. Vergilius, Soli cantare pctiti.id est,ad cantadum. Idem,Et cantare pares, M respondere paratu hoc est, adre'pondendum. sed verba infinitiva cum his adiectivis posita exponuntur per futurum optatiui activae vocis: vi,Sum certus ire: hoc est,ut eam.Ultima verb supina era adiectivis supra numeratis posita,passive significant,era ponuntur enim per futurum optatiui passiuae vocis adsiuncta dictione Ut: exempli gratia,Hoc est dignum ano notatu: id est,ut annotetur.Nec dehentvn vltima supina poni cum verbis motum de loco significantibus:vt non rem dicimus, venio lectu, sed venio de lectione.
Quod ipsa ultimi supini significatio quae semper passisua esta apertissime ostendit De Masperatione orationis vitria id per mutationem superlatiui, ni additione aduera
bit superlatuit Admodum, vel, In primis.
Ee id te mice latent,ut cum fuerit Iuperlativuquodpiam durius,e steriuss,o superlative sisPificandum sitivi pro superlamo postiuum
seramus,s ei aptum adverbium superlatim apponanius.Nam maxime memorabile facinus,est memorabilissimum facinus :minime rarum genus bominu,e' raris.
tiis adisicia, viniferme edde retinet:v admodu memorabile Drinus:vehin primis rarum genus bominum. -
228쪽
Nec id&αHic autor de superlativi asperrimς prola tionis suppletione prosequitur.Et tres continet particibias.In prima,tape dictum agit praecipiendoan secunda, praeceptionis rationem dat exemplificandoan tertia, obiect ioni respondet tacitae,de in primis,admodum,& sis milibus. Secunda ibi, Nam maxime. Tettia ibi, Sed admodum.
E , posisso CVnde cum omnis asperitas in.oratione Latina fugien Cliciliouea da sitiquando occurrerit superlatiuum nomen asperi ' ris soni,& durioris pronunciationis, loco illius eleganstius ponitur eius positiuus cu adverbio maxime, quod significatione superlativam exprimit: vi,Modcstia .est homini maxime necessaria:ς, necessariissima. Uir maxime egregius: pro,egregijssimus. Haec item adverbia admoedum,& inprimis,possunt loco adverbii maxime positis uis iungi: H, Uir admodu insignis.Virtus in primis lacidanda est.Et pretcipue in comparativis itidem hoc prcce
ptum obseruari Oper precium est:vt,Hoc negocium magis arduum est,quam ut viribus meis lascipiatuLpro ars duius: magis tenu pro tenuius.
Vt qiιepiam mediocriter ut vehemeter iras dabimus. praeceptuni ta XVII
ID intem neque si tio pr*terieris,ut si quem, qui
virtutem habeat, velini mediocriter laudare, Aedui
Mempli causa Pericles virtute praestans principes erat Athenis:vd,multa praecidrageher diabenulloelis et rebus gestis floruit. Sin velim vehementeside plurimAmti uiarcadiiciam gloriam, iue laudem edi uri lino dationis eas genitivo constituam.Pericles Ot per idem Memplum agam virtuus gloria pnestans, Asenis ei ruit.Thein tocles rerum gestarum laude emicuit. Mes d. Antonius praesida teloquentia et mediocriter laus
229쪽
datur,acfere exiliter.L.crassius eloquentiae gloria exseelluit,vehementistime ldudatur. Sed tu,pro tui ingenii bonitate deducito.
Id autem &c. Hoc in loco autor de venusta alicus ius personae laudatione quum mediocri, tum summa agit. Et tria facit .. Premd de mediocri laudatione praecipit exemplificando . Secundb, de summa laudastione idem facit. Tertio, auditores hortatur ad alia exempla exercitanda.Secudum ibi, Sin velim. Tertium ibi,Sed tu.
Interpretatio Cyclouema. Eunde ad mediocrem laudem explanandam, illud, Expomlas.
in quo versatur. laus, in ablativo ponendum est,cum Clichtho . istis verbis neutralibus, clareo, polleo , valeo, florem emico, praesto, & similibus: uti Cicero valuit eloquens tia. Scipio rebus hellicis claruit. Sed ad vehementi rem laudem significandam debet causa laudis in genis rivo poni, & eadem sumenda sunt verba neutralia cum istis ablativis, laude, vel gloria: ut, Cicero et quentiae gloria plurimum valuit. Scipio rerum bellicastum laude claruit. In vituperatione quo eadem seu uanda est lex , ut si parum vituperare volumus,in ablativo vituperii causam ponemus : ut, Catilina coniuraφtione notarus est . Sin verb acrius,& vehementius v. tuperare volumus, causam vituperii ingenitivo ponoemus,M haec nomina crimen, Vitium,scelus,in ablativorvt,Caulina coniurationis scelere notatus est. Pericles
spectatae virtutis vir, & inclytus Atheniensiu aduersum Lacedaemonios dux.Hic proprios agros reipublicae de dit,quos intactos populabundi hostes reliquerant, ut ea suspectum suis facerent:sicut narrat Iustinus in libro tertio Epitomatum.
Quoties singularis,s pluralis numerus rennemmtur,vicia ori restondendum, idem pyt in diuersa generibus. Preceptu UT VIII.
230쪽
eus Seruius 1ingularis, pluralis numerus connectuntur, re fondemus viciniori .Vergistius in .i. Aeneidος, Hic illius arnus, Hic currus fuit. non autem, fierunt. Terentius in Andria, Amantium irae amoris redintegratio est. Venophon delitiae meae stat. Hosses,eorum exercitueproperabit. dis itast quentius obseruatur.Idemst in diuersis generibus. Nasiuem culinum,stume inimum est, vicino rc Tonde. mus:vt, Vir, dis mulier optima ad me venit. Intelligis
tur nas optimii essi virum, optima mulierem, quae venerit.Veram si plurali numero velimus vi ad malin. linum transire necess: est:vGVir, I mulier iati propeorant.Alexanderio Olympias clari extiterunt. Quoties &c. Autor hac in parte de verbi congruentutcum altero suppositorum diuersoru numerorum praecoptionem tradit. Et tripliarie partitur. In prima parte Drape dictum agit. In secunda,idem de adiectivo singulari dicit an tertia,hoc idcm de plurali iacit adiectivo.Secim da ibiadem fit.Tertia ibi,Verum si. Harii partium qua libet cliuidi posset in regula, & exempla: quas relinquo diuisiones tant facilcs.
ma,qn duo substantiua,vel supposita singularis numeri, diuersorii accidentiu ponuntur ad adiectivii, vel verbusngularis numeri,illud debet conuenire cu propinquioori.De adiectivo: vi, Amor,& beneuolentia nostra nuncPdissoluetur.De verbo:vt,Et ego te,& tu me amas. Se cunda regula est,quando duo substantiva, vel supponta dissimilium numerorum eidem verbo,aut adiectivo ario neminivr,illud debet conuenire cum propinquiori. De